ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ) & ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΚΥΡΙΑΚΗ 06/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η συντάκτρια του κειμένου προσεγγίζει τον όρο «μουσείο» αποδίδοντάς του διευρυμένη ερμηνεία, η οποία με τη σειρά της- αναδεικνύει τον ρόλο της τεχνολογίας στη μεταβλητότητα της έννοιας αυτής. Κατόπιν, εντοπίζει ότι η ποικιλία θεμάτων και παροχών των μουσείων στο κοινό, οδηγεί σε μια επιφανειακή αντίθεση μεταξύ της αύξησης του αριθμού τους και της γενικευμένης αμφισβήτησης που διατρέχει η εποχή μας. Η συντάκτρια αξιολογεί ότι η αυξανόμενη δημοφιλία των μουσείων οφείλεται στα πρωτότυπα θέματα και δράσεις που αναλαμβάνουν καθώς και στο ευρύτερο κοινό που απευθύνονται. Τέλος, συμπεραίνει ότι το μουσείο σήμερα δεν αντιμετωπίζεται ως ένας στατικός οργανισμός, αλλά διαχέεται στην κοινωνία και εμπλέκεται σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Β1. Η ολοένα αυξανόμενη δημοτικότητα των μουσείων σήμερα οφείλεται σε δύο μείζονες παραμέτρους οι οποίες έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Η πρώτη είναι ότι πλέον οι επικεφαλής των μουσείων έχουν αποφασίσει να διευρύνουν το φάσμα του μορφωτικού επιπέδου των επισκεπτών, τους οποίους θα ήθελαν κυρίως να λάβουν υπόψιν κατά την παρουσίαση των εκθεμάτων. Η δεύτερη παράμετρος είναι η μελέτη που οδηγεί στο φροντισμένο τρόπο παρουσίασης και στα εποπτικά μέσα που υποβοηθούν στην κατανόηση των εκθεμάτων, πρωτίστως με τη χρήση της τεχνολογίας. Η πραγμάτωση των παραπάνω οδηγεί στην ελκυστικότερη προσέγγιση και προσβασιμότητα του κοινού στα μουσεία. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β2. Η πρώτη παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη ξεκινά με ορισμό. Οριστέα έννοια είναι τα μουσεία, έννοια γένους: οι χώροι και ειδοποιός διαφορά : «στους οποίους φυλάσσονται δημόσιο όφελος» Η ανάπτυξη συνεχίζεται με παραδείγματα : μουσεία κτίρια, μνημεία ιδιοκτησιακό και διοικητικό καθεστώς. Λέξεις που υποδεικνύουν τη μέθοδο του ορισμού είναι: χρησιμοποιείται ο όρος. Στην περίπτωση των παραδειγμάτων πάλι υποβοηθεί και η άνω κάτω τελεία, που λειτουργεί παραθετικά. Β3. Η συλλογιστική πορεία που ακολουθεί η συγγραφέας στην τελευταία παράγραφο είναι παραγωγική. Ξεκινώντας από μια γενική θέση ( ως συμπέρασμα προηγούμενων συλλογιστικών διαδικασιών ) ότι ένα μουσείο δεν είναι μόνο το μουσείο, αναλύει κατόπιν τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους επιδρά αυτό και διαχέεται στην κοινωνία. Β4. Ο τρόπος πειθούς στην τρίτη παράγραφο είναι η επίκληση στη λογική. Αυτό γίνεται φανερό από τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί η συντάκτρια του κειμένου. Κατ αρχάς παραθέτει τεκμήρια, μέσω παραδειγμάτων, προκειμένου να ενισχυθεί η αποδεικτική αξία του επιχειρήματος που ακολουθεί, για να θεμελιωθεί, κατόπιν, η θέση της περί πρωτόγνωρης αύξησης του αριθμού των μουσείων, παρά τη γενικευμένη αμφισβήτηση που κυριαρχεί στην εποχή μας Β5. περιήγηση : επίσκεψη, περιδιάβαση διευρύνοντας : μεγεθύνοντας, μεγαλώνοντας, εμπλουτίζοντας αυθεντικότητας : γνησιότητας μορφωμένο : καλλιεργημένο τραβήξουν : προσελκύσουν ξεπερνά : υπερβαίνει ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ Τα μουσεία δεν είναι χώροι που απλώς εκθέτουμε το παρελθόν αλλά χώροι που συνδιαλέγονται δυναμικά με το παρόν, όπου ο πολιτισμός του χθες (πρόσφατος ή απώτερος) προεκτείνεται στο παρόν και διδάσκει (επικοινωνιακή περίσταση, κειμενικό είδος) Ποια η αξία των μουσείων και πώς νομίζετε ότι οι χώροι αυτοί, υιοθετώντας νέες τεχνολογίες και πρωτοπόρες δράσεις μπορεί να καταστούν πόλος έλξης για τους νέους τόσο ατομικά όσο και εντός της εκπαιδευτικής διαδικασίας ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ΑΡΘΡΟ ΤΙΤΛΟΣ (ενδεικτικός) Τα μουσεία και η ουσία του πολιτισμού ΠΡΟΛΟΓΟΣ (αφόρμηση από την επικαιρότητα) Πρόσφατο δημοσίευμα στον αθηναϊκό τύπο έκανε λόγο για τους προωθημένους τρόπους που η Ρώμη χειρίζεται το πολιτιστικό απόθεμά της. Τολμηρές μεταπλάσεις παλαιών χώρων υποδέχονται με έμπνευση την αρχαία και σύγχρονη τέχνη. Στις χώρες μας, που ο πολιτισμός κατέχει κυρίαρχη θέση για την παγκόσμια προβολή, την παιδεία και την τουριστική ανάπτυξη. Τα μουσεία διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο και το χθες συμμετέχει δυναμικά στο σήμερα. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΖΗΤΗΜΑ 1 ο ΑΞΙΑ 1) Τα μουσεία όποιας μορφής (αρχαίου πολιτισμού /βυζαντινού μεσαιωνικού πολιτισμού / λαογραφικά / μουσικής, ζωγραφικής, κινηματογράφου, διαφήμισης / τεχνολογίας παρελθόντος / φυσικής ιστορίας / πολεμικά κτλ) αναδεικνύουν τα εκθέματά τους ως αδιάψευστους μάρτυρες του παρελθόντος, τα οποία προσφέρουν διδαχή για την καθημερινότητα άλλων εποχών, την επίλυση πρακτικών αναγκών, τις λατρευτικές συνήθειες, τις αισθητικές προτιμήσεις, τις πνευματικές καταγραφές,(βιβλία, χειρόγραφα) την οργάνωση και διοίκηση του κράτους, τους θεσμούς είτε σε συνθήκες ελευθερίας, είτε υποδούλωσης(π.χ. διατάγματα, φιρμάνια κ.ο.κ.). ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 2) Κατανοείται κατ αυτόν τον τρόπο η δομή και ο τρόπος λειτουργίας της ανθρώπινης σκέψης σε συνάρτηση με τις δυνατότητες του εκάστοτε πολιτισμού και τις συνθήκες μέσα στις οποίες δρούσαν οι άνθρωποι. 3) Αντλούνται πολύτιμα διδάγματα καθώς οι επισκέπτες αντιλαμβάνονται ότι αποτελούν ιστορική διέκταση των προγόνων τους. Αυτό τους καθιστά πιο ασφαλείς για το παρόν και το μέλλον τους αφού αντιλαμβάνονται ότι στηρίζονται σε γερά θεμέλια μακραίωνης ιστορίας. Έτσι, εμψυχώνονται, αντλούν δύναμη για να αντιπαρέλθουν δυσκολίες της σύγχρονης εποχής. 4) Καθώς εμβαθύνουν στην ουσία των ανθρώπινων επιτευγμάτων εισπράττουν ταυτόχρονα και εθνικό πολιτισμικό όφελος. Βιώνουν έντονα τον εθνικό χαρακτήρα του πολιτισμού και ενισχύουν την εθνική αυτοσυνειδησία. 5) Αναδεικνύεται η τοπικότητα ως αναγκαίος όρος ανασύστασης του παρελθόντος και επανεύρεσης των σχέσεων με τις ρίζες. (Η ιστορική συνείδηση αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν φωτίζεται από τη γνώση της ιδιαίτερης πατρίδας, διευρυνόμενης στην ευρύτερη περιφέρεια και συνδεόμενης κατόπιν με το μείζονα εθνικό χώρο). 6) Η εδραίωση της τοπικής και εθνικής συνείδησης λειτουργεί κατ επέκτασιν ως ανάχωμα στη σαρωτική επέλαση της ομοιομορφοποίησης του βιομηχανοποιημένου μαζικού υποπολιτισμού. 7) Η μουσειοφιλία καταφάσκει στη συνάντηση και αλληλογνωριμία των λαών εφόσον μέσα από τις επισκέψεις σ αυτούς τους χώρους αναδεικνύεται η κοινότητα των ανθρώπινων εμπειριών αλλά και ο ιδιαίτερος τρόπος αποτύπωσης του πολιτισμικού βιώματος στα έργα τους. Κατ αυτόν τον τρόπο ενισχύεται και ο σεβασμός στη διαφορά εφόσον φωτίζονται οι ιδιαίτερες συνθήκες, ανάγκες, ευκαιρίες και δυσχέρειες που οδήγησαν σε συγκεκριμένα πολιτισμικά επιτεύγματα. 8) Εξάλλου και η προβολή των διαπολιτισμικών επιδράσεων καταπολεμά ψευδείς / χαλκευμένες, παραϊστορικές γνώσεις που παρουσιάζουν τον λαό σαν ανώτατο, εξαιρετικό. Καταπολεμούνται επομένως επικίνδυνα αναδυόμενες ρατσιστικές τάσεις και ιδεολογήματα. 9) Η ανάδειξη του πολιτισμικού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται και εξηγείται η ύπαρξη των εκθεμάτων εγκαθιδρύει βιωματική σχέση με το παρελθόν σε αντίθεση με το στείρο και ανοίκειο τρόπο που ακόμη και σήμερα προσεγγίζεται αυτό (το παρελθόν) στους κόλπους της εκπαίδευσης. Κατ αυτόν τον τρόπο, ιδίως στο πλαίσιο ιστορικο-φιλολογικών αλλά και λοιπών ειδικοτήτων, τα παιδιά συνδέουν τη θεωρία με το άμεσο εποπτικό υλικό. Η έμπνευση και ο ενθουσιασμός μάλιστα ενδέχεται να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στους μελλοντικούς προσανατολισμούς των παιδιών (αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για τις μάλλον υποτιμημένες ανθρωπιστικές σπουδές). 10) Καθώς το παρελθόν συνδιαλέγεται με το παρόν δύναται να τροφοδοτεί γόνιμα και δημιουργικά σύγχρονες καλλιτεχνικές τάσεις και εμπνεύσεις. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΖΗΤΗΜΑ 2 ο ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1) Περισσότερες ώρες λειτουργίας. 2) Ανοιχτά σε εκδηλώσεις: πολιτιστικά αφιερώματα και δρώμενα στους προαύλειους χώρους τους (σαν το παρελθόν να μετέχει ζωντανά στο παρόν, σαν οι πρόγονοι να λειτουργούν ανάμεσά μας) 3) Σύνδεση με τη σύγχρονη τεχνολογία: Προβολές ταινιών που αναδεικνύουν το πλαίσιο της εποχής Προσομοιωτικές περιηγήσεις στο παρελθόν και αναπαράσταση της ακέραιης μορφής των εκθεμάτων και των χώρων στα οποία αυτά κατείχαν θέση (π.χ. άγαλμα ναός, ψηφιδωτό εκκλησία) Αυτενέργεια των νεαρών επισκεπτών με παιχνίδια, ζωγραφική, ερωτηματολόγια, συζητήσεις, ανάληψη ερευνητικών εργασιών Επαφή με τους συντηρητές και ανάδειξη του καίριου ρόλου αυτών στη σωστή προβολή και αποκατάσταση των εκθεμάτων. 4) Μουσειακή παιδεία: Οργανωμένη και καλά προετοιμασμένη επίσκεψη στα μουσεία, ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν επαρκή στοιχεία για αυτά και να μην εξαντλείται σε μια ευκαιριακή και περιοδική περιδιάβαση. Προτεραιότητα σε μουσεία ή μνημεία της περιοχής που ζουν οι μαθητές, ώστε να γνωρίσουν την αξία τους και να αποκτούν ιδιαίτερη σχέση μαζί τους. Πολιτιστικές ανταλλαγές με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, ώστε να αναδειχθεί η ευρωπαϊκή διάσταση των μουσείων και μνημείων της κάθε μιας. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Αν λοιπόν έχουμε κάτι να διδαχθούμε από τη γείτονα χώρα είναι ότι σε περιόδους κρίσης ο πολιτισμός πρέπει να προστατεύεται επιμονέστερα και να αναδεικνύεται ως ο κύριος στυλοβάτης για τη διατήρηση της ενότητας και της αυτογνωσίας μας «Δράξασθε παιδείας». ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ