1
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ Πηλακούτα 1 Μ.*, Σινάτκας 2 Ι., Ζαχαριάδου 1 Α., Αραβαντινός 3 Α. 1Τμήμα Φυσικής Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών, ΤΕΙ Πειραιά 2Τμήμα Πληροφορικής & Τεχνολογίας Υπολογιστών ΤΕΙ Δ.Μακεδονίας (Παράρτημα Καστοριάς) 3Τμήμα Φυσικής Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών, ΤΕΙ Αθήνας *e-mail:mpilak@teipir.gr Περίληψη Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται μερικά αποτελέσματα από μια έρευνα που έχει στόχο τη διερεύνηση και σύγκριση των γνώσεων και των αντιλήψεων των σπουδαστών και του γενικού πληθυσμού της χώρας μας σχετικά με θέματα ωφέλιμων εφαρμογών Πυρηνικής Φυσικής όπως η Πυρηνική Ενέργεια, οι εφαρμογές των ακτινοβολιών και οι επιπτώσεις τους. Abstract This paper presents some results of a recent survey which aims to investigate and compare the knowledge and perceptions of students and the general population of our country on beneficial applications of Nuclear Physics, such as Nuclear Energy, and the applications and consequences of ionizing radiation Λέξεις Κλειδιά (γνώσεις σπουδαστών, πυρηνική ενέργεια, ραδιενέργεια) Εισαγωγή Οι ωφέλιμες εφαρμογές της Πυρηνικής Φυσικής και των ιοντιζουσών ακτινοβολιών (Ιατρικές εφαρμογές, Πυρηνική Ενέργεια, βιομηχανικές εφαρμογές) έχουν γίνει τα τελευταία 30 χρόνια μέρος της καθημερινότητάς μας. Το περσινό δυστύχημα στον Πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας Fukushima Daiichi ανέδειξε, για άλλη μια φορά, την άγνοια και τη σύγχυση που έχει ο μέσος πολίτης σχετικά με Πυρηνική Ενέργεια και την ραδιενέργεια. Η εμπειρία, δυστυχώς, δείχνει ότι και οι γνώσεις των σπουδαστών/φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην χώρα μας, είναι επίσης περιορισμένες και συγκεχυμένες. Η ενημέρωση που παρέχει το εκπαιδευτικό μας σύστημα σταματά για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στην Γ Λυκείου, όπου τα σχετικά θέματα διδάσκονται/συζητούνται σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Έτσι τις περισσότερες φορές οι γνώσεις και η διαμόρφωση γνώμης για τα ανωτέρω θέματα, προέρχεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το Ιντερνέτ. Αντίστοιχη εικόνα επικρατεί και σε άλλες χώρες όπως προκύπτει από σχετικές εργασίες (Florbela R.,2006), (Sarina C.,2003), (Robin M.,1990). 350
Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται αποτελέσματα από μια έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και αποσκοπεί στην διερεύνηση των γνώσεων και των αντιλήψεων των σπουδαστών και του γενικού πληθυσμού της χώρας μας σχετικά με θέματα ωφέλιμων εφαρμογών Πυρηνικής Φυσικής όπως η Πυρηνική Ενέργεια, οι εφαρμογές των ακτινοβολιών και οι επιπτώσεις τους. Μεθοδολογία Αρχικά έγινε μια προκαταρκτική έρευνα με ένα ψηφιακό ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων, με την μορφή διαγνωστικού τεστ, για τη διερεύνηση των γνώσεων των σπουδαστών του ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ η οποία συνδυάστηκε με σχετικό ενημερωτικό σεμινάριο (Pilakouta M.,2011). Μετά την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των ερωτημάτων, το ερωτηματολόγιο αναμορφώθηκε και εμπλουτίσθηκε με πρόσθετες ερωτήσεις γενικού ενδιαφέροντος, που αφορούσαν θέματα πυρηνικών εφαρμογών και ακτινοβολιών ώστε να γίνει αξιοποιήσιμο στην αποτίμηση των γνώσεων και του γενικού πληθυσμού. Το ερωτηματολόγιο αποτελείτο από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος περιελάμβανε 10 ερωτήσεις οι οποίες επιδέχονταν απάντηση της μορφής Ναι, Όχι Δεν γνωρίζω και αφορούσαν θέματα ραδιενέργειας και ακτινοβολιών. Το δεύτερο μέρος, με παρόμοια θεματολογία συμπληρωμένη με ερωτήσεις σχετικά με τα πυρηνικά εργοστάσια, περιελάμβανε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με συγκεκριμένες απαντήσεις. Ενώ το τρίτο και τελευταίο μέρος περιελάμβανε ερωτήσεις δημογραφικού τύπου. Χρησιμοποιήθηκαν ορισμένες ερωτήσεις από αντίστοιχες έρευνες που έγιναν σε άλλες χώρες, (Florbela R.,2006), (Sarina C.,2003), (Robin M.,1996). ενώ οι υπόλοιπες επιλέχθηκαν με βάση την εμπειρία και μετά από συζήτηση με άλλους ειδικούς στα θέματα αυτά 8. Το δείγμα της έρευνας αποτελείτο από 150 σπουδαστές της σχολής ΣΤΕΦ του ΤΕΙ Πειραιά (από τους οποίους οι 109 προέρχονταν από Γενικό Λύκειο και 41 από ΕΠΑΛ) και 100 πολίτες υπάλληλοι δημοσίων οργανισμών 9 (47 άνδρες και 53 γυναίκες) από τους οποίους 80% ήταν πτυχιούχοι πανεπιστημίου και 20% απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αποτελέσματα και Συζήτηση Στον πίνακα 1 που ακολουθεί, παρουσιάζονται ενδεικτικά αποτελέσματα από 10 ερωτήματα (5 από το Α μέρος και 5 από το Β μέρος). Επισημαίνεται ότι με το συγκεκριμένο δείγμα και σε επίπεδο σημαντικότητας 5%, στις περισσότερες ερωτήσεις, τα ποσοστά των σπουδαστών, που απάντησαν σωστά συμπίπτουν με τα ποσοστά του γενικού πληθυσμού. Παρακάτω επιχειρείται ένας πολύ σύντομος σχολιασμός των απαντήσεων. Στο μέρος Α φαίνονται συγκριτικά τα ποσοστά θετικών απαντήσεων στις ερωτήσεις 1,4,5 και αρνητικών απαντήσεων για τις ερωτήσεις 2 και 3. Στο Β μέρος οι ερωτήσεις 1 και 2 μπορούσαν να δεχθούν πάνω από μία απαντήσεις. 8 Από την ΕΕΑΕ Δρ.Β.Καμενοπούλου και Β.Ταφίλη. 9 Μέρος του δείγματος προέρχεται από το διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ Πειραιά (Λόη Μ., Πτυχιακή εργασία σε εξέλιξη) 351
Από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις του Α και Β μέρους, προκύπτει ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 70 % γνωρίζει για την ύπαρξη της φυσικής ραδιενέργειας αλλά μόνο περίπου 25% γνωρίζει ότι αυτή είναι η κύρια πηγή στη συνολική δόση από ιοντίζουσες ακτινοβολίες που λαμβάνουμε κατά την διάρκεια της ζωής μας. Ένα μεγάλο ποσοστό μεγαλύτερο του 90 % γνωρίζει ότι δεν είναι όλες οι ακτινοβολίες το ίδιο επιβλαβείς για τον άνθρωπο αν και αθροιστικό ποσοστό περίπου 50% πιστεύει ότι η ακτινοβολία κινητών τηλεφώνων και τα ραδιοκύματα μπορούν να προκαλέσουν γενετικές μεταλλάξεις. Το ποσοστό αυτών που γνωρίζουν τη χρήση των ιοντίζουσων ακτινοβολιών στην ιατρική είναι μεγαλύτερο του 70 %, όμως τα ποσοστά που γνωρίζουν ότι η ακτινογραφία δεν προκαλεί ραδιενεργή μόλυνση είναι μικρότερο από 40%. Επιπλέον το 67% των σπουδαστών και το 54% του γενικού πληθυσμού δεν γνωρίζει ότι στο σπινθηρογράφημα ο εξεταζόμενος φέρει πάνω του ραδιενεργά στοιχεία. Σε ερωτήσεις που σχετίζονται με Πυρηνική ενέργεια, προκύπτει ότι περίπου ένας στους δύο γνωρίζουν ότι τα πυρηνικά εργοστάσια εκπέμπουν λιγότερους ρύπους σε σχέση με τα εργοστάσια Λιγνίτη. Επιπλέον, μόνο ένας στους τρείς γνωρίζει ότι η Γαλλία είναι η ευρωπαϊκή χώρα που καλύπτει το 70% των ενεργειακών της αναγκών με πυρηνική ενέργεια. Τέλος μόνο ένα μικρό ποσοστό (12% σπουδαστών και 19% γενικού πληθυσμού) γνωρίζει ότι το καίσιο και το ιώδιο είναι τα κυριότερα στοιχεία που μολύνουν την ατμόσφαιρα σε περίπτωση ατυχήματος σε εργοστάσιο παραγωγής Πυρηνικής ενέργειας. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι μόνο το 14% των συμμετεχόντων δηλώνει ως πηγή των γνώσεών του το σχολείο, ενώ αθροιστικά το 70% δηλώνει ως πηγή των γνώσεών του το διαδίκτυο και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι περίπου 70% των σπουδαστών και 50% των πολιτών δηλώνουν μεγάλο ενδιαφέρον για σχετικά ενημερωτικά σεμινάρια, στοιχείο που φανερώνει την αναγκαιότητα να ενισχυθεί η ενημέρωση για σχετικά θέματα από το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Η έρευνα θα επεκταθεί σύντομα και σε άλλα ιδρύματα (ΑΤΕΙ και ΑΕΙ) σε συνδυασμό με ενημερωτικά σεμινάρια με στόχο την ευαισθητοποίηση και τη βελτίωση του επιπέδου γνώσης των σπουδαστών στις ανωτέρω εφαρμογές και τις επιπτώσεις τους στην καθημερινότητά μας. Συμπεράσματα Από την επεξεργασία των απαντήσεων επιβεβαιώθηκε αυτό που και η εμπειρία καταδεικνύει, ότι οι σπουδαστές, όπως και ο μορφωμένος γενικός πληθυσμός, έχουν εσφαλμένες πεποιθήσεις και αντιλήψεις σχετικά με τα θέματα των πυρηνικών εφαρμογών και των ακτινοβολιών, αν και τα θέματα αυτά αγγίζουν την καθημερινότητα και έχουν μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο. Τόσο οι σπουδαστές όσο και οι πολίτες ενδιαφέρονται και θέλουν να έχουν σωστή ενημέρωση για σχετικά θέματα, γιαυτό το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει εκτός από γνώση υπό μορφή μαθήματος να φροντίσει για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των μαθητών/σπουδαστών αλλά και πολιτών με ενημερωτικά σεμινάρια γενικού ενδιαφέροντος. 352
Μέρος Α Ερωτήσεις Γενικός Σπουδαστές Πληθυσμός ποσοστό % ποσοστό % 1. Έχετε ακούσει ποτέ πως υπάρχει φυσική ραδιενέργεια; 73 74 2. Όλοι οι τύποι ακτινοβολίας είναι στον ίδιο βαθμό επιβλαβείς για τον άνθρωπο; 90 87 3. Ένας άνθρωπος που κάνει μια ακτινογραφία, θεωρείται ότι φέρει πάνω του ραδιενεργά στοιχεία; (δηλαδή μολύνεται με ραδιενέργεια;) 39 33 4. Κάποιος που κάνει σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς, θεωρείται ότι φέρει πάνω του ραδιενεργά στοιχεία; 33 44 5.Τα πυρηνικά εργοστάσια στην κανονική τους λειτουργία παράγουν ελάχιστους ρύπους σε σχέση με τα εργοστάσια Λιγνίτη. 49 47 Γενικός Μέρος Β Ερωτήσεις Σπουδαστές ποσοστό % Πληθυσμός ποσοστό % 1. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω ακτινοβολίες σε μεγάλη δόση μπορεί να προκαλέσει/ουν γενετικές μεταλλάξεις: α) φώς 4 1 β) ακτινοβολία γ 79 54 γ) ακτινοβολία κινητών τηλεφώνων (μικροκύματα) 29 31 δ) ραδιοκύματα 21 17 ε) ακτίνες Χ 61 52 ζ) δεν γνωρίζω 7 16 2. Ποιες από τις παρακάτω εφαρμογές των ιοντίζουσων ακτινοβολιών γνωρίζετε: α) για θεραπευτικούς σκοπούς στην ιατρική 71 75 β) για αποστείρωση ιατρικών αναλωσίμων και τροφίμων 43 37 γ) για χρονολόγηση αντικειμένων παλαιότερων εποχών 57 46 δ) για βιομηχανικές εφαρμογές-ραδιογραφία 39 42 ε) δεν γνωρίζω κανένα 17 18 3. Ποια Ευρωπαϊκή χώρα καλύπτει σήμερα πάνω από το 70% των ενεργειακών της αναγκών με χρήση Πυρηνικής ενέργειας; α) Βρετανία 1 2 β) Γαλλία 33 35 γ) Γερμανία 17 15 δ) Λευκορωσία 12 10 ε) Δεν γνωρίζω 37 38 4. Ποιος από τους παράγοντες που αναφέρονται στη συνέχεια συνεισφέρει περισσότερο στην συνολική δόση από ιοντίζουσες ακτινοβολίες που λαμβάνει ο μέσος άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του; α) Πυρηνικά εργοστάσια 4 5 β) Πυρηνικά ατυχήματα 17 23 γ) Ιατρικές εξετάσεις 34 24 δ) Φυσική ραδιενέργεια 25 23 ε) Δεν γνωρίζω 21 26 5. Δύο από τα κυριότερα ραδιενεργά στοιχεία που είναι πιθανό να εκλυθούν στην ατμόσφαιρα λόγω ατυχήματος σε πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας είναι: α) Το ιώδιο και το ουράνιο 8 8 β) Το ουράνιο και το πλουτώνιο 49 43 γ) Το ιώδιο και το καίσιο 12 19 δ) Το ουράνιο και το καίσιο 5 8 ε) Δεν γνωρίζω 26 23 Πίνακας 1: Συγκριτικά επί τοις % αποτελέσματα σε μερικές από τις ερωτήσεις του Α και Β μέρους της έρευνας 353
Βιβλιογραφία Florbela Rego and Luis Peralta, (2006), Portuguese students' knowledge of radiation physics Phys. Education Vol. 41, pp259-262. Mirofora Pilakouta, (2011), «TEI Piraeus students' knowledge on the beneficial applications of nuclear physics: Nuclear energy, radioactivity consequences» Proceedings era-6 Conference, ISSN 1791-1133 Physics Session pp.21-27 Robin Millar, Kees Klaassen, Harrie Eijkelhof, (1990), Teaching about radioactivity and ionizing radiation: an alternative approach Phys. Education, Vol.25, pp.338-342. Robin Millar and Jarnail Singh Gill, (1996), School students understanding of processes involving radioactive substances and ionizing radiation Phys. Education, Vol.31, pp.27-33. Sarina Cooper, Shelley Yeo, Marjan Zadnik (2003), Australian students' views on nuclear issues: Does teaching alter prior beliefs? Phys. Education, Vol.38, no.2, pp.123-129. 354
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α/Α Συγγραφέας /είς και Τίτλος Εργασίας Σελίδα 1 Adamides E., Kavatziklis A., Koutroubas S.K., Moshonas N. and Yiasemides K.: THE BUILD-UP EFFECT IN GAMMA-RAY ATTENUATION MEASUREMENTS AS A LABORATORY EXPERIMENT 2 Αθανασάκης, Α.Μ.: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΜΗ ΜΙΑΣ ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΗΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ 3 Αθανασάκης, Α.Μ.: ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ: ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΑΝΑΓΚΑΙΑ, ΕΠΩΦΕΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ 4 Αθανασίου, Μ., Αναγνωστόπουλος, Γ., Ηλιόπουλος, Α και Γ. Μαχαιρίδης, Γ.: ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΡΥΦΟΡΟ DEMETER ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟΓΕΝΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ 5 Αργυράκης, Β.: ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΕΝΝΕΣΗΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΔΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 6 Βαγενάς, Α.: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ ΤΡΙΒΗΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΟΣ 7 Βαλαδάκης, Α.: ΝΕΥΤΩΝΕΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑ, ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ, ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΜΑΖΑ 8 Βελονάκης, Ι.Ν., Μαρτίνος, Σ.Σ.: ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΦΑΣΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ BAXTER- WU ΓΙΑ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 9 Δερμεντζής, Κ., Μαρμάνης, Δ., Φραγκίδης, Κ., Ουζούνης, Κ.: ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΚΑΔΜΙΟΥ ΑΠΟ ΥΔΑΤΙΚΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΚΡΟΚΙΔΩΣΗ 10 Δημητράσκου, Κ.: ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ: ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΚΑΙ ΣΑΦΗΣ ΟΡΟΣ ΜΕ ΑΦΗΡΗΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 11 Eλμαλής, Λ.: ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΡΑΔΟΝΙΟΥ ΣΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΩΝ 12 Ζώης, Χ., Καναπίτσας, Α.: ΠΡΟΗΓΜΕΝΑ ΝΑΝΟΣΥΝΘΕΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΚΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 13 Θεοδοσίου, Κ., Μαΐστρος, Γ., Αλεξόπουλος, Ν. και Μοντεσάντος, Ν.: ΜΕΤΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΞΙΚΗ ΡΗΤΙΝΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΙΔΙΑ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΠΙΕΣΗ (ELECTRICAL RESISTIVITY MEASUREMENTS OF EPOXY BASED NANOCOMPOSITES MATERIALS UNDER MECHANICAL STRESS.) 14 Θυσιάδου, Α., Θυσιάδου, Ε., Γιαννακουδάκης, Π.: Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ «ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ- ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ» ΜΕ ΤΗ 9 14 17 20 32 42 45 48 68 77 87 101 107 117 539
ΜΕΘΟΔΟ PROJECT 15 Καραγεώργου Ε., Γκαρλαούνης, Κ.: ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ PROJECΤ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ: ΤΑ PROJECT ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ 16 Καραγεώργου, Ε.: ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ / ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT) ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 17 Κίτσου, Α.: ΦΩΣ, ΑΚΤΙΝΕΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. 18 Κοσιονίδης, Α.: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ; 19 Κουντουριώτης, Γ., & Μίχας, Π.: ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ - ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟ ΠΟΥ ΠΡΟΑΓΕΙ ΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 123 132 146 161 170 20 Κωνσταντινίδης, Λ.Κ.: Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ 182 21 Κωστοπούλου, Ε., Ζαχαρία, Ε., Μαρούλης, Δ.: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΟΜΙΚΗΣ 22 Λελίγκου, Δ., Φιλντίσης, Π., Wagenhofer, I., Hegarty, M., Brett, S., Wagner, R., Fiehler, E., Slawomir, F., & Majda, K.: VaLUeE-VALIDATE ALL LEARNING U EVER EXPERIENCED 23 Λελίγκου, Δ.: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ 24 Λίτσιος, Γ., Βαβουγυιός, Δ.: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΣΕ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΟΥ ΦΟΙΤΑ ΜΑΘΗΤΗΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ 25 Ματσίρας, Χ.Δ.: ΒΑΡΥΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΣΑΣ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΗΣ ΜΑΖΑΣ 26 Μιχαήλου, Μ., Λύκου, Ε., Πατάπη, Π., Παπαλεξόπουλος, Π.Φ., Βαβουγυιός Δ.: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΚΩΦΩΣΗ 197 206 212 220 230 239 27 Μπελιώκας, Α & Τσεχερίδης, Σ.: Η ΚΡΥΦΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ PROJECT 249 28 Μπιζόπουλος, Α., Λαζαρίδης, Π., Δρογούδης, Δ., Κασάμπαλης, Σ., Μπιζόπουλος, Π.: ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΚΑΛΥΨΗΣ ΕΠΙΓΕΙΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (DVB-T 258 29 Μυλωνάκης, Σ.: ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΟΠΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ (PASSIVE OPTICAL NETWORKS) 268 30 Νάκος, Β.: ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ ΚΑΡΚΙΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΝΑΝΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ. 31 Νασίκας, Α.Α.: ΑΥΤΟΠΡΟΩΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ MEISSNER ΜΙΑ ΒΑΡΥΤΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ 278 281 540
32 Νούσης, Β.: ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΑΠΟΡΡΟΙΕΣ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ 289 33 Οικονόμου, Σ., Σκουμιός, Μ.: ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΗΣ ΗΧΗΤΙΚΗΣ ΠΗΓΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ 34 Πάνου, Ε.: ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 35 Παπανικολοπούλου, Α., Βαβουγυιός, Δ.: ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΜΙΑ ΔΙΑΡΚΗΣ ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ 36 Πριμεράκης, Γ., Πιερράτος, Θ., Πολάτογλου, Μ.Χ., Κουμαράς, Π.: ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ; Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΦΥΣΙΚΑ ΜΑΓΙΚΑ! 37 Πηλακούτα, Μ., Σινάτκας, Ι., Ζαχαριάδου, Α., Αραβαντινός, Α.: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ 38 Σπανδωνίδης, Χ.Χ., Σπύρου Ι.Κ.: ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΟΥ ΚΛΥΔΑΣΜΟΥ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ 39 Τζατζάκης, Β., Παπαλεξόπουλος, Π.Φ., Βαβουγυιός, Δ., Μπαλκάμου, Σ.: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΟΡΑΣΗ 305 317 328 341 350 355 369 40 Τράπαλη, Β., Μαφρέδα, Α.: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ «ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ» ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 41 Τρυπαναγνωστόπουλος, Ι., Σακκά, Α., Συγκρίδου, Δ.: ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ 379 394 42 Τσαούσης, Δ.: ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΑΛΜΟΓΡΑΦΟΣ 406 43 Τσαρσιώτου, Ζ., & Σέρογλου, Φ.: ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ GNOSIS 44 Τσιάπας, Η., Σταυρακούδης, Α., Σουμελίδου, Δ.: ΣΕΙΣΜΟΙ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ (ΑΙΤΙΑ- ΠΡΟΓΝΩΣΗ-ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ) 45 Τσιάτης, Ν.Ε.: ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΒΟΛΗΣ ΟΠΛΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΥ 46 Τσιχουρίδης Χ., Βαβουγυιός Δ., Παπαλεξόπουλος Π.Φ.: ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΕΝΝΟΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΣΕ ΜΑΘΗΤΗ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ 416 430 436 450 541
47 Φερεντίνου, Α., Παπαλεξόπουλος, Π.Φ., Βαβουγυιός, Δ.: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚEΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟY ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΟΡΑΣΗ 48 Χαρατζόπουλος, Π.: H ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ CERN ΚΑΙ ΟΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. (ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ! ΛΥΚΕΙΟΥ). 49 Χριστοπούλου, Μ., Σκουμιός, Μ.: ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΥΠΩΝ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 50 Χρυσοπούλου, Κ., Θυσιάδου Α., Γιαννακουδάκης Π.: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΑΠΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΟΥ ΑΠΟ ΠΟΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΦΕ (ΠΟΛΥΣΤΥΡΕΝΙΟΥ) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 51 Χρυσοπούλου, Κ., Θυσιάδου Α., Γιαννακουδάκης Π.: ΑΠΛΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΦΤΗΝΗΣ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΠΟ ΠΟΤΗΡΙΑ ΠΟΛΥΣΤΥΡΕΝΙΟΥ 459 472 481 492 503 52 Ψαλίδας, Α.: Ο ΠΥΚΝΩΤΗΣ ΚΑΙ Η ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ. 517 53 Ψαλίδας, Α.: WATER. 528 54 Περιεχόμενα 539 542