1 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ σε περίπτωση βλάβης ή ατυχήματος Ο οδηγός ενός λεωφορείου, ως επαγγελματίας οδηγός, ως οδηγός που επί οκτώ (8) ώρες ημερησίως βρίσκεται στο δρόμο οδηγώντας το λεωφορείο ή και το Ι.Χ. αυτοκίνητό του, είναι φυσικό να εμπλακεί άμεσα ή έμμεσα σε τροχαίο ατύχημα ή να βρεθεί πολύ κοντά στο χώρο ενός τροχαίου ατυχήματος ή έστω να αναγκαστεί να ακινητοποιήσει το λεωφορείο λόγω βλάβης. ΒΛΑΒΗ Η ΑΤΥΧΗΜΑ ΜΕ ΥΛΙΚΕΣ ΖΗΜΙΕΣ Σε περίπτωση βλάβης ή ατυχήματος με υλικές ζημιές ο οδηγός ενός λεωφορείου πρέπει να δείξει ψυχραιμία και σταθερότητα ενεργειών. Για την ασφάλεια των επιβατών, του ιδίου, και την ασφάλεια της κυκλοφορίας, ο οδηγός πρέπει να λάβει αμέσως τα ακόλουθα μέτρα: 1. - Να σταθμεύσει αμέσως στον τόπο του ατυχήματος χωρίς να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους στην κυκλοφορία, δηλαδή να μετακινήσει το όχημα στο ασφαλέστερο δυνατό σημείο. - Να σβήσει τη κινητήρα. - Να διακόψει την ηλεκτροδότηση, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος πυρκαγιάς. - Να δώσει οδηγίες και να βοηθήσει τους επιβάτες να εξέλθουν από το λεωφορείο, χρησιμοποιώντας στην ανάγκη και τις εξόδους κινδύνου και να τους οδηγήσει σε ασφαλές σημείο.
2 2. Να λάβει μέτρα κυκλοφοριακής ασφάλειας στον τόπο του ατυχήματος και, αν δεν μπορεί, να ειδοποιήσει για το ατύχημα την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή. - Να ενεργοποιήσει το σύστημα φωτεινού συναγερμού του οχήματος (φώτα έκτακτης ανάγκης - alarm). - Να τοποθετήσει το τρίγωνο προειδοποίησης σε απόσταση από το λεωφορείο: τουλάχιστον 20 m εντός κατοικημένης περιοχής τουλάχιστον 50 m εκτός κατοικημένων περιοχών τουλάχιστον 100 m στον αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας. Αν το όχημα ακινητοποιήθηκε σε στροφή ή στην αναστροφή κλίσεως οδοστρώματος με μεγάλη κλίση (π.χ. ράχη) θα πρέπει να τοποθετηθεί το τρίγωνο πριν τη στροφή ή την αναστροφή κλίσης του οδοστρώματος, για να αποτραπούν οι κίνδυνοι. - Να ανάψει τα φώτα θέσεως, αφού απομακρύνει τα εύφλεκτα και τα επικίνδυνα αντικείμενα(π.χ συντρίμια), αν είναι νύχτα ή ημέρα με ανεπαρκή ορατότητα (π.χ. ομίχλη). 3. Επίσης ο οδηγός του λεωφορείου πρέπει να δώσει τα στοιχεία της ταυτότητάς του ως και κάθε χρήσιμη σχετική με το όχημα του πληροφορία, αν οι εμπλακέντες στο ατύχημα ζητήσουν αυτά. Σε περίπτωση υλικών ζημιών, αν ο ζημιωθείς δεν είναι παρών, τα εμπλακέντα στο ατύχημα πρόσωπα υποχρεούνται, μέσα σε εικοσιτέσσερις (24) ώρες, να του δώσουν τις πιο πάνω πληροφορίες κατά τον καταλληλότερο τρόπο ή δια του πλησιέστερου Αστυνομικού Τμήματος, το οποίο φροντίζει για την ενημέρωση του ζημιωθέντα (επιπλέον μπορούμε να αφήσουμε τα στοιχεία μας σε ένα χαρτί στο παρμπρίζ του ζημιωθέντος οχήματος). 4. Πρέπει να ζητήσει, να καταγράψει και να ελέγξει τα στοιχεία των άλλων οχημάτων και των άλλων οδηγών (π.χ. ανασφάλιστο όχημα, παρατηρήσεις επί της άδειας ικανότητας οδήγησης, όπως οδήγηση με γυαλιά, παρατηρήσεις επί της άδειας κυκλοφορίας, όπως αναπηρικό όχημα κ.λ.π). 5. Μπορεί επίσης να καλέσει την άμεσο δράση (100) σε περίπτωση που είναι αμφισβητήσιμη η υπαιτιότητα από τον άλλο οδηγό ή στην περίπτωση που ο άλλος οδηγός δεν δίνει πληροφορίες για το όχημα του ή τα στοιχεία του ή εγκαταλείπει το χώρο του ατυχήματος. Στην περίπτωση αυτή θα ζητήσει από την Άμεσο Δράση Δελτίο Τροχαίου Ατυχήματος. 6. Δεν πρέπει να ξεχνά ότι, αν νομίζει ότι ό οδηγός που τον χτύπησε είχε κάνει χρήση αλκοόλ μπορεί να ζητήσει από τους αστυνομικούς να τον υποβάλουν αμέσως σε αλκοτέστ. 7. ΠΡΟΣΟΧΗ Σε περίπτωση υπαίτιας και απρόβλεπτης μηχανικής βλάβης (π.χ. υπερστροφία κινητήρα, άνοιγμα πόρτας εν κινήσει,απώλεια
3 διεύθυνσης κλπ.) ζητάμε από την Τροχαία να μεταφερθεί το λεωφορείο για έλεγχο στο Κέντρο Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων και δεν αφήνουμε κανέναν «να επέμβει» στο λεωφορείο. 8. Ενημερώνει το κινητό συνεργείο και τον σταθμάρχη. Το κινητό συνεργείο είναι αρμόδιο να δώσει την εντολή εκκίνησης του λεωφορείου προς δρομολόγηση ή για την απόσυρσή του από την κυκλοφορία.... ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΜΕ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Η ΘΑΝΑΤΟ Στην περίπτωση αυτή ο οδηγός του λεωφορείου πρέπει να δείξει ψυχραιμία και σταθερότητα ενεργειών. Για την ασφάλεια των επιβατών, του ιδίου και για την ασφάλεια της κυκλοφορίας ο οδηγός πρέπει να λάβει αμέσως τα ακόλουθα μέτρα: 1. Να σταθμεύσει αμέσως στον τόπο του ατυχήματος - Να σβήσει τον κινητήρα. - Να διακόψει την ηλεκτροδότηση, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος πυρκαγιάς. Να δώσει οδηγίες και να βοηθήσει τους επιβάτες να εξέλθουν από το λεωφορείο, χρησιμοποιώντας στην ανάγκη και τις εξόδους κινδύνου και να τους οδηγήσει σε ασφαλές σημείο. 2. Να αποτρέψει οποιαδήποτε μεταβολή στον τόπο του ατυχήματος η οποία θα μπορούσε να δυσκολέψει το έργο της Αστυνομίας με εξαίρεση τις ενέργειές του εκείνες οι οποίες αποβλέπουν στην αποκατάσταση της τυχόν διακοπείσας κυκλοφορίας. ΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΟΥΝ εκτός και αν λόγοι ασφαλείας το επιβάλουν άλλα ατυχήματα, πυρκαγιά κλπ. Επιμελείται υποχρεωτικά το Ανακριτικό Τμήμα της Τροχαίας (που πρέπει να ειδοποιηθεί αμέσως) και το οποίο συντάσσει το φάκελο του τροχαίου ατυχήματος (σχεδιάγραμμα, οδικό περιβάλλον, ονόματα οδηγών επιβατών μαρτύρων, έκταση συμβάντος κλπ). 3. Να λάβει μέτρα κυκλοφοριακής ασφάλειας στον τόπο του ατυχήματος. - Να ενεργοποιήσει το σύστημα φωτεινού συναγερμού του οχήματος (φώτα έκτακτης ανάγκης - alarm). - Να τοποθετήσει το τρίγωνο προειδοποίησης σε απόσταση από το
4 λεωφορείο: τουλάχιστον 20 m εντός κατοικημένης περιοχής τουλάχιστον 50 m εκτός κατοικημένων περιοχών τουλάχιστον 100 m στον αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας. Αν το όχημα ακινητοποιήθηκε σε στροφή ή στην αναστροφή κλίσεως οδοστρώματος με μεγάλη κλίση (π.χ. ράχη) θα πρέπει να τοποθετηθεί το τρίγωνο πριν τη στροφή ή την αναστροφή κλίσης του οδοστρώματος, για να αποτραπούν οι κίνδυνοι. -Να ανάψει τα φώτα θέσεως, αφού απομακρύνει τα εύφλεκτα και τα επικίνδυνα αντικείμενα(π.χ συντρίμια), αν είναι νύχτα ή ημέρα με ανεπαρκή ορατότητα (π.χ. ομίχλη). 4. Να δώσει την αναγκαία βοήθεια και συμπαράσταση στους παθόντες (π.χ. περιποίηση τραυματιών με τη χρήση του κιβωτίου Α βοηθειών). 5. Να ειδοποιήσει την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή και το Ε.Κ.Α.Β. και να παραμείνει στον τόπο του ατυχήματος μέχρι την άφιξή τους (αν είναι απαραίτητο και την Πυροσβεστική Υπηρεσία) 100 166 199. 6. Δεν πρέπει να ξεχνά ότι, αν νομίζει ότι ό οδηγός που τον χτύπησε είχε κάνει χρήση αλκοόλ μπορεί να ζητήσει από τους αστυνομικούς να τον υποβάλουν αμέσως σε αλκοτέστ. Το ίδιο μπορεί να ζητήσει και για πεζό ή επιβάτη λεωφορείου. 7. ΠΡΟΣΟΧΗ Σε περίπτωση υπαίτιας και απρόβλεπτης μηχανικής βλάβης (π.χ. υπερστροφία κινητήρα, άνοιγμα πόρτας εν κινήσει, απώλεια διεύθυνσης κλπ.) ζητάμε από την Τροχαία να μεταφερθεί το λεωφορείο για έλεγχο στο Κέντρο Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων και δεν αφήνουμε κανέναν «να επέμβει» στο λεωφορείο. 8. Να ειδοποιήσει το κινητό συνεργείο και τον σταθμάρχη. Το κινητό συνεργείο είναι αρμόδιο να δώσει την εντολή εκκίνησης του λεωφορείου προς δρομολόγηση ή για την απόσυρσή του από την κυκλοφορία. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΡΟΧΑΙΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// / Ανεξάρτητα από την έκταση του ατυχήματος(υλικές ζημιές,τραυματισμός ή θάνατος),ο οδηγός πρέπει : 9. Αμέσως μετά από ένα τροχαίο ατύχημα βασική επιδίωξη κάθε οδηγού πρέπει να αποτελεί η καταγραφή, αποτύπωση, φωτογράφηση και περιγραφή
5 των συνθηκών προκλήσεως του ατυχήματος, διότι θα τον βοηθήσουν να υπερασπίσει τη θέση του, ιδίως στην περίπτωση που η υπαιτιότητα δεν είναι ιδιαίτερα εμφανής. Πρέπει λοιπόν να φωτογραφίσει το χώρο του ατυχήματος τα εμπλεκόμενα αυτοκίνητα με τις φθορές που προκλήθηκαν σε αυτά, τον περιβάλλοντα χώρο, τα τυχόν ίχνη φρεναρίσματος, τη σήμανση και την κατάσταση του οδοστρώματος και να πάρει στοιχεία μαρτύρων και γενικά οποιοδήποτε χρήσιμο στοιχείο για τη διαλεύκανση της υποθέσεως. 10. Να ζητήσει από την Τροχαία Δελτίο Τροχαίου Ατυχήματος και να ελέγξει την ευκρίνεια και την πληρότητα των αναγραφόμενων σε αυτό. 11. Να συγκεντρώσει κάθε στοιχείο, που αφορά το τροχαίο ατύχημα, και ποτέ να μην δίνει πρωτότυπα έγγραφα στην ασφαλιστική εταιρεία. 12. Να δηλώσει αμέσως το ατύχημα στην ασφαλιστική εταιρεία που καλύπτει το λεωφορείο( εντός τεσσάρων -4- ημερών). ΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Ύστερα από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα, με θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό ή ακόμα και με μεγάλες υλικές ζημιές, εξελίσσονται (συνήθως) δύο δικαστικές διαδικασίες: - Η ποινική διαδικασία για την τιμωρία του υπαίτιου οδηγού. - Η αστική διαδικασία για την αποζημίωση του μη υπαίτιου οδηγού ή των θυμάτων. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ο φάκελος δικογραφίας, που συντάσσεται από την Τροχαία (ύστερα από πρόκληση ατυχήματος με θάνατο ή τραυματισμό), αποστέλλεται υποχρεωτικά στον Εισαγγελέα, ο οποίος κινεί την ποινική δίωξη του υπαίτιου οδηγού.εάν ο υπαίτιος οδηγός είναι επαγγελματίας θα γίνει οπωσδήποτε το Ποινικό Δικαστήριο. Εάν σε κάποιο τροχαίο ατύχημα, με θάνατο ή τραυματισμό, δεν επιλήφθηκε η Τροχαία, υπάρχει τρίμηνη προθεσμία καταθέσεως της μυνήσεως. ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΟΔΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Άρθρο 43 Παράγραφος 3.Η μη στάθμευση στον τόπο του ατυχήματος,η μη λήψη μέτρων κυκλοφοριακής ασφάλειας( π.χ μη τοποθέτηση του τριγώνου προειδοποιήσεως εφόσον εξ αυτού συμβεί νέο ατύχημα),η μη παροχή των στοιχείων ταυτότητας και η μη αποτροπή μεταβολής στον τόπο του ατυχήματος τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ένα (1) μήνα και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης από ένα (1) έως τρεις (3) μήνες. Παράγραφος 4.Η μη παροχή της αναγκαίας βοήθειας και συμπαράστασης στους παθόντες(σε περίπτωση θανάτου ή σωματικής βλάβης σε οδικό
6 τροχαίο ατύχημα), η μη ειδοποίηση των αστυνομικών αρχών και η μη παραμονή στον τόπο του ατυχήματος τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και εάν από την συμπεριφορά του οδηγού ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής ή επήλθε θάνατος ή βαριά σωματική βλάβη με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και με αφαίρεση τριών (3) έως έξι (6) μηνών της άδειας ικανότητας οδήγησης. Άρθρο 81 Παράγραφος 26. Μη ύπαρξη ή μη καταλληλότητα μιας συσκευής ανάγκης επί κυκλοφορούντος οχήματος (τρίγωνο προειδοποιήσεως, πυροσβεστήρες, κιβώτιο Α βοηθειών, τάκοι ) τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο ογδόντα (80) ευρώ. Άρθρο 34 Παράγραφος 9-10 Μη τοποθέτηση του τριγώνου προειδοποιήσεως(ή μη σωστή τοποθέτησή του) σε περίπτωση υποχρεωτικής στάθμευσης σε οδόστρωμα σε θέση που απαγορεύεται η στάθμευση τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο σαράντα (40)ευρώ(στην περίπτωση που το όχημα είναι εφοδιασμένο με τρίγωνο προειδοποιήσεως). Άρθρο 98 Παράγραφος 3. Η άδεια οδήγησης οδικού οχήματος αφαιρείται με δικαστική απόφαση,αν από τις γενόμενες ανακρίσεις αποδειχθεί ότι ο κάτοχός της έγινε υπαίτιος τραυματισμού ή θανάτου με το όχημα που οδηγούσε,παραβαίνοντας διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.Ειδικότερα τα πιο πάνω αναφερόμενα στοιχεία αφαιρούνται ως εξής. α)για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών(3)μηνών και μέχρι δύο (2)ετών,αν από το τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε σοβαρός τραυματισμός επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού. β)για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο(2) ετών και μέχρι πέντε(5) ετών,αν από τροχαίο ατύχημα προκλήθηκε θάνατος ή θάνατοι επιβαινόντων σε οποιοδήποτε όχημα ή πεζού ή πεζών,κατά την πρόκληση του ατυχήματος ή εντός τριάντα(30) ημερών από αυτό.στην περίπτωση αυτή η επαναχορήγηση της άδειας γίνεται μόνο μετά από επιτυχή θεωρητική και πρακτική εξέταση και εφόσον ο υπαίτιος οδηγός παρακολουθήσει το ισχύον πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης υποψηφίων οδηγών.με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια. γ)σε περίπτωση υποτροπής τα παραπάνω στοιχεία αφαιρούνται,με δικαστική απόφαση,τουλάχιστον για διπλάσιο χρονικό διάστημα από τα προβλεπόμενα πιο πάνω.το δικαστήριο δύναται σε αυτή την περίπτωση να επιβάλλει και
την ποινή της οριστικής αφαίρεσης της άδειας οδήγησης. Παράγραφος 5. Αυτός που καταλαμβάνεται να οδηγεί οδικό όχημα κατά το διάστημα που του έχει αφαιρεθεί η άδεια οδήγησης για οποιονδήποτε λόγο, εκτός των λοιπών προβλεπόμενων ποινών,στερείται με απόφαση του δικαστηρίου,του δικαιώματος επαναχορήγησης της άδειας οδήγησης για τρία(3)επιπλέον έτη,ενώ αν γίνει υπαίτιος τροχαίου ατυχήματος με τραυματισμό ή θάνατο το δικαστήριο δύναται να επιβάλλει και την ποινή της οριστικής στέρησης του δικαιώματος απόκτησης άδειας οδήγησης οποιουδήποτε οδικού οχήματος. 7