Εισαγωγή Σε Βασικές Έννοιες Της Φυσικής Φυσικά Μεγέθη Φυσικά μεγέθη είναι έννοιες που μπορούν να μετρηθούν και χρησιμοποιούνται για την περιγραφή των φαινομένων. Διεθνές σύστημα μονάδων S. I Το διεθνές σύστημα μονάδων S.I αποτελείται από επτά μεγέθη με τις αντίστοιχες μονάδες τους. Μέγεθος Μονάδα Μήκος (L, S, d, l,..) Μέτρο (m) Μάζα (M,m) Χιλιόγραμμο (Kg, Kgr) Χρόνος (T,t) Δευτερόλεπτο (s, sec) Ένταση ηλεκτρικού ρεύματος (I, i) Ampere (A) Θερμοκρασία (Τ) Βαθμοί Kelvin (K) Ένταση φωτεινής πηγής (J, I ν ) Candela (Cd) Χημική ποσότητα (n) Mole (mole, mol)
Προθέματα μονάδων Υποπολλαπλάσια deci (d) 10-1 centi (c) 10-2 milli (m) 10-3 micro (μ) 10-6 nano (n) 10-9 pico (p) 10-12 femto (f) 10-15 atto (a) 10-18 Πολλαπλάσια deca (da) 10 1 hecto (h) 10 2 Kilo (K) 10 3 mega (M) 10 6 giga (G) 10 9 tera (T) 10 12 peta (P) 10 15 exa (E) 10 18
Τι ορίζουμε σαν μονόμετρα μεγέθη; Μονόμετρα μεγέθη είναι τα μεγέθη που για να προσδιοριστούν χρειάζεται μόνο το μέτρο τους. π.χ: χρόνος, μάζα, θερμοκρασία, μήκος κτλ. Τι ορίζουμε σαν διανυσματικά μεγέθη; Διανυσματικά μεγέθη είναι τα μεγέθη που για να οριστούν χρειάζονται τέσσερα στοιχεία: 1. Μέτρο 2. Διεύθυνση 3. Φορά 4. Σημείο Εφαρμογής π.χ: ταχύτητα, δύναμη, επιτάχυνση, βάρος κτλ. Όταν τα διανύσματα έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά χαρακτηρίζονται σαν: (α) Τα διανύσματα που έχουν ίδια διεύθυνση ονομάζονται συγγραμμικές (β) Τα διανύσματα που έχουν ίδια διεύθυνση και ίδια φορά ονομάζονται ομόρροπες (γ) Τα διανύσματα που έχουν ίδια διεύθυνση και αντίθετη φορά ονομάζονται αντίρροπες (δ) Τα διανύσματα που έχουν ίδια διεύθυνση, ίδια φορά και ίσο μέτρο ονομάζονται ίσες (ε) Οι δυνάμεις που έχουν ίδια διεύθυνση, αντίθετη φορά και ίσο μέτρο ονομάζονται αντίθετες
Βάρος και Μάζα Βάρος Ορισμός: Βάρος ενός σώματος είναι η δύναμη με την οποία η γη έλκει ένα σώμα. Σύμβολο Βάρους: Β Μονάδα στο S.I: Newton (N) Μέγεθος: Διανυσματικό Όργανο : Δυναμόμετρο Το βάρος αλλάζει από τόπο σε τόπο. Σημείωση: (α) Το βάρος ενός σώματος έχει την ίδια διεύθυνση με την ευθεία που ενώνει το κέντρο της μάζας της γης και του σώματος και φορά προς το κέντρο της Γης. (β) Το βάρος μειώνεται όσο αυξάνεται το ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας. πχ στη κορυφή του Έβερεστ το βάρος του ανθρώπου είναι μικρότερο σε σχέση με το βάρος του στην επιφάνεια της θάλασσας. (γ) Το βάρος εξαρτάται από τις γεωγραφικές συντεταγμένες. πχ Το βάρος στον Ισημερινό είναι μικρότερο απότι το βάρος στους πόλους. Μάζα Ορισμός: Μάζα είναι η ποσότητα της ύλης που περιέχει ένα σώμα ή το μέτρο της αδράνειας ενός σώματος. Σύμβολο Μάζας: m Μονάδα στο S.I: Κιλό (kg) Μέγεθος: Όργανο : Ζυγαριά Η μάζα παραμένει σταθερή από τόπο σε τόπο.
Η σχέση που ενώνει το βάρος με την μάζα είναι: B=m.g Β= Βάρος m= μάζα g=10m/s 2 η επιτάχυνση της βαρύτητας ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΒΑΡΟΥΣ-ΜΑΖΑΣ 1. Βάρος είναι η δύναμη με την οποία η γη έλκει ένα σώμα ενώ μάζα είναι η ποσότητα της ύλης που περιέχει ένα σώμα. 2. Το βάρος είναι διανυσματικό μέγεθος ενώ η μάζα είναι μονόμετρο μέγεθος. 3. Το όργανο μέτρησης του βάρους είναι το δυναμόμετρο ενώ η της μάζας είναι η ζυγαριά. 4. Μονάδα μέτρησης του βάρους είναι το Newton (N) ενώ της μάζας είναι το κιλό (kg). 5. Το βάρος αλλάζει από τόπο σε τόπο ενώ η μάζα παραμένει σταθερή σε όλο το Σύμπαν.
Φυσικό Μέγεθος Σύμβολο Μονάδα Όργανο Μέγεθος Χρόνος t Δευτερόλεπτα (s) Χρονόμετρο ή Ρολόι Διάστημα S Μέτρο (m) Μετροταινία ή Χάρακας Θερμοκρασία Θ ή Τ Kelvin Θερμόμετρο (K) Πυκνότητα d ή ρ Kg/m 3 Θέση X Μέτρο (m) Μετροταινία ή Χάρακας Διανυσματικό Πίεση P Pascal (Pa) Μάζα M Χιλιόγραμμα Ζυγαριά (Kg) Βάρος B Newton Δυναμόμετρο Διανυσματικό (N) Ταχύτητα U m/s Διανυσματικό
Φυσικό Μέγεθος Σύμβολο Μονάδα Όργανο Μέγεθος Θερμότητα Q Joule (J) Επιτάχυνση A m/s Διανυσματικό Έργο W Joule (J) Δύναμη F Newton (N) Δυναμόμετρο Διανυσματικό Ισχύς P Watt (W) Ένταση I Ampere Αμπερόμετρο Ηλεκτρικού Ρεύματος (A) Διαφορά V Volt Βολτόμετρο Δυναμικού (Τάση) (V) Αντίσταση R Ohm (Ω) Ενέργεια Ε Joule (J)