ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΥΓΕΙΑΣ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Ψαλτοπούλου Θεοδώρα Παθολόγος, Επίκουρη Καθ. Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Α. Σχεδιασμός
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Ορισμός: Σύστημα καλείται ένα αρμονικά οργανωμένο σύνολο που αποτελείται από επί μέρους στοιχεία (μονάδες) που βρίσκονται σε συνεχή συνεργασία και αλληλεξάρτηση κατά την επιδίωξη υλοποίησης ενός σκοπού.
ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Ιδιωτικής Ασφάλισης: - οικονομία της αγοράς - ελευθερία επιλογής - αμοιβή κατά πράξη Πλεονεκτήματα: - ελευθερία - υψηλή ποιότητα Μειονεκτήματα: - ανισότητα - υπερκατανάλωση Κρατικό Σύστημα: - κρατικός προϋπολογισμός - δύο μοντέλα (Βeveridge, Κρατικοποιημένο) Πλεονεκτήματα: - δωρεάν κάλυψη - σχεδιασμός - έλεγχος δαπανών - δημόσια υγεία Μειονεκτήματα: - γραφειοκρατία - χαμηλή παραγωγικότητα - παραοικονομία - αποδυνάμωση σχέσης ασθενούς- γιατρού Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης: (Bismark) Μεικτά Συστήματα συνδυασμός πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων
ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό Στενότητα πόρων Αύξηση κόστους υπηρεσιών υγείας Τεχνολογική ανάπτυξη Μεγαλύτερη διάρκεια επιβίωσης (τρίτη τέταρτη ηλικία) Επιτακτική ζήτηση για καλύτερη ποιότητα Κοινωνικά δίκαιη λειτουργία συστήματος υγείας Kυρίαρχο στοιχείο είναι ο συνδυασμός των κανόνων της αγοράς με τον κρατικό προγραμματισμό και έλεγχο
Σχεδιασμός Εφαρμογή Αξιολόγηση Εκτίμηση αναγκών υγείας του πληθυσμού Ανάλυση εναλλακτικών δυνατοτήτων Επιλογή της καταλληλότερης εξ αυτών
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Παραδοσιακός σχεδιασμός (περιγραφή πληθυσμού, εκτίμηση αναγκών, διατύπωση βασικού στόχου, καθορισμός ενδιάμεσων στόχων, αποτίμηση πόρων και δυνατοτήτων, διαμόρφωση εναλλακτικών λύσεων, επιλογή της κατάλληλης λύσης, ανάπτυξη σχεδίου δράσης) Σύγχρονος σχεδιασμός Λειτουργικός: τρέχουσες λειτουργίες και εξελίξεις Στρατηγικός (σχεδιασμός του σχεδιασμού-συγκρότηση επιτροπής-, καθορισμός της αποστολής του οργανισμού, αποτίμηση του περιβάλλοντος-εξωτερικό περιβάλλον δηλαδή θεσμικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό, ανταγωνιστικό, τεχνολογικό, καταναλωτικό, διενέργεια ανάλυσης κοινωνικών εταίρων, διατύπωση στόχων, σχηματοποίηση εναλλακτικών στρατηγικών, επιλογή και ανάπτυξη βασικής στρατηγικής, ανάπτυξη σχεδίου δράσης). Σημαντικός στη σύγχρονη εποχή με την αβεβαιότητα, την πολυπλοκότητα, την αλληλεξάρτηση και τον ανταγωνισμό (χρήση internet)
ΑΝΑΓΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Συνειδητές Μη Συνειδητές εκτιμούνται με: - δείκτες επίπτωσης: νέα κρούσματα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα - δείκτες επιπολασμού σύνολο κρουσμάτων σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο - δείκτες θνησιμότητας/ θνητότητας - ειδικές έρευνες εκτίμηση μη συνειδητών αναγκών, κλινικ/εργαστηρ, ερωτηματ υγείας
ΖΗΤΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ φανερή: αναζήτηση υπηρεσιών υγείας δημιουργείται από: - ασθενείς - επαγγέλματα υγείας βουβή: δεν εκδηλώνεται με αναζήτηση, λόγω άγνοιας αυτοθεραπεία αδυναμία πρόσβασης παραμέλησης κοκ. - άλλοι φορείς - η φανερή ζήτηση υπολογίζεται με δείκτες χρησιμοποίησης - η βουβή ««έμμεσα με ειδικές έρευνες
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Η ζήτηση για αρκετές υπηρεσίες υγείας είναι σχετικά ανελαστική Η προσφορά στις υπηρεσίες υγείας δημιουργεί από μόνη της ζήτηση Το δείκτη εισαγωγών, εκτός από την προσφορά κρεβατιών επηρεάζουν και η βαρύτητα της ασθένειας, το εισόδημα, η ασφαλιστική κάλυψη και τα κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά
ΑΝΑΓΚΕΣ 1 ΖΗΤΗΣΗ 2 4 3 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ 1. Μη διαθέσιμες υπηρεσίες- Κοινωνική δυσαρέσκεια 2. Μη ζήτηση - Μη αξιοποίηση υπηρεσιών 3. Χρησιμοποίηση χωρίς ανάγκη -Σπατάλη υπηρεσιών 4. Σωστή κάλυψη Επάλληλοι κύκλοι? Σε ιδανικό σύστημα υγείας οι 3 κύκλοι συμπίπτουν
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Διαφορετικές ανάγκες υγείας Δημογραφικοί λόγοι (ηλικία κλπ) Κοινωνιολογικοί (εκπαίδευση κλπ) Κοινωνικο-ψυχολογικοί (ήθη κλπ) Οικονομικοί (εισόδημα, ασφάλιση κλπ) Οργανωτικοί (ΕΣΥ, ιδιώτες κλπ) Συστηματικοί (όλα τα παραπάνω σε αλληλεπίδραση)
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ - δείκτες επαφών: αριθμός επισκέψεων στην υπηρεσία - συνταγογραφία: αριθμός ιατρικών συνταγών ανά πληθυσμό - εργαστηριακές εξετάσεις: αριθμός εκτελούμενων εξετάσεων ανά πληθυσμό ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΙΑΤΡΕΙΩΝ - δείκτες επίσκεψης κατά ειδικότητα εξωτερικών ιατρείων
ΒΑΣΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1. Νοσηλευτικά κρεβάτια ανά 1.000 κατοίκους Νοσηλευτικά κρεβάτια έτους Α x 1.000 ---------------------------------------------------------------- (Ελλάδα 5.2/1000) Πληθυσμός έτους Α (Παλιότερα 10/1000) 2. Ετήσιες εισαγωγές ανά 100 κατοίκους Εισαγωγές έτους Α x 100 ---------------------------------------- (10% επί του συνόλου) Πληθυσμός έτους Α 3. Μέση διάρκεια νοσηλείας (σε ημέρες) <<Ασθενο-ημέρες>> έτους Α ---------------------------------------- (6, 3-4) Εισαγωγές έτους Α 4. Μέση (ετήσια) κάλυψη νοσηλευτικών κρεβατιών (%) (90%, 50-60%) α. <<Ασθενο-ημέρες>> έτους Α ------------------------------------- = Μέσος ημερήσιος αριθμός νοσηλευομένων Αριθμός ημερών έτους Α β. Μέσος ημερήσιος αριθμός νοσηλευομένων έτους Α x 100 -------------------------------------------------------------------------------- = Μέση κάλυψη (%) Αριθμός νοσηλευτικών κρεβατιών έτους Α
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Πριν 20 χρόνια: 10 κλίνες/ 1000 κατοίκους Τώρα: 5 κλίνες/ 1000 κατοίκους (3.5 οξείας νοσηλείας, 1.2 κλίνες ειδικών και ψυχιατρικών μονάδων) Ο σωστός σχεδιασμός νοσοκομειακών μονάδων θα πρέπει να αποσκοπεί σε μέση ετήσια κάλυψη γύρω στο 80%.
Σχήμα 1.: Σχέση μεταξύ αριθμού μαιευτικών κρεβατιών, μέσου ποσοστού καλύψεως (%), και κινδύνου υπερβάσεως της καλύψεως (%) σε ημερήσια βάση
Β.ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Ποιος ο ορισμός της ποιότητας; «Η συμμόρφωση με απαιτήσεις και προδιαγραφές ώστε να μην υπάρχουν αποκλίσεις/ελαττώματα» ή «Η ολότητα των χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας που επηρεάζουν την ικανότητα να ικανοποιεί δεδομένες ανάγκες» Συνώνυμο της καλής διοίκησης Οφέλη:- μείωση λειτουργικών εξόδων (30-50%) -¼ προσωπικού επιχείρησης απασχολείται με τη διόρθωση σφαλμάτων σε αντίθετη περίπτωση - η καλή ποιότητα μπορεί να μην μειώνει το κόστος αλλά η κακή ποιότητα κοστίζει ακριβά
Η ποιότητα στην υγεία Ικανοποίηση ασθενών (και πελατών) Παροχή αναγκαίων και αποτελεσματικών υπηρεσιών Έλεγχος κόστους Ιατρικές πρακτικές χωρίς κάποιο αποτέλεσμα 30% Ιατρικά σφάλματα
Είδη ελέγχου ποιότητας Ιατρικός έλεγχος (Medical Audit/MA) 1. Αναδρομικά με εσωτερικούς ελεγκτές 2. Αναδρομικά με εξωτερικούς ελεγκτές 3. Κατά τη διάρκεια νοσηλείας με κλινικά πρωτόκολλα 4. Με βάση την καλή πρακτική (good clinical practice) Kλινικός έλεγχος (Clinical Audit/CA)
ΣΧΗΜΑ: Κύκλος Ποιότητας 1. Εκτίμηση κατάστασης- Εντοπισμός προβλημάτων -δείκτες συχνότητας καταγραφή απόψεων ασθενών- παράπονα, δικαστικές διώξεις, ειδικές μελέτες ποιοτικού ελέγχου τεχνικές ομαδικής επίλυσης προβλημάτων 4. Δράσεις ΚΥΚΛΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2. Κριτήρια, Πρότυπα, Οδηγίες, Πρωτόκολλα 3. Μετρήσεις- Αποτίμηση
Στοιχεία εκτίμησης ποιότητας Κριτήρια (Criteria) υποδομών διαδικασιών αποτελεσμάτων πχ. ανεπιθύμητες ενέργειες, νοσοκομειακές επεμβάσεις, μη προγραμματισμένες επανεπεμβάσεις κλπ. διαμορφώνονται με βάση τους αντίστοιχους δείκτες Πρότυπα (Standards) O αποδεκτός βαθμός απόκλισης από ένα κριτήριο ή ο ακριβής προσδιορισμός του επιπέδου ενός δείκτη Οδηγίες (Guidelines) κυρίως κλινικές (Clinical Guidelines- clinical trials) (consensus gluidelines, evidence-based guidelines) εγκυρότητα, αξιοπιστία, εφαρμοσιμότητα, ευελιξία Κλινικά Πρωτόκολλα Πλήρες διάγραμμα ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών
ΣΧΗΜΑ : Κύκλος Διορθωτικής Προσαρμογής Ποιότητας 1. Ορισμός Προβλήματος 6. Υλοποίηση Δράσεων Αξιολόγηση Προβλημάτων ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΗΣ ΠΡΟΑΣΑΡΜΟΓΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2. Εντοπισμός Αιτιών 5. Σχεδιασμός Εναλλακτικών Δράσεων 3. Συλλογή Δεδομένων 4. Ανάλυση Δεδομένων
Γ.ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Δευτεροβάθμια Νοσοκομειακή Περίθαλψη Τριτοβάθμια Νοσοκομειακή Περίθαλψη ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ 1γενής Πρόληψη 2γενής Πρόληψη
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Υπουργείο - Υγειονομικές αρχές - Άλλα νοσοκομεία - Υπηρεσίες υγείας Διεύθυνση ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ασθενείς Πελατεία: - Τοπική - Ευρύτερη - Ασφαλιστικοί φορείς Εισερχόμενος Συμπληρωματικές λειτουργίες Διοικητικός τομέας ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (Διάγνωση, Ιατρικές και νοσηλευτικές φροντίδες) Εξερχόμενες Υποστηρικτές λειτουργίες ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Πανεπιστήμια - Συνδικάτα - Εκπαιδευτικά ιδρύματα Διαδικασία παραγωγής - Ανθρώπινοι πόροι - Υλικοί πόροι ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Επαγγελματικές ενώσεις - Επιστημονικοί σύλλογοι
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Το σύνολο των υπηρεσιών υγείας που καλύπτουν τις ανάγκες θεραπείας, πρόληψης και γενικότερης φροντίδας του υγιούς πληθυσμού, καθώς και κάθε μη νοσηλευόμενου ατόμου Εξωνοσοκομειακό σκέλος Κέντρα Υγείας (θεραπεία, πρώτες βοήθειες, προληπτικές υπηρεσίες, συλλογικά προγράμματα αγωγής υγείας, ιατροκοινωνική φροντίδα σε ευπαθείς ομάδες, οδοντιατρική φροντίδα, ψυχική υγεία, σχολική και εργασιακή υγιεινή, αποκατάσταση χρονίως πασχόντων, επιδημιολογική διερεύνηση, νοσηλεία στο σπίτι, σύντομη νοσηλεία)
ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Νοσοκομείο ημέρας Μονάδες αποκατάστασης Νοσηλεία στο σπίτι
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Φ.Υ.) - Άλμα Άτα ΠΟΥ 1978 - Υγεία για όλους το έτος 2000 Π.Φ.Υ. στηρίζεται: σε επιστημονικές και κοινωνικές μεθόδους & πρακτικές, αποδεκτές από όλους και με τη συμμετοχή όλων Π.Φ.Υ. είναι: το πρώτο επίπεδο (ή σημείο) επαφής των ατόμων, της οικογένειας και της κοινότητας με το σύστημα υγείας Π.Φ.Υ. αποτελεί: την απαρχή ενός συνεχούς προγράμματος υγειονομικής φροντίδας Προαγωγή υγείας σημαντικό τμήμα της προαγωγής υγείας αποτελεί η αγωγή υγείας για την υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών
ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Π.Φ.Υ. Πρόληψη διαταραχών υγείας Αποτελεσματικότερη διάγνωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας Βέλτιστη φροντίδα των ασθενών με χρόνια νοσήματα και ασθενών τελικού σταδίου Ικανοποίηση ασθενών από την ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης Ικανοποίηση του επαγγελματία υγείας Να εστιάζεται στο σύνολο της οικογένειας Σύστημα παραπομπών- τρόποι αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Π.Φ.Υ. Προσβάσιμη, συνεχής, διαθέσιμη, αποδεκτή, ολική 80% όλων των περιστατικών αντιμετωπίζεται / διαμορφώνει το αναγκαίο προφίλ περίθαλψης - Πληροφορική υγείας (ηλεκτρονικοί φάκελοι, ηλεκτρονική συνταγογραφία) - Τηλεϊατρική - Παραπεμπτικό (5% επαφών) - Ερευνητική δραστηριότητα
ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΠΦΥ - ΚΟΙΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Κέντρου Υγείας (Κ.Υ.) Βασικοί τομείς: αγωγή υγείας, περιβαλλοντική υγιεινή (ιδιαίτερα των τροφίμων και του νερού), προγράμματα μητέρας- παιδιού (εμβολιασμός- οικογενειακός προγραμματισμός), πρόληψη της ενδημικής νοσηρότητας, κατάλληλη θεραπεία κοινών νοσημάτων και τραυματισμών, παροχή βασικών φαρμάκων, προαγωγή σωστής διατροφής, παροχή της παραδοσιακής ιατρικής. Κοινές υπηρεσίες: ατομικής πρόληψης, γενικής πρόληψης, συνολική θεραπεία απλών περιπτώσεων, αρχική θεραπεία σοβαρών περιπτώσεων, πρώτες βοήθειες
ΕΙΔΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Κ.Υ. εκπαιδευτικά προγράμματα επισκέψεις στο σπίτι μεταφορά ασθενών οδοντιατρικές υπηρεσίες επιδημιολογική έρευνα σχολική υγιεινή οικογενειακός προγραμματισμός κοινωνικές κοινοτικές υπηρεσίες παροχή φαρμάκων εργασιακή υγιεινή & Π.Φ. σύντομη νοσηλεία
ΧΡΗΣΗ Π.Φ.Υ. 75% πληθυσμού 1 πρόβλημα/ μήνα 1/3 αυτών χρησιμοποιεί Π.Φ.Υ 80-90% αυτών αντιμετωπίζονται όταν προσφεύγουν στις Π.Φ.Υ. 60-65% του συνόλου του πληθυσμού κατά έτος χρήση υπηρεσιών υγείας Κατά κεφαλή δείκτης ετήσιας χρήσης : 4-8 Ελλάδα: 50% μία επίσκεψη σε γιατρό τον προηγούμενο μήνα, 28% 2 ή περισσότερες επισκέψεις
Δ. ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
ΟΡΙΣΜΟΙ Πρωτογενής Πρόληψη: Η καταπολέμηση ή ο έλεγχος των αιτιολογικών παραγόντων της αρρώστιας (κάπνισμα, διατροφή, εμβολιασμοί, κ.ά.) Δευτερογενής Πρόληψη: Η έγκαιρη διάγνωση δια του προσυμπτωματικού ελέγχου της αρρώστιας (pap-test, μαστογραφία, κ.ά.)
ΟΡΙΣΜΟΙ Προαγωγή Υγείας: (WHO 1986) Η διαδικασία που παρέχει τη διευκόλυνση (enabling) σε άτομα και σε κοινότητες ανθρώπων να αυξήσουν τον έλεγχο πάνω στους παράγοντες που επιδρούν στην υγεία και έτσι να βελτιώσουν την υγεία τους Προαγωγή Υγείας: Κάθε συνδυασμός εκπαιδευτικών και οικολογικών υποστηρικτών ενεργειών για δράσεις και καταστάσεις ζωής που συμβάλλουν στην υγεία (Green 1999)
ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Προαγωγή Υγείας Πρόληψη Αγωγή Υγείας
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ολιστική αντίληψη για την υγεία αντιμετώπιση ανισοτήτων δίκαιη κατανομή πόρων ενδυνάμωση κοινοτήτων διατομεακή προσέγγιση επαναπροσανατολισμός Υπηρεσιών Υγείας ενεργοποίηση πολιτών η αναγνώριση των οικολογικών επιδράσεων στην υγεία
ΟΙ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ H κατάσταση υγείας μπορεί να αλλάξει Η εμφάνιση της αρρώστιας και τα αίτιά της μπορούν να κατανοηθούν Κατάλληλα προληπτικά μέτρα μπορούν να αναπτυχθούν Η υγεία του ατόμου επηρεάζεται από ευρύτερους παράγοντες (περιβάλλον, κτλ) και όχι μόνο από τη συμπεριφορά Αλλαγή στις ατομικές αλλά και κοινωνικές συμπεριφορές μπορεί να αλλάξει την κατάσταση υγείας Άτομα, ομάδες, κοινότητες μπορούν να διδαχθούν να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την υγεία τους, η οποία στη συνέχεια επιδρά και στη συμπεριφορά τους Η ατομική ευθύνη δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ενοχοποίηση του θύματος Για να αλλάξει η συμπεριφορά υγείας πρέπει να παρέχονται στο άτομο κίνητρα και να είναι έτοιμο για αλλαγές
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Η Π.Υ. σημαντικό μέρος της Δημόσιας Υγείας Π.Υ. στοχεύει στην ενίσχυση της θετικής υγείας (σωματικής, ψυχικής, κοινωνικής ευεξίας) σε συνδυασμό με την πρόληψη της αρρώστιας Η Η Π.Υ. συνδυάζει: επικοινωνία, εκπαίδευση, νομοθεσία, οικονομικά μέτρα, οργανωτικές αλλαγές, κοινοτική ανάπτυξη και αυθόρμητες τοπικές δράσεις κατά των παραγόντων κινδύνου.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Στροφή στην ΠΦΥ Πρόληψη Προαγωγή Υγείας Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών Μετεξέλιξη του Νοσοκομείου Αύξηση αποτελεσματικότητας Αύξηση αποδοτικότητας Περιφερειακά Συστήματα Υγείας Νέα σχέση Κράτους/Αγοράς