Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων της Κύπρου Αντρέας Ελευθερίου NCP-CyQF ΓΕΤΕ ΜΤΕΕ, 8/11/2013 11/22/2013 1
NQF EQF NQF 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2
ΟΡΙΣΜΟΙ Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων Όλες οι πτυχές της δραστηριότητας ενός κράτους σχετικά με την αναγνώριση της μάθησης και άλλων μηχανισμών που συνδέουν την εκπαίδευση και την κατάρτιση με την αγορά εργασίας και την κοινωνία των πολιτών. Περιλαμβάνει την ανάπτυξη και την εφαρμογή θεσμικών ρυθμίσεων και διαδικασιών που αφορούν τη διασφάλιση της ποιότητας, την αξιολόγηση και την απονομή προσόντων. Μπορεί να αποτελείται από αρκετά υποσυστήματα και μπορεί να περιλαμβάνει ένα Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. 3
ΟΡΙΣΜΟΙ Εθνικό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων Το «εργαλείο» για την κατηγοριοποίηση των προσόντων σύμφωνα με σύνολο κριτηρίων επίτευξης καθορισμένων επιπέδων μάθησης. Στοχεύει στη συνένωση σε ενιαίο σύνολο και στο συντονισμό των εθνικών υποσυστημάτων επαγγελματικών προσόντων καθώς και στη βελτίωση της διαφάνειας, της πρόσβασης, της εξέλιξης και της ποιότητας των επαγγελματικών προσόντων σε σχέση με την αγορά εργασίας και την κοινωνία των πολιτών. 4
ΟΡΙΣΜΟΙ Επαγγελματικό Προσόν Το επίσημο αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αξιολόγησης και επικύρωσης το οποίο επιτυγχάνεται όταν ο αρμόδιος φορέας διαπιστώνει ότι ένα άτομο έχει επιτύχει μαθησιακά αποτελέσματα που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές. 5
ΟΡΙΣΜΟΙ Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι διατυπώσεις όλων αυτών που ο εκπαιδευόμενος γνωρίζει, κατανοεί και μπορεί να κάνει μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας. Υπάρχουν οι σχετικοί ορισμοί που αφορούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες 6
7
8
Τι είναι το EQF; Πλαίσιο αναφοράς για συσχέτιση των επαγγελματικών προσόντων διαφόρων κρατών 9
Σκοποί και Στόχοι Ποιους σκοπούς και στόχους θα εξυπηρετεί; Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για την ανάπτυξη ενός NQF: 1. Προώθηση της δια βίου μάθησης Βελτίωση της κατανόησης των ευκαιριών μάθησης και απόκτησης προσόντων και τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται μεταξύ τους Βελτίωση της πρόσβασης σε ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης Δημιουργία κινήτρων για τη συμμετοχή στην εκπαίδευση και την κατάρτιση Δημιουργία διεξόδων εύκολα και με σαφήνεια βελτιώνοντας την επαγγελματική κινητικότητα Αύξηση και βελτίωση της μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων μεταξύ προσόντων Αύξηση των δυνατοτήτων για αναγνώριση προηγούμενης μάθησης 2. Διασφάλιση της ποιότητας και αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων Διασφάλιση ότι τα προσόντα είναι συναφή με τις αναμενόμενες κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες Διασφάλιση ότι τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης ορίζονται με συμφωνημένα μαθησιακά αποτελέσματα και εφαρμόζονται με συνέπεια Διασφάλιση ότι η εκπαίδευση και οι φορείς κατάρτισης πληρούν ορισμένες προδιαγραφές ποιότητας Εξασφάλιση διεθνούς αναγνώρισης των εθνικών επαγγελματικών προσόντων 10
Στόχος Δημιουργία κοινού πλαισίου αναφοράς που θα χρησιμεύσει ως μηχανισμός μετατροπής μεταξύ διαφορετικών συστημάτων επαγγελματικών προσόντων και μεταξύ των επιπέδων τους, τόσο για τη γενική και την τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση Κάθε επίπεδο επαγγελματικών προσόντων πρέπει να μπορεί να επιτευχθεί μέσω ποικίλων διαδρομών εκπαίδευσης και σταδιοδρομίας. 11
Σύσταση και λειτουργία εθνικής επιτροπής για την ανάπτυξη και εγκαθίδρυση εθνικού πλαισίου προσόντων στην Κύπρο Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του στις 9 Ιουλίου υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, μεταξύ άλλων: Ενέκρινε τη σύσταση και λειτουργία Εθνικής Επιτροπής για την ανάπτυξη και εγκαθίδρυση Εθνικού Πλαισίου Προσόντων στην Κύπρο και κάλεσε τα Υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθώς και την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού να μεριμνήσουν για την εξασφάλιση των αναγκαίων πιστώσεων για το σκοπό αυτό. Σημειώνεται ότι για σκοπούς βελτίωσης της διαφάνειας και ενίσχυσης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ευρύτερο θέμα των επαγγελματικών και ακαδημαϊκών προσόντων, έχει ήδη προωθηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η εγκαθίδρυση του «Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων» για τη δια βίου μάθηση. Το «Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων» θα λειτουργήσει ως πλαίσιο αναφοράς για τη διευκόλυνση της διαδικασίας αναγνώρισης και συγκρισιμότητας προσόντων και της κινητικότητας των εργαζομένων και σπουδαστών. Θα συνδέσει τα προσόντα του πολίτη με τα αντίστοιχα επίπεδα ταξινόμησης προσόντων που περιγράφονται στο Ευρωπαϊκό αυτό Πλαίσιο. Από πλευράς Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου γίνεται σύσταση προς τα κράτη μέλη όπως, μέχρι το 2010, συσχετίσουν τα δικά τους Εθνικά Συστήματα Προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων και, όπου θεωρηθεί σκόπιμο, να αναπτύξουν εθνικά πλαίσια προσόντων ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική. Η εν λόγω σύσταση έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Υπουργών Παιδείας στις 17/11/2007. Η Εθνική Επιτροπή για την ανάπτυξη και εγκαθίδρυση Εθνικού Πλαισίου Προσόντων στην Κύπρο θα αποτελείται από τους Γενικούς Διευθυντές του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού ή εκπροσώπους τους. Της Εθνικής Επιτροπής θα προεδρεύει ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ή εκπρόσωπός του. Για την αποτελεσματική λειτουργία της θα πρέπει να διασφαλίζεται ο δημόσιος διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους, την ακαδημαϊκή κοινότητα και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. 12
ΕΠΠ της Κύπρου Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το Μάιο του 2012 την εγκαθίδρυση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) της Κύπρου και την υιοθέτηση των οκτώ επιπέδων του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Η Εθνική Επιτροπή αποτελείται από τους Γενικούς Διευθυντές του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (Πρόεδρος), Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού 13
ΕΣΣΥ- Εθνικό Σημείο Συντονισμού Έχει συσταθεί στο ΥΠΠ και αποτελείται από εκπροσώπους της: Δημοτικής Εκπαίδευσης Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης 14
Συμβούλιο Εθνικού Πλαισίου Προσόντων Είναι Συμβουλευτικό Σώμα και αποτελείται από: Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γενικός Διευθυντής Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Διευθυντής Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Διευθυντής Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης Εκπρόσωπος της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ) Εκπρόσωπος της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης Εκπρόσωποι Ιδιωτικών Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου Εκπρόσωποι Δημόσιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εκπρόσωποι Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εκπρόσωπος της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητικών Ενώσεων (ΠΟΦΕΝ) Εκπρόσωπος της Συνόδου των Πρυτάνεων Εκπρόσωπος των Bologna Experts Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ιδιωτικών Ιδρυμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης Εκπρόσωπος του Κέντρου Παραγωγικότητας Κύπρου (ΚΕΠΑ) Γενικός Γραμματέας ΠΕΟ Γενικός Γραμματέας ΣΕΚ Γενικός Γραμματέας ΔΕΟΚ Πρόεδρος ΟΕΛΜΕΚ Πρόεδρος ΟΛΤΕΚ Πρόεδρος ΠΟΕΔ Πρόεδρος ΟΕΒ Πρόεδρος ΚΕΒΕ 15
Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ) Περιλαμβάνει: Όλες τις βαθμίδες της Επίσημης Ιδιωτικής και Δημόσιας Εκπαίδευσης Το επαγγελματικό Πλαίσιο Προσόντων της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Την Τυπική Μάθηση Την Άτυπη Μάθηση Τη Δια Βίου Μάθηση 16
EQF Άτυπη Μάθηση Μαθησιακά Αποτελέσματα Τυπική Μάθηση Μη-τυπική Μάθηση 17
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΤΥΠΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΗΛΙΚΙΕΣ 12 15 18 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗ: Δημοτικά (ISCED 1, 6 τάξεις) ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ (ISCED 2A και 3A, 6-7 τάξεις) 1 2 3 4 5 6 ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΟΛΕΣ (6 τάξεις) 7 Πανεπιστήμιο Κύπρου (δημόσιο) Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο (δημόσιο) Δημόσια Ιδρύματα/Κολέγια Άλλα Ιδρύματα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια Ιδιωτικά Κολέγια (ISCED 5A, 5B) Δημόσια & Ιδιωτικά Μεταπτυχιακά Προγράμματα (ISCED 5A, 6) ΛΥΚΕΙΑ (ISCED 3A) ΔΗΜΟΣΙΑ: Δημοτικά (ISCED 1, 6 τάξεις) ΓΥΜΝΑΣΙΑ (ISCED 2) 1 2 3 1 1 1 1 2 2 2 2 3 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ (ISCED 3A) Θεωρητική Κατεύθυνση 3 Πρακτική Κατεύθυνση 3 ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ (ΑΤΥΠΗ) ΜΑΘΗΣΗ Δημόσια και Ιδιωτικά Προγράμματα Αρχικής και Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Επιμορφωτικά Προγράμματα (Δημόσια και Ιδιωτικά) (ΤΥΠΙΚΗ) Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Δημόσιο) Εσπερινά Λύκεια (Δημόσια) Εσπερινές Τεχνικές Σχολές (Δημόσιες) Απογευματινά Ινστιτούτα (Δημόσια και Ιδιωτικά) ΚΛΕΙΔΙ: Απολυτήριο/Δίπλωμα/Πτυχίο Εξετάσεις Εισδοχής/ Επιλογής Συνδυασμός Ιδρυματικής και Πρακτικής Κατάρτισης Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (απασχολούμενοι και άνεργοι) Σημείωση: Τα περισσότερα προγράμματα Αρχικής και Συνεχιζόμενης Κατάρτισης επιχορηγούνται από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. 22
Συσχέτιση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων με το Ευρωπαϊκό (referencing report) Μεθοδολογία Δημιουργία κοινών συνισταμένων με σκοπό τη σύγκριση των οκτώ επιπέδων Δημιουργία των Περιγραφικών Δεικτών των οκτώ επιπέδων Όλοι οι Περιγραφικοί Δείκτες είναι συνδεδεμένοι με τα μαθησιακά αποτελέσματα του κάθε επιπέδου Όλοι οι Περιγραφικοί Δείκτες είναι γενικοί έτσι ώστε να έχουν ουδέτερο σημείο αναφοράς, για οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης (formal/informal/non-formal) Οι Περιγραφικοί Δείκτες του ΕΠΠ είναι πιο λεπτομερείς από το Ευρωπαϊκό έτσι ώστε να είναι πιο κατανοητοί. Η χρήση των 10 κριτηρίων τα οποία δόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 19
Οι Εμπειρογνώμονες μας: International Experts (Criterion 7) Experts Team Malta James Calleja (Permanent Secretary of Ministry of Education-Malta) Grace Grima (Director General, Directorate for Quality and Standards in Education) Experts Team Ireland Sean O Reilly (Manager, National Qualifications Authority of Ireland) Jim Murray (Director of Academic Affairs-Institutes of Technology Ireland/Formely Chief Executive of the National Qualifications Authority of Ireland) Local Expert Stelios Mavromoustakos (Vice President-European Forum for Technical Vocational Education and Training/Member of the Policy Group for VET in Europe) 20
Πλεονεκτήματα του ΕΠΠ Το ΕΠΠ είναι μέσο που μπορεί να: Μειώσει την ανεργία Πετύχει ισότητα και αμεροληψία στην επιλογή εργατικού δυναμικού Η συσχέτιση του ΕΠΠ με το Ευρωπαϊκό αυξάνει τις πιθανότητες σε άτομα να διατηρήσουν την εργασία τους ή ακόμα να τους δώσει την ευκαιρία να δεχτούν νέες προκλήσεις στο χώρο εργασίας τους Βοηθά στην κινητικότητα ατόμων μεταξύ των χωρών της ΕΕ Προκλήσεις Η ανάμιξη των εταίρων (φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης, εργοδότες) είναι κρίσιμη διαδικασία στην επίτευξη του στόχου μας για την υλοποίηση αυτού του έργου Εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των εταίρων Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και η συσχέτιση του με το Ευρωπαϊκό είναι η διαδικασία που σκοπό έχει την εναρμόνιση των κουλτούρων και των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο 21
Πλεονεκτήματα του ΕΠΠ Το ΕΠΠ είναι μέσο που μπορεί να: Μειώσει την ανεργία Πετύχει ισότητα και αμεροληψία στην επιλογή εργατικού δυναμικού Η συσχέτιση του ΕΠΠ με το Ευρωπαϊκό αυξάνει τις πιθανότητες σε άτομα να διατηρήσουν την εργασία τους ή ακόμα να τους δώσει την ευκαιρία να δεχτούν νέες προκλήσεις στο χώρο εργασίας τους Βοηθά στην κινητικότητα ατόμων μεταξύ των χωρών της ΕΕ Προκλήσεις Η ανάμιξη των εταίρων (φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης, εργοδότες) είναι κρίσιμη διαδικασία στην επίτευξη του στόχου μας για την υλοποίηση αυτού του έργου Εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των εταίρων Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και η συσχέτιση του με το Ευρωπαϊκό είναι η διαδικασία που σκοπό έχει την εναρμόνιση των κουλτούρων και των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο 22
23
Publication Analysis and overview of NQF developments in European countries. Annual report 2012 Cedefop, 2013 European Inventory on NQF 2012 CYPRUS 11/22/2013 Ministry of Educatiion and Culture- Cyprus 24