ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΑΡΥΗΣΔΚΣΟΝΗΚΖ ΣΧΝ ΓΔΦΤΡΧΝ ΑΠΟ ΑΠΟΦΖ ΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΑΗΘΖΣΗΚΖ

Transcript

1 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΥΟΛΖ ΠΟΛΗΣΗΚΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΣΟΜΔΑ ΓΟΜΟΣΑΣΗΚΖ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΑΡΥΗΣΔΚΣΟΝΗΚΖ ΣΧΝ ΓΔΦΤΡΧΝ ΑΠΟ ΑΠΟΦΖ ΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΑΗΘΖΣΗΚΖ ΔΤΘΤΜΗΑ ΝΗΚ. ΚΟΤΚΗΟΤ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ:ΑΝ.ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΗΧΑΝΝΖ ΣΕΟΤΒΑΓΑΚΖ ΑΘΖΝΑ,ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ 2014

2 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΥΟΛΖ ΠΟΛΗΣΗΚΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΣΟΜΔΑ ΓΟΜΟΣΑΣΗΚΖ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΑΡΥΗΣΔΚΣΟΝΗΚΖ ΣΧΝ ΓΔΦΤΡΧΝ ΑΠΟ ΑΠΟΦΖ ΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΑΗΘΖΣΗΚΖ ΔΤΘΤΜΗΑ ΝΗΚ. ΚΟΤΚΗΟΤ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ :ΑΝ.ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΗΧΑΝΝΖ ΣΕΟΤΒΑΓΑΚΖ ΑΘΖΝΑ,ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ

3 Copyright Κνχθηνπ Δπζπκία,2014 Με επηθχιαμε παληφο δηθαηψκαηνο. All rights reserved. Απαγνξεχεηαη ε αληηγξαθή, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, εμ νινθιήξνπ ή ηκήκαηνο απηήο, γηα εκπνξηθφ ζθνπφ. Δπηηξέπεηαη ε αλαηχπσζε, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή γηα ζθνπφ κε θεξδνζθνπηθφ, εθπαηδεπηηθήο ή εξεπλεηηθήο θχζεο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε λα αλαθέξεηαη ε πεγή πξνέιεπζεο θαη λα δηαηεξείηαη ην παξφλ κήλπκα. Δξσηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηεο εξγαζίαο γηα θεξδνζθνπηθφ ζθνπφ πξέπεη λα απεπζχλνληαη πξνο ηνλ ζπγγξαθέα. Οη απφςεηο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ ην έγγξαθν εθθξάδνπλ ηνλ ζπγγξαθέα θαη δελ πξέπεη λα εξκελεπζεί φηη αληηπξνζσπεχνπλ ηηο επίζεκεο ζέζεηο ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ

4 ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Ζ παξνχζα εξγαζία απνηειεί ηε Γηπισκαηηθή κνπ Δξγαζία ζηα πιαίζηα ησλ ζπνπδψλ κνπ ζην ηκήκα Πνιηηηθψλ Μεραληθψλ ηνπ Δ.Μ.Π., ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ θ. Η. Σδνπβαδάθε, αλαπιεξσηή θαζεγεηή Δ.Μ.Π. ηνπ ηνκέα Γνκνζηαηηθήο, ηνλ νπνίν ζεσξψ θαζήθνλ κνπ λα επραξηζηήζσ γηα ηελ ακέξηζηε δηάζεζε ζπλεξγαζίαο ηνπ ζε φιε ηελ δηάξθεηα εθπφλεζεο ηεο εξγαζίαο θαη θπζηθά γηα ηελ θαζνδήγεζε θαη ηε βνήζεηα ηνπ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο. Δπηπιένλ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ νηθνγέλεηα κνπ θαη φινπο ηνπο αλζξψπνπο πνπ ήηαλ θνληά κνπ γηα ηελ εκςχρσζε πνπ κνπ πξφζθεξαλ θαζψο βνήζεζαλ λα θάλνπλ ηα ππέξνρα ρξφληα ηεο θνίηεζεο αλεθηίκεηα

5 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ επηζηήκε ηεο γεθπξνπνηίαο είλαη έλαο απφ ηνπο πην ελδηαθέξνληεο θιάδνπο έξγσλ ηνπ πνιηηηθνχ κεραληθνχ. Ξεθίλεζε απφ αξραηνηάησλ ρξφλσλ, φηαλ ν άλζξσπνο κε ηα ειάρηζηα πιηθά πνπ δηέζεηε έθαλε ηα πξψηα δεηιά βήκαηα γηα λα γεθπξψζεη ηα θπζηθά εκπφδηα κε ζθνπφ ηελ επηθνηλσλία κε άιινπο αλζξψπνπο θαη ηελ αληαιιαγή πξντφλησλ. Με ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ ε επηζηήκε απηή, κε ηελ εμέιημε ηφζν ζηνλ ηξφπν ζρεδηαζκνχ φζν θαη ζηε ρξήζε λέσλ πιηθψλ, νδήγεζε ζηα αξηζηνπξγήκαηα πνπ θνζκνχλ κέρξη θαη ζήκεξα νιφθιεξν ηνλ θφζκν. Ζ παξνχζα δηπισκαηηθή αζρνιείηαη κε ηνλ αξρηηεθηνληθφ ζρεδηαζκφ ησλ γεθπξψλ φινπ ηνπ θφζκνπ ηφζν απφ άπνςε κνξθνινγίαο φζν θαη απφ άπνςε αηζζεηηθήο.. πγθεθξηκέλα,γίλεηαη αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ κεζφδσλ θαηαζθεπήο θαη ηεο επηινγήο ηνπ είδνπο ηεο γέθπξαο. Οη κέζνδνη θαηαζθεπήο είλαη νη εμήο: θαηαζθεπή κε δφκεζε ζε πξφβνιν, κε ζηαδηαθή πξνψζεζε θαη κε εθέδξαλα. Ζ θαηάηαμε ηνπ είδνπο ηεο γέθπξαο γίλεηαη κε βάζε: ην πιηθφ θαηαζθεπήο, ην ειεχζεξν άλνηγκα, ην είδνο ηνπ θνξέα, ηε ξνή ησλ δπλάκεσλ, ηε ρξήζε θαη ηε δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο. Δπηπιένλ, επεηδή ε ζηαηηθή αξηηφηεηα δελ είλαη αξθεηή γηα λα απνδνζεί έλα θαιφ απνηέιεζκα, αλαιχνληαη νη βαζηθνί παξάγνληεο πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε κνξθνινγία νδεγνχλ ζε κία θαιαίζζεηε θαηαζθεπή. Οη παξάγνληεο απηνί είλαη νη : αθνινπζία, αλαινγία, κνξθή, ρξψκα θαη θσηηζκφο αθνχ πξψηα πξέπεη λα γίλεη ε θαηάηαμε ηνπ πεξηβάιινληνο ζε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία γηα ηε ζσζηή ελζσκάησζε ηεο θαηαζθεπήο ζε απηφ. Υξεζηκνπνηήζεθαλ παξαδείγκαηα απφ φιν ηνλ θφζκν γηα λα δηαπηζηψζνπκε ζηελ πξάμε φιεο απηέο ηηο κεζφδνπο θαη πσο ν θάζε ιαφο ηηο ρξεζηκνπνίεζε απφ ηελ αξραία πξντζηνξία έσο ηα λεφηεξα ρξφληα. Δλ ζπλερεία, έγηλε κία εηδηθή έξεπλα, πάλσ ζηηο γέθπξεο πνπ θνζκνχλ ηελ πφιε ηεο Αζήλαο, κε ζθνπφ ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίαο γεθπξψλ, νη νπνίεο νλνκάδνληαη αζηηθέο. Υξεζηκνπνηψληαο φια ηα παξαπάλσ, εμάγνληαη γεληθά ζπκπεξάζκαηα ηφζν γηα ηηο αζηηθέο φζν θαη γηα ηηο ππφινηπεο θαηεγνξίεο γεθπξψλ

6 ABSTRACT The science of bridge is one of the most interesting branches of civil engineering works. It started from the earliest times, when the man with the minimum materials had made the first tentative steps to bridge the physical barriers in order to communicate with other people and exchange products. Over the years the art, with the development of both the fashion design and the use of new materials has led to masterpieces that adorn even today throughout the world. This thesis deals with the architectural design of bridges around the world both in terms of morphology and in terms of aesthetics. Specifically, there is a detailed description of the manufacturing processes and the selection of the type of bridge. Construction methods are: construction building cantilevered, with gradual promotion and bearings. The classification of the type of bridge is based on: material, free opening, and type of institution, the flow of forces, use and mobility. Furthermore, because the static perfection is not enough to yield a good result, analyzed the key factors in conjunction with morphology leading to an elegant construction. These factors are: sequence, proportion, shape, color and lighting after the first must be the classification of the environment in this class for the correct integration of the structure into it. Used examples from around the world to see in practice all these methods and how to use every people from ancient history to modern times. Subsequently, he became a special investigation on the bridges that adorn the city of Athens, with a view to better understanding of a particular class of bridges, called urban. Using all the above general conclusions for both civil and other types of bridges

7 ΤΝΟΦΖ πλνςίδνληαο, ε παξνχζα Γηπισκαηηθή εξγαζία αζρνιείηαη κε ηνλ αξρηηεθηνληθφ ζρεδηαζκφ ησλ γεθπξψλ ηνπ θφζκνπ θαη δίλεη έκθαζε ζηηο αζηηθέο γέθπξεο ηεο Αζήλαο. Παξνπζηάδνληαη νη κέζνδνη θαηαζθεπήο ησλ γεθπξψλ, ε επηινγή ηνπ είδνπο θαη ηα θξηηήξηα αηζζεηηθήο θαη πσο απηά έρνπλ εθαξκνζηεί κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ ζηνλ θφζκν αιιά θαη πην εηδηθά ζηελ πφιε ηεο Αζήλαο. Σν πξψην θνκκάηη ηεο Γηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη ε έλλνηα ηεο γεθπξνπνηίαο. χκθσλα κε ηελ επηθξαηέζηεξε εθδνρή, ε γεθπξνπνηία δεκηνπξγήζεθε απφ ηελ ίδηα ηε θχζε. Ο άλζξσπνο γηα λα απνθηήζεη ηηο θχξηεο αλάγθεο ηεο δσήο πξνζπάζεζε κε ζεβαζκφ πξνο ην πεξηβάιινλ λα πξνζπεξάζεη ηα θπζηθά εκπφδηα θαηαζθεπάδνληαο ηηο πξψηεο γέθπξεο. Ζ γέθπξα είλαη ε θαηαζθεπή πνπ επηηπγράλεη ηελ δεχμε δχν ή πεξηζζνηέξσλ ζεκείσλ πάλσ απφ θάπνην θπζηθφ ή ηερλεηφ εκπφδην. Ζ απνθαηάζηαζε ηεο ζπλέρεηα κηαο γξακκήο επηθνηλσλίαο ήηαλ πάληα πνιχ ζεκαληηθφ πξφβιεκα ζηε δσή ησλ αλζξψπσλ. ηα αξραία ρξφληα κε ηα ειάρηζηα κέζα πνπ δηέζεηαλ νη άλζξσπνη μεθίλεζαλ ζηγά ζηγά γηα λα πεηχρνπλ απηφ ηνλ ζηφρν. Δπεηδή ε θαηαζθεπή ηεο εζεσξείην θάηη αλζξσπίλσο αδχλαην, νη γέθπξεο έρνπλ ζπλδεζεί κε πνιινχο ζξχινπο. Σα θχξηα πιηθά ήηαλ ην μχιν θαη ε πέηξα. Οη πξψηεο θπξηέο γέθπξεο θαηαζθεπάζηεθαλ κε θπζηθνχο ιίζνπο θαη ζθπξφδεκα απφ ηνπο Ρσκαίνπο. Οη πξψηεο ηερλνηξνπίεο ήηαλ κε θπζηθνχο ιίζνπο ζε ξνέο θαη κε θνξκνχο δέληξσλ. ηε ζπλέρεηα, έγηλε ε ρξήζε ησλ θπζηθψλ ζρνηληψλ. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε ηερλνηξνπία ησλ Κηλέδσλ νη νπνίνη είραλ θαηαζθεπάζεη πεξί ην 300 πυ γέθπξεο κε μχιηλν δάπεδν πνπ θξεκφηαλ απφ αιπζίδεο κε θξίθνπο. Δπίζεο ε θπιή ησλ Ίλθαο είραλ θαηαζθεπάζεη ηηο πξψηεο θξεκαζηέο γέθπξεο γηα λα κπνξνχλ λα δηαβαίλνπλ κεγάιεο ραξάδξεο. Αλαιχνληαη ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα εμέιημεο κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ φπσο ε γέθπξα ησλ Ληκχξσλ ζηε λνηηνδπηηθή Σνπξθία, ε γέθπξα ηνπ πνηακνχ Βαιχξα, ην μαθνπζηφ γεθχξη ηεο Άξηαο, ε πξψηε γέθπξα ηεο Υαιθίδαο θαη ε πξψηε γέθπξα απφ ζχγρξνλν πιηθφ ζην Coalbrookdale ζηελ Αγγιία. ηε ζπλέρεηα αζρνιεζήθακε κε ηηο κεζφδνπο θαηαζθεπήο ησλ γεθπξψλ. Ζ πξψηε κέζνδνο είλαη ε θαηαζθεπή κε δφκεζε ζε πξφβνιν. Οξίδεηαη ε έλλνηα ησλ ζπφλδπισλ, νη δχν ηξφπνη πνπ εθηειείηαη ε θαηαζθεπή ηνπο θαη πσο πξαγκαηνπνηείηαη ε ακθίπιεπξε δφκεζε ησλ δχν πεξηπηψζεσλ απηψλ. Δπίζεο αλαθέξεηαη ηη πεξηιακβάλεη έλαο θχθινο πξνβνινδφκεζεο κε ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα. Ζ δεχηεξε κέζνδνο είλαη ε θαηαζθεπή κε ζηαδηαθή πξνψζεζε.αλαθέξνληαη θαηά ζεηξά πφηε εκθαλίζηεθε θαη γηα πνηεο πεξηπηψζεηο απνηειεί ηδαληθή ιχζε. Πεξηγξάθνληαη νη δχν θάζεηο ζθπξνδέηεζεο θαη ζηε ζπλέρεηα ηη πεξηιακβάλεη έλαο ηππηθφο εβδνκαδηαίνο θχθινο. Σέινο, θαηαγξάθνληαη νη αδπλακίεο πνπ παξνπζηάδεη απηφο ν ηξφπνο θαηαζθεπήο. Ζ ηειεπηαία κέζνδνο πνπ - 7 -

8 πεξηγξάθεηαη είλαη ε ρξήζε εθεδξάλσλ. Οξίδνληαη ε έλλνηα, ην κέξνο φπνπ ηνπνζεηνχληαη, νη βαζηθνί ηχπνη θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο. Σέινο ηνπ θεθαιαίνπ γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηα πιηθά θαηαζθεπήο. Δπφκελνο ζηαζκφο απνηειεί ε θαηεγνξηνπνίεζε ησλ εηδψλ ησλ γεθπξψλ κε βάζε ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα. Σα θξηηήξηα απηά απνηέιεζαλ ην πιηθφ θαηαζθεπήο, ηα κήθε θαη ηα είδε ησλ αλνηγκάησλ, ην δνκηθφ ζχζηεκα, ε ρξήζε, ε ξνή ησλ δπλάκεσλ, ην είδνο ηνπ θαηζηξψκαηνο θαη ε δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο. ιεο νη πεξηπηψζεηο αλαιχνληαη δηεμνδηθά. Σν επφκελν ζέκα πνπ πξαγκαηεχεηαη είλαη ν ηνκέαο ηεο αηζζεηηθήο. Σα θχξηα ζηνηρεία πνπ θαζνξίδνπλ ηελ αηζζεηηθή αμία ησλ γεθπξψλ απνηεινχλ ε αλαινγία, ε ζπκκεηξία, ε δηάηαμε θαη ν ξπζκφο ησλ επηκέξνπο ζηνηρείσλ, ε αληίζεζε θαη ε αξκνλία, ε απιφηεηα θαη ε ιεπηφηεηα, ε ελφηεηα ηνπ ζρεδίνπ θαη ε αξκνλία θαη ε ζπλνρή κε ηνλ πεξηβάιινληα ρψξν. Γίλνληαη αθξηβή ζηνηρεία γηα ην πψο γίλεηαη ε ζσζηή ελζσκάησζε ζην πεξηβάιινλ θαη πσο πξαγκαηνπνηνχληαη ε αλαινγία θαη ε αθνινπζία. Δπηπιένλ αλαιχεηαη ην πψο επηιέγνληαη ε κνξθή, ην ρξψκα θαη ν θσηηζκφο. Σν επόκελν θεθάιαην πεξηιακβάλεη 10 απφ ηα πην δηάζεκα παξαδείγκαηα ζε φινλ ηνλ θφζκν πεξηγξάθνληαο ηφζν απφ άπνςε θαηαζθεπήο φζν θαη απφ άπνςε θαιαηζζεζίαο αιιά θαη ηζηνξίαο. ε φια ηα παξαδείγκαηα ππάξρεη θσηνγξαθηθφ πιηθφ κε ζθνπφ ηελ πην άκεζε επαθή κε απηέο ηηο θαηαζθεπέο απφ φινλ ηνλ θφζκν έηζη ψζηε λα επηζεκαλζνχλ ηα κνξθνινγηθά θαη αηζζεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. ην 6 ν θεθάιαην κεηαθεξφκαζηε ζηελ Αζήλα. Γίλεηαη κηα εηζαγσγή γηα ηηο αλάγθεο θαηαζθεπήο γεθπξψλ εληφο ηεο πφιεσο. πγθεθξηκέλα, επηζεκαίλεηαη ην πξφβιεκα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ δηαηξέρνπλ νη πεδνί πνπ απνηειεί ηνλ θχξην ιφγν γηα δηαρσξηζκφ ησλ θηλήζεσλ ηεο θπθινθνξίαο κε ηελ θαηαζθεπή πεδνγεθπξψλ. Οξίδνληαη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά κηαο πεδνγέθπξαο θαη νη ζηφρνη πνπ πξέπεη λα επηηεπρζνχλ κε ηελ θαηαζθεπή ηεο. Πεξηγξάθνληαη ραξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ζε φιε ηελ πεξηθέξεηα ηεο Αζήλαο,ηφζν απφ άπνςε κνξθνινγίαο φζν θαη αηζζεηηθήο θαη αλ ηειηθά έρνπλ επηηεπρζεί φινη νη ζηφρνη. πγθεθξηκέλα νη γέθπξεο πνπ αλαιχνληαη είλαη νη εμήο: Calatrava- Καηεράθε, ΟΛΠ, Κνιεγίνπ Αζελψλ θαη Οιπκπηαθνχ ηαδίνπ ζηε ιεσθφξν Κεθηζίαο,ε Amstel ζηε δπηηθή Αηηηθή, ε πεδνγέθπξα ζην Διιεληθφ θαζψο θαη νη πεδνγέθπξεο ζε δηάθνξνπο ζηαζκνχο ηνπ ΖΑΠ. θνπφο ηνπ θεθαιαίνπ απηνχ είλαη ε εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ πάλσ ζηελ θαηεγνξία ησλ αζηηθψλ γεθπξψλ. Σέινο γίλεηαη κηα αλαθεθαιαίσζε ηεο επηζηήκεο ηεο γεθπξνπνηίαο θαη επηζεκαίλεηαη ε αλάγθε γηα ζπλερή εμέιημε απηήο ηεο επηζηήκεο

9 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΔ ΚΑΗ ΤΜΒΟΛΗΜΟΗ BMS Bridge Management System FHWA Federal Highway Administration Ft Πφδηα Ο.Μ.Ο.Δ. Οδεγίεο Μειεηψλ Οδηθψλ Έξγσλ Ο..Α.Σ. Οδεγίεο ρεδηαζκνχ Απνθαηάζηαζεο Σνπίνπ ΠΔΣΔΠ Πξνζσξηλέο Δζληθέο Σερληθέο Πξνδηαγξαθέο.Γ.Γ πζηήµαηα Γηαρείξηζεο Γεθπξψλ Υικ Υηιηφκεηξα ΟΛΠ Οξγαληζκφο Ληκέλα Πεηξαηά ΖΑΠ Ζιεθηξηθνί ηδεξφδξνκνη Αζελψλ-Πεηξαηψο - 9 -

10 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Καηάινγνο πηλάθσλ Καηάινγνο ζρεκάησλ Καηάινγνο εηθφλσλ Δηζαγσγή ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΗΑΓΧΓΖ 1.1 Πξφινγνο Ση είλαη γέθπξα Ηζηνξηθή αλαδξνκή ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΚΑΣΑΚΔΤΖ ΓΔΦΤΡΧΝ 2.1 Καηαζθεπή κε δφκεζε ζε πξφβνιν Καηαζθεπή κε ζηαδηαθή πξνψζεζε Δθέδξαλα Τιηθά θαηαζθεπήο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΑΝΑΛΤΖ ΓΔΦΤΡΧΝ 3.1Δίδε γεθπξψλ Αλάινγα κε ην πιηθφ θαηαζθεπήο Αλάινγα κε ην ειεχζεξν άλνηγκα Αλάινγα κε ην είδνο ηνπ θνξέα Γέθπξεο κνξθήο δνθνχ Γηθηπσηέο γέθπξεο Οξζνηξνπηθέο γέθπξεο Πιαηζησηέο γέθπξεο Σνμσηέο γέθπξεο Καισδησηέο γέθπξεο Κξεκαζηέο γέθπξεο Αλαξηεκέλεο γέθπξεο

11 3.1.4 Αλάινγα κε ηε ξνή ησλ δπλάκεσλ Αλάινγα κε ηε ρξήζε Αλάινγα κε ηε δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΑΗΘΖΣΗΚΖ 4.1Αηζζεηηθή ησλ γεθπξψλ Δθηίκεζε ηνπ ηνπίνπ Δλζσκάησζε ζην πεξηβάιινλ Αλαινγία Αθνινπζία Μνξθή Υξψκα Φσηηζκφο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΑΝΑΦΟΡΔ ΑΠ ΟΛΟ ΣΟΝ ΚΟΜΟ 5.1Καισδησηή γέθπξα Ρίνπ- Αληηξίνπ Ζ γέθπξα Golden gate Ζ γέθπξα ηνπ Brooklyn Ζ γέθπξα Αkashi Kaikyo Γέθπξα Σower Ζ ηνμσηή γέθπξα Sant' Angelo Καισδησηή γέθπξα Tatara Γέθπξα Banpo Γέθπξα Qingdao Jiaozhou Bay Γέθπξα θξάγκαηνο Hoover ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 ΑΣΗΚΔ ΓΔΦΤΡΔ-ΑΘΖΝΑ 6.1 Δηζαγσγή Πεδνί-νδηθή αζθάιεηα Καηαζθεπή πεδνγέθπξαο Πεδνγέθπξεο Αζήλαο

12 6.2.1 Πεδνγέθπξα Sadiago Calatrava- Καηεράθε Πεδνγέθπξα ΟΛΠ Πεδνγέθπξεο ζηε ιεσθφξν Κεθηζίαο Πεδνγέθπξα Κνιιεγίνπ Αζελψλ Πεδνγέθπξα ζην χςνο ηνπ Οιπκπηαθνχ ηαδίνπ Πεδνγέθπξεο ζε ζηαζκνχο ηνπ ειεθηξηθνχ Μεηαιιηθή πεδνγέθπξα ζην ζηαζκφ Νεξαηδηψηηζζα Πεδνγέθπξα ζην ζηαζκφ ηνπ Θεζείνπ Πεδνγέθπξα ζην ζηαζκφ ΚΑΣ Πεδνγέθπξεο ζηε Γπηηθή Αηηηθή Άκζηει χκπιεγκα κεηαιιηθψλ πεδνγεθπξψλ ΑΘΖΝΑ 2004 ζην Διιεληθφ Απνηειέζκαηα έξεπλαο Αλάιπζε ζπκπεξαζκάησλ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ BIBΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Διιεληθή Βηβιηνγξαθία Γηεζλήο Βηβιηνγξαθία Ζιεθηξνληθή Βηβιηνγξαθία Αλαθνξέο εηθφλσλ

13 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ Πίλαθαο Μνξθέο δηαηνκήο θαηαζηξψκαηνο απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα Πίλαθαο Σχπνη πξνεληεηακέλσλ γεθπξψλ νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο σο ζπλάξηεζε ηνπ πξνο γεθχξσζε αλνίγκαηνο Πίλαθαο Βέιηηζηεο δηαζηάζεηο ηεο πιάθαο θαηαζηξψκαηνο θνξέσλ κνξθήο πιαθνδνθνχ κε δχν θχξηεο δνθνχο Πίλαθαο Αληηζηνηρία πιηθψλ θαη ρξσκάησλ θσηηζκνχ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΖΜΑΣΧΝ ρήκα Γέθπξα κε ιίζηλα βάζξα θαη μχιηλν θαηάζηξσκα ρήκα Λεκβφδεπθηε γέθπξα ρήκα ηαδηαθή θαηαζθεπή θνξέσλ γεθπξψλ ζε ζπνλδχινπο ρήκα Κιαζζηθή κέζνδνο πξνβνινδφκεζεο θαη νη παξαιιαγέο ηεο κε ηε ρξήζε βνεζεηηθψλ θαισδίσλ θαη βνεζεηηθψλ θνξέσλ αληίζηνηρα ρήκα Πξννδεπηηθή θαηαζθεπή θαηά ζπνλδχινπο ρήκα Λεπηνκέξεηεο ησλ εθεδξάλσλ απηψλ ζε δηακήθε θαη εγθάξζηα ηνκή ρήκα Πιαηζησηή γέθπξα κε δηαθνξεηηθέο δηαηνκέο ρήκα Τπνζηπιψκαηα πιαηζησηψλ γεθπξψλ ρήκα Σξηαξζξσηφ ηφμν ρήκα Γηαξζξσηφ ηφμν ρήκα Ακθίπαθην ηφμν ρήκα Φνξέαο επηθαζήκελνο ηνπ ηφμνπ ρήκα Φνξέαο αλαξηψκελνο ηνπ ηφμνπ ρήκα χλδεζε ζηε πεξηνρή ηεο θιείδαο ρήκα χγρξνλε κέζνδνο θαηαζθεπήο ηνμσηψλ γεθπξψλ ρήκα Δπίδξαζε ζθηάο πξνβφινπ ρήκα Δπίδξαζε χςνπο γείζνπ

14 ρήκα ηεζαίν απφ ζθπξφδεκα ρήκα Κνξκνί θηβσηίσλ ρήκα Απφθιηζε ηεο ράξαμεο ηεο νξηδνληηνγξαθίαο θαηά γσλία 30ν κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο νπηηθήο ζέαο ρήκα Δλαξκφληζε θακπχιεο ηεο νξηδνληηνγξαθίαο κε ηελ θακπχιε ζηελ κεθνηνκή ρήκα Σoκή πεξηνρήο ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΔΗΚΟΝΧΝ Δηθφλα Γέθπξα ξσκατθήο επνρήο θνληά ζηελ αξραία έιγε (πνηακφο Δπξπκέδνληαο) Δηθφλα Ζ ηέηαξηε θακάξα ηεο γέθπξαο ησλ Ληκχξσλ Δηθφλα Ζ γέθπξα ηνπ πνηακνχ Βαιχξα Δηθφλα Σν γεθχξη ηεο Άξηαο Δηθφλα Γέθπξα απφ ρπηνζίδεξν ζην Coalbrookdale ζηελ Αγγιία (1779) Δηθφλεο Πιαηαλφβξπζε πεξηνρή πνηακνχ Νέζηνπ Δηθφλα Γέθπξα ζηνλ πνηακφ Φηιηνπξή ζηελ πεξηνρή ηεο Κνκνηελήο Δηθφλα Ξχιηλε γέθπξα πάλσ ζε μχιηλνπο πξνβφινπο Δηθφλα Μνξθνινγία θαηαζθεπήο πέηξηλσλ γεθπξηψλ Δηθφλα Πξνζνκνίσκα κεηαιιηθήο πεδνγέθπξαο Δηθφλα Μνξθνινγία ηνμνηψλ γεθπξψλ Δηθφλα Σνκή θαισδησηήο γέθπξαο Δηθφλα ςε αλαξηεκέλεο γέθπξαο Δηθφλα Φσηηζκέλε ε γέθπξα ηεο Βνπδαπέζηεο Δηθφλα Γέθπξα Ρίνπ-Αληηξξίνπ Δηθφλα ςε γέθπξαο ην βξάδπ Δηθφλα Γέθπξα Golden gate κε νκίριε Δηθφλα ςε ηεο Golden Gate Bridge Δηθφλα Βξαδηλή ιήςε ηεο γέθπξαο Golden Gate Δηθφλα Αζπξφκαπξε θσηνγξαθία κε ζέα ην Μαλράηαλ

15 Δηθφλα Λήςε ηεο γέθπξαο ηνπ Brooklyn απφ ςειά Δηθφλα Γέθπξα Brooklyn Δηθφλα Ζ γέθπξα Akashi Kaikyo Δηθφλα Ζ γέθπξα Akashi Kaikyo θσηηζκέλε ην βξάδπ Δηθφλα Δξγαζίεο θαηά ηελ θαηαζθεπή ηεο γέθπξαο Δηθφλα Αηκνκεραλή πνπ θηλεί ηνλ αλπςσηηθφ κεραληζκφ Δηθφλα Νπρηεξηλή φςε ηεο γέθπξαο Δηθφλα Σνμσηή πεδνγέθπξα Sant' Angelo Δηθφλα ςε ηεο γέθπξαο Sant Angelo Δηθφλα Βξαδηλή εηθφλα γέθπξαο Δηθφλα Γέθπξα Takara Δηθφλα Αεξνθσηνγξαθία γέθπξαο Δηθφλα Παλνξακηθή εηθφλα ηεο γέθπξαο Banpo Δηθφλα Νπρηεξηλή ιήςε ηεο γέθπξαο Βanpo Δηθφλα ΓέθπξαοQingdao Jiaozhou Bay Δηθφλα Αεξνθσηνγξαθία γέθπξαο Qingdao Jiaozhou Bay Δηθφλα Γέθπξα θξάγκαηνο Hoover Δηθφλα Λεπηνκέξεηα αςίδαο Δηθφλα Λεπηνκέξεηα θαισδίσλ Δηθφλα ςε ηεο γέθπξαο απφ λφηηα πιεπξά Δηθφλα ςε ππιψλα θαη θαισδίσλ Δηθφλα Πεδνγέθπξα Καηεράθε- βξαδηλή ιήςε Δηθφλα Κάηνςε Ληκέλα Πεηξαηά Δηθφλα Πεδνγέθπξα ΟΛΠ Δηθφλα ςε θιηκαθνζηαζίνπ θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο Δηθφλα Ππιψλαο θαη θαιψδηα πεδνγέθπξαο Δηθφλα Γεληθή φςε ηεο γέθπξαο ΟΛΠ

16 Δηθφλα Κίλεζε επί ηεο ιεσθφξνπ Κεθηζίαο Δηθφλα Πεδνγέθπξα θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο Δηθφλα Βφξεηα φςε θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο Δηθφλα Σειηθή κνξθή γέθπξαο Δηθφλα Πεδνγέθπξα ζηελ Κεθηζίαο-Μαξφπζη Δηθφλα Πεδνγέθπξα πάλσ απφ ηνλ ΖΑΠ Νεξαηδηψηηζζα Δηθφλα ςε πεδνγέθπξαο Δηθφλα Μεηαιιηθφ ζηέγαζηξν, φςε πάλσ απφ ηελ πεδνγέθπξα Δηθφλα Πεδνγέθπξα ζηαζκνχ ΚΑΣ Δηθφλα ςε ηεο γέθπξαο απφ ην επίπεδν ηνπ ζηαζκνχ Δηθφλα Πεδνγέθπξα Amstel Δηθφλα Άπνςε απφ ηελ παξαιία-θαηαζθεπή

17 ΔΗΑΓΧΓΖ θνπφο ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη ε αλαιπηηθή πεξηγξαθή ηνπ αξρηηεθηνληθνχ ζρεδηαζκνχ ησλ γεθπξψλ αιιά θαη ησλ παξακέηξσλ ηεο αηζζεηηθήο. ηφρνο είλαη ε θαηαλφεζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ νδεγνχλ ζηε ζσζηή επηινγή ησλ κνξθνινγηθψλ θαη αηζζεηηθψλ παξακέηξσλ φζσλ αθνξά ζηηο θαηεγνξίεο φισλ ησλ γεθπξψλ θαη πην ζπγθεθξηκέλα θαη ησλ αζηηθψλ. Ζ πινπνίεζε ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο πξαγκαηνπνηήζεθε ζπλνιηθά ζε 8 κήλεο αλαδεηψληαο ζηνηρεία γηα ηηο γέθπξεο ηνπ θφζκνπ αιιά θαη γηα ηηο πεδνγέθπξεο πνπ θνζκνχλ ηελ πφιε ηεο Αζήλαο. Σα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηε νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο είλαη ε βηβιηνγξαθία πνπ αζρνιείηαη αλαιπηηθά κε ηελ επηζηήκε ηεο γεθπξνπνηίαο αιιά θαη ειεθηξνληθή βηβιηνγξαθία. Ζ δπζθνιία πνπ αληηκεηψπηζα θαηά ηελ αλαδήηεζε ζηνηρείσλ ήηαλ ε ειιηπήο βηβιηνγξαθία, ηφζν ζηελ ειιεληθή φζν θαη ζηε μέλε, ζε αλαιπηηθά ζηνηρεία γηα ηνλ ηξφπν ζρεδηαζκνχ ησλ δηάθνξσλ γεθπξψλ ηνπ θφζκνπ. Δπηπιένλ, επεηδή πξνέξρνκαη απφ ηελ θαηεχζπλζε ηνπ ζπγθνηλσληνιφγνπ κεραληθνχ, έπξεπε λα κειεηήζσ καζήκαηα πνπ δελ έρσ δηδαρζεί ηα νπνία αθνξνχλ κεηαιιηθέο γέθπξεο θαη ζχκκηθηεο θαηαζθεπέο γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ηνπ αληηθεηκέλνπ απφ άπνςε κνξθνινγίαο. Ζ δηαδηθαζία ήηαλ αξθεηά ρξνλνβφξα θαη είρε θάπνηεο αληηθεηκεληθέο δπζθνιίεο αιιά ην φηη ην αληηθείκελν ήηαλ ηφζν ελδηαθέξνλ βνήζεζε έηζη ψζηε λα κπνξέζεη λα πεξαησζεί. Ζ δνκή ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο έρεη σο εμήο: Απνηειείηαη ζπλνιηθά απφ έμη θεθάιαηα κέζα απφ ηα νπνία γίλεηαη εθηελήο αλάιπζε ηνπ ζέκαηνο πνπ πξαγκαηεχεηαη. ην πξψην θεθάιαην πξνινγίδεηαη ην ζέκα,γίλεηαη κηα εηζαγσγή ζηελ έλλνηα ηεο γέθπξαο θαη ηαπηφρξνλα πξαγκαηνπνηείηαη κηα ηζηνξηθή αλαδξνκή ζρεηηθά κε ηελ πνξεία εμέιημεο ηεο γεθπξνπνηίαο. Ο ηξφπνο θαηαζθεπήο ησλ γεθπξψλ θαη νη κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα είλαη ην αληηθείκελν ηνπ δεχηεξνπ θεθαιαίνπ. Ζ δφκεζε ζε πξφβνιν, ε ζηαδηαθή πξνψζεζε θαη ηα εθέδξαλα αλαιχνληαη εθηελψο. Παξάιιεια παξνπζηάδνληαη ηα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηε θαηαζθεπή θαη νη ηδηφηεηεο ηνπο. ην ηξίην θεθάιαην πξαγκαηνπνηείηαη ε αλάιπζε ησλ γεθπξψλ, αλάινγα κε ην πιηθφ θαηαζθεπήο, ην ειεχζεξν άλνηγκα, ην είδνο ηνπ θνξέα, ηε ξνή ησλ δπλάκεσλ, ηε ρξήζε θαη ηε δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο. Αλαιχνληαη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά θάζε είδνπο θαη ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ηνπ. Ο ξφινο ηεο αηζζεηηθήο ζηελ ζρεδίαζε θαη θαηαζθεπή ησλ γεθπξψλ απνηειεί ην ζέκα ηνπ ηέηαξηνπ θεθαιαίνπ. Ζ αλαινγία, ε αθνινπζία, ε κνξθή, ην ρξψκα θαη ν θσηηζκφο απνηεινχλ βαζηθέο

18 παξακέηξνπο πνπ κειεηψληαη θαηά ην ζρεδηαζκφ ησλ γεθπξψλ. Μηα γέθπξα δελ έρεη κφλν ιεηηνπξγηθή αμία αιιά θαη αηζζεηηθή. ην πέκπην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ζπλνιηθά 10 αλαθνξέο γεθπξψλ. Πξφθεηηαη γηα γέθπξεο πνπ βξίζθνληαη ζηε ρψξα καο αιιά θαη ζε φιν ηνλ θφζκν θαη απνηεινχλ παξαδείγκαηα ηνπ είδνπο πνπ εθπξνζσπνχλ. ην έθην θεθάιαην γίλεηαη κηα έξεπλα πάλσ ζε ραξαθηεξηζηηθέο αζηηθέο γέθπξεο ηεο Αζήλαο απφ άπνςε κνξθνινγίαο θαη αηζζεηηθήο θαζψο θαη εάλ έρνπλ επηηεπρζεί νη ιεηηνπξγηθνί, αηζζεηηθνί θαη νηθνλνκηθνί ζηφρνη γηα ηνπο νπνίνπο θαηαζθεπάζηεθαλ. Δπηπιένλ, αλαθέξεηαη ε αλάγθε γηα ηελ θαηαζθεπή νινέλα θαηλ πεξηζζφηεξσλ πεδνγεθπξψλ γηα ηε βειηίσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο αιιά θαη ηεο θνηλσληθήο δσήο γεληθά ζε έλα αζηηθφ πεξηβάιινλ. Σα ζπλνιηθά ζπκπεξάζκαηα απφ ηελ αλάιπζε ησλ γεθπξψλ ηφζν απφ άπνςε κνξθνινγίαο φζν θαη αηζζεηηθήο παξαζέηνληαη ζην ηειεπηαίν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο. Ζ γεθπξνπνηία απνηειεί πνιχ ζεκαληηθφ θιάδν ηεο επηζηήκεο ηνπ κεραληθνχ θαη παξάιιεια ην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο θαηαζθεπήο ηεο ζηηο κέξεο καο νθείιεη λα ελαξκνλίδεηαη θαηάιιεια κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ

19 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο : ΠΡΟΛΟΓΟ-ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ 1.1 Πξόινγνο Απφ ηελ ηζηνξία καζαίλνπκε φηη ν πξψηνο γεθπξνπνηφο ήηαλ ε ίδηα ε θχζε. Ζ εθδνρή απηή θαληάδεη αδχλαηε φκσο είλαη ε κφλε πνπ έρεη επηθξαηήζεη. Έλαο δπλαηφο άλεκνο μεξίδσζε ηνλ θνξκφ ελφο παλχςεινπ δέληξνπ πνπ βξηζθφηαλ ζηελ πιεπξά κηαο ραξάδξαο ή κηαο φρζεο πνηακνχ θαη έπεζε κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα γεθπξψζεη ην ράζκα πνπ ππήξρε θάησ απ' απηφλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγήζεθε ε πξψηε γέθπξα. Έηζη ε θαηαζθεπή γεθπξψλ πξέπεη λα είλαη έλα απφ ηα πξψηα έξγα ππνδνκήο ηνπ αλζξψπνπ, ηα νπνία πινπνίεζε εθ ησλ ελφλησλ, αμηνπνηψληαο θνξκνχο δέληξσλ πνπ είραλ πέζεη ζην έδαθνο. ηελ πνξεία ηνπ ν άλζξσπνο αγσλίζηεθε λα ζπκθηιησζεί κε ηε θχζε, λα δεκηνπξγήζεη πνιηηηζκφ θαη λα εθκεηαιιεπηεί ηελ ειεπζεξία ηνπ. Ζ επηθνηλσλία ππήξμε πάληα ν βαζηθφο θαηαιχηεο γηα ηελ ελζσκάησζε λέσλ ζηνηρείσλ ζηελ θνπιηνχξα ησλ θνηλσληψλ θαη θπξίαξρνο παξάγνληαο δηακφξθσζεο ησλ πνιηηηζκψλ. Ζ άκεζε επαθή ησλ αλζξψπσλ πξνυπνζέηεη ηελ άξζε ησλ θπζηθψλ εκπνδίσλ θαζψο θαη ηελ αζθαιή θηλεηηθφηεηα θαη ζπληφκεπζε ησλ απνζηάζεσλ. ηα πιαίζηα απηά ν άλζξσπνο ήξζε αληηκέησπνο κε ηελ ίδηα ηε θχζε πξνεθηείλνληάο ηελ κε γέθπξεο. Σα πέηξηλα γεθχξηα, έθθξαζε βαζηθήο αλάγθεο ηνπ αλζξψπνπ, ήηαλ απνηέιεζκα δηαιφγνπ αιιά θαη ζεβαζκνχ ηνπ ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Γεκηνχξγεζαλ ηε δηθή ηνπο ηζηνξία, πνπ εθθξάδεη ηελ επηθνηλσληαθή αλάγθε ηνπ αλζξψπνπ λα εθηεζεί ζε άιιεο θνπιηνχξεο, λα αληαιιάμεη ηα πξντφληα ηνπ θαη αθφκε, δπζηπρψο, λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζε ζηξαηνχο λα βηάζνπλ ηελ ειεπζεξία ηνπ. Ζ πνηθηινκνξθία θαη ε δηαθνξεηηθφηεηα ζηελ αξρηηεθηνληθή ζχλζεζε ησλ γεθπξηψλ παξαπέκπεη ζην «κεξάθη» ηνπ πξσηνκάζηνξα. Ζ γέθπξα σο θαηαζθεπή ζπκβνιίδεη ηε λίθε ηεο αλζξψπηλεο επθπΐαο έλαληη ησλ πιηθψλ δπζθνιηψλ, ηελ απάληεζε πνπ ν άλζξσπνο δίλεη ζηηο πξνθιήζεηο πνπ ζέηεη ε θχζε. Μία γέθπξα δελ γίλεηαη πνηέ γηα ιφγνπο αηζζεηηθνχο. Δίλαη ρξεζηηθφ έξγν ην νπνίν πξέπεη λα ππαθνχεη ζε αηζζεηηθνχο θαλφλεο ηφζν απαηηεηηθνχο, φζν θαη ε ζέζε πνπ πξφθεηηαη λα ρσξνζεηεζεί. Ζ ηζηνξία ηηο ρξεζηκνπνηεί, αιιά θαη ε κηθξή ηζηνξία ησλ αλζξψπσλ πνπ δνπλ θνληά ζε κία γέθπξα πνιιέο θνξέο ηαπηίδεηαη καδί ηνπο. Οη άλζξσπνη ηξέθνπλ αηζζήκαηα αγάπεο γηα ηηο γέθπξεο κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ αγαπνχλ ηα πνηάκηα, ηα δάζε, ηα βνπλά ή ηηο πεδηάδεο ζην πεξηβάιινλ ηνπο (Leonhardt F., 1982). 1.2 Ση είλαη γέθπξα Ζ γέθπξα είλαη κία αξρηηεθηνληθή ή ηερληθή θαηαζθεπή κε ηελ νπνία επηηπγράλεηαη δεχμε δχν ή πεξηζζνηέξσλ ζεκείσλ ππεξάλσ κεζνιαβνχληνο εκπνδίνπ (θπζηθνχ ή ηερληθνχ). Δίλαη κηα θαηαζθεπή πνπ έρεη ζθνπφ ηε ζπλέρεηα κηαο γξακκήο επηθνηλσλίαο, φπσο κηαο νδνχ (νδηθή γέθπξα), ελφο

20 ζηδεξνδξφκνπ, κηαο ξνήο πεδψλ ή ελφο αγσγνχ, πάλσ απφ έλα εκπφδην. Σα ζπλήζε εκπφδηα πνπ γεθπξψλνληαη είλαη πνηάκηα ή γεληθφηεξα πδάηηλεο επηθάλεηεο, άιινη ζπγθνηλσληαθνί άμνλεο, ηερλεηέο πδάηηλεο ξνέο, εδαθηθέο ηαπεηλψζεηο θ.α. ηε ζεκεξηλή νδνπνηία θαη ζηδεξνδξνκηθή, νη γέθπξεο πξνζαξκφδνληαη πιήξσο ζηε ράξαμε (σο πξνο ηηο αθηίλεο θακππιφηεηαο ζε κεθνηνκή θαη νξηδνληηνγξαθία, ηηο επηθιίζεηο θιπ). ε κηθξέο θνηιάδεο φπνπ παιαηφηεξα ε νδφο ζα αθνινπζνχζε ηε θπζηθή θιίζε ηνπ εδάθνπο ή ζα θαηαζθεπαδφηαλ ζε επίρσκα ρακεινχ χςνπο, θαηαζθεπάδεηαη πιένλ γέθπξα πνπ εμαζθαιίδεη νκαιή κεθνηνκή κε κηθξφηεξε επέκβαζε ζην πεξηβάιινλ. Δπίζεο παιαηφηεξα νη γέθπξεο θαηαζθεπάδνληαλ επζχγξακκεο ζε νξηδνληηνγξαθία, θαη θάζεηεο ζηνλ άμνλα ηνπ εκπνδίνπ. ήκεξα κεζαίνπ αλνίγκαηνο γέθπξεο θαηαζθεπάδνληαη ινμέο σο πξνο ην εκπφδην θαη ζε θακπχιε, αθνινπζψληαο ηελ ράξαμε. Πξνθεηκέλνπ λα γίλεη ε νξηζηηθή επηινγή ηφζν ηνπ πιηθνχ φζν θαη ηνπ είδνπο ηνπ θνξέα ηεο γέθπξαο, είλαη απαξαίηεην λα ιεθζεί ππφςε µία ζεηξά παξαγφλησλ. Οη ζπνπδαηφηεξνη απφ ηνπο νπνίνπο είλαη: Σα θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο θαη ηη πξφθεηηαη λα γεθπξψζεη (ηνπνγξαθία, γεσινγηθά ραξαθηεξηζηηθά, έδαθνο ζεκειίσζεο, πδξνινγηθά ζηνηρεία, ζεηζµνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά, θαηξηθέο ζπλζήθεο, πεξηβαιινληηθέο ηδηαηηεξφηεηεο θ.α.) Ο πξννξηζµφο ηεο γέθπξαο (νδηθή, ζηδεξνδξνκηθή, πεδνγέθπξα, κηθηή θ.α.) Ο ζθνπφο ηνπ έξγνπ (είδνο θαη ππθλφηεηα θπθινθνξίαο, κειινληηθή πξφβιεςε, ηαρχηεηα αλέγεξζεο, δηάξθεηα δσήο, αηζζεηηθέο απαηηήζεηο θ.α.) Σνπηθέο ζπλζήθεο (δπλαηφηεηα πξφζβαζεο, πξνβιήκαηα θαηαζθεπήο, ρξφλνο απνπεξάησζεο θ.α.) Ζ ζηαηηθή µνξθή ησλ θχξησλ δηθψλ (αµθηέξεηζηεο, ζπλερείο µε ή ρσξίο αξζξψζεηο, νιφζσµεο πξφηππεο, ζχλζεηεο ή θηβσηνεηδείο, ηζνζηαηηθέο ή ππεξζηαηηθέο θ.α.) Ζ ζέζε ηνπ θαηαζηξψµαηνο θαη ν αξηζµφο ηνπο Ζ ινμφηεηα Ζ γεσµεηξηθή ράξαμε άμνλα (επζχγξαµµεο ή θαµπχιεο, νξηδφληηεο ή θεθιηµέλεο). Μεηά ηελ κειέηε φισλ ησλ παξαπάλσ παξαγφλησλ, πξνζδηνξίδεηαη ε πξνζθνξφηεξε, ιαµβάλνληαο ππφςε πάληα θαη ηα ηερλννηθνλνµηθά απνηειέζµαηα. Ο ζσζηφο ζρεδηαζκφο φρη κφλν ησλ γεθπξψλ, αιιά ησλ δηαθφξσλ ηερληθψλ έξγσλ ζπκβάιιεη ζηελ αηζζεηηθή αμία ηνπ ζπλφινπ ηνπ έξγνπ. Ο φξνο αηζζεηηθή παξάγεηαη απφ ηελ αίζζεζε, ηελ εκπεηξία δειαδή πνπ πξνζιακβάλνπκε κέζσ ησλ αηζζήζεσλ. Ζ θαηαζθεπή είλαη ηέρλε θαη γηα ηνλ Oscar Wilde «ε ηέρλε είλαη ε έμππλε δηακαξηπξία καο θαη ε γελλαία πξνζπάζεηά καο λα βάινπκε ηε θχζε ζηε ζέζε ηεο»

21 1.3 Ηζηνξηθή αλαδξνκή Δίλαη πξαγκαηηθά άμηνη ζαπκαζκνχ νη γεθπξνπνηνί ησλ αξραίσλ θαη κέζσλ ρξφλσλ, γηαηί κε ηα αηειή ηερληθά κέζα πνπ δηέζεηαλ θαη κε ηα κηθξήο αληνρήο πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ, θαηάθεξαλ λα θαηαζθεπάζνπλ γέθπξεο πνπ αθφκε θαη ζήκεξα ε θαηαζθεπή ηνπο ζεσξείηαη δχζθνιε. Πξφθεηηαη γηα έξγν πνπ έρεη ηελ ίδηα ειηθία κε ηνλ άλζξσπν ή θαη αθφκα κεγαιχηεξε, κηαο θαη αθφκα θαη έλαο πεζκέλνο θνξκφο πάλσ απφ έλα πνηάκη κπνξεί λα ζεσξεζεί γέθπξα, ε νπνία δεκηνπξγήζεθε απφ ηε θχζε (Β. Graf, 2005). Απφ ηα παλάξραηα ρξφληα, ε απνθαηάζηαζε ηεο ζπλέρεηαο κηαο νδνχ πάλσ απφ κηα πδάηηλε ξνή απνηεινχζε ζεκαληηθφ πξφβιεκα. Ο άλζξσπνο, θχζεη θηιέξεπλνλ φλ, ζέινληαο λα θαηαθηήζεη ηελ αληίπεξα φρζε, έθηαζε ζηελ αλαθάιπςε ηεο γέθπξαο. Γεηιά ζηελ αξρή, ρξεζηκνπνηψληαο έλα θνχηζνπξν ή πέηξεο, δηέζρηζε γηα πξψηε θνξά ξέκαηα θαη κηθξά πνηάκηα. Ζ ρξήζε πεξηζζφηεξσλ απφ απηά ηα πιηθά θαη ε ζχλδεζε κεηαμχ ηνπο ήηαλ ην επφκελν βήκα. Ζ ηέρλε ηεο ζχλδεζεο ησλ πιηθψλ απηψλ εμειίρζεθε κε ην θαηξφ. Γελ είλαη αθχζηθν ην γεγνλφο φηη ζηε ζπλέρεηα νη θαηαζθεπέο γεθπξψλ ζπλδέζεθαλ κε ζξχινπο, ζπζίεο ή θαη αλζξσπνζπζίεο. Πνιιέο είλαη θαη νη γέθπξεο νη νπνίεο ηξαγνπδήζεθαλ ή έγηλαλ αληηθείκελα παξάδνζεο. Ζ θαηαζθεπή γέθπξαο εζεσξείην άζινο. Ο άλζξσπνο ηεο λενιηζηθήο επνρήο εθηηκάηαη φηη ην π.υ. ήηαλ ήδε ψξηκνο λα κηκεζεί ηα θπζηθά ηφμα. Έηζη, επεμεξγάδεηαη κεγάινπο ιίζνπο θαη ηνπο ηνπνζεηεί ζε κνξθέο ηφμσλ. Ζ νλνκαζία ησλ γεθπξψλ ζπρλά ζπλδπάδεηαη κε ηνπσλπκία ηεο ζέζεο ηεο γέθπξαο, κε ηνλ θαηαζθεπαζηή θαη θάπνηε κε ηνλ πνιηηηθφ ή ζηξαηησηηθφ εγέηε πνπ δηέηαμε ηελ θαηαζθεπή ηεο ή κε ην εκπφδην πνπ επηηπγράλεη λα γεθπξψζεη. Σα πιηθά δφκεζεο κέρξη ηνλ 19ν αηψλα ήηαλ μχιν θαη πέηξεο. Σελ θαηαζθεπή θπξηψλ γεθπξψλ θαηείραλ νη Ρσκαίνη ζηα πξνρξηζηηαληθά ρξφληα θαη ηα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ ήηαλ θπζηθνί ιίζνη θαη ζθπξφδεκα. Οη πξψηεο ηερλεηέο γέθπξεο θαηαζθεπάζηεθαλ απφ ηνλ άλζξσπν κε δχν ηξφπνπο: α) κε ηελ ηνπνζέηεζε κεγάισλ, επίπεδσλ ιίζσλ, πάλσ απφ ηηο θπζηθέο ξνέο β) κε κεγάινπο θνξκνχο δέληξσλ, πνπ γεθχξσλαλ κηθξά ξεχκαηα. ρεηηθά ζχληνκα έγηλε αληηιεπηφ φηη ε ηνπνζέηεζε δχν ή θαη πεξηζζνηέξσλ θνξκψλ δεκέλσλ κεηαμχ ηνπο κε ζρνηληά έδηλε κηα πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθή θαηαζθεπή. ρήκα Γέθπξα κε ιίζηλα βάζξα θαη μύιηλν θαηάζηξσκα

22 Οη άλζξσπνη πνπ δνχζαλ ζηνπο ιηκλαίνπο νηθηζκνχο αληηιήθζεθαλ πξψηνη ηε δπλαηφηεηα πνπ πξνζέθεξαλ ηα θπζηθά ζρνηληά. Ζ πιέμε απηψλ ησλ θπζηθψλ ζρνηληψλ νδήγεζε ζηελ θαηαζθεπή ησλ πξψησλ θξεκαζηψλ γεθπξψλ. Οη Ρσκαίνη ζεσξνχληαη νη θαηεμνρήλ επαγγεικαηίεο θαηαζθεπαζηέο γεθπξψλ, δεκηνπξγψληαο θιεξνλνκηά εθαηνληάδσλ γεθπξψλ πνπ ππάξρνπλ αθφκε θαη ζηηο κέξεο καο. Ζ Pons Fabricius ζηε Ρψκε είλαη ην θαιχηεξν δείγκα. Σν ίδην θαη ε Pons Sublicius πνπ είλαη θηηαγκέλε απφ μχια. Γείγκα ξσκατθήο γεθπξνπνηίαο πνπ δηαζψδεηαη αθφκε ζε άξηζηε θαηάζηαζε είλαη θαη ε γέθπξα Pont du Gard ζηε Γαιιία. Οη Αηγχπηηνη θαη νη Βαβπιψληνη απνηεινχλ επίζεο επηδέμηνπο θαηαζθεπαζηέο. Οη Ρσκαίνη θαηαζθεχαδαλ ηηο γέθπξεο ηνπο ζε 4 ζηάδηα: α) κειέηε θαη ζρεδηαζκφο ηεο γέθπξαο, β) θφςηκν πέηξαο πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ ζηηο αςίδεο, γ) θαηαζθεπή ζηεξηγκάησλ, ρηίζηκν ζεκειίσλ θαη βάζεο γηα ηελ ελδηάκεζε ζηήξημε, θαηαζθεπή αςίδσλ θαη δ) νινθιήξσζε ηεο θαηαζθεπήο κε δηαθνζκεηηθά ζηνηρεία. Σν θαινθαίξη ηνπ 512 π.υ. ν ζηξαηφο ηνπ Γαξείνπ κε ζηξαηηψηεο, βνεζεηηθνχο θαη κάρηκνπο πέξαζε ηνλ Βφζπνξν πάλσ ζε κηα θαηαπιεθηηθή πισηή γέθπξα πνπ θαηαζθεχαζε ν άκηνο Μαλδξνθιήο. Μέρξη ζήκεξα ππάξρνπλ αλαθνξέο γηα ην ζεµείν γεθχξσζεο ζηνλ ηξάβσλα θαη ηνλ Ξελνθψληα θαη απηή είλαη ε πξψηε γέθπξα πνπ έλσζε Αζία θαη Δπξψπε. Ο Ζξφδνηνο αλαθέξεη φηη γηα ηε γέθπξα ηνπ Δπθξάηε ζηε Βαβπιψλα, έρηηζαλ θάζε 9 κέηξα ιίζηλα κεζφβαζξα πάρνπο 9κ. θαη ζηήξημαλ πάλσ ηνπο μχιηλα δνθάξηα, κεξηθά απ ηα νπνία αθαηξνχληαλ ηε λχρηα γηα αζθάιεηα. Ξχιηλα δνθάξηα ρξεζηκνπνηήζεθαλ φρη κφλν ζηνπο θνξείο αιιά αξθεηέο θνξέο θαη ζηα κεζφβαζξα. Ο πνηακφο Δπξπκέδσλ ή Δπξπκέδνληαο είλαη πνηάκη ηεο Μηθξάο Αζίαο πνπ εθβάιιεη ζηε Μεζφγεην, ζηνλ θφιπν ηεο Αηηάιεηαο. Δίλαη γλσζηφο απφ ηελ αξραηφηεηα ηφζν γηα ην κήθνο θαη εχξνο πνπ ηνπ έδσζαλ θαη ην φλνκά ηνπ, φζν θαη γηα ηελ κάρε πνπ δφζεθε εθεί κεηαμχ Διιήλσλ θαη Πεξζψλ ην 469 ή 466 π.υ. Ζ νλνκαζία ηνπ ζηα ηνπξθηθά ζεκαίλεη ην πνηάκη κε ηα γεθχξηα, επεηδή έρεη κεγάιν κήθνο, αιιά θαη θαξάγγηα θαη ρξεηάζηεθε ήδε απφ ηελ αξραηφηεηα λα νηθνδνκεζνχλ ζε πνιιά ζεκεία ηνπ γέθπξεο. Καηά κήθνο ηνπ ζψδνληαη θαη ζήκεξα δχν ξσκατθέο γέθπξεο. Δηθόλα Γέθπξα ξσκατθήο επνρήο θνληά ζηελ αξραία έιγε (πνηακόο Δπξπκέδνληαο.)

23 Ηζηνξηθφ ελδηαθέξνλ έρνπλ επίζεο θαη νη μαθνπζηέο θξεκαζηέο γέθπξεο ζηελ επαξρία Γηνπλάλ ηεο Κίλαο πεξί ην 300 π.υ. Σν μχιηλν δάπεδν ηεο γέθπξαο ζηελ πφιε Κing-tung-fu θξεκφηαλ απφ αιπζίδεο κε θξίθνπο απφ ζθπξήιαην ζίδεξν. Ο Μarco Polo ( ) πεξηέγξαςε δψδεθα ηέηνηεο γέθπξεο πνπ γλψξηζε θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηαμηδηψλ ηνπ ζηελ Κίλα. εκαληηθέο πεξηγξαθέο απηψλ ησλ γεθπξψλ ππάξρνπλ θαη ζε ρεηξφγξαθα Πεξζψλ θαη Αξάβσλ πεξηεγεηψλ, ζχγρξνλσλ ηνπ Marco Polo. Ηδηαίηεξε αλαθνξά πξέπεη λα γίλεη θαη ζηνπο Ηλδηάλνπο Ίλθαο ηεο Ν. Ακεξηθήο πνπ είραλ εγθαηαζηήζεη έλα εθηεηακέλν δίθηπν δξφκσλ θαηά κήθνο ησλ εδαθψλ πξνο ηνλ Δηξεληθφ σθεαλφ θαη πάλσ ζηηο Άλδεηο, κε πνιιέο θξεκαζηέο γέθπξεο απφ ζθνηληά. Κάπνηεο απφ απηέο ηηο γέθπξεο ήηαλ θαηαζθεπαζκέλεο γηα δξνκείο θαη θάπνηεο γηα θνπάδηα ιάκα. πσο έγξαςε ν δξ. ρζεληνξθ ζε κηα κειέηε ηνπ, «νη Ίλθαο ήηαλ ν κφλνο αξραίνο ακεξηθαληθφο πνιηηηζκφο πνπ θαηαζθεχαζε θξεκαζηέο γέθπξεο». Σέηνηεο γέθπξεο ππήξμαλ θαη ζε άιιεο νξεηλέο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ, φπσο ζηα Ηκαιάηα θαη ηελ αξραία Κίλα, φπνπ απφ ηνλ 3 ν π.υ. αηψλα θαηαζθεπάδνληαλ γέθπξεο απφ ζηδεξέληεο αιπζίδεο. ηαλ αληίθξηζαλ ηηο θαηαζθεπέο απηέο νη Ηζπαλνί θαηαθηεηέο ην 1532, ζάζηηζαλ. Πνπζελά ζηελ Δπξψπε δελ είραλ μαλαδεί ηφζν κεγάιεο θξεκαζηέο γέθπξεο. Σηο είραλ θηηάμεη νη Ίλθαο γηα λα κπνξνχλ λα δηαβαίλνπλ ηηο βαζηέο ραξάδξεο ζηα ηξνπηθά δάζε ησλ πεξνπβηαλψλ Άλδεσλ. ήκεξα, επηζηήκνλεο απφ ην Σερλνινγηθφ Ηλζηηηνχην ηεο Μαζαρνπζέηεο (Μ.Η.Σ.) ρξεζηκνπνηνχλ ηα ίδηα πιηθά πνπ είραλ ζηε δηάζεζή ηνπο νη Ίλθαο θαη πθαίλνπλ κεγάια ζρνηληά επηρεηξψληαο λα θηηάμνπλ θαη νη ίδηνη αληίζηνηρεο γέθπξεο, κε ζθνπφ λα απνθξππηνγξαθήζνπλ ηα κπζηηθά πνπ γλψξηδαλ νη απηνδίδαθηνη κεραληθνί ηεο πξν-θνινκβηαλήο Ακεξηθήο. Οη θξεκαζηέο γέθπξεο ησλ Ίλθαο ζρεκάηηδαλ ηφμα πνπ έθζαλαλ ζε κήθνο ηνπιάρηζηνλ ηα 50 κέηξα. Σφζν κεγάιν άλνηγκα ηφμνπ δελ ππήξρε ζε θακία επξσπατθή γέθπξα εθείλε ηελ επνρή. Υαξαθηεξηζηηθά, ε κεγαιχηεξε ξσκατθή γέθπξα πνπ ππήξρε ηφηε ζηελ Ηζπαλία, δηέζεηε θακάξεο φπνπ ηα θνίια κέξε ηεο είραλ κήθνο 30 κέηξα. Καη θπζηθά θακία απφ απηέο ηηο γέθπξεο δελ είρε αλεγεξζεί πάλσ απφ θάπνην θαξάγγη. Αθφκε κηα πζηεξνξσκατθή γέθπξα πνπ απνηειεί έλα απφ ηα παιαηφηεξα παξαδείγκαηα γέθπξαο κε θαηαβηβαζκέλα ηφμα ζηνλ θφζκν, είλαη ε Γέθπξα ησλ Ληκχξσλ ("γέθπξα ησλ ζαξάληα αςίδσλ") θνληά ζηελ αξραία πφιε Λίκπξα ηεο Λπθίαο, ζηε ζεκεξηλή λνηηνδπηηθή Σνπξθία. Έρεη κήθνο 360 κέηξα θαη 26 αςίδεο, νη νπνίεο κε αλαινγία χςνπο πξνο πιάηνο 1:5,3 ηεο πξνζδίδνπλ έλα εμαηξεηηθά επίπεδν πξνθίι. Ζ αξρηηεθηνληθή απηή θάλεη ηε ζπγθεθξηκέλε γέθπξα λα μερσξίδεη ηδηαίηεξα, θαζψο παξφκνηεο αλαινγίεο δελ επεηεχρζεζαλ μαλά. Μφιηο ηε δεθαεηία ηνπ 1970 γεξκαλνί αξραηνιφγνη δηεμήγαγαλ ηε κνλαδηθή κέρξη ζήκεξα επί ηφπνπ κειέηε ηνπ θηίζκαηνο

24 Δηθόλα Η ηέηαξηε θακάξα ηεο γέθπξαο ησλ Ληκύξσλ. 3 ην Β Παγθφζκην Πφιεκν ρξεζηκνπνηήζεθε επξέσο ε ιεγφκελε ιεκβφδεπθηε γέθπξα ε δηάηαμε ηεο νπνίαο εηθνλίδεηαη ζην αθφινπζν ζρήκα. ρήκα Λεκβόδεπθηε γέθπξα 4 Έλα επίζεο αμηνζεκείσην αξραίν γεθχξη ηεο Διιάδαο κε ηξεηο γέθπξεο λα ζρεκαηίδνπλ ην ζρήκα ελφο Τ βξίζθεηαη ζηελ Μεζζελία. Ολνκάδεηαη «δπσθίξη ηεο Μαπξνδνχκαηλαο» θαη βξίζθεηαη ζηελ ηνπνζεζία ηεο αξραίαο Βαιχξαο, έρεη θηηζηεί κε ηνμσηή, κπθελατθή ηερληθή θαη είλαη ην αξραηφηεξν δείγκα γέθπξαο κε απηήλ ηελ δνκή ζηελ Διιάδα θαζψο ρξνλνινγείηαη απφ ηελ επνρή ηνπ Δπακεηλψλδα, φηαλ ειεπζεξψζεθε ε Μεζζελία. Υηίζηεθαλ θαηά ηνλ Ησλά Κεθάια 7 ζπλνιηθά γέθπξεο εθ ησλ νπνίσλ νη 6 ζηνλ πνηακφ Μαπξνδνχκελα θαη ε κηα ζηνλ Πάκκηζν. Δίλαη ην αξραηφηεξν ελ ιεηηνπξγία γεθχξη ηεο Δπξψπεο κε λέα επίζηξσζε θαη ελψλεη ηα ρσξηά Μειηγαιά, Νενρψξη θαη Μαγνχια-ηελχθιαξν. Απφ εθεί πεξλνχζαλ νη πηζηνί πνπ ηεινχζαλ ηα κπζηήξηα ηεο Αλδαλίαο. Με ηηο αξραίεο γέθπξεο ηνπ Άξγνπο θαη Διεπζίλαο, είλαη πεξίπνπ ηεο ίδηαο ρξνλνινγίαο

25 Δηθόλα Η γέθπξα ηνπ πνηακνύ Βαιύξα. 5 Θα ήηαλ παξάιεηςε λα κελ αλαθεξζνχκε θαη ζηo Γεθχξη ηεο Άξηαο, ηελ ιηζφθηηζηε γέθπξα ηνπ πνηακνχ Αξάρζνπ, ηνπ 17νπ αηψλα κ.υ., πνπ έγηλε παζίγλσζην απφ ην νκψλπκν ζξπιηθφ δεκνηηθφ ηξαγνχδη πνπ αλαθέξεηαη ζηελ "εμ αλζξσπνζπζίαο" ζεκειίσζή ηνπ. Ζ αξρηθή θαηαζθεπή ηνπ γεθπξηνχ ηνπνζεηείηαη ζηα ρξφληα ηεο θιαζηθήο Ακβξαθίαο επί βαζηιέσο Πχξξνπ Α. Απηφ είλαη θπζηθφ, δεδνκέλνπ φηη ζε απηά ηα κέξε αλαπηχρζεθε αμηφινγνο πνιηηηζκφο απφ ηα πξνρξηζηηαληθά αθφκε ρξφληα. πλεπψο, νη αξραίνη Ακβξαθηψηεο είραλ αλάγθε λα θαηαζθεπάζνπλ ζην ζεκείν απηφ θάπνην πέξαζκα, γεθχξη, έξγν πνπ βειηηψζεθε ζηα Διιεληζηηθά ρξφληα, φηαλ ν βαζηιηάο Πχξξνο Α' έθαλε ηελ Ακβξαθία πξσηεχνπζα ηνπ θξάηνπο ηνπ, θη αθφκε αξγφηεξα - ζηα ξσκατθά ρξφληα - κε ηελ άλζεζε ηεο δηπιαλήο Νηθφπνιεο. Σε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή, ην Γεθχξη ηεο Άξηαο απέθηεζε ην έηνο κ.υ. Σν ζεκεξηλφ κήθνο ηνπ πέηξηλνπ γεθπξηνχ ηεο Άξηαο θηάλεη ζηα 145κ., θαη ην πιάηνο ηνπ είλαη 3,75κ. Οη ηέζζεξηο εκηθπθιηθέο θακάξεο δελ έρνπλ θακία ζπκκεηξία κεηαμχ ηνπο. Σα βάζξα ηνπ είλαη θηηζκέλα κε κεγάινπο θαλνληθνχο ιίζνπο θαηά ην ηζνδνκηθφ ζχζηεκα, κε επίζηεςε, έηζη πνπ ζπκίδνπλ ηνηρνπνηία ειιεληζηηθψλ κεγάξσλ. Δηθόλα Σν γεθύξη ηεο Άξηαο

26 Αθφκε κηα ζεκαληηθή αλαθνξά απνηειεί θαη ε Υαιθίδα, κηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο Διιεληθέο πφιεηο ηεο αξραηφηεηαο, πνιχ πξηλ απφ ηελ Αζήλα θαη ηε πάξηε. Μεηά ηνπο Μεδηθνχο πνιέκνπο νη Υαιθηδένη έρηηζαλ πχξγνπο θη έζηεζαλ γέθπξεο. Καηά ηε Βπδαληηλή πεξίνδν βειηηψζεθε ε θπξηφηεξε εμ απηψλ γέθπξα θαη νρπξψζεθε θαηά Βπδαληηλφ ηξφπν φιε ε Πφιε. Μεηά ηε Γ ηαπξνθνξία ( ) ε Υαιθίδα (φπσο νλνκαδφηαλ απφ ηνπο Δλεηνχο) πέξαζε ζηελ ηδηνηειή επηθπξηαξρία ησλ Βελεηψλ, νη νπνίνη επηδηφξζσζαλ ηα ηείρε θαη θαηαζθεχαζαλ λέα γέθπξα ζηνλ Δχξηπν, ε νπνία άλνηγε γηα λα πεξλνχλ ηα πινία. Ζ ηζηνξία ηεο γεθχξσζεο ηνπ ζηελφηεξνπ κέξνπο ηνπ πνξζκνχ εθηείλεηαη ζε 2500 ρξφληα. Σα απαξαίηεηα έξγα επηρσκάησζεο αιιά θαη ν ηδαληθφηεξνο ηξφπνο θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο, ππήξμε αληηθείκελν πνιχρξνλσλ ζπδεηήζεσλ. Ζ ξσκατθή ηερληθή επηθξαηνχζε ζηε γεθπξνπνηία κέρξη ην 18 ν αηψλα, κε νξηζκέλεο βειηηψζεηο πνπ θαζηεξψζεθαλ θπξίσο απφ ην 16 ν αηψλα. Ζ πξψηε γέθπξα απφ ζχγρξνλν πιηθφ (ρπηνζίδεξν) είλαη ε «Ironbridge» ζην Coalbrookdale ζηελ Αγγιία, κε άλνηγκα 30κ πνπ θαηαζθεχαζε ν κεραληθφο Αbraham Darby ην έηνο Ζ βειηησκέλε επεμεξγαζία ηνπ ράιπβα αχμεζε ηελ αληνρή ηνπ ζε εθειθπζκφ θαη έδσζε ζεκαληηθή ψζεζε ζηελ θαηαζθεπή κεγάισλ θξεκαζηψλ γεθπξψλ. Απφ ηηο πξψηεο απηνχ ηνπ είδνπο είλαη θαη ε γέθπξα Menai ζηελ Οπαιία, κε θεληξηθφ άλνηγκα 177κ. θαη ζπλνιηθφ κήθνο 521κ. απφ ηνλ Thomas Telford κεηαμχ Δηθόλα Γέθπξα από ρπηνζίδεξν ζην Coalbrookdale ζηελ Αγγιία (1779). 7 πκπεξαζκαηηθά ινηπφλ, ε εμέιημε ηεο γεθπξνπνηίαο αθνινχζεζε ηηο εμήο ηξεηο θάζεηο: Φάζε 1ε: 4000 π.υ π.υ. Υξήζε αθαηέξγαζησλ ή ειαθξψο θαηεξγαζκέλσλ πιηθψλ φπσο κεγάιεο πιάθεο, νγθφιηζνη, θνξκνί θαη κεγάια θιαδηά δέληξσλ θ.ά. Φάζε 2ε: 200 π.υ κ.υ Υξήζε κεξηθψο θαηεξγαζκέλσλ πιηθψλ φπσο ιαμεπκέλεο πέηξεο θαη μχιηλα δνθάξηα δηαθφξσλ ζρεκάησλ θαη κεγεζψλ

27 Φάζε 3ε: 1780 κ.υ. - ζήκεξα. Υξήζε πιήξσο θαηεξγαζκέλσλ πιηθψλ φπσο ζίδεξν, αηζάιη θαη νπιηζκέλν ζθπξφδεκα. Σν κπεηφλ, απνηειεί ζχγρξνλν πιηθφ πνπ αμηνπνηήζεθε θαηά ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 19 νπ αηψλα, ην ίδην θαη ν ζίδεξνο, αξρηθά σο ρπηνζίδεξνο, αιιά πνιχ πην γξήγνξα σο ράιπβαο. Ζ πξψηε γέθπξα πνπ θαηαζθεπάζηεθε είλαη ην 1875 απφ ηνλ Joseph Monier. Γέθπξεο απφ ζηδεξνπαγέο ζθπξφδεκα κε κεγάια ηφμα θαηαζθεπάζηεθαλ ηηο πξψηεο δεθαεηίεο ηνπ 20 νπ αηψλα. Μεηά ην Β παγθφζκην πφιεκν αλαπηχρζεθε ε ηερλνινγία ηνπ πξνεληεηακέλνπ ζθπξνδέκαηνο νπφηε θαη θαηαζθεπάζηεθαλ γέθπξεο κε κεγαιχηεξα αλνίγκαηα. Οη πνιχ πςειέο αληνρέο ηνπ ράιπβα επέηξεςαλ, ηελ θαηαζθεπή πνιχ κεγάισλ γεθπξψλ. εκαληηθφηεξε επίδξαζε ζηε γεθπξνπνηία άζθεζε ε αλάπηπμε ηνπ ζηδεξνδξφκνπ. Δίλαη βέβαην φηη ε αλάπηπμε ηεο γεθπξνπνηίαο θαη ηνπ ζηδεξνδξφκνπ αιιεινζηεξίρζεθαλ θαη ζπκβάδηζαλ ρξνληθά. Οη βαζηθνί ηχπνη γεθπξψλ κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ δελ άιιαμαλ. Βέβαηα ε πνηθηιία ησλ λέσλ πιηθψλ θαη νη εμαηξεηηθέο δπλαηφηεηεο ηνπο, επέηξεςαλ ζαπκαζηά επηηεχγκαηα, θζάλνληαο ζε γέθπξεο κε άλνηγκα κεγαιχηεξν απφ 1 ρηιηφκεηξν. Με ην πέξαζκα ησλ εηψλ, απνδείρζεθε φηη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο θαηαζθεπήο εχθακπησλ γεθπξψλ δελ ειήθζεζαλ ηα απαξαίηεηα κέηξα ζηνλ ηνκέα ηεο αζθάιεηαο ηφζν θαηά ην ζρεδηαζκφ ηνπο, φζν θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπο, κε απνηέιεζκα απηέο λα πθίζηαληαη ζεκαληηθέο βιάβεο. Δπίζεο, πνιιέο πθηζηάκελεο γέθπξεο, θπξίσο απηέο πνπ είλαη θαηαζθεπαζκέλεο απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα, επηδεηθλχνπλ ζεκάδηα θζνξάο ή γήξαλζεο κε ηαρχ ξπζκφ θαη γξεγνξφηεξα απφ ηνλ πξνβιεπφκελν ρξφλν ζπληήξεζεο ή απνθαηάζηαζήο ηνπο. Ζ εκπεηξία απηψλ ησλ θαηαζηξνθψλ δίδαμε πνιιά ηνπο κεραληθνχο ζε φηη αθνξά ηελ εμαζθάιηζε ηεο αζθάιεηαο ησλ θαηαζθεπψλ κε απνηέιεζκα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο λα έρεη μεθηλήζεη παγθνζκίσο κηα ζπζηεκαηηθή πξνζπάζεηα παξαθνινχζεζεο (monitoring) ηεο θηλεκαηηθήο, Παξάιιεια ζεκαληηθή θαζίζηαηαη ζήκεξα θαη ε αλάγθε δηαρείξηζεο κεγάινπ πιήζνπο γεθπξψλ πνπ νδήγεζε ζηελ απαίηεζε γηα αλάπηπμε ελφο νινθιεξσµέλνπ ζπζηήµαηνο δηαρείξηζεο γεθπξψλ (BMS). Ζ FHWA (1987) νξίδεη ην χζηεµα ηαρείξηζεο Γεθπξψλ (..Γ.) σο µία πεξηεθηηθή κέζνδν γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθψλ µε ελέξγεηεο δηαρείξηζεο γεθπξψλ θαηά έλα ζπζηεµαηηθφ ηξφπν. Πην ζπγθεθξηµέλα, πξφθεηηαη γηα µία εληαία ζεηξά δηαδηθαζηψλ γηα ηελ θαηεχζπλζε ή ηνλ έιεγρν φισλ ησλ ελεξγεηψλ πνπ ζρεηίδνληαη µε ηε δηαρείξηζε ησλ γεθπξψλ. Ζ δηαρείξηζε φρη κφλν ησλ γεθπξψλ αιιά γεληθά ησλ ππνδνκψλ, δειαδή ην ζχλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ (επηζεσξήζεηο, επηζθεπέο, ζπληήξεζε, θαηαλνµή πφξσλ θ.α.) πνπ απαηηνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα δσήο απηψλ, µε ηηο νπνίεο επηηπγράλεηαη ε απνδνηηθή, νηθνλνµηθή θαη αζθαιήο ιεηηνπξγία ηνπο θξίλεηαη πιένλ απαξαίηεηε

28 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο : ΚΑΣΑΚΔΤΖ ΓΔΦΤΡΧΝ 2.1 Καηαζθεπή κε δόκεζε ζε πξόβνιν Ζ θαηαζθεπή γεθπξψλ ζε ζπνλδχινπο, νη νπνίνη θαηά ηε θάζε θαηαζθεπήο ιεηηνπξγνχλ σο πξφβνινη απφ ηα βάζξα, είλαη γλσζηή σο πξνβνινδφκεζε. Ζ πξνβνινδφκεζε ελδείθλπηαη γηα κεζαία θαη κεγάια αλνίγκαηα, θαη ηδηαίηεξα φηαλ ην πξνο γεθχξσζε άλνηγκα παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο δπζθνιίεο πξφζβαζεο (πνηακφο) ή είλαη κεγάινπ χςνπο (ραξάδξα), αιιά θαη γηα γέθπξεο κεηαβιεηνχ πιάηνπο. (Γ. Θενδσξαθφπνπινο - Δ. Μπνχζηαο - Π. Γηαλλφπνπινο, 2003). πφλδπινο νξίδεηαη θάζε δηαθεθξηκέλν ηκήκα θαηαζθεπήο ηεο αλσδνκήο ηεο γέθπξαο, ην νπνίν έρεη ζπγθεθξηκέλν ζρήκα δηαηνκήο θαη ζρεηηθφ κήθνο, ζχκθσλα κε ηα ιεπηνκεξή ζρέδηα ηεο κειέηεο (ΤΠΔΥΧΓΔ, ΠΔΣΔΠ , 2006). Κάζε ζπφλδπινο πξνεληείλεηαη ακέζσο κεηά ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ, γεγνλφο πνπ ηνπ επηηξέπεη λα θέξεη ην ίδην βάξνο κε ιεηηνπξγία πξνβφινπ σο πξνο ηνλ πξνεγνχκελν ζπφλδπιν. Ζ θαηαζθεπή ησλ ζπνλδχισλ εθηειείηαη ζπκκεηξηθά σο πξνο ην κεζφβαζξν, ελψ νη ζπφλδπινη δεκηνπξγνχληαη είηε κε επηηφπηα ζθπξνδέηεζε ηκεκάησλ κήθνπο 3 έσο 5κ. είηε πξνθαηαζθεπάδνληαη. Ζ ακθίπιεπξε δφκεζε επηηφπνπ ζθπξνδεηνχκελσλ ζπνλδχισλ πξαγκαηνπνηείηαη ζπλήζσο ρσξίο ελδηάκεζε πξνζσξηλή ζηήξημε, ε νπνία βέβαηα είλαη απαξαίηεηε φηαλ ην βάζξν έρεη κηθξή δπζθακςία ή φηαλ ε ζχλδεζε ηνπ κε ην θαηάζηξσκα πινπνηείηαη κε άξζξσζε. Αληίζηνηρα ε πξνβνινδφκεζε κε πξνθαηαζθεπαζκέλνπο ζπνλδχινπο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη πνιχ κεγάιεο θακπηηθέο ξνπέο ζηε θαηαζθεπή, γεγνλφο πνπ νδεγεί ζηε ρξήζε ελδηάκεζσλ ζηεξίμεσλ ή θαισδίσλ αλάξηεζεο. ρήκα ηαδηαθή θαηαζθεπή θνξέσλ γεθπξώλ ζε ζπνλδύινπο

29 ε ζχγθξηζε κε ηελ θαηαζθεπή ηθξησκάησλ (θφζηνπο 40% ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ηεο γέθπξαο) ε πξνβνινδφκεζε είλαη απνδεδεηγκέλα νηθνλνκηθφηεξε (25-35% ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο). ρήκα Κιαζζηθή κέζνδνο πξνβνινδόκεζεο θαη νη παξαιιαγέο ηεο κε ηε ρξήζε βνεζεηηθώλ θαισδίσλ θαη βνεζεηηθώλ θνξέσλ αληίζηνηρα. 9 Οη ζπφλδπινη θαηαζθεπάδνληαη κε θιεηδηά, δειαδή εζνρέο-εμνρέο, πνπ εθαξκφδνπλ θαη ηαπηφρξνλα ηνπνζεηείηαη επνμεηδηθή ξεηίλε. Με απηφ ηνλ ηξφπν εμαζθαιίδεηαη αζθαιήο κεηαθνξά ησλ εληαηηθψλ κεγεζψλ, κείσζε ησλ ρξφλησλ εξππζηηθψλ παξακνξθψζεσλ, απνθπγή ησλ δαπαλεξψλ αξζξψζεσλ/ αξκψλ θαη απνθπγή ηεο δηάβξσζεο ηνπ νπιηζκνχ απφ εηζξνή λεξνχ ζηε δηεπηθάλεηα ησλ ζπνλδχισλ. Ζ ξεηίλε δξα πξηλ ηελ πήμε ηεο σο ιηπαληηθφ ησλ επηθαλεηψλ θαηά ηε θάζε ζπλαξκνγήο ησλ ζπνλδχισλ, ελψ κεηά ηε ζθιήξπλζε ηεο δξα σο πγξνκνλσηηθφ θαη απνθαζηζηά ηε ζπλέρεηα ηεο θακππηθήο θαη δηαηκεηηθήο αληνρήο ζηε δηαηνκή ζπλαξκνγήο

30 H πξνέληαζε θαηά κήθνο ηεο γέθπξαο γίλεηαη εχθνια ζηε δφκεζε θαηά πξφβνιν θαη απνηειείηαη νπζηαζηηθά απφ δπν νκάδεο ηελφλησλ: α) ηνπο ηέλνληεο ηνπ πξνβφινπ, νη νπνίνη εμαζθαιίδνπλ ηε ζπλαξκνιφγεζε ησλ ηκεκάησλ πνπ αλεγείξνληαη θαη ηνπνζεηνχληαη θαη αγθπξψλνληαη ζηε ζπλαξκνγή ησλ θνξκψλ ηεο δηαηνκήο κε ηελ άλσ πιάθα θαη β) ηνπο ηέλνληεο ζπλέρεηαο, κε ηνπο νπνίνπ ελνπνηνχληαη γξεγνξφηεξα θαη επθνιφηεξα ηα δηαδνρηθά ηκήκαηα αιιά θαη κεηψλνληαη νη απαηηήζεηο εμσηεξηθήο πξνέληαζεο. Έλαο ηππηθφο θχθινο πξνβνινδφκεζεο δηάξθεηαο κηαο εβδνκάδαο πεξηιακβάλεη ηελ πξνέληαζε, ηελ πξνψζεζε θνξείνπ, ην πέξαζκα ησλ ηελφλησλ, ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ νπιηζκνχ, ηε ζθπξνδέηεζε θαη ηε θάζε ζθιήξπλζεο ηνπ ζθπξνδέκαηνο θαη ζπληήξεζεο. Απηή ε επαλαιεςηκφηεηα ηνπ θχθινπ δξαζηεξηνηήησλ κεηψλεη ην θφζηνο εξγαζίαο, ελψ ην θνξείν-μπιφηππνο είλαη πξνζαξκφζηκν γηα ρξήζε ζηε θαηαζθεπή άιισλ γεθπξψλ. ηε ρψξα καο ε κέζνδνο έρεη εθαξκνζζεί απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1960 θαη έπεηηα, ζε γέθπξεο ζπλδεφκελεο κε έξγα ηεο Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Ζιεθηξηζκνχ, Μέγδνβαο, Σαηάξλα, Τςειή γέθπξα εξβίσλ, Πιαηαλφβξπζε πεξηνρή πνηακνχ Νέζηνπ (Φσηνγξαθίεο 3.1.1, 1993) θ.α. Δηθόλεο Πιαηαλόβξπζε πεξηνρή πνηακνύ Νέζηνπ. 10 ηελ εληειψο ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα ε κέζνδνο εθαξκφδεηαη ζε γέθπξεο θαηά κήθνο κεγάισλ νδηθψλ αμφλσλ, φπσο ε Δγλαηία νδφο αιιά θαη ζε κηθξφηεξεο θιίκαθαο έξγα, φπσο ν Βφξεηνο άμνλαο Κξήηεο. 2.2 Καηαζθεπή κε ζηαδηαθή πξνώζεζε Ζ κέζνδνο θαηαζθεπήο γεθπξψλ κε πξνψζεζε παξνπζηάζηεθε ζηε ζεκεξηλή ηεο κνξθή ην 1965, ελψ ζήκεξα έρεη επηηεπρζεί κε κνλφπιεπξε πξνψζεζε κέγηζην κήθνο γέθπξαο πεξίπνπ 1200κ

31 Πξφθεηηαη γηα κέζνδν αλαπηπρζείζα απφ ηνπο W. Baur F. Leonhardt ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο 1960 θαη πνπ θαηνρπξψζεθε κε δίπισκα επξεζηηερλίαο κέρξη θαη ην ηαζκφ ζηελ αλάπηπμε ηεο κεζφδνπ απνηεινχλ νη γέθπξεο ζηνπο πνηακνχο Rio Caroni - Βελεδνπέια 1961 θαη Inn ζην Kufstein ηεο Απζηξίαο Μέρξη ζήκεξα πεξηζζφηεξεο απφ 1000 γέθπξεο ζε φιν ηνλ θφζκν έρνπλ θαηαζθεπαζζεί κε ηε κέζνδν ηεο πξνψζεζεο. Απνηειεί ηδαληθή ιχζε γηα επζχγξακκεο θαη θπθιηθέο ραξάμεηο, αιιά εθαξκφδεηαη ππφ πξνυπνζέζεηο θαη ζε θισζνεηδείο. Παξάιιεια εθαξκφδεηαη ρσξίο πξνβιήκαηα θαη γηα θαηά κήθνο θιίζε κέρξη 4%. Ζ θαηαζθεπή πξαγκαηνπνηείηαη κε πξννδεπηηθά ζε ζπνλδχινπο (κνλάδεο) κήθνπο 15-30κ. πάλσ ζε ζηαζεξφ έδαθνο, πίζσ απφ ην αθξφβαζξν. Κάζε κνλάδα ζθπξνδεηείηαη ζε πιήξε επαθή κε ηελ πξνεγνχκελε θαη απφ ηνλ αξκφ δηέξρεηαη ν ραιαξφο νπιηζκφο θαη ν νπιηζκφο πξνέληαζεο. Ο μπιφηππνο εδξάδεηαη ζε δχζθακπηε εζράξα δνθψλ, πνπ απνηειείηαη απφ δηακήθεηο θαη εγθάξζηεο δνθνχο θαη κεηαθηλείηαη θαηαθφξπθα κε πδξαπιηθνχο γξχινπο. Ζ ζθπξνδέηεζε πξαγκαηνπνηείηαη ζε δπν θάζεηο: ζε πξψηε θάζε ζθπξνδεηνχληαη ν ππζκέλαο θαη νη θνξκνί θαη ζε δεχηεξε θάζε ε πιάθα θπθινθνξίαο. Ο εζσηεξηθφο μπιφηππνο απνηειείηαη απφ ζηνηρεία πνπ επηηξέπνπλ ηε δηακφξθσζε δηαδνθίδσλ, κεηψπσλ αγθχξσζεο ησλ θαισδίσλ πξνέληαζεο θ.α. Αθαηξείηαη ηελ επνκέλε ηεο ζθπξνδέηεζεο ησλ θνξκψλ θαη ηνπνζεηείηαη ν μπιφηππνο νξνθήο. Μεηά θαη ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ νπιηζκνχ ηεο πιάθαο θπθινθνξίαο αθνινπζεί ε ζθπξνδέηεζε ηεο. Ζ κέζνδνο ζπλίζηαηαη ζηελ πξννδεπηηθή θαηαζθεπή ηνπ θνξέα θαηά ζπνλδχινπο m θαη ηελ ελ ζπλερεία πξνψζεζε ηνπο ζπλήζσο απφ ην έλα αθξφβαζξν (ρήκα 3.2.1). ρήκα Πξννδεπηηθή θαηαζθεπή θαηά ζπνλδύινπο 11 ρεηηθά κε ηε δηάηαμε ησλ ηελφλησλ, ν θνξέαο ζηε θάζε θαηαζθεπήο πξνεληείλεηαη θεληξηθά κε επζχγξακκνπο ηέλνληεο πνπ δηαηάζζνληαη ζηελ πάλσ θαη ηελ θάησ πιάθα, πιεζίνλ ησλ θνξκψλ. ε θάζε θάζε πξνεληείλεηαη ην 50% ησλ ηελφλησλ, ελψ ην ππφινηπν 50% δηέξρεηαη ειεχζεξν

32 Αλεμάξηεηα απφ ην κήθνο ηεο κνλάδαο ε νηθνλνκηθή επηηπρία ηεο κεζφδνπ έγθεηηαη ζηελ απζηεξή ηήξεζε ηνπ ξπζκνχ θαηαζθεπήο, ν νπνίνο είλαη αθξηβψο κηα εβδνκάδα. ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο θαη ηνπ ρξφλνπ παίδεη ξφιν ην γεγνλφο πσο φιεο νη εγθαηαζηάζεηο είλαη κφληκεο, φπσο ν γεξαλφο θαη ην ζπγθξφηεκα ζθπξνδέηεζεο. Έλαο ηππηθφο εβδνκαδηαίνο θχθινο πεξηιακβάλεη: 1 ε εκέξα Πξνέληαζε δηακήθσλ θαισδίσλ, θαηαβηβαζκφο μπιφηππνπ, πξνψζεζε θνξέα θαηά έλα ζπφλδπιν, θαζαξηζκφο θαη επαλαηνπνζέηεζε εμσηεξηθνχ μπιφηππνπ. 2 ε εκέξα Σνπνζέηεζε νπιηζκνχ ππζκέλα θαη θνξκψλ, ηνπνζέηεζε εζσηεξηθνχ μπιφηππνπ. 3 ε εκέξα θπξνδέηεζε ππζκέλα θαη θνξκψλ. 4 ε εκέξα Απνκάθξπλζε εζσηεξηθνχ μπιφηππνπ, ηνπνζέηεζε μπιφηππνπ νξνθήο, ηνπνζέηεζε νπιηζκνχ πιάθαο θπθινθνξίαο. 5 ε εκέξα Οινθιήξσζε νπιηζκνχ πιάθαο θπθινθνξίαο θαη ζθπξνδέηεζε. 6 ε /7 ε εκέξα θιήξπλζε ζθπξνδέκαηνο ζπληήξεζε. Γηα ζπνλδχινπο κέρξη 30κ. πνπ αληηζηνηρνχλ ζε αλνίγκαηα ησλ 60κ. ε ηππηθή δηαδηθαζία δηαξθεί κηα εβδνκάδα. Ο νπιηζκφο πξνηνπνζεηείηαη πίζσ απφ ηελ θιίλε θαηαζθεπήο θαη ζχξεηαη κε ηελ πξνψζεζε, έηζη ψζηε ζηελ αξρή ηνπ θχθινπ θαηαζθεπήο ν βαζηθφο νπιηζκφο ηνπ λένπ ζπνλδχινπ λα είλαη έηνηκνο. Ο ζηαζεξφο θχθινο θαηαζθεπήο βνεζά ζηελ αθξηβή θνζηνιφγεζε ηνπ έξγνπ θαη ηνλ ζσζηφηεξν νηθνλνκηθφ ηνπ έιεγρν. Γηα αλνίγκαηα κέρξη 60κ. ε κέζνδνο απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα θαηάξγεζεο ησλ ηθξησκάησλ ή απαηηεί ηελ εγθαηάζηαζε κφλν ελφο βνεζεηηθνχ κεζφβαζξνπ γηα κεγαιχηεξα αλνίγκαηα. εκαληηθά πιενλεθηήκαηα είλαη επίζεο ε κηθξή επίδξαζε ησλ θαηξηθψλ ζπλζεθψλ ζηελ θαηαζθεπή θαη ην κηθξφ θφζηνο εμνπιηζκνχ ζπγθξηηηθά κε άιισλ θαηαζθεπαζηηθψλ κεζφδσλ. Φπζηθά θαη ε πνηφηεηα θαηαζθεπήο είλαη πςειή εθφζνλ ε παξαγσγηθή δηαδηθαζία επαλαιακβάλεηαη ηππνπνηεκέλα. Ζ κεγάιε αλζεθηηθφηεηα ηνπ θνξέα νθείιεηαη ζην ζπλδπαζκφ ηεο πςειήο πνηφηεηαο θαηαζθεπήο κε ηελ επηβνιή πςειήο θεληξηθήο πξνέληαζεο ζηε θάζε θαηαζθεπήο. Οη θπξηφηεξεο αδπλακίεο ηεο ζηαδηαθήο πξνψζεζεο πνπ πεξηνξίδνπλ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο είλαη: α) αδπλακία εθαξκνγήο ζε ηπρνχζα ράξαμε β) απμεκέλε αλάισζε ράιπβα πξνέληαζεο γ) απαίηεζε απζηεξψλ πξνδηαγξαθψλ αθξηβείαο ζε κειέηε-θαηαζθεπή δ) αδπλακία θαηαζθεπήο εληζρχζεσλ (κέγηζην άλνηγκα 80κ.) ε) αδπλακία επηηάρπλζεο ηεο θαηαζθεπήο πέξαλ ηνπ εβδνκαδηαίνπ ξπζκνχ

33 ηε ρψξα καο ε κέζνδνο έρεη εθαξκνζζεί: α) ηελ γέθπξα πνπ θαηαζθεπάζηεθε ζηελ πεξηνρή ηεο Κνκνηελήο θαηά κήθνο ηνπ άμνλα ηεο Δγλαηίαο νδνχ (Δηθφλα 2.2.1) β) ηε γέθπξα Γξπκψλα πνπ θαηαζθεπάζηεθε ζηνλ άμνλα Πάηξα - Αζήλα - Θεζζαινλίθε - Δχδσλνη. γ) Τπφ θαηαζθεπή βξίζθεηαη κία αθφκε γέθπξα ζηνλ άμνλα ηεο Αηηηθήο νδνχ. Δηθόλα Γέθπξα ζηελ Δγλαηηα νδό ζηελ πεξηνρή ηεο Κνκνηελήο Δθέδξαλα Σα εθέδξαλα απνηεινχλ δηαηάμεηο πνπ ηνπνζεηνχληαη κεηαμχ ηνπ θαηαζηξψκαηνο θαη ησλ βάζξσλ, γηα λα εμππεξεηήζνπλ ηηο αθφινπζεο κεηαηνπίζεηο ηνπ θαηαζηξψκαηνο: α) δηακήθε κεηαθίλεζε ιφγσ ζεξκνθξαζηαθψλ κεηαβνιψλ β) θαηαθφξπθε κεηαθίλεζε ιφγσ βχζηζεο ησλ βάζξσλ γ) δηακήθε κεηαθίλεζε ησλ δνθψλ ηνπ θαηαζηξψκαηνο ιφγσ εξππζκνχ, ζπζηνιήο μήξαλζεο. Ζ ζέζε ησλ εθεδξάλσλ νπζηαζηηθά βξίζθεηαη αλάµεζα ζηελ αλσδνµή θαη ηελ ππνδνµή, θαη παίδνπλ πνιχ µκεγάιν ξφιν ζηελ ζπκπεξηθνξά ηεο θαηαζθεπήο. Έλαο αθφκε ιφγνο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη γηα αληηζεηζκηθή πξνζηαζία. Οξηζκέλνη ηχπνη εθεδξάλσλ πξνζθέξνπλ αχμεζε ηεο απφζβεζεο ηεο θαηαζθεπήο, αχμεζε ηεο πεξηφδνπ ηαιάλησζεο ηεο θαη κεγαιχηεξε ηθαλφηεηα απνξξφθεζεο ελέξγεηαο. Σα εθέδξαλα ηα νπνία δελ επηηξέπνπλ ηελ θαηά µήθνο ή ηελ εγθάξζηα µεηαθίλεζε ηεο αλσδνµήο, ραξαθηεξίδνληαη σο ζηαζεξά εθέδξαλα. Σα εθέδξαλα ηα νπνία επηηξέπνπλ ηελ θαηά µήθνο ή ηελ εγθάξζηα µεηαθίλεζε, ραξαθηεξίδνληαη σο θηλεηά εθέδξαλα. Σφζν ηα ζηαζεξά φζν θαη ηα θηλεηά εθέδξαλα, επηηξέπνπλ ηελ ζηξνθή. Σα ζηαζεξά εθέδξαλα παξαιακβάλνπλ θαηαθφξπθα θνξηία θαη νξηδφληηεο δπλάκεηο, γη απηφ θαη ρξεηάδνληαη αγθχξσζε ζηελ αλσδνκή θαη ππνδνκή ηεο γέθπξαο. Σα

34 θηλεηά εθέδξαλα επηηξέπνπλ γξακκηθέο παξακνξθψζεηο ηεο θαηαζθεπήο. Σφζν ηα ζηαζεξά φζν θαη ηα θηλεηά εθέδξαλα κπνξνχλ λα παξνπζηάζνπλ βιάβεο θαηά ηελ θαηαπφλεζε ηεο γέθπξαο απφ ζεηζκηθή δηέγεξζε. Απφ άπνςε θαηαζθεπήο νη βαζηθνί ηχπνη εθεδξάλσλ είλαη ηα ειαζηνκεηαιιηθά εθέδξαλα, ηα εθέδξαλα εγθηβσηηζκέλνπ ειαζηηθνχ θαη ηα εθέδξαλα νιίζζεζεο. Σα ειαζηνκεηαιιηθά εθέδξαλα έρνπλ ηελ επξχηεξε εθαξκνγή. Απνηεινχληαη απφ κεηαιιηθά ειάζκαηα (2-4mm) κε ελδηάκεζεο ζηξψζεηο βνπιθαληζκέλνπ ειαζηηθνχ 5-8mm. Λφγσ ησλ ειαζκάησλ ηα εθέδξαλα δηαζέηνπλ ζεκαληηθή θαηαθφξπθε αηέλεηα θαη απνηξέπνπλ ηελ θαηαθφξπθε παξακφξθσζε απφ ηα κεηαβαιιφκελα θαηαθφξπθα θνξηία. Βαζηθά κεηνλεθηήκαηα ησλ ειαζηνκεηαιιηθψλ εθεδξάλσλ είλαη ε κηθξή ηηκή ηεο απφζβεζεο θαη ε παξακνξθσζηκφηεηα ηνπο αθφκε θαη ζε κηθξήο ηηκήο ζηαηηθά θνξηία. Ζ ηνπνζέηεζε κνιχβδηλνπ ππξήλα παξέρεη επαξθή ηθαλφηεηα απνξξφθεζεο ελέξγεηαο αιιά θαη δπζθακςία γηα ηα ζηαηηθά θνξηία. Απηφ νθείιεηαη ζηηο κεραληθέο ηδηφηεηεο ηνπ κνιχβδνπ. Σν πξνο κεηαθνξά θαηαθφξπθν θνξηίν θαζνξίδεη ην ζρήκα, ηε γεσκεηξία θαη ηνλ αξηζκφ ησλ εθεδξάλσλ. Σα εθέδξαλα εγθηβσηηζκέλνπ ειαζηηθνχ απνηεινχληαη απφ καιαθφ ειαζηηθφ (κέηξνπ δηάηκεζεο G=80 MPa), ηνπνζεηεκέλν κέζα ζε κηθξνχ χςνπο ραιχβδηλν δνρείν θαη θαιπκκέλν κε κεηαιιηθή πιάθα, ε νπνία θιείλεη κε κεγάιε αθξίβεηα ην αλνηρηφ πάλσ κέξνο ηνπ δνρείνπ. Σν ειαζηηθφ είλαη αζπκπίεζην θαη επεηδή πεξηνξίδεηαη πιεπξηθά ην εθέδξαλν δελ παξακνξθψλεηαη θαηά ηε δηεχζπλζε ζιίςεο. Ο ηξίηνο ηχπνο εθεδξάλσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο, ηα εθέδξαλα νιίζζεζεο, ρξεζηκνπνηνχληαη ηα ηειεπηαία 30 ρξφληα γηα ηε δηεπθφιπλζε ησλ ζεξκνθξαζηαθψλ κεηαβνιψλ. Απνηεινχληαη απφ αλνμείδσην ράιπβα θαη ηεθιφλ (πνιχ-ηεηξαρισξν-αηζπιέλην). Ο ζπληειεζηήο ηξηβήο ησλ δπν απηψλ πιηθψλ είλαη 0,02-0,03 γηα κηθξνχο ξπζκνχο νιίζζεζεο, ελψ απμάλεηαη κέρξη θαη 0,10-0,15 κε αχμεζε ηνπ ξπζκνχ παξακφξθσζεο. Λφγσ ηεο κε ηθαλνπνηεηηθήο αμηνπηζηίαο θαη δπλαηφηεηαο πξφβιεςεο ηεο απφθξηζεο ηνπο θαη θπξίσο ιφγσ έιιεηςεο κεραληζκνχ επαλαθνξάο, ηα εθέδξαλα νιίζζεζεο ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζεηζκηθνί κνλσηήξεο κφλν ζε ζπλδπαζκφ κε άιιεο δηαηάμεηο επαλαθνξάο. Ο ζπλδπαζκφο εθεδξάλσλ νιίζζεζεο κε εθέδξαλα ειαζηνκεηαιιηθά είλαη ζεκαληηθά απνδνηηθφο, αθνχ ην θαηαθφξπθν θνξηίν αλαιακβάλεηαη θαη απφ ηηο δπν δηαηάμεηο, κε ην εθέδξαλν νιίζζεζεο λα αλαιακβάλεη κηθξφηεξν θαηαθφξπθν θνξηίν θαη ην ειαζηνκεηαιιηθφ λα παξέρεη ηελ απαξαίηεηε δχλακε επαλαθνξάο. Καη νη δπν απηνί ηχπνη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη ζε ζεηξά (ην έλα πάλσ ζην άιιν) γηα λα παξάζρνπλ επθακςία ζε επίπεδν δπλάκεσλ ρακειφηεξν ηεο δχλακεο νιίζζεζεο

35 ρήκα Λεπηνκέξεηεο ησλ εθεδξάλσλ απηώλ ζε δηακήθε θαη εγθάξζηα ηνκή Τιηθά θαηαζθεπήο Σν ζθπξφδεκα θαη ν ράιπβαο απνηεινχλ ζηε γεθπξνπνηία ηα βαζηθά πιηθά θαηαζθεπήο. εκαληηθή είλαη θαη ε εμέιημε ησλ ζχλζεησλ πιηθψλ πνπ ζηαδηαθά κπνξεί θαη λα ππεξηεξήζεη έλαληη ησλ πξψησλ, εμαηηίαο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο φπσο ν πςειφο ιφγνο αληνρήο πξνο βάξνο θαη δπζθακςίαο πξνο βάξνο, αληίζηαζε ζε δηάβξσζε, αλζεθηηθφηεηα ζε πεξηβαιινληηθέο δξάζεηο θαη επθνιία πξνζαξκνγήο θαηά ηελ θαηαζθεπή

36 Γηα γέθπξεο κηθξνχ θαη κεζαίνπ αλνίγκαηνο νη δηαζηάζεηο ησλ ζηνηρείσλ θαζνξίδνληαη απφ ηηο απαηηήζεηο ιεηηνπξγηθφηεηαο θαη ιεπηνκεξεηψλ φπιηζεο θαη ιηγφηεξν απφ ηελ αληνρή ηνπ ζθπξνδέκαηνο. Άξα ε θαη απηή ηελ άπνςε δελ είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε ζθπξνδέκαηνο πςειήο αληνρήο. Ζ κειέηε ζχλζεζεο ηνπ ζθπξνδέκαηνο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ θαηαζθεπή εμαξηάηαη απφ: Σηο απαηηήζεηο αληνρήο Σελ αλζεθηηθφηεηα ηνπ Σε ζπζηνιή μήξαλζεο Σνπο θχθινπο ςχμεο-απφςπμεο Σηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο Δπίζεο πξέπεη λα είλαη εξγάζηκν, κε πδαηνπεξαηφ, αλζεθηηθφ ζην ρξφλν θαη ζηελ ηξηβή. Σα ηειεπηαία ρξφληα ζηε γεθπξνπνηία εμαπιψλεηαη ε ρξήζε ζθπξνδέκαηνο αληνρήο άλσ ησλ 40Mpa. Σν πιηθφ πνπ βξίζθεηαη ζε θάζε γέθπξα είλαη ν ράιπβαο, είηε κε ηε κνξθή ξάβδσλ νπιηζκνχ, είηε κε ηε κνξθή θαισδίσλ αλάξηεζεο θαη πξνέληαζεο, είηε σο κνξθνράιπβαο. Σα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ είλαη ε εθειθπζηηθή αληνρή, ε αλζεθηηθφηεηα ζε δηάξθεηα θαη ε νιθηκφηεηα ηνπ. Σν βαζηθφ ζηνηρείν φισλ ησλ θαισδίσλ είλαη ην ζχξκα, δηακέηξνπ 3-7mm θαη κε αληνρή πεληαπιάζηα ζρεδφλ ηνπ καιαθνχ ράιπβα θαη δηπιάζηα ηνπ ράιπβα πςειήο αληνρήο. Ζ αχμεζε ηεο αληνρήο γίλεηαη ζε βάξνο ηεο νιθηκφηεηαο, αθνχ ε κήθπλζε ζξαχζεο ηνπ ζχξκαηνο είλαη ην 1/5 πεξίπνπ απηήο ηνπ θαηαζθεπαζηηθνχ ράιπβα. Σα θαιψδηα ησλ γεθπξψλ απνηεινχληαη απφ κεγάιν αξηζκφ ζπξκάησλ. Με ηελ πξψηε θφξηηζε ηνπ ζπξκαηφζρνηλνπ, ε επηκήθπλζε ηνπ νθείιεηαη ηφζν ζηελ ειαζηηθή ηνπ παξακφξθσζε φζν θαη ζηε ζχκπηπμε ηνπ. Γηα λα αληηκεησπηζηεί απηή ε παξακφξθσζε ιφγσ ζχκπηπμεο επηβάιιεηαη πξνέληαζε 10-20% πεξίπνπ ηεο θφξηηζεο. Σα ζχλζεηα πιηθά νπζηαζηηθά απνηεινχληαη απφ ζπλδπαζκνχο ησλ άιισλ ηξηψλ εηδψλ δνκηθψλ πιηθψλ, δειαδή ησλ κεηάιισλ, ησλ θεξακηθψλ θαη ησλ πνιπκεξψλ. Ζ ξαγδαία εμάπισζε θαη ρξήζε ηνπο νθείιεηαη φηη ζπλδπάδνπλ ηδηφηεηεο πνπ θαλέλα απφ ηα ηξία απηά είδε δελ παξνπζηάδεη κφλν ηνπ. Σα ζπλζεηηθά πιηθά πεξηιακβάλνπλ: Σα εληζρπκέλα πνιπκεξή Σα κε ίλεο πνιπεζηέξα νπιηζκέλα πνιπκεξή Σα κε ίλεο γπαιηνχ νπιηζκέλα πνιπκεξή Σα πνιπζηξσκαηηθά πνιπκεξή Σα πιηθά απηά ραξαθηεξίδνληαη απφ κηθξφ βάξνο, πςειφ ιφγν αληνρήο-βάξνπο θαη δπζθακςίαοβάξνπο θαη πςειή αληνρή ζε θφπσζε θεη νμείδσζε. Βάζεη ηνπ άξ.4 ΟΜΟΔ 10 θαζνξίδνληαη ηα πιηθά θαηαζθεπήο ησλ γεθπξψλ σο εμήο:

37 (1) Φνξείο γεθπξψλ ζα θαηαζθεπάδνληαη απφ νπιηζκέλν ή απφ πξνεληεηακέλν ζθπξφδεκα. Καηαζθεπέο ηχπνπ ΑRMCO δελ επηηξέπνληαη. (2) Πάζζαινη, θεθαιφδεζκνη, ζεκειηψζεηο, αθξφβαζξα, πηεξχγηα, πηεξπγφηνηρνη, κεζφβαζξα, δνθνί έδξαζεο θ.ι.π., ζα θαηαζθεπάδνληαη απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα. (3) Σα εθέδξαλα ησλ γεθπξψλ ζα είλαη γεληθά ειαζηνκεξή, ειαζκαηνπνηεκέλνπ ηχπνπ ζχκθσλα κε ην DIN ηαλ νη δξάζεηο ππεξβαίλνπλ ηηο ηθαλφηεηεο ησλ πξναλαθεξζέλησλ ειαζηνκεξψλ εθεδξάλσλ (δειαδή ζηελ πεξίπησζε κεγάισλ κεηαθηλήζεσλ ή ζηξνθψλ) ή φηαλ νη απαηηήζεηο ηεο κειέηεο ππαγνξεχνπλ ηε ρξήζε άιινπ ηχπνπ εθεδξάλσλ, ηφηε κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη εθέδξαλα ζεκεηαθνχ ηχπνπ (POT BEARINGS), ζχκθσλα κε ην DIN Οη επηθάλεηεο ησλ εθεδξάλσλ ζα είλαη απφ Αλνμείδσην Υάιπβα - PTFE, ζα πξέπεη λα πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ είζνδν μέλσλ πιψλ θαη λα εκπνδίδεηαη ε επαθή κε άιιεο επηθάλεηεο, εθηφο απφ Αλνμείδσην Υάιπβα - PTFE. Ζ επεμεξγαζία πξνζηαζίαο ησλ κεηαιιηθψλ εθεδξάλσλ ζα γίλεηαη κφλν ζηνλ ηφπν θαηαζθεπήο ηνπο (Βηνκεραληθή επεμεξγαζία). Γελ επηηξέπεηαη ε εθηέιεζε επηηφπνπ πξνζηαηεπηηθψλ επηθαιχςεσλ ησλ εθεδξάλσλ. Χο πξνο ηελ πνηφηεηα ησλ ζθπξνδεκάησλ: (1) Ζ θαηψηεξε επηηξεπνκέλε πνηφηεηα ζθπξνδέκαηνο νπνηνπδήπνηε ζηνηρείνπ γέθπξαο (πάζζαινη, θεθαιφδεζκνη, ζεκειίσζε, κεζφβαζξα, αθξφβαζξα, θνξέαο, πιεπξηθέο δηακνξθψζεηο, δηακνξθψζεηο θεληξηθήο λεζίδαο θ.ι.π.) ζα είλαη Β25 (ή ηζνδχλακεο) ή αλψηεξεο (DIN 1045/1988, παξάγξαθνο (6)). (2) Σα ζηνηρεία γεθπξψλ απφ πξνεληεηακέλν ζθπξφδεκα ζα θαηαζθεπάδνληαη κε ρξήζε ζθπξνδέκαηνο θαηεγνξίαο Β25 (ή ηζνδχλακεο), ή αλψηεξεο φηαλ πξφθεηηαη γηα πξνέληαζε κεηά ηε ζθιήξπλζε ηνπ ζθπξνδέκαηνο θαη θαηεγνξίαο Β35, (ή ηζνδχλακεο) ή αλψηεξεο φηαλ πξφθεηηαη γηα πξνέληαζε ζε θιίλε. (3) Βάζξα (κεζφβαζξα ή αθξφβαζξα) ηα νπνία ππφθεηληαη ζχκθσλα κε ην DIN 1072/85 παξάγξαθνο 5.3 ζε θίλδπλν πξφζθξνπζεο νρήκαηνο, ζα θαηαζθεπάδνληαη κε ζθπξφδεκα πνηφηεηαο Β35 (ή ηζνδχλακεο) ή αλψηεξεο. (4) Ζ πνηφηεηα ηνπ ζθπξνδέκαηνο επηθιίζεσλ πάλσ ζε θνξείο (ζε φζεο πεξηπηψζεηο απαηηείηαη) ζα είλαη Β15. (5) Ζ πνηφηεηα ηνπ ζθπξνδέκαηνο θαζαξηφηεηνο ζα είλαη Β10. Χο πξνο ηνλ ραιαξφ νπιηζκφ: (1) Γεληθά ζα γίλεηαη ρξήζε ξάβδσλ Β St 420 S θαη Β St 500 S, θαζψο θαη πιεγκάησλ Β St 500 Μ, θαηά DIN 488/84 Μέξνο 1. (2) πληζηάηαη ε απνθπγή ρξήζεο δέζκεο ξάβδσλ

38 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο :ΔΗΓΖ ΓΔΦΤΡΧΝ 3.1 Δίδε γεθπξώλ Ζ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ γεθπξψλ γίλεηαη αλάινγα κε ην θξηηήξην πνπ επηιέγεηαη γηα ηελ δηάθξηζε. Σα θξηηήξηα απηά είλαη: To πιηθφ θαηαζθεπήο Σα κήθε θαη ηα είδε ησλ αλνηγκάησλ Σν δνκηθφ ζχζηεκα Ζ ρξήζε Ζ ξνή ησλ δπλάκεσλ Σν είδνο ηνπ θαηαζηξψκαηνο Ζ δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο Αλάινγα κε ην πιηθό θαηαζθεπήο Αλάινγα κε ην πιηθφ θαηαζθεπήο δηαθξίλνπκε ηηο γέθπξεο ζε μχιηλεο, ιίζηλεο, κεηαιιηθέο, νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο, πξνεληεηακέλνπ ζθπξνδέκαηνο, αινπκηλίνπ, απφ ζχγρξνλα ζχλζεηα πιηθά θαη ζχκκηθηεο. Σν μχιν θαη ε πέηξα είλαη θπζηθά πιηθά (κνλαδηθά θαη αλαληηθαηάζηαηα) πνπ νπνηαδήπνηε θαηαζθεπή θαη αλ ζπλζέηνπλ, ελαξκνλίδεηαη άξηζηα κε ην πεξηβάιινλ. ήκεξα, νη μχιηλεο θαηαζθεπέο δε ρξεζηκνπνηνχληαη, παξά γηα πξνζσξηλά έξγα κηθξνχ αλνίγκαηνο ή απνθιεηζηηθά ζε πεξηνρέο κε πνιιά δάζε. Δίλαη θαηαζθεπή νηθνλνκηθή, εχθνιε, αιιά ρξεηάδεηαη ζπλερή ζπληήξεζε θαη είλαη εχθιεθηε. Οη μχιηλεο γέθπξεο πνπ έρνπλ δηαζσζεί ζήκεξα είλαη κηθξήο ειηθίαο ιφγσ ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ηνπ πιηθνχ απηνχ. Μηα μχιηλε γέθπξα ηνπνζεηεκέλε ζε έλα άιζνο, ζε έλα δάζνο, ζε θάπνην κνλνπάηη, δελ απνηειεί κφλν κηα ηερληθή θαηαζθεπή ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη γηα πξφζβαζε ζε ζεκεία πνπ κεζνιαβνχλ εκπφδηα, αιιά αλαβαζκίδεη πνηνηηθά θαη αηζζεηηθά φιν ην ηνπίν. ε αληίζεζε κε ηηο μχιηλεο γέθπξεο πνπ θαηαζθεπάδνπλ νη άλζξσπνη, νη θπζηθέο αληέρνπλ ζηηο ζπλζήθεο απηέο, αθνχ πξνέξρνληαη απφ θπζηθνχο νξγαληζκνχο πνπ ζηαζεξνπνηνχληαη θαη ηζρπξνπνηνχληαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. Δηθόλα Ξύιηλε γέθπξα πάλσ ζε μύιηλνπο πξνβόινπο

39 H θαηαζθεπή πέηξηλσλ γεθπξηψλ έρεη ζηακαηήζεη απφ ην Οη πέηξηλεο ηνμσηέο θαηαζθεπέο έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο κηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο αλαθαιχςεηο ηεο αξρηηεθηνληθήο γηα ηνλ πξνβηνκεραληθφ άλζξσπν θαη σο ηνλ πξψην κεγάιν ζηαζκφ ζηελ πνξεία ηεο παγθφζκηαο ια ηα πέηξηλα γεθχξηα, αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ ηφμσλ ηνπο, ηαμηλνκνχληαη ζε δχν θχξηεο θαηεγνξίεο: ηα κνλφηνμα θαη ηα πνιχηνμα. Ζ κνξθνινγία ησλ πνηακηψλ αθνινπζεί ηελ εμήο ινγηθή: ζηα νξεηλά εδάθε κε κεγάιε θιίζε ηα πνηάκηα έρνπλ κηθξφ πιάηνο θαη έηζη είλαη πην νξκεηηθά, ελψ ζηα πεδηλά εδάθε κε ειάρηζηε θιίζε ηα πνηάκηα θηάλνπλ ζην κέγηζην πιάηνο ηνπο θαη ράλνπλ ηελ νξκεηηθφηεηα ηνπο. Έηζη, κπνξνχκε κε αζθάιεηα λα βγάινπκε ην εμήο ζπκπέξαζκα: ηα κνλφηνμα γεθχξηα βξίζθνληαη ζηα βνπλά θαη ηα πνιχηνμα ζηηο πεδηάδεο. Δπεηδή ε Διιάδα είλαη θαηεμνρήλ νξεηλή ρψξα, ηα πεξηζζφηεξα γεθχξηα ηεο είλαη κνλφηνμα θαη βξίζθνληαη ζε νξεηλέο πεξηνρέο. Πξψηε χιε ήηαλ ν ζρηζηφιηζνο ή αλζεθηηθά πεηξψκαηα πνπ αθζνλνχζαλ ζηε θάζε πεξηνρή, ελψ ε ζπλδεηηθή χιε ήηαλ κίγκα ηξηκκέλνπ θεξακηδηνχ, ειαθξφπεηξαο, ζβεζκέλνπ αζβέζηε, ρψκαηνο, λεξνχ θαη μεξψλ ρνξηαξηψλ (θνπξαζάλη). χλεζεο ήηαλ θαη ε πξνζζήθε ηξηρψκαηνο δψσλ θαη αζπξαδηψλ απγνχ γηα βειηίσζε ηδηνηήησλ.tν κεγαιχηεξν πιενλέθηεκα ησλ πέηξηλσλ θαηαζθεπψλ είλαη ε δηαρξνληθή νκνξθηά θαη αηζζεηηθή, ε νπνία ζέβεηαη ην πεξηβάιινλ θαη ελαξκνλίδεηαη απφιπηα κε ην θπζηθφ ηνπίν. Γηαρξνληθή είλαη αθφκε θαη ε αμία ηνπο, αθνχ απνηεινχλ κηα θαιή θαη καθξνρξφληα επέλδπζε, αλεμαξηήησο πεξηφδνπ. Δηθόλα Μνξθνινγία θαηαζθεπήο πέηξηλσλ γεθπξηώλ. 15 ζνλ αθνξά ηηο κεηαιιηθέο γέθπξεο έρνπλ ππνδνκή αλάινγε κε ηελ ππνδνκή ησλ γεθπξψλ κε ηνηρνπνηία, δειαδή βάζξα, ππνζηπισκέλα θαη ζεκειηψζεηο. Γηαθέξεη φκσο ε αλσδνκή. Οη γέθπξεο κε κεηαιιηθέο δνθνχο απνηεινχληαη ζπλήζσο απφ ραιχβδηλεο δνθνχο ζε δηθηχσκα, κε εκηπαξαβνιηθφ ή επζχγξακκν ζρήκα. Οη επνλνκαδφκελεο απηέο δνθνγέθπξεο έρνπλ θαηάιιειεο δηαηνκέο, νη νπνίεο ελψλνληαη κε ειψζεηο ή ζπγθνιιήζεηο ζε ζρήκαηα απιά, ζπλήζσο ηξηγσληθά, επεηδή ην ηξίγσλν είλαη ζρήκα πνπ δελ παξακνξθψλεηαη. Σα ζεκαληηθφηεξα πιενλεθηήκαηα ησλ κεηαιιηθψλ γεθπξψλ είλαη: Ο ζηαζεξφο πξνυπνινγηζκφο ηνπο, πνπ έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε δπλαηφηεηα αθξηβνχο θνζηνιφγεζεο ησλ ζηνηρείσλ, ηεο ζπλαξκνιφγεζεο ηνπο θαζψο θαη ησλ κέζσλ κεηαθνξάο ηνπο

40 Ο έιεγρνο ηεο ξνήο ησλ πιηθψλ θαη ε ειάηησζε ηεο θζνξάο ηνπο Ζ παξαγσγή ζε ρψξνπο πνπ πξνζηαηεχνληαη απφ ηηο δπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο Ζ εμαζθάιηζε θαη ε εγγχεζε ηεο απαηηνχκελεο πνηφηεηαο ησλ ζηνηρείσλ θαη νη αμηφπηζηνη έιεγρνη κε δπλαηφηεηα βειηίσζεο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο γηα εηδηθέο απαηηήζεηο Δηθόλα Πξνζνκνίσκα κεηαιιηθήο πεδνγέθπξαο. 16 Οη γέθπξεο νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο απνηεινχλ ηνλ πξνηηκψκελν ηχπν γεθπξψλ ιφγσ ηεο δπλαηφηεηαο ηνπ ζθπξνδέκαηνο λα πξνζαξκφδεηαη ζε πνηθηιία κνξθψλ θαη δνκηθψλ ζπζηεκάησλ. Χο θαηαζθεπέο πνπ δνκνχληαη επί ηφπνπ, πξνζθέξνπλ επθνιία θαηαζθεπήο, ρακειφ θφζηνο θαη επλντθή ζεηζκηθή ζπκπεξηθνξά. Δίλαη ηδαληθέο γηα γέθπξεο κε θακπχιν άμνλα, βάζξα ινμά σο πξνο ην θαηάζηξσκα, αθξφβαζξα, ππεξπςσκέλνπο απηνθηλεηφδξνκνπο θ.α. Σύπνο Καηαζθεπή Πεξηνρή αλνηγκάησλ πκπαγήο πιάθα Δπηηφπνπ 5-15m Πιάθα κε θελά Πξνθαηαζθεπαζκέλε 6-15m Αλεζηξακκέλν Σ Πξνθαηαζθεπαζκέλα Σ, 12-24m Πιάθα επηηφπνπ Γνθφο Η Πξνθαηαζθεπαζκέλα Η, 12-35m Πιάθα επηηφπνπ Γηπιφ Σα Δπηηφπνπ 25-40m Κηβσηηνεηδήο Πξνθαηαζθεπαζκέλε m κνλνθπςειηθή ή επηηφπνπ Κηβσηηνεηδήο Πξνθαηαζθεπαζκέλε m πνιπθπςειηθή ή επηηφπνπ Κηβσηηνεηδήο Πξνθαηαζθεπαζκέλε m δηθπςειηθή ή επηηφπνπ Κηβσηηνεηδήο Πξνθαηαζθεπαζκέλε m νξζνγσληθή ή επηηφπνπ Πίλαθαο Μνξθέο δηαηνκήο θαηαζηξώκαηνο από νπιηζκέλν ζθπξόδεκα

41 Οη γέθπξεο πξνεληεηακέλνπ ζθπξνδέκαηνο απνηεινχλ ηνλ πιένλ ζπλεζηζκέλν ηχπν γεθπξψλ ηα ηειεπηαία 40 ρξφληα. ηεξίδνληαη νπζηαζηηθά ζηελ εμηζνξξφπεζε ησλ εθειθπζηηθψλ ηάζεσλ πνπ πξνθαινχληαη ζε θάζε δηαηνκή ιφγσ ησλ εμσηεξηθψλ θνξηίσλ κε ίζνπ ή θαη κεγαιχηεξνπ κεγέζνπο θαη αληίζεηεο θνξάο ηάζεηο, πνπ δεκηνπξγνχληαη σο αληηδξάζεηο ζηνλ εθειθπζκφ ηελφλησλ. Οη ηέλνληεο ηνπνζεηνχληαη ζε ζσιήλα πεξηβνιήο κέζα ζηε κάδα ηνπ ζθπξνδέκαηνο, πξηλ ή θαη κεηά ηε ζθπξνδέηεζε, θαη εμαζθνχλ ιφγσ ηεο αγθχξσζεο ηνπο ζηα άθξα ζιηπηηθέο ηάζεηο ζην ζθπξφδεκα, απνηξέπνληαο ζε θάζε ζεκείν ηεο δηαηνκήο ηνπ κέινπο ηελ αλάπηπμε εθειθπζηηθψλ ηάζεσλ (ξεγκάησζε). Οη θαηαζθεπέο πξνεληεηακέλνπ ζθπξνδέκαηνο απαηηνχλ ρξήζε πιηθψλ πςειήο αληνρήο. Οη πεξηζζφηεξεο γέθπξεο κεζαίσλ αλνηγκάησλ θαηαζθεπάδνληαη κε επηηφπνπ ζθπξνδέηεζε θαη πξνεληείλνληαη κεηά ηελ θαηαζθεπή ηνπο κέζσ ηάλπζεο ησλ ηελφλησλ πνπ έρνπλ εγθηβσηηζηεί ζην ζθπξφδεκα. Χο πξνο ην θαηάζηξσκα δηαθξίλνληαη δπν βαζηθέο κνξθέο: α) Απηά πνπ απνηεινχληαη απφ πξνθαηαζθεπαζκέλεο-πξνεληεηακέλεο δνθνχο κνξθήο Η, κε ηηο νπνίεο ζηεξίδεηαη ε πιάθα ηνπ θαηαζηξψκαηνο. β) Σα θηβσηνεηδνχο δηαηνκήο ή δηαηνκήο πνιιαπιψλ Σ ζηα νπνία εμνηθνλνκείηαη ε εθ ησλ πζηέξσλ ζθπξνδέηεζε πιάθαο θαηαζηξψκαηνο, αιιά απαηηείηαη πην πνιχπινθνο μπιφηππνο. Άλνηγκα (m) Σύπνο γέθπξαο 0-50 Γέθπξα κε πξνεληεηακέλεο δνθνχο Η Γέθπξα θηβσηνεηδνχο δηαηνκήο, ζθπξνδεηνχκελεο επηηφπνπ Πξνθαηαζθεπαζκέλε γέθπξα κε δηαηνκή ζηαζεξνχ χςνπο θαη θαηαζθεπαζκέλε κε πξνβνινδφκεζε ή ζηαδηαθή πξνψζεζε Πξνθαηαζθεπαζκέλε γέθπξα δηαηνκήο κεηαβιεηνχ χςνπο θαη θαηαζθεπαζκέλε κε πξνβνινδφκεζε ή ζηαδηαθή πξνψζεζε Γέθπξα ζθπξνδεηνχκελε επηηφπνπ κε ζηαδηαθή πξνψζεζε Καισδησηή γέθπξα θαηαζθεπαζκέλε κε πξνβνινδφκεζε ή ζηαδηαθή πξνψζεζε Πίλαθαο Σύπνη πξνεληεηακέλσλ γεθπξώλ νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο σο ζπλάξηεζε ηνπ πξνο γεθύξσζε αλνίγκαηνο. Ηδηαίηεξε θαηεγνξία απνηεινχλ θαη νη ζχµµηθηεο γέθπξεο, ζηηο νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη δχν ηνπιάρηζηνλ δηαθνξεηηθά πιηθά (θπξίσο νπιηζκέλν ζθπξφδεµα θαη ράιπβαο) θαη ζπλδένληαη κεηαμχ

42 ηνπο µε εηδηθνχο ζπλδέζµνπο, µε ηξφπν ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε ζπλεξγαζία ηνπο (εληαία παξαµφξθσζε) θαηά ηελ θφξηηζε ηνπο. Σα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα ησλ ζηδεξψλ θαη ζχκκηθησλ γεθπξψλ απνξξένπλ απφ ηηο ηδηφηεηεο ηνπ ράιπβα θαη είλαη ηα αθφινπζα: Τςειή αληνρή, (ιεπηέο δηαηνκέο, κηθξφ ίδην βάξνο, νηθνλνκία πιηθνχ θαη ρψξνπ) Οιθηκφηεηα, (εθηεηακέλε παξακφξθσζε ρσξίο αζηνρία) Οκνηνκνξθία πιηθνχ (επηζηάκελνη έιεγρνη θαηά ηελ παξαγσγή) Μεγάιε δηάξθεηα δσήο (απεξηφξηζηε γηα ηαθηηθή ζπληήξεζε) Σαρχηεηα αλέγεξζεο (πξνεηνηκαζία ζε εξγνζηαζηαθνχο ρψξνπο) Σξνπνπνίεζε ή ελίζρπζε ππαξρνπζψλ γεθπξψλ (γηα αχμεζε σθέιηκνπ θνξηίνπ) Δπαλαρξεζηκνπνίεζε πιηθνχ Δπθνιία πξνθαηαζθεπήο Γπλαηφηεηα δεχμεο κεγάισλ αλνηγκάησλ (άλσ ησλ 2000m) Άξηζηα αηζζεηηθά απνηειέζκαηα Χο θχξην κεηνλέθηεκα αλαθέξεηαη ε ζθσξίαζε, ε νπνία απνηειεί ηελ «Αρίιιεην πηέξλα» ησλ ζηδεξψλ θαηαζθεπψλ. Απηφ ζπλεπάγεηαη ηελ αχμεζε ηνπ θφζηνπο ζπληήξεζεο έλαληη άιισλ πι ηθψλ. Ζ δηαθνξά αλάκεζα ζηηο ζηδεξέο θαη ζχκκηθηεο γέθπξεο έγθεηηαη ζηε κφξθσζε ηνπ θαηαζηξψκ αηνο. ηηο ραιχβδηλεο ρξεζηκνπνηείηαη νξζφηξνπε πιάθα, ελψ ζηηο ζχκκηθηεο ε πιάθα απφ νπιηζ κέλν ζθπξφδεκα ζπλδέεηαη δηαηκεηηθά κε ην ραιχβδηλν θνξέα. Ο πιένλ ζπλήζεο ηχπνο ζχκκηθηεο γέθπξαο απνηειείηαη απφ ηζαπέρνπζεο κεηαιιηθέο δνθνχο ηνπνζεηεκέλεο παξάιιεια ζην δηακήθε άμνλα ηεο γέθπξαο, ζπλδπαδφκελσλ κε επί ηφπνπ ζθπξνδεηνχκελε πιάθα ζθπξνδέκαηνο, ε νπνία παίδεη ην ξφιν ηνπ θαηαζηξψκαηνο θαη παξέρεη πιεπξηθή επζηάζεηα ζηηο δηακήθεηο δνθνχο. Οη κεηαιιηθέο δνθνί γεθπξψλ κηθξνχ αλνίγκαηνο θαηαζθεπάδνληαη κε ζεξκή εμέιαζε, ελψ γηα κεγαιχηεξα αλνίγκαηα θαηαζθεπάδνληαη κε ζπγθφιιεζε ειαζκάησλ κε χςνο θνξκνχ πνιχ κεγαιχηεξν απηψλ πνπ ππάξρνπλ έηνηκσλ ζην εκπφξην. Οη δνθνί θαη ην θαηάζηξσκα ησλ ζχκκηθησλ γεθπξψλ κπνξεί λα αλαιακβάλνπλ ηα θνξηία αλεμάξηεηα ή ζε ζπλδπαζκφ κεηαμχ ηνπο. Οη δνθνί ησλ θιαζηθψλ ζχκκηθησλ γεθπξψλ κπνξεί λα είλαη θαη θηβσηνεηδνχο δηαηνκήο γηα ακθηέξεηζηα αλνίγκαηα απφ 25-40κ. Σα ζεκαληηθφηεξα πιενλεθηήκαηα απηψλ είλαη: πςειή

43 δπζηξεςία θαη αληνρή, ε θαηαιιειφηεηα ηνπο γηα γέθπξεο κε θακπχιν άμνλα θαη ε ηδηαίηεξε αηζζεηηθή ηνπο. Οη ζχκκηθηεο γέθπξεο κπνξεί λα είλαη θαη πξνεληεηακέλεο ιφγσ νηθνλνκίαο πιηθψλ θαη αχμεζεο ηεο θέξνπζαο ηθαλφηεηαο ηεο γέθπξαο. ε θάζε πεξίπησζε θαηαζθεπάδνληαη γξήγνξα θαη νη ηερληθέο θαηαζθεπήο θαη αλέγεξζεο είλαη πνιχ πςειήο πνηφηεηαο. Δπίζεο έρνπλ κηθξφ ζηαηηθφ χςνο θαη βάξνο ζε ζχγθξηζε κε ηηο νπιηζκέλνπ ζθπξνδέκαηνο θαη επηζθεπάδνληαη επθνιφηεξα Αλάινγα κε ην ειεύζεξν άλνηγκα Με βάζε ηα κήθε θαη είδε ησλ αλνηγκάησλ ε δηάθξηζε είλαη ε ζπλεζέζηεξε θαη ρσξίδεη ηηο γέθπξεο ζε κηθξψλ, κέζσλ θαη κεγάισλ αλνηγκάησλ. Μέρξη 40m κήθνπο γέθπξεο ραξαθηεξίδνληαη σο κηθξνχ αλνίγκαηνο, κέρξη 150m σο κέζνπ αλνίγκαηνο θαη νη άλσ ησλ 150m σο κεγάινπ αλνίγκαηνο. Γηα ηηο κηθξνχ θαη κεζαίνπ αλνίγκαηνο γέθπξεο, ε επηινγή ηεο κνξθήο ηεο γέθπξαο εμαξηάηαη απφ ηνπο αθφινπζνπο παξάγνληεο: ηελ ηνπνγξαθία ηεο πεξηνρήο, ην είδνο ηνπ πξνο γεθχξσζε εκπνδίνπ, ην χςνο ηεο γέθπξαο απφ ην θπζηθφ έδαθνο ηνλ δηαηηζέκελν εμνπιηζκφ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ έξγνπ ην θφζηνο ηνπ έξγνπ ηελ αζθάιεηα (θπξίσο έλαληη ζεηζκνχ) ηελ αηζζεηηθή ηνπ Δηδηθά γηα ηηο κεγάινπ αλνίγκαηνο γέθπξεο ηδαληθνί ηχπνη είλαη νη θαισδησηέο θαη νη θξεκαζηέο γέθπξεο (ραξαθηεξηζηηθά ησλ νπνίσλ αλαιχνληαη ζηε ζπλέρεηα) Αλάινγα κε ην είδνο ηνπ θνξέα Γέθπξεο κνξθήο δνθνύ ε απηή ηελ θαηεγνξία γεθπξψλ ην θχξην δνκηθφ ζηνηρείν ηνπ θνξέα απνηεινχλ νη δνθνί ζηήξημεο ηνπ θαηαζηξψκαηνο, νη νπνίεο ζηεξίδνληαη ζηα βάζξα ή ζηα αθξφβαζξα. Σν θαηάζηξσκα είλαη ζπλήζσο απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα, ελψ νη εληζρχζεηο είλαη δνθνί απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα ή ράιπβα θαη ηνπνζεηνχληαη κε ην δηακήθε άμνλα ηνπο παξάιιεια ζηε δηεχζπλζε ηεο θπθινθνξίαο. Οη γέθπξεο απηέο δελ είλαη θαηάιιειεο γηα κεγάια αλνίγκαηα. Σα θπξηφηεξα ζηαηηθά ζπζηήκαηα γεθπξψλ κνξθήο δνθνχ είλαη: ιεηηνπξγία σο ακθηέξεηζηε δνθφο κε αξζξσηέο ζηεξίμεηο θαη έλα ή πεξηζζφηεξα αλνίγκαηα ζε ζεηξά, ζεηξά ακθηεξείζησλ δνθψλ κε ζπλερή πιάθα θαηαζηξψκαηνο, ζχζηεκα δνθνχ Gerber, ακθηπξνέρνληεο πξφβνινη απφ ηα βάζξα ελαιιαζζφκελνη κε αλαξηεκέλεο δνθνχο, ζπλερείο δνθνί δχν ή πεξηζζνηέξσλ αλνηγκάησλ

44 Φνξείο απφ πιαθνδνθνχο πνπ απνηεινχληαη απφ ηελ πιάθα θαηαζηξψκαηνο θαη ζπλήζσο απφ δχν θχξηεο δνθνχο θαη απφ εγθάξζηεο δηαδνθίδεο ζηηο ζέζεηο έδξαζεο, ζηα αθξφβαζξα θαη κεζφβαζξα, ζεσξνχληαη απφ ζηαηηθή άπνςε σο ξαβδφκνξθνη θνξείο. εκεηψλεηαη φηη ε εγθάξζηα δηαλνκή ησλ θνξηίσλ γίλεηαη κέζσ ησλ δηαδνθίδσλ θαη ηεο πιάθαο θαηαζηξψκαηνο. ε πεξίπησζε πεξηζζνηέξσλ θπξίσλ δνθψλ θαη δηαδνθίδσλ (ζην κέζνλ ηνπ αλνίγκαηνο ή ζην 1/3), ην ζχζηεκα απφ ζηαηηθή άπνςε ζπκπεξηθέξεηαη σο εζράξα δνθψλ. ηηο εζσηεξηθέο ζηεξίμεηο ζπλερψλ θνξέσλ απαηηείηαη πιάηνο δνθνχ κεγαιχηεξν απφ ην απαηηνχκελν ζηα αλνίγκαηα. Έηζη, ην πιάηνο ηεο δνθνχ εθιέγεηαη ζηαζεξφ θαζ' φιν ην κήθνο ηνπ αλνίγκαηνο, θαηά ηξφπν ψζηε λα είλαη επαξθέο θαη ζηηο ζέζεηο ησλ ελδηακέζσλ ζηεξίμεσλ. Ο πίλαθαο δίλεη κία ζχλνςε ησλ βέιηηζησλ δηαζηάζεσλ ηεο πιάθαο θαηαζηξψκαηνο θνξέσλ κνξθήο πιαθνδνθνχ κε δχν θχξηεο δνθνχο, ζε ζρέζε κε ηελ απφζηαζε ησλ θπξίσλ δνθψλ l 2 θαη ην κήθνο ησλ πξνβφισλ l 1. H ηειεπηαία ζηήιε ηνπ πίλαθα πεξηιακβάλεη ηελ απαηηνχκελε εγθάξζηα πξνέληαζε (πεξηνξηζκέλε) αλά m κήθνπο ηνπ θνξέα. Καηά ηε βηβιηνγξαθία πξνθχπηεη φηη ε βέιηηζηε αλαινγία ησλ δηαζηάζεσλ l 1 θαη l 2 αληηζηνηρεί ζηε ζρέζε l 1 : l 2 : l 1 = 0,45 : 1,00 : 0,45. Θεσξείηαη φηη ζε θαηαζθεπαζζείζεο γέθπξεο ε αλαινγία είλαη: l 1 : l 2 ~ 0,40 : 0,45. Πίλαθαο Βέιηηζηεο δηαζηάζεηο ηεο πιάθαο θαηαζηξώκαηνο θνξέσλ κνξθήο πιαθνδνθνύ κε δύν θύξηεο δνθνύο

45 Γηθηπσηέο γέθπξεο Οη γέθπξεο απηνχ ηνπ ηχπνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ ζπλήζσο γηα αλνίγκαηα 20-50m. Με ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ φκσο θαη ηελ εμέιημε ηεο επηζηήκεο, άιινη ηχπνη γεθπξψλ έγηλαλ θαηαιιειφηεξεο γη απηά ηα αλνίγκαηα. Παξφια απηά ζε απαίηεζε ζεκαληηθνχ χςνπο θχξησλ δνθψλ ζηήξημεο απνηέιεζαλ ηδαληθή ιχζε. ε απηέο ηηο θαηαζθεπέο ηα κέιε ππφθεηληαη θπξίσο ζε αμνληθέο δπλάκεηο έηζη ψζηε ζεκαληηθέο δπλάκεηο λα αλαιακβάλνληαη απφ ζρεηηθά κηθξέο δηαηνκέο. Γηα ηελ θάιπςε κεγαιχηεξσλ αλνηγκάησλ απαηηείηαη κεγάιν χςνο δηθηπψκαηνο, νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο θιίζεο ησλ δηαγσλίσλ (θιίζε δηαγσλίσλ κεηαμχ 45 ν θαη 60 ν ζπλεπάγεηαη νηθνλνκηθφ ζρεδηαζκφ). Ηδαληθή ιχζε πιένλ, απνηεινχλ θαη γηα αλνίγκαηα 60m-150m κε ηε ρξήζε δηθηπσκάησλ σο θχξησλ δνθψλ, ζηαζεξνχ ή κεηαβιεηνχ χςνπο, πξνζαξκνδφκελνπ ζην δηάγξακκα ξνπψλ. Γηα ζπλερείο θνξείο ην χςνο απμάλεηαη ζην ζηήξηγκα, ελψ γηα ακθηέξεηζηνπο ζην άλνηγκα. Αλ ε πιάθα ηνπ θαηαζηξψκαηνο ζπλδέεηαη δηαηκεηηθά κε ηε ραιχβδηλε ξάβδν άλσ πέικαηνο, ηφηε ζπκκεηέρεη ζηελ παξαιαβή ηεο έληαζεο εληφο ηνπ ζπλεξγαδφκελνπ πιάηνπο. ηηο πεξηνρέο αξλεηηθψλ ξνπψλ, ε πιάθα βξίζθεηαη ζε εθειθπζκφ θαη ην ζθπξφδεκα είλαη ξεγκαησκέλν. Σν εκβαδφλ ηεο ππνινγίδεηαη βάζεη ησλ νπιηζκψλ ηεο, κε κηα θαηάιιειε επαχμεζε ψζηε λα ιακβάλεηαη ππφςε ε ζπκκεηνρή ηνπ ζθπξνδέκαηνο κεηαμχ ησλ ξσγκψλ (tension stiffening). Οη ξάβδνη δηθηχσζεο απνηεινχληαη ζπλήζσο απφ θιεηζηέο δηαηνκέο ή δηαηνκέο ζρήκαηνο Ζ. Οη θιεηζηέο δηαηνκέο αληηζηέθνληαη θαιχηεξα ζηελ ηάζε γηα ηαιάλησζε ιφγσ αλέκνπ απφ ηηο Ζ δηαηνκέο. Σα πιενλεθηήκαηα ησλ Ζ δηαηνκψλ είλαη ε νηθνλνκία ηεο θαηαζθεπήο, ε επθνιία ζχλδεζεο ηνπο κε ηηο κεησπηθέο πιάθεο θαη θπζηθά ε επθνιία ζπληήξεζεο ηνπο. Οη δηθηπσηέο γέθπξεο δηαθξίλνληαη γηαηί: α) ηα κέιε ηνπο θαηαπνλνχληαη θπξίσο αμνληθά β) ηα δηθηπψκαηα επηηξέπνπλ κεγαιχηεξα χςε ζε ζρέζε κε ηηο ζπκπαγείο δηαηνκέο Ζ θαηαζθεπή ηνπο αθνινπζεί ηα εμήο ζηάδηα: α) Καηαζθεπή δηθηπσηψλ κειψλ ζε ηεκάρηα απφ θαηάιιειεο βηνκεραληθέο κνλάδεο β) πλαξκνιφγεζε ησλ ηεκαρίσλ θαη έιεγρνο θνηλήο ζπκπεξηθνξάο ηνπο ζε εμσηεξηθέο επηδξάζεηο γ) Παξάδνζε ησλ ηεκαρίσλ ζην εξγνηάμην θαη θαηαζθεπή κεξηθψλ θαηλσκάησλ ηνπ δηθηπψκαηνο δ) Οιηθή ζπλαξκνιφγεζε. Γέθπξεο ηχπνπ δηθηπψκαηνο γηα πνιιά ρξφληα ζεσξνχληαλ αληηαηζζεηηθέο. Σνπιάρηζηνλ νη πξψηεο θαηαζθεπέο απηνχ ηνπ ηχπνπ αθξηβψο απηφ καξηπξνχζαλ. Ο κεγάινο αξηζκφο θαηαθφξπθσλ θαη δηαγψλησλ ζηνηρείσλ θαη ε εληχπσζε πιήξνπο αηαμίαο απφ ην πιήζνο δηαηνκψλ κε ηηο δηάθνξεο θιίζεηο νδήγεζαλ ζηελ απνθπγή γεθπξψλ απηνχ ηνπ ηχπνπ. Σφζν νη κειεηεηέο γεθπξψλ, φζν θαη νη θαηαζθεπαζηέο ηνπο, νη ρξήζηεο αιιά θαη νη απινί παξαηεξεηέο ηνπο εμαθνινπζνχλ λα ζεσξνχλ απηφ

46 ηνλ ηχπν γεθπξψλ, αληηαηζζεηηθφ αθφκε θαη ζήκεξα. Άμην ιφγνπ είλαη επίζεο θαη ην γεγνλφο πσο ηα ραιχβδηλα κέξε ησλ δηθηπσηψλ γεθπξψλ είλαη εθηεζεηκέλα ζηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο θαη έηζη ε ππνρξεσηηθή ζπληήξεζε ηνπο ζην θχθιν δσήο ηνπο απμάλεη ζεκαληηθά ην θφζηνο Οξζνηξνπηθέο γέθπξεο Ο φξνο νξζνηξνπηθή δειψλεη ηηο δηαθνξεηηθέο ειαζηηθέο ηδηφηεηεο ζε δπν θάζεηεο δηεπζχλζεηο. ε απηέο ηηο γέθπξεο ην θαηάζηξσκα απνηειείηαη απφ κηα κεηαιιηθή πιάθα ζπγθνιιεκέλε ζε δηακήθεηο εληζρχζεηο, πνπ δεκηνπξγνχλ πιαίζην κε ηηο εγθάξζηεο δνθνχο ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Ζ θαηαζθεπή απηή δελ ρξεζηκνπνηείηαη πιένλ εθφζνλ απνδείρζεθε πσο ε κεηαιιηθή πιάθα ηνπ θαηαζηξψκαηνο δελ απμάλεη ηε δπζθακςία θαη ηελ αληνρή ησλ θχξησλ θεξφλησλ ζηνηρείσλ Πιαηζησηέο γέθπξεο ηηο γέθπξεο απηέο ε αλσδνκή ζηεξίδεηαη ζε θαηαθφξπθα ή θεθιηκέλα βάζξα, ηα νπνία είλαη κνλνιηζηθά ζπλδεδεκέλα κε ην θαηάζηξσκα θαη θαηαζθεπάδνληαη απφ ράιπβα θαη ζθπξφδεκα. Σν θαηάζηξσκα παθηψλεηαη θαη ε ξνπή ηνπ αλνίγκαηνο κεηαθέξεηαη κεξηθψο ζηηο ζηεξίμεηο. Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ πιαηζησηψλ θαηαζθεπψλ ινηπφλ είλαη, φηη γηα θαηαθφξπθα θνξηία δεκηνπξγνχληαη νξηδφληηεο δπλάκεηο νη νπνίεο έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηε κείσζε ησλ ξνπψλ ζην άλνηγκα. Με θαηάιιειε επηινγή δπζθακςηψλ δπγψκαηνο-ζηχισλ πξνθχπηεη ζεκαληηθή κείσζε ησλ ξνπψλ ζην κέζν ηνπ δπγψκαηνο θαη επηηπγράλεηαη κηθξφ θαηαζθεπαζηηθφ χςνο δνθνχ. Σν θαηάζηξσκα απνηειείηαη απφ θιεηζηή θπβνηνεηδή δηαηνκή. Απνηεινχλ θαηάιιειε ιχζε απφ άπνςε νηθνλνκίαο γηα κέζνπ κεγέζνπο αλνίγκαηα, ελψ δελ πξνηείλνληαη γηα αλνίγκαηα κέρξη 15m φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πιήξεηο δηαηνκέο. To ζηαηηθφ ζχζηεκα ησλ γεθπξψλ απηψλ είλαη ηζνζηαηηθφ ηξηαξζξσηφ ηφμν, έθθεληξν ηξηαξζξσηφ ηφμν, ακθηαξζξσηφ ηφμν, δηαξζξσηφ κε πηεξχγηα θαηάιιειν γηα γέθπξεο πάλσ απφ απηνθηλεηφδξνκνπο, ακθίπαθην, δηαξζξσηφ κε ζχζηεκα ή πνιχζηπιν πιαίζην. Οη πιαηζησηέο γέθπξεο ελφο αλνίγκαηνο ζπλήζσο θαηαζθεπάδνληαη ακθηαξζξσηέο κε θαηάιιειε δηακφξθσζε ησλ αθξνβάζξσλ. Ζ πεξίπησζε πιαηζησηήο γέθπξαο κε δηαθνξεηηθή δηαηνκή θαηά κήθνο ηνπ θνξέα απεηθνλίδεηαη ζην αθφινπζν ζρήκα

47 ρήκα Πιαηζησηή γέθπξα κε δηαθνξεηηθέο δηαηνκέο. 17 Σα ππνζηπιψκαηα ησλ πιαηζησηψλ γεθπξψλ κπνξεί λα πξνβιέπνληαη θεθιηκέλα ή θαηαθφξπθα. Με ηε δηάηαμε ησλ θεθιηκέλσλ ππνζηπισκάησλ φκσο επηηπγράλεηαη κείσζε ηνπ κεζαίνπ αλνίγκαηνο ηνπ θνξέα. ρήκα Τπνζηπιώκαηα πιαηζησηώλ γεθπξώλ Σνμσηέο γέθπξεο Απνηεινχλ ηνλ πξψην ηχπν γέθπξαο πνπ θαηαζθεπάζηεθε, νη γλσζηέο ζε φινπο πέηξηλεο ηνμσηέο γέθπξεο. Ζ ιεηηνπξγία ηνπο ζηεξίδεηαη ζηε κεηαθνξά ηνπ θνξηίνπ ζηηο ζηεξίμεηο (κε ζιίςε) θαη είλαη θαηάιιειεο γηα θνξείο απφ ζπκπαγή δνκηθά πιηθά κε πςειή ζιηπηηθή αληνρή. Γηα αλνίγκαηα κηθξά έσο 50m ε επηινγή απηνχ ηνπ ηχπνπ γέθπξαο είλαη αληηνηθνλνκηθή, ελψ γηα κεγάια αλνίγκαηα ζε ζπλδπαζκφ κε θαθή πνηφηεηα εδάθνπο ζεκειίσζεο ε νξηδφληηα ζπληζηψζα ηεο αληίδξαζεο είλαη δπλαηφ λα κε κπνξεί λα κεηαθεξζεί κα αζθάιεηα ζην έδαθνο. ηαλ πξφθεηηαη γηα κεγάια κεγέζε νξηδνληίσλ δπλάκεσλ ζηηο ζηεξίμεηο, ε νξηδφληηα ζπληζηψζα αλαιακβάλεηαη απφ έλαλ ειθπζηήξα πνπ

48 ζπλδέεη ηα άθξα ηνπ ηφμνπ. Σφμν κηθξνχ βάξνπο θαη κεγάινπ χςνπο ειαρηζηνπνηεί ηελ νξηδφληηα ζπληζηψζα ηεο αληίδξαζεο. Σν ζηαηηθφ ζχζηεκα ησλ ηνμνηψλ γεθπξψλ κπνξεί λα είλαη: ηζνζηαηηθφ ηξηαξζξσηφ ηφμν, κηα θνξά ππεξζηαηηθφ δηαξζξσηφ ηφμν, ηφμν κε άξζξσζε ζηε θνξπθή ή θαη ακθίπαθην πιαίζην. Αμίδεη λα αλαθέξνπκε ηελ επηλφεζε ηνπ Α. Μaillart: ην ηφμν αξρίδεη ζηε ζηήξημε σο πιάθα, ζην ηέηαξην ηνπ αλνίγκαηνο έρεη δηαηνκή U γηα αλάιεςε ησλ θακπηηθψλ ξνπψλ θαη ζηελ θνξπθή ν ζφινο ελψλεηαη κε ηελ πιάθα ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Θεσξείηαη ηδαληθή θαη νηθνλνκηθή ιχζε γηα αλνίγκαηα πάλσ απφ 50m. ηελ θαηεγνξία απηή αλήθεη θαη ην ζχζηεκα ησλ παξάιιεισλ ηνμσηψλ αληεξίδσλ κε αλάξηεζε ηνπ θαηαζηξψκαηνο απφ απηέο, φπνπ θαη μερσξίδεη γηα ην ρακειφ θαηαζθεπαζηηθφ θφζηνο. ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ην έδαθνο δελ είλαη θαιήο πνηφηεηαο γηα ηελ άκεζε ζεκειίσζε ησλ αληεξίδσλ, ην θαηάζηξσκα δηακνξθψλεηαη ζαλ ειθπζηήξαο πξνο παξαιαβή ησλ νξηδφληησλ σζήζεσλ ηνπ ηφμνπ. Σνμσηέο γέθπξεο ζρεδηάδνληαη πιένλ θάησ απφ εηδηθέο ηνπνγξαθηθέο θαη γεσινγηθέο ζπλζήθεο, ζε πεξηπηψζεηο γεθπξψζεσλ θάπνησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζεκείσλ ζηα νπνία, είηε απφ εδαθνηερληθνχο ιφγνπο είηε απφ ιφγνπο αηζζεηηθήο, δελ πξέπεη λα ηνπνζεηεζνχλ βάζξα. Οξηδφληηεο κεηαθηλήζεηο πξνθαινχλ πξφζζεηεο θαηαπνλήζεηο ζην ηφμν. Θα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε επίδξαζε ηεο ζπζηνιήο ιφγσ πήμεσο θαη ηνπ εξππζκνχ. ηηο ηνμσηέο γέθπξεο ην θφζηνο ησλ ηθξησκάησλ θαη μπιφηππσλ είλαη ζεκαληηθά κεγαιχηεξν απφ φηη ζηηο γέθπξεο θνξέσλ κνξθήο δνθνχ. πληζηάηαη βάζεη Ο.Μ.Ο.Δ. γηα: α) f/l < 1/10 ε δεκηνπξγία ηξηαξζξσηνχ ηφμνπ (ρήκα ) ρήκα Σξηαξζξσηό ηόμν 19 β) f/l 1/10 ε δεκηνπξγία δηαξζξσηνχ ηφμνπ (ρήκα )

49 ρήκα Γηαξζξσηό ηόμν 20 γ) f/l 1/6 ε δεκηνπξγία ακθίπαθηνπ ηφμνπ (ρήκα ). ρήκα Ακθίπαθην ηόμν 21 Ο θνξέαο επί ηνπ νπνίνπ γίλεηαη ε θπθινθνξία κπνξεί είηε λα επηθάζεηαη ηνπ ηφμνπ (ρήκα ), είηε λα αλαξηάηαη απφ απηφ (ρήκα ). ρήκα Φνξέαο επηθαζήκελνο ηνπ ηόμνπ 22 ρήκα Φνξέαο αλαξηώκελνο ηνπ ηόμνπ 23 ηελ πεξίπησζε ηνπ επηθαζήκελνπ θνξέα θπθινθνξίαο, ν θνξέαο απηφο κπνξεί ζηελ πεξηνρή ηεο θιείδαο είηε λα ζπλδέεηαη κε ην ηφμν, είηε λα ππέξθεηηαη ηνπ ηφμνπ (ρήκα )

50 ρήκα ύλδεζε ζηε πεξηνρή ηεο θιείδαο 24 Δηθόλα Μνξθνινγία ηνμνηώλ γεθπξώλ. 25 Ζ πην ζχγρξνλε κέζνδνο θαηαζθεπήο κεγάισλ ηνμνηψλ γεθπξψλ ρσξίο λα απαηηείηαη πξνεγνχκελε θαηαζθεπή ηθξηψκαηνο γηα ηε ζθπξνδέηεζε ηνπ ηφμνπ απεηθνλίδεηαη ζην αθφινπζν ζρήκα (ρήκα ). Σν κηζφ ηφμν ζθπξνδεηείηαη κε ηε βνήζεηα θνξείνπ ζε θαηαθφξπθε ζέζε ζηελ αληίζηνηρε πιαγηά ηεο πξνο γεθχξσζε ραξάδξαο θαη ζηε ζπλέρεηα, κε ηε βνήζεηα ζπξκαηφζρνηλσλ, πεξηζηξέθεηαη κε θέληξν ηηο γελέζεηο ηνπ ηφμνπ κέρξη ηελ ηειηθή ζέζε. ρήκα ύγρξνλε κέζνδνο θαηαζθεπήο ηνμσηώλ γεθπξώλ

51 Καισδησηέο γέθπξεο Δλδείθλπληαη γηα πνιχ κεγάια αλνίγκαηα (200m-2000m) ρσξίο ελδηάκεζε ζηήξημε. Πξφθεηηαη γηα ηελ πιένλ θαηλνηνκηθή εμέιημε κεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν θαη είλαη ε θαηαιιειφηεξε ιχζε γηα ηελ ζχλδεζε κεζαίσλ θαη κεγάισλ αλνηγκάησλ. Απνηεινχλ πεξίπνπ ην 90% ησλ γεθπξψλ κεγάισλ αλνηγκάησλ. ε απηφ ηνλ ηχπν γέθπξαο ην θαηάζηξσκα ελδηάκεζα ζην κήθνο ηνπ, αλαξηάηαη απφ ηέλνληεο νη νπνίνη θαηαιήγνπλ ζηνπο ππιψλεο κεηαθέξνληαο ηνπο ην θνξηίν ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Δπεηδή ε θακπηηθή έληαζε ηνπ θαηαζηξψκαηνο αλαιακβάλεηαη εμνινθιήξνπ απφ ηνπο ηέλνληεο, ην βάξνο ησλ δνθψλ ηνπ θαηαζηξψκαηνο κπνξεί λα κεησζεί κε απνηέιεζκα κηθξφηεξν βάξνο γέθπξαο. Σν ζχζηεκα απηφ ησλ θαισδίσλ αλαηξεί ηελ αλάγθε ελδηάκεζεο ζηήξημεο. Οη θαισδησηέο γέθπξεο είλαη κεγάιεο αληνρήο, πιενλεθηνχλ ζηελ πεξίπησζε ζεηζκηθήο θφξηηζεο, έρνπλ ζεκαληηθή επθακςία θαη είλαη επάισηεο ζηνλ άλεκν. Καηά ηελ φςε ηεο γέθπξαο ηα θαιψδηα δηαηάζζνληαη παξάιιεια ή αθηηλσηά. Ζ αθηηλσηή δηάηαμε είλαη πεξηζζφηεξν ζθφπηκε ηερληθά θαη νηθνλνκηθά. Οη κνξθέο ησλ ππιψλσλ ησλ γεθπξψλ απηψλ πνηθίινπλ. Σα θαιψδηα ηεο γέθπξαο ζπλήζσο ηνπνζεηνχληαη ζε έλα κφλν επίπεδν κε αγθπξψζεηο θαηά ηνλ άμνλα ηεο γέθπξαο θαη ε δηαηνκή έηζη γίλεηαη δχζηξεπηε γηα ηελ αλάιεςε ησλ κνλφπιεπξσλ θνξηίσλ θπθινθνξίαο. Μεγάινο αξηζκφο θαισδίσλ νδεγεί ζε κηθξέο δπλάκεηο θαισδίσλ-αγθχξσζεο, απινχζηεξε αγθχξσζε, νκαιφηεξε κεηαβίβαζε ησλ θνξηίσλ απφ ην θαηάζηξσκα ζηνλ ππιψλα, κηθξέο απαηηήζεηο ηνπηθήο ελίζρπζεο ζηε ζέζε ησλ ζπλδέζεσλ θαη ζπλεπψο ρακειφ θφζηνο. Δπεηδή ηα θαιψδηα ζηελ ελ ιφγσ πεξίπησζε είλαη κηθξήο δηαηνκήο αληηθαζίζηαληαη επθνιφηεξα αλ ππνζηνχλ βιάβεο θαη θπζηθά ε αλέγεξζε ηεο γέθπξαο είλαη επθνιφηεξε. Οη θαισδησηέο γέθπξεο κπνξνχλ θάιιηζηα λα έρνπλ έλαλ, δχν ή πεξηζζφηεξνπο ππιψλεο. Σα θαιψδηα θξέκνληαη απφ ηελ θνξπθή ησλ πςειψλ ππιψλσλ θαη ζπλδένληαη απφ ην αληίζεην άθξν κε ηζρπξά ζπζηήκαηα αγθχξσζεο. Απηφ εληζρχεηαη απφ δπν παξάπιεπξεο δνθνχο αθακςίαο, κε χςνο ην 1/50 πεξίπνπ ηνπ ειεπζέξνπ αλνίγκαηνο. Σν βέινο ηνπ 10 ηφμνπ ησλ ζπξκαηφζρνηλσλ θπκαίλεηαη απφ 1/10 έσο 1/15 ηεο ρνξδήο. Δηθόλα Σνκή θαισδησηήο γέθπξαο

52 Αθηηλσηή δηάηαμε Ο ηχπνο απηφο θαισδίσζεο πξνζθέξεη αξθεηά πιενλεθηήκαηα. Καηαξρήλ νη νξηδφληηεο δπλάκεηο πνπ εηζάγνληαη ζην θαηάζηξσκα είλαη ζαθψο κηθξφηεξεο ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο ηχπνπο, αθνχ απμάλεηαη ε κέζε γσλία θαηαζηξψκαηνο - θαισδίνπ. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα απαηηνχληαη κηθξφηεξεο δηαηνκέο θαισδίσλ θαη θαηά ζπλέπεηα πεξηζζφηεξε νηθνλνκία ζην αθξηβφηεξν πιηθφ θαηαζθεπήο. Δπίζεο, ε αθηηλσηή δηάηαμε έρεη ην πιενλέθηεκα φηη ππνβάιεη ηνπο ππιψλεο ζε κέηξηα θάκςε θαηά ηελ νξηδφληηα δηεχζπλζε, αθνχ (ζπλήζσο) ε δηάηαμε ησλ θαισδίσλ είλαη ζπκκεηξηθή. Ζ δηάηαμε απηή είλαη πεξηζζφηεξν ζθφπηκε ηερληθά θαη νηθνλνκηθφηεξε απφ ηηο ππφινηπεο. Βέβαηα αηζζεηηθά ην αθηηλσηφ ζχζηεκα ππνιείπεηαη θαηά γεληθή νκνινγία ηεο παξάιιειεο δηάηαμεο θαισδίσλ. Σαπηφρξνλα, έλα ζεκαληηθφ θαηαζθεπαζηηθφ πξφβιεκα πνπ πξνθχπηεη αθνξά ζηελ πεξηνρή ηεο αγθχξσζεο ησλ θαισδίσλ ζηελ θνξπθή ηνπ ππιψλα. Οη ηάζεηο πνπ δεκηνπξγνχληαη απαηηνχλ ηελ ρξήζε εηδηθψλ δηαηάμεσλ αγθχξσζεο. Ζ πξνζνκνίσζε θαη κφλν ηέηνησλ δηαηάμεσλ είλαη δχζθνιε, πφζν κάιινλ ε θαηαζθεπή ηνπο, θαισδίσλ πηζαλφηαηα ππεξβαίλεη απηή ηε δπζρέξεηα. σζηφζν ην νηθνλνκηθφ φθεινο ησλ κηθξφηεξσλ Παξάιιειε Γηάηαμε Σν αηζζεηηθφ απνηέιεζκα είλαη ην θχξην πιενλέθηεκα ηεο δηάηαμεο απηήο. Ζ κηθξή θιίζε ησλ θαισδίσλ έρεη σο απνηέιεζκα, ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηεο δχλακεο λα «ράλεηαη» ζηελ νξηδφληηα δηεχζπλζε θαη έηζη απαηηνχληαη κεγαιχηεξεο δηαηνκέο θαισδίσλ. Άιισζηε ε κεγάιε ζιίςε πνπ εηζάγεηαη ζηηο θχξηεο δνθνχο απφ έλα ζεκείν θαη πέξα κπνξεί λα απνηειέζεη πξφβιεκα γηα ηελ αληνρή ηνπο. Καηαζθεπαζηηθά ην βαζηθφ πιενλέθηεκα είλαη ε θαηαλνκή θαζ χςνο ησλ θαισδίσλ ζηνλ ππιψλα πνπ δεκηνπξγεί κηα θαιχηεξε θαηαλνκή ησλ ηάζεσλ (κεησκέλεο δηαζηάζεηο ππιψλσλ, επθνιφηεξε αγθχξσζε θαισδίσλ). Ζκηαθηηλσηή δηάηαμε πλδπάδεη ηα πιενλεθηήκαηα ησλ δχν παξαπάλσ. Ζ θαζ χςνο αγθχξσζε ησλ θαισδίσλ ζηνπο ππιψλεο θαη ε απμεκέλε κέζε γσλία θαισδίνπ θαηαζηξψκαηνο δεκηνπξγεί πνιιά πιενλεθηήκαηα. Ζ επθνιία ζηελ θαηαζθεπή ησλ αγθπξψζεσλ θαη ε κηθξφηεξε ζιίςε ζην θαηάζηξσκα ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αηζζεηηθή αξηηφηεηα, θάλνπλ ηελ εκηαθηηλσηή δηάηαμε ηελ ζπλεζέζηεξε επηινγή ζηηο ζχγρξνλεο θαισδησηέο γέθπξεο. Αζχκκεηξε δηάηαμε Ζ αζχκκεηξε δηάηαμε εθαξκφδεηαη ζπλήζσο ζε γέθπξεο κε έλα ππιψλα. πλήζσο ηα θαιψδηα απφ ηε κία πιεπξά αγθπξψλνληαη ζε block απφ ζθπξφδεκα. Μηα κέζε γσλία θαισδίσλ ηεο ηάμεο ησλ 45º

53 δίλεη ηα πιένλ νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα. Γεληθά ε ηάζε ηεο κείσζεο ηνπ ηδίνπ βάξνπο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ δπλαηφηεηα γεθχξσζεο κεγαιχηεξσλ αλνηγκάησλ κε απηή ηε δηάηαμε. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε δηάηαμε απηή είλαη ζπλήζεο ζε πεδνγέθπξεο, φπνπ κάιηζηα ζπλδπάδεηαη κε ηελ δηάηαμε θαισδίσλ ζε έλα κφλν επίπεδν θαηά ηελ εγθάξζηα έλλνηα Κξεκαζηέο γέθπξεο H ζπλήζεο κνξθή ηνπο είλαη κε ηξία αλνίγκαηα θαη δχν ππιψλεο. ε απηφ ηνλ ηχπν γεθπξψλ, νη ηέλνληεο απφ ηνπο νπνίνπο αλαξηάηαη ην εληαίν θαηάζηξσκα δε κεηαθέξνπλ ην θνξηίν ζηνπο ππιψλεο, αιιά ζε έλα θεληξηθφ θαιψδην ην νπνίν δηέξρεηαη πάλσ απφ ηνπο ππιψλεο θαη αγθπξψλεηαη ζηα άθξα ηεο γέθπξαο. Απφ ηα θχξηα θαιψδηα αλαξηψληαη ηα δεπηεξεχνληα (θαηαθφξπθα) γηα ηελ αλάξηεζε ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Οη θξεκαζηέο γέθπξεο απνηεινχλ νπζηαζηηθά έλα δηαθξηηφ ζχζηεκα θαισδησηήο γέθπξαο. Τπάξρεη έλα βαζηθφ παξαβνιηθφ θαιψδην θαη θαηαθφξπθνη ή θεθιηκέλνη αλαξηήξεο, νη νπνίνη ζπλδένπλ ηηο θχξηεο δνθνχο ηνπ θαηαζηξψκαηνο κε ην βαζηθφ θαιψδην, κε ζπλήζε κεηαμχ ηνπο απφζηαζε 10-20m. Ζ γεσκεηξία ηνπ θχξηνπ θαισδίνπ ιφγσ κφληκνπ θνξηίνπ πξνζδηνξίδεηαη ζεσξψληαο φηη ε θχξηα δνθφο θαη νη ππιψλεο δελ θαηαπνλνχληαη ζε θάκςε. Ζ γεληθή κνξθνινγία ησλ θαισδίσλ ζηηο θξεκαζηέο γέθπξεο πνηθίιεη. Δίλαη δπλαηφ ηα κεζαία αλνίγκαηα λα αλαξηψληαη απφ ην θχξην θαιψδην, ην νπνίν ζπλερίδεη κεηά ηνπο ππιψλεο θαη αγθπξψλεηαη, πξνθεηκέλνπ λα εκπνδίζεη ηελ νξηδφληηα κεηαηφπηζε ηεο θεθαιήο ησλ ππιψλσλ. Δίλαη επίζεο δπλαηφ ηα πιεπξηθά αλνίγκαηα λα ζηεξίδνληαη κέζσ αλαξηήξσλ απφ ην θχξην θαιψδην. ηελ πεξίπησζε ηξηψλ αλνηγκάησλ γέθπξαο, αλ ην κεζαίν άλνηγκα είλαη δηπιάζην ηνπ αθξαίνπ, ην θαιψδην είλαη ζπκκεηξηθφ σο πξνο ηνλ ππιψλα, φκσο ε αχμεζε ησλ πιεπξηθψλ αλνηγκάησλ νδεγεί ζε κείσζε ηεο δπζθακςίαο θαη αχμεζε ησλ παξακνξθψζεσλ ζην κεζαίν άλνηγκα. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα γίλεη ζχλδεζε ηνπ θπξίνπ θαισδίνπ κε ηελ θχξηα δνθφ ζην κέζνλ ηνπ κεζαίνπ αλνίγκαηνο κέζσ εηδηθνχ ζπλδέζκνπ, νπφηε θαη αιιάδεη ε ζηαηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ θνξέα. Ζ ρξήζε θεθιηκέλσλ αλαξηήξσλ ζπληειεί ζηελ εκθάληζε ιεηηνπξγίαο δηθηπψκαηνο, κε απνηέιεζκα νη δηαηκεηηθέο δπλάκεηο πνπ πξνθαινχληαη απφ ηα εμσηεξηθά θνξηία λα παξαιακβάλνληαη θαη λα κεηαθέξνληαη κέζσ ηνπ ζπζηήκαηνο θαισδίσλ. πλήζεο είλαη θαη ε ρξήζε πιέγκαηνο ινμψλ αλαξηήξσλ. Ζ αλέγεξζε γεθπξψλ απηνχ ηνπ είδνπο αξρίδεη κε ηελ θαηαζθεπή ησλ ππιψλσλ θαη ησλ θχξησλ θαισδίσλ θαη έπεηηα κε αλάξηεζε ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Ζ αλχςσζε ησλ ηκεκάησλ αξρίδεη είηε απφ ην άλνηγκα είηε απφ ηνπο ππιψλεο. Οη θχξηεο δνθνί κπνξεί λα είλαη κνξθήο Η, δηθηπψκαηα θαη θπβνηνεηδείο δνθνί. Σα δηθηπψκαηα θαη νη θπβνηνεηδείο δνθνί πξνηηκψληαη θαζψο εμππεξεηνχλ ζηνλ έιεγρν ησλ αεξνδπλακηθψλ κεηαθηλήζεσλ θαη ησλ γσληαθψλ παξακνξθψζεσλ ηνπ θαηαζηξψκαηνο. Οη θχξηεο δνθνί είλαη δηακήθεηο θαηαζθεπέο

54 πνπ θαηαλέκνπλ ηα θηλεηά θνξηία, ιεηηνπξγνχλ σο ζηεξίμεηο γηα ην θαηαθφξπθν ζχζηεκα θαη εμαζθαιίδνπλ αεξνδπλακηθή ζηαζεξφηεηα Αλαξηεκέλεο γέθπξεο Ζ θαηεγνξία απηή απνηειεί έλα επίζεο δηαθξηηφ ζχζηεκα θαισδησηήο γέθπξαο. Πξνηείλνληαη ηδηαίηεξα γηα αλνίγκαηα απφ 150m έσο 1000m ιφγσ ηεο επρέξεηαο ζηελ επηινγή ηεο κνξθνινγίαο θαη ζεσξνχληαη νηθνλνκηθφηεξεο γηα αλνίγκαηα <1000m. Μπνξνχλ ινηπφλ λα κνξθσζνχλ ζπκκεηξηθά αλνίγκαηα κε δπν ππιψλεο, αζχκκεηξα αλνίγκαηα αλαξηεκέλα απφ έλα ππιψλα, πνιιαπιά αλνίγκαηα κε ππιψλεο, θαιψδηα δηαηεηαγκέλα ζε έλα ή δπν θαηαθφξπθα αλνίγκαηα, θεθιηκέλνη ππιψλεο θ.α. Tα θαιψδηα αλάξηεζεο ηνπ θαηαζηξψκαηνο απφ ηνπο ππιψλεο δηαηάζζνληαη ζπλήζσο ζε έλα ή δχν θαηαθφξπθα επίπεδα θαη ζπγθιίλνπλ ζηελ θεθαιή ηνπ ππιψλα ζηε κηα άθξε ηνπο, ελψ απνθιίλνπλ ζηελ άιιε άθξε πνπ αγθπξψλεηαη ζην θαηάζηξσκα. Αλάινγα κε ηελ δηάηαμε θαη ηε δηαζπνξά ησλ θαισδίσλ δηαθξίλεηαη ην αθηηλσηφ ζχζηεκα, ην ηξνπνπνηεκέλν αθηηλσηφ (εκη-αθηηλσηφ) θαη ην παξάιιειν ζχζηεκα. Ζ επηινγή ηνπ ζπζηήκαηνο θαζψο θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ θαισδίσλ εμαξηάηαη απφ ην άλνηγκα ηεο γέθπξαο, ην πιάηνο ηεο, ηα θνξηία, ην χςνο ησλ ππιψλσλ θαη ηελ αηζζεηηθή ηνπ κειεηεηή. Οη πξψηεο αλαξηεκέλεο γέθπξεο είραλ κφλν έλα θαιψδην ζε θάζε ππιψλα αθήλνληαο ειεχζεξα κεγάια κήθε, γηα ηα νπνία απαηηνχληαλ δνθφο κε ζεκαληηθή θακπηηθή αληνρή. κσο κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ δηακνξθψζεθε ην ζχζηεκα ησλ αλαξηεκέλσλ γεθπξψλ κε πνιιά θαιψδηα, ην νπνίν θαη ραξαθηεξίδεηαη σο ηξηγσληθφ δηθηχσκα κε ην θαηάζηξσκα λα ιεηηνπξγεί σο ζιηβφκελν κέινο. Άξα ε βαζηθή κνξθή ηεο είλαη κηα ζεηξά απφ δηαδνρηθά ηξίγσλα πνπ ζπληίζεληαη απφ ηνλ ππιψλα ή ηνλ πχξγν, ηα θαιψδηα θαη ηε δνθφ. Σα κέιε απηά θαηαπνλνχληαη αμνληθά, ηα θαιψδηα εθειθχνληαη θαη ν ππιψλαο θαη ε δνθφο ζιίβνληαη. Ζ δπζθακςία ησλ αλαξηεκέλσλ γεθπξψλ κε πνιιαπιά θαιψδηα εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηε γσλία θιίζεο θαη ην επίπεδν ηεο ηάζεο ησλ θαισδίσλ. Δηθφλα ςε αλαξηεκέλεο γέθπξαο

55 3.1.4 Αλάινγα κε ηε ξνή ησλ δπλάκεσλ Απφ πιεπξάο ξνήο ησλ δπλάκεσλ ζηελ αλσδνκή ηεο γέθπξαο, νη γέθπξεο δηαθξίλνληαη ζε κνλνδηάζηαηα θαη δηζδηάζηαηα ζπζηήκαηα. ηα κνλνδηάζηαηα ζπζηήκαηα ην θνξηίν δηαλέκεηαη ζε κηα κφλν δηεχζπλζε, κε απνηέιεζκα θάκςε ζε κηα νξηδφληηα δηεχζπλζε, ηελ θάζεηε ζην δηακήθε άμνλα ηεο γέθπξαο. ηηο γέθπξεο ηχπνπ πιάθαο κε λεπξψζεηο, ε θάκςε γίλεηαη πεξί δπν θαζέησλ κεηαμχ ηνπο νξηδφληησλ δηεπζχλζεσλ, νπφηε θαη έρνπκε δηζδηάζηαζην ζχζηεκα. Βέβαηα ε αλσδνκή ηεο γέθπξαο κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί σο ηξηζδηάζηαην ζχζηεκα απνηεινχκελε απφ πιάθα ζθπξνδέκαηνο ζηεξηδφκελε ζε ηξηζδηάζηαην δηθηχσκα απφ ππξακηδνεηδή ηεηξάεδξα Αλάινγα κε ηε ρξήζε Αλάινγα κε ηε ρξήζε ησλ γεθπξψλ δηαθξίλνπκε ηηο νδηθέο γέθπξεο, ηηο ζηδεξνδξνκηθέο γέθπξεο θαη ηηο γέθπξεο πνπ θέξνπλ κε θηλεηά θνξηία δειαδή γέθπξεο κεηαθνξάο κε ζσιελψζεηο (λεξνχ, θπζηθνχ αεξίνπ, πεηξειαίνπ), γέθπξεο αεξνδηαδξφκσλ αεξνδξνκίσλ, πεδνγέθπξεο. Γηα ηηο πεδνγέθπξεο ην ειάρηζην πιάηνο απηψλ, αλ δελ γίλεηαη εηδηθή αλαθνξά, νξίδεηαη ίζν πξνο: Διάρηζην σθέιηκν πιάηνο 3,00 m Πιάηνο πάθησζεο θηγθιηδσκάησλ 2 x 0,25 = 0,50 m Διάρηζην ζπλνιηθφ πιάηνο 3,50 m Ζ δηαηνκή ηνπ θνξέα ησλ πεδνγεθπξψλ εθιέγεηαη θαηά ηέηνην ηξφπν ψζηε ε πξφζβαζε ησλ ρξεζηψλ ζην θαηάζηξσκα λα γίλεηαη κε ηνλ ειάρηζην αξηζκφ βαζκίδσλ. Βαζηθή αξρή ηεο δηαζηαζηνιφγεζεο ησλ πεδνγεθπξψλ πξέπεη λα είλαη ε απνθπγή ελφριεζεο ησλ ρξεζηκνπνηνχλησλ απηέο, πεδψλ ή πνδειαηψλ Αλάινγα κε ηε δπλαηόηεηα κεηαθίλεζεο Αλάινγα κε ηε δπλαηφηεηα κεηαθίλεζεο νη γέθπξεο δηαθξίλνληαη ζε ζηαζεξέο θαη θηλεηέο. Οη ζηαζεξέο δηαθξίλνληαη επηκέξνπο: Δθ ηεο γσλίαο απηψλ θαηά δηεχζπλζε πξνο ηε θνίηε ή εθείλεο ηνπ εκπνδίνπ ζε: "νξζέο" ή "νξζνγψληεο" θαη ζε "ινμέο". Δθ ηεο θαηαζθεπήο έδξαζεο παξαιιήισλ δνθψλ, γλσζηέο σο "δνθνγέθπξεο" θαη ηέινο Οη "θξεκαζηέο" πνπ εδξάδνληαη θαη ηαπηφρξνλα αλαξηψληαη ζε ππιψλεο. Οη θηλεηέο κε ηε ζεηξά ηνπο δηαθξίλνληαη ζε νξηδφληηα πεξηζηξεθφκελεο, πεξηζηξνθηθά αλπςνχκελεο, θαηαθφξπθα αλπςνχκελεο, θπιηφκελεο. Οη θηλεηέο δηαθξίλνληαη επηκέξνπο ζε "αλαξηψκελεο", "πεξηζηξνθηθέο" θαη "πηπζζφκελεο". ηηο θηλεηέο γέθπξεο ππάγνληαη θαη νη "πισηέο"

56 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ν :ΑΗΘΖΣΗΚΖ 4.1 Αηζζεηηθή ησλ γεθπξώλ «Σν ιαλζαζκέλν θαη ην πνκπψδεο ζπαλίσο σθεινχλ ηελ ηέρλε, αιιά ε απξνζδφθεηε νκνξθηά κπνξεί λα πεγάδεη απφ ηνλ απζνξκεηηζκφ ησλ θαηαζθεπψλ ηνπ κεραληθνχ, πνπ δηέπνληαη απφ ηνπο λφκνπο ηεο θχζεο θαη κπνξεί ζπλεπψο λα επηηχρνπλ ηελ αξκνλία» ζχκθσλα κε ηνλ Λε Κνξκπηδηέ. Ζ αηζζεηηθή άπνςε είλαη πάληα ππνθεηκεληθή. Κάπνηα θξηηήξηα φκσο δελ παχνπλ λα είλαη θνηλά. Αλά ηνπο αηψλεο έρνπλ θαηαζθεπαζηεί γέθπξεο φισλ ησλ ηχπσλ. Δάλ εμαηξεζνχλ ειάρηζηεο πεξηπηψζεηο έηνηκσλ ζρεδίσλ, ε αηζζεηηθή είλαη παξάγνληαο πνπ νη κειεηεηέο κεραληθνί πάληα ιακβάλνπλ ππφςε. Απηφ δε ζεκαίλεη φκσο πσο φια ηα δεκηνπξγήκαηα ηνπο δηέπνληαη απφ θαιαηζζεζία. Οη γέθπξεο είλαη θαηαζθεπέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηε ρξήζε ηεο πεηζαξρίαο ηεο δνκηθήο ιεηηνπξγηθφηεηαο, σο αξρηθή βάζε γηα ηε δεκηνπξγία ησλ λέσλ θαη ζεκαληηθψλ νπηηθψλ κνξθψλ. Απηφ ηηο μερσξίδεη απφ ηα γιππηηθά ή αξρηηεθηνληθά έξγα. ην αζηηθφ πεξηβάιινλ ζπκβάιινπλ ζηελ θαζεκεξηλή αζηηθή εκπεηξία, γεγνλφο πνπ δείρλεη φηη είλαη απαξαίηεην θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ γεθπξψλ λα ζπλππνινγίδεηαη θαη ε αηζζεηηθή ηνπο. Ζ νπηηθή έιμε κηαο γέθπξαο κπνξεί λα απνδνζεί ζηε κνξθή, ηηο ιεπηνκέξεηεο θαη ζην πεξηβάιινλ ηνπνζέηεζήο ηεο. Σα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαιχηεξσλ γεθπξψλ είλαη ε απιφηεηα, ε ιεπηφηεηα, νη ζπλερείο γξακκέο θαη νη κνξθέο ησλ ζηνηρείσλ ηεο γέθπξαο πνπ αλαθιάηαη ζε απηά ε δπλακηθφηεηα ηεο θαηαζθεπήο. ηνηρεία πνπ θαζνξίδνπλ ηελ αηζζεηηθή αμία ζην ζρεδηαζκφ ησλ γεθπξψλ είλαη : ε αλαινγία κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο γέθπξαο ε ζπκκεηξία, ε νπνία πξνζδίδεη αξκνλία θαη θαιαηζζεζία ε δηάηαμε θαη ν ξπζκφο ησλ επηκέξνπο ζηνηρείσλ ε αληίζεζε θαη ε αξκνλία ε απιφηεηα θαη ε ιεπηφηεηα ηνλίδνπλ ηελ αθεξαηφηεηα ηεο θαηαζθεπήο ε ελφηεηα ηνπ ζρεδίνπ ε αξκνλία θαη ε ζπλνρή κε ην πεξηβάιινληα ρψξν Βαζηθέο νδεγίεο γηα ηελ αηζζεηηθή γίλνληαη θαη βάζεη Ο.Μ.Ο.Δ.10 (Σεχρνο ηερληθψλ έξγσλ). Υαξαθηεξηζηηθά, ζηε δηακφξθσζε ησλ θνξέσλ ησλ γεθπξψλ αληζφπεδσλ δηαζηαπξψζεσλ (θάησ θαη άλσ δηαβάζεηο) νδηθψλ έξγσλ θαη κάιηζηα ηεο θάησ επηθαλείαο ηνπο (νπξαλφο), νξίδεηαη λα θαηαζθεπάδνληαη κε θνξείο ηχπνπ πιάθαο (ζπκπαγνχο ή κε δηάθελα) ή θηβσηηφκνξθνπο θνξείο (Caissons) κε δχν ην πνιχ θηβψηηα αλά γέθπξα (ή θιάδν γέθπξαο), εθηφο αλ ηα δηακνξθνχκελα αλνίγκαηα ζε ζπλδπαζκφ κε ην ζηαηηθφ ζχζηεκα δελ πξνζηδηάδνπλ ζηελ ηξέρνπζα, ρξεζηκνπνίεζε ησλ πξναλαθεξνκέλσλ ηχπσλ δηαηνκήο ηνπ θνξέα. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο κπνξεί λα εθαξκφδεηαη θαη

57 δηαηνκή κνξθήο πιαθνδνθνχ ή άιιε. ε φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο γεθπξψλ φισλ ησλ ρξήζεσλ, ε θάησ επηθάλεηα ησλ θνξέσλ επηηξέπεηαη λα επηιεγεί κε νπνηαδήπνηε δφθηκε κνξθή, πεξηιακβαλνκέλεο ηεο δηακφξθσζεο απηψλ κε πιαθνδνθνχο νπνηνπδήπνηε ηχπνπ, ιακβάλνληαο φκσο πάληνηε ππφςε ηελ αηζζεηηθή θαη ην πεξηβάιινλ. Αλακθηζβήηεηα, έλαο ιεπηφο θνξέαο γέθπξαο πξνμελεί πνιχ θαιχηεξε εληχπσζε ζε ζρέζε κε θνξείο κεγαιχηεξνπ χςνπο. ε αζηηθέο ηδίσο πεξηνρέο, πξέπεη ην χςνο ηνπ θνξέα λα είλαη θαηά ην δπλαηφλ κηθξφ. Γηα ηηο πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ε ιπγεξφηεηα (ν ιφγνο l/h κήθνπο αλνίγκαηνο πξνο χςνο θνξέα) είηε απφ νηθνλνκηθή άπνςε είηε αθφκα θαη απφ ηερληθή, δελ κπνξεί λα εθιεγεί ηφζν κεγάιε φζν απαηηείηαη απφ ιφγνπο αηζζεηηθήο, ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε δχν ζηνηρεία ηα νπνία κπνξνχλ λα βειηηψζνπλ θαζνξηζηηθά ηελ εληχπσζε πνπ πξνμελεί ε γέθπξα: α) Σν πξψην ζηνηρείν είλαη ην κήθνο ηνπ πξνβφινπ ηεο πιάθαο θπθινθνξίαο ην νπνίν ζθηάδεη ην χςνο ηνπ θνξέα. ηαλ ε αλαινγία κήθνπο πξνβφινπ a πξνο χςνο θνξέα h είλαη κηθξφηεξε ηεο κνλάδνο, δειαδή a/h <1, ηφηε δελ ππάξρεη θακία επίδξαζε ηεο ζθηάο ηνπ πξνβφινπ. Με αλαινγία a/h >3 ε επίδξαζε ηεο ζθηάο είλαη πνιχ έληνλε. Αλαινγίεο ηεο ηάμεσο a/h >2 κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ νπζηαζηηθφ ζηνηρείν ηεο αξρηηεθηνληθήο δηακφξθσζεο ηεο γέθπξαο (ρήκα ). ρήκα Δπίδξαζε ζθηάο πξνβόινπ 29 β) Σν δεχηεξν ζηνηρείν είλαη ην χςνο h G ηνπ γείζνπ ηεο πιεπξηθήο δηακφξθσζεο ηεο γέθπξαο, πνπ επεξεάδεη επίζεο ηελ αηζζεηηθή αληίιεςε πνπ πξνθαιείηαη απφ ην χςνο ηνπ θνξέα h (ρήκα 5.1.2). ρήκα Δπίδξαζε ύςνπο γείζνπ 30 Δπίζεο απφ αηζζεηηθή άπνςε ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ην θηγθιίδσκα, ην νπνίν φκσο, ζηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ πεξηπηψζεσλ, απνηειεί ηππνπνηεκέλε θαηαζθεπή θαη ζπλεπψο κφλν ζε

58 πεξηπηψζεηο κε έθδειε αηζζεηηθή απαίηεζε θαη ζε ζπκθσλία κε ηνλ Κχξην ηνπ Έξγνπ, πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ εξγαιείν αηζζεηηθήο δηακφξθσζεο ηεο γέθπξαο. Οη ζχγρξνλεο γέθπξεο ινηπφλ εθηφο απφ εληππσζηαθά θνκςνηερλήκαηα απνηεινχλ ηελ ππ' αξηζκφλ έλα ηερληθή πξφθιεζε ζηνλ ρψξν ηεο αξρηηεθηνληθήο, ελψ δηαξθψο ζηνηρεκαηίδνπλ κε ηνλ παξάγνληα ρξφλνο. 4.2 Δθηίκεζε ηνπ ηνπίνπ Δλζσκάησζε ζην πεξηβάιινλ Ζ ελζσκάησζε κηαο δνκήο ζην πεξηβάιινλ πξέπεη λα γίλεηαη πάληνηε κε πνιχ πξνζνρή. Πνιιά είλαη ηα ιάζε πνπ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί θαηά θαηξνχο κε ηελ δεκηνπξγία θαη ρσξνζέηεζε ηζηκεληέλησλ φγθσλ ζηελ θαξδηά παξαδνζηαθψλ πεξηνρψλ - πφιεσλ. Μεξηθέο θνξέο νη κεγάιεο ζε κήθνο γέθπξεο κε ηηο βαζηέο, βαξηέο αθηίλεο ραινχλ ηα θαιά ηνπία ή ηηο πφιεηο πνπ κε ηα ηδηαίηεξα ζπίηηα ηνπο βξίζθνληαη ζηελ φρζε ελφο πνηακνχ. Ζ ππάξρνπζα θαηάζηαζε ηνπ γχξσ πεξηβάιινληνο κειεηάηαη πάληα ψζηε λα ζπλδεζεί ηειηθά ζσζηά ε γέθπξα κε ην ρψξν πνπ ζα ηελ θηινμελήζεη. Ζ έλλνηα ηεο εθηίκεζεο ηνπίνπ είλαη κία ηερληθή θαηά ηελ νπνία κειεηάηαη ην πεξηβάιινλ ηνπίν ηνπ ρψξνπ φπνπ κία θαηαζθεπή πξφθεηηαη λα ιάβεη ρψξα, έηζη ψζηε λα θαηαλνεζεί ζε βάζνο ε πνηφηεηά ηνπ, νη δπλαηφηεηεο βειηίσζεο απηνχ, νη θπζηθνί πεξηνξηζκνί πνπ ηίζεληαη εμ αηηίαο απηνχ, ηα δπλαηά ζεκεία θαη νη αδπλακίεο ηνπ. Ζ Δθηίκεζε ηνπ Σνπίνπ είλαη ε δηαδηθαζία απηή, κέζσ ηεο νπνίαο παξάγεηαη ην πιαίζην εθείλν πνπ ζα θηλεζεί ν κειεηεηήο φηαλ ζα ρξεηαζηεί λα πάξεη απνθάζεηο ζρεηηθά κε ηελ απνθαηάζηαζε ηνπ ηνπίνπ (Ο..Α.Σ., 1999). Έηζη, ινηπφλ, ην ηνπίν κπνξεί λα εθηηκεζεί βάζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ σο άξηζην, κέηξην θαη ρακειήο πνηφηεηαο. Ζ ιεπηνκεξήο αμηνιφγεζε ηνπ ηνπίνπ, ζα παξάζρεη ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο, φζνλ αθνξά ηε δηακφξθσζε ηνπ εδάθνπο, ηελ απνζηξάγγηζε θαη ηε κνξθή ηεο βιάζηεζεο. ηξαηεγηθνί ζηφρνη ηεο απνθαηάζηαζεο ηνπ ηνπίνπ είλαη (Ο..Α.Σ.): ε νδφο ζα πξέπεη λα είλαη αζθαιήο θαη ειθπζηηθή γηα ηνπο ρξήζηεο, κε ζεβαζκφ ζην πεξηβάιινλ ε θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία ηεο νδνχ ζα πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ ν ηξφπνο απνθαηάζηαζεο ηνπ ηνπίνπ ζα πξέπεη λα είλαη θαηάιιεινο, πξαγκαηνπνηήζηκνο, νηθνλνκηθά εθηθηφο, καθξνρξφληα βηψζηκνο, κε αηζζεηηθφ θξηηήξην. 4.3 Αλαινγία Έλα ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, απαξαίηεην λα επηηεπρζεί ε νκνξθηά κηαο θαηαζθεπήο είλαη νη θαιέο, αξκνληθέο αλαινγίεο, ζε ηξηζδηάζηαην ζχζηεκα. Οη θαιέο αλαινγίεο πξέπεη λα ππάξμνπλ κεηαμχ ησλ ζρεηηθψλ κεγεζψλ ησλ δηάθνξσλ κεξψλ κηαο γέθπξαο, αλάκεζα ζην χςνο ηεο, ζην

59 πιάηνο θαη ην εχξνο, κεηαμχ ησλ καδψλ θαη ησλ θελψλ, ησλ επηθαλεηψλ θαη ησλ αλνηγκάησλ, κεηαμχ ηνπ θσηφο θαη ηνπ ζθνηαδηνχ πνπ πξνθαιείηαη απφ ην θσο ηνπ ήιηνπ θαη ηε ζθηά. Δίλαη νη αλαινγίεο πνπ πξέπεη λα κεηαδψζνπλ ηελ εληχπσζε ηεο ηζνξξνπίαο. Αλαινγία θαη ηζνξξνπία είλαη έλλνηεο πνπ ζπκβαδίδνπλ πάληα. Σν ζηαηηθφ ηκήκα ησλ ζρεδίσλ κηαο γέθπξαο δελ ηζνδπλακεί κε ζπλνιηθά νξζή ελ ηέιεη θαηαζθεπή. Μηα βαξηά αθηίλα κπνξεί λα είλαη ηφζν δνκηθά ζσζηή, φζν κηα ιεπηή αθηίλα αιιά εθθξάδεη θάηη ζπλνιηθά δηαθνξεηηθφ. Οη γεσκεηξηθέο δηαζηάζεηο ησλ κεξψλ ηεο γέθπξαο αιιά θαη νη επί κέξνπο κάδεο ηεο δνκήο ηεο είλαη πνιχ ζεκαληηθέο, αθνχ θαζνξίδνπλ ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ ζηνηρείσλ πνπ κπνξεί λα είλαη κεηαμχ: ησλ αλαξηεκέλσλ θαισδίσλ θαη ησλ ζηειψλ, ηνπ βάζνπο θαη ηεο έθηαζεο ηεο αθηίλαο, ή ηνπ χςνπο, ηνπ κήθνπο, θαη ηνπ πιάηνπο ησλ αλνηγκάησλ. Ζ αξκνλία βέβαηα ιακβάλεηαη θαη κέζσ ηεο επαλάιεςεο ησλ ίδησλ αλαινγηψλ ζε νιφθιεξε ηε δνκή ή ζηα δηάθνξα κέξε ηεο. Γε πξέπεη λα μερλάκε πσο νη δηαζηάζεηο κηαο γέθπξαο πξέπεη λα έρνπλ σο βάζε ηνπο ηελ αλζξψπηλε θιίκαθα. Καηαζθεπή ζηεζαίνπ απφ ζθπξφδεκα θαη κάιηζηα ζην ίδην θαηαθφξπθν επίπεδν κε ηελ αθξαία δνθφ ηνπ θνξέα, πξνζδίδεη ρνλδξνεηδή ραξαθηήξα ζηε γέθπξα. ρήκα ηεζαίν από ζθπξόδεκα 31 Οη ινμνί θνξκνί ησλ θηβσηίσλ πξνζδίδνπλ ηδηαίηεξε ιεπηφηεηα ζηελ θαηαζθεπή. ρήκα Κνξκνί θηβσηίσλ Αθνινπζία Με ηελ αξρή ηεο αθνινπζίαο γηα ηηο γέθπξεο είλαη δπλαηφ λα απνθχγνπκε ηα πεξηηηά ζρέδηα θαη εμαξηήκαηα. Σν ζρέδην θαζνξίδεηαη ζπλήζσο έηζη ψζηε λα κελ είλαη δπλαηφ λα αθαηξεζεί νχηε λα πξνζηεζεί θάπνην ζηνηρείν, ρσξίο λα δηαηαξαρζεί ε αξκνλία ηνπ ζπλφινπ

60 Ζ ζπκκεηξία είλαη έλα δνθηκαζκέλν ζηνηρείν ηεο αθνινπζίαο φπνπ νη ιεηηνπξγηθέο απαηηήζεηο επηηξέπνπλ ηε ζπκκεηξία ρσξίο πεξηνξηζκφ. Μπνξεί επίζεο λα πεξηιεθζεί ε επαλάιεςε ησλ ίζσλ ζηνηρείσλ ζχκθσλα κε ηνλ θαλφλα ηεο αθνινπζίαο. Ζ επαλάιεςε παξέρεη ην ξπζκφ ν φπνηνο δεκηνπξγεί ηελ ηθαλνπνίεζε. Βέβαηα πάξα πνιιέο επαλαιήςεηο νδεγνχλ απνδεδεηγκέλα ζηε κνλνηνλία. πνπ εκθαλίδνληαη πνιιέο επαλαιήςεηο, πξέπεη λα δηαθφπηνληαη απφ άιια ζηνηρεία ζρεδίνπ. Ζ επηινγή γηα παξάδεηγκα ελφο ζπζηήκαηνο δνθψλ ζε φιν ην νηθνδφκεκα είλαη έλα ζηνηρείν ηεο θαιήο αθνινπζίαο. Αληίζεηα ε δηαθνπή κηαο ζεηξάο αςίδσλ κε κηα αθηίλα ζα πξνθαιέζεη πξφβιεκα ζην αηζζεηηθφ ζρέδην. Σν κέγεζνο ησλ αλνηγκάησλ, ην είδνο ησλ πιηθψλ ηεο θαηαζθεπήο, ην χςνο ηε γέθπξαο, ε ρξήζε πνπ απηή ηειηθά ζα έρεη, φινη απηνί νη παξάγνληεο θαζνξίδνπλ ηελ αθνινπζία πνπ ηειηθά ζα επηηεπρζεί απφ ην κειεηεηή θαη θαη επέθηαζε ηνλ θαηαζθεπαζηή ή φρη. 4.5 Μνξθή ε πνιιέο πεξηπηψζεηο θηηξηαθνί φγθνη πνπ δηακνξθψλνληαη απφ παξάιιειεο επζείεο γξακκέο, δχζθακπηνη θαη ζηαηηθνί, παξάγνπλ αλήζπρν νπηηθφ αίζζεκα ζηνλ ζεαηή. Οη ςειέο απνβάζξεο ή νη πχξγνη γεθπξψλ κε ηηο παξάιιειεο πιεπξέο εκθαλίδνληαη απφ θάησ λα είλαη επξχηεξεο ζηελ θνξπθή απ' φηη ζην θαηψηαην ζεκείν. Οχηε φκσο ην νκνηφκνξθν πάρνο δηακνξθψλεη ηελ αίζζεζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο, επεηδή νη δπλάκεηο κεηψλνληαη κε ην απμαλφκελν χςνο. Γηα απηφλ ηνλ ιφγν αξραίνη Αηγχπηηνη θαη Έιιελεο έδσζαλ ζηηο ζηήιεο ησλ λαψλ ηνπο κηα πνιχ κηθξή θσληθφηεηα, ε νπνία είλαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο πξαγκαηηθά θακππισηή. ηνπο πςεινχο πχξγνπο θαη ηηο απνβάζξεο γεθπξψλ κηα παξαβνιηθή θσληθφηεηα θαίλεηαη θαιχηεξε απφ κηα επζεία θσληθφηεηα. Ζ κνξθή ινηπφλ παίδεη ζπνπδαίν ξφιν ζην ηειηθφ νπηηθφ απνηέιεζκα κηαο γέθπξαο. Σα αλνίγκαηα κηαο νδνγέθπξαο πνπ δηαζρίδεη κηα θνηιάδα πξέπεη λα γίλνπλ κηθξφηεξα ζηηο πιαγηέο, θαη αθφκε θαη ην βάζνο ησλ δνθψλ ή ε ισξίδα ησλ αθξψλ κπνξεί λα πξνζαξκνζηεί ζηα πνηθίια αλνίγκαηα. ηηο καθξηέο αθηίλεο ησλ νπνίσλ ε θαηψηαηε άθξε είλαη αθξηβψο νξηδφληηα ζπλήζσο δίλνπκε κία ειαθξά θπξηφηεηα. Πξέπεη επίζεο λα ειέγμνπκε ηελ εκθάληζε κηαο γέθπξαο απφ φια ηα πηζαλά πιενλεθηηθά ζεκεία ηνπ κειινληηθνχ παξαηεξεηή ή ρξήζηε. πρλά ε κεγάιε αλχςσζε είλαη εμ νινθιήξνπ ηθαλνπνηεηηθή, αιιά θαηά ηηο ινμέο απφςεηο γσλίαο ε δπζάξεζηε επηθάιπςε εληνπίδεηαη. Παξάιιεια κε ηε κνξθή πξέπεη λα εμεηάδεηαη θαη ε επίδξαζε ηνπ θσηφο θαη ηεο ζθηάο. Μηα επξεία πιάθα ζηήξημεο γεθπξψλ κπνξεί λα ξίμεη ηε γέθπξα ζηε ζθηά, ελψ παξφκνηεο ζθηέο ζπάδνπλ ηνλ εθθξαζηηθφ ραξαθηήξα κηαο αςίδαο

61 Ζ κνξθή βέβαηα έρεη λα θάλεη κε ηελ γεσκεηξία. Δηδηθά φηαλ ε γέθπξα απνηειεί ηερληθφ έξγν νδηθνχ δηθηχνπ, θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο ηα ζηνηρεία ηεο κειέηεο εμεηάδνληαη ρσξηζηά γηα ηελ νξηδνληηνγξαθία, ηε κεθνηνκή θαη ηηο θαηά πιάηνο δηαηνκέο αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηα κειέηεο. Δθαξκφδνληαο ηα ζηνηρεία απηά ζηελ ζπγθεθξηκέλε ηνπνγξαθία πξνθχπηνπλ δηάθνξνη ζπλδπαζκνί έληαμεο ηεο νδνχ ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ε αμηνιφγεζή ηνπο πξνθχπηεη κφλν κε ηελ αθξηβή θαη πξνζεθηηθή κειέηε ηεο ηξηζδηάζηαηεο δηακφξθσζεο ηεο νδνχ. ρήκα Απόθιηζε ηεο ράξαμεο ηεο νξηδνληηνγξαθίαο θαηά γσλία 30 ν κε ζηόρν ηε βειηίσζε ηεο νπηηθήο ζέαο. 33 Ζ ζεκαληηθφηεξε απφ ηηο βαζηθέο αξρέο έληαμεο ηεο αηζζεηηθήο ζην ζρεδηαζκφ ηεο γεσκεηξίαο ηεο θαηαζθεπήο είλαη ε αλάγθε γηα ελαξκφληζε ηεο νξηδνληηνγξαθίαο κε ηε κεθνηνκή, ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη θαιχηεξε θαη αζθαιέζηεξε ιεηηνπξγία ηνπ έξγνπ. ρήκα Δλαξκόληζε θακπύιεο ηεο νξηδνληηνγξαθίαο κε ηελ θακπύιε ζηελ κεθνηνκή. 34 Απηνί νη θαζνξηζκνί ηεο κνξθήο είλαη βαζηζκέλνη ζηε καθξνρξφληα εκπεηξία κειεηεζνχλ ζχκθσλα κε ηα πξφηππα, κεκνλσκέλα γηα θάζε πεξίπησζε έξγνπ. θαη πξέπεη λα

62 4.6 Υξώκα Σν ρξψκα δηαδξακαηίδεη πάληα έλαλ ηδηαίηεξν ξφιν ζην γεληθφ αηζζεηηθφ απνηέιεζκα. Πνιινί εξεπλεηέο έρνπλ κειεηήζεη ηελ ςπρνινγηθή επίδξαζε ηνπ ρξψκαηνο θαη έρνπλ θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα, πσο απιέο θαη θαιαίζζεηεο θαηαζθεπέο κε πξνζνρή ζηε ιεπηνκέξεηα κεηαδίδνπλ πνιχ ζεηηθή ελέξγεηα. Ηδηαίηεξα ζηα βάζξα, ζα πξέπεη λα απνθεχγεηαη ε άζθνπε ζπαηάιε πιηθνχ. Σα βάζξα ζα πξέπεη λα θαίλνληαη φηη πςψλνληαη πάλσ απφ ζσζηά απνθαηαζηεκέλα εδάθε, ρσξίο παξεκβνιή ζπκπιεξσκαηηθψλ έξγσλ ζεκειίσζεο. Δπίζεο σο πξνο ηα θηγθιηδψκαηα πνπ είλαη ην θχξην νξαηφ κέξνο ηεο γέθπξαο, νξαηφ απφ ηνπο νδεγνχο, ζα πξέπεη λα ζπλδπάδνπλ αληνρή, νκνξθηά θαη νξαηφηεηα. Ο ζρεδηαζκφο ηνπο, ζα πξέπεη λα είλαη κέξνο ηεο κειέηεο γεθπξνπνηίαο θαη λα κελ γίλεηαη πνηέ εθ ησλ πζηέξσλ. Θα πξέπεη λα είλαη είηε θαηαζθεπαζκέλα απφ γαιβαληζκέλν ράιπβα, είηε λα είλαη βακκέλα κε απαιφ ρξψκα. Γηα ιφγνπο αηζζεηηθήο, θαη γηα λα δηαθνξνπνηεζεί ε γέθπξα απφ άιινπο δξφκνπο, ζα πξέπεη λα κειεηεζεί ε πηζαλφηεηα ρξήζεο ρξσκαηηθψλ ζπλδπαζκψλ γηα ηα θηγθιηδψκαηα, ψζηε λα είλαη πην απνδεθηνί πεξηβαιινληηθά ππφ ηνλ φξν θπζηθά φηη απηφ δελ ζα κεηψζεη ηελ αζθάιεηα ηεο νδνχ. 4.7 Φσηηζκόο Ο θσηηζκφο ηεο γέθπξαο είλαη έλα μερσξηζηφ έξγν απφ κφλνο ηνπ. Δίλαη ην θνκκάηη εθείλν πνπ ζα δψζεη ζηελ θαηαζθεπή ηελ μερσξηζηή θαη ηδηαίηεξε ππφζηαζε ηεο ζην ρψξν, αθφκε θαη φηαλ απνρσξψληαο ην θσο ηεο κέξαο, ζα απεηιείηαη ε φπνηα αηζζεηηθή ηνπ ζε ππνβάζκηζε. Γίλεη ηε δπλαηφηεηα ν θσηηζκφο λα θαλεί μαλά, αιιά θαη κε ηνλ ηξφπν πνπ επηζπκεί θαλείο, ε θαηαζθεπή θαη ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα απνηειέζεη έλα έξγν κνληέξλαο ηέρλεο. πλεπψο ν κειεηεηήο ζα πξέπεη λα δίλεη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηνλ θσηηζκφ ηεο γέθπξαο θαη λα θξνληίδεη κε ηελ ζσζηή ρξήζε απηνχ, λα ηνλίδεη ηηο μερσξηζηέο γξακκέο θαη ηα ζηνηρεία ηεο γέθπξαο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα (ππφδεηγκα) εμαηξεηηθήο ρξήζεο θσηηζκνχ απνηειεί ε γέθπξα Υαξίιανο Σξηθνχπεο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ην θσο είλαη έλα εξγαιείν γηα λα ηξνπνπνηεζεί ν ρψξνο. Ο θσηηζκφο δελ πξέπεη λα είλαη απιά ν απαηηνχκελνο απφ ηηο πξνδηαγξαθέο αθνχ είλαη απηφο πνπ δίλεη πξνζηηζέκελε αμία ζηελ θαηαζθεπή. Ο ζαπκαζκφο κηαο γέθπξαο απφ ηνπο αλζξψπνπο, δελ εθθξάδεηαη κφλν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο αιιά θαη θαηά ηηο λπρηεξηλέο ψξεο. Μφλν πνπ ζηελ δεχηεξε πεξίπησζε ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο απηφ πνπ εληππσζηάδεη ην ζεαηή ή ηνλ ρξήζηε είλαη ν θσηηζκφο ίζσο πεξηζζφηεξν απφ απηφ θαζεαπηφ ην έξγν. Ο εμσηεξηθφο θσηηζκφο είλαη νξαηφο απφ κεγάιεο απνζηάζεηο, ελψ ε νπηηθή ελφριεζε απφ απηφλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο λχρηαο κπνξεί λα γίλεη ηδηαίηεξα αηζζεηή ζε πεξίπησζε θαθνχ ζρεδηαζκνχ. Τπάξρεη αλάγθε ν θσηηζκφο λα ειέγρεηαη ψζηε λα κελ ελνριεί απηνχο πνπ ζέινπλ λα ηνλ απνθχγνπλ

63 θαηά ηηο λπρηεξηλέο ψξεο, αιιά παξάιιεια λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ απηνχο πνπ ηνλ ρξεηάδνληαη. Ηδηαίηεξα ζηα ζπγθνηλσληαθά έξγα, απφ ηελ νξαηφηεηα θαη ηελ δηαχγεηα ζην νπηηθφ πεδίν ηνπ ρξήζηε πνπ θαιχπηνληαη απφ πξνδηαγξαθέο, ζεκαληηθφ ξφιν κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη θαη ε δηαηήξεζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ νδεγνχ ζην δξφκν. Απηφ αλ θαη ηελ εκέξα κπνξεί λα γίλεη κε πνιινχο ηξφπνπο, ηε λχρηα κπνξεί λα πινπνηεζεί ζρεδφλ κφλν κέζσ ηνπ θσηηζκνχ. Γπζηπρψο ε απαίηεζε ηεο νκνηφκνξθεο θαηαλνκήο ηνπ θσηφο θαη ηεο απφιπηεο δηαχγεηαο δελ επηηξέπεη ηε δεκηνπξγία θσηεηλψλ ελαιιαγψλ ή έληνλσλ ρξσκάησλ, αιιά αθφκα θαη κε απηέο ηηο ζπλζήθεο είλαη δπλαηφλ λα παξαρζνχλ εμαηξεηηθά απνηειέζκαηα. Γηα λα δψζνπκε ζε κηα γέθπξα νξζφ θσηηζκφ ζα πξέπεη ε γέθπξα αξρηθά λα έρεη κειεηεζεί πξνζεθηηθά ππφ ην θσο ηνπ ήιηνπ. Απηφ δελ ζεκαίλεη φηη ε λπρηεξηλή ηεο φςε πξέπεη λα κηκεζεί ηελ πξσηλή ηεο εκθάληζε, απελαληίαο θαηά ηνλ ζρεδηαζκφ πξέπεη λα δίλεηαη έκθαζε ζηα ζεκαληηθφηεξα ζεκεία ηεο (χςνο, θακππιφηεηεο, θακάξεο, ζπλνιηθή εκθάληζε, ζθηέο, θ.α.), θαη λα θαιχπηνληαη ηπρφλ αηέιεηεο ηεο. Απηφ, πξνθαλψο κπνξεί λα έρεη ζαλ απνηέιεζκα ε θαηαζθεπή λα θαίλεηαη πην ειθπζηηθή ηελ λχρηα απφ φηη ηελ κέξα. Δηθόλα Φσηηζκέλε ε γέθπξα ηεο Βνπδαπέζηεο. 35 Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ηα θσηηζηηθά ζψκαηα λα βξίζθνληαη ζε ζεκεία πνπ ε θαηεχζπλζε ηνπο λα είλαη ηέηνηα, ψζηε λα κελ πξνθαιείηαη ζάκβσζε ζε απηνχο πνπ παξαηεξνχλ, πφζν κάιινλ ζε απηνχο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηε γέθπξα. Ληγφηεξν θσο απφ ιηγφηεξεο πεγέο νη νπνίεο είλαη ηνπνζεηεκέλεο ππφ γσλία, ζε ζρέζε κε ηελ επηθάλεηα πνπ θσηίδνπλ, αλαδεηθλχεη πνιχ θαιχηεξα ηελ αξρηηεθηνληθή κηαο γέθπξαο

64 Φπρξέο, δεζηέο αιιά θαη ρξσκαηηζηέο πεγέο θσηφο είλαη πιένλ ηφζν δηαδεδνκέλεο πνπ ν ζρεδηαζηήο κπνξεί λα παξαζπξζεί μερλψληαο φηη ε θαηαζθεπή πξέπεη λα παξνπζηάδεη ελφηεηα θαη αξκνλία. Γηαθνξεηηθά πιηθά επηθάλεηαο, απαηηνχλ δηαθνξεηηθέο πεγέο θσηηζκνχ. Ο πίλαθαο πνπ αθνινπζεί δίλεη ηελ αληηζηνηρία πιηθψλ θαη θαηάιιεισλ ρξσκάησλ θσηηζκνχ: Τιηθό Υξώκα Πξνηεηλόκελε θσηεηλή πεγή Μπεηφ & Πέηξα Λεπθφ Tungsten and THD,SON,MBF,MBI,CDM Tνχβιν Κφθθηλν Tungsten and THD,SON. Red fluorescent. Κίηξηλν Tungsten and THD,SON,SOX. Gold Μπιε-Γθξη fluorescent. THD,MB,MBF,MBI,CDM Ακκφπεηξα Κφθθηλν-Καθέ Tungsten,THD,SON. Gold fluorescent Γξαζίδη & Φπηά Πξάζηλν MB,MBF,MBI. Green fluorescent Πίλαθαο Αληηζηνηρία πιηθψλ θαη ρξσκάησλ θσηηζκνχ. πνπ: Tungsten: ιακπηήξαο λήκαηνο βνιθξαηκίνπ Fluorescent: ιακπηήξαο θζνξηζκνχ THD: ιακπηήξαο αινγφλνπ SON: ιακπηήξαο λαηξίνπ πςειήο πίεζεο SOX: ιακπηήξαο λαηξίνπ ρακειήο πίεζεο ΜΒF: ιακπηήξαο αηκψλ πδξαξγχξνπ ΜΒΗ: ιακπηήξαο αηκψλ πδξαξγχξνπ αινγφλνπ CDM: ιακπηήξαο αινγνληδίσλ κεηαιιηθψλ αηκψλ

65 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ν : ΑΝΑΦΟΡΔ ΑΠΟ ΟΛΟ ΣΟΝ ΚΟΜΟ 5.1 Καισδησηή γέθπξα Ρίνπ-Αληίξξηνπ Ζ γέθπξα απνηειείηαη απφ: Μηα θαισδησηή γέθπξα κήθνπο κέηξσλ κε ηέζζεξηο ππιψλεο. Σα αλνίγκαηα έρνπλ κήθνο 286m, 560m, 560m, 560m θαη 286m. Γχν γέθπξεο πξφζβαζεο, κήθνπο 392 κέηξσλ ζηελ πιεπξά ηνπ Ρίνπ θαη 239 κέηξσλ ζηελ πιεπξά ηνπ Αληηξξίνπ. Οη ηέζζεξηο ππιψλεο απφ ηνπο νπνίνπο θξέκεηαη ε γέθπξα έρνπλ χςνο απφ 115 έσο 160m απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο, ελψ απφ ηνλ ππζκέλα oη θνξπθέο ηνπο απέρνπλ έσο θαη 227m. Σν θαηάζηξσκα έρεη πιάηνο 27,2m θαη δηαζέηεη δχν ισξίδεο θπθινθνξίαο (ζπλ κία βνεζεηηθή) αλά θαηεχζπλζε, κηα ισξίδα αζθαιείαο θαη πεδνδξφκην ζε θάζε θαηεχζπλζε. ην κέγηζην χςνο ηνπ απφ ηε ζάιαζζα αθήλεη πεξηζψξην γηα ην πέξαζκα πινίσλ χςνπο 52m. Ζ άλσ ζηξψζε ηνπ ππεδάθνπο θάησ απφ ηα ζεκέιηα ησλ ππιψλσλ εληζρχεηαη κε ελζέκαηα, ηα νπνία είλαη θελνί ραιπβδνζσιήλεο δηακέηξνπ 2 κ. θαη κήθνπο κ. πνπ εκπήγλπληαη ζε απνζηάζεηο 7 κ. κεηαμχ ηνπο. ηε ζέζε ησλ ηξηψλ απφ ηα ηέζζεξα βάζξα ηνπνζεηνχληαη 150 κε 200 ηέηνηνη ζσιήλεο. Σν ηκήκα ηνπο πνπ πξνεμέρεη απφ ηνλ ππζκέλα θαιχπηεηαη απφ κηα επηκειεκέλα ηζνπεδσκέλε ζηξψζε ακκνράιηθνπ, πάρνπο 3 κ. Σα ζεκέιηα είλαη ζάιακνη απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα κε δηάκεηξν 90m, πνπ εδξάδνληαη ζηελ ζηξψζε ηνπ ακκνράιηθνπ. Σν θάησ ηκήκα ηνπ βάζξνπ απνηειείηαη απφ έλαλ θψλν, ηνπ νπνίνπ ε δηάκεηξνο θπκαίλεηαη απφ 38 έσο 26m. Πξφθεηηαη γηα κηα ζχκκηθηε θαηαζθεπή κε ραιχβδηλν ζθειεηφ, πνπ απνηειείηαη απφ δχν δηακήθεηο θχξηεο δνθνχο χςνπο 2,2m ζε θάζε πιεπξά, κε εγθάξζηεο δνθνχο αλά 4m. Ζ επάλσ πιάθα θαηαζθεπάδεηαη απφ πξνθαηαζθεπαζκέλα θαηλψκαηα απφ ζθπξφδεκα. Σν θαηάζηξσκα είλαη ζπλερέο θαη πιήξσο αλεξηεκέλν ζε φιν ην κήθνο ηνπ. Σέζζεξηο κεραληζκνί απφζβεζεο ζπλδένπλ ην θαηάζηξσκα κε ηελ θνξπθή θάζε βάζξνπ θαη 21 πεξηνξίδνπλ ηελ ηαιάλησζε ηνπ θαηαζηξψκαηνο θαηά ηε δηάξθεηα ζεηζκψλ. Tν θπζηθφ πεξηβάιινλ ηεο πεξηνρήο ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα ζπάλην ζπλδπαζκφ δπζκελψλ ζπλζεθψλ: 1) Βάζνο ζαιάζζεο έσο θαη 65m 2) Ππζκέλαο κεησκέλσλ αληνρψλ 3) Έληνλε ζεηζκηθή δξαζηεξηφηεηα θαη πηζαλέο ηεθηνληθέο κεηαθηλήζεηο

66 ρήκα Σνκή πεξηνρήο. 36 Σν αλάγιπθν ηνπ ππζκέλα εκθαλίδεη απφηνκεο θιίζεηο πξνο ηηο δχν αθηέο θαη έλα κεγάιν νξηδφληην πιάησκα ζε βάζνο πεξίπνπ 60m θάησ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ εξεπλψλ δελ εληνπίζζεθε βξαρψδεο ζηξψκα ζε βάζνο έσο θαη 100m θάησ απφ ηνλ ππζκέλα. Δηθόλα Γέθπξα Ρίνπ-Αληίξξηνπ. 37 Δπεβιήζεζαλ απζηεξφηαηα ζεηζκηθά θνξηία κειέηεο: κέγηζηε επηηάρπλζε εδάθνπο ίζε πξνο 0.48 g θαη κέγηζηε επηηάρπλζε θάζκαηνο ίζε πξνο 1.20 g κεηαμχ 0.2 θαη 1 δεπηεξνιέπησλ. Μηα πηζαλή κεηαηφπηζε έσο θαη 2 κέηξσλ κεηαμχ δπν βάζξσλ πξνο νπνηαδήπνηε θαηεχζπλζε νξηδνληίσο ή θαη θαζέησο δε ζα δεκηνπξγεί νπζηαζηηθά πξνβιήκαηα ζηε γέθπξα. Καζνξηζηηθή επίζεο παξάκεηξνο ζηε κειέηε ηεο γέθπξαο ππήξμε ν αληηζεηζκηθφο ζρεδηαζκφο, παξά ην φηη ε γέθπξα πξέπεη παξάιιεια λα αληέρεη ζε πξφζθξνπζε δεμακελφπινηνπ ηφλσλ πνπ πιέεη κε ηαρχηεηα 18 θφκβσλ, ζε ηζρπξφηαηνπο αλέκνπο θαη ζε δηέιεπζε απηνθηλήησλ θαη θνξηεγψλ. Σα αθφινπζα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά απνδεηθλχνπλ ηε κνλαδηθφηεηα ηνπ έξγνπ: Ζ γέθπξα έρεη ηα κεγαιχηεξα ζεκέιηα, ηα νπνία θαηαζθεπάζηεθαλ ζε κία αζπλήζηζηε μεξά δεμακελή, επηθάλεηαο η.κ., ζε βάζνο 12 κέηξα θάησ απφ ηε ζάιαζζα