Σε λειτουργία η νέα πτέρυγα του Κέντρου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η κ. Ανδρούλα Βασιλείου ξανά στο πηδάλιο του Ογκολογικού Κέντρου «Οι ασθενείς στο επίκεντρο της προσοχής μας» Σελ. 2 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΝΕΑ Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ακτινοθεραπεία Σε λειτουργία η νέα πτέρυγα του Κέντρου Εργασίες ανακαίνισης και στο υφιστάμενο κτήριο Λειτουργεί από τις αρχές Οκτωβρίου η νέα πτέρυγα του Κέντρου, η οποία εκτείνεται σε τέσσερα επίπεδα: υπόγειο, ισόγειο και δύο ορόφους. Στο υπόγειο στεγάζονται η πυρηνική ιατρική και ακτινοδιαγνωστική, στο ισόγειο η μονάδα ημερήσιας νοσηλείας, στον πρώτο όροφο τα γραφεία των ιατρών και στο δεύτερο η διοίκηση. Οι οικοδομικές εργασίες και αλλαγές συνεχίζονται στο υφιστάμενο κτήριο. Κατά τη φάση αυτή, κατασκευάζεται νέο Τμήμα Υποστηρικτικής Θεραπείας και νέος χώρος για το κεντρικό Φαρμακείο. Την ίδια περίοδο ανακαινίστηκε ο Θάλαμος Β, ενώ αντίστοιχες εργασίες θα ακολουθήσουν στο Θάλαμο Α. Τα έργα αναπόφευκτα προκαλούν οχληρία και δυσκολίες τις οποίες, σε συνεργασία με τον εργολάβο και τους συμβούλους μας, διαχειριζόμαστε ώστε να τις ελαχιστοποιήσουμε. Απολογούμαστε για την ταλαιπωρία και ζητούμε την κατανόηση και τη συνεργασία σας. Πιστοί στη δέσμευσή μας για συνεχιζόμενη βελτίωση, ζητούμε να μας υποδεικνύετε βελτιώσεις τόσο στις υπηρεσίες των νέων τμημάτων όσο και στις προσωρινές διευθετήσεις λόγω των συνεχιζόμενων κατασκευαστικών εργασιών. ΤΟ ΘΕΜΑ Σελ. 4 Tεχνολογική αναβάθμιση του ακτινολογικού τμήματος > Δρ. Πέτρος Πολυβίου Και το παγκόσμιο συνέδριο για τον καρκίνο του μαστού Σελ. 3 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ H πρώτη φορά στο Ογκολογικό Κέντρο Χειρισμός των νέων ασθενών με κατανόηση, ευαισθησία και επαγγελματισμό Σελ. 6 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ Οι άνθρωποι πίσω από τα κομπιούτερ Το Τμήμα Πληροφορικής Σελ. 7 ΜΥΘΟΙ & ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ Συμβουλές για όσους παίρνουν φάρμακα Η σημασία της σωστής αγωγής Σελ. 8 www.bococ.org.cy

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΜΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟ Γνώμονάς μας η διατήρηση του υψηλού επιστημονικού επιπέδου του Κέντρου ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Ανδρούλα Βασιλείου Πρόεδρος Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου Αγαπητοί αναγνώστες, Είναι με αισθήματα χαράς και υπερηφάνειας που αποδέχτηκα την πρόσκληση του Προέδρου Αναστασιάδη να αναλάβω ξανά την Προεδρία του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου μετά από απουσία επτά ετών. Επιθυμώ να εκφράσω στο Υπουργικό Συμβούλιο καθώς και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας Κύπρου τις ευχαριστίες μου για την εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν προς το άτομό μου με τον πιο πάνω διορισμό μου. Αναλαμβάνω την Προεδρία σε μια εποχή που τόσο η Κύπρος και η οικονομία της όσο και η Τράπεζα Κύπρου βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές προκλήσεις. Από την άλλη, ο καρκίνος συνεχίζει να αποτελεί μια σοβαρή μάστιγα που χτυπά χωρίς διακρίσεις μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού μας. Χρειάζονται λοιπόν από μέρους μας σωστοί και συνετοί χειρισμοί για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να προσφέρουμε την υψηλού επιπέδου θεραπεία και φροντίδα που χρειάζονται και δικαιούνται οι καρκινοπαθείς στην Κύπρο. Χαίρομαι που η ανάληψη της Προεδρίας μου συμπίπτει με την περάτωση των επεκτάσεων που είχαμε αποφασίσει και δρομολογήσει προτού φύγω για τις Βρυξέλλες και πιστεύω ότι οι νέες συνθήκες θα διευκολύνουν το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό αλλά, κυρίως, θα προσφέρουν μεγαλύτερη άνεση στο συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ασθενών. Εκ μέρους του νέου Συμβουλίου των Επιτρόπων, διαβεβαιώ ότι θα εργαστούμε με ζήλο και με μοναδικό γνώμονα να διατηρήσουμε το Κέντρο στα υψηλά επιστημονικά επίπεδα που είχε πάντοτε, σε συνεργασία με το διευθυντικό και επιστημονικό προσωπικό του Κέντρου και τους εκπροσώπους των ασθενών, θέτοντας τους ασθενείς μας στο επίκεντρο όλων των προσπαθειών μας. Ελεύθερη σύνδεση στο Διαδίκτυο Υπενθυμίζονται οι ασθενείς, οι συνοδοί τους και οι επισκέπτες του Κέντρου ότι έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο, με ασύρματο δίκτυο (Wi-Fi) που λειτουργεί στις εγκαταστάσεις μας. Ως αποτέλεσμα, ο χρόνος της παραμονής στους χώρους του νοσοκομείου είναι περισσότερο ευχάριστος και δημιουργικός. Το έργο υλοποιήθηκε από το προσωπικό του τμήματος πληροφορικής του Κέντρου με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Ευχαριστούμε ξανά τη CYTA και την A.C. Nielsen για τη χορηγία τους. Zητήστε τους κωδικούς πρόσβασης από την υποδοχή του Κέντρου. Ενημερωτικό Δελτίο Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου ISSN 1986-4728 (print) ISSN 1986-4736 (online) Λεωφόρος Ακροπόλεως 32, 2006 Στρόβολος, Λευκωσία Tηλ.: 22841302, Φαξ: 22511870, email: oncology@bococ.org.cy Συντακτική Επιτροπή Δρ. Πέτρος Κίτσιος, Δρ. Πέτρος Πολυβίου, Δρ. Γιόλα Μάρκου, Ανδριάνα Περατικού, Πέτρος Μιχαηλούδης, Διαμάντω Παναγιωτίδου, Δημήτρης Νικολάου Επιμέλεια-παραγωγή: Άλφα Δημιουργική, info@alfa.com.cy Εκτύπωση: Τυπογραφεία Κ. Γιαλλούρης & Υιοί Λτδ. 2

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΝΕΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ανασκόπηση από το συνέδριο του Αμερικανικού Συλλόγου για την Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία (ASTRO 56) 14 17 Σεπτεμβρίου 2014, Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ Ο Αμερικανικός Σύλλογος για την Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία, ASTRO, είναι αφιερωμένος στη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών διαμέσου της εκπαίδευσης, της κλινικής πρακτικής και της εξέλιξης της τεχνολογίας. Στο ετήσιο συνέδριο του ASTRO παρουσιάζονται όλες οι τελευταίες εξελίξεις στην ακτινοθεραπεία. Ένα από τα κυριότερα θέματα του ASTRO 56 ήταν οι ακτινοβιολογικές μελέτες που γίνονται σε κλασματικές θεραπείες στερεοτακτικού μεγέθους και η εξήγηση κάποιων φαινομένων που παρατηρούνται. Η ακτινοβιολογία είναι η επιστήμη που μελετά τις επιδράσεις της ιονίζουσας ακτινοβολίας, όπως οι ακτίνες-χ, στους ζωντανούς οργανισμούς και εμφανίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, λίγο μετά την ανακάλυψη των ακτίνων-χ το 1896. Οι βασικές αρχές της ακτινοβιολογίας καθοδηγούν για περισσότερο από ένα αιώνα τον τρόπο χορήγησης της ακτινοθεραπείας. Η ακτινοθεραπεία είναι μια κλασματική θεραπεία λόγω της ακτινοβιολογίας, η οποία antri.peraticou@bococ.org.cy Άντρη Περατικού Διευθύντρια Τμήματος Ιατροφυσικής καθορίζει την καθημερινή αλλά και τη συνολική δόση που χορηγείται στους όγκους. Οι επιδράσεις της κλασικής κλασματικής ακτινοθεραπείας στους υγιείς, αλλά και κακοήθεις ιστούς, είναι καλά γνωστές, αφού έχουν μελετηθεί για πολλά χρόνια. Με τη χορήγηση πιο ψηλών δόσεων ανά συνεδρία στον ασθενή, λόγω εξέλιξης νέων τεχνικών, έχει γίνει αναγκαία και πάλι η στροφή στην ακτινοβιολογία για να δοθούν εξηγήσεις για την επίδραση της ακτινοβολίας στους ανθρώπινους ιστούς στις δόσεις αυτές. Επίσης, σε ένα νοσοκομείο στην Αμερική έχουν στραφεί στην ακτινοβιολογία για κάποιες κλασικές ακτινοθεραπείες, για να μειώσουν την τοξικότητα της θεραπείας. Βάσει των καμπυλών επιβίωσης των κυττάρων μετά από ακτινοβολία με δέσμη ιονίζουσας ακτινοβολίας, φαίνεται ότι σε πολύ μικρές δόσεις η επιβίωση των υγιών ιστών είναι σαφώς καλύτερη από αυτή των καρκινικών κυττάρων. Βασισμένοι σε αυτό το γεγονός, έχουν ξεκινήσει μια μελέτη στην οποία χορηγούν τη ίδια συνολική δόση με αυτή της κλασικής ακτινοθεραπείας, αλλά αυτή η δόση χορηγείται παλμικά με διάλειμμα 3 λεπτών μεταξύ κάθε παλμού. Αυτή η μελέτη είναι σε εμβρυικό στάδιο ακόμη, για το λόγο αυτό δεν έχουν βγει αποτελέσματα αναφορικά με τον τοπικό έλεγχο της νόσου, καθώς και την επιβίωση άνευ νόσου. Αν η μελέτη αυτή έχει να επιδείξει ευνοϊκά αποτελέσματα για τους ασθενείς, τότε μπορεί να γίνει μια πιο συνήθης τεχνική ακτινοθεραπείας σε ορισμένους όγκους. Νέα από το παγκόσμιο συνέδριο του Σαν Αντόνιο Σημαντικές ανακοινώσεις είχε και φέτος το παγκόσμιο συνέδριο για τον καρκίνο του μαστού που έγινε στο Σαν Αντόνιο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ 9 και 13 Δεκεμβρίου 2014. Από τις μεγαλύτερες θεματολογίες ήταν ο ορμονοεξαρτώμενος καρκίνος του μαστού, αφού αφορά την πολυπληθέστερη ομάδα ασθενών. Η παρουσίαση της μελέτης SOFT-Suppression of Ovarian Function, ανέδειξε σημαντικά αποτελέσματα ειδικά για τις γυναίκες κάτω των 35, οι οποίες φαίνεται ότι πρέπει να παίρνουν σε συνδυασμό το φάρμακο ταμοξιφένη και τη μηνιαία ένεση για καταστολή της εμμήνου ρήσης. Υπάρχει όμως και μια ομάδα γυναικών η οποία θα μπορούσε να πάρει μόνο την ταμοξιφένη, χωρίς την καταστολή των ωοθηκών, με όλες τις ανεπιθύμητες παρενέργειες και αυτές είναι γυναίκες με καλά προγνωστικά στοιχεία και μικρότερους όγκους. Μια άλλη σημαντική ανακοίνωση από τον καθηγητή Cuzick (μελέτη ISIS), έδειξε ότι η χρήση της ταμοξιφένης από γυναίκες με ψηλό κίνδυνο να εκδηλώσουν τη νόσο συνεχίζει να προστατεύει αρκετά χρόνια μετά από τη διακοπή του φαρμάκου. Τέλος, εξίσου σημαντικό θέμα ήταν και η μελλοντική κατεύθυνση της θεραπείας του καρκίνου του μαστού, που θα είναι σε μοριακό επίπεδο, με πολλαπλές αναλύσεις για τις μεταλλάξεις, κυρίως στο μεταστατικό καρκίνο, με την ελπίδα βελτίωσης των αποτελεσμάτων. yiola.marcou@bococ.org.cy Δρ. Γιόλα Μάρκου Παθολόγος Ογκολόγος 3

ΤΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Τεχνολογική αναβάθμιση ακτινολογικού τμήματος Υπερσύγχρονα απεικονιστικά μηχανήματα στους νέους χώρους του Κέντρου petros.polyviou@bococ.org.cy Δρ. Πέτρος Πολυβίου Aκτινολόγος Με τη νέα επέκταση του κτηρίου του Ογκολογικού Κέντρου δίνεται λύση στο πρόβλημα έλλειψης χώρων σε ένα από τα σημαντικότερα τμήματα του Κέντρου, το Ακτινολογικό τμήμα. Αν και τα έργα βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, παρατείνοντας για λίγο ακόμα κάποια ταλαιπωρία των ασθενών και του προσωπικού, οι νέοι χώροι, εξοπλισμένοι με σύγχρονα απεικονιστικά μηχανήματα, εδώ και λίγες εβδομάδες βρίσκονται στην υπηρεσία των ασθενών μας. Ο νέος εξοπλισμός αφορά καταρχήν ένα νέο ακτινολογικό μηχάνημα ψηφιακής τεχνολογίας για λήψη απλών ακτινογραφιών (Siemens Digital X-ray Model: Ysio) και ένα ακτινοσκοπικό μηχάνημα (Siemens Digital Fluoroscopy & Radiography) με δυνατότητα καταγραφής συνεχόμενων λήψεων ή και βίντεο υπό ακτινοσκόπηση, για πιο εξειδικευμένες ακτινολογικές εξετάσεις. Επιπλέον, έγινε εγκατάσταση νέου πολυτομικού αξονικού τομογράφου (GE CT scanner Optima 660) με δυνατότητα εφαρμογής προχωρημένων τεχνικών σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση ογκολογικών ασθενών, όπως για παράδειγμα οι εξετάσεις perfusion για εκτίμηση των νεότερων θεραπειών. Ο παλαιότερος αξονικός τομογράφος θα χρησιμοποιείται πλέον μόνο για τις ανάγκες της ακτινοθεραπείας, αναβαθμίζοντας περαιτέρω και αυτό τον τομέα των υπηρεσιών του Κέντρου. Σε νέο χώρο μεταφέρθηκε και το νέο υπερηχογραφικό μηχάνημα (Philips iu22xmatrix) το οποίο είναι από τα πιο εξελιγμένα που υπάρχουν στη χώρα μας. Επιτρέπει τη διενέργεια τρισδιάστατων απεικονίσεων των όγκων για ακριβέστερη διάγνωση και αξιολόγηση των θεραπειών. Επιπλέον, διαθέτει τη δυνατότητα διενέργειας εξετάσεων με ειδικό σκιαγραφικό υπερήχων, επιλύοντας διαγνωστικά προβλήματα και μειώνοντας την ανάγκη για εξετάσεις μαγνητικής και αξονικής τομογραφίας σε κάποιες περιπτώσεις. Τέλος, με τη χρήση της ελαστογραφίας επιτρέπει πιο ακριβή διάγνωση βλαβών του μαστού. Η τελευταία προσθήκη του τμήματος αφορά το νέο ψηφιακό μαστογράφο (Hologic Inc. Selenia) με δυνατότητα τομοσύνθεσης. Με την τομοσύνθεση γίνεται λήψη πολλαπλών εικόνων σε κάθε μαστό, μειώνοντας την αλληλοεπικάληψη των ιστών, που είναι το κύριο πρόβλημα λανθασμένων διαγνώσεων στη μαστογραφία. Επίσης, με τη δυνατότητα στερεοτακτικής βιοψίας που διαθέτει ο νέος μαστογράφος σε ύποπτες αλλοιώσεις, ενισχύεται η δυνατότητα για έγκαιρη διάγνωση νέων καρκίνων μαστού. Ακόμη, δημιουργήθηκαν νέα κατάλληλα διαγνωστικά δωμάτια, όπου οι ιατροί ακτινολόγοι του τμήματος εργάζονται στους σταθμούς εργασίας απερίσπαστοι, έτσι ώστε να περιορίζεται η πιθανότητα διαγνωστικών λαθών και να αυξάνεται η παραγωγικότητα του τμήματος. Στους νέους χώρους υπάρχει πρόβλεψη για μελλοντική εγκατάσταση μαγνητικού τομογράφου και PET/CT. Το τμήμα στελεχώνεται από τρεις ακτινολόγους ιατρούς, έξι τεχνολόγους και τρεις νοσηλεύτριες. Δύο γραμματείς έχουν αναλάβει το έργο της δακτυλογράφησης των δεκάδων ακτινολογικών γνωματεύσεων καθημερινά για την ταχύτερη και καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών. Ο σύγχρονος εξοπλισμός βέβαια αξιοποιείται προς όφελος των ασθενών μόνο χάρη στην ακούραστη προσπάθεια του προσωπικού, το οποίο παραμένει αριθμητικά το ίδιο παρόλες τις νέες ανάγκες που δημιουργήθηκαν. 4

ΝΕΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Royal Marsden Hospital Συνεχίζεται η συνεργασία μας με το μεγαλύτερο αντικαρκινικό νοσοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου Πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 29 και 30 Νοεμβρίου διήμερο σεμινάριο για προσωπικό του Κέντρου με θέμα «Διαχείριση φαρμάκων και ενδοφλέβιων υγρών». Στο σεμινάριο, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, έλαβαν μέρος 32 νοσηλευτές από όλα τα τμήματα του Κέντρου. Εκπαιδεύτρια ήταν η κα Alison Hodge της Σχολής Νοσηλευτικής Ογκολογίας του Royal Marsden, του μεγαλύτερου αντικαρκινικού νοσοκομείου του Ηνωμένου Βασιλείου. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, η εκπαιδεύτρια σημείωσε τον ενθουσιασμό και τη συμμετοχή του προσωπικού στις συζητήσεις, ενώ δεν παρέλειψε να σχολιάσει θετικά τις νέες μονάδες νοσηλείας που λειτουργούν από τις αρχές Οκτωβρίου. Η συνεργασία του Κέντρου με το Royal Marsden (την οποία το τελευταίο χαρακτηρίζει ως «μια από τις πλέον επιτυχημένες») άρχισε το 2002 και έχει καλύψει δεκάδες εργαζόμενους με εκπαιδευτικά προγράμματα τόσο στο Λονδίνο όσο και στην Κύπρο. Ετήσια επιστημονική ημερίδα από το Ίδρυμα Χριστίνα Α. Αποστόλου Στο πλαίσιο της 5ης Ετήσιας Επιστημονικής Ημερίδας που διοργανώνεται από το Ίδρυμα Χριστίνα Α. Αποστόλου, πραγματοποιήθηκαν στις 19 και 26 Νοεμβρίου ημερίδες με το πιο πάνω θέμα στη Λάρνακα και στη Λεμεσό. Οι ημερίδες στόχευαν στην ενημέρωση του κοινού γύρω από την ακτινοθεραπεία και εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των ιατρικών επιστημονικών ημερίδων που καθιέρωσε το Ίδρυμα. Η ακτινοθεραπεία παρουσιάστηκε τόσο από τη σκοπιά του ογκολόγου από τους Δρ. Δημήτρη Βόμβα, Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγο στο Ογκολογικό Κέντρο, και Δρ. Μαριλένα Θεοδώρου, Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγο στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, όσο και από τη σκοπιά του ιατροφυσικού από τις Άντρη Περατικού, Ιατροφυσικού - Διευθύντρια Τμήματος Ιατροφυσικής, και Λώρα Ιωάννου-Lord, Ιατροφυσικού στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου. 5

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Κατανόηση, ευαισθησία και επαγγελματισμός Ανθρώπινος χειρισμός των νέων ασθενών που εισέρχονται στο Κέντρο Η πρώτη φορά στο Ογκολογικό Κέντρο είναι ιδιαίτερα δύσκολη για όλους τους ασθενείς. Η διάγνωση που προηγήθηκε και η άφιξη σε νέο, άγνωστο νοσηλευτήριο δημιουργούν συναισθήματα ανησυχίας, αγωνίας και φόβου. Το Κέντρο αναγνωρίζει τα συναισθήματα αυτά και επιδιώκει να χειριστεί αυτή την πρώτη επαφή με κατανόηση και ευαισθησία αλλά και με τον πρέποντα επαγγελματισμό. anna.dorotheou@bococ.org.cy Άννα Δωροθέου Yπεύθυνη Επεξεργασίας Προσωπικών Δεδομένων Κάθε νέος ασθενής θα δηλώσει την άφιξή του στην κύρια υποδοχή, από την οποία θα παραλάβει μία κάρτα στην οποία αναγράφεται ένας αριθμός και θα του ζητηθεί να περιμένει. Για την εγγραφή του θα κληθεί, όχι με το όνομα του αλλά με τον αριθμό αυτό. Η εγγραφή γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και όχι στο χώρο υποδοχής. Στη συνέχεια, θα του ζητηθεί να δώσει τη συγκατάθεσή του για το χειρισμό των προσωπικών του δεδομένων είτε αυτά είναι οι πληροφορίες που ο ίδιος θα δώσει κατά την πρώτη επίσκεψή του στο Κέντρο, είτε πληροφορίες που έχουν δώσει τρίτοι, όπως π.χ. αποτελέσματα εξετάσεων ή εκθέσεις άλλων ιατρών. Για το σκοπό αυτό θα υπογράψει έντυπο στο οποίο το Κέντρο δεσμεύεται ότι θα: χρησιμοποιεί τα δεδομένα αυτά για στατιστικούς σκοπούς, πιθανόν να δώσει στοιχεία ασθενών στους Συνδέσμους για σκοπούς εξυπηρέτησης των ασθενών που χρειάζονται τις υπηρεσίες των Συνδέσμων, δώσει στοιχεία στο Υπουργείο Υγείας για την ενημέρωση του Αρχείου Καρκίνου. Τα δημογραφικά στοιχεία, καθώς και το ιατρικό ιστορικό καταχωρούνται σε ειδικό λογισμικό διαχείρισης ογκολογικών ασθενών. Στο λογισμικό αυτό θα καταχωρούνται ακολούθως οι θεραπείες του ασθενή, καθώς και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών ελέγχων. Το σύνολο των καταχωρίσεων στο σύστημα αυτό που αφορούν τον κάθε ασθενή αποτελεί και τον ηλεκτρονικό φάκελό του. Επίσης, λαμβάνεται και καταχωρείται φωτογραφία του ασθενή, στοιχείο σημαντικό για να αποφεύγονται λάθη, αφού γίνεται εύκολη αναγνώριση από το προσωπικό του Κέντρου, ιατρικό και μη. Πέραν του ηλεκτρονικού φακέλου, το Κέντρο διατηρεί και φυσικό φάκελο για τον κάθε ασθενή. Το εσωτερικό του φακέλου είναι δομημένο, έτσι ώστε τα ιατρικά έγγραφα που αφορούν τον ασθενή να καταχωρούνται θεματικά. Αφού ετοιμαστεί ο φάκελος, ο ασθενής συνοδεύεται από τη λειτουργό εγγραφής στο χώρο των εξωτερικών ιατρείων, όπου ξεκινά η προετοιμασία από το νοσηλευτικό προσωπικό πριν την εξέταση από ιατρό του Κέντρου. 6

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ Η ηλεκτρονική...ψυχή του Κέντρου Το Τμήμα Πληροφορικής βρίσκεται σε συνεχή ετοιμότητα κάθε λεπτό demetris.andreopoulos@bococ.org.cy Δρ. Δημήτρης Ανδρεόπουλος Διευθυντής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας & Ακτινοδιαγνωστικής Η πληροφορική έφερε μεγάλες αλλαγές στην ιατρική αναφορικά με τις λειτουργίες, τις συνήθειες, την επικοινωνία, την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και στις σχέσεις ιατρών και ασθενών. Εκτός όμως από τον εντοπισμό και λήψη χρήσιμων ιατρικών πληροφοριών, με τη βοήθεια των υπολογιστών και λογισμικών δίδεται και η δυνατότητα συνδυασμού πληροφοριών που αφορούν τη διάγνωση, την πρόγνωση και τη θεραπεία. Με τη βοήθεια της πληροφορικής στην ιατρική οι γνώσεις που συσσωρεύονται καθημερινά από την παγκόσμια εμπειρία και έρευνα, κωδικοποιούνται και ταξινομούνται σε μεγάλες βάσεις δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται υπολογιστικά συστήματα υποστήριξης που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα πρόσβασης στις ιατρικές πληροφορίες. Κάθε σύγχρονο νοσηλευτικό ίδρυμα βασίζει την καλή λειτουργία του στη δικτύωση, την επικοινωνία των τμημάτων του, τη διακίνηση πληροφορίας μεταξύ των πολλαπλών αποδεκτών του, την αυτοματοποίηση της παραγωγής εγγράφων, ως επίσης και τη δημιουργία κεντρικού νοσοκομειακού πληροφοριακού συστήματος. Ιδιαίτερα στον τομέα της ακτινοδιαγνωστικής και ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας, η παραγωγή, η συλλογή, η επεξεργασία, η ψηφιοποίηση, η ανάλυση, η αποθήκευση, η αυτοματοποίηση της ερμηνείας των παραγόμενων εικόνων πραγματοποιούνται με ακρίβεια, οικονομία και ασφάλεια. Το Ογκολογικό Κέντρο διαθέτει σύγχρονο τμήμα πληροφορικής. Εκτός της συνεχούς και διαχρονικής αναβάθμισης των ηλεκτρονικών και λογισμικών του συστημάτων, ένα τέτοιο τμήμα προϋποθέτει εξειδικευμένο προσωπικό που να είναι σε θέση να συντηρεί και να διαχειρίζεται σύγχρονα συστήματα πληροφορικής, καθώς και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που απορρέουν από τις ανάγκες των χρηστών. Το προσωπικό που στελεχώνει το τμήμα πληροφορικής -ο Μάριος Πιερή (επικεφαλής του τμήματος), η Έλενα Ευαγγέλου και ο Ηλίας Χατζηκυριάκου- βρίσκεται σε συνεχή ετοιμότητα, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους, αλλά επί 24ωρης βάσης, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία και έλεγχος όλων των συστημάτων. Η συνεχής επιμόρφωση και πρακτική εξάσκηση στις εφαρμογές νέων συστημάτων είναι αναπόσπαστο μέρος της δουλειάς τους. Τέλος, ο επαγγελματισμός, η αφοσίωση στο έργο τους, η ομαδικότητα αλλά και η αγαστή συνεργασία με το υπόλοιπο προσωπικό του Κέντρου αποτελούν αδιαμφισβήτητο απαιτούμενο για την επίτευξη της εύρυθμης λειτουργίας του τμήματος. 7

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ Συμβουλές για όσους παίρνουν φάρμακα Εφη Ξάνθου, Φαρμακοποιός effie.xanthou@bococ.org.cy H σημασία της φαρμακευτικής αγωγής στην περίθαλψη των ασθενών Η ώρα της λήψης, η δοσολογία, η σωστή θερμοκρασία και άλλες οδηγίες Η σημασία των φαρμάκων στην περίθαλψη των ασθενών αναδυκνύει το ρόλο του φαρμακοποιού στην παροχή φροντίδας υψηλής ποιότητας. Τα φάρμακα τα οποία χορηγούνται περιλαμβάνουν σκευάσματα θεραπείας του καρκίνου, αντιμετώπισης ανεπιθύμητων ενεργειών, παυσίπονα και αντιμικροβιακά. Οι ασθενείς και οι φροντιστές τους είναι σημαντικό να είναι ενήμεροι για τη σωστή διαχείρισή τους. Πιο κάτω παρατίθενται συνήθεις ερωτήσεις που υποβάλλονται από ασθενείς, καθώς και οι απαντήσεις: 1. Υπάρχουν οδηγίες χρήσης για τα φάρμακα; Δίνονται προφορικές οδηγίες από τον ιατρό και τον φαρμακοποιό και επικολλούνται οδηγίες πάνω σε κάθε συσκευασία. 2. Πότε πρέπει να αρχίσω την θεραπεία μου; Σύμφωνα με τις οδηγίες του φαρμακοποιού και του ιατρού. 3. Πρέπει να λαμβάνω τα φάρμακα μου κάθε μέρα την ίδια ώρα; Nα ακολουθώ ακριβώς τις οδηγίες λήψης; Τι σημαίνει κάθε 8 ή 12 ώρες, πριν ή μετά ή μαζί με το φαγητό; Πρέπει να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες όπως αναγράφονται από τον φαρμακοποιό. Η λήψη φαρμάκου σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι σημαντική για το αποτέλεσμα της θεραπείας. Προτεινόμενο πρόγραμμα για λήψη κάθε 8 ώρες είναι στις 7 π.μ., στις 3 μ.μ., και στις 11 μ.μ. και για κάθε 12 ώρες στις 8 π.μ. και στις 8 μ.μ. Αν προτείνεται να λαμβάνεται το φάρμακο πριν το φαγητό, τότε θα πρέπει να λαμβάνεται 30 λεπτά προηγουμένως και αντίστοιχα 30 λεπτά μετά τη λήψη φαγητού, εάν προτείνεται η λήψη μετά το φαγητό. 4. Αν παραλείψω την καθορισμένη δόση θα πρέπει να σταματήσω τη θεραπεία; Όχι. Παίρνω την καθορισμένη δόση μόλις γίνει αντιληπτό, εφόσον δεν πλησιάζει την επόμενη δόση. Δεν λαμβάνω διπλή δόση για να καλύψω τη χαμένη δόση. Συνεχίζω όπως καθορίζεται. 5. Μπορώ να σταματήσω τα φάρμακα μου όποτε θέλω; Όχι, ακολουθώ τις οδηγίες. 6. Μπορώ να μοιράσω ή να θρυμματίσω τα χάπια μου; Μόνο αυτά που έχουν γραμμή στη μέση. Οι καψούλες και τα κυτταροστατικά δεν μοιράζονται ούτε θρυμματίζονται. 7. Οδηγίες για χρήση ναρκωτικών φαρμάκων. Τα ναρκωτικά φάρμακα φυλάσσονται σε ασφαλές μέρος και η λήψη τους ενδείκνυται να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν χρειάζεται, εάν πρόκειται για ανακούφιση του πόνου στα ενδιάμεσα. 8. Πώς πρέπει να χειρίζομαι τα φάρμακα χημειοθεραπείας από το στόμα; Κρατήστε τα μακριά από παιδιά σε σεσημασμένο κουτί και όχι με άλλα φάρμακα. Διατηρήστε τα σύμφωνα με τις οδηγίες φύλαξης. 9. Αν ξεχάσω τα φάρμακα ψυγείου εκτός, θα μπορώ να τα χρησιμοποιήσω; Τα φάρμακα μέχρι και 24 ώρες εκτός ψυγείου είναι εντάξει να χρησιμοποιηθούν, δεδομένου ότι δεν έχουν εκτεθεί στον ήλιο ή σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 30 βαθμών κελσίου. 8