ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ. Λ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΜΕΝΩ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ. Λ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΜΕΝΩ 2011-1 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΝΕΑ ΖΙΧΝΗ... 6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 6 ΓΕΩΡΓΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΔΗΜΟΥ Ν. ΖΙΧΝΗΣ... 6 ΙΣΤΟΡΙΑ... 7 ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖIΧΝΑΣ... 7 ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ... 8 ΣΥΓΧΡΟΝΗ IΣΤΟΡΙΑ... 9 ΚΤΙΡΙΑ... 12 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ... 12 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ -ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ... 13 ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ... 13 ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ... 13 ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ... 14 ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΖΙΧΝΩΝ - ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ... 16 ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΖΙΧΝΗ... 16 ΕΘΙΜΑ... 18 ΤΟ ΠΟΔΑΡΚΙΑΣΜΑ... 18 ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ... 18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΔΡΑΒΗΣΚΟΣ... 20 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 20 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ... 22 ΜΝΗΜΕΙΑ... 25 ΤΟ ΛΕΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΩΝ 18.088 ΝΕΚΡΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ... 25 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ... 26 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ... 26 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ... 27 ΙΕΡΕΙΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ:... 27 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ... 27 ΥΠΟΔΟΜΕΣ... 28 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ -ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ... 29 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΜΟΝΟΙΑ... 29 ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΣΠΙΣ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ... 29 ΗΘΗ- ΕΘΙΜΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ... 29 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ... 31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΒΙΤΑΣΤΑ... 38 Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ.... 38 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ... 39 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ... 39 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΒΙΤΑΣΤΑΣ... 40 Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ... 40-2 -

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΤΑΣΤΙΑΝΩΝ... 42 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΒΙΤΑΣΤΑΣ... 42 ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ... 43 ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 44 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ... 44 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ "ΚΡΗΝΙΔΑ" ΣΕΡΡΩΝ... 44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΣ... 49 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 49 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΥ... 51 ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ -ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ... 54 ΤΑ ΛΑΞΕΥΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ... 54 ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ... 54 ΗΘΗ- ΕΘΙΜΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ... 54 ΓΙΟΡΤΗ «Από το Ρίζωμα στο ξερίζωμα»... 54 ΣΙΝΤΑΓΕΣ... 54 ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΟΚ ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΥ... 55 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ... 55 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ... 55 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ... 59 ΕΠΙΛΟΓΟΣ... 64 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 65-3 -

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Εργασία αυτή είναι μία ομαδική προσπάθεια των μαθητών της Α τάξης του ΕΠΑ.Λ Νέας Ζίχνης σύμφωνα με την καθοδήγηση των καθηγητών τους. Στην εργασία αυτή κλήθηκαν οι μαθητές να γνωρίσουν τον τόπο που μένουν μέσα από βιβλία που γράφτηκαν γι αυτόν, από ιστοσελίδες που υπήρχαν στο διαδίκτυο και από προσωπική αναζήτηση που έκαναν. Τα χωριά πολλά, γι αυτό και εμείς αποφασίσαμε να μιλήσουμε και να παρουσιάσουμε αυτά που είναι πιο γνωστά και παράλληλα κέντρισαν και το ενδιαφέρον των μαθητών. Έτσι λοιπόν θα ασχοληθούμε με το Μαυρόλοφο, τον Δραβήσκο, την Βιτάστα ή αλλιώς Κρινίδα και την Νεα Ζιχνη που αποτελεί και το κέντρο του Δήμου. Από τις πρώτες συναντήσεις διαπιστώσαμε ότι αν και η κάθε ομάδα θα μιλούσε για διαφορετικό χωρίο, υπήρχαν σημεία στα οποία γινόταν κοινή αναφορά. Τα δύο πιο σημαντικά σημεία ήταν η αναφορά στην επαρχία Φυλλίδος και στο Παγγαίο Ορός. Για να δούμε όμως από πού πήρε η επαρχία αυτή το όνομα της. Η επαρχία Φυλλίδος πήρε το όνομα της από μια όμορφη πριγκίπισσα που ονομαζόταν Φυλλίς, και που ήταν θυγατέρα του βασιλιά της χώρας Σιθώνος της Θράκης. Αυτή, όπως λέει η μυθολογία, ερωτεύτηκε τον γιο του Θησέα τον Δημοφώντα. Ο νέος αυτός βρέθηκε στα μέρη της καθώς επέστρεφε με το καράβι του από την Τροία και ο βασιλιάς του έδωσε ένα μέρος του βασιλείου του και την θυγατέρα του για γυναίκα. Μετά από κάποιο διάστημα ο Δημοφών νοστάλγησε την πατρίδα του την Αθήνα τόσο πολύ που ζήτησε να πάει εκεί για λίγο διάστημα. Η Φυλλίς συμφώνησε αφού της υποσχέθηκε ότι θα γύριζε πίσω σύντομα και έτσι εκείνος μπήκε στο καράβι του και απέπλευσε. Η Φυλλίς έμεινε εγκαταλειμμένη περιμένοντας τον εκλεκτό της καρδιάς της, στον τόπο της τελετής του γάμου της. Η Φυλλίς περίμενε για χρόνια την επιστροφή του, αλλά τελικά πέθανε από μαρασμό. Οι θεοί, από οίκτο, μεταμόρφωσαν την Φυλλίδα σε δέντρο, σε αμυγδαλιά, η οποία έγινε σύμβολο της ελπίδας. Όταν ο περιπλανώμενος, γεμάτος τύψεις, Δημοφών επέστρεψε, βρήκε τη Φυλλίδα σαν ένα γυμνό δέντρο χωρίς φύλλα και άνθη. Απελπισμένος αγκάλιασε το δέντρο, το οποίο ξαφνικά πλημμύρισε από λουλούδια, δείχνοντας ότι η αγάπη δεν μπορεί να νικηθεί από το θάνατο. Στην επαρχία Φυλλίδας γίνονται αναφορές από τους μυθικούς χρόνους, όπως ο τότε διάσημος βασιλιάς Συλέας στην περιοχή του Παγγαίου. Σύμφωνα με την μυθολογία υποχρέωνε ο Συλέας τους διαβάτες της περιοχής να δουλεύουν στους αμπελώνες του, μέχρι που ο περαστικός Ηρακλής δεν κατέστρεψε μόνο τα αμπέλια, αλλά σκότωσε και τον Συλέα και την κόρη του Ξενοδίκη. - 4 -

Στην ίδια περιοχή έλαβε χώρα και ο δέκατος άθλος του Ηρακλή, ο οποίος επιστρέφοντας από την Θράκη διευθέτησε την κοίτη του Στρυμόνα για να απαλλάξει τους κατοίκους της περιοχής από της συχνές και καταστροφικές πλημμύρες του ποταμού. - 5 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΝΕΑ ΖΙΧΝΗ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Νέα Ζίχνη δεν αποτελεί ένα απλό χωριό της επαρχίας των Σερρών, αλλά και την έδρα του ομώνυμου δήμου. Ο Δήμος Νέας Ζίχνης εκτείνεται από το Μενοίκιο όρος στο βορρά μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα στο νότο. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 405.61 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 15.073 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Με έδρα την Νέα Ζίχνη, ο ομώνυμος Δήμος αποτελείται κατόπιν της εφαρμογής του "Σχεδίου Καποδίστρια" από τους ορεινούς οικισμούς Αγριανής και Σφελινού, την ημιορεινή Αναστασιά και τα πεδινά χωριά Άγιος Χριστόφορος, Γάζωρος, Δήμητρα, Δραβήσκος, Θολός, Μαυρόλοφος, Μεσορράχη, Μυρρίνη, Μύρκινος και Νέα Πέτρα. Ενώ μετα την εφαρμογή του «Σχεδίου Καλλικράτη» αποτελείται από τα χωριά των δήμων Νέας Ζίχνης και Αλιστράτης που συνενώθηκαν. Η πλειονότητα των κατοίκων του Δήμου ασχολείται με την κτηνοτροφία και την γεωργία, με κύριες καλλιέργειες τον καπνό ανατολικού τύπου (μπασμάς), το βαμβάκι, το (σκληρό) σίτο, τα ζαχαρότευτλα και την ντομάτα. Από τη δεκαετία του 1980 επεκτάθηκε η ελαιοκαλλιέργεια και πιο πρόσφατα αναβίωσε η καλλιέργεια αμπελιών για την παραγωγή τοπικού οίνου και τσίπουρου. Στην περιοχή Αναστασιάς και Γαζώρου υπάρχουν αξιόλογες οποροκαλλιέργεις (κυρίως κερασιές), ενώ σε άλλα δημοτικά Διαμερίσματα καλλιεργούνται και αμυγδαλιές. Αντίθετα έχει σταματήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η καλλιέργεια του καλαμποκιού, ενώ διάφορες μεμονωμένες προσπάθειες ανάπτυξης εναλλακτικών καλλιεργειών απέτυχαν κυρίως λόγω της διαστρεβλωμένης αγροτικής πολιτικής, της απουσίας ουσιαστικής οργάνωσης και της ανύπαρκτης υποδομής μεταποίησης, προώθησης και διάθεσης αγροτικών προϊόντων. Σήμερα οι περισσότεροι αγρότες του Δήμου έχουν εγκλωβιστεί στο φαύλο κύκλο του οικονομικού μαρασμού, με όλες της συνέπειες που χαρακτηρίζουν μια από της φτωχότερες και πλέον υποανάπτυκτες περιοχές της Ελλάδας. ΓΕΩΡΓΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΔΗΜΟΥ Ν. ΖΙΧΝΗΣ Η περιοχή γειτνιάζει με τα αστικό κέντρο των πόλης των Σερρών, ενώ βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την πόλη της Δράμας (40 χλμ) και της Καβάλας (60 χλμ). Η απόσταση του Δήμου από την Θεσσαλονίκη (πρωτεύουσα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας) είναι 118χλμ. Την ίδια περίπου απόσταση απέχει από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο αποτελεί τη θαλάσσια πύλη της Βαλκανικής ενδοχώρας και ταυτόχρονα το - 6 -

πλησιέστερο λιμάνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις χώρες της Βαλκανικής και της Παρευξείνιας ζώνης, ενώ η απόστασή του από το αεροδρόμιο Μακεδονία ανέρχεται σε 140 χλμ. Από την περιοχή διέρχεται η Εθνική οδός Σερρών Δράμας και το Εθνικό Σιδηροδρομικό Δίκτυο (γραμμή Θεσσαλονίκης Αλεξανδρούπολης). Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής καταγράφεται η ύπαρξη σημαντικών φυσικών πόρων και πολιτιστικής κληρονομιάς που θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικό πόλο τουριστικής έλξης. Ωστόσο, τα σημαντικότερα προβλήματα της περιοχής συνάδουν με εκείνα των ορεινών αγροτικών περιοχών του ελλαδικού χώρου και σχετίζονται με την έλλειψη, την άμεση εξάρτηση του γεωργικού εισοδήματος από τις ενισχύσεις με αποτέλεσμα της ανελαστικότητα της γεωργίας. Παράλληλα, η μικρή ανάπτυξη του δευτερογενή και τριτογενή τομέα οδηγεί 5στην αστυφιλία και κατ επέκταση στην σταδιακή μείωση του πληθυσμού. ΙΣΤΟΡΙΑ Η ιστορία της Ν. Ζίχνης ξεκινά από την αρχαία Ζίχνα ή ΙΧΝAΙ, που βρίσκονται βόρεια της λίμνης και των ελών του Aχινού γύρω στο 1100 π.χ. Σ' αυτό συμφωνούν ο Στέφανος Βυζάντιος, ο λόγιος Μ.Θ. Χρυσοχόου και ο αρχαίος ιστορικός Ηρόδοτος. Οι κάτοικοι αυτής Σάξονες, Αγριάνες και Ηδωνοί. Η αρχαία Ζίχνα βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από τη σημερινή Ν. Ζίχνη, (ή Ζελίχοβα) και βορειοδυτικά της κωμόπολης στην κορφή ενός από τους προβούνους του Μενοίκιου όρους. Νομισματικοί τύποι με την αναγραφή ΙΧΝΑΙ, ΙΧΝΑΟΝ, ΙΧΝΑΙΟΝ, ΙΧΝΑΩΝ της εποχής του Αλεξάνδρου μιλούν για την ύπαρξη ισχυρής εμπορικής πόλης με το όνομα ΙΧΝΑΙ.Το όνομα Ζίχναι προήλθε σύμφωνα με το Σερραίο ιστορικό Δ. Σαμσάρη από το Ζα-Ίχναν (σλαβικό ζά"=προς) όπως Ζαβάλτα=προς βαλτά.ο Σβορώνος λέγει ότι προέρχεται από τη φράση ΕΙΣ ΙΧΝΑΝ = Ζίχναν.Αι ΙΧΝΑΙ είναι η πόλη που στρατοπέδευσε το 334 π.χ. ο Μ. Αλέξανδρος με τη στρατιά των Μακεδόνων και μέσω της Αμφιπόλεως εξόρμησε εναντίον των Περσών. ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΖIΧΝΑΣ Από τα κατωτέρω, τα περισσότερα στοιχεία τα αντλούμε από γραπτά μνημεία που βρέθηκαν στο Άγιο Όρος και από αναφορές Ξένων περιηγητών και ιστορικών.7ος έως 11ος μ. Χ. αιώνας: Η Ζίχνα μαζί με Θεσ/νίκη, Σέρρες, Χρυσούπολη (Καβάλα) είναι οι σημαντικότερες πόλεις της Μακεδονίας και είναι παράλληλα διοικητικά και εκκλησιαστικά κέντρα, κάστρα οχυρωμένα, βάσεις στρατιωτικών επιχειρήσεων και καταφύγια αγροτικών πληθυσμών.9ος μ.χ. αιώνας: Ίδρυση Επισκοπής Ζιχνών.12ος μ. Χ. αιώνας. - 7 -

Η Ζίχνα είναι πλούσια γειτονική με τις Σέρρες πόλη (Γεωγράφος Idrisi).13ος μ. Χ. αιώνας: Οι Φράγκοι περνούν από τη Ζίχνα (ΗΕΝRIDE VALLENCCENNES ). Τον ίδιο αιώνα αναφέρεται ανάμεσα στις οχυρές πόλεις Δράμα, Σέρρες, Χρυσούπολη (Καβάλα) & Φίλιπποι και ότι είναι στα χέρια των Βυζαντινών, που άλλοτε την αποκαλούν Πολίχνιον και άλλοτε Άστυ. Την ίδια εποχή ο Επίσκοπος Ζιχνών ιδρύει την ιστορική μονή του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στις Σέρρες, ένα προπύργιο του Ελληνισμού. Ένας ακόμη πόλος εθνικής και θρησκευτικής συσπείρωσης στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, κοντά στις Σέρρες.14ος μ. Χ. αιώνας: Σε χρυσόβουλο του συναυτοκράτορα Μιχαήλ Θ' του Παλαιολόγου για τη μονή Ιβήρων φαίνεται να υπάρχει το Κατεπανίκιο Ζιχνών. Υπήρχε τότε και το Κατεπανίκιο των Σερρών που ουσιαστικά είχαν τη διοίκηση της περιοχής του σημερινού Νομού Σερρών. Στην Τουρκοκρατία τα Κατεπανίκια αντιστοιχούν στους καζάδες Σερρών και Ζίχνας. Επίσης επισημαίνεται μια ολοένα αυξανόμενη κίνηση, αφιερώσεις -παραχωρήσεις γεωργικών κτημάτων σε μοναστήρια του Αγίου Όρους από Ζιχνιώτες, που με αυτό τον τρόπο κατάφεραν να τα σώσουν από κάθε ξένη διεκδίκηση(σέρβων, Βουλγάρων, Τούρκων). Το 1321 ο καστροφύλακας Ζιχνών Κων/νος Αρχιραίτης προσυπογράφει έγγραφα σχετικά με την μεταβίβαση κτημάτων στην Αθωνική Μονή Χελανδαρίου.Το 1327-1328 μ.χ. ο Ανδρόνικος ο Γ' έρχεται στο κάστρο της Ζίχνας που ήταν οχυρωμένο πόλισμα.το 1329 μ.χ. η επισκοπή Ζιχνών προβιβάζεται σε Μητρόπολη Ζιχνών, με την παρέμβαση του ίδιου του Αυτοκράτορα-Ανδρόνικου Γ', γεγονός που επιβεβαιώνει την κοινωνική και οικονομική ακμή της αρχαίας πόλης.το 1334 μ.χ. ο Πατριάρχης Ησαΐας αναγνώρισε την απόσπαση από την Μητρόπολη Σερρών και τον προβιβασμό της Επισκοπής Ζιχνών σε Μητρόπολη. Τότε Επίσκοπος ήταν ο Ιωακείμ που στη μονή του Ιωάννη του Προδρόμου μετονομάσθηκε σε Ιωάννης και αναδείχθηκε Άγιος της Εκκλησίας. Την ίδια εποχή μνημονεύονται έγγραφα με 11 εκκλησιαστικούς τίτλους των οφφικιαλίων της Μητροπόλεως Ζιχνών. Σημαντικό στοιχείο είναι η ύπαρξη Εβραίων στο Κάστρο που φανερώνει ένα σπουδαίο εμπορικό κέντρο της περιοχής ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Το 1375 μ. Χ. Η Ζίχνα πέφτει στα χέρια των Τούρκων και αρχίζει η μεταβυζαντινή περίοδος της περιοχής. Μετά από 8 χρόνια το 1383, καταλαμβάνονται και οι Σέρρες. Το 1387 μ. Χ. σε γράμμα του Πατριάρχη Κων/πόλεως Νείλου προς το Μητροπολίτη Ζιχνών αναφέρεται, ότι το Άγιο 'Ορος είναι στην δικαιοδοσία της Μητρόπολης Ζιχνών.Το 1437 μ.χ. βρίσκουμε τη Ζίχνα σε υπόμνημα που γράφτηκε στο Μόναχο, σε Σύνοδο που συγκλήθηκε από τον Πάπα Ευγένιο Δ'. Μεταξύ των θεμάτων ήταν και η ένωση των δύο Εκκλησιών.Το 1470 μ.χ. η Ζίχνα ήταν πρωτεύουσα Ζιαμετίου με επικεφαλής το Σούμπαση. Αυτή την εποχή έχουμε στο Κάστρο δύο κοινότητες, τη μουσουλμανική με 32 σπίτια και τη Χριστιανική με 393. - 8 -

Περίπου 2500 ψυχές. Για το λόγο αυτό υπάρχει σημαντικό υλικό στην Προεδρία του συμβουλίου του Πατριαρχείου της Κων/πολης. Στα τέλη του 15ου αιώνα συγκριτικά η Ζίχνα με τη Δράμα σε πληθυσμό είναι μεγαλύτερη: Ζίχνα 2.668 ψυχές, Δράμα 1.459. Το ελληνικό στοιχείο της Ζίχνας ήταν δυναμικό και η παρουσία του αφάνταστα αισθητή, ενώ στη Δράμα η σχέση ήταν αντίστροφη. Αυτό επιβεβαιώνεται και από μελέτη του Τ. Θεοδωρίδη που έκανε για τα χρόνια 1467-1637 μ. Χ. Το 1503 μ.χ. υ Μητροπολίτης Ζιχνών Παχώμιος γίνεται Οικουμενικός Πατριάρχης. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΑΤΟ IΣΤΟΡΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΟΤΕ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΟ ΕΘΝΟΣ. Το 1518 μ. Χ. πολυμελής ακολουθία του Οικουμενικού Πατριαρχείου φτάνει στη Μόσχα επικεφαλής της οποίας είναι ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Μητροπολίτης Ζιχνών Γρηγόριος. Από τις μαρτυρίες της εκκλησίας φαίνεται η στενότατη σχέση του Πατριαρχείου και της Μητροπόλεως Ζιχνών. Το 17ο αιώνα από εκκλησιαστικές μαρτυρίες φαίνονται οι δυσχέρειες, που περνούσε το Ελληνικό στοιχείο από τους Τούρκους που είχαν εκεί ισχυρή τουρκική διοίκηση, που ήταν και έδρα αγά της περιοχής. Αξίζει όμως να αναφερθεί, ότι την ίδια εποχή η Ζίχνα φημίζεται για τα περίφημα ποτήρια και τους κεσέδες της. Είναι η πιο πλούσια πύλη της Ανατολικής Μακεδονίας με τα τζαμιά, τις εκκλησίες, τα πολλά μαγαζιά, το λουτρό και τα χάνια.το 1655 μ. Χ. η Μητρόπολη Ζιχνών ενώνεται με τη Μητρόπολη Νευροκοπίου.Το 1663 μ.χ. η ίδια Μητρόπολη προσαρτάται στη Μητρόπολη Δράμας - Φιλίππων με την ονομασία Μητρόπολη Δράμας - Φιλίππων - Ζιχνών & Νευροκοπίου. Το 17ο αιώνα, μια σημαντική πληροφορία είναι ότι δεν υπάρχουν αναφορές της εκκλησίας ούτε για τη Νιγρίτα ούτε για το Σιδηρόκαστρο, ενώ η Ζίχνα έχει ήδη συμπληρώσει μια ιστορική εκκλησιαστική παρουσία 9 αιώνων σαν έδρα Επισκοπής και Μητρόπολης. ΣΥΓΧΡΟΝΗ IΣΤΟΡΙΑ Μέσα στο 18ο & 19ο αιώνα αναφορά στη Μητρόπολη Ζιχνών γίνεται το 1821, που Μητροπολίτης Ζιχνών είναι ο Θεοδόσιος, ενώ στον Εθνικό απελευθερωτικό αγώνα παίζει σπουδαίο ρόλο η Ζίχνα σαν ορμητήριο και σταθμός ανασύνταξης των αγωνιστών του Εμ. Παπά και του Νικοτσάρα, που κατέβηκε από τον Όλυμπο. Ένα ακόμη σημαντικό γεγονός της Ελληνικής ιστορίας που συνέβη στα βουνά της ΖΙΧΝΑΣ είναι και η τραγική μάχη του ΝΙΚΟΤΣΑΡΑ, που σα σύγχρονος ΛΕΩΝΙΔΑΣ με 500 άνδρες αντιμετώπισε τις 25.000τουρκους των μπέηδων της περιοχής (1807). Το 1831 επισκέφθηκε τη Ζίχνα ο Γάλλος COUSINERY που εντυπωσιάσθηκε από τον πλούτο της και επισημαίνει ότι οι κάτοικοι ταν κατά το πλείστον Έλληνες. - 9 -

Το 1832 στην ευρύτερη περιοχή της Ζίχνας και συγκεκριμένα στην Πρώτη γεννήθηκε ο Ιωακείμ ΙΙαπακωνσταντινου ο μετέπειτα Πατριάρχης Κων/πόλεως ως Νεόφυτος Η'. Την ίδια εποχή έχουμε μετακόμιση των κατοίκων της Ζίχνας στη Ν. Ζίχνη, που είχε άφθονα νερά και ίσως, εξ αιτίας της φοβερής επιδημίας πανώλης, που αποδεκάτισε πολλούς από τους κατοίκους. Γύρω στα 1850 αρχίζει, σύμφωνα με μελέτες του επίκουρου καθηγητή του ΑΠΘ Ελ. Βαβλιάκη η κατασκευή των 3 συστημάτων ύδρευσης QΑΝΑΤ (κανάτ) στις κοιλάδες βόρεια της Ν. Ζίχνης. Με έρευνες που έγιναν από τον ίδιο το 1986 στο ένα από αυτά λέγει... ότι είναι υπόγειο σύστημα ύδρευσης, σε ξηρή κοιλάδα, ένα από τα ελάχιστα ενεργά της περιοχής, που περιγράφεται σαν τετράγωνο τούνελ πλευράς 1.5 μ. και μήκους 4 χιλιομέτρων και στον πυθμένα αυτού υδροφόρος σκεπαστός πέτρινος αγωγός 40Χ15 εκατ. και ανά 10 μ. σε μορφή λόφου προβάλλει στη μέση της κοιλάδας και ένα πέτρινο πηγάδι βάθους 7-15 μ. που συνδέεται με το τούνελ για τον καθαρισμό του. Σύμφωνα δε με την άποψη του ίδιου καθηγητή, το σύστημα αυτό πρέπει οπωσδήποτε να ερευνηθεί εκτεταμένα, γιατί έχει αξιόλογη και μοναδική τεχνική και η μελέτη του μπορεί να προσφέρει πάρα πολλά στη σύγχρονη τεχνική των δικτύων ύδρευσης, Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι το σύστημα QΑΝΑΤ επινοήθηκε από τους Πέρσες τον 7ο αιώνα και αποτελεί σήμερα το κύριο σύστημα υδροδότησης της Ν. Ζίχνης. Ένα παρόμοιο αλλά αδρανές σύστημα υπάρχει και στην αρχαία Ζίχνα που χρονολογείται από τη Βυζαντινή εποχή. Το 1877 ο Ν. Φιλιππίδης στον Παρνασσό αναφέρεται στη μεσαιωνική πόλη Ζίχνα που είναι γειτονική με τη Ζελίχοβα, τη σημερινή Ν. Ζίχνη. Ο δε Ν. Σχοινάς για την ίδια εποχή γράφει ότι η Ν. Ζίχνη είναι πρωτεύουσα του διαμερίσματος της Ζίχνης (Φυλλίδας) με 4000 κατοίκους χριστιανούς και μωαμεθανούς. Επίσης είναι έδρα Επάρχου. Στοιχείο συγκλονιστικό είναι ότι οι Έλληνες της Ζελίχοβας υποχρεώνονταν βάναυσα να μιλούν τουρκικά, όμως κατάφεραν να διατηρήσουν την Ελληνική γλώσσα και τις παραδόσεις και τα ήθη και έθιμα του Ελληνισμού, πηγαίνοντας στα Ελληνικά Σχολεία που υπήρχαν στην πόλη. Με την ανατολή του 20ου αιώνα η παρουσία της Ζίχνας γίνεται αισθητή με τη συμβολή της στο Μακεδονικό αγώνα, αφού το κύριο πεδίο του ένοπλου αγώνα στα ανατολικά ήταν η Ζίχνα και οι Σέρρες, που σχημάτιζαν μια συνεχή ζώνη στα κράσπεδα του Ελληνισμού. Συγκεκριμένα στην Ανατ. Μακεδονία η οργάνωση είχε στηριχθεί στους γενναίους τοπικούς αρχηγούς. Στις Σέρρες, την Αλιστράτη και τη Ζίχνα αναφέρονται ο Ζέρβας (Δούκας), Μάρτσιος, Μπουλασίκης, Τζουβαλτζής. Την ίδια εποχή (15-6-1907) γεννιέται στην Πρώτη Φυλλίδας, ο τέως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κων/νος Καραμανλής ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πολιτική μας ζωή μέχρι τα τέλη του αιώνα. Η Ν. Ζίχνη δε, απετέλεσε την αρχή της πορείας του, προσφέροντας στα σχολεία της τη βασική του μόρφωση. - 10 -

Οι Μακεδονομάχοι : Δούκας Γ. Δούκας και Ιωάννης Μάρτζιος Το 1912 ο Εθνομάρτυρας Μητροπολίτης Χρυσόστομος που την εποχή αυτή είναι Μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων, Ζιχνών και Νευροκοπίου, κτίζει το Α' Δημοτικό Σχολείο Ν. Ζίχνης.Το 1913 (1 Ιουλίου) τα νικηφόρα Ελληνικά στρατεύματα ελευθερώνουν τη Ν. Ζίχνη και την ευρύτερη περιοχή της Ζίχνας. Το 1924 ανασυνεστήθη η Μητρόπολη Ζιχνών υπό του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ζ', με Μητροπολίτη τον από Περγάμου Πρόσφυγα Αλέξανδρο Δηλανά. Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος παίζει καθοριστικό ρόλο για τη μετέπειτα πορεία της Ν. Ζίχνης. Στο τέλος του η Ν. Ζίχνη βγαίνει θανάσιμα πληγωμένη και αυτό φαίνεται στα επόμενα χρόνια και ιδιαίτερα ανάμεσα στο 1960-1970 που χάνει το μισό σχεδόν πληθυσμό της από αστυφιλία και μετανάστευση, διατηρώντας και στις μέρες μας το θλιβερό ρεκόρ του μεγαλύτερου ποσοστού αστυφιλίας. Το 1952 ενώθηκε η Μητρόπολη Ζιχνών με τη Μητρόπολη Νευροκοπίου.Στοιχείο σημαντικό της Μητρόπολης Ζιχνών είναι και η ανάδειξη δύο Αγίων της Εκκλησίας μας. Το δεύτερο Μυροβλύτη της Αγίας Ελληνικής Μακεδονίας μετά τον Άγιο Δημήτριο, τον Όσιο Θεόφιλο εκ Ζίχνης και τον Όσιο Ιωάννη Επισκόπου Ζιχνών. Πολύ αξιόλογο είναι το έργο που πρόσφεραν στα δύσκολα χρόνια της σύγχυσης και της σκλαβιάς και οι δύο αυτοί τοπικοί άγιοι. Η σπουδαιότητα αυτή φαίνεται από τα αρχεία του Πατριαρχείου Κων/πόλεως και του Αγίου Όρους. Ο Όσιος Θεόφιλος ο Μυροβλύτης - 11 -

ΚΤΙΡΙΑ Τα κτίσματα της περιοχής κατά τα παλιά χρόνια ήταν απλά σε σχέδιο και σχεδόν όλα έμοιαζαν μεταξύ τους. Αποτελούνταν από ισόγειο κι έναν όροφο κατοικήσιμο, με μια αυλή μπροστά φραγμένη με τοίχους πλινθόκτιστους. Υπήρχαν απαραίτητα στην αυλή ένας φούρνος, ένας πρόχειρος καμπινές, ένα υπόγειο και ένα υπόστεγο, με υποδομή μια πυροστιά και ένα καζάνι για να ζεσταίνουν το νερό για τη μπουγάδα του σπιτιού. Στο υπόγειο έβαζαν τα σαντάλια του καπνού για να μαλακώσουν από την υγρασία και να τα κάνουν δέματα. Όλα τα σπίτια είχαν πρόσοψη προς το νοτιά. Το μέρος του ισογείου, που βρίσκονταν στην πρόσοψη το λεγόμενο χαγιάτι, ήταν ηλιόλουστο και χρησίμευε σαν χώρος εργασίας των προϊόντων. Συνήθως εκεί περνούσαν τον καπνό σε βελόνες. Το πίσω μέρος, το βορινό ήταν χωρισμένο στα δύο. Το ένα μέρος ήταν το κελάρι και το άλλο στάβλος. Μια ξύλινη σκάλα οδηγούσε στον επάνω όροφο. Η πρόσοψη ήταν ανοιχτή με κάγκελα και στο πίσω μέρος τα δωμάτια, που ήταν δύο και σπάνια τρία. Στο ένα δωμάτιο ήταν το τζάκι και το χρησιμοποιούσαν για κουζίνα, καθιστικό και υπνοδωμάτιο. Το άλλο το είχαν περιποιημένο, για να δέχονται στις γιορτές ή να φιλοξενούν κάποιον. Το τρίτο συνήθως είχε τα αμπάρια, υπόγεια μεγάλα, όπου μάζευαν τα σιτηρά. Τα έπιπλα ήταν δύο-τρία μπαούλα, που μάζευαν τα ρούχα τους και σπάνια συναντούσε κάποιο έπιπλο απλό από ξύλο. Ο χώρος καλύπτονταν από καναπέδες με ωραία καλύμματα υφαντά στον αργαλειό, μάλλινα το χειμώνα και λινά το καλοκαίρι. Τα σκεύη της κουζίνας ήταν πήλινα ή χάλκινα γανωμένα. Η οικογένεια μαζεύονταν για φαγητό γύρω από ένα τραπέζι στρογγυλό, χαμηλό, το σοφρά.σπίτια παλιά χτισμένα με πλιθιά υπάρχουν αρκετά στο χωριό, αλλά έχουν επισκευαστεί και μετατραπεί σε σύγχρονα, με εγκαταστάσεις που να εξυπηρετούν τις ανάγκες της οικογένειας. Στην Παλαιά Ζίχνη, σώζονται κάποια ετοιμόρροπα κτίσματα με τα χαρακτηριστικά στοιχεία των κτισμάτων του 19ου αιώνα. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σήμερα στην Νέα Ζίχνη ένας επισκέπτης μπορεί να συναντήσει αναφορικά με τις υποδομές εκπαίδευσης τα παρακάτω Σχολικά κτίρια: Νηπιαγωγείο Ν. Ζίχνης, Γυμνάσιο Ν. Ζίχνη Γενικό Λύκειο Ν. Ζίχνη ΕΠΑΛ Νέα Ζίχνη ΙΕΚ Νέα Ζίχνη - 12 -

Τα κτίρια των Δημοτικών Σχολείων είναι επαρκή, εκτός από το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το ΕΠΑΛ Νέας Ζίχνης, το οποίο συστεγάζεται με το Γυμνάσιο και υπάρχει άμεση ανάγκη επέκτασης του κτιρίου (κατασκευή νέων αιθουσών) για την κάλυψη των αναγκών εκπαίδευσης. Αυτό που θα παρατηρούσαμε είναι ότι η Νέα Ζίχνη Σερρών δεν έχει να ζηλέψει κάτι από τις μεγάλες πόλεις στον τομέα της εκπέδευσης. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ -ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ Ο ο Λαογραφικός Φιλανθρωπικός Σύλλογος Γυναικών Νέας Ζίχνης ιδρύθηκε το 1978. Πρωτοπόρος και ακούραστη σωμαατικά και ψυχικά είναι η επι τριάντα χρόνια πρόεδρος του Συλλόγου, κ Σωτηρία Ζαριμπα τακουρίδου, η οποία σε συγκινητική τελέτη, τιμήθηκε το 2008 από τους Ζιχνιώτες για την προσφορά της. Ο Σύλλογος από το 1994 άρχισε να συγκεντρώνει λαογραφικό υλικό, το οποίο αρχικά εκτέθηκε στο κτίριο του πρώην 1ου Δημοττικού Σχολείου (σημερινό Δημαρχείο Ζίχνης ), κτίσμα του 1905, ενώ εμπλουτιζότάν συνεχώς με αντικείμενα, φωτογραφίες και αρχειακό υλικό (επιστολές, εφημερίδες,έγγραφα κ.τ.λ) Από τότε ο Σύλλογος άρχισε να δουλεύει για την δημιουργία Μουσείο. Ένας στόχος που ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία το 2008. ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΖΙΧΝΗΣ Η Φιλαρμονική του Δήμου Νέας Ζίχνης μετρά ήδη 57 χρόνια ζωής. Ιδρύθηκε το 1952 επί προεδρίας του αείμνηστου κοινοτάρχη ΣΟΦΟΚΛΗ ΔΑΪΡΕΤΖΗ. Σαν τμήμα συγκροτείτε στις αρχές Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Απαρτίζεται από 35 μέλη και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα λαμβάνει μέρος σε όλες τις θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις της τότε κοινότητος Νέας Ζίχνης. Πρώτος Αρχιμουσικός προσλαμβάνεται ο Κερκυραίος απόστρατος αξιωματικός της Στρατιωτικής Μουσικής κος ΚΑΣΦΙΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ο οποίος μοιράζεται την εμπειρία του και διδάσκει τα πρώτα βήματα της μουσικής στους νέους τότε μαθητές. Με το πέρασμα του χρόνου, μια σειρά άξιων Αρχιμουσικών αναλαμβάνουν διαδοχικά τα ινία της Φιλαρμονικής και όλοι τους προσφέρουν το καλύτερο για την ανάπτυξη και την πρόοδο του τμήματος. Τελευταίος στη σειρά αυτή, από τον Ιούνιο του 2002 είναι ο Αρχιμουσικός κος ΞΥΔΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, με τον οποίο σταδιακά η Φιλαρμονική και ύστερα από κάποιο διάστημα σχετικής απραξίας αρχίζει - 13 -

σημαντικά βήματα ανάπτυξης. Με την προσθήκη νέων μελών, αλλά και τη σημαντική βοήθεια των παλαιών και έμπειρων στελεχών κάνει την πρώτη της εμφάνιση, με μια συναυλία στα πλαίσια των Χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του Δήμου το 2003. Ακολουθούν το καλοκαίρι του 2004 μια σειρά από εμφανίσεις σε ορισμένα Δημοτικά Διαμερίσματα. Οι εμφανίσεις αυτές αρχίζουν χρόνο με το χρόνο να γίνονται πιο συχνές εντός και εκτός του Δήμου, αλλά και του Νομού Σερρών, όπου και αποσπώνται τα πρώτα θετικά, μα και ταυτόχρονα ενθαρρυντικά σχόλια. Σήμερα η Φιλαρμονική απαρτίζεται από 85 συνολικά μέλη, εκ των οποίων τα 50 αποτελούν το τμήμα εμφανίσεων. Συνεχίζει ανελλιπώς να προσφέρει τις υπηρεσίες της στον τομέα του πολιτισμού και με τη σημαντική συμπαράσταση του Δήμου και την αγάπη των παιδιών για τη Μουσική, προσπαθούνε όλοι να γίνονται κάθε μέρα και καλύτεροι. Ελπίδα και ευχή αυτή η δίψα και η διάθεση όλων για προσφορά πολιτισμού, να μη σταματήσει ποτέ. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ Ο καθηγητής του Α. Π. Θεσ/νίκης Ν. Κ. Μουτσόπουλος που επισκέφθηκε το 1982 την αρχαία Ζίχνα με ομάδα ειδικών επιστημόνων έκανε έρευνες και μελέτες και έφερε στο φως έναν άγνωστο οχυρωμένο βυζαντινό οικισμό που ήταν κτισμένος πάνω στα αρχαία ερείπια της πόλης των ΙΧΝΩΝ. Τα ευρήματα είναι αρχαία μάρμαρα, λαρνακίδια και ορισμένοι ορθογώνιοι δώμοι τραβερτίνη εντοιχισμένοι στον πύργο της εισόδου του βυζαντινού κάστρου. Αξιόλογο είναι το υπόγειο σύστημα ύδρευσης καθώς επίσης ένα προσκυνητάρι στη μνήμη της Αγίας Παρασκευής που είναι πάνω σε μια αρχαία πηγή με θεραπευτικές ιδιότητες. Επίσης σώζεται το όμορφο - 14 -

κτισμένο χαμάμ και δίπλα το τζαμί που χτίστηκε πάνω σε ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας της Αγίας Αικατερίνης. Σε πολύ καλή κατάσταση διατηρείται το βυζαντινό Κάστρο που μαρτυρά τη συνέχεια της ύπαρξης δια μέσου των αιώνων της πόλης. Ο Ορλάνδος θεωρεί ότι είναι πιθανότατα κτίσμα των χρόνων του Ιουστινιανού, ίσως και προγενέστερο. Το Κάστρο αυτό είναι όμοιο με του Μυστρά. Μέσα σ' αυτό φαίνεται ότι έζησε μια δραστήρια ορθόδοξη ελληνική πόλη, που χτίζει συνεχώς καινούργιους ναούς, κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες. Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα είναι δυο λαξευμένοι αρχαίοι τάφοι της εποχής του Αυγούστου. Επίσης ένα επιτύμβιο ανάγλυφο σε γκρίζο μάρμαρο που φυλάγεται σήμερα στο Α' Γυμνάσιο στις Σέρρες. Η επιγραφή που υπάρχει είναι του 132 μ. Χ. Ιστορικός επίσης είναι και ο τόπος της σημερινής Ν. Ζίχνης που σύμφωνα με τον Ν. Σβορώνο είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Ζέλεια. Αυτό φαίνεται από σειρά νομισμάτων που βρέθηκαν. Την ονομασία η πόλη την πήρε από την ονομασία του Ηλίου που λάτρευαν στην αρχαιότητα. Προέλευση της άλλης ονομασίας της Ν. Ζίχνης ( Ζελίχοβα ) Σήμα κατατεθέν του οικισμού της Ν. Ζίχνης αποτελεί το κτίριο παλιού Δημοτικού Σχολείου που πλέον φιλοξενεί τις υπηρεσίες του Δήμου. Πρόκειται για ένα κτίριο κλασικής αρχιτεκτονικής, κτισμένο το 1905 όπου διδάχθηκαν γενιές μαθητών, μεταξύ των οποίων και εξέχοντα πρόσωπα όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Με εργασίες αναπαλαίωσης και συντήρησης, αναδείχθηκε εκ νέου η αρχιτεκτονική, η παράδοση και η ιστορία του τόπου. Επίσης, ένα από τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά κτίσματα είναι το Πνευματικό Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ζίχνης που κτίστηκε το 1850 περίπου και έγιναν εργασίες αναστύλωσης και ανακατασκευής του παλιού Καπνομάγαζου. Το κτίριο προστατεύεται από την εφορεία νεοτέρων μνημείων. Αποτελείται από δύο κυρίως ορόφους και ένα ημιισόγειο. Στον δεύτερο όροφο στεγάζονται η αίθουσα Μουσικής, η Γραμματεία, η Διεύθυνση και η Βιβλιοθήκη Φουαγιέ στον πρώτο όροφο η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (θέατρο με καμαρίνια, συνεδριακό κέντρο κλπ.) και στο ημιισόγειο οι τουαλέτες και αποθηκευτικοί χώροι. Συνολικά το εμβαδόν του κτιρίου είναι 330 m2. Επίσης η οικία του Γ. Τσίμπα, η οικία του Γ.Βοζίκη, η οικία του Λ. Μπαφρέα, η οικία του Καραγιάννη- Χατζηπουργάνη και τέλος η οικία του Δ. Καρτάλη έχουν χαρακτηριστεί ως Διατηρητέα Κτίρια Σημαντικοί θρησκευτικοί χώροι, πολλοί από τους οποίους είναι μεταβυζαντινά κτίσματα του 18ου και του 19ου αιώνα, στην περιοχή υπάρχουν πολλοί. Χαρακτηριστικότεροι αυτών είναι η εκκλησία Του Ι. Προδρόμου Παλαιάς Ζίχνης και η Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής. - 15 -

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΖΙΧΝΩΝ - ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Το 1952 ενώθηκε η Μητρόπολη Ζιχνών με τη Μητρόπολη Νευροκοπίου. Στοιχείο σημαντικό της Μητρόπολης Ζιχνών είναι και η ανάδειξη δύο Αγίων της Εκκλησίας μας. Το δεύτερο Μυροβλύτη της Αγίας Ελληνικής Μακεδονίας μετά τον Άγιο Δημήτριο, τον Όσιο Θεόφιλο εκ Ζίχνης και τον Όσιο Ιωάννη Επισκόπου Ζιχνών. Πολύ αξιόλογο είναι το έργο που πρόσφεραν στα δύσκολα χρόνια της σύγχυσης και της σκλαβιάς και οι δύο αυτοί τοπικοί άγιοι. Η σπουδαιότητα αυτή φαίνεται από τα αρχεία του Πατριαρχείου Κων/πόλεως και του Αγίου Όρους. Ο Μητροπολίτης Σπυρίδων υπέβαλε την παραίτησή του κατά τις αρχές Φεβρουαρίου του 2003, επικαλούμενος λόγους υγείας, αν και τότε ακούστηκαν επίσης διαφορετικές ερμηνείες κι υποθέσεις, και στις 1. Μαΐου 2003 η Ιερά Σύνοδος ψήφισε τον Πρεσβύτερο Αρχιμανδρίτη Ιερόθεο ως ανάδοχο της θέσης του Μητροπολίτη Ζιχνών και Νευροκοπίου. Στις 22. Ιουλίου 2003 ενθρονίστηκε στην Νέα Ζίχνη ο νέος Μητροπολίτης Ιερόθεος. Ο κατά κόσμιων Δημήτριος Τσολιάκος γεννήθηκε το 1945 στα Μέγαρα, σπούδασε στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χειροτονήθηκε Διάκονος το 1969 και Πρεσβύτερος το 1974. Από το 1989 υπηρέτησε στην Ιερά Σύνοδο ως Γραμματεύς και Πρακτικογράφος. Μετά την εκλογή του αναδόχου του αξιώματος (βλ. πάνω), ο Σεβασμιότατος (γεννηθείς το 1919 στην Ζάκυνθο) αποχώρησε από την Μητρόπολη Νέας Ζίχνης και γηροκομήθηκε στην Μονή Αγ. Αναλήψεως της Πρώτης, όπου και απεβίωσε στις 31. Ιουλίου 2003 στην ηλικία των 84 ετών. ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΖΙΧΝΗ Το Λαογραφικό Μουσείο της Νέας Ζίχνης ιδρύθηκε το 1994 από τα μέλη του Λαογραφικού Φιλανθρωπικού Συλλόγου Γυναικών Ν. Ζίχνης και στεγάζεται προς το παρόν σε τρεις αίθουσες του παλαιού Δημοτικού Σχολείου. Στο κέντρο της Νέας Ζίχνης αναγείρεται όμως μια νέα σύγχρονη οικοδομή, η οποία μελλοντικά θα παρέχει καταλληλότερες συνθήκες φιλοξενίας και παρουσίασης των πολυάριθμων, εν μέρη πλέον σπάνιων εκθεμάτων. - 16 -

Τα εκθέματα προέρχονται τόσο από το χωριό όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Ν. Ζίχνης και καλύπτουν διάφορες θεματικές ενότητες, παρουσιάζοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της καθημερινής οικογενειακής, επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής των τοπικών κατοίκων κατά το πρόσφατο παρελθόν. Οι αναπαραστάσεις οικιακών και βοηθητικών χώρων με κάθε είδους αυθεντικών αντικειμένων μεταφέρουν στον επισκέπτη μια ζωντανή εικόνα από μια σχετικά πρόσφατη, δε όμως πλέον σχεδόν ξεχασμένη εποχή. Εντύπωση προκαλούν τα διάφορα οικιακά εργαλεία και σκεύη που κάποτε υπήρχαν σε κάθε νοικοκυριό: τουρβάνες για την παρασκευή βουτύρου, πέτρινα γουδιά, πινακωτές, χειρόμυλοι για την άλεση δημητριακών και του καφέ, φανάρια για την φύλαξη τροφίμων, ταδάδες, σινιά, τσουκάλια κλπ., όπως φυσικά και ο παραδοσιακός φούρνος και τα απαραίτητα εργαλεία για το ζύμωμα και ψήσιμο του ψωμιού. Όλα αυτά τεκμηριώνουν ότι η ζωή στα "καλά παλαιά χρόνια" προφανώς δεν ήταν και πάντα τόσο... άνετη :-) Επίσης παρουσιάζονται καθημερινές και εορταστικές τοπικέςενδυμασίες, παραδοσιακά εργόχειρα, κεντήματα, πλεκτά, και υφαντά καθώς και τα εργαλεία για την κατασκευή τους, όπως και διάφορα ιστορικά έγγραφα και στοιχεία, πλούσιο φωτογραφικό υλικό και μια αξιόλογη νομισματική συλλογήμε κέρματα και χαρτονομίσματα από της αρχές του 20. αιώνα. Η επίσκεψη του τοπικού μουσείου της Νέας Ζίχνης προσφέρει τόσο στους εντόπιους όσο και από άλλες περιοχές συν του εξωτερικού προερχόμενες επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία. Για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά ερωτήματα, αναγγελία επισκεπτών κλπ. μπορείτε να επικοινωνήσετε με την πρόεδρο του Λαογραφικού Φιλανθρωπικού Συλλόγου (κα. Τακουρίδου) ή την Δημαρχία - 17 -

Νέας Ζίχνης. ΕΘΙΜΑ ΤΟ ΠΟΔΑΡΚΙΑΣΜΑ Στην Νέα Ζίχνη «Την επαύριον, της πρωτοχρονιάς γινόταν το ποδάρκιασμα (ποδαρικό) Αυτοί που ποδάρκιαζαν ξυπνούσαν από τα χαράματα για να πάνε σ αυτούς που τους κάλεσαν Κρατούσε δε ο ποδαρκιαστής μία μεγάλη πέτρα, ένα πουρνάρι και μια τσιότρα (κανάτα) νερό, ενώ ταυτόχρονα έλεγε: Ντόκτορα- Ντόκτορα κύρ Βασίλη μ μάλαμα και ασήμ και χρυσό προυζίμ έλεγε: Μετά καθόταν δίπλα στο τζάκι, έβαζε το πουρνάρι στη φωτιά και Όπως σκάζουν τα φύλλα του έτσι να σκάσουν τα αυγά απ τις κλώσες και να γίνονται πουλάκια. Όσο βαριά είναι η πέτρα τόσο βαριά να είναι και η τύχη του σπιτιού. Και αδειάζοντας το νερό της τσιότρας έλεγε: Όπως τρέχει το νερό, έτσι να τρέχει η υγεία και το βιος (πλούτος) μέσα στο σπίτι» Το έθιμο αυτό διατηρείται και στις μέρες μας. ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ Την 1 του Μάρτη όλα τα παιδιά στην Νέα Ζίχνη τραγουδάνε την Χελιδώνα. Χελιδόνα έρχεται από την μαύρη θάλασσα, Θάλασσα μας πέρασε, πύργο μας θεμελίωσε, Κι έκατσε και λάλησε μεσ του Μάρτη την αυλή «Κατά την πρώτην του μηνός τούτου οι παίδες κατασκευάζουσι ξύλινην χελιδόνα, ην κρατούντες εις τα χείρας μεταβαίνουυσι κατά ζεύγη ή - 18 -

και πολλοί ομού εις άπασας τας οικίας της κωμοπόλεως περιστρέφοντες δε αυτή ψάλλουσι το εξής άσμα: Χελιδόνα έρχεται από τη μαύρη θάλασσα Το άσμα διεσώθην ημίν από των αρχαιοτάτων χρόνων : Ήλθ ήλθε η χελιδών καλάς ώρας άγουσα Το έθνος τούτο λέγεται και χελιδονίζειν ή αγείρειν τη χελιδόνι έχει δε πολλήν σχέση τη των Αθηναίων Ειρεσιώνη» ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ «ΚΛΗΔΟΝΑ» Το έθιμο αυτό προέρχεται από τους αρχαίους χρόνους όπου οι σχέσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών δεν ήταν τόσο εύκολες. Έτσι, στην καρδιά της άνοιξης και ειδικά την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου η ομορφιά της φύσης μεγάλωνε την φαντασία των κοριτσιών και εκτελούσαν το έθιμο του Κλήδονα. Την προηγούμενη μέρα από την γιορτή του Αγίου Γεωργίου, τρεις κοπέλες που είχαν και τους δύο γονείς τους, έπαιρναν νερό από τρεις διαφορετικές πηγές και το έχυναν σε ένα μεγάλο δοχείο. Ύστερα, γυρνούσαν τις γειτονιές και μάζευαν προσωπικά μεταλλικά αντικείμενα από όλα τα κορίτσια και τα τοποθετούσαν μέσα στο δοχείο μαζί με ένα στεφάνι από 20 είδη λουλουδιών και το άφηναν κάτω από ένα δέντρο όλη την νύχτα. Ανήμερα της γιορτής τα κορίτσια έβαζαν το δοχείο δίπλα σε μια βρύση για να τρέχει σαν τη βρύση η τύχη τους, και μια κοπέλα που είχε και τους δύο γονείς της κάλυπτε το πρόσωπο της με ένα κόκκινο μαντήλι και έβγαζε τα αντικείμενα μέσα από το δοχείο. Το κορίτσι που έβρισκε το αντικείμενο της άκουγε να της λένε διάφορα σατυρικά στιχάκια και έτσι έπαιρνε την τύχη της. - 19 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΔΡΑΒΗΣΚΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το χωριό Δραβήσκος βρίσκεται σε τοποθεσία περίπου 15 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά από τη Νέα Ζίχνη, σε υψόμετρο περίπου 100 μέτρων, και ανήκει από το 1999 στον καποδιστριακό Δήμο Νέας Ζίχνης στην επαρχία Φυλλίδα του Νομού Σερρών και στον καλλικρατικό Δήμο Νέας Ζίχνης. Το χωριό Δραβήσκος, πλέον "Δημοτικό Διαμέρισμα" του Δήμου Νέας Ζίχνης, κατοικείται από δημότες ποικίλης καταγωγής. Τις τρεις μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες αποτελούν "Εντόπιοι", "Μικρασιάτες" και "Θρακιώτες". Επίσης υπάρχουν μερικές οικογένειες αρμένικης καταγωγής καθώς και μεμονωμένα άτομα από άλλες περιοχές της Ελλάδας που εγκαταστάθηκαν στο Δραβήσκο για προσωπικούς ή οικογενειακούς λόγους. Κατά τη δεκαετία του 1990 προσήλθαν αρκετές οικογένειες "ομογενών" από κρατίδια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ενώ μεταγενέστερα εγκαταστάθηκαν και πολυάριθμοι Αλβανοί υπήκοοι. Η πληθυσμιακή ομάδα των λεγόμενων Εντόπιων συμπεριλαμβάνει τους απογόνους οικογενειών που κατοικούσαν πριν από το 1920 στο Δραβήσκο και κυρίως στο ύψωμα του Αγίου Αθανασίου, χωρίς να υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία για την προγενέστερη καταγωγή τους. Αν και εικάζεται, ότι μέρος των Εντοπίων κατάγεται από στα Βαλκάνια περιπλανώμενες νομάδες αιγυπτιακής καταγωγής, η υπόθεση αυτή στερείται κάθε ουσιαστικής τεκμηρίωσης.οι Εντόπιοι φημίζονταν πάντως για τη φιλόξενη και φιλότιμη νοοτροπία τους, χαρακτηριστικό που σώζεται μέχρι και σήμερα. Η πληθυσμιακή ομάδα των μικρασιατών εγκαταστάθηκαν το 1923. Η ομάδα ήταν περίπου 200 προσφυγικές οικογένειες από την Πάρλα της Πισιδίας (Μικράς Ασίας) μόνιμα στην περιοχή. Περίπου 110 οικογένειες ίδρυσαν το χωριό "Μαυρόλοφος", ενώ οι υπόλοιπες οικογένειες εγκαταστάθηκαν στο Δραβήσκο απέναντι από το ύψωμα του Αγ. Αθανασίου. Μικρότερος αριθμός "αργοπορημένων" Μικρασιατών εγκαταστάθηκε το 1925 στην νοτιοδυτική πλευρά του υψώματος του Αγ. Αθανασίου. Οι πρόσφυγες από την Πάρλα αποτελούσαν μια κλειστή κοινωνική ομάδα, τα μέλη της οποίας είχαν με σχεδόν όλους του άλλους ομογενείς τους κάποιο βαθμό συγγένειας. Καθώς αρκετοί άντρες διέθεταν αξιόλογες ικανότητες σε οικοδομικά και ξυλουργικά επαγγέλματα, οι πρόσφυγες προχώρησαν επίμονα στην ανοικοδόμηση του νέου συνοικισμού και βασικών υποδομών. Οι δε γυναίκες φημίζονταν για τη δεξιοτεχνία τους στην ύφανση, ειδικότερα χαλιών. - 20 -

Το 1923 / 1924 εγκαταστάθηκαν στο Δραβήσκος περίπου 60-70 οικογένειες προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, στην πλειοψηφία τους αρκετά ευκατάστατοι κτηνοτρόφοι και αγρότες. Όπως και στην περίπτωση των Μικρασιατών προηγήθηκαν εκτοπίσεις λόγω αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, κυρίως επειδή οι απαιτήσεις σε βοσκότοπους για τα κοπάδια των προβάτων των Θρακιωτών ήρθαν σε σύγκρουση με ιδιοκτησιακά καθεστώτα και μεθόδους καλλιέργειας των υφιστάμενων αγροτεμαχίων. Τελικά οι Θρακιώτες εγκαταστάθηκαν στη δυτική πλευρά του χωριού Δραβήσκος και ασχολούνται κατά το πλείστον μέχρι σήμερα με την κτηνοτροφία και γεωργία. Ο Δραβήσκος είναι ένας από τους πλέον μεγάλους οικισμούς του Νομού Σερρών και αποτελούσε ανέκαθεν έδρα και κέντρο άσκησης ποικίλων δραστηριοτήτων και συναλλαγών. Σήμερα συνθέτουν πολυάριθμα μικρά και μεγάλα εμπορικά καταστήματα, βιοτεχνικές επιχειρήσεις και επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων μια και για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής ενδιαφέρουσα αγορά, προσφέροντας ακόμα και στους λάτρες της βραδινής εξόδου ποικίλες δυνατότητες ψυχαγωγίας και αναψυχής. - 21 -

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ Μια αναδρομή στα βάθη της ιστορίας του Δραβήσκου οδηγεί σχεδόν 3.000 χρόνια πίσω στο παρελθόν. Αν και το ακριβές χρονικό σημείο της ίδρυσης του Δραβήσκου παραμένει άγνωστο, η ύπαρξη του οικισμού αναφέρεται από το 700 π. Χ. περίπου. Η πιθανότερη εκδοχή αποδίδει την ίδρυση του οικισμού στους Θράκες. Ως ιδιαίτερα σημαντικό εμφανίζεται το γεγονός ότι η αρχική τοποθεσία του οικισμού συμπίπτει με μόνο ασήμαντη απόκλιση με τη θέση του σημερινού χωριού και ότι η ονομασία του παρά τις κατά καιρούς εμφανιζόμενες παραλλαγές διατηρήθηκε μέχρι σήμερα. Ωστόσο δεν αμφισβητείται η ύπαρξη του Δραβήσκου στη θέση "Φραγκάλα" της επαρχίας Φυλλίδας, επί του προς / από Αμφίπολη οδικού άξονα που αποτέλεσε αργότερα τμήμα της Ρωμαϊκής Εγνατίας Οδού. Το έτος 424 π.χ μετά αστό παρακίνηση του βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκα, εμφανίζεται ο Λακεδαιμόνιος στρατηγός Βρασίδας επι κεφαλής Σπαρτιατικού εκστρατευτικού σώματος 1.700 ανδρών, επαγγελώμενος τον ελευθερωτή των αποικίδων πόλεων από τον ζυγό των Αθηναίων και με την υποστήριξη των Αργιλίων κατορθώνει να πετύχει την παράδοση της Αμφίπολης στα χέρια του. Δυο χρόνια αργότερα το έτος 422 π.χ οι Αθηναίοι με τον Κλέωνα προσπαθούν να ανακαταλάβουν την Αμφίπολη. Η μη ενίσχυση όμως του στρατού των Αθηναίων από την αναμενόμενη βοήθεια των Θρακών και η προσπάθεια κατάληψης της Αμφίπολης με τις Αθηναϊκές μόνο δυνάμεις οδήγησαν τον Κλέωνα σε αποχώρηση και φυγή. Κατά τη σύγκρουση όμως αυτή τραυματίζεται θανάσιμα και ο Βρασίδας και Κλέωνας. Το 415 π.χ αποστέλλουν με πλοία και στρατό τον ναύαρχο Ευτίωνα ο οποίος με την σύμπραξη του βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκα και τους Θράκες, πολιορκεί από ξηρά και ποταμό την Αμφίπολη αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τέλος το 359 π.χ νέα απόπειρα των Αθηναίων με τον Ιφικράτη και τον Τιμόθεο προς ανάκτηση της αποβαίνει άκαρπη. Ο Φίλιππος το 358 π.χ επωφελούμενος από την αδυναμία των Αθηναίων, κατέλαβε την Αμφίπολη με πολιορκία όπως και ολόκληρη την ενδοχώρα του Παγγαίου. Το 168 π. Χ. κατακτήθηκε η Μακεδονία από το Ρωμαϊκό στρατό και το Μακεδονικό κράτος διαλύθηκε οριστικά. Ο Δραβήσκος περιλήφθηκε στην επαρχία "Μακεδόνων Πρώτην", με πρωτεύουσα την Αμφίπολη. Από την εποχή εκείνη σώζεται στην περιοχή "Φραγκάλα" ένα λιθόστρωτο τμήμα της στρατιωτικής "Εγνατίας Οδού", η οποία σύνδεσε το Δυρράχιο με την Κωνσταντινούπολη. - 22 -

Με τη διάσπαση (395 μ. Χ.) της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Δραβήσκος επήλθε όπως και όλος ο σημερινός Νομός Σερρών στη Ζ' επαρχία του Βυζαντινού Κράτους. Οι περαιτέρω εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζονται από πολιτική αστάθεια, συρράξεις και καταστροφικές επιδρομές των κατακτητών. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ο Δραβήσκος ονομαζόταν «Ζδραβήκιο» και άνηκε στην περιοχή «ταυ βάνδου Ζαβάλτας» Το βάδον της Ζαβάλτας (Ζαβάλτα : γλωσσικό ιδίωμα που προέρχεται από το Ζβάλτα = στη βάλτα) όπώς παρατηρήθηκε στα χειρόγραφα τον ΙΔ' αιώνα ονομάζεται κατεπανίκιον ΙΙαραστρυμόνος ή ΙΙαραστρύμονον, χωρίς όμως να λείψει και το όνομα της Ζαβάλτας η οποία φέρεται στα σύγχρονα έγγραφα σαν κατεπανίκιο ή τοποθεσία Ζαβαλτίας. Απ' αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι βάνδον' λεγόταν στη διοικητική γλώσσά τον Βυζαντίου κατά τον ΙΑ' αιώνα ενώ κατά τον ΙΔ' ονομάζεται καπετανίκιο. Το βάνδον ή καπετανίκιο Ζαβαλτίας ήταν διοικητική υποδιαίρεση του Θέματος Σερρών. Το 1345 ερήμωσαν Σέρβικα στρατεύματα την ύπαιθρο και κατέκτησαν τελικά και την πόλη των Σερρών. Η σταδιακή μετακίνηση των κατοίκων του Δραβήσκου προς το λόφο του Αγ. Αθανασίου στη βόρεια πλευρά του σημερινού χωριού φαίνεται να έλαβε χώρα μέχρι το τέλος του 14. αιώνα. Ιδιαίτερη αναφορά για το Δραβήσκο γίνεται στα περιεχόμενα των πρακτικών της μονής Χιλιανδρίου, σύμφωνα με αυτά διακρίνονται δύο τοποθεσίες με το όνομα Ζδραβίκιον, το " Παλαιόν Ζδραβίκον" και "έτερον Ζδραβίκίον". Σε ξεχωριστή συλλογή πράξεων γίνεται λόγος για το Ζδραβίκιων, ιδιοκτησία της οικογένειας Μοδηνού, το οποίο αποτελεί συνέχεια του παλαιού Ζδραβικίου. Το δε ζευγηλατείο τον Ζδραβικίου ήταν μεταξύ των χωριών πού ο Ανδρόνικος ΙΙ δώρισε τον Μάρτιο του 1319 στο Χιλανδάρι, με απαίτηση τον Σέρβού βασιλιά Μίλούτιν, για τη βοήθεια πού του προσέφερε σε καιρούς πολέμων "εν καιροίς άρεος και μάχης και πολέμων" Στα πλαίσια της επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατακτήθηκε και η επαρχία Φυλλίδα. Ο Δραβήσκος αποτελούσε από τα μέσα του 15. μέχρι τις αρχές του 20. αιώνα τσιφλίκι Μπέηδων και Αγάδων, με εξαίρεση την εποχή 1840-1890, κατά την οποία κατείχε η οικογένεια Δούμπα το τσιφλίκι του Δραβήσκου. Σημαντικά για την περαιτέρω εξέλιξη του κατά την τότε εποχή πλέον ασήμαντου οικισμού αποδείχθηκε η προσέλευση μέχρι τότε περιπλανώμενων καθώς και από γειτονικά χωριά καταγόμενων οικογενειών, οι οποίες - 23 -

εγκαταστάθηκαν αναζητώντας εργασία προς το τέλος του 19. αιώνα στο Δραβήσκο. Στα πλαίσια των διεθνών εξελίξεων κατά το τέλος του 19. αιώνα ανέπτυξαν και στην επαρχία Φυλλίδα Βούλγαροι κομιτατζήδες την ανατρεπτική τους δράση, ώσπου το 1905 ο Σερραίος οπλαρχηγός Δούκα Γ. Δούκα ανέλαβε μετά μίας ομάδας 20 οπλισμένων αντρών την προστασία της ευρύτερης περιοχής Φυλλίδος και Παγγαίου. Το 1912 σχημάτισε ο λεγόμενος "Καπετάν Ζέρβα" μια ένοπλη απελευθερωτική ομάδα περίπου 100 ανδρών από χωριά της περιοχής και συνέβαλε στη δίωξη των Τούρκων τόσο από τα τοπικά χωριά όσο και από την ευρύτερη περιοχή. Κατά τη διάρκεια του Β' Βαλκανικού και Α' Παγκόσμιο Πολέμου βρέθηκε το χωριό Δραβήσκος κατά τα έτη 1912/13 και 1916/18 υπό Βουλγάρικη κατοχή, όποτε έλαβαν χώρα καταστροφές, λεηλατήσεις και εκτελέσεις κατοίκων. Επίσης απάχθηκαν πολλοί κάτοικοι του Δραβήσκου προς το εσωτερικό της Βουλγαρίας, όπου οι περισσότεροι από αυτούς βρήκαν τραγικό θάνατο σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Κατά το Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρέθηκε το χωριό Δραβήσκος από το Μάιο 1941 μέχρι το Οκτώβριο 1944 για τρίτη φορά υπό Βουλγάρικη κατοχή. Μάλιστα βομβάρδισε το Σεπτέμβριο 1941 ένα Βουλγάρικο αεροπλάνο την πλατεία του χωριού, όποτε σκοτώθηκαν η Καλλιόπη Σελίμη μαζί με τα δύο ανήλικα παιδιά της Μαρία και Πολυχρόνης καθώς και οι έφηβοι Βασίλειος Κουϊκογλου και Βασίλειος Παπαδόπουλος. Αν και ο τότε Βούλγαρος πρόεδρος του χωριού Δραβήσκος επανειλημμένα απέτρεψε τα χειρότερα, δηλαδή την εκτέλεση κατοίκων και πυρπόληση του χωριού, οι Βούλγαροι προκάλεσαν εκτεταμένες καταστροφές και στέρησαν τρόφιμα και αγαθά από τους κατοίκους, επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό να πολιτογραφηθούν Βούλγαροι. Τα μέχρι την εποχή αυτή στα γραφεία της Κοινότητας τηρούμενα αρχεία καταστράφηκαν ολοσχερώς. Στη συνέχεια έλαβαν χώρα τα γεγονότα του εμφύλιου πολέμου 1944-1949, όποτε ένοπλες ομάδες αυτοαποκαλούμενων "ανταρτών" διεξήγαγαν από τα κρησφύγετά τους στα βουνά επιδρομές και κατά του χωριού Δραβήσκος και των κατοίκων του, σκοτώνοντας ένοπλους και άοπλους κατοίκους και προκαλώντας υλικές ζημιές. Σε μια επιδρομή του 1946 πυρπολήθηκε το δημοτικό σχολείο επειδή εκεί στεγαζόταν μια φρουρά της Ελληνικής Χωροφυλακής. Με το εμφύλιο πόλεμο τερμάτισε και ο κύκλος των επανειλημμένων εμπλοκών του χωριού Δραβήσκος και των κατοίκων του στις εκάστοτε συρράξεις του πρώτου ήμισυ του 20. αιώνα. Αυτό δεν σήμαινε όμως και το τέλος του φανατισμού: το "πολιτικό φρόνημα" δίχαζε για ακόμα πολλά χρόνια και την τοπική κοινωνία του χωριού Δραβήσκος. - 24 -

Κατά τον δεκαετιών του 1950 και 1960, μέρος του πληθυσμού του Δραβήσκου όχι μόνο στεγαζόταν σε καλύβες και φτωχικά παραπήγματα, αλλά λιμοκτονούσε κυριολεκτικά. Κάποια οικονομική ανακούφιση επέφεραν τα ευεργετικά μέτρα της "Κυβέρνησης των Ταγματαρχών" υπέρ των αγροτών, με μάλλον σημαντικότερο μέτρο την απλόχερη παροχή στεγαστικών δανείων. Ωστόσο χαρακτηρίζονται οι δεκαετίες του 1960 και 1970 από τη μαζική μετανάστευση κατοίκων, κυρίως προς την τότε Δυτική Γερμανία, αλλά και προς Βέλγιο, Αυστραλία, ΗΠΑ, Καναδά και άλλες χώρες εντός και εκτός Ευρώπης. Η έκταση της μετανάστευσης απεικονίζεται και στις απογραφές των ετών 1961 (2.140 κάτοικοι) και 1971 (1.569 κάτοικοι). Η περαιτέρω ανάπτυξη του Δραβήσκου συνδέεται άμεσα με τα "εμβάσματα" των μεταναστών, οι οποίοι υποστήριζαν τις οικογένειες τους οικονομικά, χρηματοδότησαν σε σημαντικό βαθμό την ανοικοδόμηση του χωριού και συνέβαλαν για τουλάχιστον δυο δεκαετίες στον ευρύτερο κύκλο εργασιών και οικονομικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής. Ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιστορία του Δραβήσκου αποτελεί η μαζική άφιξη προσφύγων από τη Θράκη και τη Μικρά Ασία. Παρά τις ισχυρές αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών εγκαταστάθηκαν μετά από παρεμβάσεις προσφυγικών οργανώσεων και κρατικών υπηρεσιών κατά τη δεκαετία του 1920 μεγάλος αριθμός προσφυγικών οικογενειών στο Δραβήσκο, ενώ παράλληλα ιδρύθηκε από τους λεγόμενους Μικρασιάτες και ο γειτονικός οικισμός Μαυρόλοφος. Το ανατολικό τμήμα της συνοικίας των Μικρασιατών Αν και η επί δεκαετιών επικρατούσα εχθρότητα μεταξύ αφ' ενός "Εντοπίων" και αφ' ετέρου "Μικρασιατών" και "Θρακιωτών" ανήκει πλέον στο παρελθών, ο σχετικός διαχωρισμός των πληθυσμιακών ομάδων του χωριού Δραβήσκος υφίσταται ακόμη και σήμερα. ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟ ΛΕΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΩΝ 18.088 ΝΕΚΡΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ Η επικρατέστερη όμως όλων των εκδοχών μεταξύ ιστορικών και αρχαιολόγων είναι ότι το 437-436 π.χ με έμπνευση και πρόταση του ίδιου του Περικλή, έστησε ο στρατηγός και πιστός φίλος του Άγνωνας στην - 25 -

Αμφίπολη, το τέταρτο αυτό μαρμάρινο λεοντάρι σε στάση καθήμενου αίλουρου με όρθια τα μπροστινά του πόδια, σε ανάμνηση της μεγάλης θυσίας των 10. 000 νεκρών Αθηναίων στη μάχη της Δραβήσκου για την εδραίωση της επιρροής τους στο Παγγαίο. Κατά την εκδοχή αυτή το λεοντάρι της Αμφίπολης θεωρείται μνημείο ''πολυανδρειο'' δηλ. για τους πεσόντες, όπως είναι και το λεοντάρι της Χαιρώνειας ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ Για να χτιστούν οι εκκλησίες του χωριού έγινε έρανος (με ανταλλαγή). Οι εκκλησίες του Δραβήσκου ανήκουν στην μητρόπολη Ζίχνης και Νευροκοπίου. Πριν από τους σημερινούς παπάδες υπήρξαν τρεις ορθόδοξοι: ο Πάτερ Κωνσταντίνος, ο Πάτερ Φώτιος και ο Πάτερ Γεώργιος. Το χωριό έχει δύο ενορίες: Την ενορία του Αγίου και την ενορία της Μεταμορφώσεως της Σωτήρος. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου παλιά ήταν χτισμένη πάνω σε κατεστραμμένα τείχη και η σκεπή της ήταν κατασκευασμένη από καλάμια. Αργότερα με την προσφορά των κατοίκων μετατράπηκε σε τρίκλητη βασιλική χωρίς τρούλο. Η Αγία Τράπεζα τον ναού του Αγ. Αθανασίου στηρίζεται σε τετράπλεύρη στήλη πού μεταφέρθηκε από την Καισαρόπολη. Φέρει κατεστραμμένη επιγραφή περιμετρικά ενώ κάτω (με ανάποδη γραφή) ξεχωρίζει η λέξη ΕΤΟΣ ΓΠΡΑ. Κάτω από το σημείο πού φαίνεται το έτος, μπορεί να διαβαστεί (με δυσκολία) το όνομα ΖΩΣΗΜΑΣ, ενώ οι δύο υπόλοιπες λέξεις που συνοδεύούν το όνομα είναι τελείως κατεστραμμένες. Από την κατεστραμμένη περιμετρική επιγραφή της στήλης σημείωσα από την αρχή και με τη σειρά τα γράμματα: ΟΡΑΝΔΡΑΓΕΝΓΟΠΧΜ..Ν + ΟΡΙΕΙΣ ΤΡΙΓΟΥΑΟΥ ΚΑ~cCΙΟΠΟΑΗ Παρόλη τη δυσκολία της ανάγνωσης ( και αφού ξεχώρισα τις λέξεις) "τολμώ" να την διαβάσω σαν: ΘΡΟΝΟΥ ΑΝΔΡΑ ΓΕΝΕΟ ΑΡΧΙΠΟΙΜΗΝ + ΟΡΙΕΙΣ ΤΡΙΓΟΥΝΟΥ - 26 -

Σήμερα μια από τις πιο παλιές εκκλησίες είναι η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου η οποία απαιτεί συντήρηση. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ Η εκκλησία αποτελεί την μία από τις δύο ενορίες του χωριού. Η εκκληία αυτή όπως και του Αγίου Αθανασίου δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον κόσμο. Με πολύ προσωπική εργασία και χρήματα που διέθεσαν οι ίδιοι. Σήμερα η εκκλησία αποτελεί τρίκλητη Βασιλική χωρίς τρούλο. Κάθε Κυριακή λειτουργούν και οι δύο ενορίες και αρκετός κόσμος τις επισκέπτεται. ΙΕΡΕΙΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ: Φίλιππος Παπαδόπουλος (1834-1932) Θεοδόσιος Παπαδόπουλος (1897-1942) Φιλίππου. Λειτουργούσε στο Ναό περίπου 10 έτη και μετά πέθανε από φυματίωση. Αντώνιος: Βούλγαρος ιερέας Χαρίτων Παναγιοτίδης: Χειροτονήθηκε Διάκονος στις 23/7/1947 και στις 4/8 Ζίχνης και Νευροκοπίου. Απεβίωσε στις 15/2/1986. Νεόφυτος Καλεσίδης (Ιεροδιδάσκαλος), γεννήθηκε το 1949. Χειοτονήθηκε διάκονος στη Χρυσούπολη, Νέστον Καβάλας στις 26/12/1973 και Πρεσβύτερος στις 15/4/1974 υπό Μητροπολίτου Φιλλίπων Νεαπόλεως και Θάσου Κυρού Αλέξανδρου Καντάνη. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου αποτελεί αρχικά παρεκκλήσι της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου. Η εκκλησία κτίσθηκε από τους Θρακιώτες πρόσφυγες που έφτασαν στο χωριό το 1922. Η εκκλησία κτίσθηκε στην τοποθεσία του εδραβηκίου Παπάζγε (τόπος του παπά). Η τοποθεσία επιλέχθηκε εκεί διότι οι θράκες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ήταν - 27 -

κτηνοτρόφοι. Με την πάροδο του χρόνου όμως η εκκλησία μετατράπηκε σε τρίκλητες βασιλικές χωρίς τρούλο. Στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου υπήρχε μία θαυματουργεί εικόνα την οποία πήραν οι βούλγαροι. ΥΠΟΔΟΜΕΣ Σε αντίθεση με άλλους πλέον "έρημους" οικισμούς παρουσιάζει ο Δραβήσκος μέχρι και σήμερα μια ιδιαίτερη ζωντάνια. Αν και πολλοί νέοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στα αστικά κέντρα ή στο εξωτερικό, άλλοι είτε ανέλαβαν τις κάθε είδους επιχειρήσεις των γονέων τους είτε τόλμησαν να ξεκινήσουν δικές τους δουλειές. Η ανάλογα προς τα τοπικά δεδομένα αρκετά ολοκληρωμένη δημόσια και ιδιωτική υποδομή καθώς και η οδική σύνδεση του Δραβήσκου ευνοούν την εμπορική κίνηση και από τα γειτονικά χωριά. Στα αρνητικά σημεία πρέπει να υπολογιστεί η άμεση εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τις εξελίξεις στον ευρύτερα μοναδικό παραγωγικό τομέα της γεωργίας, καθώς τα εισοδήματα των αγροτών ακολουθούν μια πλέον μόνιμα φθίνουσα πορεία. Άλλο ανησυχητικό στοιχείο αποτελεί η προοδευτικά εξελισσόμενη υπεργήρανση του πληθυσμού σε συνδυασμό με μείωση έως και μηδενισμό της αγοραστικής δύναμης των κατοίκων της "τρίτης ηλικίας". Στοιχεία υποδομής του Δραβήσκου Αγροτικό ιατρείο Αγροτικός συνεταιρισμός Γήπεδο Δημοτικό νηπιαγωγείο Δημοτικό σχολείο Δημόσιο Γυμνάσιο Κ.Α.Π.Η. Οδοντιατρείο Πρακτορείο ΕΛΤΑ Πολιτιστικός σύλλογος Σχολή οδηγών - 28 -

Φαρμακείο Φροντιστήρια ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ -ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΜΟΝΟΙΑ Ο νέος πολιτιστικός σύλλογος ιδρύθηκε στις αρχές του 2002, στεγαζόμενος σε ισόγειο ιδιωτικού κτηρίου επί της κεντρικής οδού και συμπτωματικά μόνο λίγα μέτρα μακριά από την παλαιά πλατεία του χωριού Δραβήσκος. Στους στόχους και στις δραστηριότητες του συλλόγου συμπεριλαμβάνονται η δημιουργία και λειτουργία τμημάτων χορού, ζωγραφικής, χορωδίας, μουσικής και θεάτρου, καθώς φυσικά και η διοργάνωση τοπικών πολιτιστικών εκδηλώσεων ή η συμμετοχή σε αυτές. Το ίσως σημαντικότερα επίτευγμα του συλλόγου αποτελεί για την ώρα η δημιουργία τράπεζας αίματος στο Νομαρχιακό Νοσοκομείο Σερρών. ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΣΠΙΣ ΔΡΑΒΗΣΚΟΥ Ο ποδοσφαιρικός σύλλογος του χωριού Δραβήσκος ιδρύθηκε το 1952. Ο ΑΣΠΙΣ χαίρεται ιδιαίτερης συμμετοχής και δημοτικότητας, αποτελώντας έναν σταθερό παράγοντα στα περί της "σημαντικότερης των ασήμαντων υποθέσεων του κόσμου". ΗΘΗ- ΕΘΙΜΑ- ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Κατά την ροή του ημερολογιακού έτους εορτάζονται στο χωριό Δραβήσκος τρία θρησκευτικά πανηγύρια που αποτελούν κάτι σαν "πολιτιστικά ορόσημα" στην κοινωνική ζωή των κατοίκων. 2. Μαΐου - Πανήγυρη του "Αγίου Αθανάσιου", πολιούχου του χωριού. Κατά το (θρακικό) έθιμο προσφέρονται έξω από την εκκλησία γάλα και τσουρέκια. Οι εορταστικές δηλώσεις συμπεριλαμβάνουν αγωνίσματα (τρέξιμο ανωμάλου δρόμου, ποδηλατοδρομίες, Ελληνορωμαϊκή πάλη) και καταλήγουν κατά κανόνα σε φαγοπότια μετά μουσικής ("ζουρνάδες") σε ταβέρνες και εστιατόρια. 6. Αυγούστου - Πανήγυρη "Μεταμορφώσεως του Σωτήρος". Στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων τις πανήγυρης τίθεται πια (πάλι) έμφαση σε πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως μουσικοχορευτικές και θεατρικές παραστάσεις, στη διοργάνωση των οποίων συμβάλλει σημαντικά και ο Δήμος. Η εορτή συνοδεύεται και από - πλέον όμως όχι ιδιαίτερης σημασίας - εμποροπανήγυρη που προσέλκυσε στα παλαιότερα χρόνια χρόνια μεγάλο αριθμό εμπόρων και επισκεπτών. 26 Οκτωβρίου - Πανήγυρη του "Αγίου Δημητρίου". Αν και μικρότερης κοινωνικής βαρύτητας, και αυτή η εορτή συνοδεύεται από εκδηλώσεις, οι οποίες - 29 -

εστιάζονται στη θρησκευτική σημασία της ημέρας καθώς και στην αναβίωση του παλαιού εθίμου της προσφοράς του "κουρμπανιού" από τους τοπικούς κτηνοτρόφους (κουρμπάνι: ζώο που σφάζεται σε πανήγυρη).παραδοσιακά έκλειναν οι "τσέλιγκες" (ιδιοκτήτες μεγάλων κοπαδιών) την ημέρα της εορτής τις ετήσιες συμφωνίες με τους βοσκούς τους. Όπως φαίνεται και στη διπλανή φωτογραφία, ο κατά καιρούς παραμελημένος ναΐσκος του "Αγίου Δημητρίου" ανακαινίστηκε πλήρως και αποτελεί σε συνδυασμό με το επίσης αναδιαμορφωμένο περίγυρο πλέον ένα στολίδι του "Θρακιώτικου" οικισμού. - 30 -

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Γνωρίζετε πόσα σχολεία έχει ο Δραβήσκος; 3 4 2 2. Γνωρίζετε ότι υπάρχει μνημείο Ηρώων; ΝΑΙ ΟΧΙ 3. Γνωρίζετε πόσες εκκλησίες έχει ο Δραβήσκος; 3 1 4 4. Συμβιώνουν στην κοινότητα πολίτες διαφορετικών υπηκοοτήτων; ΝΑΙ ΟΧΙ 5. Γνωρίζετε πόσους περίπου κατοίκους έχει ο Δραβήσκος; 500-1000 1000-2000 6. Γνωρίζετε αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο; ΝΑΙ ΟΧΙ 7. Υπάρχει στο χωριό Δραβήσκος κοινότητα; ΝΑΙ ΟΧΙ 8. Σε ποιο δημοτικό διαμέρισμα ανήκει ο Δραβήσκος; - 31 -

Αμφίπολης Νέας Ζίχνης Παλαιοκώμης 9. Υπάρχει στο χωριό Δραβήσκος μητρόπολη; ΝΑΙ ΟΧΙ 10. Λειτουργεί Πρωτοβάθμιας ή προσχολικής ηλικίας ιδρύματα δημόσιας εκπαίδευσης; ΝΑΙ ΟΧΙ - 32 -

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας πόσα σχολεία υπάρχουν στο Δραβήσκο. Οι περισσότεροι απάντησαν λάθος Αυτό είναι λογικό αφού το ερωτηματολόγιο απευθύνθηκε σε συμμαθητές που ήταν από άλλα χωριά. Η σωστή απάντηση είναι 3 Γνωρίζετε πόσα σχολεία έχεο ο Δραβήσκος; 22% 33% 1 2 3 45% Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας αν γνωρίζουν την ύπαρξη κάποιου μνημείου Ηρώων οι περισσότεροι απάντησαν σωστά. Υπάρχει μνημείο Ηρώων Γνωρίζετε ότι υπάρχει μνημείο Ηρώων; 16 14 12 10 8 6 4 2 0 ΝΑΙ ΌΧΙ - 33 -

Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας αν συμβιώνουν στην κοινότητα πολίτες διαφόρων υπηκοοτήτων, οι περισσότεροι έδωσαν την σωστή απάντηση. Στο χωριό μας υπάρχουν διάφοροι πολίτες από διάφορες υπηκοοτήτες. Συμβιώνουν στην κοινότητα πολίτες διαφόρων υπηκοοτήτων; 14 12 10 8 6 4 Σειρά1 2 0 ΝΑΙ ΌΧΙ S1 Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας αν γνωρίζουν πόσους περίπου κατοίκους έχει ο Δραβήσκος οι απαντήσεις είναι 50-50. Η σωστή απάντηση είναι 10000-2000 κατοίκους. Εδώ πιστεύουμε ότι οι περισσότεροι απάντησαν κατά τύχη. Γνωρίζετε πόσους περίπου κατοίκους έχει ο Δραβήσκος; 1000-2000 Σειρά1 500-1000 0% 20% 40% 60% 80% 100% - 34 -

Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση για το σχολείο, η απάντηση είναι σωστή. Το αποτέλεσμα είναι λογικό αφού τα τελευταία 30 χρόνια η εκπαίδευση είναι δωρεάν. Γνωρίζετε αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο; ΌΧΙ Σειρά1 ΝΑΙ 0 5 10 15 Στην ερώτηση προς τους συμμαθητές μας αν υπάρχει κοινότητα στο χωριό Δραβήσκος είναι σωστή υπάρχει κοινότητα Υπάρχει στο χωριό Δραβήσκος κοινότητα; 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΝΑΙ ΌΧΙ Σειρά1-35 -

Στην ερώτηση σε πιο δημοτικό διαμέρισμα ανήκει ο Δραβήσκος όλοι απάντησαν σωστά οτι ανήκει στην Νέα Ζίχνη. Λογικό διότι όλα τα παιδία κατάγονται από χωριά του ίδιου Δήμου και γνωρίζουν τα δημοτικά διαμερίσματα του. Σε ποιο δημοτικό διαμέρισμα ανοίκει ο Δραβήσκος; 25 20 15 10 Σειρά1 5 0 Αμφίπολής Νέας Ζίχνης Παλαιοκώμης Στην ερώτηση αν υπάρχει στο χωριό Δραβήσκος μητρόπολη η απάντηση των περισσοτέρων είναι σωστή, αφού δεν υπάρχει μητρόπολη στο χωριό αλλά στην Νέα Ζίχνη. Υπάρχει στο χωριό Δραβήσκος μητρόπολη; 20 15 10 Σειρά1 5 0 NAI OXI Στην ερώτηση αν λειτουργεί Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ή προσχολικής ηλικίας ιδρύματα δημόσιας εκπαίδευσης είναι σωστή, λειτουργεί - 36 -

Λειτουργεί Πρωτοβάθμιας ή προσχολικής ηλικίας ιδρύματα δημόσιας εκαπαίδευσης; ΌΧΙ Σειρά1 ΝΑΙ 0% 20% 40% 60% 80% 100% Γνωρίζετε αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο; Στην ερώτηση αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο είναι σωστή Γνωρίζετε αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο; 12 10 8 6 4 2 0 Γνωρίζετε αν είναι δωρεάν η εκπαίδευση στο σχολείο; ΝΑΙ ΌΧΙ Σειρά1 Σειρά2 Σειρά3 Σειρά4 Σειρά5-37 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΒΙΤΑΣΤΑ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ. Η Βιτάστα είναι η παλιά ονομασία του χωριού. Κρηνίς ή Κρηνίδα είναι η ονομασία απ' το 1956. Μέχρι το 1926 στην κοινότητα Βιτάστας ανήκε και η Αγγίστα. Βιτάστα σημαίνει βήτα στάση καραβανιών, οπότε (βήτα+στάση=βιτάστα) το η έγινε ι από παραφθορά. Τα καραβάνια από τη Θεσ/νικη μετέφεραν εμπορεύματα κι έκαναν την πρώτη στάση στην Αμφίπολη, στη συνέχεια τη δεύτερη στάση στη Βιτάστα. Έτσι προήλθε το όνομα Βιτάστα. Aλλοι υποστηρίζουν ότι προήλθε απ' το ρωμαίο στρατηγό Βίτο ή τη δεύτερη στάση του Μ. Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή προήλθε το όνομα απ' τη λέξη «Βυτίστα»=(Μικρό βυτίο). Οι κάτοικοι λέγεται ότι έβρισκαν πολλά πιθάρια (πολλά βυτία). Aλλοι πάλι λένε ότι η λέξη προέρχεται από τη λατινική (Βιττάτα=εστεμμένη) ή από τη (Βετούστα=αρχαία). Επίσης από τις ρωμαϊκές vita+sta=ωραία στάση. Σε κώδικα της Εικοσιφοίνισσας του 450 μ.χ. αναφέρεται ως Βυθάστα. Δεν αποκλείεται οι πρώτη οικιστές να ήταν Ρωμαίοι. Πάντως η - 38 -

λέξη μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο, εκτός από σλαβική, γιατί οι Σλάβοι εμφανίστηκαν μετά τον 6ο αιώνα μ.χ. στην περιοχή. Βιτάστα: Εκ του λατινικού Βετούστα = παλαιά, αρχαία. Από το Β στάση επί της Εγνατίας οδού από την Αμφίπολη προς Φιλίππους. 1η στάση Δόμιρος, 2η στάση Βιτάστα ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ Χωριό της Επαρχίας Φυλλίδος Ν. Σερρών. Βρίσκεται στο Νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού και ακριβώς στο μέσο της διαδρομής Σερρών (δυτικά) Καβάλας (ανατολικά), δηλαδή απόσταση 44 χιλ. από Σέρρες και Καβάλα, ενώ από την Δράμα (βόρεια) μόνο 24 χιλ. Συντεταγμένες: 40 59 41 N 23 59 0 E / 40.99472, 23.98333. Η Κρηνίδα (καθ. Κρηνίς) είναι δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Πρώτης Σερρών. Βρίσκεται μεταξύ των χωριών Νέα Μπάφρα και Αγγίστα. Μέχρι το 1956 ονομαζόταν Βιτάστα. Οι κατοικοί της μέχρι τον ερχομό των προσφύγων ήταν ντόπιοι. Ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και την καλλιέργεια καπνού και αμπελιών. Μεγάλο πανηγύρι γίνεται κάθε χρόνο στο ξωκλήσσι του Προφήτη Ηλία. Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία Νομός : Σερρών ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Η Βιτάστα κείται στις υπώρειες (πρόποδες) του Παγγαίου όρους, έχει μέσο σταθερό υψόμετρο 160 μέτρα και έκταση 23 τετρ. χιλ., από τα οποία 12.000-39 -

στρέμματα καλλιεργούμενες εκτάσεις, 5.900 στρέμματα βοσκότοποι, 3.600στρέμματα δασώδεις εκτάσεις και 1.500 στρέμματα σπίτια, δρόμοι, βράχια, νερά κλπ. (εγκυκλοπαίδεια Υδρία, έκδοση 1984) ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΒΙΤΑΣΤΑΣ Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ Ο «Σύλλογος Γυναικών Βιτάστας Σερρών» αναγνωρίστηκε ως σωματείο από το Μονομελές Πρωτοδικείο Σερρών με την υπ αριθ. 227/2002 απόφαση και με έδρα το Δημοτικό Διαμέρισμα Κρηνίδας του Δήμου Πρώτης. Το πρώτο Δοιηκιτικό Συμβούλιο αποτελούνταν από τις : Γκούσια Φωτίκα Τσολάκογλού Ελένη Ζαλίδα Σοφία Λάσκαρη Ζωή Χαραλαμπόγλου Αργυρή Στάντσιου Άννα Γαλιάνου Εύα - 40 -