ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ: ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ του ΙΩΑΝΝΙΔΗ ΜΙΧΑΗΛ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ : Δρ. ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΖΑΝΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2004
Τα φυσικά αέρια δημιουργήθηκαν προ πολλών εκατομμυρίων ετών στους πυθμένες θαλασσών από τα αποθέματα φυτικών και θαλάσσιων ζωικών οργανισμών που έζησαν πριν από 200 και πλέον εκατομμύρια χρόνια, σε απουσία αέρα και υπό την επίδραση βακτηριδίων. Αυτό το υλικό βυθίστηκε και καταπλακώθηκε από μεγάλα στρώματα γης. Το αέριο, που παράχθηκε με αυτό τον τρόπο κατέφυγε στους πόρους του μητρικού στρώματος, όπου και συγκρατήθηκε προσωρινά. Αργότερα υπό κατάλληλες συνθήκες μετακινήθηκε σε άλλες στρωματικές διαμορφώσεις στις οποίες το βρίσκουμε σήμερα. Αυτές οι διαμορφώσεις προϋποθέτουν ένα πλήρως στεγανό στρώμα κάλυψης, δηλαδή να είναι ένα αντίκλινο, μια μετάπτωση ή μια στρατιγραφική πτώση. Τέτοιες διαμορφώσεις που ερευνώνται με διάφορες μεθόδους χαρακτηρίζονται σαν ελπιδοφόρες, όσον αφορά την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Το Φ.Α. συναντάται σαν κοίτασμα σε μορφή μίγματος αερίων υδρογονανθράκων σε ελεύθερη μορφή ή διαλυμένων σε νερό και πετρέλαιο ή απορροφημένων από πετρώματα.
Τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα Φ.Α. συνεχώς αυξάνονται με νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων και με τη βελτίωση μεθόδων εκμετάλλευσης κοιτασμάτων. Τα αποθέματα του Φ.Α. είναι εξίσου κατανεμημένα παγκοσμίως με αυτά του πετρελαίου. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παγκοσμίων αποθεμάτων του Φ.Α. βρίσκεται στην πρώην Σοβιετική Ένωση, με 36%, όταν το υπόλοιπο είναι κατανεμημένο σε άλλες περιοχές του κόσμου, στη Μέση Ανατολή, στην Ολλανδία, Αλγερία, Ιράν, Καναδά, Αυστραλία, Η.Π.Α. και σε περιοχές της Αφρικής και Άπω Ανατολής. Εικόνα 1.3 : Κάλυψη των ενεργειακών αναγκών παγκοσμίως, από διαφορετικές πηγές ενέργειας. Τελευταία το φυσικό αέριο καλύπτει παγκοσμίως το ένα τέταρτο της κατανάλωσης ενέργειας από τον οικιακό, τριτογενή και βιομηχανικό τομέα. Στα επόμενα πενήντα χρόνια η κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 50%.
Εικόνα 1.4 : Κατανάλωση φυσικού αερίου παγκοσμίως σε τέσσερις βασικούς τομείς Εικόνα 1.5 : Κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη σε τέσσερις βασικούς τομείς.
Πίνακας 2.1 : Τυπική σύσταση φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ελλάδα Το φυσικό αέριο δεν περιέχει στερεά σώματα. Το φυσικό αέριο είναι ορυκτό καύσιμο. Δεν πρέπει να σχετίζεται με υγραέριο βουτάνιο ή προπάνιο που είναι συνήθως παράγωγο καύσιμο από τα διυλιστήρια. Το Φ.Α. είναι ελαφρύτερο από τον αέρα (σχετική πυκνότητα περίπου 0.55). Το υγραέριο είναι βαρύτερο από τον αέρα (σχετική πυκνότητα περίπου 1.8). Η Ανωτέρα Θερμογόνος Δύναμη του Φ.Α. κυμαίνεται περίπου από 8500-11000 Kcal/Νm 3. Η Α.Θ.Δ.του υγραερίου είναι υψηλότερη, 23000-30000 Κcal/Νm 3. Τα όρια ανάφλεξης του φυσικού αερίου είναι 4,5% - 15% ενώ του υγραερίου είναι 2% - 9,3%.
Η συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (Σ.Η.Θ.) είναι μία από τις αποδοτικές χρήσεις του Φ. Α., παρέχοντας οικονομική εναλλακτική λύση στις περιπτώσεις εκείνες που απαιτούνται ταυτόχρονα σημαντικές ποσότητες θερμικών φορτίων και ηλεκτρισμού. Συμπαραγωγή είναι η ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (ή ψύξης) από την ίδια ενεργειακή μονάδα. Τα πλεονεκτήματα της συμπαραγωγής είναι η αυξημένη συνολική ενεργειακή απόδοση (έως 85%), η μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων καθώς και η ενεργειακή αυτονομία που προσφέρει. Οι πιο διαδεδομένες τεχνικές συμπαραγωγής είναι: 1.ατμοστρόβιλου απομάστευσης (συμπύκνωσης) και ατμοστρόβιλου αντίθλιψης (χωρίς ψυγείο ατμού), 2.αεριοστρόβιλου ανοικτού κυκλώματος και αεριοστρόβιλου κλειστού κυκλώματος (όχι ευρέως διαδεδομένο) 3.πετρελαιοκινητήρων και 4.συνδυασμένου κύκλου
Εικόνα 3.3 : Σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού με αεριοστρόβιλο Ο αέρας αναρροφάται από την ατμόσφαιρα, συμπιέζεται και οδηγείται στο θάλαμο καύσης. Εκεί καίγεται με το Φ.Α. και τα καυσαέρια εκτονώνονται στο στρόβιλο (που κινεί τη γεννήτρια) απ' όπου εξέρχονται σε θερμοκρασία 450 C. Η υψηλή θερμοκρασία των καυσαερίων κάνει αυτές τις μονάδες ιδανικές για συμπαραγωγή. Τα καυσαέρια περνούν μέσα από λέβητα, όπου παράγεται ατμός κατάλληλος όχι μόνον για θερμικές διεργασίες αλλά και για την κίνηση ατμοστρόβιλου που είναι συνδεδεμένος με γεννήτρια. Ανάμεσα στον αεριοστρόβιλο και στον λέβητα ανάκτησης παρεμβάλλεται καυστήρας Φ.Α. που αξιοποιεί την περιεκτικότητα του οξυγόνου στα καυσαέρια και κατ' αυτό τον τρόπο βελτιώνεται ο ολικός βαθμός απόδοσης.συστήματα συμπαραγωγής με αεριοστρόβιλο έχουν ισχύ 100 KW έως 100 MW και βαθμό απόδοσης μερικές φορές μέχρι και 80%. Οι αεριοστρόβιλοι είναι θερμικές μηχανές συνεχούς λειτουργίας που κινούνται με καυσαέρια που στρέφουν το στρόβιλο που με τη σειρά του στρέφει το συμπιεστή αναρρόφησης του αέρα.
Εφαρμογές της συμπαραγωγής σε βιομηχανικούς κλάδους 1. Στα πετροχημικά οι μεγάλες ποσότητες απαερίων τα οποία αναξιοποίητα καίγονται συνήθως στον πυρσό του διυλιστηρίου οδηγούνται σε σύστημα συμπαραγωγής με αεριοστρόβιλο. 2. Στις βιομηχανίες κεραμικών και τούβλων τα μεγάλα ποσά της θερμικής ενέργειας των κλιβάνων και των ξηραντήρων εξοικονομούνται με σύστημα συμπαραγωγής. 3. Στις υφαντουργείες τα θερμικά φορτία παρέχονται κυρίως υπό τη μορφή ζεστού νερού για την βασή, πλύση και στέγνωμα του υφάσματος. Και εδώ η εγκατάσταση συστήματος συμπαραγωγής είναι συμφέρουσα. 4. Στα τρόφιμα η κατανάλωση θερμικής ενέργειας αφορά συνήθως ατμό χαμηλής πίεσης, θερμό αέρα και νερό, κυρίως για διεργασίες ξήρανσης. Ο λόγος ηλεκτρικών / θερμικών αναγκών είναι περίπου 30% και γι' αυτό το λόγο ο κλάδος των τροφίμων είναι ο πιο κατάλληλος για συμπαραγωγή. 5. Στη χαρτοβιομηχανία ο μέσος λόγος ηλεκτρικών / θερμικών αναγκών είναι περίπου 40%. Η κύρια θερμική κατανάλωση είναι ατμός 5-15 bar πράγμα που καθιστά τη συμπαραγωγή οικονομικά συμφέρουσα. 6. Στα χημικά προϊόντα (λιπάσματα, ανόργανες και οργανικές ύλες, (φαρμακευτικά, ελαστικά) 7. Όταν έχουμε συμπαραγωγή ηλεκτρικού και θερμότητας με παράλληλη παραγωγή ψυχρού νερού, αυτό λέγεται τριπαραγωγή. Είναι συστήματα που χρησιμοποιούνται για να καλύψουν τις ηλεκτρικές, θερμικές ανάγκες και τις ανάγκες για κλιματισμό.
Το Φ.Α. εισάγεται στην Ελλάδα από την Ρωσία και από την Αλγερία.Στην πρώτη περίπτωση μέσω ενός δικτύου το οποίο διασχίζει τα Βαλκάνια και εισέρχεται στο Ελληνικό έδαφος από τα ΕλληνοΒουλγαρικά σύνορα στην περιοχή Κούλας, περνάει βόρεια της Θεσ/νίκης, διασχίαει την Θεσσαλία και φθάνει στην Αττική, στη περιοχή Ασπρόπυργου, βόρεια των Ελληνικών διυλιστηρίων. Στη δεύτερη το Φ.Α. μεταφέρεται υγροποιημένο με τάνκερ στη νησίδα Ρεβυθούσα του κόλπου των Μεγάρων, όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός αεριοποίησης του. Από εκεί ξεκινά αγωγός που καταλήγει στον κεντρικό αγωγό, βόρεια των ΕΛΔΑ. Τα τμήματα του δικτύου μεταφοράς του Φ.Α. είναι: α. ο αγωγός μεταφοράς, β: οι σταθμοί μέτρησης και μείωσης της πίεσης (Μ/R), γ. οι κλάδοι προς τις πόλεις και τις βιομηχανικές περιοχές, δ. ο σταθμός συμπίεσης, ε. τα συστήματα ελέγχου, τηλεχειρισμού και τηλεπικοινωνιών, στ. τα κτίρια συντήρησης, ζ. οι σταθμοί καθοδικής προστασίας και η. ο τερματικός σταθμός παραλαβής υγροποιημένου Φ. Α.
Στο δίκτυο μεταφοράς του φυσικού αερίου περιλαμβάνονται: Κεντρικός αγωγός μεταφοράς αερίου υψηλής πίεσης (60bar) από τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα μέχρι την Αττική, συνολικού μήκους 512 χλμ. Η διάμετρος του αγωγού είναι 36 για τα πρώτα 100 χλμ. και 30 για τα υπόλοιπα. Κλάδοι μεταφοράς υψηλής πίεσης προς την ανατολική Μακεδονία και Θράκη, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο και την Αττική, συνολικού μήκους 440 χλμ. Μετρητικοί και ρυθμιστικοί σταθμοί για τη μέτρηση της παροχής αερίου και τη ρύθμιση της πίεσης. Σύστημα τηλεχειρισμού, ελέγχου λειτουργίας και τηλεπικοινωνιών. Κέντρα λειτουργίας και συντήρησης. Συνοριακός σταθμός εισόδου (Border Station)
Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ρεβυθούσα περιλαμβάνουν: Δύο δεξαμενές αποθήκευσης συνολικής χωρητικότητας 130.000 κ.μ. (65.000 κ.μ. έκαστη). Εγκαταστάσεις ελλιμενισμού δεξαμενόπλοιων. Κρυογενικές εγκαταστάσεις. Αεριοποιητές για την εναναεριοποίηση του L.N.G. και την τροφοδοσία του συστήματος μεταφοράς. Δυο αγωγούς διασύνδεσης της Ρεβυθούσας με το σύστημα μεταφοράς. Ναυλωμένο δεξαμενόπλοιο χωρητικότητας 29.500 κ.μ. Υ.Φ.Α. To σύστημα διανομής αποτελείται από: Δίκτυα μέσης πίεσης (19 bar) στην Αττική, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία και στις βιομηχανικές περιοχές Οινοφύτων, Πλατέος Ημαθίας, Ξάνθης, Καβάλας και ΒΙΠΕ Κομοτηνής. Δίκτυα χαμηλής πίεσης (4bar) σε Αττική, Θεσσαλία, Θεσ/νίκη, μήκους 6.500 χλμ.
Εικόνα 4.7 : Σχηματική παράσταση του συστήματος διανομής του Φ.Α. Εικόνα 4.1 : Το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας
Το Φ.Α. χρησιμοποιείται στη βιομηχανία βασικά σαν πρώτη ύλη για παραγωγή αμμωνίας, πολυολεφινών και μεθανόλης και σαν πηγή θερμικής ενέργειας.. Οι θερμικές χρήσεις χωρίζονται στις έμμεσες και στις άμεσες. Οι έμμεσες είναι η με βοήθεια λεβήτων θέρμανσης του νερού, λαδιού και η παραγωγή ατμού. Οι άμεσες χρήσεις είναι στις βιομηχανίες. Τεχνολογικές εφαρμογές Φ.Α. υψηλών θερμοκρασιών (Τ >500 C) 1. Φούρνοι υψηλών θερμοκρασιών 2. Καυστήρες ανάκτησης 3. Καυστήρες αναγέννησης 4. Καυστήρες χαμηλών ΝΟ χ = οξειδίων του αζώτου 5. Θάλαμοι υπέρυθρης ακτινοβολίας 6. Εμβαπτισμένοι θάλαμοι καύσης υπέρυθρης ακτινοβολίας 7. Εμβαπτιζόμενος συμπαγής εναλλάκτης που αποτελείται από θάλαμο καύσης με προανάμειξη του μείγματος αερίου - αέρα. Τεχνολογικές Εφαρμογές Φ.Α. χαμηλών θερμοκρασιών (Τ<500 C) 1. Θέρμανση λουτρών δεξαμενών 2. Αποστακτικές στήλες
Χρήσεις του Φ.Α. σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες, κ.α. Βιομηχανικοί φούρνοι Βιομηχανίες χαρτιού Παρασκευή αλουμίνας από βωξίτη Παρασκευή τσιμέντου Υψικάμινοι Ασβεστοκάμινοι Κατασκευή κεραμικών Νικέλιο (κλίβανο) Παρασκευή γυαλιού Γύψος γυψοσανίδες Ασφαλτοποιία Επιμετάλλωση Χυτήρια Δεξαμενές εργοστασίων Βιομηχανίες Χαλκού Ξηραντήρια αδρανών και οργανικών υλικών Εκκοκιστήρια Ζυθοποιία Οινοποιία Βιομηχανίες γάλακτος Σφαγεία Βιομηχανία αλλαντικών Ελαιοτριβεία - επεξεργασία λαδιών Υφαντουργεία Βαφεία Αζωτούχα λιπάσματα Ζαχαροποιία τεύτλων Αφαλάτωση νερού
Φούρνοι Χρήσεις ατμοπαραγωγής Καύση απορριμάτων (Incineration) Ιχθυοκαλλιέργειες Κονσερβοποιϊα Βιολογικός καθαρισμός Ανακύκλωση Θερμοκήπια Κεντρική θέρμανση Φυσικό αέριο στην αυτοκίνηση Βασικά πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου στον βιομηχανικό τομέα: Συνεχής παροχή καυσίμου που εξασφαλίζει απρόσκοπτη λειτουργία και αποδεσμεύει κεφάλαια για διατήρηση αποθεμάτων και αποθηκευτικών χώρων Μειωμένες εκπομπές ρύπων Μειωμένο λειτουργικό κόστος διαχείρισης καυσίμου και συντήρησης Αυξημένη ενεργειακή απόδοση και οικονομία Βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων Ευχέρεια χειρισμού και ελέγχου Αποκέντρωση θερμικών χρήσεων
Βασικά πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου στον οικιακό τομέα: Aυτονομία, αμεσότητα και ταχύτητα. Σταθερή και μόνιμη παροχή Ασφάλεια στη χρήση, χωρίς οσμές, θορύβους και ρύπους. Εύκολη και απλή εγκατάσταση εξοπλισμού με καθαριότητα και οικονομία χώρων. Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των συσκευών και του εξοπλισμού, με υψηλότερη απόδοση και μικρότερο κόστος συντήρησης, χωρίς πρόσθετες δαπάνες για την ομαλή λειτουργία του (δεξαμενές, αντλίες, προθερμαντήρες, κ.λ.π.) Είναι οικονομικότερο από το πετρέλαιο. Βασικά πλεονεκτήματα του Φυσικού Αερίου στον τριτογενή τομέα: Συνεχής παροχή και έλλειψη ενασχόλησης με παραγγελίες και παραλαβές καυσίμων. Δυνατότητα εκμετάλλευσης σημερινών αποθηκευτικών χώρων (δεξαμενών). Αισθητική αρτιότητα, αυξημένη καθαριότητα χώρων και συσκευών. Μειωμένη συντήρηση, ορθολογική χρήση ενέργειας, μείωση λειτουργικών δαπανών, οικονομία. Επιμήκυνση της διάρκειας ζωής του εξοπλισμού.
Οι αέριοι ρυπαντές που παράγονται από την καύση των συνήθων υγρών και στερεών καυσίμων αλλά και του φυσικού αερίου μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής: 1. Οξείδια του άνθρακα, δηλ.το μονοξείδιο CO και το διοξείδιο του άνθρακα CO 2, παράγονται κατά τη καύση, ενώ CΟ 2 περιέχεται στο φυσικό αέριο σε πολύ μικρό ποσοστό. Απ' αυτά το CO 2 είναι υπεύθυνο ως ένα σημαντικό βαθμό για το φαινόμενο του θερμοκηπίου 2. Οξείδια του θείου SO χ. Απόαυτάτοδιοξείδιοτου θείου (SO 2 ) παράγεται κατά τη καύση. Το Ελληνικό Φ.Α. περιέχει στη χειρότερη περίπτωση: ολικό θείο S σε περιεκτικότητα 65 mg/m 3 για το Ρωσικό αέριο και 30 Mg/m 3 για το Αλγερινό αέριο υδρόθειο H 2 S σε περιεκτικότητα 5.4 mg/m 3 για το Ρωσικό και 0,83 mg/m 3 για το Αλγερινό αέριο θείο μερκαπτανών 16.1 mg/m 3 και 2.3 mg/m 3 αντίστοιχα Οι κυριότερες επιπτώσεις από τα οξείδια του θείου είναι ότι προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα στον άνθρωπο, συντελούν στη μείωση της χλωροφύλλης στα φυτά και προκαλούν διάβρωση σε κτίρια και μεταλλικές κατασκευές. Το φυσικό αέριο περιέχει πολύ λίγο θείο σε σχέση με το πετρέλαιο. 3. Το φυσικό αέριο περιέχει αμελητέες ποσότητες στερεών σωματιδίων.
4.Υδρογονάνθρακες και άλλες οργανικές ενώσεις, συνήθως υπάρχουν στα καυσαέρια του Φ.Α. σε περιπτώσεις ατελούς καύσης ή όταν αέριο εκλύεται ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα από διάφορες αιτίες, βοηθώντας στη δημιουργία «φαινομένου του θερμοκηπίου» 5.Τα οξείδια του αζώτου (NO χ ) είναι παράγωγα της καύσης του φυσικού αερίου, παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία φωτοχημικής ρύπανσης και θεωρείται ότι συμμετέχουν στη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά αδρές εκτιμήσεις κατά το 10%. Τέσσερα είναι τα γνωστότερα ΝΟ χ : Το μονοξείδιο NO, διοξείδιο ΝΟ 2, το τριοξείδιο Ν 2 Ο 3 και το πεντοξείδιο του αζώτου Ν 2 Ο 5. Από αυτά το διοξείδιο ΝΟ 2 είναι το τοξικότερο, διότι σε υψηλές συγκεντρώσεις βλάπτει τα αναπνευστικά όργανα, ενώ παράλληλα συμβάλλει άμεσα στο σχηματισμό του "φωτοχημικού νέφους".τα NO και ΝΟ 2 ερεθίζουν και βλάπτουν τους πνεύμονες. Με την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας το ΝΟ 2 οδηγεί σε "κιτρινωπή θολερότητα" της ατμόσφαιρας, δηλ. στο λεγόμενο "φωτοχημικό νέφος". Πίνακας 6.1 : Εκπεμπόμενοι ρύποι σε σχέση με άλλα καύσιμα κατά την καύση σε μονάδα ατμοπαραγωγής σε mg/m
Πίνακας 6.3 : Προέλευση των εκπεμπόμενων ρυπαντών κατά την καύση αερίων, υγρών και στερεών καυσίμων
Εικόνα 6.1 : Εγκατάσταση λέβητα Φ.Α.,με έγχυση ΝΗ 3 και καταλύτη για τη μείωση των οξειδίων του αζώτου. Στα καυσαέρια προστίθεται αμμωνία και το μίγμα διερχόμενο μέσω του καταλύτη υπόκειται σε χημική αντίδραση της μορφής: 6ΝΟ+4ΝΗ 3 --> 5Ν 2 +6Η 2 0 Αν περιέχεται επίσης διοξείδιο του θείου τότε προκύπτει η δευτερεύουσα αντίδραση: 2ΝΗ 3 +2S0 2 +Ο 2 +2Η 2 Ο --> 2ΝΗ 4 ΗSΟ 4 Αποτέλεσμα είναι η παραγωγή καυσαερίων απαλλαγμένων από ΝΟχ
Το 1857, η Γαλλική Εταιρία Φωταερίου, η οποίατο1939 περιήλθε στον Δήμο Αθηναίων διέθεσε στην αγορά το φωταέριο. Η Δημοτική Επιχείρηση Φωταερίου (ΔΕΦΑ) συνέχισε να προμηθεύει τους καταναλωτές της με φωταέριο μέχρι το 1984. Τη χρονιά αυτή έγινε η σύνδεση με τα Ελληνικά Διυλιστήρια Ασπροπύργου (ΕΛ.Δ.Α.) και άρχισε η τροφοδότηση του δικτύου της ΔΕΦΑ με ναφθαέριο το οποίο χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1997. Το Σεπτέμβριο του 1988 ιδρύεται η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) ως θυγατρική εταιρία της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου, ενώ το Δεκέμβριο του 1997 ενσωματώνει στο δυναμικό της και το δίκτυο της Η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου, έχει ιδρύσει τρεις θυγατρικές εταιρίες: την ΕΠΑ Αττικής, την ΕΠΑ Θεσσαλίας, την ΕΠΑ Θεσσαλονίκης. Οι προμηθευτές της ΔΕΠΑ σε φυσικό αέριο είναι η ρωσική εταιρία Gazexport (θυγατρική της Gazprom) και η αλγερινή Sonatrach, με συμβόλαια διαρκείας μέχρι το 2016 και 2020 αντίστοιχα που υπεγράφησαν το 1988. Εικόνα 7.1: Μία από τις εγκαταστάσεις της ΔΕΠΑ.