5. 1.Λοιµώξεις Πεπτικού Συστήµατος 2. Ιογενείς Ηπατίτιδες 6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή Λοιµωξη από τον Ιό της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας 01/14
5.1. Λοιµώξεις Πεπτικού Συστήµατος Εκδηλώσεις: Aνορεξία Ναυτία Έµετος Κοιλιακά άλγη Οξεία διάρροια Εντοπίζονται κυρίως στο ανώτερο τµήµα του λεπτού εντέρου ή στο παχύ (µε εξαίρεση τη λοίµωξη από Helicobacter pylori) ιάρροια: αποβολή µη σχηµατισµένων ή υδαρών κοπράνων σε ποσότητα που υπερβαίνει τα 200γρ ηµερησίως και σε συχνότητα συνήθως µεγαλύτερη από τρείς φορές το εικοσιτετράωρο. Συνυπάρχει έπειξη προς αφόδευση, περιπρωκτικός πόνος, κοιλιακά άλγη και ακράτεια κοπράνων. υσεντερικό Σύνδροµο: φλεγµονώδεις ή ελκωτικές αλλοιώσεις του βλεννογόνου του παχέος εντέρου, λόγω διείσδυσης ή παραγωγής κυτταροτοξίνης από το µικροοργανισµό. ιαρροιικές κενώσεις, εντονα κοιλιακά άλγη και τεινεσµό. Οι κενώσεις περιέχουν πολυµορφοπύρηνα λευκοκύτταρα και συχνά βλέννα ή προσµίξεις αίµατος ιαρροιϊκό σύνδροµο: υδαρείς διαρροικές κενώσεις χωρίς προσµίξεις αίµατος και βλέννας. 02/14
5.1. Λοιµώξεις Πεπτικού Συστήµατος Παθογένεια: αποτέλεσµα εισόδου εγκατάστασης και πολλαπλασιασµού παθογόνων µικροοργανισµών στον πεπτικό σωλήνα, ενώ σπανίως µπορεί να οφείλεται στον παθολογικό πολλαπλασιασµό των υπαρχόντων στο έντερο µικροοργανισµών. Η λοίµωξη επέρχεται, όταν η λοιµογόνος δύναµη των µικροοργανισµών υπερισχύσει των τοπικών και γενικών αµυντικών µηχανισµών του ατόµου. Οι δηµόσιες και ατοµικές συνθήκες υγιεινής ασκούν καθοριστικό ρόλο, γιατί καθορίζουν το βαθµό επαφής µε τους παθογόνους µικροοργανισµούς και των αριθµό των µικροοργανισµών που θα εισέλθουν στον πεπτικό σωλήνα. Αµυντικοί Μηχανισµοί έναντι των Εντερικών Λοιµώξεων: α. Γαστρική οξύτητα β. Φυσιολογική Μικροβιακή Χλωρίδα του Εντέρου γ. Φυσιολογικός Περισταλτισµός του εντέρου δ. Ανοσολογικό Σύστηµα του Πεπτικού Σωλήνα Μηχανισµοί Πρόκλησης Εντερικής Λοίµωξης: α. Προσκόλληση των οργανισµών στον εντερικό βλεννογόνο β. Παραγωγή εντεροτοξινών ή κυτταροτοξινών γ. ιείσδυση των οργανισµών στων εντερικό βλεννογόνο 03/14
5.1. Λοιµώξεις Πεπτικού Συστήµατος ιαγνωστική Προσέγγιση: - Ιστορικό ταξιδίου - Κατανάλωση ύποπτης τροφής ή µολυσµένου νερού - Ύπαρξη υψηλού πυρετού, έντονων κοιλιακών αλγών, τεινεσµού, και συχνών µικρών κενώσεων µε πολυµορφοπύρηνα λευκοκύτταρα, βλέννα και ενδεχοµένως προσµείξεις αίµατος. - Υδαρείς διαρροϊκές κενώσεις και έµετοι, χωρίς σηµαντικό πυρετό και κοιλιακά άλγη συνηγορούν συνήθως για τροφική δηλητηρίαση από σταφυλόκοκκο ή µορφή του κηρώδους βακίλλου που µεταδίδεται µε ρύζι. Θεραπεία Εντερικών Λοιµώξεων: Η θεραπεία των τροφικών δηλητηριάσεων και των γαστρεντερικών λοιµώξεων συνίσταται σε: -ενυδάτωση του αρρώστου µέσω διατροφής σε ελαφρές περιπτώσεις και µέσω ενδοφλέβιας έγχυσης σε βαριές περιπτώσεις. - αντιδιαρροϊκά - αντιµικροβιακά αναλόγως του παθογόνου µικροοργανισµού 04/14
5.2. Ιογενείς Ηπατίτιδες Οι µέχρι σήµερα γνωστοί και υπεύθυνοι ιοί είναι: - ο ιός της ηπατίτιδας Α (Hepatitis A Virus HAV ) - ο ιός της ηπατίτιδας B (Hepatitis B Virus HBV ) - ο ιός της ηπατίτιδας C (Hepatitis C Virus HCV ) - ο ιός της ηπατίτιδας D (Hepatitis D Virus HDV ) - ο ιός της ηπατίτιδας E (Hepatitis D Virus HEV ) - και άλλοι που χαρακτηρίζονται ως µη Α-Ε (non Α-Ε) - Κυτταροµεγαλοϊος (CMV) - Epstein- Barr (EBV) - ιός της ιλαράς - ιός του κίτρινου πυρετού - ιός της ανεµουλογίας - ιός του απλού έρπητα Προκαλούν διάχυτη νέκρωση και φλεγµονή των ηπατικών κυττάρων Τρόποι Μετάδοσης: 05/14
5.2. Ιογενείς Ηπατίτιδες Τρόποι Μετάδοσης: Οι ιοί B,C,D, µεταδίδονται παρεντερικός και προκαλούν οξεία λοίµωξη που µεταπίπτει σε χρόνια. Η χρόνια ηπατίτις συσχετίζεται µε αυξηµένο κίνδυνο µετάπτωσης σε κίρρωση ήπατος και εµφάνισης ηπατοκυτταρικού καρκινώµατος Οι ιοί Α και Ε µεταδίδονται µε την κοπρανοστοµατική οδό και προκαλούν οξεία λοίµωξη που δε µεταπίπτει σε χρονιότητα. εν προδιαθέτουν στην εµφάνιση ηπατοκυτταρικού καρκινώµατος. Παθογένεια: Ο ακριβής µηχανισµός δεν έχει αποσαφηνισθεί. Φαίνεται όµως ότι πρόκειται για ανοσολογική αντίδραση του ξενιστή. Κλινική Εικόνα: Μέσος χρόνος επώασης - ηπατίτιδα Α 21 ηµέρες (ακραίες τιµές 15-45 ηµέρες) - ηπατίτιδα B 70 ηµέρες (ακραίες τιµές 30-180 ηµέρες) - ηπατίτιδα C 50 ηµέρες (ακραίες τιµές 15-150 ηµέρες) - ηπατίτιδα D 70 ηµέρες (ακραίες τιµές 30-180 ηµέρες) - ηπατίτιδα E 40 ηµέρες (ακραίες τιµές 15-60 ηµέρες) 06/14
5.2. Ιογενείς Ηπατίτιδες Πρόδροµο Στάδιο της Νόσου: 1. 1-2 εβδοµάδες πριν από την εµφάνιση του ικτέρου 2. Σε όλες τις περιπτώσεις Χαρακτηρίζεται από: Γενική κακουχία Ανορεξία Ναυτία Έµετοι Κεφαλαλγία Αρθραλγίες Μυαλγία Βήχα Φαρυγγίτιδα Ήπιο πόνο στο δεξιό υποχόνδριο Πυρετό Υπέρχρωση ούρων και αποχρωµατισµό κοπράνων 07/14
5.2. Ιογενείς Ηπατίτιδες Οξεία Κεραυνοβόλος Ηπατίτις Χαρακτηρίζεται από: Ηπατική νέκρωση και βαρία ηπατική ανεπάρκεια Υψηλό πυρετό Κοιλιακά άλγη Έµετοι ιαταραχές της προσωπικότητας και της συµπεριφοράς ιέγερση Συγχιτική κατάσταση Λήθαργο Κώµα Τελικό Στάδιο της Νόσου: Εγκεφαλικό οίδηµα Σπασµοί Σηψαιµία Αναπνευστική αναπάρκεια Οξεία νεφρική ανεπάρκεια Πετέχιες ή αιµορραγίες από το γαστρεντερικό (λόγω ηπατικής ανεπάρκειας) Οίδηµα και ασκίτης 08/14
5.2. Ιογενείς Ηπατίτιδες Εργαστηριακά Ευρήµατα: 1. Αυξηµένες Τιµέςt των τρανσαµινάζων πέραν των 400-4000 IU : 1.1. ασπαρτικής τρανσαµινάσης AST 1.2. Οξαλοξεϊκή τρανσαµινάσηsgot 1. 3. Αλανική τρανσαµινάση ALT 1. 4. Πυροσταφυλική τρανσαµινάση SGPT 2. Αύξηση της ολικής χολερυθρίνης 3.Περιφερικό Αίµα: αναιµία, ουδετεροπενία, λεµφοπενία Παθολογοανατοµικά Ευρήµατα: 1. Εστιακή νέκρωση των ηπατικών κυττάρων 2. ιήθηση από φλεγµονώδη κύτταρα, κυρίως λεµφοκύτταρα και ιστιοκύτταρα Οι αλλοιώσεις εντοπίζονται σε ολόκληρο το παρένχυµα. Θεραπεία: Ανάπαυση και περιορισµός της φυσικής δραστηριότητας Η αποµόνωση ή η χρήση της ατοµικής τουαλέτας συνήσταταθ µόνο σε περιπτώσεις ακράτειας κοπράνων και ηπατίτιδα Α ή Ε ή µε αιµορραγία και ηπατίτιδα Β ή C. Πλούσια σε θερµίδες τροφή 09/14
6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή, λοιµώξεις οι οποίες µεταδίδονται αποκλειστικώς ή κυρίως µε τη σεξουαλική επαφή και οφείλονται σε ποικίλους ανόµοιους οργανισµούς. 1. Σύφιλη 2. Γονόρροια 3. Μαλακό έλκος 4. Αφροδίσιο λεµφοκοκκίωµα 5. Βουβωνικό κοκκίωµα 6. Μη ειδική ουριθρίτης 7. Τριχοµονάδωση 8. Μυκητιασική κολπίτις από Candida 9. Έρπης γεννητικών οργάνων 10. Οξυτενή κονδυλώµατα 11. Φθειρίαση εφηβαίου 12. Ψώρα 13. Μολυσµατική τερµινθος 14. HIV 10/14
6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή ιαγνωστική προσέγγιση: - Λήψη πληροφοριών: για τις συνήθειες του αρρώστου των αριθµό σεξουαλικών συντρόφων το είδος των γενετήσιων του επαφών και την ύπαρξη οµοφυλοφιλίας η αµφιφυλόφιλιας - Οι οµοφυλόφιλοι άνδρες εµφανίζουν αφροδίσια νοσήµατα που εντοπίζονται συνήθως στον ορθοπρωκτικό σωλήνα, στην ουρήθρα, στο στόµα και στο φάρυγγα. Συναντώνται συχνά εντερίτιδες από βακτήρια ή πρωτόζωα. - Η λοίµωξη από HIV µπορεί να µεταδοθεί µε την ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή, αλλά οι οµοφυλόφιλοι διατρέχουν σηµαντικά µεγαλύτερο κίνδυνο µόλυνσης - Τα µεταδιδόµενα µε τη σεξουαλική επαφή νοσήµατα µπορούν να εµφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι όµως συχνότερα σε νέα, αναπαραγωγικής ηλικίας άτοµα. - Είναι συχνότερα σε άτοµα χαµηλής κοινωνικής και οικονοµικής στάθµης που δεν είναι παντρεµένα. - Η ύπαρξη αφροδίσιου νοσήµατος σε παιδία πριν από την ήβη είναι συνήθως αποτέλεσµα σεξουαλικής ασέλγειας από ενήλικες. - Αξιολογείται η χρήση µέσων αντισύλληψης, η τυχόν σχέση µε την έµµηνο ρύση - Σε κάθε άρρωστο µε αφροδίσιο νόσηµα αντιστοιχεί τουλάχιστο ακόµη ένα άτοµο µε το ίδιο νόσηµα, και πρέπει ως εκ τούτου να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για εντοπισµό και θεραπευτική αγωγή των ατόµων αυτών. 11/14
6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή Φυσική Εξέταση: - Η εξέταση του αρρώστου πρέπει να περιλαµβάνει: εξέταση γεννητικών οργάνων, την εξέταση ολόκληρου του σώµατος (αρκετά νοσήµατα µπορεί να εµφανίσουν εκδηλώσεις σε άλλες περιοχές του σώµατος), π.χ. συφιλιδικό έλκος στον µαστό της γυναίκας ή στο στόµα και στην περιπρωκτική χώρα τόσο των γυναικών όσο και των οµοφυλόφιλών αντρών. - Εξετάζονται πάντα το στόµα και ο φάρυγγας (για ύπαρξη ελκών ή σηµείων φαρυγγίτιδας). - Λεµφαδένες, ψηλαφώνται τόσο στις βουβωνικές χώρες αλλά και στην µασχάλη και στον αυχένα αλλά και σε άλλα σηµεία του σώµατος. Κατά την εξέταση: - Ο χώρος πρέπει να διαθέτει άφθονο φως - Ο γιατρός να φορά πάντοτε χειρουργικά γάντια - Ο άρρωστος να είναι γυµνός από τη µέση και κάτω 12/14
6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή Φυσική Εξέταση: Εξέταση του άνδρα -Ο άρρωστος εξετάζεται σε όρθια θέση Εξετάζονται: Η υπερηβική χώρα και κυρίως του εφηβαίου Βουβωνικές περιοχές (ύπαρξη παθολογικών λεµφαδένων) Όσχεο Πέος (έλκεται η ακροπρόσθια, εξετάζεται ο χαλινός, η βάλανος του πέους, το στόµια της ουρήθρας για ύπαρξη ελκών, σηµείων φλεγµονής και εκκριµάτος) Περίνεο και περιπρωκτική περιοχή Ώπου υπάρχουν ενδείξεις (όπως ιστορικό οµοφυλοφιλίας) γίνεται δακτυλική εξέταση του ορθού και ορθοσιγµοειδοσκόπηση η κολονοσκόπηση. Εξέταση της γυναίκας -Η άρρωστη εξετάζεται σε ύπτια θέση µε τα γόνατα λυγισµένα και τους µηρούς σε απαγωγή. Εξετάζονται: Ολόκληρη η περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων, οι βουβώνες, το εφήβαιο και η περινεϊκή χώρα. Τα µικρά και µεγάλα χείλη Είσοδος του κόλπου και της ουρήθρας Με κολποσκόπιο εξετάζεται ο κόλπος και ο τράχηλος της µήτρας για ύπαρξη παθολογικού εκκρίµατος 13/14
6. Νοσήµατα Μεταδιδόµενα µε την Σεξουαλική Επαφή Σηµαντικότερες Κλινικές Εκδηλώσεις 1. υσουρικά ενοχλήµατα 2. Έκκριµα από την ουρήθρα 3. Έκκριµα από τον κόλπο 4. Ελκωτικές αλλοιώσεις γεννητικών οργάνων 5. Μη ελκωτικές αλλοιώσεις όπως οξυτενή κονδυλώµατα Μεταδίδονται κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά µε τη σεξουαλική επαφή. Εικ. 1: Οξυτενή κονδυλώµατα 14/14