ΜΑΡΤΙΟΣ 2012. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 0

ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 0

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΙΝ ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΙΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΙΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΠΙΝ ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΙΝ ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΙΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 1

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 2

Μεθοδολογία Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδιασμού Στόχοι Διαβούλευση και ανατροφοδότηση Γενική Αντίληψη Διαμόρφωσης Στρατηγικής Τάσεις και προοπτικές Περιβάλλον και περιορισμοί Στρατηγική Κατεύθυνση Σχεδιασμός Στρατηγικής Εφαρμογή Μέτρηση και ανάλυση, έλεγχος και διαρκής προσαρμογή Αποτέλεσμα Προσαρμοστικότητα Θεμελιώδη Ζητήματα Διαμόρφωσης Στρατηγικής Ποιο είναι το ζήτημα; Που βρισκόμαστε; Πού θέλουμε να φτάσουμε; Εμπλεκόμενοι και τρόπος συνεργασίας Πως θα φτάσουμε εκεί; Εργαλεία και τεχνικές που πρέπει να χρησιμοποιηθούν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 3

Μεθοδολογία Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδιασμού Κρίσιμοι παράγοντες αποτελεσματικότητας Αναπτυξιακού Σχεδιασμού Να λαμβάνει υπόψη το υφιστάμενο οργανωτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, χωρίς να αναλώνεται σε υπερβολική ανάλυση σε βάρος της ουσιαστικής τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας και προτεραιότητας των δράσεων. Να διαμορφώνει ένα ευρέως αποδεκτό όραμα για τη μελλοντική ανάπτυξη της Περιφέρειας, ώστε να διασφαλίζεται η συστράτευση όλων των φορέων της Περιφέρειας στην επιδίωξη της επίτευξής του. Να προκύπτει με την ενεργό και ουσιαστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, ώστε να ενισχύεται το κύρος του. Να επικοινωνεί με σαφήνεια τα κρίσιμα «μηνύματα» που περιέχει προς διάφορες κατηγορίες πολιτών, με ουσιαστική αντιμετώπιση των κρίσιμων θεμάτων. Να προσδιορίζει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό υλοποίησης, ο οποίος να υποστηρίζεται από το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό και εργαλεία. Να περιλαμβάνει ανάλυση φάσεων και αλληλεξαρτήσεων των κρίσιμων έργων και δράσεων, με προσδιορισμό εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης. Να καθορίζει ένα απλό, αλλά αποτελεσματικό πλαίσιο παρακολούθησης, με προσδιορισμό συνεκτικού πλέγματος κατάλληλων δεικτών. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 4

Μεθοδολογία Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδιασμού Διαδικασίες κατάρτισης Επιχειρησιακού Προγράμματος ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ, ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΜΗΤΡ. ΠΕΡ. ΒΗΜΑ1 ΒΗΜΑ2 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΔΗΜΟΥΣ ΓΙΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΨΗΦΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΔΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ (ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ, ΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΤΛ.) ΒΗΜΑ1 ΒΗΜΑ2 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΕ ΠΟΛΙΤΕΣ/ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ/ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΕΣ/ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ/ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΔΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΒΗΜΑ 1 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 5

Μεθοδολογία Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδιασμού Διαδικασίες κατάρτισης Επιχειρησιακού Προγράμματος ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ, ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΜΗΤΡ. ΠΕΡ. ΒΗΜΑ1 ΒΗΜΑ2 ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΩΝ & ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΣΤΟΧΟΥΣ & ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΒΗΜΑ 3 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗ ΒΗΜΑ 1 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ, ΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΤΛ.) ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΨΗΦΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΒΗΜΑ 1 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΕ ΠΟΛΙΤΕΣ/ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ/ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΒΗΜΑ 1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 6

Μεθοδολογία Αναπτυξιακού Στρατηγικού Σχεδιασμού Διαδικασία κατάρτισης Ετήσιων Προγραμμάτων Δράσης ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ (ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ, ΠΕΡΙΦ.ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΤΛ.) ΒΗΜΑ 1 ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ (Ε.Π.Δ.) ΥΠΟΒΟΛΗ ΒΗΜΑ 1 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΒΗΜΑ 1 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΧΕΔΙΟΥ Ε.Π.Δ. ΥΠΟΒΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΗΜΑ 1 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ Ε.Π.Δ. ΒΗΜΑ 2 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΕ Ε.Π.Δ. ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ Ε.Π.Δ. (ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ, ΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΤΛ.) ΒΗΜΑ1 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΕ ΠΟΛΙΤΕΣ/ ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ/ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΒΗΜΑ 1 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ Ε.Π.Δ ΥΠΟΒΟΛΗ ΒΗΜΑ 1 ΒΗΜΑ 2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ Ε.Π.Δ. ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ Ε.Π.Δ. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 7

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 8

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Η ανάλυση της παρούσας κατάστασης οδηγεί στη χάραξη της βέλτιστης στρατηγικής για την ανάπτυξη της ΠΙΝ και στον προσδιορισμό των κυρίων δράσεων παρέμβασης για επίτευξη των στόχων της Ανάλυση & Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης Αφορά στην αποτύπωση και συνθετική αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα ως προς τη συγκριτική θέση της ΠΙΝ και την επιβεβαίωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και δυνάμεων του, των εγγενών και μη αδυναμιών της, των πιθανών μελλοντικών κινδύνων και των ευκαιριών ανάπτυξής της. Στρατηγικό Σχέδιο Αποτελεί τη βάση αναφοράς για το συντονισμό και την εναρμόνιση των επιμέρους πολιτικών, προγραμμάτων και επενδυτικών σχεδίων, ιδίως της ΠΙΝ, αλλά και του συνόλου των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων των οποίων οι δραστηριότητες έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην συνοχή και ανάπτυξη της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αναφέρεται σε όλο το φάσμα του κοινωνικοοικονομικού, φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και περιλαμβάνει προβλέψεις για τις οποίες η ΠΙΝ διαδραματίζει τόσο αποφασιστικό / εκτελεστικό ρόλο, όσο και ρόλο συντονισμού / υποστήριξης της υλοποίησής τους. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 9

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Εισαγωγή Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (ΠΙΝ), βρίσκεται κατά μήκος και κοντά στην δυτική ακτή της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων είναι μία από τις πλέον «περιφερειακές» ενότητες της Ελλάδας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και του νησιωτικού χαρακτήρα της, με χαρακτηριστικά αναπτυσσόμενης δυναμικής οικονομίας, χάρις κυρίως στην ανάπτυξη του τουρισμού, που παρουσιάζει τάσεις διάχυσης και εκτός των μεγάλων νησιών. Μέχρι τώρα η οικονομία της Περιφέρειας έχει αποφύγει την εικόνα της «μονοκαλλιέργειας» του τουρισμού, η εξέλιξη όμως του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα εμφανίζει τάσεις συρρίκνωσης και απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια για τη δημιουργία συνθηκών «ισόρροπης» ανάπτυξης. Ο ρόλος της Περιφέρειας σε Διεθνές και Ευρωπαϊκό επίπεδο προσδιορίζεται στο πλαίσιο της λειτουργίας της ευρύτερης περιοχής της Ν.Α. Ευρώπης ως ενιαίου πόλου τουριστικής ανάπτυξης που θα ανταγωνιστεί άλλους, εκτός Ευρώπης, τουριστικούς προορισμούς με προσανατολισμό στον ποιοτικό περιηγητικό τουρισμό του ευρύτερου πολιτιστικού χώρου της Μεσογείου Αδριατικής. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναλυτική Παρουσίαση και Αξιολόγηση της Υφιστάμενης κατάστασης της ΠΙΝ παρουσιάζεται στο σχετικό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 10

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Έκταση Μορφολογία Εδάφους Η μεγαλύτερη Περιφερειακή Ενότητα της ΠΙΝ σε έκταση είναι η ΠΕ Κεφαλληνίας & Ιθάκης (904 km2). Τον μεγαλύτερο πληθυσμό έχει η ΠΕ Κέρκυρας με 103.300 κατοίκους. Την μεγαλύτερη πυκνότητα (Πληθυσμός/Έκταση) έχουν οι ΠΕ Κέρκυρας και Ζακύνθου. Οι δύο αυτές περιφερειακές ενότητες είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένες, καθώς ξεπερνούν κατά πολύ την μέση πυκνότητα πληθυσμού της χώρας ανά τετ. χιλιόμετρο (161,14 και 100,23 αντίστοιχα έναντι 89,50 την ΠΙΝ και 81,75 για το σύνολο της χώρας). Το ποσοστό των ορεινών εκτάσεων καλύπτει το 28,3% της συνολικής έκτασης ΠΕ της Περιφέρειας, των ημιορεινών το 35,8%, ενώ το 35,9% των εκτάσεων είναι πεδινές. Η ΠΕ Κεφαλονιάς και Ιθάκης και η ΠΕ Ζακύνθου έχουν εκτεταμένες ζώνες ημιορεινών εκτάσεων, 41,84% και 55,15% αντίστοιχα. Μεγάλο τμήμα ορεινών ζωνών έχει η ΠΕ Λευκάδας 62,25%, ενώ μεγάλα τμήματα πεδινών εκτάσεων διαθέτει η ΠΕ Κέρκυρας, το 68,32% περίπου της έκτασής της. Όλες οι ΠΕ έχουν πλούσια βλάστηση και η καθεμία έχει μια ιδιαίτερη φυσικογεωγραφική ταυτότητα. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 11

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Πληθυσμός Δημογραφικοί Δείκτες Σύμφωνα με την ανάλυση των βασικών πληθυσμιακών μεταβολών μεταξύ των ετών 2001 και 2011 προκύπτει πως: Παρατηρείται μείωση του μόνιμου πληθυσμού της Περιφέρεια Ιονίων Νήσων μεταξύ των ετών 2001-2011, οριακά υψηλότερη από αυτή της χώρας (-1,48% έναντι -1,32%). Το αρνητικό πληθυσμιακό πρόσημο της Περιφέρειας οφείλεται αποκλειστικά στην ΠΕ Κέρκυρας (μείωση του μόνιμου πληθυσμού της κατά 7%), ενώ οι ΠΕ Λευκάδας, Ζακύνθου και Κεφαλονιάς & Ιθάκης παρουσιάζουν αύξηση του μόνιμου πληθυσμού τους (8,51%, 4,54% και 2,69% αντίστοιχα). Αρνητικό πρόσημο παρουσιάζει η ΠΙΝ ως προς το Φυσικό Ισοζύγιο (γεννήσεις μείον θάνατοι) του πληθυσμού της (-3.550), σε αντίθεση με το σύνολο της χώρας (+37.651), εξέλιξη που επηρεάζει αρνητικά και τον δείκτη γήρανσης του πληθυσμού της. Η μετανάστευση στην Περιφέρεια, υπολογιζόμενη από το αλγεβρικό άθροισμα της φυσικής κίνησης και της συνολικής μεταβολής της δεκαετίας (φαινόμενη μετανάστευση), παρουσιάζει θετικό πρόσημο, με εξαίρεση την Κέρκυρα που παρουσιάζει μεταναστευτική «εκροή» κατά 5.282 άτομα. Με βάση τον δείκτη γήρανσης ο πληθυσμός της ΠΙΝ είναι πιο «γερασμένος» σε σχέση με το σύνολο της χώρας (133,53 έναντι 110,06). Όσον αφορά τον δείκτη εξάρτησης η ΠΙΝ εμφανίζει δυσμενέστερο δείκτη σε σχέση με τη χώρα (54,37 έναντι 46,81). Τέλος ο δείκτης αντικατάστασης είναι δυσμενέστερος στην ΠΙΝ σε σχέση με τη χώρα (114,58 έναντι 129,85). (Πηγή: Επεξεργασμένα Στοιχεία Απογραφής 2001, ΕΛ.ΣΤΑΤ.) Δείκτης γήρανσης = άτομα ηλικίας 65 και άνω / άτομα ηλικίας 0-14 Δείκτης εξάρτησης =( άτομα ηλικίας 65 και άνω + άτομα ηλικίας 0-14) / άτομα ηλικίας 15-65 Δείκτης αντικατάστασης = άτομα ηλικίας 15-24 / άτομα ηλικίας 55-64 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 12

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Υποδομές Μεταφορών Η ΠΙΝ διαθέτει τρία διεθνή αεροδρόμια (Κέρκυρας "Ι. Καποδίστριας", Κεφαλονιάς και Ζακύνθου "Δ. Σολωμός" ) και το στρατιωτικό αεροδρόμιο Άκτιου που χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση του νησιού της Λευκάδας. Τα αεροδρόμια αυτά εξυπηρετούν τόσο τις εσωτερικές, όσο και τις εξωτερικές (κυρίως charters) μετακινήσεις. Επιπρόσθετα, λειτουργούν 4 ελικοδρόμια (Ιθάκη, Παξοί, Οθωνοί και Ερεικούσσα), με σημαντικές ελλείψεις, που χρησιμοποιούνται κυρίως, για την κάλυψη αεροδιακομιδών, για μεταφορά ασθενών, για έκτακτες περιπτώσεις επικοινωνίας, για στρατιωτικές και παραστρατιωτικές ανάγκες. Παράλληλα, η ΠΙΝ διαθέτει 89 λιμάνια διαφόρων τύπων και χαρακτήρα (εμπορικοί λιμένες, μαρίνες, αλιευτικά και τουριστικά καταφύγια κλπ.), που χαρακτηρίζονται από σημαντικές ελλείψεις σε υποδομές και υπηρεσίες (χωρητικότητα, ασφάλεια, δυνατότητα εξυπηρέτησης αναδυόμενων αναγκών για αγκυροβόλια και υπηρεσίες κρουαζιέρας και σκαφών αναψυχής κ.α.). Τέλος, το οδικό δίκτυο, που είναι ένα από τα πυκνότερα της χώρας, υπολογίζεται περί τα 5.233 Km, χαρακτηρίζεται από την μη ολοκλήρωσή των βασικών του αξόνων (Βορράς-Νότος και κάθετοι Άξονες), τα ελλειπή γεωμετρικά χαρακτηριστικά σε σημαντικό τμήμα του και το μη επαρκές δίκτυο πρόσβασης σε αξιόλογες παραλίες των νησιών. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 13

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Ενέργεια Τηλεπικοινωνίες Υδροδότηση Διαχ/ση Απορριμμάτων Η ΠΙΝ εξαρτάται πλήρως από την Ηπειρωτική Ελλάδα και δεν αντιμετωπίζει βασικά προβλήματα επάρκειας, σε ηλεκτρικό ρεύμα. Όλοι οι οικισμοί έχουν παροχή ρεύματος. Σε ότι αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχουν αδειοδοτηθεί 4 μονάδες παραγωγής αιολικής ενέργειας, με άδεια συνολικής ισχύoς 83,7MW, ενώ υπάρχουν τρεις δεσμευτικές και οριστικές προσφορές σύνδεσης δυναμικότητας 69,7MW. Η υδροδότηση των περισσότερων περιοχών της ΠΙΝ καλύπτεται με πηγές, ή γεωτρήσεις. Πρόβλημα στην υδροδότηση παρατηρείται κυρίως τους θερινούς μήνες που υπάρχει αυξημένη ζήτηση (λόγω τουρισμού). Από τα υπόγεια αποθέματα μικρό ποσοστό είναι αξιοποιήσιμο, λόγω δυναμικής σχέσης μεταξύ αλμυρού και γλυκού νερού. Πρέπει να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί οι δυνατότητες που δημιουργούνται από τις αυξημένες βροχοπτώσεις. Από άποψη τηλεπικοινωνιακής υποδομής, στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων έχει ολοκληρωθεί και στις 4 Περιφερειακές Ενότητες, η προβλεπόμενη από το Βασικό Σχέδιο Τηλεφωνίας του ΟΤΕ εγκατάσταση ψηφιακών κέντρων. Ωστόσο, στην Περιφέρεια δεν υπάρχει εγκατεστημένο δίκτυο υπερτοπικής εμβέλειας, δηλαδή κάποιο δίκτυο συνδυασμένο με τηλεπικοινωνιακό κόμβο μεγάλων δυνατοτήτων που θα συνδεόταν με άλλες χώρες και θα αποτελούσε μια «πύλη» με τα διεθνή δίκτυα. Στην ΠΙΝ λειτουργούν 5 Χ.Υ.Τ.Α (δεν υπάρχουν στα νησιά της Λευκάδας και της Ιθάκης), 1 Κέντρο Διαλογής και Ανακύκλωσης Υλικών (Κέρκυρα), 13 Μονάδες Βιολογικού Καθαρισμού (ΒΙΟΚΑ) με τα κυριότερα προβλήματα να παρουσιάζονται στην Κεφαλονιά και την Ζάκυνθο (λόγω κορεσμού των Χ.Υ.Τ.Α.) και στην Λευκάδα (λόγω προβλημάτων στην υλοποίηση των Σταθμών Μεταμόρφωσης). Κυριότερες πηγές ρύπανσης αποτελούν τα ελαιουργεία, η διάθεση μη επεξεργασμένων οικιστικών αποβλήτων στις θαλάσσιες ζώνες και η αυξημένη κίνηση λιμανιών και αεροδρομίων κατά την τουριστική περίοδο. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 14

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Φυσικό Περιβάλλον Η περιοχή της Περιφέρειας Ιονίων νήσων χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα βιοποικιλότητας, τόσο στα επίπεδα ειδών και οικοσυστημάτων, όσο στη χωρική συνέχεια που αυτά παρουσιάζουν, από την ύπαρξη εξαιρετικά σημαντικών ειδών και ενδιαιτημάτων που αποτελούν "σήματα κατατεθέντα" της περιοχής (flagship species and habitats), όπως ο βιότοπος της θαλάσσιας χελώνας, Careta careta στη Ζάκυνθο, και ο βιότοπος της κεφαλληνιακής ελάτης, Abies cephalonica στο όρος Αίνος της Κεφαλονιάς. Σημαντικό γνώρισμα των φυσικών χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων των Ιονίων νήσων είναι η διατήρηση της φυσικότητας τους χωρίς εξαιρετικά έντονες μεταβολές, κατά το διάστημα μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο, πριν από περίπου 11.000 χρόνια. Η ΠΙΝ διαθέτει 19 περιοχές χαρακτηρισμένες ως περιοχές Natura. Επιπρόσθετα, στην ΠΙΝ υπάρχουν δύο Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών: Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου όπου ανακηρύχτηκε ως Εθνικός Δρυμός το 1962 και έχει έκταση 28.620 στρ., τα 23.160 στρ. εκ των οποίων βρίσκονται στο όρος Αίνος και τα 5.460 στρ. στο γειτονικό όρος Ρούδι, και Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, όπου στα όρια του βρίσκονται οι σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Στις Περιοχές Νερών Κολύμβησης (ΠΝΚ) της Περιφέρειας λαμβάνονται συστηματικά δείγματα τα οποία αναλύονται με βάση την κείμενη νομοθεσία. Από τα αποτελέσματα εξάγεται το συμπέρασμα ότι το 99% και πλέον των ακτών είναι κατάλληλες για κολύμβηση. Εκτός από τις μετρήσεις ποιότητας, για τη βράβευση των ακτών με "ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ" λαμβάνεται υπόψη και η διαθέσιμη υποδομή που παρέχει ασφάλεια και ανέσεις στους λουόμενους. Στην περιοχή των Ιονίων Νήσων από τις 190 ακτές οι 45 έχουν βραβευθεί με γαλάζιες σημαίες. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 15

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Υγεία Εκπαίδευση - Πολιτισμός Γενικά, η ΠΙΝ κατέχει μια από τις χαμηλές θέσεις πανελλαδικά σε ότι αφορά την αναλογία κλινών ανά κάτοικο. Παρά το γεγονός της ανεπάρκειας κλινών, σε σχέση με τον πληθυσμό, η πληρότητα παραμένει χαμηλή. Τα Κ.Υ. και Π.Ι. παρά το γεγονός της σχετικά ικανοποιητικής τους χωροθέτησης παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις τόσο σε εξοπλισμό, όσο και σε προσωπικό με αποτέλεσμα αρκετές φορές να είναι απαραίτητες οι διακομιδές προς μεγαλύτερα θεραπευτήρια εκτός ΠΙΝ. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η ΠΙΝ κατέχει την τελευταία θέση το 2009 ως προς τον αριθμό οδοντιάτρων ανά 100.000 κατοίκους, ενώ για το διάστημα 2006-2008 κατέχει το 3 ο χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρδιακά νοσήματα και το 1 ο χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από τροχαία και λοιπά ατυχήματα και Οι υποδομές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την ΠΙΝ κρίνονται ικανοποιητικές, ενώ λειτουργούν και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Η Περιφέρεια το 2010 έχει να επιδείξει ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις στους δείκτες εκπαίδευσης σε σχέση με το μέσο όρο της χώρας (επίπεδο σχολικής διαρροής 22,5%/13,7%, μαθητές & σπουδαστές στο συνολικό πληθυσμό 15,8%/19,2%, πληθυσμός ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση 14,7%/28,4%), ενώ ιδιαίτερα χαμηλές οι επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη, που ανέρχονται μόλις στο 0,13% του Περιφερειακού ΑΕΠ, έναντι 0,6% της χώρας (στοιχεία 2005). καρκινικές παθήσεις. Πλούσιο είναι το πολιτιστικό απόθεμα της Περιφέρειας. Μουσεία, υπάρχουν σε όλα τα νησιά, όπως τα Αρχαιολογικά Μουσεία Κέρκυρας, Παλαιόπολης, Αργοστολίου, Βαθέος και Λευκάδας, τα Μουσεία Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων στη Ζάκυνθο, Καποδίστρια, Σολωμού και Ασιατικής Τέχνης στην Κέρκυρα, η Αρχαιολογική Συλλογή Σταυρού και το Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο στην Κεφαλονιά κ.α. καθώς και πλούσιες βιβλιοθήκες και πινακοθήκες. Στην Κέρκυρα βρίσκεται η Αναγνωστική Εταιρεία, το αρχαίο ιερό πνευματικό κέντρο στην Ελλάδα, ενώ μοναδικούς θησαυρούς κρύβουν τα Ιστορικά Αρχεία όλων των νησιών. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας η οποία από το 2007, έχει ενταχθεί στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 16

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Απασχόληση (1/2) Ο απασχολούμενος πληθυσμός της ΠΙΝ το 2010 (στοιχεία Eurostat) υπολογίζεται σε 89,5 χιλ. άτομα, που αντιστοιχούν στο 2% των απασχολουμένων της χώρας. Το ποσοστό του εργατικού δυναμικού στο σύνολο του πληθυσμού της Περιφέρειας την περίοδο 2000-2011 βρίσκεται σταθερά πάνω από το μέσο όρο της χώρας. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της απασχόλησης στην Περιφέρεια είναι η έντονη εποχικότητά της, λόγω του προσανατολισμού της οικονομίας της στην τουριστική δραστηριότητα. Η εποχικότητα αυτή εκφράζεται μεταξύ των άλλων με τις ακραίες για τη χώρα τιμές που λαμβάνει ο δείκτης ανεργίας της Περιφέρειας μεταξύ των τριμήνων κάθε έτους. Χαρακτηριστικό της απασχόλησης στην Περιφέρεια σε όλη την περίοδο 2000-2011 αποτελεί ο μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολούμενων, που το δεύτερο τρίμηνο του 2011 αποτελούν το 41,12% της απασχόλησης στην Περιφέρεια, έναντι 30,75% της χώρας (βρίσκεται στη δεύτερη θέση μετά την Περιφέρεια Πελοποννήσου, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων). Επιπλέον, η απασχόληση στην ηλικιακή κατηγορία 20-64 ετών το επίπεδο απασχόλησης στην Περιφέρεια το 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ανέρχονταν στο 66,4%, έναντι 64% του αντίστοιχου της χώρας το ίδιο έτος και 70% του στόχου της Ευρώπης 2020. Η συμμετοχή των γυναικών στην απασχόληση το δεύτερο τρίμηνο του 2011 ανήλθε στο 41,45% της συνολικής απασχόλησης, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο της αρχής της δεκαετίας (34,0%) και ελαφρά υψηλότερο του αντίστοιχου δείκτη της χώρας (40,22%). Ιδιαίτερα χαμηλό είναι το επίπεδο εκπαίδευσης των απασχολουμένων στην ΠΙΝ. Συγκεκριμένα το 2010 το 47,8% των απασχολούμενων της ΠΙΝ (έναντι 33,3% της χώρας) είχαν ολοκληρώσει έως και τη Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, το 35,5% τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μετά Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (έναντι 39,2% της χώρας) και το 16,8% την Τριτοβάθμια εκπαίδευση (έναντι 27,6% της χώρας). Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 17

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Απασχόληση (2/2) Η κατανομή της απασχόλησης στους τομείς οικονομικής δραστηριότητας χαρακτηρίζεται την περίοδο 2000-2010 από τη στροφή στον τριτογενή τομέα, σε ρυθμούς υψηλότερους της χώρας, σε βάρος της απασχόλησης του πρωτογενή τομέα. Ειδικότερα, ο τριτογενής τομέας της Περιφέρειας απασχολεί το 2010 το 66,90% των συνολικά απασχολούμενων της Περιφέρειας (έναντι 61,65% το 2000), ποσοστό οριακά χαμηλότερο από το σύνολο της χώρας (67,80%). Αντίστοιχα, ο πρωτογενής τομέας της Περιφέρειας απασχολεί το 2010 το 16,50% των συνολικά απασχολούμενων της Περιφέρειας (έναντι 25,23% το 2000), ποσοστό πάντως υψηλότερο του αντίστοιχου στο σύνολο της χώρας (12,50%). Το ποσοστό απασχόλησης της Περιφέρειας στον δευτερογενή τομέα το 2010 είναι υψηλότερο του επίπεδου του 2000 (16,60% έναντι 13,12%), ενώ στο σύνολο της χώρας παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα (19,57% έναντι 19,70%). Κατά συνέπεια, η αύξηση της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα στην ΠΙΝ πραγματοποιείται σε βάρος της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 18

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Ανεργία 1/2 Το ποσοστό ανεργίας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και της χώρας σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat είναι υψηλότερο του μέσου επιπέδου ανεργίας των 15 χωρών και των 27 χωρών της ΕΕ. 15 14 13 12 11 10 Ιόνια Νησιά Σύνολο χώρας ΕΕ15 ΕΕ 27 9 8 7 6 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Την περίοδο 2005-2010, το ποσοστό της ανεργίας στην ΠΙΝ βρίσκεται σταθερά πάνω από το εθνικό μέσο όρο, παρουσιάζοντας μάλιστα το 2010 το δεύτερο υψηλότερο, μετά την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ποσοστό μεταξύ των Περιφερειών της χώρας (14,8%). Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας εντοπίζονται μεταξύ του γυναικείου και νεανικού πληθυσμού (έως 25 ετών) της Περιφέρειας. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 19

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Ανεργία 2/2 Αντίθετα, το 2011 αποτελεί τη μοναδική Περιφέρεια που παρουσιάζει μειωμένη ανεργία σε σχέση με το 2010. Το ποσοστό ανεργίας στην ΠΙΝ διαμορφώθηκε στο 14,2%, έναντι 17,7% της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ερευνών Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ.ΣΤΑΤ. το ποσοστό ανεργίας στην ΠΙΝ το 2011 είναι το χαμηλότερο μεταξύ των Περιφερειών της χώρας, αποτέλεσμα κυρίως της σημαντικής μείωσης της ανεργίας στην ΠΙΝ το Δ τρίμηνο του έτους (13,9 έναντι 18,1%), καθώς και της δραματικής αύξησης του ποσοστού ανεργίας στο σύνολο της χώρας. Α Τρίμηνο Β Τρίμηνο Γ Τρίμηνο Δ Τρίμηνο ΜΟ ΜΟ 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010 2011 Σύνολο Χώρας 11,7 15,9 11,8 16,3 12,4 17,7 14,2 20,7 12,5 17,7 Αν. Μακεδονία & Θράκη 14,2 18 13,9 20,7 13,2 19,7 15,6 21,1 14,2 19,9 Κεντρική Μακεδονία 12,4 17,5 12,7 18,8 13,5 19,1 15,3 22,8 13,5 19,6 Δυτική Μακεδονία 15,1 22,3 14,6 23,1 14,8 22,3 17,4 25,0 15,5 23,2 Ήπειρος 12,2 15,4 12,1 16,1 12,4 16,2 13,8 19,2 12,6 16,7 Θεσσαλία 11,3 14,3 11,4 15,4 12,4 18,3 13,3 19,4 12,1 16,9 Ιόνιοι Νήσοι 20,4 20,3 12,6 14 8,1 8,5 18,1 13,9 14,8 14,2 Δυτική Ελλάδα 9,3 15,1 11,2 16,1 12,5 18,5 13,6 19,6 11,7 17,3 Στερεά Ελλάδα 11,7 16,1 11,5 16,9 12,6 19,0 14,3 23,8 12,5 19,0 Αττική 10,7 14,7 11,6 15,6 12,8 18,4 14,1 21,7 12,3 17,6 Πελοπόννησος 8,8 12,4 9,9 13,1 10,0 14,7 10,7 16,8 9,9 14,3 Βόρειο Αιγαίο 7,6 12,6 8,5 14,1 9,3 13,9 10,5 16,8 9,0 14,4 Νότιο Αιγαίο 18,9 24,3 12,1 13,7 9,9 10,3 16,2 11,9 14,3 15,1 Κρήτη 12,9 15,7 11 13,4 9,8 14,6 13,0 17,8 11,7 15,4 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 20

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Κατά Κεφαλή ΑΕΠ Περιφερειών σε επίπεδο Χώρας Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων το 2009, ως προς το κατά κεφαλή ΑΕΠ, κατέχει την πέμπτη καλύτερη επίδοση μεταξύ των Περιφερειών της χώρας με 19.773 ), λίγο πιο κάτω από τον εθνικό μέσο όρο (20.830 ), μια θέση που διατηρεί από το 2004. Νότιο Αιγαίο Αττική Στερεά Ελλάς Κρήτη Σύνολο Χώρας Ιόνια Νησιά Πελοπόννησος Δυτική Μακεδονία Κεντρική Μακεδονία Βόρειο Αιγαίο Θεσσαλία Δυτική Ελλάδα Ήπειρος Αν. Μακεδονία & Θράκη ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΑΕΠ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 2009 (σε ) 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 21

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Κατά Κεφαλή ΑΕΠ ΠΕ ΠΙΝ Στο εσωτερικό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, η ΠΕ Ζακύνθου κατά τη δεκαετία του 2000 διατηρεί σταθερά την πρώτη θέση στο κατά κεφαλή ΑΕΠ, αυξάνοντας μάλιστα τη διαφορά από το μέσο όρο της ΠΙΝ (126,44%). Η ΠΙΝ κατά το ίδιο χρονικό διάστημα διατηρεί σχεδόν σταθερή την αναλογία του κατά κεφαλή ΑΕΠ ως προς τον σύνολο της Χώρας (περίπου 96%), με αύξηση μεταξύ των ετών 2000-2008 που ανέρχεται στο 66,9%. ΠΕ, ΠΙΝ, Χώρα Έτη Εξέλιξη Κατά Κεφαλή ΑΕΠ ΠΙΝ σε ΠΕ, ΠΙΝ και χώρα (2000-2008) 2000 (, τρέχουσες τιμές) % 2008 (, τρέχουσες τιμές) % Μεταβολή 2000-2008 % Ζάκυνθος 14.204 117,35% 25.536 126,44% 79,78% Κέρκυρα 12.004 96,16% 18.979 93,97% 58,11% Κεφαλληνία 11.370 93,94% 19.574 96,92% 72,15% Λευκάδα 10.170 84,02% 18.642 92,31% 83,30% Περ. Ιονίων Νήσων 12.104 96,96% 20.196 95,79% 66,85% Σύνολο Χώρας 12.483 100,00% 21.084 100,00% 68,90% Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 22

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Σημαντική είναι η συνεισφορά του Τριτογενούς Τομέα στην συνολική παραγόμενη Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (86% έναντι 78,7% στο σύνολο της χώρας). Ο Δευτερογενής Τομέας συμμετέχει με ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό 11,6% (έναντι 18,1% στο σύνολο της χώρας) και ο Πρωτογενής Τομέας με 2,40% (έναντι 3,1% στο σύνολο της χώρας). Διάρθρωση Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας ανά Τομέα και Περιφερειακή Ενότητα Πρωτογενής Τομέας Δευτερογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας ΠΕ ΠΙΝ/ ΠΙΝ/ ΧΩΡΑ Ποσοστό Ποσοστό συμμετοχής στο συμμετοχής στο Σύνολο της Σύνολο της Ακαθάριστης Ακαθάριστης Προστιθέμενης Προστιθέμενης Αξίας 2000 Αξίας 2008 Μεταβολή 2000-2008 Ποσοστό συμμετοχής στο Σύνολο της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας 2000 Ποσοστό συμμετοχής στο Σύνολο της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας 2008 Μεταβολή 2000-2008 Ποσοστό συμμετοχής στο Σύνολο της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας 2000 Ποσοστό συμμετοχής στο Σύνολο της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας 2008 Μεταβολή 2000-2008 Ζάκυνθος 9,59% 3,45% -64,03% 11,40% 11,30% -0,92% 79,00% 85,25% 7,91% Κέρκυρα 4,18% 1,37% -67,21% 8,60% 9,54% 10,98% 87,22% 89,09% 2,14% Κεφαλληνία & Ιθάκη 6,68% 4,86% -27,24% 15,68% 17,77% 13,29% 77,63% 77,37% -0,34% Λευκάδα 3,75% 1,52% -59,60% 11,54% 13,93% 20,75% 84,71% 84,55% -0,19% Σύνολο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων 5,74% 2,40% -58,12% 10,67% 11,64% 9,14% 83,60% 85,96% 2,82% Σύνολο Χώρας 6,59% 3,14% -52,42% 20,95% 18,12% -13,53% 72,46% 78,74% 8,68% Αξιοσημείωτη είναι η μείωση της συμμετοχής του Πρωτογενούς Τομέα της ΠΙΝ στο σύνολο της χώρας, από 5,7% το 2000 σε 2,4% το 2008 ( μείωση κατά 64,0%). Στο εσωτερικό της ΠΙΝ, η ΠΕ Κέρκυρας παρουσιάζει το μικρότερο ποσοστό συμμετοχής του Πρωτογενούς Τομέα (1,37%) και του Δευτερογενούς Τομέα (9,54%), με τον Τριτογενή Τομέα να κυριαρχεί (89,1%). Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 23

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Τομέας Χαρακτηριστικά του πρωτογενή τομέα είναι το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, ο μικρός βαθμός εκμηχάνισης της παραγωγής και η χαμηλή παραγωγικότητα. Η γεωργική γη δέχεται έντονες πιέσεις από την τουριστική δραστηριότητα και την οικιστική ανάπτυξη. Τα βασικά γεωργικά προϊόντα της Περιφέρειας είναι το λάδι (Κέρκυρα, Ζάκυνθος, αλλά και Κεφαλονιά), το κρασί της Κεφαλονιάς και η σταφίδα της Ζακύνθου. Υπάρχουν σειρά προϊόντων με Ονομασία Προέλευσης ή Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (κουμ-κουάτ, κρασιά «Ρομπόλα», «Μοσχάτος», «Μαυροδάφνη» και «Βερντέα», ελαιόλαδο Άγιος Ματθαίος, κλπ.), καθώς και προϊόντα που μπορούν να τύχουν πιστοποίησης (τυροκομικά Κεφαλονιάς, φακές Εγκλουβής, αυγοτάραχο Λευκάδας κ.α. Ο δευτερογενής τομέας διατηρεί τη δεύτερη θέση μεταξύ των τομέων οικονομικής δραστηριότητας και ως προς την Ακαθάριστη Προστιθέμενη αξία και ως προς την απασχόληση. Ως προς τη διάρθρωση του δευτερογενή τομέα (αριθμός επιχειρήσεων) κυριαρχεί ο τομέας των κατασκευών (67,70% των επιχειρήσεων) και ακολουθεί η μεταποιητική δραστηριότητα (30,70% των επιχειρήσεων) στους κλάδους τροφίμων, ποτών, τουριστικών ειδών και οικοδομικών υλικών. Ο τριτογενής τομέας είναι ο δυναμικότερος τομέας οικονομικής δραστηριότητας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, με τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας σε όλη τη δεκαετία. Η μέτρια εν γένει ποιότητα της ξενοδοχειακής υποδομής της Περιφέρειας οφείλεται στην παλαιότητα αυτών, στην ελλιπή συντήρηση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σε ότι αφορά την εμπορική δραστηριότητα, που είναι και η πλέον σημαντική από κοινού με την τουριστική, αυτή καταγράφει τζίρους πολλαπλάσιους τόσο της πρωτογενούς και της μεταποιητικής, όσο και της τουριστικής. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 24

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Τουρισμός (1/2) Το 2010 η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων υποδέχθηκε το 7,0% περίπου των συνολικών αφίξεων τουριστών της χώρας σε ξενοδοχειακά καταλύματα, ενώ οι δείκτες τουριστικής ανάπτυξης παρουσίασαν επιδείνωση, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους της χώρας. Συγκεκριμένα, για τα ξενοδοχειακά καταλύματα πλην camping ο αριθμός των αφίξεων και διανυκτερεύσεων αυξήθηκε σε επίπεδα χαμηλότερα της χώρας (26,4% και 8,6% έναντι 30,7% και 21,7% αντίστοιχα), ενώ σαφής είναι η τάση μείωσης της πληρότητας των καταλυμάτων σε εντονότερους ρυθμούς από αυτούς της χώρας (-30,9% έναντι -22,1%). Στο εσωτερικό της Περιφέρειας, την ίδια χρονική περίοδο, σημαντική αύξηση στις αφίξεις και διανυκτερεύσεις παρουσιάζει η Λευκάδα ( 74,1% και 31,5% αντίστοιχα). ΑΦΙΞΕΙΣ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ 2002 2010 Μεταβολή 2002 2010 Μεταβολή 2002 2010 Μεταβολή Ζάκυνθος 288.420 341.759 18,5% 2.206.134 2.357.867 6,9% 97,6% 62,0% -36,5% Κέρκυρα 463.168 603.438 30,3% 3.597.163 3.905.231 8,6% 81,8% 61,3% -25,1% Κεφαλληνία 104.811 115.442 10,1% 584.212 622.555 6,6% 72,1% 43,7% -39,4% Λευκάδα 45.675 79.508 74,1% 212.882 279.988 31,5% 65,7% 42,6% -35,2% Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Σύνολο Χώρας 902.074 1.140.147 26,4% 6.600.391 7.167.651 8,6% 84,7% 58,5% -30,9% 12.119.286 15.840.595 30,7% 53.477.984 65.059.095 21,7% 61,8% 48,1% -22,1% Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 25

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Τουρισμός (2/2) Σε ότι αφορά το 2011, ο τουρισμός στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων κινήθηκε εκ νέου καθοδικά σύμφωνα με την Έρευνα Πεδίου που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) τον Σεπτέμβριο του 2011. Συγκεκριμένα, η μέση πληρότητα σε ξενοδοχεία για τον μήνα Μάιο 2011 παρουσιάζεται μειωμένη σε σχέση με τον Μάιο του 2010 κατά 6,60%, σε αντίθεση με τη χώρα που παρουσίασε αύξηση 2,01%, ενώ τον Αύγουστο του 2011 παρά το γεγονός πως υπάρχει μια ελαφρά αύξηση της τάξης του 1,66% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2010, αυτή είναι κάτω από τον εθνικό μέσο όρο (+2,56%). Τον Μάιο του 2011 τα Ιόνια Νησιά διαθέτουν την τρίτη φθηνότερη τιμή ανά δωμάτιο (55,07 ), μετά τα νησιά Αιγαίου (51,65 ) και την Κεντρική Ελλάδα (52,04 ), ενώ παρουσιάζεται μείωση της τιμής κατά περίπου 8,2% σε σχέση με τον Μάιο του 2009. Τον Αύγουστο 2011 διαθέτουν την δεύτερη υψηλότερη τιμή (107,41 ), που είναι αυξημένη κατά 3,7% σε σχέση με το 2010 και βρίσκεται στα επίπεδα του Αύγουστου του 2009. Στο μέσο έσοδο δωματίου του έτους 2010 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2009 στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων παρατηρείται μείωση κατά 29,73%, σχεδόν διπλάσια από την μέση μείωση που καταγράφεται το σύνολο της χώρας (-15,39%), ενώ σε ότι αφορά το μέσο έσοδο του 2010 αυτό διαμορφώθηκε στις 10,109,67 χαμηλότερα κατά περίπου 3.164,72 από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Τέλος, σε ότι αφορά την απασχόληση στις ξενοδοχειακές μονάδες της ΠΙΝ, κατά τον μήνα Μάιο 2011 στην απασχολούνταν συνολικά 13.282 άτομα αυξημένα κατά 18,32% σε σχέση με τον Μάιο του 2010. Τον Αύγουστο του 2011 στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων απασχολούνταν 16.431 άτομα, αυξημένα κατά 22,59% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2010, ενώ η πανελλαδική τάση ήταν αύξηση των απασχολούμενων κατά 8,59%. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 26

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Εσωτερική Οργάνωση & Στελέχωση Οι υπηρεσίες της ΠΙΝ διαρθρώνονται σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο όπως προκύπτουν, από τον Οργανισμό της ΠΙΝ (Π.Δ.147/2010). Οι περιφερειακές υπηρεσίες κατανέμονται στις περιφερειακές ενότητες και υπάγονται σε οργανωτικές μονάδες της Κεντρικής Υπηρεσίας. Από την ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης (με χρήση και ερωτηματολογίων) προέκυψαν τα κάτωθι συμπεράσματα: Ποσοστό περίπου 65% των στελεχών της ΠΙΝ είναι πτυχιούχοι ΠΕ & ΤΕ Ύπαρξη εγκατεστημένου πληροφοριακού συστήματος (Ο.Π.Σ.Ν.Α.), το οποίο δυνητικά θα μπορούσε να καλύψει μεγάλο εύρος των λειτουργιών των ΠΕ της ΠΙΝ Ύπαρξη διαχειριστικής επάρκειας για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων έργων Ελλείψεις προσωπικού σε αρκετά Τμήματα που αντιμετωπίζονται με ανάθεση παράλληλων καθηκόντων σε στελέχη Έλλειψη συστηματικής επιμόρφωσης των στελεχών της ΠΙΝ σε θέματα της αρμοδιότητας τους Έλλειψη τυποποιημένων διαδικασιών, καθώς και συστήματος παρακολούθησης της αποτελεσματικής υλοποίησής τους Η διασπορά στη στέγαση των υπηρεσιών της ΠΙΝ δεν εξυπηρετεί τη συνεργασία και σε αρκετές περιπτώσεις οι διατιθέμενοι χώροι δεν επαρκούν. Μη επαρκής εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση του Ο.Π.Σ.Ν.Α., ιδίως στα νέα στελέχη, με αποτέλεσμα την μη επαρκή αξιοποίηση του. Παλαιότητα και περιορισμένες δυνατότητες των υποδομών ΤΠΕ Περιορισμένο επίπεδο ανάπτυξης της συνεργασίας και συνεννόησης με τους Δήμους Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 27

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Βασικές Υποδομές Προσπελασιμότητα (1/2) Δυνατά Σημεία Ύπαρξη αεροδρομίων (3 Διεθνών) που υποδέχονται περί τα 3,3 εκ. επιβάτες ετησίως Ύπαρξη ελικοδρομίων σε νησιά χωρίς αεροδρόμια Ύπαρξη λιμανιών σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες Σημαντική βελτίωση της προσπελασιμότητας από τη Βόρεια Ελλάδα μέσω της Εγνατίας Οδού Αδυναμίες Συνθήκες μειωμένης/περιορισμένης προσπελασιμότητας, αλλά και ανεπαρκών ενδοπεριφερειακών μεταφορών, λόγω της διπλής νησιωτικότητας (μεγάλα και μικρά νησιά) Χαμηλή πυκνότητα/ ποιότητα του οδικού δικτύου πρόσβασης από τα αστικά κέντρα της χώρας (εξαίρεση αποτελεί η πρόσβαση από την Βόρεια Ελλάδα μέσω Εγνατίας Οδού) Χαμηλή συχνότητα δρομολογίων δημόσιας συγκοινωνίας από τα αστικά κέντρα στην ύπαιθρο και στα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 28

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Βασικές Υποδομές Προσπελασιμότητα (2/2) Ευκαιρίες Επέκταση και βελτίωση της λιμενικής υποδομής και ανωδομής με κατεύθυνση την αύξηση του βαθμού εξυπηρέτησης ακτοπλοΐας και τουρισμού Αξιοποίηση του θαλασσίου άξονα Αδριατικής-Ιονίου-Ανατολικής Μεσογείου που προωθείται στο πλαίσιο των Διευρωπαϊκών Δικτύων Αξιοποίηση του οδικού άξονα της Εγνατίας Οδού, η οποία έχει βελτιώσει δραστικά την προσπελασιμότητα και διασύνδεση κυρίως με τη Βόρεια Ελλάδα (Βορειοδυτικός άξονας) και μέσω των καθέτων αξόνων της με τις χώρες της Βαλκανικής Αξιοποίηση της δυνατότητας κατασκευής και λειτουργίας υδατοδρομίων με στόχο την συγκοινωνιακή σύνδεση των νησιών της Περιφέρειας με υδροπλάνα Εφαρμογή του «Μεταφορικού Ισοδύναμου» ώστε να μειωθεί το κόστος μεταφοράς Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης του εγχώριου και διεθνούς τουρισμού που διακινείται μέσω ακτοπλοΐας, κρουαζιερόπλοιων και θαλαμηγών Βελτίωση των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών διασυνδέσεων και των τακτικών δρομολογίων, με στόχο την διευκόλυνση της πρόσβασης στα νησιά από το εσωτερικό της χώρας και τις γειτονικές χώρες Αξιοποίηση Πόρων του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων Απειλές Καθυστέρηση στην υλοποίηση της Ιόνιας Οδού, που θα παρατείνει τη χερσαία απομόνωση από την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα Αναποτελεσματικό θαλάσσιο δίκτυο συγκοινωνιών μεταφορών Οι παρεμβάσεις στα λιμάνια των Π.Ε. έχουν δημιουργήσει προβλήματα στο παραλιακό μέτωπο των πόλεων με αύξηση της κίνησης Η αδυναμία διασφάλισης των αναγκαίων χρηματοδοτήσεων για την ολοκλήρωση των έργων Η αύξηση του ανταγωνισμού από άλλα Μεσογειακά λιμάνια τουριστικού ενδιαφέροντος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 29

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Περιβάλλον & Ποιότητα Ζωής (1/2) Δυνατά Σημεία Εξαιρετικής κατάστασης και ιδιαίτερης σημασίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο φυσικό περιβάλλον. Ύπαρξη πολλών θεσμοθετημένων προστατευόμενων περιοχών Νatura, καθώς και αξιόλογης χλωρίδας και πανίδας Ενδιαφέρον ανάγλυφο τοπίο, με συνύπαρξη ορεινών όγκων και πεδινών εκτάσεων, εξαιρετικής οικολογικής και αισθητικής αξίας Καθαρές ακτές, με βάση τα διεθνή πρότυπα Σημαντικές βροχοπτώσεις που δημιουργούν δυνατότητες δημιουργίας σημαντικών υδάτινων αποθεμάτων Χαμηλή κατανάλωση νερού για αρδεύσεις Αδυναμίες Μη αποτελεσματική εφαρμογή περιβαλλοντικής νομοθεσίας για τον έλεγχο και τη συμμόρφωση των παρεμβάσεων. Περιορισμός στην αξιοποίηση Εναλλακτικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, λόγω μειωμένης δυνατότητας μεταφοράς ενέργειας Έλλειψη σχεδίων χρήσεων γης στον εξω-οικιστικό (εκτός σχεδίου) χώρο Αυξανόμενες πιέσεις στις χρήσεις γης και στο φυσικό περιβάλλον λόγω της διείσδυσης των αστικών λειτουργιών στην ύπαιθρο, της άναρχης δόμησης και της ελλιπούς χωροθέτησης παραγωγικών εγκαταστάσεων Ελλιπής σχεδιασμός για την αξιοποίηση των περιαστικών οικοσυστημάτων, Ανεπάρκεια υποδομών ύδρευσης, ως προς την έκταση και τις ανάγκες των οικισμών, σε έντονα τουριστικές περιοχές κατά τις περιόδους αιχμής Προβλήματα κατά την τουριστική περίοδο λόγω μεγάλης κατανάλωσης νερού Προβλήματα ποιότητας του νερού λόγω υφαλμύρωσης Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 30

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Περιβάλλον & Ποιότητα Ζωής (2/2) Ευκαιρίες Ευαισθητοποίηση των πολιτών και των φορέων για τη λήψη πρωτοβουλιών και μέτρων προστασίας του αστικού χώρου και του περιβάλλοντος καθώς και σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής Εφαρμογή χωροταξικού σχεδιασμού σε επίπεδο Περιφέρειας και σχεδιασμός προγράμματος αστικών αναπλάσεων (Χρηματοδότηση και από το ΠΕΠ ΕΣΠΑ) Αξιοποίηση Εναλλακτικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Αξιοποίηση πόρων εθνικών και Ε.Ε. για την εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης Προσανατολισμός πολιτικών με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας και πολιτικής Θεσμικές δυνατότητες για την ανάδειξη των αξιών του φυσικού χώρου (και ιδιαίτερα των περιοχών φυσικού κάλους και προστατευμένες), με ταυτόχρονη λήψη μέτρων για την προστασία του. Ίδρυση και Λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Αξιοποίηση εθνικών και Ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων Δημιουργία σχεδίου αξιοποίησης των υδάτινων αποθεμάτων με κατάλληλα έργα υποδομών Σε πολλές περιοχές πραγματοποιούνται μελέτες αναβάθμισης του δικτύου ύδρευσης Ευαισθητοποίηση για τη διαχείριση του πόσιμου νερού σε περιόδους αιχμής Αξιοποίηση Πόρων του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων Απειλές Κίνδυνος υποβάθμισης των περιβαλλοντικών πόρων και της κατάστασης των οικοσυστημάτων της περιοχής, από τη μη έγκαιρη εφαρμογή του θεσμικού περιβαλλοντικού πλαισίου Καθυστέρηση δημιουργίας υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων Μη έγκαιρη εφαρμογή Κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας στους τομείς γεωργίας και κτηνοτροφίας, στη διαχείριση υδατικών πόρων, υγρών και στερεών αποβλήτων, προστατευόμενων περιοχών κ.α. Καθυστέρηση στην υλοποίηση των έργων προστασίας του περιβάλλοντος. Λειψυδρία και διακοπές ύδρευσης κατά την τουριστική περίοδο Έλλειψη σχεδίου διαχείρισης των υδάτινων πόρων και αποθεμάτων Αδυναμία εξεύρεσης και αξιοποίησης των αναγκαίων πόρων για την υλοποίηση των έργων υποδομής Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 31

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Κοινωνικές Υποδομές & Υπηρεσίες (1/2) Δυνατά Σημεία Συγκέντρωση πλούσιων πολιτιστικών μνημείων και πόρων Λειτουργία Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, με αντικείμενα σπουδών σχετικά και με το πολιτιστικό απόθεμα της ΠΙΝ (μουσική, ιστορία, κά) Αδυναμίες Περιορισμένη αξιοποίηση του Πολιτιστικού Αποθέματος για την ενίσχυση της ταυτότητας της ΠΙΝ και τον εμπλουτισμό του Τουριστικού Προϊόντος Περιορισμένοι πόροι για την κάλυψη των υψηλού κόστους πολλαπλών υποδομών, εξαιτίας του νησιωτικού χαρακτήρα της Περιφέρειας Αδυναμία συντονισμού και βέλτιστης αξιοποίησης των υποδομών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας Υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 32

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Κοινωνικές Υποδομές & Υπηρεσίες (2/2) Ευκαιρίες Αξιοποίηση των Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ως αυτόνομων και δυναμικών πόλων ανάπτυξης συνδεμένων με την ταυτότητα της ΠΙΝ, τις οικονομικές και κοινωνικές δυνατότητες ανάπτυξης νέων προϊόντων στο τοπικό επίπεδο Συγκράτηση των αποφοίτων με υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο στην Περιφέρεια για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων συνδεδεμένων με τον παραγωγικό ιστό Αξιοποίηση Πόρων του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων Απειλές Απώλεια μέρους του πολιτιστικού αποθέματος λόγω καθυστέρησης στη συντήρηση και ανάδειξή του Συνέχιση των τάσεων για πρόωρη εγκατάλειψη της εκπαίδευσης, αλλά και μη δημιουργίας επαρκών ευκαιριών για το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό Προβλήματα στην κάλυψη των αναγκών υγείας - πρόνοιας στις αγροτικές περιοχές και τα μικρά νησιά, τα οποία δημιουργούν ταυτόχρονα αρνητικές εντυπώσεις στους επισκέπτες Αυξημένα ποσοστά χαμηλού μορφωτικού επιπέδου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 33

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Οικονομία & Παραγωγικό Περιβάλλον (1/2) Δυνατά Σημεία Υψηλή αναγνωρισιμότητα της ΠΙΝ ως ένας από τους δημοφιλέστερους και διεθνώς γνωστούς τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου. Συγκέντρωση υψηλής ποιότητας πολιτιστικού αποθέματος Εναλλαγές τοπίων (παραθαλάσσιες περιοχές, ορεινά τοπία, δάση, λίμνες, υδροβιότοποι, κλπ) που ικανοποιούν τις διαφορετικές απαιτήσεις, τόσο του παραδοσιακού τουρισμού (ήλιος, θάλασσα), όσο και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμός, βιωματικός τουρισμός, θαλάσσιος τουρισμός, κλπ) Ύπαρξη ακόμη κάποιων τουριστικά αναξιοποίητων περιοχών στα παράλια και την ενδοχώρα Το ανάγλυφο και οι πόροι της περιοχής έχουν τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη δραστηριοτήτων στον πρωτογενή τομέα (κτηνοτροφία, αλιεία, παραγωγή ελαιολάδου, οίνου, μελιού κ.ά) Ύπαρξη σημαντικού αριθμού τοπικών προϊόντων με δυνατότητες πιστοποίησης ως ΠΟΠ, ΠΓΕ, κλπ. Αδυναμίες Εμφανής μείωση εγχώριου και διεθνούς τουρισμού (πληρότητα και μέση ημερήσια δαπάνη) Υψηλή εξάρτηση από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες, ιδίως του εξωτερικού που προωθούν το «οργανωμένο πακέτο». Μη αναγνωρισιμότητα τοπικών προϊόντων Ενδοπεριφερειακές ανισότητες μεταξύ των οικονομιών των νησιών και του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων Σχεδόν αποκλειστική εξάρτηση της οικονομικής δραστηριότητας από τον τουρισμό και συναφείς δραστηριότητες (κατασκευές, εμπόριο) Χαμηλός βαθμός διασύνδεσης του τουριστικού κυκλώματος με το λοιπό τοπικό παραγωγικό σύστημα Περιορισμοί στις δυνατότητες ανάπτυξης, λόγω χαρακτηρισμού αρκετών περιοχών ως Natura, καθώς και λόγω της έλλειψης Κτηματολογίου και δασικών χαρτών. Ανεπαρκής προβολή και ανάπτυξη ολοκληρωμένου τουριστικού προϊόντος που να αναδεικνύει την τοπική φυσιογνωμία και παράδοση, ώστε να διασυνδέονται οι φυσικοί και πολιτιστικοί πόλοι έλξης και τα τοπικά προϊόντα Συνεχιζόμενη διαρροή εργατικού δυναμικού από τον πρωτογενή τομέα προς το εμπόριο, την εστίαση τις κατασκευές και τον τουρισμό Έντονη εποχικότητα της αγοράς εργασίας,εξαιρετικά αυξημένη ανεργία κατά τους χειμερινούς μήνες, ανάλογη με το βαθμό τουριστικής ανάπτυξης των νησιών Εξάντληση της ικανότητας του υπάρχοντος παραγωγικού προτύπου για τη συγκράτηση του πληθυσμού στη Περιφέρεια Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού και η νοοτροπία εγκατάλειψης της εκπαίδευσης σε μικρή ηλικία δεν επιτρέπει την αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερόμενων τουριστικών υπηρεσιών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 34

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Οικονομία & Παραγωγικό Περιβάλλον (2/2) Ευκαιρίες Εμπλουτισμός, ανάδειξη και ολοκλήρωση του τουριστικού προϊόντος μέσω αξιοποίησης και του Πολιτιστικού Αποθέματος (με ενημέρωση, δημοσιοποίηση και ευαισθητοποίηση για την ιστορική, πολιτιστική, μουσική, καλλιτεχνική, αρχιτεκτονική, θρησκευτική κληρονομιά) Ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού (πολιτιστικός, συνεδριακός, ιστιοπλοϊκός, καταδυτικός, υγείας κλπ) Ανάπτυξη πρωτογενούς & δευτερογενούς τομέα σε συνέργεια με τον Τουρισμό. Αξιοποίηση αναγνωρίσιμων τοπικών προϊόντων, με χρήση και βιολογικών μεθόδων παραγωγής Διάθεση των τοπικών αγροτικών προϊόντων στους επισκέπτες με στόχο την αξιοποίηση των εδαφικών παραγωγικών πόρων και την ταυτόχρονη ολοκλήρωση της προώθησης της τοπικής ταυτότητας στο τουριστικό προϊόν. Εφαρμογή της αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου ώστε να μειωθεί το κόστος μεταφοράς Πολιτική και οικονομική αστάθεια στη Ν & Α Μεσόγειο με αποτέλεσμα την μείωση του αισθήματος ασφάλειας σε αυτές τις χώρες Αξιοποίηση Πόρων του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων Απειλές Πιέσεις για εξάντληση της φέρουσας ικανότητας ορισμένων νησιών της Περιφέρειας, που μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων Οριστική επικράτηση του μη βιώσιμου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης Παράταση της οικονομικής κρίσης που αναμένεται να οδηγήσει σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και στενότητα πόρων χρηματοδότησης έργων περιφερειακής ανάπτυξης Αυξανόμενο ποσοστό ανεργίας Αύξηση του ανταγωνισμού στον τουρισμό από τις γειτονικές περιοχές της Αδριατικής και τις βαλκανικές χώρες, μέσω της ευρύτερης προβολής τους και την προσφορά ελκυστικότερων πακέτων διακοπών Αύξηση της εσωτερικής μετανάστευσης Αδυναμία υλοποίησης κρουαζιέρας των Ιονίων (σε αντιστοιχία με την κρουαζιέρα της Αδριατικής) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 35

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Εσωτερική Οργάνωση & Στελέχωση (1/2) Δυνατά Σημεία Ποσοστό περίπου 65% των στελεχών της ΠΙΝ είναι πτυχιούχοι ΠΕ & ΤΕ Ύπαρξη εγκατεστημένου πληροφοριακού συστήματος (Ο.Π.Σ.Ν.Α.) το οποίο δυνητικά θα μπορούσε να καλύψει μεγάλο εύρος των λειτουργιών των ΠΕ της ΠΙΝ Ύπαρξη διαχειριστικής επάρκειας για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων έργων Αδυναμίες Ελλείψεις προσωπικού σε αρκετά Τμήματα που αντιμετωπίζονται με ανάθεση παράλληλων καθηκόντων σε στελέχη Έλλειψη συστηματικής επιμόρφωσης των στελεχών της ΠΙΝ σε θέματα της αρμοδιότητας τους Έλλειψη τυποποιημένων διαδικασιών, καθώς και συστήματος παρακολούθησης της αποτελεσματικής υλοποίησής τους Η διασπορά στη στέγαση των υπηρεσιών της ΠΙΝ δεν εξυπηρετεί τη συνεργασία και σε αρκετές περιπτώσεις οι διατιθέμενοι χώροι δεν επαρκούν. Μη επαρκής εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση του Ο.Π.Σ.Ν.Α., ιδίως στα νέα στελέχη με αποτέλεσμα την μη επαρκή αξιοποίηση του. Παλαιότητα και περιορισμένες δυνατότητες των υποδομών ΤΠΕ Περιορισμένο επίπεδο ανάπτυξης της συνεργασίας και συνεννόησης με τους Δήμους Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 36

Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Σύνοψη Ανάλυσης Δυνατοτήτων & Προοπτικών Εσωτερική Οργάνωση & Στελέχωση (2/2) Ευκαιρίες Εκπαίδευση υπαλλήλων στελεχών της Περιφέρειας Οργανωτικός και λειτουργικός ανασχεδιασμός των υπηρεσιακών δομών Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς πολίτες Αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών για παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις Αξιοποίηση Πόρων του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων για τη βελτίωση των υποδομών και συστημάτων της ΠΙΝ Αξιοποίηση των δυνατοτήτων ανάπτυξης της συνεργασίας και συνεννόησης με τους Δήμους Απειλές Η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων προς την Περιφέρεια σε συνάρτηση με την έλλειψη πόρων και την αδυναμία παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις Προβλήματα οργάνωσης, συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων Υπηρεσιών της ΠΙΝ Η εφαρμογή της νομοθεσίας για την εφεδρεία των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και τον περιορισμό των θέσεων προϊσταμένων Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 37

ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 38

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Προσπελασιμότητα και άρση της διπλής περιφερειακότητας / νησιωτικότητας Αναβάθμιση των υποδομών συγκοινωνιών - μεταφορών για τη βελτίωση της προσπελασιμότητας προς την Περιφέρεια από την ηπειρωτική και τη λοιπή νησιωτική Ελλάδα Δημιουργία και λειτουργία σύγχρονων ενδοπεριφερειακών αξόνων συγκοινωνιών - μεταφορών στο εσωτερικό των νησιών της Περιφέρειας, με έμφαση και στους εσωτερικούς άξονες από Βορρά προς Νότο Βελτίωση των συγκοινωνιών - μεταφορών μεταξύ των νησιών Επίλυση των ζωτικών θεμάτων κυκλοφορίας γύρω από τα αστικά κέντρα και τις περιοχές αυξημένης τουριστικής κίνησης Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης για κάθε μικρό νησί της Περιφέρειας Αξιοποίηση γεωστρατηγικής θέσης της Περιφέρειας για την ανάπτυξη δεσμών συνεργασίας με τις περιοχές του ευρύτερου χώρου του Ιονίου Πελάγους, της Αδριατικής και της Μεσογείου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 39

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής Προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και λήψη μέτρων προστασίας για τη περιβαλλοντική διαχείριση και αειφορία: Ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πολιτικές της ΠΙΝ Ορθολογική χρήση / αξιοποίηση των φυσικών πόρων (προώθηση της πράσινης αειφόρου ανάπτυξης) Ανάπτυξη σχεδίου για τη διαχείριση υδάτινου δυναμικού Σχεδιασμός και εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων αστικών αναπλάσεων Προστασία και ανάδειξη του αστικού χώρου και των παραδοσιακών οικισμών / συντήρηση, προστασία και ανάδειξη του πλούσιου κτιριολογικού αποθέματος των νησιών Ανάδειξη παραδοσιακών οικισμών ως τόπου Α κατοικίας και πιθανή ανάπτυξη «συστήματος υποδοχής κατοίκων». Ευαισθητοποίηση των πολιτών και των φορέων για τη λήψη πρωτοβουλιών και μέτρων προστασίας του αστικού χώρου Ολοκλήρωση και εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Σχεδιασμός καθορισμός χρήσεων γης και εφαρμογή ολοκληρωμένων χωροταξικών ρυθμίσεων στο επίπεδο της Περιφέρειας για την αντιμετώπιση πιέσεων στις χρήσεις γης και στο φυσικό περιβάλλον / Χωροθέτηση οχλουσών χρήσεων Προστασία δασών από πυρκαγιές Προστασία & αειφόρος χρήση εδαφών Προστασία και ανάδειξη ευαίσθητων περιοχών και περιοχών κάλλους Προστασία ακτών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 40

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός Συντήρηση και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος Ενίσχυση των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας Δημιουργία υποδομών και προγραμμάτων για την πρόληψη και προστασία της δημόσιας υγείας (Κέντρα υγείας αστικού τύπου, μονάδες απεξάρτησης, κινητές μονάδες υγείας κ.ά.) Ανάπτυξη δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών κοινωνικής πρόνοιας Καθιέρωση λειτουργικών τοπικών δομών συμμετοχής για την κοινωνία των πολιτών και τους παραγωγικούς φορείς Βελτίωση και αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων Συνολική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού επιπέδου του ανθρώπινου δυναμικού Διασύνδεση της εκπαίδευσης (Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα) με τον παραγωγικό ιστό της Περιφέρειας Ενίσχυση της τουριστικής κατάρτισης και συνείδησης Προώθηση οριζόντιων πολιτικών και δράσεων ισότητας καθως και θετικών μέτρων υπέρ των γυναικών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 41

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Τοπική Οικονομία και Απασχόληση (1/2) Αλλαγή του παραγωγικού προτύπου ανάπτυξης με τη βελτίωση και εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με νέες και εναλλακτικές δραστηριότητες, προσαρμοσμένες στην τοπική ταυτότητα και ιδιαιτερότητα, ιδίως μέσω της ήπιας αξιοποίησης των φυσικών και πολιτισμικών πόρων και αποθεμάτων και της αξιοποίησης της ζήτησης για τοπικά παραδοσιακά προϊόντα (Δημιουργία ισχυρής Ταυτότητας Περιφερειακού Προορισμού Brand Name με βασικά χαρακτηριστικά το Πολιτιστικό Απόθεμα, καθώς και το Ανθρωπογενές και το Φυσικό Περιβάλλον) Σχεδιασμός συνολικής δέσμης δράσεων για τη διαφοροποίηση και αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος με νέους τρόπους και μέσα (πολιτιστικός, συνεδριακός, ιστιοπλοϊκός, καταδυτικός τουρισμός, πάρκα γιώτινγκ και τουρισμός υγείας), αναβάθμιση / διαφοροποίηση υφιστάμενων τουριστικών υποδομών και αντίστοιχη προσαρμογή επενδυτικών κινήτρων Μέτρα ενίσχυσης κλάδων της οικονομίας (παραδοσιακή και σύγχρονη γεωργική παραγωγή και προϊόντα, αλιεία, βιοτεχνία και υπηρεσίες) και δικτύων συνεργασιών για τον εμπλουτισμό και την ολοκλήρωση του τουριστικού προϊόντος (τοπική κουζίνα, Σύμφωνα Ποιότητας, δρόμοι κρασιού / λαδιού, εκθέσεις και αγορές τοπικών προϊόντων) Σχεδιασμός και ανάπτυξη μέτρων αναβίωσης παραδοσιακών καλλιεργειών και αξιοποίησης των εδαφικών πόρων με ανταγωνιστικές καλλιέργειες και άλλες εναλλακτικές χρήσεις Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 42

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Τοπική Οικονομία και Απασχόληση (2/2) Αναβάθμιση και σχεδιασμός δομών και υποδομών για την δια βίου μάθηση Δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και συγκράτηση του νεανικού πληθυσμού και των αποφοίτων ΑΕΙ στην Περιφέρεια Συμφιλίωση του εργασιακού και οικογενειακού βίου και παρεμβάσεις υπέρ της ισότητας των δύο φύλων Συνεργασίες με ΑΕΙ για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων με τοπική ταυτότητα και ποιότητα Εισαγωγή νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας στην παραγωγική διαδικασία, καθώς και δημιουργία δομών και ενίσχυση δραστηριοτήτων έρευνας-τεχνολογίας Διασφάλιση χώρων συγκέντρωσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (επιχειρηματικών υποδοχέων, Επιχειρηματικά Πάρκα) Προσέλκυση επενδύσεων ΑΠΕ για την ανάπτυξη νέων επενδυτικών δραστηριοτήτων και την μερική ενεργειακή αυτάρκεια των νησιών της Περιφέρειας Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 43

Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης Διοικητική Ικανότητα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Βέλτιστη αξιοποίηση του Ανθρώπινου Δυναμικού Τυποποίηση διαδικασιών και ανάπτυξη συστημάτων υποστήριξης της αποδοτικής λειτουργίας της ΠΙΝ Ανάπτυξη συστημάτων και μηχανισμών αποτελεσματικής παρακολούθησης της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξη θεσμών συνεργασίας και συναίνεση για την υλοποίηση του κοινού οράματος της ΠΙΝ Άμεση βελτίωση κτιριακών υποδομών/ Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών / Εκπαίδευση προσωπικού / Ενημέρωση χρηστών Σύνδεση με δίκτυα πληροφοριών άλλων φορέων Δυνατότητες ανταλλαγής εμπειριών και νέου τρόπου λειτουργίας μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων διαπεριφερειακής και διακρατικής συνεργασίας Θεσμική κατοχύρωση αλληλεπίδρασης με την Τριτοβάθμια Εκπαιδευτική Κοινότητα Αξιοποίηση των ΤΠΕ σε θέματα καθημερινής λειτουργίας και ελέγχων για την δημιουργία προστιθέμενης αξίας στο προϊόν - υπηρεσίες της Περιφέρειας Παγίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας της ΠΙΝ ως επιτελικού φορέα της Αυτοδιοίκησης Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 44

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 45

Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων θα πρέπει να εναρμονίζεται με το σύνολο των Ευρωπαϊκών και Εθνικών Στρατηγικών. Ειδικότερα, ο Στρατηγικός Σχεδιασμός της ΠΙΝ θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του : Την Αναπτυξιακή Στρατηγική της Ε.Ε. " Ευρώπη 2020" Την ενσωμάτωση της Στρατηγικής αυτής στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 (ΕΣΠΑ) Τη Στρατηγική του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτική Ελλάδα Πελοπόννησος και Ιόνια Νησιά Τη Στρατηγική του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007-2013 «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» Τη Στρατηγική του Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007-2013 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 46

Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Η "Ευρώπη 2020" είναι η αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ για την ερχόμενη δεκαετία Η "Ευρώπη 2020" αποτελεί την αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ για την ερχόμενη δεκαετία με στόχο τη δημιουργία μιας «έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας». Αυτές οι τρεις αλληλοσυμπληρούμενες προτεραιότητες θα βοηθήσουν την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιτύχουν υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Ειδικότερα, η ΕΕ έθεσε επιμέρους φιλόδοξους στόχους για την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη και το κλίμα/την ενέργεια προς επίτευξη μέχρι το 2020. Κάθε κράτος μέλος έχει υιοθετήσει (Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων) τους δικούς του εθνικούς στόχους, σε κάθε έναν από αυτούς τους τομείς και θα πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες να στηρίζουν τη στρατηγική αυτή. Ακολουθεί Πίνακας που εξειδικεύει τους στόχους της ΕΕ (27) και της Ελλάδας για το 2020 και αναφέρει την υφιστάμενη κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ (27), την Ελλάδα και ενδεικτικά την υφιστάμενη κατάσταση της ΠΙΝ. Στόχοι ΕΕ/ κρατών μελών Στόχος ΕΕ (27) Κρίσιμοι Στόχοι της Αναπτυξιακής Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» Επίπεδο Απασχόλησης της ηλικιακής κατηγορίας 20-64 (%) Ελλάδα 70% (64,0%) Δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης ως % του ΑΕΠ Συμμετοχή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Πρόωρη εγκατάλειψη της σχολικής εκπαίδευσης ( %) Τριτοβάθμια Εκπαίδευση της ηλικιακής κατηγορίας 30-34 ( %) Μείωση του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας, ή κοινωνικού αποκλεισμού (σε αριθμό ατόμων) 75% (68,6%) 3% 20% (10,3%) 10% (14,1%) 40% (33,6%) 20,00 εκ (115,48 εκ.) υπό αναθεώρηση (0,6%) 18% (8,0%) 9,7% (13,7%) 32% (28,4%) 0,45 εκ. (3,030 εκ.) Ιόνια Νησιά (66,4%) (0,13%) (22,5%) (14,7%) (..) στοιχεία υφιστάμενης κατάστασης 2010 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στοιχεία 2008, Έρευνα & Ανάπτυξη στοιχεία 2005 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 47

Εθνικοί και Περιφερειακοί Στόχοι Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 (1/3) Στόχος είναι η διεύρυνση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας, η διατήρηση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης και η αύξηση της παραγωγικότητας σε επίπεδα υψηλότερα του μέσου κοινοτικού όρου για την τόνωση της απασχόλησης, την επίτευξη της πραγματικής σύγκλισης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών χωρίς αποκλεισμούς. Η Ελλάδα της νέας περιόδου 2007-2013 στοχεύει στην ανάδειξή της σε μια εξωστρεφή χώρα με ισχυρή διεθνή παρουσία με ανταγωνιστική και παραγωγική οικονομία. Μία Ελλάδα με έμφαση στην εκπαίδευση και τους νέους, στην ποιότητα, στην τεχνολογία και την καινοτομία, στο σεβασμό του περιβάλλοντος. (ΥΠΟΙΟ, 2007) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 48

Εθνικοί και Περιφερειακοί Στόχοι Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 (2/3) Πέντε θεματικές και τρεις χωρικές προτεραιότητες εξειδικεύουν τη στρατηγική στόχευση της χώρας. (Στην δεύτερη στήλη αντιστοίχιση με προτεραιότητες της ΠΙΝ) Εθνικές Θεματικές Προτεραιότητες 1. Επένδυση στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας 2. Κοινωνία της Γνώσης και Καινοτομία 3. Απασχόληση και κοινωνική συνοχή 4. Θεσμικό περιβάλλον 5. Ελκυστικότητα της Ελλάδας και των Περιφερειών ως τόπου επενδύσεων, εργασίας και διαβίωσης Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Διαφοροποίηση του τουριστικού εισοδήματος Διασύνδεση τουρισμού με άλλους παραγωγικούς τομείς Αξιοποίηση παραγωγικού πόρου της αγροτικής οικονομίας Εκπαίδευση Επαγγελματική κατάρτιση Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Διασυνδέσεις με τα ΑΕΙ και τα ΑΤΕΙ της ΠΙΝ Διαφοροποίηση τουρισμού / νέες υπηρεσίες Πρόσβαση στην απασχόληση και κοινωνική ένταξη (άνεργοι, νέοι, γυναίκες, ΑΜΕΑ, άλλες ευάλωτες ομάδες) Αποτελεσματική διοίκηση Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού δημόσιας διοίκησης Βασικές υποδομές Περιβαλλοντική προστασία και πολιτική Επτανησιακός πολιτισμός Κοινωνικές υποδομές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 49

Εθνικοί και Περιφερειακοί Στόχοι Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013 (3/3) Εθνικές Χωρικές Προτεραιότητες 1. Βιώσιμη αστική ανάπτυξη 2. Ανάπτυξη της υπαίθρου 3. Διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Οι πρωτεύουσες των νομών της ΠΙΝ ως αστικά αναπτυξιακά κέντρα Ισόρροπη ανάπτυξη του συνόλου της ΠΙΝ (αστικές περιοχές, παράκτιες περιοχές, μικρά νησιά, αγροτικές περιοχές ενδοχώρας) και λειτουργικές διασυνδέσεις Διασυνοριακή συνεργασία µε χώρες της Αδριατικής και της Μεσογειακής Λεκάνης γενικότερα Διακρατική συνεργασία στο Νοτιοανατολικό Ευρωπαϊκό Χώρο και τη Μεσογειακή ζώνη Διαπεριφερειακή συνεργασία και δίκτυα στο σύνολο της ΕΕ-27 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 50

Εθνικοί και Περιφερειακοί Στόχοι Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007-2013 «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» Η στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη της Ελλάδας την περίοδο 2007-2013 στοχεύει στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής αγροτικής οικονομίας με παράλληλη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και γενικότερα της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της υπαίθρου. Το όραμα, όπως ορίζεται στο αντίστοιχο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα είναι: Αειφόρος Αγροτική Ανάπτυξη μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή και αγροδιατροφικού τομέα, καθώς και του περιβάλλοντος, σε μία βιώσιμη Ύπαιθρο. Το αναπτυξιακό όραμα εξυπηρετείται από τέσσερις Στρατηγικούς Στόχους: 1 Διατήρηση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας, της δασοκομίας και του αγροδιατροφικού τομέα 2 Προστασία του περιβάλλοντος και αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων 3 4 Βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της διαφοροποίησης της αγροτικής οικονομία Δημιουργία τοπικών ικανοτήτων για την απασχόληση και τη διαφοροποίηση στις αγροτικές περιοχές μέσω της προσέγγισης Leader Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 51

Εθνικοί και Περιφερειακοί Στόχοι Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007-2013 Στον τομέα της Αλιείας, για την Προγραμματική περίοδο 2007-2013, τίθεται το ακόλουθο όραμα: Η βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη του τομέα της αλιείας στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της διατήρησης της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής. Το αναπτυξιακό όραμα του ΕΠ Αλιείας εξειδικεύεται στους παρακάτω Στρατηγικούς Στόχους: 1 2.1 2.2 3 Η επίτευξη διαρκούς ισορροπίας μεταξύ των αλιευτικών πόρων και των αντίστοιχων αλιευτικών δραστηριοτήτων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου, σύμφωνα με τις αρχές της κοινής αλιευτική πολιτικής. Η αειφόρος ανάπτυξη του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων και των επιχειρήσεων και η διασφάλιση της βιωσιμότητας του κλάδου (οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα). Η ανάπτυξη βιώσιμων επιχειρήσεων στον κλάδο της μεταποίησης και εμπορίας αλιευτικών προϊόντων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρησιακών δομών. Η βελτίωση του αναγκαίου περιβάλλοντος για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων του τομέα της αλιείας και η επιδίωξη της επίτευξης των στόχων της κοινής αλιευτικής πολιτικής. 4 Η αειφόρος ανάπτυξη των επιλεγμένων αλιευτικών περιοχών. 5 Η προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα αυτού που σχετίζεται με τον αλιευτικό τομέα. 6 Η διατήρηση, ενίσχυση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα, με παράλληλη στήριξη της ισότητας των ευκαιριών. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 52

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 53

Αναπτυξιακό Όραμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Με βάση: Τις ευρωπαϊκές, εθνικές και περιφερειακές προτεραιότητες και πολιτικές Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Τις πολιτικές δεσμεύσεις της ηγεσίας της ΠΙΝ Τη συνθετική αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης της Περιφέρειας Την επεξεργασία από την Εκτελεστική Επιτροπή της Περιφέρειας Τις προτάσεις των Δήμων της Περιφέρειας Κεντρικό Στρατηγικό Αναπτυξιακό Στόχο και Όραμα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για το 2020 αποτελεί : «η Ορθολογική και Βιώσιμη Ανάπτυξη με Αναγνωρίσιμη Πολιτιστική και Περιβαλλοντική Ταυτότητα και Διασφάλιση της Κοινωνικής Ευημερίας και Συνοχής» Προϋποθέσεις Υλοποίησης του Οράματος της Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Εφαρμογή Βασικών Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης Αποτελεσματική Αξιοποίηση των Κρίσιμων Παραγόντων Υποστήριξης του Οράματος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 54

Αναπτυξιακό Όραμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Βασικές Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Προώθηση της Κοινωνικής Συνοχής και Ενδυνάμωση της Περιφερειακής Ταυτότητας Βελτίωση της Πρόσβασης σε Ποιοτικές Υπηρεσίες και Υποδομές Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής Αξιοποίηση Τοπικών Παραγωγικών Πόρων στην δημιουργία Οικονομικών Ευκαιριών Ενίσχυση της Καινοτομίας και δημιουργία πολυδιάστατων Ευκαιριών Απασχόλησης Επιδίωξη Οικονομικής Ανάπτυξης που αναγνωρίζει και σέβεται τις Ανάγκες του Κοινωνικού Συνόλου Κρίσιμοι Παράγοντες Υποστήριξης της Επίτευξης του Οράματος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Οι Άνθρωποι (κάτοικοι - πολίτες) Το Φυσικό Περιβάλλον Οι Παραγωγικές Δραστηριότητες Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 55

Αναπτυξιακό Όραμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Κρίσιμοι παράγοντες υποστήριξης της επίτευξης του οράματος (1/3) ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ (ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ) Στο επίκεντρο του αναπτυξιακού οράματος της Περιφέρειας βρίσκονται οι άνθρωποί της. Βασικός στόχος είναι η διάχυση των οφελών από την οικονομική μεγέθυνση και η ευημερία όλων των πολιτών και των κοινωνικών ομάδων της Περιφέρειας, με έμφαση στην ενίσχυση της περιφερειακής σύνδεσης τους. Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπ όψιν πως η ανάπτυξη της Περιφέρειας τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει προσφέρει τα αναμενόμενα σε επίπεδο εσωτερικής συνοχής, ενώ έχει συχνά υποσκάψει παραδοσιακούς δεσμούς και μορφές γνώσης και αλληλεγγύης, η Περιφέρεια αποσκοπεί στο να συμβάλλει στη δημιουργία ισχυρών συλλογικών δεσμών και διαδικασιών συμμετοχής. Η προτεραιότητα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων εστιάζεται στην επένδυση στην παιδεία, στη δια βίου μάθηση, στην πρόνοια, στη δημόσια υγεία, στον πολιτισμό και στις δομές διαβούλευσης. Μακροπρόθεσμα, η στρατηγική της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων εστιάζεται στην αλλαγή αντίληψης σε σχέση με τις οικονομικές δραστηριότητες και στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης των κατοίκων με την ίδια την Περιφέρεια, πρωτίστως ως χώρου διαβίωσης και δευτερευόντως ως χώρου υποδοχής επισκεπτών. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 56

Αναπτυξιακό Όραμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Κρίσιμοι παράγοντες υποστήριξης της επίτευξης του οράματος (2/3) ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ενσωματώνοντας πλήρως τη διάσταση της βιωσιμότητας όπως ορίζεται στους περιφερειακούς στρατηγικούς στόχους και αναγνωρίζοντας τις εύθραυστες ισορροπίες του νησιωτικού περιβάλλοντος, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων φιλοδοξεί να εισάγει την περιβαλλοντική προστασία ως οριζόντιο στοιχείο και κρίσιμη διάσταση του συνόλου των πολιτικών της. Η κεντρική θέση της περιβαλλοντικής προστασίας αφορά εν μέρει στην προστασία του βασικού πλουτοπαραγωγικού πόρου της Περιφέρειας, της Επτανησιακής γης, με σεβασμό της αρχής της φέρουσας ικανότητάς της. Κυρίως όμως γίνεται αντιληπτή ως υποχρέωση απέναντι στις μελλοντικές γενιές των Επτανήσιων, στους οποίους οφείλουμε να αφήσουμε τα νησιά φροντισμένα όπως τα φρόντισαν οι παλαιότεροι για εμάς. Η προστασία της γης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων συμπεριλαμβάνει την ανάδειξη του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος, το νοικοκύρεμα του αστικού χώρου και της υπαίθρου και τον γενικότερο έλεγχο της δόμησης και της παραγωγής και διάθεσης λυμάτων και απορριμμάτων. Σε μεγάλο βαθμό, επίσης, αφορά στη μακροπρόθεσμη ευαισθητοποίηση των ίδιων των κατοίκων και των παραγωγικών φορέων απέναντι στη ευαίσθητη περιβαλλοντική θέση στην οποία βρίσκεται η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 57

Αναπτυξιακό Όραμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Κρίσιμοι παράγοντες υποστήριξης της επίτευξης του οράματος (3/3) ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Με δεδομένη την κυριαρχία του τουρισμού, ως βασικής οικονομικής δραστηριότητας της Περιφέρειας, είναι σαφές πως ο οποιοσδήποτε αναπτυξιακός σχεδιασμός θα πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν του την ανάγκη για διασφάλιση και για ποιοτική διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και εισοδήματος. Η διασφάλιση του τουριστικού προϊόντος αφορά κατά κύριο λόγο τη στήριξη νέων τρόπων διάθεσης τουριστικών προϊόντων της Περιφέρειας στην εξαιρετικά ανταγωνιστική διεθνή και εσωτερική αγορά. Η ποιοτική διαφοροποίηση αφορά αφενός σε νέες επενδύσεις για τη αναβάθμιση του ξενοδοχειακού δυναμικού και αφετέρου στη στήριξη νέων συμπληρωματικών δραστηριοτήτων, ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού οι οποίες θα εμπλουτίζουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες και θα έχουν ορθολογική σχέση τιμής/ποιότητας Ακόμα, η πληθώρα των επισκεπτών προσφέρει αγοραστικό κοινό και αναγνωρισιμότητα που επιτρέπει την ανάπτυξη αποτελεσματικών διασυνδέσεων με άλλους κλάδους προκειμένου να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών της Περιφέρειας. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικό βάρος θα δοθεί στους παραγωγικούς τομείς με έντονη τοπική ταυτότητα (πρωτογενής τομέας τοπικά προϊόντα και δευτερογενής τομέας επεξεργασία και τυποποίηση τους), καθώς και στην αλιεία, με στόχο την εξισορρόπηση του παραγωγικού προτύπου. Ταυτόχρονα, θα στηριχθούν οι νέες τεχνολογίες (ΤΠΕ), οι οποίες προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για επενδύσεις, επιχειρηματική ανάπτυξη και ενίσχυση της απασχόλησης. Οι πλούσιοι περιβαλλοντικοί πόροι και το πολιτιστικό απόθεμα της Περιφέρειας μπορούν να λειτουργήσουν ενισχυτικά στην κατεύθυνση της προσέλκυσης νέων επισκεπτών και της τόνωσης της ενδογενούς ανάπτυξης. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 58

ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 59

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι Οι Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι της ΠΙΝ εστιάζουν στην επίτευξη του Αναπτυξιακού Οράματος. Σε ποσοτικό επίπεδο οι Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι θα πρέπει να έχουν ως κεντρικό γνώμονα την ουσιαστική συμβολή της Περιφέρειας στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ειδικότερα των επιμέρους εθνικών στόχων που αφορούν: Στην αύξηση του επιπέδου απασχόλησης, στην ηλικιακή κατηγορία 20-64 ετών, σε 70% Στην μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης της σχολικής εκπαίδευσης σε 9,7% Στην αύξηση του ποσοστού των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην ηλικιακή κατηγορία 30-34 ετών, σε 32% Στην σημαντική μείωση του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχιας, ή κοινωνικού αποκλεισμού καθώς, επίσης, και στην ισόρροπη αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ στην ΠΙΝ, άνω του μέσου επιπέδου για το σύνολο της χώρας, με μείωση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Για την επίτευξη των Στρατηγικών Στόχων της, η ΠΙΝ οφείλει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει δράσεις, τόσο στις θεματικές περιοχές εκτελεστικής αρμοδιότητος της, όσο και στις θεματικές περιοχές γνωμοδοτικής, ή συμβουλευτικής / συντονιστικής αρμοδιότητας της. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 60

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι 1. Βελτίωση Προσπελασιμότητας Ανάπτυξη Βασικών Υποδομών 2. Ορθολογικός Χωροταξικός Σχεδιασμός 3. Περιβαλλοντική Προστασία 4. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού και Κοινωνικών Υποδομών 5. Διαφοροποίηση του Παραγωγικού Προτύπου με έμφαση στη αξιοποίηση συνεργιών πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με τον Τουρισμό-Πολιτισμό 6. Βελτίωση της Αποτελεσματικής και Αποδοτικής Λειτουργίας της ΠΙΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 61

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι 1 2 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Βελτίωση Προσπελασιμότητας Ανάπτυξη Βασικών Υποδομών Ορθολογικός Χωροταξικός Σχεδιασμός ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ / ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Αναβάθμιση μεταφορικών-συγκοινωνιακών υποδομών για τη βελτίωση της προσπελασιμότητας προς την Περιφέρεια από την ηπειρωτική και τη λοιπή νησιωτική Ελλάδα Δημιουργία και λειτουργία σύγχρονων ενδοπεριφερειακών αξόνων συγκοινωνιών - μεταφορών στο εσωτερικό των νησιών της Περιφέρειας, με έμφαση και στους εσωτερικούς άξονες από Βορρά προς Νότο Βελτίωση των συγκοινωνιών / μεταφορών μεταξύ των νησιών Αναβάθμιση Λιμενικών Υποδομών Επίλυση των ζωτικών θεμάτων κυκλοφορίας γύρω από τα αστικά κέντρα και τις περιοχές αυξημένης τουριστικής κίνησης Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης για κάθε μικρό νησί της Περιφέρειας Αξιοποίηση γεωστρατηγικής θέσης της Περιφέρειας για την ανάπτυξη δεσμών συνεργασίας με τις περιοχές του ευρύτερου χώρου του Ιονίου Πελάγους, της Αδριατικής και της Μεσογείου Αξιοποίηση Ολοκλήρωση Έργων Βασικών Υποδομών Σχεδιασμός και εφαρμογή χωροταξικών ρυθμίσεων / Χωροθέτηση οχλουσών χρήσεων Προστασία αγροτικής γης και ανάδειξη ελαιώνων Εφαρμογή κτηματολογίου και κατάρτιση δασικών χαρτών Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αστικών αναπλάσεων Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης μικρών νησιών Ανάδειξη κτιριολογικού αποθέματος Δημιουργία πόλων υποδοχής κατοίκων σε παραδοσιακούς οικισμούς Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 62

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι 3 4 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Περιβαλλοντική προστασία Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και κοινωνικών υποδομών ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ / ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πολιτικές Ορθολογική χρήση αξιοποίηση Φυσικών Πόρων Ολοκλήρωση και εφαρμογή ΠΕΣΔΑ Διαχείριση υγρών αποβλήτων Ανάπτυξη σχεδίου διαχείρισης υδάτινων πόρων Προστασία και ανάδειξη οικοσυστημάτων, ακτών, λοιπών ευαίσθητων περιοχών και περιοχών κάλλους Ευαισθητοποίηση κατοίκων και φορέων (βλέπε και Γενικό Στόχο 4) Ενδυνάμωση και παγίωση της Κοινωνικής Συνοχής με έμφαση στην διαμόρφωση και εμπέδωση κοινής περιφερειακής συνείδησης Ενίσχυση της τουριστικής κατάρτισης και συνείδησης Δημιουργία/ ενίσχυση κοινωνικών υποδομών και βελτίωση παρεχόμενων υπηρεσιών (εκπαίδευση, υγεία, πρόνοια, κοινωνική αλληλεγγύη) Ανάδειξη πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς / Συντήρηση και ενοποίησηανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος / Ευαισθητοποίηση των κατοίκων Καθιέρωση λειτουργικών τοπικών δομών συμμετοχής και δικτύωσης για την κοινωνία των πολιτών και τους παραγωγικούς φορείς Ανάπτυξη διασυνδέσεων ΑΕΙ - ΑΤΕΙ και παραγωγικού ιστού Αναβάθμιση και σχεδιασμός δομών και υποδομών δια βίου μάθησης Συμφιλίωση εργασιακού και οικογενειακού βίου και δράσεις προώθησης της ισότητας των δύο φύλων Βελτίωση και αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 63

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι 5 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Διαφοροποίηση του Παραγωγικού προτύπου με έμφαση στη αξιοποίηση συνεργιών πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με τον Τουρισμό- Πολιτισμό ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ / ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Εμπλουτισμός - ολοκλήρωση του τουριστικού προϊόντος και ανάπτυξη νέων ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού Αναβάθμιση τουριστικών υποδομών και προσαρμογή επενδυτικών κινήτρων Ανάδειξη της κοινής τουριστικής ταυτότητας των Ιονίων Νήσων Διαφοροποίηση, αναβάθμιση, προβολή και διάθεση του τουριστικού προϊόντος με νέα μέσα, με έμφαση στην δημιουργία ισχυρής Ταυτότητας Περιφερειακού Προορισμού Brand Name με βασικά χαρακτηριστικά το Πολιτιστικό Απόθεμα, καθώς και το Αθρωπογενές και το Φυσικό Περιβάλλον Ανάπτυξη κλάδων συμπληρωματικά προς τον τουρισμό (γεωργία, αλιεία, βιοτεχνία, λοιπές υπηρεσίες) Ενδυνάμωση της Αναγνωρισιμότητας Τοπικών Προϊόντων και Προώθηση της διάθεσης τους στην Ελληνική και τις Διεθνείς Αγορές Προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης των Νησιών περιορισμός των διαρθρωτικών ανισοτήτων Διασφάλιση χώρων συγκέντρωσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (Επιχειρηματικά Πάρκα) Αναβάθμιση των υποδομών ΤΠΕ και αξιοποίησή τους για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και νέων επιχειρηματικών δράσεων, με έμφαση στην εξωστρέφεια και στην προώθηση της απασχόλησης. Ανάπτυξη διασυνδέσεων ΑΕΙ - ΑΤΕΙ και παραγωγικού ιστού Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 64

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Γενικοί Στρατηγικοί Στόχοι 6 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Βελτίωση της Αποτελεσματικής και Αποδοτικής Λειτουργίας της ΠΙΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ / ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Βέλτιστη αξιοποίηση του Ανθρώπινου Δυναμικού Προτυποποίηση διαδικασιών και ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων διασφάλισης της αποτελεσματικής λειτουργίας της ΠΙΝ Ανάπτυξη συστημάτων και μηχανισμών αποτελεσματικής παρακολούθησης της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξη θεσμών συνεργασίας και συναίνεση για την υλοποίηση του κοινού οράματος της ΠΙΝ Αποδοτική αξιοποίηση κτιριακών υποδομών και λοιπής ακίνητης περιουσίας Σύνδεση με δίκτυα πληροφοριών άλλων φορέων Δυνατότητες ανταλλαγής εμπειριών και νέου τρόπου λειτουργίας, μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων διαπεριφερειακής και διακρατικής συνεργασίας Θεσμική κατοχύρωση αλληλεπίδρασης με την Τριτοβάθμια Εκπαιδευτική Κοινότητα Αξιοποίηση των ΤΠΕ σε θέματα καθημερινής λειτουργίας και ελέγχων για την δημιουργία προστιθέμενης αξίας στο προϊόν - υπηρεσίες της Περιφέρειας Παγίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας της ΠΙΝ ως επιτελικού φορέα της Αυτοδιοίκησης με ανάπτυξη και προώθηση της ουσιαστικής συνεργασίας με τους Δήμους της εδαφικής επικράτειας της Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 65

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ & ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 66

Στρατηγικό Σχέδιο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Άξονες Προτεραιότητας 1. Βελτίωση Προσπελασιμότητας - Ανάπτυξη Βασικών Υποδομών 2. Προστασία Περιβάλλοντος & Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής 3. Ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής (Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός / Αθλητισμός) 4. Οικονομική Ανάπτυξη και Απασχόληση 5. Ενίσχυση της Διοικητικής Ικανότητας της ΠΙΝ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 67

Στρατηγικό Σχέδιο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι ανά Άξονα Προτεραιότητας Άξονας 1: Βελτίωση Προσπελασιμότητας- Ανάπτυξη Βασικών Υποδομών Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι Αναβάθμιση μεταφορικών-συγκοινωνιακών υποδομών για τη βελτίωση της προσπελασιμότητας προς την Περιφέρεια από την ηπειρωτική και τη λοιπή νησιωτική Ελλάδα Δημιουργία και λειτουργία σύγχρονων ενδοπεριφερειακών αξόνων συγκοινωνιών - μεταφορών στο εσωτερικό των νησιών της Περιφέρειας, με έμφαση και στους εσωτερικούς άξονες από Βορρά προς Νότο, καθώς και στην διασφάλιση πρόσβασης στις παραλίες. Βελτίωση των συγκοινωνιών / μεταφορών μεταξύ των νησιών Αναβάθμιση Λιμενικών Υποδομών με έμφαση στα μικρά νησιά. Επίλυση των ζωτικών θεμάτων κυκλοφορίας γύρω από τα αστικά κέντρα και τις περιοχές αυξημένης τουριστικής κίνησης Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης για κάθε μικρό νησί της Περιφέρειας Αξιοποίηση γεωστρατηγικής θέσης της Περιφέρειας για την ανάπτυξη δεσμών συνεργασίας με τις περιοχές του ευρύτερου χώρου του Ιονίου Πελάγους, της Αδριατικής και της Μεσογείου Αξιοποίηση Ολοκλήρωση Λοιπών Έργων Βασικών Υποδομών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 68

Στρατηγικό Σχέδιο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι ανά Άξονα Προτεραιότητας Άξονας 2: Προστασία Περιβάλλοντος & Ποιότητα Ζωής Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι Σχεδιασμός και εφαρμογή χωροταξικών ρυθμίσεων / Χωροθέτηση οχλουσών χρήσεων Εφαρμογή κτηματολογίου και κατάρτιση δασικών χαρτών Προστασία αγροτικής γης και ανάδειξη ελαιώνων Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αστικών αναπλάσεων Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βιώσιμης ανάπτυξης μικρών νησιών Ανάδειξη κτιριολογικού αποθέματος Δημιουργία πόλων υποδοχής κατοίκων σε παραδοσιακούς οικισμούς Ορθολογική χρήση αξιοποίηση Φυσικών Πόρων Ολοκλήρωση και εφαρμογή ΠΕΣΔΑ Διαχείριση υγρών αποβλήτων Ανάπτυξη σχεδίου διαχείρισης υδάτινων πόρων Προστασία και ανάδειξη οικοσυστημάτων, ακτών, λοιπών ευαίσθητων περιοχών και περιοχών κάλλους Ευαισθητοποίηση κατοίκων και φορέων Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 69

Στρατηγικό Σχέδιο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων: Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι ανά Άξονα Προτεραιότητας Άξονας 3: Ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής Ενδεικτικοί Ειδικοί Στόχοι Ενδυνάμωση και παγίωση της Κοινωνικής Συνοχής με έμφαση στην διαμόρφωση και εμπέδωση κοινής περιφερειακής συνείδησης Ενίσχυση της τουριστικής κατάρτισης και συνείδησης Δημιουργία/ ενίσχυση κοινωνικών υποδομών και βελτίωση παρεχόμενων υπηρεσιών (εκπαίδευση, υγεία, πρόνοια, κοινωνική αλληλεγγύη) Ειδικές Δράσεις για τα Μικρά Νησιά. Ανάδειξη πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς / Συντήρηση και ενοποίηση-ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος / Ευαισθητοποίηση των κατοίκων Καθιέρωση λειτουργικών τοπικών δομών συμμετοχής και δικτύωσης για την κοινωνία των πολιτών και τους παραγωγικούς φορείς Ανάπτυξη διασυνδέσεων ΑΕΙ - ΑΤΕΙ και παραγωγικού ιστού Υποστήριξη της δια βίου μάθησης για τη διατήρηση και ενίσχυση της απασχόλησης Αναβάθμιση και σχεδιασμός δομών και υποδομών δια βίου μάθησης Συμφιλίωση εργασιακού και οικογενειακού βίου και δράσεις προώθησης της ισότητας των δύο φύλων Βελτίωση και αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 70