ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ - ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΕΣ ΓΙΑ ΠΕΖΟΠΟΡΟΥΣ FOOTPATHS - MAPS AND MAPS FOR HIKERS Πηνελόπη Ματσούκα, εκδόσεις ΑΝΑΒΑΣΗ Penelope Matsouka, Anavasi editions
Μονοπάτια: το οδικό δίκτυο του παρελθόντος Footpaths : the road network of the past Σε όλα τα κυκλαδονήσια παραδοσιακοί δρόμοι και μονοπάτια σχηματίζουν ένα πυκνό πλέγμα που εκτείνεται σε πολλά χιλιόμετρα (Τήνος 352 χλμ, Νάξος 198 χλμ, Ανδρος 155 χλμ, Σίφνος 153 χλμ, Αμοργός 142 χλμ, Σαντορίνη 60 χλμ καταγεγραμμένων μονοπατιών) In all the Cycladic islands traditional roads and trails form a dense network that spans to many kilometers (352 km in Tinos, 198 in Naxos, 155 in Andros, 153 in Sifnos, 142 in Amorgos, and 60 km of recorded trails in Santorini)
Γιατί υπάρχουν τόσα μονοπάτια Why are there so many footpaths Χωριά, καλύβια, χωράφια, βοσκότοποι, μοναστήρια, ξωκλήσια, πηγές, ανεμόμυλοι, νερόμυλοι, αλώνια, λιμάνια και αγκυροβόλια και άλλες κοινωνικού ή οικονομικού ενδιαφέροντος θέσεις συνδέονταν με μονοπάτια. Σε συνδυασμό με τη μακραίωνη και συνεχή κατοίκηση σε έναν πεπερασμένο χώρο αλλά και την κοινωνική οργάνωση συντέλεσαν στην πυκνότητά τους. Villages, huts, fields, pastures, monasteries, churches, springs, windmills, water mills, threshing floors, harbors and anchorages, and other places of social or economic interest were connected with paths. In conjunction with a long and continuous inhabitation in a restricted space and social organization contributed to their density.
Πως χαράχτηκαν τα μονοπάτι How were the footpaths traced Οι παραδοσιακοί δρόμοι και τα μονοπάτια δεν αποτελούν έργο σχεδιασμού αλλά απόσταγμα συλλογικής γνώσης και συσσωρευμένης εμπειρίας του χώρου. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι τόσο σοφά χαραγμένα πάνω στο φυσικό ανάγλυφο. Εξάλλου τα όποια τεχνικά έργα στην πορεία τους αξιοποιούν τα υλικά που προσφέρει ο χώρος και την κατασκευαστική τεχνογνωσία και σοφία που συναντάται σε όλα τα έργα της λαϊκής αρχιτεκτονικής Traditional roads and paths are not designed but the result of accumulated collective knowledge and experience of the environment. That is why they are so wisely traced on the natural terrain. Besides the technical works on their course exploit the material offered in situ and manufacturing know-how and wisdom to be found in all works of folk architecture.
Ποιός συντηρούσε τα μονοπάτια Why are there so many footpaths Οι οργανωμένοι κοινοτικοί θεσμοί και το εθιμικό δίκαιο στις Κυκλάδες μεριμνούσε για τη διατήρηση και συντήρηση των παραδοσιακών δρόμων και μονοπατιών. Ήταν συλλογική ευθύνη των κατοίκων ενώ υπήρχε και υποχρεωτική εργασία στα μονοπάτια όπως προκύπτει από αρχειακές πηγές The organized community institutions and customary law in the Cyclades took care of the maintenance and upkeep of traditional roads and paths. It was the collective responsibility of residents while there was forced labor in the paths as derives from archival sources.
Τα μονοπάτια σήμερα Footpaths today Μετά την επέλαση των αμαξιτών δρόμων μεγάλο μέρος του παραδοσιακού δικτύου δρόμων και μονοπατιών περιέπεσε σε αχρηστία. Σήμερα τα μονοπάτια καλούνται να παίξουν ένα διαφορετικό ρόλο και να γίνουν χώροι ψυχαγωγίας, άσκησης και επαφής με τη φύση και τον πολιτισμό του τόπου Αποτελούν μοναδικό και ιδανικό τρόπο για την κατανόηση του πολύτιμου και χειροποίητου κυκλαδικού τοπίου After the advent of motor roads much of the traditional network of traditional roads and paths fell into disuse. Today paths are invited to play a different role and serve entertainment, exercise and contact with nature and the local culture They are a unique and perfect way for understanding the precious and handmade Cycladic landscape.
Τι πρέπει να γίνει Footpaths today Μετά απο δεκαετίες εγκατάλειψης τα μονοπάτια χρειάζονται αποκατάσταση, καθαρισμούς και οπωσδήποτε συντήρηση. Για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ευκαιριακούς επισκέπτες πρέπει να επίσης να έχουν επαρκή σήμανση, να υπάρχουν πληροφοριακές πινακίδες και να είναι αποτυπωμένα σε σύγχρονους, αξιόπιστους και ποιοτικούς χάρτες. After decades of abandonment paths need restoration, cleaning and maintenance To be used by occasional guests they must also be properly marked, they need information signs and to be recorded modern, reliable and quality maps.
Καταγραφή και ανάδειξη των μονοπατιών Recording and promoting the footpaths εκδόσεις Aναβαση Από το 1997 που τυπωσαμε τον πρώτο μας χάρτη μέχρι σήμερα έχουμε αποτυπώσει περί τα 12.500 χιλιόμετρα μονοπάτια Και έχουμε εκδόσει περί του 100 πεζοπορικούς χάρτες βουνών και νησιών Anavasi editions Since 1997 when we printed our first map we have recorded 12,500 km of footpaths And published around 100 hiking maps of mountain areas and islands
Πεζοπορία στις Κυκλάδες Hiking in the Cyclades Στα νησιά: ένα μεγάλο ποσοστό από τους πρώιμους και όψιμους επισκέπτες είναι πεζοπόροι Μερικά νησιά έχουν αποκτήσει μιά ειδίκευση στον πεζοπορικό τουρισμό: Νάξος, Αμοργός, Τήνος, Σίφνος, Ικαρία, Κάρπαθος, Δυτική Κρήτη (περιοχή Σαμαριάς-Λευκών Ορέων) In the islands: a large proportion of the early and late visitors are hikers Some islands have acquired a specialization in trekking tourism Naxos, Amorgos, Tinos, Sifnos, Ikaria, Karpathos, West Crete (Samaria-area White Mountains)