ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Transcript

1 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Γιώργος Πιερράκος ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΜΕΝΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ

2 1. Βασικές Έννοιες Ποιος ο ρόλος της ΠΦΥ στη ρύθμιση της λειτουργίας των συστημάτων υγείας Διαφορά της έννοιας Πρωτοβάθμιας φροντίδα και Πρωτοβάθμια περίθαλψη Στοιχεία που δομούν την ΠΦΥ Η θέση της ΠΦΥ στη δομή του συστήματος 2. ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Σύνδεση πολιτικών Δημόσιας Υγείας με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Προαγωγή υγείας Διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών Βασικά Εργαλεία Δημόσιας Υγείας

3 3. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Οικογενειακός Γιατρός Ημερήσια Νοσηλεία Κέντρα Υγείας Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείου Ιδιωτικά Ιατρεία και Εργαστήρια Φροντίδα κατ οίκον- αυτοφροντίδα Ικανοποίηση Ασθενών 4. Χρηματοδότηση Αμοιβές Ασφαλιστική Κάλυψη Αμοιβές Γιατρών Συστήματα σε ευρωπαϊκές Χώρες

4 5. Σχέση της ΠΦΥ με την Τοπική Κοινωνία Τι σημαίνει Τοπική κοινωνία Πως οργανώνεται η Τοπική κοινωνία Ποιες οι βασικές λειτουργίες της Ποιος ο ρόλος της στην βελτίωση της Ποιότητας ζωής των πολιτών Η ΠΦΥ στην ενίσχυση της Τοπικής Κοινωνίας ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Αρχαία χρόνια νοσηλεία στο σπίτι Βυζάντιο, τάγμα Διακονισσών, φροντίδα φτωχών Μεσαίωνας νοσηλεία στο σπίτι ως φιλανθρωπική FIorence Nightngale παροχή επιστημονικής ολοκληρωμένης νοσηλευτικής φροντίδας ΗΠΑ 1877 λειτούργησε σε ιεραποστολή της από την Νέας Υόρκης πρόγραμμα φροντίδας στο σπίτι με επαγγελματίες νοσηλεύτριες Οι Ιατροί της Σμύρνης στις αρχές του 20 ου αιώνα παροχή ιατρικών υπηρεσιών στα φαρμακεία

5 Σημαντικά προβλήματα των Συστημάτων Υγείας Αύξηση της γήρανσης πληθυσμού Αύξηση προσδόκιμου επιβίωσης Αυξανόμενη συχνότητα χρόνιων ασθενειών Εμφάνιση νέων προβλημάτων υγείας Επιτάχυνση εφαρμογής αποτελεσμάτων Βιοϊατρικής Ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη Αυξανόμενες προσδοκίες από τις υπηρεσίες υγείας ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤA ΣΥΣΤΗΜΑTA ΥΓΕΙΑΣ Αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας (προκλητή ζήτηση) Προβλήματα στη χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας. Διόγκωση των δαπανών υγείας Διαρκής επένδυση σε μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες οδηγούσε μοιραία τα συστήματα Υγείας σε πλήρη κατάρρευση.

6 Προβλήματα Υγείας Ανάγκη για Διαχείρισης περιορισμένων πόρων ΠΦΥ Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ως λύση Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας διακήρυξη στην ALMA-ATA Υγεία για όλους μέχρι το 2000 Νέα φιλοσοφία για την αντιμετώπιση των υγειονομικών προβλημάτων. Ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων υγείας.

7 Ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων υγείας Η Υγειονομική διάσταση Η Κοινωνική Η Οικονομική Η Κοινοτική Σύμφωνα με WHO: οι Σύνδεση εθνικές Δομών πολιτικές της υγείας Ενίσχυση πρέπει του να με την Κοινότητα δυναμικού αποβλέπουν: ΠΦΥ με του ανθρώπινου δυναμικού της ΠΦΥ Σύνδεση Δομών Εθνικές Πολιτικές της ΠΦΥ για με την Κοινότητα την Υγεία Ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού Οικονομική της ΠΦΥ Υποστήριξη της ΠΦΥ Οικονομική Υποστήριξη της ΠΦΥ

8 Πρόληψη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Προστασία της Υγείας Πληθυσμός Προαγωγή της Υγείας ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΠΡOΣΕΓΓΙΣΗ Δραστηριότητες ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ Πρωτοβάθμιας ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Φροντίδας Υγείας Εκπαίδευση σχετικά με τα προβλήματα υγείας και τις μεθόδους πρόληψης και θεραπείας τους Διάγνωση και θεραπεία Προώθηση της σωστής διατροφής Πρόληψη Παροχή μέτρων βασικής υγιεινής Φροντίδα για τη μητέρα και το παιδί Εμβολιασμός Πρόληψη και τη καταπολέμηση των Αποκατάσταση Υγείας ασθενειών Κατάλληλη θεραπεία και χορήγηση φαρμάκων.

9 Επιτυχημένη λειτουργία της ΠΦΥ Στηρίζεται σε 5 βασικές αρχές: Η προσφερόμενη Υπηρεσία πρέπει να είναι διαθέσιμη και προσβάσιμη από τους πολίτες 24 ώρες το 24ωρο. Η πρωτοβάθμια φροντίδα αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής του συστήματος με το χρήστη. Δεν ξεπερνά τα άτομα ανά κόμβο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Ο πληθυσμός αυτού του εύρους είναι δυνατό να καταγραφεί, να προσδιοριστεί η νοσηρότητα και να αποτυπωθούν διάφοροι άλλοι ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες υγείας. Βάση για την ανάπτυξη πολιτικής προληπτικής Ιατρικής. Πρόσβαση στο σύστημα υγείας μέσω της ΠΦΥ Νοσοκομειακές υπηρεσίες εκτός ΠΦΥ

10 Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Περιλαμβάνει δραστηριότητες Δημόσια υγεία, Περιβάλλον Διατροφή Θεραπεία και την αποκατάσταση Οργανωτική και λειτουργική θέση Βασικό χαρακτηριστικό του συστήματος υγείας Ο γενικός-οικογενειακός γιατρός έχει ένα διευρυμένο ρόλο Διατομεακή δράση Διεπιστημονική συνεργασίας ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ άτομα ΝΟΜΑΡΧΙΕΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ άτομα ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ άτομα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ 1-10 άτομα

11 Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας- Πρωτοβάθμια Περίθαλψη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Προστασία και Προαγωγή της υγείας του πληθυσμού Σύνολο του Πληθυσμού Πρωτοβάθμια Περίθαλψη Διάγνωση και θεραπεία κοινών νοσημάτων και τραυματισμών δεν απαιτεί την εισαγωγή και παραμονή στο νοσοκομείο Άτομα που νοσούν ή έχουν νοσήσει Δεν μπορεί να επέμβει στην αίτια της αρρώστιας Νοσοκομειακή Φροντίδα Αναπόφευκτη ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας Αύξηση του κόστους θεραπείας

12 Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Βασικές αρχές Στόχοι της Πρωτοβάθμιας Εθνικές πολιτικές για Δραστηριότητες της επιτυχημένης λειτουργίας Φροντίδας Υγείας την Πρωτοβάθμια Πρωτοβάθμια Πρόσβαση στην Πρόληψη της ασθένειας Φροντίδα Υγείας Φροντίδας Υγείας Υπηρεσία όλο το Διάγνωση και θεραπεία Σύνδεση ΠΦΥ με Εκπαίδευση 24ωρο της ασθένειας την Κοινότητα πληθυσμού Πρώτο σημείο επαφής Αποκατάσταση της Ενίσχυση του Προώθηση της μετους πολίτες υγείας ανθρώπινου σωστής διατροφής Κάλυψη έως και Εκτίμηση των αναγκών Οικονομική Παροχή μέτρων Καταγραφή υγείας Υποστήριξη της βασικής υγιεινής ποιοτικών και Μείωση των ΠΦΥ Φροντίδα ευπαθών ποσοτικών δεικτών ανισοτήτων ομάδων πληθυσμού Ανάπτυξη Παρακολούθηση της Εμβολιασμός προληπτικής ιατρικής ποιότητας Πρόληψη Θεραπεία

13 Συμβολή της ΠΦΥ στην βελτίωση της Ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών Εκτίμηση των αναγκών υγείας του πληθυσμού Μείωση των ανισοτήτων Παρακολούθηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών 2. ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Σύνδεση πολιτικών Δημόσιας Υγείας με την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Προαγωγή υγείας Διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών Βασικά Εργαλεία Δημόσιας Υγείας

14 Υγεία Σωματική Υγεία Ψυχική Υγεία Συναισθηματική Υγεία Κοινωνική Υγεία Πνευματική Υγεία Υγεία του κοινωνικού περιβάλλοντος Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία Ατομικά χαρακτηριστικά συμπεριφορές και επιλογές στον τρόπο ζωής Βιολογικοί παράγοντες Περιβαλλοντικοί παράγοντες Παράγοντες άμεσου περιβάλλοντος (εργασία κατοικία κλπ) Κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες

15 Αντικειμενικοί Δείκτες μέτρησης Υγείας Δείκτης Νοσηρότητας: Συνολικός Αριθμός Ασθενών/Συνολικός πληθυσμός Αδρός δείκτης θνησιμότητας: Αριθμός Θανόντων από κάθε αιτία/μέσος Πληθυσμός Ειδικό Δείκτης Θνησιμότητας: Αριθμός Θανόντων από αιτία/μέσος πληθυσμός Αντικειμενικοί Δείκτες μέτρησης Υγείας Δείκτης Συνθηκών υγιεινής Δείκτης Διατροφής Δείκτης διατιθεμένων πόρων και δραστηριοτήτων για την υγεία Δείκτες Οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης

16 Υποκειμενικοί Δείκτες μέτρησης Υγείας Ψυχοσυναισθηματική κατάσταση Ικανοποίηση από τη ζωή Ικανότητα για εργασία Γενικά στοιχεία Ασθένεια: Πως προσδιορίζεται; Ιατρική Περίθαλψη; Νέα θεώρηση για την αντιμετώπιση της ασθένειας

17 Υγεία Ανάλυση Ασθένειας Θεραπείες Διαχείριση Ασθενούς Λήπτες Αποφάσεων Παράγοντες που αυξάνουν το Κόστος Κλινική Στρατηγική Οικονομική Στρατηγική Στρατηγική Ανάπτυξης ΑΘΕΝΕΙΣ- ΧΡΗΣΤΕΣ

18 Ύπαρξη μέτρων για την Υγεία Αποτελεσματικός Σχεδιασμός προγραμμάτων και στρατηγικών για την υγεία Καταμερισμός των πόρων και αιτιολόγηση αυτών Ανάπτυξη επαγγελμάτων υγείας ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Προαγωγή Υγείας Η διαδικασία μέσω της οποίας ή κατά την οποία τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν ικανότητες ελέγχου της υγείας τους και να τη βελτιώσουν Αγωγή υγείας Η διαδικασία που βοηθάει τα άτομα να παίρνουν αποφάσεις, να υιοθετούν συμπεριφορές και να δρουν σύμφωνα με τις ανάγκες που επιβάλλει η προάσπιση και η προαγωγή της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής τους ευεξίας: Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής

19 Κύρια θέματα προαγωγής της υγείας Βελτίωση της Υγείας, ανάπτυξη περιβάλλοντος, συνθήκες εργασίας Ενίσχυση κοινωνικών δομών και κοινωνικής υποστήριξης Τρόπος Ζωής της κοινωνίας Πληροφόρηση, εκπαίδευση πληθυσμό Αγωγή της Υγείας Βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων που συμβάλουν στην υγεία του ατόμου και της κοινότητας Εθελοντική υιοθέτηση συμπεριφοράς που προάγει την υγεία Δραστηριότητες που παρέχουν γνώσεις απαραίτητες προκειμένου τα άτομα να λάβουν αποφάσεις και να υιοθετήσουν συμπεριφορές που προάγουν την υγεία.

20 Αγωγή της Υγείας και παρεμφερείς όροι Αγωγή Υγείας: Βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων Διαφορετικές έννοιες από την Αγωγή Υγείας Εκπαίδευση Υγείας: διδασκαλία για θέματα υγείας Ενημέρωση Υγείας: Παροχή πληροφοριών Υιοθέτηση συμπεριφοράς που προάγει την υγεία Υγειονομική Διαφώτιση: Πατερναλιστική μέθοδος ενημέρωσης Υγειονομική Προπαγάνδα: Δεν εξηγεί του λόγους που υπαγορεύουν τη στάση και συμπεριφορά

21 Ν. 3172/2003 «Οργάνωση και εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας» Δίνεται για πρώτη φορά ο ορισμός της Δημόσιας Υγείας Συγκροτείται το Ε.ΣΥ.Δ.Υ. και Διαγραμματειακή Συντονιστική Δημόσιας Υγείας Τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσιας Υγείας (ΠΕΔΥ) ανήκουν στο ΚΕΕΛΠΝΟ Καθορίζεται το πλαίσιο δομής και λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας Καθορίζονται οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ στον τομέα της Δημόσιας Υγείας Συστήνονται Νομαρχιακές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας Ν. 3370/2005 «Οργάνωση και Λειτουργία των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας» Υιοθετείται ένας ευρύτερος ορισμός της Δημόσιας Υγείας Κεντρικό επίπεδο: Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας Περιφερειακό επίπεδο Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας Τοπικό επίπεδο ΟΤΑ α και β βαθμού

22 Αρμοδιότητες Δημοτικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με τη Δημόσια Υγεία Ν. 3172/2003: Εξασφάλιση όρων υγιεινής διατροφής, ύδρευσης, αποχέτευσης και καθαριότητας Παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας, προγραμμάτων πρόληψης και αγωγής της υγείας μέσω των δημοτικών ιατρείων Έλεγχος τήρησης υγειονομικών προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και χορήγηση αδειών Προγράμματα Προστασίας ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, Λέσχες Φιλίας, Βοήθεια στο σπίτι) Παιδικοί και Βρεφονηπιακοί σταθμοί Προγράμματα στήριξης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού

23 Υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Κέντρα Υγείας- Ιατρεία και Πολυϊατρεία Εξωτερικά ιατρεία Κλινικές ημέρας Δημοτικά Ιατρεία Ιδιωτικά Ιατρεία και Εργαστήρια Φροντίδα κατ οίκον- αυτοφροντίδα

24 Δημόσια Κέντρα Υγείας Σκοπός: Η παροχή ισότιμης πρωτοβάθμιας περίθαλψης Φροντίδας πριν και μετά το νοσοκομείο Οδοντιατρική φροντίδα, σχολική υγιεινή, προληπτική ιατρική (εμβολιασμοί, αγωγή υγείας κ.λ.π.). Οικογενειακός προγραμματισμός Εκπαίδευση Φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων Εξωτερικά Ιατρεία Δημοσίων Νοσοκομείων Επιβαρύνονται με την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης Ανυπαρξία, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα κρατικής υποδομής για πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Δεν αναπτύσσονται διαπροσωπικές σχέσεις γιατρού ασθενούς

25 Δημοτικά Ιατρεία Μονάδες της τοπικής αυτοδιοίκησης που παρέχουν σε τοπικό επίπεδο διαγνωστικές κυρίως υπηρεσίες. Στεγάζονται σε κτήρια των Δήμων και χρηματοδοτούνται από αυτούς. Συνήθως, υποστηρίζουν της λειτουργία βασικών ιατρικών ειδικοτήτων όπως: Παθολογικό, Ορθοπεδικό, Φυσικοθεραπείας, Νευρολογικό, Κέντρο Οικογενειακού Προγραμματισμού, Γυναικολογικό, Διαβητολογικό. Υποστηρίζονται από τα κρατικά νοσοκομεία για βασικές εξετάσεις, ενώ όλες οι υπηρεσίες τους παρέχονται δωρεάν.

26 Ιδιωτικός Τομέας Εισήλθε στην αγορά υγείας ξεκινώντας από χώρους που δεν κατέχει το δημόσιο Εξωνοσοκομειακή περίθαλψης και της διαγνωστικής τεχνολογίας Ιδιωτικά Ιατρεία Οικογενειακός Γενικός Γιατρός Βρίσκεται κοντά στην οικογένεια και την κοινότητα, Δίνει λύση στα καθημερινά προβλήματα υγείας Ανθρωποκεντρικός χαρακτήρα της περίθαλψης Η γνώση των οικογενειακών, εργασιακών, κοινωνικών κ.λ.π. προβλημάτων των «πελατών» του, του δίνει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη και να εξελιχθεί σε σταθερό φίλο και προσωπικό ιατρικό σύμβουλο για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας παρουσιασθεί.

27 Παραλλαγές του θεσμού του οικογενειακού γιατρού ανάλογα με το σύστημα υγείας Στη δυνατότητα ή όχι των ασθενών να προσφεύγουν στους γιατρούς ειδικοτήτων χωρίς τη διαμεσολάβηση του γενικού γιατρού. Στον τρόπο αμοιβής τους. Μπορεί να αμείβονται με μισθό (Ελλάδα), κατά πράξη (Βέλγιο, Καναδάς, Σουηδία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία κ.α), ή κατά κεφαλή (Αγγλία, Ολλανδία, Δανία κ.α). Παραλλαγές του θεσμού του οικογενειακού γιατρού ανάλογα με το σύστημα υγείας Στην εργασιακή σχέση γιατρών και ασφαλιστικού φορέα, δηλαδή υπάλληλοι του φορέα (Ελλάδα-ΙΚΑ), ή ελεύθεροι επαγγελματίες (Αγγλία, Αυστραλία κ.α). Στο χώρο παροχής των ιατρικών υπηρεσιών. Μπορεί να δέχονται τους ασθενείς τους στο ιδιωτικό τους ιατρείο (Αγγλία, ΗΠΑ, Αυστραλία. Ελλάδα), ή στο κέντρο υγείας, το πολυϊατρείο ή την πολυκλινική, που ανήκουν συνήθως στο κράτος ή στον ασφαλιστικό φορέα (Ελλάδα: κέντρα υγείας και πολυϊατρεία ΙΚΑ, ΗΠΑ: ΗΜΟs τύπου staff model).

28 Παραλλαγές του θεσμού του οικογενειακού γιατρού ανάλογα με το σύστημα υγείας Στη δυνατότητα να εργάζονται σε ατομική βάση στο ιδιωτικό τους ιατρείο (solo practice) ή ως ομάδα (group practice). Στη δυνατότητα να εξυπηρετούν ένα συγκεκριμένο πληθυσμό που καθορίζεται με λίστα ή με περιοχή ή να είναι «ανοικτοί» σε κάθε επίσκεψη.

29 Φροντίδα κατ όικον Αυτοφροντίδα σε Τέσσερα στάδια Ατομικό, Ιατρονοσηλευτικό Νοσηλευτικό, Βελτίωσης της ποιότητας ζωής Οικογενειακό Περιβάλλον Στόχοι αυτοφροντίδας Φροντίδα για τον ασθενή Καθοδήγηση ή Κατεύθυνση Παροχή φυσικής υποστήριξης Παροχή ψυχολογικής υποστήριξης Παροχή ενός υποστηρικτικού, εξελίξιμου περιβάλλοντος Διδασκαλία ασθενούς και οικογενειακού περιβάλλοντος

30 Φόροι Δημόσια Χρηματοδότηση Φόροι Κοινωνική Ασφάλιση ΕΚΑΒ Νοσοκομεία Πρωινά Ιατρεία 5 Απογευματινά Ιατρεία 50+ Ιδιωτικές πληρωμές Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) Μονάδες Υγείας Κέντρα Υγείας Τοπική Αυτοδιοίκηση Συμβεβλημένοι Γιατροί Χρηματοδότηση και Αμοιβές

31 Υπόδειγμα Bismarck, με βασικές αρχές της αυτοβοήθειας και της αυτονομίας του ασφαλιζομένου. Πρότυπο σύστημα Beveridge, όπου πρυτανεύει η αρχή της καθολικής κάλυψης του πληθυσμού, γεγονός που συνεπάγεται την εξασφάλιση του ελάχιστου εισοδήματος για όλους και την πλήρη και ολική προσπελασιμότητα του πληθυσμού στις κοινωνικές υπηρεσίες. Νότιο- Ευρωπαϊκό Πρότυπο Οικογένεια --- Πυρήνας της κοινωνίας Έλλειψη ισχυρού κοινωνικού δικτύου Υποκατάσταση του κοινωνικού δικτύου από τους στενούς οικογενειακούς δεσμούς Κυριαρχούν μοντέλα με στοιχεία και από τον σύστημα Bismarck και Beveridge

32 Τυπολογία Συστημάτων Υγείας ΤΥΠΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΕΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΑΡΧΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ- ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΤΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣ Η Ιδιωτική ασφάλιση Υγείας Αρχή της ανταποδοτικότητας Παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με την ικανότητα πληρωμής Ρύθμιση αγοράς ασφάλισης Πρόνοια Φτωχών Ιδιωτική: Ασφάλιστρα ανάλογα με το ρίσκο Κοινωνική Ασφάλιση Υγείας Αρχή Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας Θεσμοθέτηση πλαισίων Εποπτεία Δημόσια: Εισφορές Ανάλογα με το εισόδημα Κρατική Υπηρεσία Υγείας Αρχή της Ισότητας Ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας Οργανωτικός και χρηματοδοτικός φορέας υπηρεσιών υγείας Δημόσια: Φόροι ανάλογα με το εισόδημα

33 Κλασσικές Μέθοδοι Χρηματοδότησης Αμοιβή κατά πράξη (fee for service) Αμοιβή με πάγιο μισθό Αμοιβή κατά κεφαλή

34 Σύγχρονες εναλλακτικές μέθοδοι χρηματοδότησης Οργανισμοί Προστασίας της Υγείας, (Health Maintenance Organizations HMO s) Δίκτυα συντονισμένων Φροντίδων, (Reseaux de Soins Coordonnes RSC s) Ποιότητα ζωής

35 Παράγοντες διαμόρφωσης του Επίπεδου Υγείας στην τοπική Κοινωνία: Δημογραφική εξέλιξη Περιβάλλον Ανάπτυξης και Δραστηριοποίησης του Πολίτη Προσφερόμενες Δημόσιες Υπηρεσίες Πολιτισμική Ανάπτυξη Παρεχόμενες Υπηρεσίες Υγείας Ολιστική Προσέγγιση Η διατήρηση και βελτίωση του επιπέδου υγείας επιτυγχάνεται: Υπηρεσίες πρόληψης και αγωγής υγείας, Αποκέντρωση Υπηρεσιών Ενεργητική συμμετοχή της κοινότητας και του ίδιου του πολίτη. Συντονισμένη δράση πολλών άλλων τομέων της κοινωνικής Φροντίδας

36 Υγεία Ανάλυση Ασθένειας Θεραπείες Διαχείριση Ασθενούς Λήπτες Αποφάσεων Παράγοντες που αυξάνουν το Κόστος Κλινική Στρατηγική Οικονομική Στρατηγική Στρατηγική Ανάπτυξης ΑΘΕΝΕΙΣ- ΧΡΗΣΤΕΣ Ολιστικό πρότυπο παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ Αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας από τους ασθενείς Προσδιορισμός Αναγκών της Τοπικής Κοινωνίας Σύστημα Υγείας και Περίθαλψης Παράγοντες που επιδρούν στον καταμερισμό πόρων Επίπεδο ετοιμότητας της ομάδας των επιστημών Υγείας Klainberg M, Holzemer S., Leonard M., Arnold J., 1998

37 Συμμετοχή στη λήψη απόφασης Χρήση φαρμάκων και γνώση αποτελεσμάτωνσυνεπειών θεραπείας ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Συνειδητή συμμετοχή στις διαδικασίες, ενημέρωση για το κόστος Επιλογή γιατρού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Επιρροή στη λήψη αποφάσεων Πολιτικές Υγείας Πολίτης

38 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Στην κοινότητα τα άτομα στηρίζονται στην παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ όσον αφορά στην υγειονομική περίθαλψη. Στην κοινότητα, οι χρήστες του συστήματος υγείας συμμετέχουν αλλά ενημερώνονται και καθοδηγούνται από το προσωπικό των υπηρεσιών ΠΦΥ Κατά την εφαρμογή ενός κοινοτικού συστήματος υπηρεσιών ΠΦΥ είναι απαραίτητη η μέτρηση της απόδοσης, και των αποτελεσμάτων για τη διατύπωση διορθωτικών βελτιώσεων Η αξιολόγηση του επιπέδου Υγείας της Τοπικής Κοινωνίας συναρτάται με την διερεύνηση τριών παραγόντων: Ανάγκες Υγείας της τοπικής κοινωνίας, Σύστημα Υγείας και Περίθαλψης, Παράγοντες που επιδρούν στον καταμερισμό πόρων C.P. Loomis 1957 D. Warren 1977 Higgs Z. R. & D. D. Gustafson 1985 Klainberg M, Holzemer S., Leonard M., Arnold J., 1998

39 Ολιστική Προσέγγιση Η διατήρηση και βελτίωση του επιπέδου υγείας επιτυγχάνεται: Υπηρεσίες πρόληψης και αγωγής υγείας, Αποκέντρωση Υπηρεσιών Ενεργητική συμμετοχή της κοινότητας και του ίδιου του πολίτη. Συντονισμένη δράση πολλών άλλων τομέων της κοινωνικής Φροντίδας

40 Η τοπική κοινωνία περιγράφεται με βάση τα εξής χαρακτηριστικά: Κοινωνικός σχηματισμός που αποτελείται από επάλληλες οριοθετημένες δομές κοινωνικής οργάνωσης. Κοινωνικός σχηματισμός με ιδιαίτερα κοινωνικά και πολιτισμικά στοιχεία διάκρισης. Κοινωνικός σχηματισμός με στοιχεία διάκρισης που συνδέονται με την τοπική γειτνίαση, η εθνική καταγωγή, η πολιτισμική ταυτότητα ή τα ενδιαφέροντα. Κοινωνικός σχηματισμός με στοιχεία διάκρισης συναποτελούμενα από σύμβολα και αξίες σε ένα πλέγμα νοημάτων και δράσεων με συγκεκριμένη συλλογική ταυτότητα. Ορισμός της κοινότητας κατά Τάνις (Tonnies) Gemeinschaft ( κλειστή κοινότητα ) δεμένη, ιδιωτική κι αποκλειστική σφαίρα κοινωνικής συμβίωσης Gesellschaft ( ανοιχτή οργάνωση ) πιο προσιτή και δημόσιου χαρακτήρα σφαίρα αποτελεί την ανοιχτή οργάνωση.

41 Μείζονες Λειτουργίες μιας Κοινότητας Εκμετάλλευση του Χώρου. Αναφέρεται στην εξασφάλιση κατοικίας και χώρου κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας Πόροι επιβίωσης. Αφορά στις ευκαιρίες απασχόλησης και τη δυνατότητα της κοινότητας να τις παρέχει στα μέλη της Παραγωγή, Διανομή και Κατανάλωση Αγαθών και Υπηρεσιών. Πρόκειται για την επιχειρηματικότητα, τις εμπορικές και τις μεταβιβαστικές συναλλαγές που παρατηρούνται Προστασία των μελών. Η ικανότητα της κοινότητας να διευκολύνει την εφαρμογή μέτρων και ρυθμίσεων που επιτρέπουν τη λειτουργία της, καθώς και η αποτροπή και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών εντάσσονται εδώ Εκπαίδευση. Σημαίνει εφαρμογή του πλήρους νοήματος της παιδείας για τη συνεχή ολοκλήρωση των μελών της κοινότητας Συμμετοχή. Περιλαμβάνει τις επικοινωνίες, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τα μέσα υποστήριξης Διασυνδέσεις. Συσχετίσεις με άλλα συστήματα που παρέχουν τις υπηρεσίες που η κοινότητα αδυνατεί να καλύπτει.

42 Μείζονες Λειτουργίες μιας Κοινότητας Εκμετάλλευση του Χώρου Πόροι επιβίωσης Παραγωγή, Διανομή και Κατανάλωση Αγαθών και Υπηρεσιών. Προστασία των μελών Εκπαίδευση Συμμετοχή Διασυνδέσεις

43 Η τοπική κοινωνία περιγράφεται με βάση τα εξής χαρακτηριστικά Κοινωνικός σχηματισμός που αποτελείται από επάλληλες οριοθετημένες δομές κοινωνικής οργάνωσης, όπως είναι οι πιο πρωταρχικές δομές της κοινωνικής οργάνωσης (συγγένεια, φιλία) που συνδέονται με ευρύτερες αφηρημένες οντότητες που χαρακτηρίζουν το έθνος-κράτος ή άλλες μεγάλης κλίμακας κοινωνικές και οικονομικές δομές (Cohen A.P 1985). Κοινωνικός σχηματισμός με ιδιαίτερα κοινωνικά και πολιτισμικά στοιχεία διάκρισης. Κοινωνικός σχηματισμός με στοιχεία διάκρισης που συνδέονται με την τοπική γειτνίαση, η εθνική καταγωγή, η πολιτισμική ταυτότητα ή τα ενδιαφέροντα. Κοινωνικός σχηματισμός με στοιχεία διάκρισης συναποτελούμενα από σύμβολα και αξίες σε ένα πλέγμα νοημάτων και δράσεων με συγκεκριμένη συλλογική ταυτότητα (A.P.Cohen1985) 3.

44 ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σύνταγμα Δημόσια Διοίκηση Διαδικασίες λήψης αποφάσεων ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κοινωνική διαστρωμάτωση Δημογραφικά δεδομένα Μετανάστευση Πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς Φυσικοί πόροι Οικολογική ισορροπία Οικολογικό Σύστημα Οικονομική Ανάπτυξη Απασχόληση- Ανεργία Φορολογικό σύστημα Παγκόσμια Τοπική Κοινωνία ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σύστημα Αξιών συμπεριφοράς Ήθη και έθιμα Σύστημα Υγείας- Κοινωνικής Φροντίδας Οργανωτικό επίκεντρο του Συστήματος Κέντρο αναφοράς του συστήματος Κόστος λειτουργίας Επιχειρησιακοί στόχοι Πολιτιστικό Σύστημα