ΕΤΗΣΙΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 2013 ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ & ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΕΥΧΟΣ 05 Βρεφικοί κολικοί: Αίια, πρόληψη, θεραπεία Μεαβολές σο σώμα μεά η γέννα ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ! Παρακολούθηση φυσιολογικού οκεού Σύνδρομο Asperger Φρονίδα... για δύο Παιδική ζήλεια Παιδικό πρωινό. Καλημέρα πέρα για πέρα! Ιώσεις και εγκυμοσύνη Ώρα για καασκήνωση! Υπερμελάγχρωση καά ην εγκυμοσύνη 1!
editorial Αγαπηοί αναγνώσες, Ένα χρόνο μεά εοιμάσαμε με πολλή αγάπη και ενθουσιασμό ο πέμπο εύχος ου περιοδικού - οδηγού ΜΕDI-ΣΥΝ για νέους και μελλονικούς γονείς και είμασε σίγουροι όι σε συνεργασία με κααξιωμένους επισήμονες θα σας προσφέρουμε πολύιμες πληροφορίες και λύσεις, προκειμένου να ανεπεξέλθεε με επιυχία σο νέο σας ρόλο. Σε αυό ο εύχος διαβάσε για α σάδια ου φυσιολογικού οκεού και ανακαλύψε βήμα βήμα η διαδικασία ης πρώης συνάνησης με ο μωρό σας, χωρίς άγχος και ανησυχία και ζήσε κάθε σιγμή ης μοναδικής αυής εμπειρίας. Αν ο καθόλα υγιές βρέφος σας κλαίει για ώρες, ιδιαίερα ο απόγευμα, η πιθανόηα να έχει κολικούς είναι μεγάλη, γι αυό ενημερωθείε για α αίια που ους προκαλούν, καθώς και για ους ρόπους πρόληψης και ανιμεώπισής ους. Αφήσε α παιδιά σας να ζήσουν ο καλοκαίρι ην ξεχωρισή εμπειρία ης καασκήνωσης και να επωφεληθούν από α πλεονεκήμαα ης ομαδικής ζωής μακριά από ην οικογένειά σας. Μάθεε για ο σύνδρομο Asperger, που ανήκει σο φάσμα ων διάχυων αναπυξιακών διααραχών και επηρεάζει κυρίως ην επικοινωνία και ην κοινωνική αλληλεπίδραση ενός αόμου. Αν σο σώμα σας και ειδικά σην περιοχή ης κοιλιάς και ων μασών έχουν υπάρξει κάποιες μεαβολές, λόγω ης κυοφορίας και ης γαλουχίας, μην ανησυχείε αφού με ην πλασική χειρουργική μπορεί να γίνει επανόρθωση όλων ων προβλημάων και να κερδίσεε πάλι η χαμένη αυοπεποίθησή σας. Ενημερωθείε για ους κανόνες δι- αροφής ης μέλλουσας μηέρας αλλά και ης θηλάζουσας, που θα πρέπει οπωσδήποε να περιλαμβάνει θρεπικά συσαικά υψηλής διαροφικής αξίας, πολύιμα για ην ίδια αλλά και για ο μωρό ης. Ανακαλύψε ι κρύβεαι πίσω από η ζήλεια ου παιδιού σας, που ο οδηγεί σε ενοχληικές και ακραίες κάποιες φορές συμπεριφορές και ακολουθήσε ις συμβουλές μας ώσε να νιώσει πιο ασφαλές και απενεχοποιημένο. Η καλή μέρα από ο πρωί φαίνεαι και αυό σημαίνει πως είναι απαραίηο να γίνει ρόπος ζωής για α παιδιά σας ένα σωσό και ισορροπημένο πρωινό, ώσε να είναι υγιή και να ξεκινούν η μέρα ους με περισσόερη όρεξη και ζωνάνια. Αν είσε μέλλουσα μηέρα προσέξε ιδιαίερα να προφυλάξεε ον εαυό σας από ους ιούς ης γρίπης ή ου κοινού κρυολογήμαος, επειδή ο οργανισμός σας έχει υποσεί μια πώση ου ανοσοποιηικού συσήμαος, απαραίηη για να δεχθεί ο σώμα σας ο έμβρυο και να μην ξεκινήσει η διαδικασία αποβολής ου. Τέλος, γνωρίσε α αίια εμφάνισης ης υπερμελάγχρωσης ή μελάσμαος καά η διάρκεια ης εγκυμοσύνης όπως και για ους ρόπους θεραπείας ους. Ο ΕΚΔΟΤΗΣ ΤΟ Δ.Σ ΤΗΣ MEDI-ΣΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΣ ΤΟ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Καλή ανάγνωση!.. 3
Η πιο σημανική διαροφική συνήθεια που πρέπει να αποκήσει ένα παιδί είναι ο πρωινό γεύμα. Η σημασία ου πρωινού αποδίδεαι πολύ εύσοχα με ον αγγλικό όρο, δηλαδή break-fast, που σημαίνει «σπάσιμο» ης νησείας. Καά η διάρκεια ης νύκας, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί η γλυκόζη ως πηγή ενέργειας για να επιελέσει ις βασικές μεαβολικές λειουργίες. Σα παιδιά ο μεν εγκέφαλος έχει αναπυχθεί σο μέγεθος ου εγκεφάλου ου ενήλικα, ο δε ήπαρ είναι ακόμα μικρό και ο εναποθηκευμένο εκεί γλυκογόνο μπορεί να ικανοποιήσει ις ανάγκες σε γλυκόζη μόνο για περίπου 4 ώρες. Κρίνεαι λοιπόν υψίσης σημασίας η λήψη πρωινού από α παιδιά, έσι ώσε να γεμίσουν εκ νέου οι ενεργειακές αποθήκες ου οργανισμού και να μπορέσουν να καλυφθούν οι έσι κι αλλιώς αυξημένες ανάγκες σε ενέργεια και θρεπικά συσαικά, λόγω ης αχείας ανάπυξης σην ηλικία αυή. Τι συμβαίνει όμως σην Ελλάδα; Σύμφωνα με α ελευαία δημοσιευμένα νέα ου Υπουργείου Υγείας και βάσει πανελλαδικής έρευνας που πραγμαοποιήθηκε από ο ίδρυμα «Αρισείδης Δασκαλόπουλος», αναφορικά με ις διαροφικές συνήθειες ων παιδιών ηλικίας 3-18 εών, λιγόερο από α μισά παιδιά που συμμεείχαν σην έρευνα έρωγαν ένα «επαρκές» πρωινό, ενώ ο 14% δεν έρωγε Παιδικό πρωινό... Καλημέρα πέρα για πέρα...! Κωνσανίνος Μ. Συριάνος Διαιολόγος - Διαροφολόγος BSc Πυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπισημίου Αθηνών, Πυχιούχος Γεωπονικού Πανεπισημίου Αθηνών 26
καθόλου πρωινό. Ωσόσο, ολοένα και περισσόερες μελέες κααδεικνύουν η σημανικόηα ου παιδικού πρωινού ως αναπόσπασο μέρος μιας υγιεινής διαροφής, που μπορεί να προάγει ην ψυχική και σωμαική υγεία ων παιδιών. Αναγνωρίζονας η σημανικόηα ου παιδικού πρωινού, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν πως η απόκηση αυής ης υγιεινής συνήθειας δεν επι- υγχάνεαι άμεσα και χωρίς προσπάθεια από ους ίδιους. Δεν αρκεί δηλαδή η απλή παράθεση ενός πρωινού γεύμαος και η εν συνεχεία πίεση από ους γονείς προς ο παιδί για ην καανάλωση αυού. Όπως προκύπει από πολυάριθμες μελέες, η πράξη ου ρώγειν συμβαίνει σε απόκριση ερεθισμάων από ο περιβάλλον. Για να ροποποιηθεί λοιπόν η διαροφική συμπεριφορά ου παιδιού, θα πρέπει να συνυπάρχουν α καάλληλα ερεθίσμαα από ο οικογενειακό περιβάλλον και να εφαρμόζοναι συγκεκριμένες εχνικές από ους γονείς. Συμβουλές προς ους γονείς για ο παιδικό πρωινό: Επικένρωση σην υιοθέηση υγιεινών παρά σην απαγόρευση ανθυγιεινών: είναι πολύ πιο σημανικό να εκπαιδεύσουμε ο παιδί να λαμβάνει ένα υγιεινό πρωινό, παρά να προσπαθήσουμε να ου απαγορεύσουμε ανθυγιεινές επιλογές, θέονάς ους ην αμπέλα ου «απαγορευμένου». Το απαγορευικό ύφος για α «κακά» ρόφιμα α καθισά πιο ελκυσικά σην ηλικία αυή, ενώ η υιοθέηση ενός καλού πρωινού, σαδιακά θα μειώσει ην επιθυμία για λάθος επιλογές. Καάλληλος χώρος και προεοιμασία: συνήθως α παιδιά ξυπνάνε ελευαία σιγμή και ως εκ ούου δεν υπάρχει ο απαιούμενος χρόνος για να λάβουν ο πρωινό ους, ενώ συνήθως γκρινιάζουν μέσα ση νύσα ους. Ξυπνήσε λοιπόν ο παιδί λίγο νωρίερα από ο σύνηθες, δίνονάς ου έσι ον καάλληλο χρόνο να επανέλθει από ον ύπνο και να δεχθεί πιο εύκολα ένα πρωινό, ενώ αυόχρονα προιμήσε ην κουζίνα ως χώρο σερβιρίσμαος και όχι π.χ. σο καθισικό μπροσά σην ηλεόραση. Το δικαίωμα ης επιλογής: οι μελέες έχουν δείξει πως είναι πιο πιθανό για ο παιδί να κααναλώσει 1 ροφή όαν έχει ο δικαίωμα να επιλέξει από μόνο ου, μεαξύ 2 ροφών. Παραδείγμαος χάριν, οποθεήσε σο ραπέζι 2 φρούα π.χ. 1 μήλο και 1 ποροκάλι και ζηήσε από ο παιδί να επιλέξει από μόνο ου ποιο φρούο προιμά. Απαιούμενος χρόνος έκθεσης σε νέο ρόφιμο: ση συγκεκριμένη ηλικία, χρειάζεαι ο παιδί να εκεθεί ακόμα και ως 12 φορές σε ένα νέο ρόφιμο για να ου γίνει οικείο. Άρα μια αρχική απέχθεια προς ένα ρόφιμο είναι φυσιολογική και δεν είναι σωσό να ποεί ους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να συνεχίζουν να «εκθέουν» ο παιδί σε οπική επαφή με ο νέο ρόφιμο. Συμμεοχή ου παιδιού σην παρασκευή ου πρωινού: φαίνεαι πως είναι πιο διασκεδασικό για α παιδιά να συμμεέχουν σην προεοιμασία ου πρωινού από ο να περιμένουν να ους ο εοιμάσουμε. Ζηήσε από ο παιδί να σας βοηθήσει σο σύψιμο ενός χυμού ή σην επάλειψη μιας φέας ψωμιού με λίγη μαρμελάδα ή μέλι. Γονείς - πρόυπα μάθησης: σην παιδική ηλικία οι γονείς αποελούν ο σημανικόερο πρόυπο προς μίμηση. Δεν θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε από ο παιδί να μάθει να ρώει πρωινό αν εμείς οι ίδιοι πρώα δεν κααναλώνουμε πρωινό. Λεκική και μη επιβράβευση: ο παιδί θα πρέπει να επιβραβεύεαι για ην υιοθέηση υγιεινόερων διαροφικών συνηθειών, όπως είναι η λήψη πρωινού, είε λεκικά είε με κάποια υποσχόμενη ψυχαγωγική δρασηριόηα που προάγει η σωμαική δρασηριόηα, παραπάνω χρόνο με ους γονείς και οιδήποε άλλο μη ρόφιμο. Είναι λάθος δηλαδή να υποσχόμασε σο παιδί πως θα ου πάρουμε π.χ. 1 σοκολάα για δεκαιανό αν κααναλώσει ο πρωινό ου. Η επιβράβευση θα πρέπει σαδιακά να εξασθενεί ή να αποσύρεαι, όσο υιοθεείαι η λήψη πρωινού προοδευικά. Ας μην ξεχνάμε πως ο βραβείο αποκά αξία όαν σπανίζει. Σαδιακή απόσυρση «κακών» ερεθισμάων: είναι προφανές για ένα παιδί να αποζηά α ρόφιμα σα οποία εκίθεαι σο σπίι. Για αυό λοιπόν θα πρέπει σαδιακά να αποσύροναι από ο σπίι ανθυγιεινά ρόφιμα, όπως σοκολάες, πααάκια κλ. 27
Τα σημανικόερα οφέλη που προκύπουν από η λήψη πρωινού: Μείωση ων επιπέδων παιδικής παχυσαρκίας: η λήψη πρωινού σχείζεαι με χαμηλόερο σωμαικό βάρος. Τα παχύσαρκα παιδιά φαίνεαι πως δεν κααναλώνουν καθόλου πρωινό, σε μεγαλύερο βαθμό από α νορμοβαρή παιδιά. Βελίωση ης νοηικής λειουργίας και ων σχολικών επιδόσεων: ένα υγιεινό και πλούσιο πρωινό μπορεί να βελιώσει η γνωσική λειουργία ων παιδιών, ιδιαίερα ην ικανόηα απομνημόνευσης, καθισώνας έσι α παιδιά πιο ικανά να αναπεξέλθουν σις απαιήσεις ων μαθημάων. Ισορροπημένη διαροφή: ο πρωινό ως ένα ακόμα γεύμα μέσα ση μέρα, καθισά πιο πιθανή ην κάλυψη ων αναγκών σα απαραίηα θρεπικά συσαικά (όπως ο ασβέσιο, ο σίδηρος, βιαμίνες κ. α) για ο παιδί πρωινού Υγιεινές επιλογές γάλα* ιαποβουυρωμένούοο αρεσκείας 1 ποήδημριηρημ ιακά** ολικής άλεσης, 1 φρ με 1 κούπα σης) ολικής άλε ς ψωμί (καά προίμηση 2 φέερίν ο και μέλι ή υρ ού η, αχίνι ή φυσικοβ με λίγη μαργα μη ό χυμό ποροκάλι (καλύερα μαρμελάδα, 1 ποήρι φυσικ σουρωμένο) μό ανάμικο (προσθέσεί 1 ποήρι φυσικόπ.χχυ. φράουλες), 1 οσ με υρ χρωμαισά φρούα εποχής λα. χαμηλό σε λιπαρά γαλοπού υυρωμένο γάλα, 1 ποήρι ημιαποβο 1 φρούο αρεσκείας 1 κομμάι σπιικό κέικ και ι 2%, 1 κούπα δημηριακά κι γιαούρ 1 κεσεςδά και 1-2 φρούα αρεσκείας ολικής άλεση ούρι 2%, λίγο μέλι και 1 κεσεοίδάκαρκιπογια ί ανάλαοι ξηρ οίμηση ασό, 2 φέες ψωμί (καά,ά1 πρ 1 αυγός), βρ φρούο αρ 1 φέα υρί χαμηλό σε λιπ ολικής άλεση αρεσκείας 1 ποήης,ρι1 ριφυγωσινάκκόι υρχυί χαμμόηλόποσερολιπκάλαρι,ά1 Θεσσαλονίκ κουλούρι ό), λίγο όνο (ξεπλυμένοεςσενονερμάας ή 1 οσχαμμε δέλ ηλό σε λιπαρά, μερικές ρο 1 φέα υρί είας αγγουριού, 1 φρούο αρεσκ 28 Συμπερασμαικά ένα ισορροπημένο πρωινό πρέπει να αποελεί αναπόσπασο κομμάι ης καθημερινής διαροφής ων παιδιών. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ο παιδί που δεν έχει συνηθίσει να προσλαμβάνει πρωινό, είναι δύσκολο να μάθει καευθείαν να κααναλώνει μια ολόκληρη από ις παραπάνω επιλογές. Απαιείαι λοιπόν υπομονή από ους γονείς και χρόνος εκμάθησης, ο οποίος όμως υπάρχει σην παιδική ηλικία. Ένα ισορροπημένο πρωινό θα πρέπει να περιλαμβάνει ρόφιμα από μια ποικιλία ων ομάδων ροφίμων (π.χ. δημηριακά, φρούα, γαλακοκομικά) έσι ώσε να εξασφαλίζεαι όι λαμβάνουν μια ποικιλία απαραίηων θρεπικών συσαικών και φυικών ινών. Αν βέβαια ένα παιδί έχει μάθει να κααναλώνει κάποιο φρούο ή λαχανικό μέσα σα υπόλοιπα γεύμαα ης ημέρας, δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί όσο η λήψη αυών σο πρωινό, όσο ων δημηριακών και ων γαλακοκομικών: * μεά ηλικία ην 2 εώ ων ν δεν χρειά ζεαι να κα α π α λακο αναλώνουν ιδιά κομικ γαά λιπαρ ά, αλ πλήρη σε λά ή περιεκ ικόη χαμηλής ** επειδ ας. η θ α συνή ά κ ια δημηρ που ιά πεπρωινού σα παιδ και ι α ν ο ν ύ απευθ άχαρη αρκεή ζ ές ίνες, ριέχουν ικ υ χά σε φ (κουάείναι φω μ ώ ε βρ η ι ζάχα σ ή ιμ ο πρ χε δεν περιέ κερ) που ι. ά ρη και αλ