ΤΓΡΟΙ ΧΩΡΟΙ
2
ΓΕΝΙΚΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ 3
ΟΡΙΜΟ ΣΩΝ ΤΓΡΩΝ ΧΩΡΩΝ Ηλεκτριςμόσ και νερό δεν πρζπει να είναι μαηί. Ραρόλα αυτά, κακθμερινά ςτο ςπίτι μασ χρειαηόμαςτε τον θλεκτριςμό για να ηεςταίνουμε νερό για το μπάνιο το πλφςιμο ροφχων και αλλοφ. 4
Υγροί χϊροι βάςει των κανονιςμϊν Χϊροι ςτουσ οποίουσ θ θλεκτρικι αντίςταςθ του Ανκρϊπινου ςϊματοσ μειϊνεται λόγω τθσ παρουςίασ νεροφ ι υγραςίασ. Θ μζγιςτθ επιτρεπόμενθ τάςθ για εναλλαςςόμενο ρεφμα είναι 12V Θ μζγιςτθ επιτρεπόμενθ τάςθ για ςυνεχζσ ρεφμα είναι 30V Υπάρχουν εξαιρζςεισ όταν λαμβάνονται ειδικά μζτρα αςφαλείασ. Ραραδείγματα υγρϊν χϊρων Μπάνιο Υπόγειο Ρλυςταριό Γκαράη 5
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΡΟ ΤΟ ΘΛΕΚΤΙΚΟ ΕΥΜΑ ΣΤΟ ΑΝΘΩΡΙΝΟ ΣΩΜΑ Κάτω από οριςμζνεσ ςυνκικεσ, το θλεκτρικό ρεφμα μπορεί να προκαλζςει κάνατο. Το μζγεκοσ των κίνδυνων εξαρτάται από: Τθν πορεία του θλεκτρικοφ ρεφματοσ. Τθν ζνταςθ Τθν διάρκεια επαφισ Τθν ςυχνότθτα του ρεφματοσ 6
Οι επιπτϊςεισ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ ςτο ανκρϊπινο ςϊμα είναι. Ζνταςθ Επιπτϊςεισ Αποτζλεςμα 1mA to 2mA Αδφνατθ αίςκθςθ Quenching 2mA to 10mA μυϊκοί πόνοι ελαφριά παράλυςθ 10mA to 25mA 25mA to 50mA αφξθςθ τθσ πίεςθσ Σοβαροί μυϊκοί πόνοι Στομαχικοί πόνοι Καρδιακζσ αρρυκμίεσ Απϊλεια αιςκιςεων, αναπνευςτικά προβλιματα Δυνατι παράλυςθ Σταμάτθμα τθσ αναπνοισ Εγκζφαλοσ χωρίσ οξυγόνο Over 50mA Μαρμαρυγι τθσ καρδίασ Καρδιακι προςβολι, κάνατοσ Over 3000mA Σοβαρά εγκαφματα Καρδιακι προςβολι Θάνατο από αςφυξία 7
Για να αποφφγουμε τουσ κίνδυνουσ, θ τάςθ επαφισ κα πρζπει να είναι μικρότερθ από αυτζσ φαίνονται ςτο πιο κάτω διάγραμμα. Θα πρζπει να λάβουμε υπόψθ και τθν διάρκεια επαφισ. BB1: ςτεγνό δζρμα BB2: υγρό δζρμα BB3:βυκιςμζνο ςτο νερό Συχνότθτα 50Hz ~ 8
Πάρα πολφ χαμθλι Σάςθ Θ πάρα πολφ χαμθλι τάςθ (SELV) δεν αποτελεί κίνδυνο για θλεκτροπλθξία ζςτω και εάν υπάρχει επαφι. Τα όρια των τάςεων που δεν κεωροφνται επικίνδυνα εξαρτϊνται και από τθν υγραςία του δζρματοσ. Κϊδικασ Τγραςία δζρματοσ AC Όρια τάςθσ DC BB1 Στεγνό δζρμα 50 V 75 V BB2 Βρεγμζνο δζρμα 25 V 36 V BB3 βυκιςμζνο ςτο νερό 12 V 18 V Τα κυκλϊματα πολφ χαμθλισ τάςθσ δεν επιτρζπονται να είναι ςε επαφι με αλλά κυκλϊματα. Θ γείωςθ εγκατάςταςθσ πολφ χαμθλισ τάςθσ δεν πρζπει να είναι ενωμζνθ με τθν γείωςθ άλλων εγκαταςτάςεων. Ζνα κφκλωμα κεωρείται ότι είναι πολφ χαμθλισ τάςθσ μονό όταν τροφοδοτείται από αξιόπιςτθ πθγι. 9
ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΑΙΑ (INTERNATIONAL PROTECTION) Ο βακμόσ IP (International Protection) αποτελείται από τρία ψθφιά και υποδεικνφει τον βακμό προςταςίασ μιασ θλεκτρικι ςυςκευισ. IP XX-X Το πρϊτο ψθφίο υποδεικνφει τθν προςταςία ζναντι τθσ ςκόνθσ και ξζνων ςτζρεων ςωμάτων. Το δεφτερο ψθφίο υποδεικνφει τθν προςταςία ζναντι του νεροφ. Το τρίτο ψθφίο δείχνει τθν μθχανικι προςταςία. Από πλευράσ προςταςίασ, οςο πιο μεγάλοι είναι οι αρικμοί, τόςο το καλφτερο. 10
Πρϊτο ψθφίο Περιγραφι IP ζνδειξθ ονομαςία 0 Καμιά προςταςία IP 0X 1 Ρροςταςία από ςτερεά ςϊματα πζραν των 50mm IP 1X 2 Ρροςταςία από ςτερεά ςϊματα πζραν των 12mm IP 2X Αςφάλεια επαφισ 3 Ρροςταςία από ςτερεά ςϊματα πζραν των 2,5mm IP 3X 4 Ρροςταςία από ςτερεά ςϊματα πζραν των 1mm IP 4X 5 Ρροςταςία από ςκόνθ IP 5X Ρροςταςία από ςκόνθ 6 Αδιαπζραςτο από ςκόνθ IP 6X Αδιαπζραςτο από ςκόνθ Δεφτερο ψθφίο Περιγραφι IP ζνδειξθ όνομα 0 Καμιά προςταςία IP X0 κανονικό 1 Ρροςταςία από νερό που ςτάηει IP X1 2 Ρροςταςία από νερό που ςτάηει με γωνία15 IP X2 3 Ρροςταςία από ψεκαςμό νεροφ IP X3 4 Ρροςταςία από ράντιςμα νεροφ IP X4 5 Ρροςταςία από πιεςμζνο νερό IP X5 6 Ρροςταςία από πολφ πιεςμζνο νερό IP X6 7 Ρροςταςία από βφκιςθ ςε 1m βάκοσ για 30λεπτά IP X7 αδιάβροχο 8 Ρροςταςία από ςυνεχι βφκιςθ IP X8 11
ΚΛΑΕΙ ΤΚΕΤΩΝ Στθν βιομθχανία καταςκευισ θλεκτρικϊν ςυςκευϊν, οι πιο κάτω κλάςεισ προςταςίασ ζχουν υιοκετθκεί ϊςτε να υπάρχει διαχωριςμόσ μεταξφ των ςυςκευϊν που ζχουν ανάγκθ αγωγοφ προςγείωςθσ Κλάςθ 0: Αυτζσ οι ςυςκευζσ δεν ζχουν αγωγό γείωςθσ και προςφζρουν χαμθλι προςταςία. Χρθςιμοποιοφνται ςε ςτεγνοφσ χϊρουσ. Κλάςθ I: Αυτζσ οι ςυςκευζσ πρζπει να ζχουν ενωμζνο το περίβλθμα τουσ με τον αγωγό γείωςθσ (Ρχ Ρλυντιριο, φοφρνοσ, ) Κλάςθ II: Διπλά μονωμζνεσ ςυςκευζσ που ζχουν ςχεδιαςτεί με τζτοιο τρόπο ϊςτε να μθν χρειάηονται ζνωςθ με τθν γθ. Αυτζσ οι ςυςκευζσ ζχουν διπλι μόνωςθ. (Συςτιματα ιχου, τρυπάνι χεριοφ, μίξερ κουηίνασ ) Κλάςθ III: Αυτζσ οι ςυςκευζσ τροφοδοτοφνται με πολφ χαμθλι τάςθ. 12
RESIDUAL CURRENT DEVICE (RCD) Ζνα residual-current device (RCD), παρόμοιο με το residual current circuit breaker (RCCB), είναι μια ςυςκευι προςταςίασ που ενεργοποιείται όταν ςε ζνα κφκλωμα το ρεφμα τθσ φάςθσ δεν είναι το ίδιο με αυτόν του ουδζτερου. Συνικωσ υπάρχουν ζνα θ περιςςότερα RCD ςε ζνα πίνακα διανομισ. RCD με ευαιςκθςία 300mA Χρθςιμοποιείται για προςταςία ολόκλθρθσ οικιακισ εγκατάςταςθσ. Ενϊ για υγροφσ θ εξωτερικοφσ χϊρουσ και κυκλϊματα ρευματοδοτϊν χρθςιμοποιείται RCD με ευαιςυθςια 30mA, το οποίο τοποκετείται μετά το 300mA RCD. 13
14
ΜΠΑΝΙΟ Οι πιο κάτω κανονιςμοί κα πρζπει να τθροφνται για τθν θλεκτρικι εγκατάςταςθ του μπάνιου Προςταςία με RCD Χριςθ ενόσ τουλάχιςτον ξεχωριςτοφ φωτιςτικοφ κυκλϊματοσ που να προςτατεφεται με 30mA RCD. Το RCD δεν τοποκετείτε ςτο μπάνιο Εάν υπάρχει ρευματοδότθσ αυτόσ προςτατεφεται με 10mA RCD. (Στθ Κφπρο θ τοποκζτθςθ ρευματοδότθ ςτο μπάνιο απαγορεφεται.) 15
ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΚΕΤΩΝ Ο κίνδυνοσ θλεκτροπλθξίασ είναι πολφ μεγάλοσ ςτο μπάνιο λόγο τθσ υγραςίασ που μειϊνει τθν αντίςταςθ του ςϊματοσ. Δεν επιτρζπεται θ τοποκζτθςθ θλεκτρικϊν ςυςκευϊν πλθςίον τθσ μπανιζρασ ι ντουηιζρασ. Ο φωτιςμόσ είναι βαςικόσ ςτο μπάνιο για αυτό και τα φωτιςτικά κα πρζπει να είναι αδιάβροχα και ανκεκτικά ςτθν υγραςία. 16
Επιλογι ςυςκευϊν αναλόγωσ ηϊνθσ Το μπάνιο χωρίηεται ςε 5 ηϊνεσ. Zωνθ 0, 1, 1α, 2 και 3. Αναλόγωσ τθσ ηϊνθσ, υπάρχουν περιοριςμοί ςτθ χριςθ θλεκτρικϊν ςυςκευϊν. 17
Βρίςκεται ςτον χϊρο τθσ μπανιζρασ θ ντουηιζρασ όπου μπορεί να παραμείνει νερό. Εδϊ μποροφν να χρθςιμοποιοφνται ςυςκευζσ με μζγιςτθ τάςθ λειτουργιάσ 12V και δείκτθ προςταςίασ IPX7. 18
Ηϊνθ 1: Βρίςκεται ακριβϊσ πάνω από τθν ηϊνθ 0, με όριο φψουσ 2.25m. Στθν ηϊνθ 1, μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν ςυςκευζσ πάρα πολφ χαμθλισ τάςθσ (SELV) με τον μεταςχθματιςτι να βρίςκεται ςτθ ηϊνθ 3 και μετά. Ηϊνθ 1α: Βρίςκεται κάτω από το ντουσ ι τθν μπανιζρα. Εδϊ Χρθςιμοποιοφνται μονό ςυςκευζσ αναγκαίεσ για τθν λειτουργία ςυςτιματοσ υδρομαςάη,με τθν προχπόκεςθ ότι θ ντουηιζρα ι το μπάνιο δεν είναι μεταλλικά και ο δείκτθσ προςταςίασ των ςυςκευϊν είναι IP X4 19
Βρίςκεται μετά τισ ηϊνεσ 0 and 1, εκτείνεται κατά 0.6m οριηοντίωσ και 2.25m κακζτωσ. Ρεριλαμβάνει επίςθσ τθν επιφάνεια παρακφρου δίπλα από το μπάνιο. Τα φωτιςτικά κα πρζπει να είναι τουλάχιςτον ςε φψοσ 1,6 μετρά πάνω από το πάτωμα και οι ρευματοδότεσ κα πρζπει να προςτατεφονται με μεταςχθματιςτι αςφαλείασ με μεγίςτθ ιςχφ 100W ι με residual current device (RCD) of 10mA. Επιτρζπονται επίςθσ κερμικζσ ςυςκευζσ κλάςθσ II (διπλισ μόνωςθσ) και δείκτθ προςταςίασ IPX4 ι καλφτερα ςυςκευζσ πάρα πολφ χαμθλισ τάςθσ SELV με μεταςχθματιςτι ςτθν ηϊνθ 3 και μετά. 20
Βρίςκεται μετά τθν ηϊνθ 2, εκτεινόμενθ κατά 2.4m οριηοντίωσ και 2.25m κακζτωσ. Δεν υπάρχει κακοριςμζνοσ δείκτθσ προςταςίασ για αυτιν τθν περιοχι. 21
Ηϊνθ Συςκευζσ Ρροςταςία 0 Ράρα πολφ χαμθλι τάςθ 12V/6V (SELV) IP X7 1 Θερμοςίφωνασ (ταχυκερμαντιρασ) IP X4 Τροφοδοτικό SELV μζχρι 12V AC, 30V DC IP X4 Τροφοδοτικό SELV μζχρι 6V AC, 20V DC IP X0 1bis Συςκευζσ υδρο μαςάη IP X4 2 Τροφοδοτικό SELV μζχρι 25V/12V AC IP X4 Φωτιςτικό με φψοσ 1,6m. Ακίνθτοσ εξαεριςτιρασ (κλάςθ II) ευματοδότθσ με μεταςχθματιςτι αςφαλείασ (max 100W) ευματοδότθσ με RCD 10mA Βραςτιρασ νεροφ IP X4 IP XX IP XX IP X4 3 Πλεσ οι θλεκτρικζσ ςυςκευζσ IP X1 Τροφοδοτικό SELV μζχρι 12V AC, 30V DC IP 00 22
Συμπλθρωματικά υπάρχουν ιςοδυναμικζσ ςυνδζςεισ που ενϊνουν όλα τα αγϊγιμα μεταλλικά μζρθ που βρίςκονται ςτισ ηϊνεσ 0, 1, 2 και 3 με τθν γθ, με εξαίρεςθ των ςυςκευϊν που εργάηονται με παρά πολφ χαμθλι τάςθ. 23
Ηλεκτρικά καλϊδια Τα θλεκτρικά καλϊδια δεν πρζπει να ςυμπεριλαμβάνουν εκτόσ από τον αγωγό αλλά μεταλλικά μζρθ (όπωσ κωράκιςθ, μεταλλικζσ ςωλινεσ ). Στθν ηϊνθ 1, 1α και 2, επιτρζπονται μόνο καλϊδια αναγκαία για τισ ςυςκευζσ που βρίςκονται ςε αυτζσ τισ ηϊνεσ. Θλεκτρικά κυκλϊματα που τοποκετοφνται μζςα ςτουσ τοίχουσ πρζπει να τοποκετοφνται οριηόντια ι κάκετα. Ηλεκτρικι κζρμανςθ πατϊματοσ Θλεκτρικι κζρμανςθ πατϊματοσ επιτρζπεται μόνο εάν καλυφτεί από γειωμζνο μεταλλικό πλζγμα ι χρθςιμοποιθκοφν κωρακιςμζνοι θλεκτρικοί αντιςτάτεσ με γειωμζνθ τθν κωράκιςθ τουσ 24
Πλυςταριό και κουηίνα Πλυςταριό Ξεχωριςτι θλεκτρικι παροχι για το πλυντιριο προςτατευμζνθ Residual Current Device 30mA Ελάχιςτθ διατομι 6mm² για μονοφαςικι εγκατάςταςθ ι 4mm² για τριφαςικι εγκατάςταςθ. (κάτω από οριςμζνεσ ςυνκικεσ δυνατόν να χρθςιμοποιθκοφν μικρότερεσ διατομζσ) 25
τεγνωτιριο Ρροτιμότερο ςφρματα διατομισ 2.5mm ² προςτατευμζνο με RCD 30mA Πλυντιριο πιάτων Ξεχωριςτι παροχι με ςφρματα διατομισ 2.5mm² προςτατευμζνο με RCD 30mA Επιλογι ςυςκευϊν Πλεσ οι ςυςκευζσ που κα επιλεχτοφν να είναι αδιάβροχεσ με δείκτθ προςταςίασ IP44. 26
Αξιολόγθςθ 1. Συμπλθρϊςτε τον πιο κάτω πίνακα με τουσ ςωςτοφσ δείκτεσ προςταςίασ και τιμϊν τάςεωσ Κϊδικασ 2. Δϊςτε τθν περιγραφι προςταςίασ για κάκε δείκτθ προςταςίασ που ακόλουκθ IP44 IP56 IP67 Τγραςία δζρματοσ Στεγνό δζρμα Βρεγμζνο δζρμα βυκιςμζνο ςτο νερό AC Όρια τάςθσ DC 27
3. Σχεδιάςτε ζνα μονογραμμικό κφκλωμα που να δείχνει κζςεισ του κεντρικοφ RCD και του RCD του μπάνιου για μια οικιακι εγκατάςταςθ. Δϊςτε τισ τιμζσ ευαιςκθςίασ των RCD s 4. Τι ςυςκευζσ επιτρζπονται ςτθν ηϊνθ 2 του μπάνιου; 5. Δϊςτε τρεισ κανονιςμοφσ που διζπουν τθν θλεκτρικι εγκατάςταςθ του μπάνιου. 28