ΓΗΔΘΝΔ ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΟΠΗΚΖ ΗΣΟΡΗΑ & ΠΟΛΗΣΗΜΟΤ ΣΡΗΥΩΝΗΑ ΚΑΗ ΝΑΤΠΑΚΣΗΑ ΗΟΤΝΗΟΤ 2012 Αθξόπνιε Θεζηίαο (Βινρόο) - Θέξκν - Ναύπαθηνο

Transcript

1 ΓΗΔΘΝΔ ΤΝΔΓΡΗΟ ΣΟΠΗΚΖ ΗΣΟΡΗΑ & ΠΟΛΗΣΗΜΟΤ ΣΡΗΥΩΝΗΑ ΚΑΗ ΝΑΤΠΑΚΣΗΑ ΗΟΤΝΗΟΤ 2012 Αθξόπνιε Θεζηίαο (Βινρόο) - Θέξκν - Ναύπαθηνο

2 ΘΔΜΑ: Σν Μνλαζηήξη ηνπ Βινρνύ θαη ε πξνζθνξά ηνπ ζηελ παηδεία θαη ζηνλ πνιηηηζκό θαηά ηελ επνρή ηνπ Αγίνπ Δπγελίνπ Γηαλλνύιε ηνπ Αηησινύ ( ) ΔΗΖΓΖΣΡΗΑ: ΓΖΜΖΣΡΑ ΚΩΝ. ΜΑΡΑΓΗΑΝΝΖ ΝΣΟΒΑ ΗΑΣΡΟ ΑΝΑΗΘΖΗΟΛΟΓΟ Η. ΣΑΪΚΟΤ 2 ΑΓΡΗΝΗΟ, 30100, ΣΖΛ

3 Παλνζηνινγηόηαηε, εβαζηό Ηεξαηείν, Κύξηνη Δηζεγεηέο, Δθιεθηνί πξνζθεθιεκέλνη, Κπξίεο θαη θύξηνη Ζ ίδξπζε ηνπ Μνλαζηεξηνύ ηνπ Βινρνύ αλάγεηαη ζηα ηέιε ηνπ 12νπ θαη αξρέο ηνπ 13νπ αηώλα. Δπαληδξύζεθε όκσο ζηα κέζα ηνπ 16νπ αηώλα, όπσο καο θαλεξώλεη ην ζηγίιην ηνπ 1563 ηνπ Οηθνπκεληθνύ Παηξηάξρνπ Ησάζαθ ηνπ Β ( ) όπνπ ραξαθηεξίδεηαη ηαπξνπεγηαθή Μνλή, δειαδή Μνλή πνπ ππάγεηαη θαηεπζείαλ ζην Παηξηαξρείν. Όηαλ ην 1834 έθιεηζε ην Μνλαζηήξη κε δηάηαγκα ηνπ Όζσλα, όια ηα θεηκήιηα κεηαθέξζεθαλ ζηε Μνλή Πξνπζνύ. Από απηά, ζήκεξα έρνπλ δηαζσζεί έλα Δπαγγέιην, κηα ιεηςαλνζήθε, έλα δηζθνπόηεξν θαη ε ζθξαγίδα ηνπ Μνλαζηεξηνύ θαη θπιάζζνληαη ζην θεπνθπιάθην ηεο Μνλήο.

4 Μεηά ηελ Άισζε ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο από ηνπο Σνύξθνπο, ζηελ Διιάδα αξρηθά απαγνξεπόηαλ ε ίδξπζε ρνιείσλ Διιεληθώλ Γξακκάησλ.

5 Δπί εγεκνλίαο ηνπ νπιετκάλ ηνπ Μεγαινπξεπή ( ) έγηλαλ πνιινί απαγρνληζκνί Διιήλσλ θαζώο επίζεο θαη ε πξώηε ζνβαξή απόπεηξα θαηαξγήζεσο ησλ πξνλνκίσλ ησλ Διιήλσλ γηα λα εμηζιακηζηνύλ βίαηα νη Υξηζηηαλνί ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο. Σν Οηθνπκεληθό Παηξηαξρείν ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο θξόληηζε γηα ηελ Διιεληθή Παηδεία όηαλ δηνηθνύζαλ νη ιόγηνη άμηνη Παηξηάξρεο: Γηνλύζηνο ν Β ( ), Ησάζαθ ν Β ( ), θαη Μεηξνθάλεο ν Γ ( ).

6 Ἡ Μνλὴ ηῆο Πακκαθαξίζηνπ ζηὴλ ὁπνία κεηαθέξζεθε ηὸ Οἰθνπκεληθὸ Παηξηαξρεῖν κεηὰ ηὴλ Ἅιώζε (Ἀλαπαξάζηαζε Ἀξ. Παζαδαίνπ)

7 Ο Πατριάρτης Ιωάσαυ ο Β ( ) 1 ίδξπζε ην πξώην Παηξηαξρηθό ρνιείν Διιεληθώλ Γξακκάησλ ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, ην νπνίν ήηαλ ν πξόδξνκνο ηεο Μεγάιεο Παηξηαξρηθήο ρνιήο ηνπ Γέλνπο.

8 Ο Πατριάρτης Ιωάσαυ ο Β' ίδξπζε θαη ην Μνλαζηήξη ηεο Παλαγίαο ηνπ Βινρνύ ηεο Αηησιίαο. Από εδώ θαη εκπξόο μεθηλάεη κηα επνρή πλεπκαηηθήο αλαζπγθξόηεζεο ηνπ Διιεληζκνύ.

9 Ο Πατριάρτης Ιερεμίας ο Β ην 1593 δίλεη εληνιή ζηνπο θαηά ηόπνπο Δπηζθόπνπο λα ηδξύζνπλ Διιεληθά ρνιεία. Ηδξύεηαη ην ρνιείν Διιεληθώλ Γξακκάησλ ηεο Η. Μνλήο Παλαγίαο Βινρνύ θαη ην ρνιείν ηνπ λάξζεθα ηεο Η. Μνλήο Αγίαο Παξαζθεπήο Μάλδξαο Θέξκνπ ζηε ζέζε «θειί» Αεηόπεηξαο.

10 Σελ πξνζπάζεηα εληζρύζεσο ηεο Διιεληθήο Παηδείαο πνπ θαηαβάιιεη ην Παηξηαξρείν ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο εληζρύεη ν Σζάξνο ηεο Ρσζίαο Ηβάλ ν Σξνκεξόο. Απηό πξνθύπηεη από ηελ επηζηνιή πνπ έζηεηιε ν Παηξηάξρεο Ησάζαθ ν Β ζηνλ εγεκόλα ηεο Μνζρνβίαο Ηβάλ ηνλ Σξνκεξό. Με ηελ επηζηνιή ηνπ 2 ν Ησάζαθ ν Β επραξηζηεί ηνλ εγεκόλα γηα ηελ νηθνλνκηθή ελίζρπζε ηνπ Παηξηαξρείνπ. Ζ επηζηνιή απηή, απνδεηθλύεη ηελ ζπκβνιή ηνπ Οηθνπκεληθνύ Παηξηαξρείνπ ζηνπο Έιιελεο θαη ζηνπο ιανύο ηεο Δπξώπεο, γηαηί ελδπλάκσζε ηηο Υξηζηηαληθέο ξίδεο ηνπο θαη ηνλ πνιηηηζκό ηνπο έσο ζήκεξα.

11 Ζ ύπαξμε ησλ ρνιείσλ ηεο Η. Μνλήο Παλαγίαο ηνπ Βινρνύ θαη ηεο Η. Μνλήο Αγίαο Παξαζθεπήο Μάλδξαο Θέξκνπ ζην «θειί» ηεο Αεηόπεηξαο (κε ζεκαληηθόηεξν εθπξόζσπν ηνλ ηεξνδηδάζθαιν Πξνθόπην Ησαλέιιν), έπαημε ζεκαληηθό ξόιν ζηελ Οξζόδνμε πλεπκαηηθή πνξεία ηνπ Αγίνπ Δπγελίνπ ηνπ Αηησινύ, ηνπ Αγίνπ Κνζκά ηνπ Αηησινύ θαη πνιιώλ άιισλ κεγάισλ θαη άμησλ αλδξώλ ηεο πεξηνρήο πνπ ζηήξημαλ ηνλ Διιεληζκό θαη ηελ Διιελνξζόδνμε παηδεία.

12 ηα ρξόληα ηεο Σνπξθηθήο ζθιαβηάο ζηε Ληάθνπξα ηεο Ληβαδεηάο, ζηε Γθηώλα ησλ αιώλσλ, ζηα Βαξδνύζηα ηα ςειά, ζηε δσγξαθηζκέλε Ομπά, ζηα Άγξαθα, ζην Βινρό, ζην Επγό, ζην Απόθνπξν, ζην Ξεξόκεξν θαη ζην Βάιην ήηαλ ηα ιεκέξηα ησλ Κιεθηαξκαησιώλ. Δδώ ε αλδξεηνζύλε, εδώ αηόθηα ε Ρνύκειε αιιά θαη ε Διιάδα νιάθεξε. Σν ρνιείν ηεο Η. Μνλήο ηεο Παλαγίαο ηνπ Βινρνύ γαινύρεζε ηνπο πξσηνθιέθηεο θαη ηνπο ήξσεο ηεο Δπαλάζηαζεο ηνπ Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε νξηζκέλνπο από απηνύο πνπ γελλήζεθαλ ή έδξαζαλ ζηελ πεξηνρή ηνπ Βινρνύ θαηά ηελ Δπαλάζηαζε ηνπ 1821:

13 Οπλαρτηγοί τοσ Βλοτού Αιεμάθεο Βιαρόπνπινο Κώζηαο Βιαρόπνπινο Γηαλλάθεο ηάηθνο Βλοταΐτες Αγωνιστές τοσ 1821 Αζαλάζηνο Γξαθόπνπινο Βαζίιεηνο Γξαθόπνπινο Γεώξγηνο Γξαθόπνπινο Γαιάλεο Γαιάλεο ή Μεγαπάλνο πύξνο Ησάλλνπ Κώζηαο Καιπαθάο Νάζνο Κνπηζνζσηεξόπνπινο Παλαγηώηεο Κξαζέινο Αληώληνο Κνπβέιεο Νίθνο Νηόθαο Εαραξίαο ηάηθνο Υξεζηάθεο ηάηθνο ηάκνο ηάηθνο Νάζνο Σαζνγηάλλεο

14 ην Βινρό ππήξρε Γεκνγεξνληία θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Σνπξθνθξαηίαο. Ζ πεξηνρή ιεγόηαλ «Καδάο» ηνπ Βινρνύ. Σνύξθνο δηνηθεηήο πξν ηνπ 1821 ήηαλ ν Νηεκ Παζάο, ην όλνκα ηνπ νπνίνπ έσο πξόζθαηα είρε ην ρσξηό Καηλνύξγην (Νηέκε). Σνπξθηθό θαηάινηπν ζην Καηλνύξγην είλαη ε Μπεελόβξπζε κε ην θηνπληζκέλν λεξό. ηνλ πιάηαλν ηεο Νηέκεο (όπνπ ππήξρε κέρξη θαη πξόζθαηα έλα εηθόληζκα ηνπ Αγίνπ) κίιεζε ζηνπο θαηνίθνπο ν Άγηνο Κνζκάο ν Αηησιόο. Ο Άγηνο Δπγέληνο ν Αηησιόο θαη ν Άγηνο Κνζκάο ν Αηησιόο είραλ ζηελνύο δεζκνύο θαη άκεζε επηθνηλσλία κε ηνπο θαηνίθνπο ηνπ Βινρνύ, ηνπ Καηλνύξγηνπ θαη ηνπ Παλαηησιίνπ (Μνπζηαθνπιίνπ). Ζ Νηέκε ήηαλ ηζηθιίθη ηνπ Νηεκ Παζά θαη ην Μνπζηαθνύιη ήηαλ ηζηθιίθη ηνπ Μνπζηαθά Παζά.

15 Πολύ εύζηοσα και πποθηηικά ο μεγάλορ Έλληναρ ποιηηήρ Οδςζζέαρ Ελύηηρ, γπάθει για ηον Ελληνιζμό: Από πολύ νωπίρ είσα πλήπη ζςνείδηζη ηηρ ζημαζίαρ πος έσει ο Ελληνιζμόρ και ηο πόλο πος μποπεί να παίζει ζηη διεθνή κοινωνία. Ο Ελληνιζμόρ ζσημαηίζει μια δύναμη πος εκηείνεηαι πολύ πιο πέπα από ηα όπια ενόρ ζςγκεκπιμένος κπάηοςρ Το κένηπο ηος Δςηικού πολιηιζμού είναι ποηιζμένο από ηιρ πηγέρ ηηρ ελληνικήρ κληπονομιάρ. Μιαρ κληπονομιάρ με πεπιεσόμενό ηηρ ηιρ ηθικέρ και ποιοηικέρ πίζερ, πος ηιρ καλλιέπγηζαν η ζοθία ηων απσαίων Ελλήνων, από ηο ένα μέπορ και από ηο άλλο η απεηή ηων Παηέπων ηηρ Αναηολικήρ Οπθόδοξηρ Εκκληζίαρ. Από κει πηγάζοςν ηα διδάγμαηα ηηρ αγάπηρ, οι ιδέερ ηηρ ελεςθεπίαρ, η αξιοππέπεια ηος αηόμος.

16 Οινθιεξώλνληαο ηελ εηζήγεζε ζαο παξαζέηνπκε: έλα απόζπαζκα από «ηνλ Καλόλα εηο ηνλ Μέγαλ δηδάζθαινλ ηνπ Γέλνπο Όζηνλ Δπγέληνλ ηνλ Αηησιόλ», πνπ ζπλέηαμε ν Πξσηνπξεζβύηεξνο Α. Παπαζαλαζίνπ 4. «Οὐ παξεῖδεο, Ὅζηε (Δπγέληε), ηνῦ δνύινπ γέλνπο ηα πάζε θαη ηελ δεηλήλ ζθνηόκαηλαλ, ηελ ἐπηζθηάδνπζαλ ηνῦην ἔλδνμε. Γηό ἡ Παληάλαζζα (ηνπ Βινρνύ) Θεία Υάξηηη ἤγαγέ ζε καθάξηε εἰο Ἄγξαθα, ἔλζα θαη ἤζιεζαο δόμῃ ἐθθιεζίαλ θνζκήζαο, πνηκάλαο έδίδαμαο θαη ζενθηιώο δηεθόλεζαο πάληαο, ὦ Δὐγέληε Γηδάζθαιε»

17 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 1. Δπζηάζηνο Ν. Κεξθίδεο: ΘΡΑΚΖ (ΗΣΟΡΗΑ ΠΟΛΗΣΗΜΟ ΣΔΥΝΖ, ΜΔΡΟ Β ΑΘΖΝΑ 2011) Παηδεία θαη πζζσκαηώζεηο θαηά ηελ Πεξίνδν ηεο Οζσκαληθήο Κπξηαξρίαο, (Ηεξεκίαο Β ν Σξαλόο) ζει Φώηηνο Α. Παπαζαινύξνο: ΒΛΟΥΟ ζει Γεώξγηνο Σζαηζάλεο: Γπηηθνξνπκειηώηεο Αγσληζηέο ηνπ 1821, Σόκνο 1, ζει Φώηεο Α. Παπαζαινύξνο: ΒΛΟΥΟ, ζει Κώζηαο Γήκνπ Μαξαγηάλλεο: ΣΟ ΑΠΟΚΟΤΡΟ (Γηδάζθαινη ηνπ Γέλνπο, Ηζηνξία. Μλεκεία Λανγξαθία), ζει Αξρείν (θσηνγξαθηθό πιηθό) Ηεξάο Μνλήο Βινρνύ.

18 Σας εσταριστώ

19 Ο Άγηνο Δπγέληνο ν Αηησιόο κε ηνλ παληάμην καζεηή ηνπ Αλαζηάζην Γόξδην.