Εκδότης: Τζανέτος Αντύπας Σύνταξη: Μαρί Χάλακα Φωτογραφικό Υλικό: Γιώργος Αλημίσης Αθηνά Κουτρομάνου-Αποστολοπούλου Στ. Αξιώτης Έλενα Γιαμμά Αλέξης Καμίτσος Διονύσης Κουρής Lucie Romano William Sands Γιώργος Σουρής Σχεδίαση: Πάνος Νικολάου www.pndesign.gr Εκτύπωση: MASTERGRAPH
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013
editorial Τζανέτος Αντύπας, Πρόεδρος PRAKSIS Μιλώντας για ποιότητα ζωής, αναφερόμαστε σε κατακτήσεις αναφαίρετων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη σίτιση- στέγαση- υγεία, στην εργασία, τη μόρφωση- παιδεία και την ελευθερία- δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, ως απώτερο όλων. Η ποιότητα ζωής έχει άμεση σχέση με το σεβασμό προς τον άνθρωπο μέσα από μια ανθρωπιστική και όχι ανθρωποκεντρική θεώρηση. Σήμερα, περισσότερο μάλλον από ποτέ άλλοτε ο όρος αναλύεται περισσότερο σε επίπεδο υλιστικών απολαύσεων. Στην προσπάθεια προσδιορισμού των ευπαθών ομάδων καταλήξαμε πολλές φορές σε αδιέξοδα, συνειδητοποιώντας πως η εννοιολογική σημασία της ευπάθειας είναι τόσο σχετική και μπορεί να περιλάβει πολλά και διαφορετικά σύνολα ανθρώπων. Ανθρώπων των οποίων απειλείται (άμεσα ή έμμεσα), εκτός από τη σωματική, τόσο η ψυχική αλλά και η κοινωνική τους ευεξία. Δυνητικά μπορεί όλοι μας να ανήκουμε ενίοτε ίσως σε τέτοιες ομάδες. Στις μέρες μας, στην Ελλάδα της κρίσης, όταν μιλάμε για ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, απευθυνόμαστε πλέον σε ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας με πολύ σημαντικά και ανεπίλυτα προβλήματα και αλλεπάλληλα εμπόδια που συναντούν καθημερινά στη ζωή τους. Σήμερα πλέον, η κοινωνία μας, έχει αποκτήσει μια νέα τάξη ανθρώπων που ζουν χωρίς δουλειά, χωρίς στέγη, χωρίς μισθό, χωρίς χαρτιά, χωρίς γιατρό και φάρμακα, χωρίς οικογένεια, χωρίς κάποιο επίδομα, χωρίς μια στοιχειώδη αξιοπρέπεια, χωρίς μέλλον! Χωρίς τα ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ! Μία νέα τάξη δημιουργείται: «οι χωρίς αύριο»! Για αυτούς τους ανθρώπους συναντήθηκε η αγωνία της PRAKSIS με την βούληση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και δημιουργήθηκε το «Συν στο Πλην». Ένα πρόγραμμα με δύο άξονες. Έναν παρεμβατικό και έναν προληπτικό. Στο παρεμβατικό του κομμάτι, το Συν στο Πλην έρχεται να ανακουφίσει δραστικά τον άστεγο πληθυσμό (τόσο στην Αθήνα και στον Πειραιά και πολύ σύντομα ελπίζουμε- και στη Θεσσαλονίκη). Στο προληπτικό του κομμάτι (σπάνια πλέον συναντάμε την λέξη πρόληψη στον κοινωνικοπρονοιακό ιστό της χώρας μας!) ασχολείται με την μέση ελληνική οικογένεια που ενώ μέχρι πρότινος ήταν στο επίκεντρο των κοινωνικών μεταβιβάσεων, εντελώς ξαφνικά βρέθηκε άπραγη, άνεργη και ανίκανη να αντιμετωπίσει τα βάρη και τις υποχρεώσεις που το συστημικό καταναλωτικό πρότυπο της είχε επιβάλλει. Στην ουσία μέσα από αυτό το πρόγραμμα «τεστάρεται» με πράξεις το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που θα έπρεπε να ισχύει και στην Ελλάδα (όπως ισχύει στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών κρατών μελών) η οποία 2
εξακολουθεί να σταθμίζει τον πληθυσμό της με όρους ορίων φτώχειας. Κοινωνικοί Λειτουργοί, Εργασιακοί Σύμβουλοι, Χρηματοπιστωτικοί Συνεργάτες και Δικηγόροι, ασχολούνται με 570 περίπου οικογένειες τον μήνα προσπαθώντας όχι μόνο να ανακουφίσουν τα οικογενειακά τους έξοδα αλλά κυρίως να τους επαναχαιτίσουν και να τους επανεντάξουν στην ανοικτή αγορά εργασίας. Ενώ κάποιος θα περίμενε ότι αυτό αποτελεί ουτοπία (στην Ελλάδα που καταγράφει σε ημερήσια βάση 1000 ανέργους) στην PRAKSIS το κάνουμε πραγματικότητα. Εδώ οι αριθμοί παύουν να είναι στατικοί και αποκτούν την δύναμη και την μαγεία τους! Στη σημερινή Ελλάδα, όπου ανθεί το «κυνήγι της φθηνής πατάτας», τα κέντρα διανομής συσσιτίου και τα Κοινωνικά Παντοπωλεία, πηγαίνουν Έλληνες και μη. Δεν γίνεται καμία διάκριση, γιατί η πείνα είναι από τα κοινά «ελαττώματα», των ανθρώπων! Άλλωστε, όπως φαίνεται, όλους αυτούς, Έλληνες και μη, καμιά κοινωνία δεν τους στήριξε και καμιά πατρίδα δεν τους «αγκάλιασε»! Εκείνο που με λυπεί, είναι ότι ένας από τους κορυφαίους πολιτισμούς του Κόσμου (όπως ο δικός μας), δέχθηκε τέτοια αλλοίωση, ώστε να μπορεί αυτός ο Λαός να πετά ένα μεγάλο τμήμα του (που όλο και μεγαλώνει) στον Καιάδα της αφάνειας και της εξαθλίωσης. Αυτό όμως που με λυπεί περισσότερο είναι ότι η εξαθλίωση είναι μια δυνητική προοπτική για όλους! Για αυτό το λόγο η PRAKSIS πέρα από την προσφορά στο πεδίο έχει επιλέξει να συμμετέχει δυναμικά στην επίλυση του προβλήματος αυτού για ένα κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού. Γιατί η εξαθλίωση και η καθημερινή ταπείνωση των συνανθρώπων μας, μας αφορά. Γιατί ανήκουμε στην ανθρωπότητα. Το Συν στο Πλην είναι η χριστιανική μορφή αγάπης στην πιο αγνή της μορφή χωρίς την υστεροβουλία του ιεραπόστολου που έδινε για να προσηλυτίσει. Είναι η κατηγορηματική προσταγή του Καντ πράττε έτσι, ώστε οι Πράξεις σου να μπορούν να γίνουν νόμος για όλους. Η καθημερινή μας εργασία και ενασχόληση μέσα από το πρόγραμμα «Συν στο Πλην», οι πρωτότυπες ιδέες συνεργασίας και συνεργιών καθώς και οι αποτελεσματικές γέφυρες συνάντησης Ιδρυμάτων, φορέων, εταιριών, άλλων σωματείων, διεθνών οργανισμών, ιδιωτών, χρηματικών και σε είδος προσφορών απέδειξε ότι η σύγκλιση του τριγώνου Κράτος/Τοπική Αυτοδιοίκηση Ιδρυμάτων/ Επιχειρήσεων/ ΜΚΟ θα μπορέσει να λειτουργήσει ευεργετικά για όλη την κοινωνία αφού το παραγόμενο μήνυμα θα είναι σαφές: Όταν κινδυνεύει έστω ένας άνθρωπος, όλες οι πλευρές του τριγώνου κοινωνικής ευθύνης «Πολιτεία- Ιδιωτικός τομέας - ΜΚΟ», έχουν από κοινού την ευθύνη να δράσουν αποτελεσματικά για την διάσωσή του και την προσφορά συνθηκών διαβίωσης με αξιοπρέπεια και δυνατότητας ατομικών επιλογών. Τελικά δεν γλιτώνουμε από την ανθρωπότητα. Αυτή είναι η μοίρα και η ελπίδα μας. Στην κοσμική μοναξιά μας, δεν έχουμε άλλη διέξοδο από το να σταθούμε όσο γίνεται πιο κοντά ο ένας στον άλλο. Κι αν αυτή η επαφή καμιά φορά πληγώνει όπως με τους σκαντζόχοιρους του Schopenhauer η ζεστασιά των πράξεών μας. Μας αποζημιώνει... 3
4
Η PRAKSIS (Προγράμματα Ανάπτυξης, Κοινωνικής Στήριξης και Ιατρικής Συνεργασίας), είναι μία ανεξάρτητη Μη Κυβερνητική Οργάνωση που προσφέρει ανθρωπιστική υποστήριξη (ιατρική και νομική αρωγή, κοινωνική πρόνοια, ψυχολογική και οικονομική υποστήριξη), μέσω μιας σειράς προγραμμάτων σε συνανθρώπους που έχουν ανάγκη, ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, θρησκεία, ηλικία, εθνικότητα, ιδεολογία, πολιτικές πεποιθήσεις και σεξουαλικές κατευθύνσεις, Κύριος στόχος είναι η καταπολέμηση του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού των ευπαθών κοινωνικά ομάδων και η υπεράσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους. Η PRAKSIS, δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα με έμφαση στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, όπου συγκεντρώνεται η μέγιστη ανάγκη για ανθρωπιστική και κοινωνική βοήθεια. Ωστόσο, στοχευμένα προγράμματα εφαρμόζονται σε περιοχές με ιδιαίτερες ανάγκες, όπως τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου (Σάμος, Χίος και Λέσβος), βορειοανατολικές (Έβρος) και βορειοδυτικές (Προμαχώνας) περιοχές της χώρας, καθώς και την ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Η ισχυρή ηγετική ομάδα, η χρηστή διαχείριση, τα ποσοτικά αποτελέσματα και η αποφασιστικότητά μας, έχουν οδηγήσει την οργάνωση μας στην επίτευξη βιώσιμων προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας με διάρκεια. Κύριος στόχος της PRAKSIS είναι να αποτελεί φορέα μιας ισχυρά θετικής κοινωνικής επιρροής, να προωθεί την κοινωνική ευημερία καθώς και να κάνει τη διαφορά σε τοπικό επίπεδο. 5
6 Το όνομα PRAKSIS είναι το ακρωνύμιο του ελληνικού τίτλου: «Προγράμματα Ανάπτυξης, Κοινωνικής Στήριξης και Ιατρικής Συνεργασίας». Ως άλλοι «μαθηματικοί», μέσω των δραστηριοτήτων μας και των «πράξεων» μας στοχεύουμε στο: να προσθέτουμε την εμπειρία μας, να αφαιρούμε την προκατάληψη, να πολλαπλασιάζουμε τη συμβολή σας και να διαιρούμε τα υπάρχοντα προβλήματα.
Η PRAKSIS ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ: ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ PRAKSIS: 18 χρόνια εμπειρίας στο πεδίο 31 ενεργά προγράμματα ανθρωπιστικής βοήθειας +50.000 ωφελούμενοι το χρόνο 160 εργαζόμενοι 580 εθελοντές ΠΟΛΥΙΑΤΡΕΙΑ συν στο πλην PRAKSIS ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΚΑΜΠΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑΤΟΝ HIV, ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ B, ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΙΝΗΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΕΝΤΡΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΕΓΗ 7
ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ
Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να ζουν σε έλλειψης στέγης, αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν στα καθημερινά τους έξοδα, βιώνοντας παράλληλα τον αποκλεισμό, την καθημερινή αβεβαιότητα και την ντροπή. Άστεγοι δεν είναι μόνο αυτοί που διαμένουν στον δρόμο. Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, το 70% των Ελλήνων φοβάται ότι θα αντιμετωπίσει ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες στο μέλλον. Οι μειωμένες συντάξεις αποτελούν το κύριο εισόδημα για το 43,2% των ελληνικών νοικοκυριών. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (Δεκέμβριος 2012), «Ύφεση τέτοιας έντασης και διάρκειας είναι ιστορικά πρωτοφανής για την ελληνική οικονομία σε καιρό ειρήνης, έχοντας σημαντικές συνέπειες όχι μόνο στο εισόδημα, αλλά και στην κοινωνική συνοχή. Η έλλειψη επενδύσεων και η παρατεταμένη ανεργία συμβάλλουν στην απαξίωση του υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου. Η ύφεση επηρεάζει αρνητικά τη δημοσιονομική προσαρμογή, μειώνει τα κρατικά έσοδα και αυξάνει τις κοινωνικές δαπάνες, οδηγώντας έτσι σε συρρίκνωση της καταθετικής βάσης των τραπεζών και ως εκ τούτου την ικανότητά τους να παρέχουν χρηματοδότηση, ενώ δημιουργεί ένα αρνητικό κλίμα για την αποδοχή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην κοινωνία...» Το επίσημο ποσοστό ανεργίας ξεπερνά το 26% ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις παραγωγικές ηλικίες (18-25) είναι 60%. 10
Το 31% του ελληνικού πληθυσμού αντιμετωπίζει τη ΦΤΩΧΕΙΑ και τον ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ. Πηγή: ΙΜΕ ΓΕΣΕΒΕ, Έρευνα MARC AE, σε δείγμα 1.207 νοικοκυριών (Δεκέμβριος 2012) 11
2 στα 3 έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω των 18.000 ευρώ. Πηγή: ΙΜΕ ΓΕΣΕΒΕ, Έρευνα MARC AE, σε δείγμα 1.207 νοικοκυριών (Δεκέμβριος 2012) 12
9 στους 10 Έλληνες έχασαν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους 1 στους 10 Έλληνες βίωσαν μείωση μισθού πάνω από 60% 30% των Ελλήνων κερδίζει λιγότερα από 10.000 ευρώ ετησίως 80% των Ελλήνων έκανε περικοπές σε βασικά είδη διατροφής 60% των Ελλήνων ζει με αποταμιεύσεις 50% των Ελλήνων δε είναι σε θέση να καλύψει βασικές ανάγκες 40% των Ελλήνων έχει χρέη σε τράπεζες ή εφορίες 72% των Ελλήνων αναμένει περαιτέρω μείωση εισοδήματος 83% των Ελλήνων έκανε περικοπές στην θέρμανση της οικίας του Πηγή: ΙΜΕ ΓΕΣΕΒΕ, Έρευνα MARC AE, σε δείγμα 1.207 νοικοκυριών (Δεκέμβριος 2012) 13
Κίνδυνος φτώχειας κατά τύπο νοικοκυριού: 2008 2009 2010 2011 Ένας κηδεμόνας με ανήλικα παιδιά 27.1 32.1 33.4 43.2 Δύο κηδεμόνες με ανήλικα παιδιά 21.9 22.4 20.3 24.2 Κίνδυνος φτώχειας κατά επίπεδο εκπαίδευσης: 2009 2010 2011 Δημοτικό, πρωτοβάθμια και πρώτο στάδιο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνάσιο) 27.2 27.0 29.5 Δεύτερο στάδιο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο) 16.4 18.5 19.8 Πρώτο και δεύτερο στάδιο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΤΕΙ/ΑΕΙ) 5.3 5.8 7.1 Ο δείκτης για το ποσοστό των ατόμων με υλικές στερήσεις, εκτιμά το επίπεδο διαβίωσης μετρώντας το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται λόγω οικονομικής αδυναμίας τουλάχιστον 4 από τον κατάλογο των 9 αγαθών και υπηρεσιών: Πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ενοίκιο ή δόση δανείου, λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αερίου κλπ., δόσεις πιστωτικών καρτών ή δόσεις δανείου για οικοσκευή, διακοπές κ.ά., αγορές με δόσεις κύριας κατοικίας, διακοπές για μία εβδομάδα, διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες αξίας περίπου 540 ευρώ, τηλέφωνο (περιλαμβάνεται και το κινητό τηλέφωνο), έγχρωμη τηλεόραση, πλυντήριο ρούχων, ΙΧ επιβατηγό αυτοκίνητο και ικανοποιητική θέρμανση. 2008 2009 2010 2011 21.8 23.0 24.1 28.4 14
Άνθρωποι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (2010) Ευρωζώνη Εκτός Ευρωζώνης Ιρλανδία 29,9 Ελλάδα 27,7 Ισπανία 25,5 Πορτογαλία 25,3 Ιταλία 24,5 Κύπρος 23,6 Εσθονία 21,7 Βέλγιο 20,8 Μάλτα 20,6 Σλοβακία 20,6 Γερμανία 19,7 Γαλλία 19,3 Σλοβενία 18,3 Λουξεμβούργο 17,1 Φιλανδία 16,9 Αυστρία 16,6 Ολλανδία 15,1 Ουγγαρία 29,9 Πολωνία 27,8 Πηγή: Τμήμα Στατιστικής αναφορικά με τον πληθυσμό και την αγορά εργασίας, εκδόσεις Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) Συνθήκες Διαβίωσης στην Ελλάδα, Ιανουάριος 2013
Η UNICEF αναφέρει ότι το 2011, 597.000 παιδιά ελληνικών οικογενειών (1 στα 3) μεγαλώνουν κάτω από το όρια της φτώχειας και σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ 322.000 παιδιά στερούνται των βασικών αγαθών. Ο μισός πληθυσμός αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να βρεθεί οικονομικά αποκλεισμένος, με χρέη και ανίκανος να καλύψει τις φορολογικές του υποχρεώσεις Πηγή: UNICEF
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 1 στα 5 νοικοκυριά ζει κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα, την Ισπανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία. Πηγή: ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 17
τι είναι η αστεγία? Άστεγος δεν είναι μόνο ο συνάνθρωπος μας που κοιμάται στον δρόμο. Είναι και όσοι φιλοξενούνται προσωρινά από φίλους ή συγγενείς, όσοι μένουν σε ξενώνες, όσοι ζουν στην αναμονή και απειλή της αναγκαστικής έξωσης η κατάσχεσης, όσοι ζουν σε επισφαλείς κατοικίες ή σε εγκαταλελειμμένα κτίρια ακατάλληλα για κατοίκηση, όσοι δεν έχουν πλέον ρεύμα, νερό η τις βασικές συνθήκες διαβίωσης σπίτι τους, όσοι κοιμούνται στα αυτοκίνητα τους, όσοι ζουν σε συνθήκες συνωστισμού, όσοι ζουν σε άθλιες και βλαβερές για την υγεία συνθήκες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να μην είναι χωρίς στέγη, αλλά και πάλι, είναι άστεγοι... 19
«Ταξινόμηση της έλλειψης στέγης σύμφωνα με τις συνθήκες διαβίωσης» ETHOS Το φαινόμενο της έλλειψης στέγης μπορεί να λάβει 4 κύριες διαφοροποιήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους περιγράφουν την ίδια έννοια: Άνθρωποι που ζουν στο δρόμο, Έλλειψη κατοικίας, Επισφαλής στέγαση και Ανεπαρκής ή Ακατάλληλη στέγη Άνθρωποι που ζουν στον δρόμο: Όσοι ζουν στο δρόμο ή διανυκτερεύουν σε ξενώνες ύπνου. Έλλειψη Κατοικίας: Όσοι διαμένουν σε επισφαλείς κατοικίες, σε ξενώνες και γενικότερα προσωρινά καταλύματα, σε καταφύγια γυναικών, σε κέντρα/καταφύγια για πρόσφυγες, όσων λήγει η διαμονή σε ιδρύματα, καθώς και όσοι λαμβάνουν μακροχρόνια υποστήριξη ή ζουν σε ανεπαρκείς κατοικίες. Επισφαλής Στέγη: Όσοι μένουν σε καθεστώς παράνομης ή παράτυπης υπενοικίασης, ζουν υπό την απειλή έξωσης ή ζουν υπό την απειλή βίας ενδοοικογενειακής ή μη ή στεγάζονται με ένα υπερβολικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων στον ίδιο χώρο. Ανεπαρκής ή Ακατάλληλη Στέγη: Όσοι ζουν σε προσωρινά / πρόχειρα / παράνομα καταλύματα ή όσοι ζουν σε κτίρια ακατάλληλα για κατοίκηση. ETHOS : Ευρωπαϊκή Τυπολογία για την Έλλειψη Στέγης και τον Αποκλεισμό Στέγασης Established by FEANTSA, the European Federation of National Organisations working with the Homeless, in which PRAKSIS is an active member since 2013 20
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες αστεγίας : Η ορατή αστεγία: Όσοι ζουν στο δρόμο ή διανυκτερεύουν σε χώρους για επείγουσες περιπτώσεις Η «κεκαλυμμένη» αστεγία: Οι άνθρωποι που μένουν προσωρινά με συγγενείς ή φίλους ή παραμένουν σε ιδρύματα λόγω έλλειψης οικονομικά προσιτής στέγης, όσοι ζουν στα αυτοκίνητά τους, όσοι ζουν σε σπίτια χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και νερό, μιας και δεν έχουν πληρώσει τους λογαριασμούς. Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν να μείνουν άστεγοι: Όσοι έχουν μεν στέγαση, αλλά είναι πιθανό να γίνουν άστεγοι λόγω οικονομικών δυσχερειών. Ελλάδα 2013: οι τελευταίες δύο κατηγορίες αυξάνονται πλέον ανησυχητικά. Στην PRAKSIS τα τελευταία χρόνια συστηματικά βιώνουμε την αγωνία τόσο όσων ζουν στο δρόμο ή διανυκτερεύουν σε χώρους για πείγουσες περιπτώσεις όσο και αυτών που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και μένουν σε συγγενικά πρόσωπα ή βιώνουν επισφαλείς συνθήκες λόγω έλλειψης νερού, ρεύματος ή θέρμανσης. Και αυτό που μας ανησυχεί ακόμα περισσότερο είναι ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία η αγωνία αυτή βιώνεται σιωπηρά και αόρατα. 21
Καθημερινή Ιστορία Τα αστικά φαντάσματα της Αθήνας Ήμουν παντρεμένος και είχα ένα παιδί, δούλευα οδηγός και ηλεκτρολόγος. Τον Ιούλιο του 2008 έμεινα άνεργος, τα έξοδα άρχισαν να διογκώνονται, έσοδα δεν είχα πια από πουθενά. Βγήκα στον δρόμο το 2009. Τα χρέη μου πληρώθηκαν μετά από διαμεσολάβηση της εκκλησίας, αλλά ακολούθησε η εγκατάλειψη από τη σύζυγο μου και ο χωρισμός μας. Εκεί χάθηκαν όλα. το παιδί μου πρέπει να είναι πια 18 χρονών. Η καθημερινότητα ενός αστέγου είναι ένα συνεχές κυνηγητό της επιβίωσης..το συσσίτιο, η τουαλέτα, το μπάνιο τα ρούχα και αν είναι τυχερός και κανένα κέρμα για καφέ και τσιγάρα..έτσι περνάει η μέρα για να σε αφήσει μόνο σου το βράδυ με τους φόβους και τους κινδύνους που πρέπει να νικήσεις. Τον πρώτο καιρό που βγήκα στο δρόμο, μου ήταν αδύνατον να ζητήσω οτιδήποτε από έναν περαστικό, ακολουθούσα τους ανθρώπους στο δρόμο και αν τους έπεφτε κάτι περίμενα να απομακρυνθούν και το μάζευα. Η επιβίωση όμως έχει άλλους κανόνες.. πιο σκληρούς.. δεν γίνεται να μην φάω..δεν γίνεται να μην ντυθώ όταν κρυώνω. Στην γωνία της Ερμού στο Θησείο, εκεί που αράζουν τα ταξί, ένας από τους οδηγούς είχε αφήσει το καφέ του στο παράθυρο ενός μαγαζιού, η ανάγκη μου για έναν καφέ με έκανε να τον πάρω χωρίς να σκεφτώ ούτε αν ήταν γλυκός, μέτριος ή σκέτος. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν ότι έπρεπε να κρατήσω τα μάτια μου ανοιχτά. Αυτός ο καφές με βοήθησε να βγάλω την ημέρα μέχρι που θα ερχόταν το βράδυ και θα μπορούσα να κρυφτώ κάπου για να κοιμηθώ. Μπορώ να καταλάβω πως γίνονται οι παραβάσεις πια γιατί δεν είχα διανοηθεί ποτέ στη ζωή μου να αγγίξω κάτι που δεν ήταν δικό μου. Καθημερινά μου στερείται η αξιοπρέπεια. 22
Η ανθρώπινη υπόσταση χάνεται, γίνομαι αόρατος, βιώνω καθημερινά την αποξένωση και την αδιαφορία του κόσμου, από την στιγμή που θα χαθούν τα υλικά αγαθά.. Έρχεται η ανάγκη και έπειτα..μύρια έπονται. Το βράδυ, όταν πρέπει να ξεκουραστώ, πρέπει να κρυφτώ μακριά από τους αξιοπρεπείς και ευυπόληπτους ανθρώπους. Η ντροπή μου για την έλλειψη της δικιάς μου αξιοπρέπειας, είναι αυτό που με κάνει να κρύβομαι. Η αξιοπρέπεια δεν ανακτάται ακαριαία. Αλλά με την βοήθεια πολλών, ολόκληρό το κοινωνικό σύνολο πρέπει να βοηθήσει το άνθρωπο να σταθεί και πάλι στα πόδια του, να το στηρίξει σε μια νέα αρχή όπως ένα παιδί. Ο καθένας λαχταρά να βρει μια ευκαιρία για να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση. Είναι μια προσωπική μάχη που δίνει ο κάθε άστεγος με μόνο όπλο το εαυτό του. Σε αυτή τη μάχη ο καθένας είναι μόνος του, αναμετράται με τις ελπίδες και τους φόβους του. «Φοβάμαι τα πάντα, αλλά ο θάνατος με φοβίζει λιγότερο από το γεγονός ότι έχω να αντιμετωπίσω καθημερινά την κοινωνία». Ο Γιάννης ήταν αρχικά επισκέπτης και μετά εθελοντής στα πλυντήρια στο Κέντρο Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων της Αθήνας. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ο εθελοντισμός του προσέφερε «Έξοδο από το αδιέξοδο, την μοναξιά, την μελαγχολία και την απραξία». Έπαψε να είναι «αόρατος και άπραγος». Με τη βοήθεια συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού, ο Γιάννης ξεκίνησε να δουλεύει αυτό το μήνα ως επιστάτης σε ένα καταφύγιο, παίρνοντας τον πρώτο του μισθό μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ανεργίας. 23
24
H πρωτοβουλία Το πρόγραμμα συν στο πλην είναι μία πρωτοποριακή και μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα πρωτοβουλία, σχεδιασμένη από κοινού από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (www.snf.org) και την PRAKSIS. Η τεχνογνωσία του ΙΣΝ, αποτέλεσμα της παγκόσμιας φιλανθρωπικής δράσης του και της συνεργασίας του με άλλα ιδρύματα και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο, συνετέλεσε στο να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν σε συνεργασία με την PRAKSIS καινοτόμα για την Ελλάδα προγράμματα, τα οποία δεν αποβλέπουν μόνο στην άμεση ανακούφιση των συνεπειών της κρίσης, αλλά κυρίως στην πρόληψη. Προγράμματα, όπως αυτό της Κοινωνικής Κατοικίας, εστιάζουν στη παροχή οικονομικής στήριξης και συμβουλευτικής υποστήριξης, με άμεσο στόχο να διατηρήσει κάθε οικογένεια την οικονομική της, και συνεπώς οικιστική της, ανεξαρτησία. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να δοθεί σε οικογένειες η δυνατότητα να λειτουργήσουν μεσοπρόθεσμα χωρίς την ανάγκη εξωτερικής βοήθειας. Η λειτουργία των Κέντρων Ημέρας αποτελεί την έτερη πλευρά του ίδιου προγράμματος, καθώς έχει κυρίως ανακουφιστικό χαρακτήρα. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην ανακούφιση μιας ιδιαίτερα ευάλωτης πληθυσμιακής ομάδας, η οποία βιώνει έντονα, με πολύ σκληρό τρόπο, τις επιπτώσεις της κρίσης σε καθημερινή βάση. Η δωρεά για την υλοποίηση του προγράμματος συν στο πλην εντάσσεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΙΣΝ να διαθέσει 100 εκατομμύρια επιπλέον των τακτικών του δωρεών, για να ενισχύσει την προσπάθεια ανακούφισης ενάντια στα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πολίτες. Μέσα σε εν άμισι χρόνο, έχουν ήδη διατεθεί 72 εκατομμύρια μέσω 188 δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς σε όλη τη χώρα. 25
Η αποστολή Καθώς η κρίση άρχισε να ξεδιπλώνεται στην Ελλάδα το 2009, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποίησαν ότι η επίδραση αυτή έμελλε να είναι αισθητή για πολλά χρόνια στο μέλλον, ιδίως για τους πιο ευάλωτους πολίτες της χώρας. Την ίδια στιγμή, υπήρχαν σημαντικές προσδοκίες σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας, εγχώριες και διεθνείς, ότι τελικά σε τρία με τέσσερα χρόνια από την έναρξη της κρίσης θα αρχίσουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια βελτίωσης και αλλαγής, για ένα καλύτερο μέλλον. Σήμερα, είναι προφανές ότι αυτό το αισιόδοξο σενάριο ήταν μάλλον ευσεβής πόθος και η κατάσταση δεν έχει εξελιχθεί όπως αναμενόταν. Με την ανεργία στο 28% και πιο συγκεκριμένα στους νέους (18-25) το εν λόγω ποσοστό να υπερβαίνει το 65%, η δριμύτητα της κρίσης δεν έχει μειωθεί στο ελάχιστο και η επιρροή της καθώς και οι διαταραχές που δημιουργεί συνεχίζουν να είναι καταστροφικές. Η αισιοδοξία είναι πολύ δύσκολο να «ξαναζωντανέψει» σε αυτό το περιβάλλον, έχοντας να αντιμετωπιστούν θέματα όπως η παιδική πείνα, η οποία κατέχει δυστυχώς «εξέχουσα θέση» σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Το συν στο πλην δημιουργεί ένα «δίχτυ ασφαλείας» για οικογένειες και αστέγους, παρέχοντάς τους όχι μόνο ανακούφιση αλλά και ελπίδα ότι θα μπορέσουν να ανακτήσουν την αυτονομία τους. Έχει δημιουργήσει επίσης ένα μοντέλο που θα μπορούσε να υποστηριχτεί, να αναπαραχθεί ή/και να υιοθετηθεί από άλλους οργανισμούς ή/και ιδρύματα, προκειμένου να βοηθηθούν περισσότερες οικογένειες ή άστεγοι. 27
28
Το πρόγραμμα Το συν στο πλην είναι ένα πρόγραμμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και έχει διπλή αποστολή προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη στέγης: την παρέμβαση και την πρόληψη ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: Το αυτονόητο είναι πλέον πολυτέλεια για πολλούς συνανθρώπους μας στην Ελλάδα του 2013. Τα ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΑΣΤΕΓΩΝ στην Αθήνα και στον Πειραιά προσφέρουν ανακούφιση και υποστήριξη στον άστεγο πληθυσμό. ΠΡΟΛΗΨΗ: Το πρόγραμμα ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ αποσκοπεί στην πρόληψη της έλλειψης στέγης σε μηνιαία βάση για 550 νεόπτωχες ελληνικές οικογένειες με παιδιά, βοηθώντας τις να επιστρέψουν σε ένα επίπεδο ανεξαρτησίας, αξιοπρέπειας και λειτουργικότητας όπως πριν από την κρίση. 29
Τα Κέντρα Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων Από το Μάιο του 2012, δύο Ανοιχτά Ημερήσια Κέντρα Υποδοχής Αστέγων λειτουργούν πλήρως στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής (κέντρο Αθήνας και Πειραιάς), περιοχές με συσσωρευμένα προβλήματα. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες αφορούν στην εξυπηρέτηση βασικών αναγκών στις οποίες όμως δεν υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε αυτές τις περιοχές. Πρόσβαση στα Κέντρα Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων: Δεληγιώργη 26-28, Τ.Κ. 104 37, Αθήνα Τηλ.: 210 52 44 574 7 ημέρες την εβδομάδα, 9:00-21:00 Ζωσιμάδων 44, Τ.Κ. 185 31, Πειραιάς Τηλ.: 698 58 66 432 Δευτέρα με Παρασκευή, 9:00-17:00 Σύντομα ένα νέο Κέντρο Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων θα λειτουργήσει στην Θεσσαλονίκη ανταποκρινόμενο στις ανάγκες του αυξανόμενου άστεγου πληθυσμού της συμπρωτεύουσας. 31
Αυτός ο άξονας του προγράμματος εστιάζει κυρίως στην παρέμβαση και την διαχείριση κρίσης, τόσο μέσα από τα Ημερήσια Κέντρα Υποδοχής Αστέγων όσο και μέσα από τις ομάδες εργασίας και παρέμβασης στους δρόμους (street working). Ο απώτερος στόχος είναι η βελτίωση των καθημερινών αναγκών διαβίωσης του άστεγου πληθυσμού. Μέσω του υπάρχοντος συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, οι κοινωνικοί λειτουργοί των κέντρων παρέχουν με τη βοήθεια παραπομπών την μέγιστη δυνατή βοήθεια. Οι εργασιακοί σύμβουλοι δίνουν καθοδήγηση και κατευθύνσεις για την πιθανή αποκατάσταση και επανένταξη του άστεγου πληθυσμού στην αγορά εργασίας. Στα Ημερήσια Κέντρα Υποδοχής Αστέγων λειτουργεί μια ιατρείο πρωτοβάθμιας περίθαλψης και φαρμακευτικής κάλυψης (από δωρεές) παρέχοντας πρώτες βοήθειες και παραπέμποντας τις ανάγκες των αστέγων που επισκέπτονται το ιατρείο σε άλλα νοσοκομεία ή κοινωνικές υπηρεσίες. Η διαβίωση στο δρόμο έχει ως αποτέλεσμα το 60% των επισκεπτών να χρήζει ιατρικής βοήθειας. 32 Οι καταγεγραμμένες επισκέψεις και στα δυο κέντρα κυμαίνονται από 150 σε 200 σε καθημερινή βάση.
Παρεχόμενες υπηρεσίες: Λουτρά Πλυντήρια 33
Ρόφημα και δεκατιανό Medical appointments and Ιατρικές επισκέψεις και πρωτοβάθμια περίθαλψη
Προσωπική διαχείριση και υποστήριξη Εργασιακή συμβουλευτική
Αναπαυτήριο Ιματιοθήκη
Παιδική γωνιά Διασύνδεση με δημόσιες υπηρεσίες και πρόνοια Ψυχοκοινωνική υποστήριξη και παραπομπές Διαδίκτυο, διεύθυνση αλληλογραφίας
Κέντρα Υποδοχής Αστέγων: Λειτουργία / Αποτελέσματα Αθήνα - Πειραιάς (Μάιος 2012 Σεπτέμβριος 2013) 3.184 ωφελούμενοι 49.893 επισκέψεις 4.405 ιατρικά ραντεβού 17.740 υπηρεσίες καθαριότητας 848 παραπομπές 6.697 συνεδρίες κοινωνικών υπηρεσιών 39
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΗΜΕΡΑΣ (ΜΑΙΟΣ 2012 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013) Ανύπαντροι 61% Παντρεμένοι 22% Διαζευγμένοι 11% Χήροι 3% Σε διάσταση 2% Σε συμβίωση 1% Η μοναξιά είναι καλή αρκεί να έχεις κάποιον να του πεις ότι η μοναξιά είναι καλή Honoré de Balzac ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΗΜΕΡΑΣ (ΜΑΙΟΣ 2012 ΙΟΥΛΙΟΣ 2013) Αναλφάβητοι 12% Δημοτικό σχολείο 28% Δευτεροβάθμια υποχρεωτική εκπαίδευση 23% Δευτεροβάθμια προαιρετική εκπαίδευση 26% Πανεπιστημιακή εκπαίδευση 10% Μεταπτυχιακές σπουδές 1% «Εργάστηκα πολύ σκληρά για να μπορέσω να μεγαλώσω τα παιδιά μου με αξιοπρέπεια μιας και το μόνο που ήθελα πραγματικά ήταν να έχω μια σωστή οικογένεια. Με την κρίση, έχασα την δουλειά μου, έχασα την αξιοπρέπεια μου, έχασα και την οικογένεια μου... Ξέρω ότι ίσως φανώ εγωιστής με το να παραπονιέμαι για τα δικά μου προβλήματα όταν υπάρχει τόσος πόνος σε όλο τον κόσμο. Δείξτε λίγη κατανόηση όμως σε έναν πατέρα που το μόνο που εύχεται είναι να δει τα παιδιά του να χαμογελούν ξανά...» Πάνος, 56 ετών, τακτικός επισκέπτης του Κέντρου Ημέρας του Πειραιά 40
Καθημερινή Ιστορία Τα αστικά φαντάσματα της Αθήνας Ο Χρήστος (52 ετών) δούλευε στις οικοδομές μέχρι που βρέθηκε άνεργος και άστεγος. Μετά από δύο χρόνια περιπλάνησης στις κοινωνικές υπηρεσίες και στους ξενώνες, οδηγήθηκε σε αδιέξοδο. Είναι συχνός επισκέπτης στο Κέντρο Ημέρας στην Αθήνα και εκτός των ολοκληρωμένων υπηρεσιών που του παρέχονται, ζήτησε και τη βοήθεια εργασιακής συμβουλευτικής. Η σύμβουλος του κέντρου τον διασύνδεσε για δουλειά με το πρόγραμμα ΣΧΕΔΙΑ, και έτσι ο ίδιος συμμετείχε σε όλα τα σεμινάρια και ξεκίνησε στις 27 Φεβρουαρίου να δουλεύει ως πωλητής του περιοδικού που διανέμεται στο δρόμο. Το Μάρτιο επισκέφτηκε τη σύμβουλο για να την ενημερώσει αναφορικά με τη νέα του δουλειά. Συγκεκριμένα, όπως της είπε, η ζωή του άλλαξε μέσα σε μια εβδομάδα. Κατά μέσο όρο πουλάει 10 περιοδικά την ημέρα, εξασφαλίζοντας έτσι ένα ημερήσιο εισόδημα της τάξης των 15 ευρώ. Αυτό του επέτρεψε να αλλάξει τον τρόπο ζωής του : Σταμάτησε να τρώει στο συσσίτιο και επιτέλους τρώει σπιτικό φαγητό που ετοιμάζει ο ίδιος. Κατάφερε επίσης να νοικιάσει ένα μικρό διαμέρισμα και να ξεφύγει από την αστεγία του. Κάθε πρωί, είναι ο πρώτος επισκέπτης που έρχεται στο Κέντρο ημέρας για να πλυθεί και να ετοιμαστεί για τη δουλειά του. Το πιο σημαντικό απ όλα είναι ότι ο ίδιος αντιμετωπίζει το μέλλον του με ελπίδα. 41
Στα Κέντρα Ημέρας της PRAKSIS, ο νεότερός μας επισκέπτης είναι ο Naser, ένας ασυνόδευτος ανήλικος, δεκατριών ετών από το Αφγανιστάν, ο οποίος προσπαθεί να καταφέρει να βρει τους γονείς του στη Σουηδία. Ο πιο ηλικιωμένος επισκέπτης μας είναι ο κ. Αριστείδης, 91 ετών. Είναι Έλληνας, χωρίς οικογένεια και αναγκάστηκε να μείνει άστεγος, βγαίνοντας στον δρόμο τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας της κρίσης. Ηλικιακή κατανομή (Μάιος 2012 Σεπτέμβριος 2013) 13-18 80 19-29 857 30-39 1.014 40-49 605 50-59 416 60-65 121 >65 91 Σύνολο: 3.184 42
Καθημερινή Ιστορία Τα αστικά φαντάσματα της Αθήνας Ο Νίκος είναι 57 ετών και μέχρι πρόπερσι ζούσε στην Τήνο όπου είχε κατάστημα με μάρμαρα. Το 2009, δεν υπήρχαν πια νέες οικοδομές και έτσι το κατάστημα έκλεισε αφήνοντας τον μόνο με χρέη. Έκτοτε δεν κατάφερε να βρει κάπου δουλειά, παρόλο που ως έμπειρος μαρμαράς και γνωριμίες είχε, και την τέχνη την γνωρίζει καλά. Έχασε το σπίτι του, έχασε τον κόσμο του. Ντράπηκε. Είπε πως πάει Αμερική να βρει τον αδελφό του που τα έχει καταφέρει εκεί. Εγκατέλειψε την Τήνο και ήρθε στην Αθήνα, για να χαθεί ανάμεσα στο πλήθος. Η μικρή του κόρη, φοιτήτρια στην Αθήνα, δεν ξέρει ότι ο πατέρας της είναι άστεγος εδώ και περίπου δυο χρόνια στην ίδια πόλη. Κλαίει όταν μιλάει για αυτήν. Διαθέτει βιβλιάριο απορίας, αλλά δεν δικαιούται κάποιο επίδομα βάσει των κριτηρίων που ορίζει η πρόνοια. Στο Κέντρο Ημέρας έρχεται να κάνει μπάνιο, να πλύνει τα ρούχα του, να ξεκουραστεί, να δει το γιατρό, να φάει κάτι πρόχειρο, να πει τον πόνο του, να νιώσει ασφάλεια. Όπως λέει ο ίδιος, έρχεται «να νιώσει λίγο άνθρωπος». Στο πορτοφόλι του έχει την κάρτα του Ημερήσιου Κέντρου και μια τσαλακωμένη φωτογραφία της οικογένειάς του, της ίδιας οικογένειας που πιστεύει ότι ο Νίκος τα κατάφερε στην Αμερική και τους ξέχασε. 43
Καθημερινή Ιστορία Τα αστικά φαντάσματα της Αθήνας Ο Δημήτρης (59) ήταν οδηγός διεθνών μεταφορών, ξανοίχτηκε, πήρε και δικό του φορτηγό. Η κρίση τίναξε στον αέρα το εμπόριο, αυτό συρρικνώθηκε, οι μεταφορές ήταν πλέον ελάχιστες, το φορτηγό δεν μπόρεσε να το ξεπληρώσει στην τράπεζα και το έχασε. Στις μεταφορικές που πήγε για οδηγός, δεν βρέθηκε κάτι. Ο Δημήτρης έπαψε να είναι ο κουβαλητής. Η φτώχεια έφερε την γρίνια σπίτι και ο Δημήτρης, ντροπιασμένος, αναγκάστηκε να φύγει. Ο Δημήτρης μένει ένα χρόνο τώρα σε μια στοά στο κέντρο της Αθήνας. «Είναι δίπλα η τράπεζα, και νιώθω ασφαλής το βράδυ». Τις προάλλες μπήκε στην τράπεζα ένας παλιός συνάδελφος του. «Ευτυχώς δεν με γνώρισε». Στο Κέντρο Ημέρας έρχεται τακτικά. Την κάρτα εισόδου του την έβαλε σε πλαστική θήκη να μη του χαλάσει. Μας την έδειξε. Αυτήν και την ταυτότητα του. Και μια φωτογραφία των παιδιών του που έχει να τα δει ένα χρόνο. Από τότε που έφυγε από το σπίτι και είπε πως μπάρκαρε. 44
Συνθήκες διαβίωσης των επισκεπτών στα Κέντρα Ημέρας Υποδοχής Αστέγων: 45% Χωρίς στέγη 30% Επισφαλής κατοικία 21% Ανεπαρκής κατοικία 4% Έλλειψη κατοικίας 41
Κοινωνική Κατοικία Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε να παρέχει υποστήριξη σε ελληνικές οικογένειες με παιδιά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, που λόγω της κρίσης αντιμετωπίζουν τόσο το πρόβλημα της φτώχειας όσο και τον κίνδυνο να μείνουν άστεγες. Ο βασικός στόχος του προγράμματος είναι η επιτυχής ενσωμάτωση τουλάχιστον ενός από τους δυο γονείς στην αγορά εργασίας καθώς και την επάνοδος του νοικοκυριού στην πρότερη κατάστασή, σε επίπεδα ανεξαρτησίας, αξιοπρέπειας και λειτουργικότητας όπως ήταν προ κρίσεως. Κάθε μήνα το πρόγραμμα συν στο πλην υποστηρίζει 550 οικογένειες. 47
48 Πριν την ένταξη στο πρόγραμμα, οι κοινωνικοί επιστήμονες της PRAKSIS εξετάζουν προσεκτικά την κάθε αίτηση, κάνουν κατ οίκον επισκέψεις και αξιολογούν τις όποιες αλλαγές, τη μείωση του οικογενειακού εισοδήματος από το 2010, τα χρέη, τα δάνεια, την κατάσταση του σπιτιού, τους απλήρωτους λογαριασμούς, τα θέματα υγείας και την επαγγελματική κατάσταση. Ένα ηθικό συμβόλαιο μεταξύ του κάθε νοικοκυριού και της PRAKSIS υπογράφεται, καθορίζοντας έτσι τις υποχρεώσεις κάθε μέρους και ενισχύοντας τη δέσμευση να αντιστραφεί με επιτυχία η επισφαλής κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το εκάστοτε νοικοκυριό. Κάθε οικογένεια, ανά περίπτωση, υποστηρίζεται και καθοδηγείται από κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους, οικονομικούς συμβούλους, νομικούς συμβούλους και εργασιακούς συμβούλους, για χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από 3 έως 6 μήνες. Επιπλέον παρέχονται συμβουλές και καθοδήγηση στις οικογένειες, για να διαπραγματευτούν τραπεζικά δάνεια και ενοίκια, για να βάλουν σε τάξη τα οικονομικά ζητήματα του σπιτιιού, για να περιορίσουν τα έξοδα της οικογένειας, για να οργανώσουν καλύτερα τον προϋπολογισμό τους, λαμβάνοντας παράλληλα τη μέγιστη διαθέσιμη υποστήριξη από τις υπάρχουσες υπηρεσίες πρόνοιας. Τα πιθανά περιουσιακά στοιχεία της εκάστοτε οικογένειας ερευνούνται εξωνυχιστικά με σκοπό να βρεθούν δημιουργικές λύσεις ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι περισσότερες οικογένειες στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη προέρχονται από κάποια επαρχία. Σε πολλές περιπτώσεις, οι οικογενειακοί δεσμοί στην επαρχία εξακολουθούν να είναι ισχυρές, ενώ σε άλλες, μπορεί να υπάρχει κάποιο οικόπεδο, κάποιο ανεκμετάλλευτο κομμάτι γης ή σπίτι. Πολλά νοικοκυριά που ήθελαν να επιστρέψουν πίσω, εκπαιδεύτηκαν σε καινοτόμους τρόπους γεωργικής παραγωγής, υποστηρίχτηκαν υλικά και ψυχολογικά και κατάφεραν να μετεγκατασταθούν και να κάνουν μια νέα αρχή. Από την ανεργία στην γεωργία.
Στα νοικοκυριά παρέχεται ολοκληρωμένη καθοδήγηση, συγκεκριμένη βοήθεια και συντονισμένη υποστήριξη μέσω μιας σειράς από προσφερόμενες υπηρεσίες και ενίσχυση ως εξής: Επιδότηση ενοικίου Λογαριασμοί νερού και ρεύματος Σημαντικές επισκευές (θέρμανση, υγρασία, ασφάλεια) Διατακτικές για σούπερ μάρκετ Ιατρική υποστήριξη Ψυχολογική υποστήριξη Εργασιακή συμβουλευτική Νομική συμβουλευτική Χρηματοοικονομική διαχείριση 49
Κοινωνική Κατοικία: Λειτουργία / Αποτελέσματα Αθήνα - Θεσσαλονίκη (Μάρτιος 2012 Σεπτέμβριος 2013) 5.304 Συνολικά αιτήματα 1.267 Οικογένειες ενταγμένες στο πρόγραμμα 735 Οικογένειες που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα 2.126 Παιδιά 51
Οι μητέρες των μονογονεϊκών οικογενειών έχουν να αντιμετωπίσουν τις αφόρητες συνέπειες της κρίσης, τα οικονομικά προβλήματα, τη φτώχεια και την ανεργία, όλα μόνες τους. Η απελπισία και η απόγνωση προστίθεται στη μοναξιά τους. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ παρέχει ψυχολογική υποστήριξη μέσα από ομαδικές συνεδρίες με άλλες γυναίκες που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, σε εβδομαδιαία βάση, αλλά και μέσα από εξειδικευμένη προσωπική ψυχολογική υποστήριξη αν χρειαστεί. Σύνθεση ενταγμένων οικογενειών στο πρόγραμμα συν στο πλην: 69% πυρηνικές οικογένειες 31% μονογονεϊκές 52
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ από τις 735 οικογένειες που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα: ΠΡΙΝ το πρόγραμμα: 865 οικογένειες είχαν χρέη 735 οικογένειες ήταν άνεργες ΜΕΤΑ την ολοκλήρωση του προγράμματος: 535 δεν έχουν χρέη 417 οικογένειες βρήκαν δουλεια 1804 οικογένειες δεν έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αλλά εξυπηρετούνται μέσω παραπομπών και παρακολουθούνται για την εξέτλιξη και επιτυχή έκβαση των παραπομπών 3500 εκκρεμή αιτήματα με πληρότητα κριτηρίων για ένταξη στο πρόγραμμα (Mάρτιος 2012 Σεπτέμβριος 2013) «Από την πρώτη μέρα που επικοινώνησα με την PRAKSIS, ένιωσα πως η οικογένειά μου (τα τρία μου παιδιά και εγώ) επιτέλους βρήκαμε έναν προστάτη. Η βοήθειά σας ήταν τόσο άμεση και γρήγορη που δεν μπορούσα να το πιστέψω! Εκτός από την οικονομική υποστήριξη, οι κοινωνικοί επιστήμονες της PRAKSIS με βοήθησαν να ανακτήσω την εμπιστοσύνη στον εαυτό μου. Νομίζω ότι το γεγονός ότι όλοι είναι νέοι και πρόθυμοι να δουλέψουν, ήταν το κλειδί της επιτυχίας των αποτελεσμάτων του προγράμματος. Όταν το πρόγραμμα πλησίαζε στην ολοκλήρωσή του (εν τω μεταξύ είχα ήδη βρει δουλειά), συνειδητοποίηση ότι θα μου έλειπαν οι άνθρωποι που με βοήθησαν όλο αυτό τον καιρό και έδωσαν χρώμα στη μουντή ζωή μου. Μακάρι να υπήρχαν και άλλοι οργανισμοί σαν την PRAKSIS και ακόμη περισσότεροι άνθρωποι πρόθυμοι να βοηθήσουν σαν κι εσάς!» Η Μαρία ολοκλήρωσε το πρόγραμμα τον Ιούλιο. Αυτή την στιγμή εργάζεται σε ένα τηλεφωνικό κέντρο. 53
Εκπαιδευτικό επίπεδο γονιών ενταγμένων οικογενειών Απόφοιτοι δημοτικού 23% Απόφοιτοι γυμνασίων και λυκείων 58% Απόφοιτοι ΤΕΙ 5% Απόφοιτοι ΑΕΙ 13% Μεταπτυχιακές σπουδές 1% 54 «.ένα μεγάλο ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μας που φροντίσατε και ενδιαφερθήκατε για το μέλλον της οικογένειάς μας» Κώστας, μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος συν στο πλην
Καθημερινή Ιστορία Ίσως ο γείτονας, ίσως εμείς Η Χριστίνα είναι 37 ετών, μητέρα του Κώστα (6 ετών) και του Πέτρου (14 ετών). Ο άντρας της ήταν ιδιοκτήτης ενός καταστήματος επίπλων στο κέντρο της Αθήνας για 15 ολόκληρα χρόνια. Το 2005 ο άντρας της πέθανε. Προσπάθησε να συντηρήσει το μικρό κατάστημα και να προσφέρει στην οικογένειά της τα απαραίτητα. Πέντε χρόνια μετά η κρίση χτύπησε ανεπανόρθωτα τη βιομηχανία και το εμπόριο, τα εισοδήματά της μειώθηκαν δραστικά και το μαγαζί της βυθίστηκε στα χρέη. Μέσα σε 365 μέρες έχασε το μαγαζί της, το σπίτι της, τους φίλους της, τα κοινωνικά της δικαιώματα και έπρεπε να μετακομίσει με τα δυο αγόρια της σε ένα ξενώνα αστέγων. Η PRAKSIS βρήκε τη Χριστίνα σε απελπιστική κατάσταση και προς αναζήτηση βοήθειας, όταν την είχαν απομακρύνει από τον ξενώνα καθώς είχε λήξει η δυνατότητα παραμονής της εκεί. Η οικογένειά της εντάχθηκε στο πρόγραμμα συν στο πλην. Το πρόγραμμα υποστηρίζει την οικογένεια οικονομικά ως προς το ενοίκιο του σπιτιού, την πληρωμή των λογαριασμών και την αγορά τροφίμων. Η πιο σημαντική όμως βοήθεια που παρείχε το πρόγραμμα συν στο πλην στη Χριστίνα ήταν το να της βρει μια νέα δουλειά. Τώρα η Χριστίνα μπορεί να ατενίζει το μέλλον το δικό της και των παιδιών της με χαμόγελο και εμπιστοσύνη. 55
ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 0-6 μήνες 15% 6-12 μήνες 18% Μακροχρόνια άνεργοι (πάνω από 12 μήνες) 67% «Η βοήθεια που δόθηκε τόσο στην οικογένειά μου όσο και σε εμένα ήταν παραπάνω από πολύτιμη. Αρχικά η ηθική συμπαράσταση εκ μέρους των κοινωνικών επιστημόνων με βοήθησε ψυχολογικά. Όταν άρχισα να νιώθω καλύτερα, άκρως σημαντική ήταν και η βοήθεια των εργασιακών συμβούλων, βοήθεια που έκανε τη ζωή μου ακόμη καλύτερη, μιας και βρήκα δουλειά!» Η Ελένη μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος συν στο πλην συν στο πλην 56
Καθημερινή Ιστορία Ίσως ο γείτονας, ίσως εμείς Ο Γιώργος (55 ετών) και η Χαρά (48 ετών) έχουν τρία παιδιά. Το ένα πάει στο δημοτικό, το άλλο στο γυμνάσιο ενώ το τρίτο είναι φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ακολουθώντας το όνειρο του να γίνει γιατρός. Η Χαρά ήταν ιδιοκτήτρια ενός καταστήματος ρούχων στο Χαλάνδρι, το οποίο δυστυχώς και αναγκάστηκε να κλείσει λόγω της κρίσης. Ο Γιώργος ήταν μηχανικός σε μια κατασκευαστική εταιρεία, η οποία και χρεοκόπησε. Παρόλες τις επίμονες προσπάθειές του να βρει μια μόνιμη δουλειά, ήταν άνεργος για πάνω από ένα χρόνο. Η οικογένεια προσπάθησε να περιορίσει κάθε πιθανό έξοδο, μειώνοντας ακόμη και τα έξοδα για φαγητό. Ο γιος τους σταμάτησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές και επέστρεψε στην Αθήνα, μιας και η οικογένεια αδυνατούσε να καλύψει τα έξοδά του στην επαρχία και να συντηρεί και δεύτερο σπίτι. Παράλληλα κάθε εξωσχολική δραστηριότητα κόπηκε μαχαίρι. Ο νεότερος γιός τους κατάφερε να πάρει με άριστα το πτυχίο αγγλικών αλλά δεν μπόρεσε να παραλάβει το σχετικό πιστοποιητικό του μιας και το φροντιστήριό του είχε μείνει απλήρωτο και οι γονείς για λόγους αξιοπρέπειας ντράπηκαν να πάνε να το ζητήσουν. Άλλωστε δεν είχαν χρέη ποτέ άλλοτε, και η κατάσταση αυτή τους ήταν οδυνηρή. Το πρόγραμμα συν στο πλην προσέφερε χρηματοοικονομική καθώς και επαγγελματική υποστήριξη στην οικογένεια. Ο Γιώργος και η Χαρά μπορούν τώρα να προγραμματίσουν την αποπληρωμή των χρεών τους χωρίς να αγχώνονται για την καθημερινή τους επιβίωση. Ο Γιώργος δουλεύει τους τελευταίους 9 μήνες ενώ ο γιος τους επέστρεψε στις πανεπιστημιακές του σπουδές. Ο Αντωνάκης κρέμασε με καμάρι το πτυχίο lower στο δωμάτιο του. 57
Ηλικιακή κατανομή των γονέων 1% 18-25 25% 25-35 56% 35-45 18% >45 Οικογενειακή Υποστήριξη ( Μάρτιος 2012 - Σεπτέμβριος 2013): Tύπος Συνάντησης Σύνολο Συναντήσεις Ψυχολογικής Υποστήριξης 3.541 Συναντήσεις Νομικών Συμβουλών 198 Συναντήσεις Χρηματοοικονομικών Συμβουλών 229 Συναντήσεις για Κατ οικον Αξιολόγηση 1.408 58
Καθημερινή Ιστορία Ίσως ο γείτονας, ίσως εμείς Η Ελπίδα (52 ετών) είναι χήρα από το 2003. Μένει στη Νέα Ιωνία και είναι άνεργη εδώ και δύο χρόνια. Η Ελπίδα έχει τέσσερα παιδιά, την κόρη της Χρύσα (25 ετών) που δούλευε με προσωρινό συμβόλαιο στο δήμο, τον Ανδρέα (22 ετών) που δούλευε σαν διανομέας και είχε βγάλει και ναυτικό φυλλάδιο, καθώς και άλλους δυο ανήλικους γιους που πήγαιναν ακόμη στο γυμνάσιο. Η οικογένεια δεν έχει πια εισοδήματα και εξαρτάται από τα συσσίτια της εκκλησίας, από τις κοινωνικές παροχές καθώς και από εράνους που διοργάνωναν οι γείτονες. Τα δύο απλήρωτα ενοίκια έκαναν τον ιδιοκτήτη να αλλάξει τις κλειδαριές και να πετάξει την οικογένεια και την οικοσκευή της στην αυλή. Αυτήν την κατάσταση αντιμετώπισε η Ελπίδα γυρνώντας σπίτι. Αναγκάστηκαν να κοιμηθούν στην αυλή για πέντε βράδια, χωρίς νερό, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς ελπίδα. Τα μικρότερα παιδιά τα έστειλε προσωρινά σε σπίτια φίλων για να μην κοιμούνται στην αυλή. Τότε στράφηκε στην PRAKSIS. Το πρόγραμμα συν στο πλην βοήθησε την Ελπίδα, της βρήκε καινούριο σπίτι και κάλυψε τα πρώτα οικογενειακά έξοδα. Η Χρύσα, ο Ανδρέας και η μητέρα τους υποστηρίζονται και από τους συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού για να γυρίσουν το γρηγορότερο στην αγορά εργασίας. Τα μικρά επέστρεψαν. Η οικογένεια της Ελπίδας ενώθηκε και πάλι. 59
Κατανομή παιδιών ανά ηλικία και φύλο (Μάρτιος 2012 Ιούλιος 2013) Ηλικία Αγόρια Κορίτσια Σύνολο 0-2 109 83 192 3-5 232 220 452 6-12 406 354 760 13-15 159 135 294 16-18 181 164 345 >18 45 38 83 Σύνολο 1.132 994 1.871
Αν τα παιδιά μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας, η σημερινή τους ευημερία, οι αυριανές ευκαιρίες στη ζωή τους και το μέλλον της κοινωνίας θα πληγούν ανεπανόρθωτα. Η ελληνική οικονομική κρίση έχει μια δραματική επιρροή στην καθημερινότητα των πολιτών της χώρας. Αντιμέτωποι με τα μέτρα λιτότητας, την υπονόμευση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, είναι οι ευάλωτες ομάδες που πλήττονται περισσότερο, ανάμεσά τους παιδιά, που είναι δυστυχώς τα σιωπηλά θύματα της κρίσης. Η κρίση έχει ευαίσθητες μα σημαντικές επιπτώσεις στην οικογενειακή ζωή. Τα επίπεδα της έντασης μέσα στην οικογένεια έχουν επίσης αυξηθεί ως αποτέλεσμα της αύξησης της οικονομικής πίεσης. Τα παιδιά των φτωχών οικογενειών πλήττονται από την κρίση. Έχει μειωθεί η υποστήριξη για τη συμμετοχή των παιδιών σε δραστηριότητες αναψυχής, αθλητισμού και στο παιχνίδι, μιας και έχουν γίνει σημαντικές περικοπές σε αυτούς τους τομείς. Σταδιακά η πρόσβαση των παιδιών σε ανάλογες δραστηριότητες έχει περικοπεί μιας και πολλές οικογένειες δε δύνανται να πληρώνουν το αντίστοιχο τίμημα. Πολλοί μαθητές μπαίνουν σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα μακριά από το πατρικό τους σπίτι. Έτσι το ήδη βεβαρυμμένο οικονομικά νοικοκυριό πρέπει να ανταπεξέλθει και στα έξοδα του φοιτητή. Όλη αυτή η κατάσταση συχνά οδηγεί σε μη έναρξη ή διακοπή των εκάστοτε σπουδών. Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα δημιουργεί μία έντονη ανάγκη για επιπρόσθετη φροντιστηριακή εκπαίδευση. Μία ανάγκη η οποία μοιάζει υποχρεωτική ειδικότερα για μαθητές οι οποίοι επιθυμούν να εισαχθούν στο Πανεπιστήμιο αργότερα. 61
Η ομάδα Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί πως ότι περιγράφεται εδώ ως επίτευγμα δεν ανήκει μόνο σε όσους γενναία χρηματοδότησαν το πρόγραμμα ή συμμετείχαν στη θεωρητική σύλληψη της ιδέας του. Από το σχέδιο στην εφαρμογή, ένας αριθμός ατόμων μοιράστηκε την εμπειρία του, το επαγγελματικό του υπόβαθρο, τον ενθουσιασμό, την κριτική, τις ιδέες του, το πάθος του, τα λάθη του, τη χαρά ή τις προκλήσεις έχοντας ένα κοινό στόχο: να δώσει αυτή την υποστήριξη σε όσους τη χρειάζονται. Εβδομήντα ένα άτομα είναι εντελώς αφοσιωμένα στο έργο αυτό, απολαμβάνοντας φυσικά την πολύτιμη υποστήριξη και τη σκληρή δουλειά της ομάδας εργασίας του συνόλου της οργάνωσης PRAKSIS. Ανοιχτά Κέντρα Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων Ένας συντονιστής ηγείται των ομάδων στα Ημερήσια Κέντρα Υποδοχής Αστέγων, ομάδες οι οποίες αποτελούνται από βοηθούς, ψυχολογικούς συμβούλους και ιατρούς. Εννέα κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι καθημερινά να ακούν τις ανάγκες των ανθρώπων, ενώ έξι ιατροί προσφέρουν πρώτες βοήθειες και αναλαμβάνουν επείγοντα περιστατικά. Ένας σύμβουλος εργασίας ενθαρρύνει όσους αναζητούν δουλειά. Δεκατέσσερις άνθρωποι καλωσορίζουν και βοηθούν τους ανθρώπους με το μπάνιο τους ή με το πλύσιμο των ρούχων τους. Επίσης ένας οδηγός συνοδεύει με ασφάλεια τους ασθενείς ή βοηθάει στη μεταφορά των δωρεών σε είδος, ενώ ένα ακόμα άτομο έχει αναλάβει τη γενικότερη οργάνωση και την διεκπεραίωση των διοικητικών θεμάτων. 62
Κοινωνική Κατοικία Ένας κοινωνικός λειτουργός στην Αθήνα και ένας στη Θεσσαλονίκη συντονίζουν τις αντίστοιχες τοπικές ομάδες εξειδικευμένων συμβούλων που συστάθηκαν με σκοπό την παροχή πολύτιμων συμβουλών σε θέματα κοινωνικής, οικονομικής και εργασιακής φύσεως. Δεκαπέντε κοινωνικοί λειτουργοί λαμβάνουν τις κλήσεις και τις αιτήσεις, τις φιλτράρουν σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς και οικονομικούς συμβούλους, εντοπίζουν όσους δικαιούνται να ενταχθούν στο πρόγραμμα, κάνουν επισκέψεις κατ οίκον, δημιουργούν ένα κοινό πλάνο δράσης με την οικογένεια και την υποστηρίζουν καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος και στις δυο πόλεις. Έντεκα σύμβουλοι απασχόλησης ενθαρρύνουν τις οικογένειες να μάθουν όλους τους πιθανούς τρόπους αναζήτησης εργασίας, καθοδηγώντας τις σε όλη αυτή τη διαδικασία. Τρεις ειδικευμένοι οικονομικοί σύμβουλοι είναι αυτοί που διασφαλίζουν ότι η βοήθεια που παρέχεται είναι η ενδεδειγμένη, ενώ προσφέρουν και τις απαραίτητες συμβουλές στις οικογένειες για να βελτιωθεί ο προϋπολογισμός τους. Ένας λογιστής διασφαλίζει ότι όλα τα ανωτέρω γίνονται με νόμιμες διαδικασίες. Ο υπεύθυνος ανθρώπινου δυναμικού εξασφαλίζει οι κατάλληλοι άνθρωποι να βρίσκονται στις κατάλληλες θέσεις και να ακολουθούνται πιστά όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις που ορίζει η Ελληνική Νομοθεσία. Η δικηγόρος μας είναι πάντα έτοιμη να παράσχει τις νομικές της συμβουλές σε όσους τις έχουν ανάγκη. Το τηλεφωνικό κέντρο δέχεται όλες τις κλήσεις για βοήθεια και υποστήριξη. Η Υπεύθυνη Έργου εξασφαλίζει το σωστό συντονισμό και την υλοποίηση των δύο αξόνων του προγράμματος. Η ομάδα ανεύρεσης πόρων διασφαλίζει την βιωσιμότητα και επέκταση του προγράμματος, ενώ η ομάδα επικοινωνίας εξασφαλίζει ότι όλη η δουλειά και τα αποτελέσματα αυτής δημοσιεύονται, μιας και με αυτόν τον τρόπο διατηρείται ο συνδετικός κρίκος με την κοινωνία. 63
Γέφυρες Συνεργασίας Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι ωφελούνται από τα προγράμματα της PRAKSIS. H σημασία και τα αποτελέσματα αυτών των προγραμμάτων, τόσο από ποσοτική όσο και ποιοτική άποψη, συμβάλλουν στο να είναι η PRAKSIS ένας αξιόπιστος οργανισμός. Αυτό τονίζει την ηθική υποχρέωση που έχουμε να συνεισφέρουμε με διαφάνεια και την απαιτούμενη ευθύνη, με έμφαση σε μετρήσιμα και βιώσιμα αποτελέσματα. Η PRAKSIS σχεδίασε και ανέπτυξε το πρόγραμμα συν στο πλην σε συνεργασία με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), αποκλειστικό υποστηρικτή της ιδρυτικής χρηματοδότησης του. Το ΙΣΝ έχει χρηματοδοτήσει σχεδόν εξ ολοκλήρου το πρόγραμμα. Οι υπόλοιπες και μετέπειτα δωρεές δεν επηρεάζουν σε καμία περίπτωση την αρχική προϋπολογισμένη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και χρησιμοποιούνται για την επέκταση του προγράμματος και για την ενίσχυση της βιωσιμότητάς του. Το μέγεθος της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, μαζί με τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτή, απαιτούν πολλαπλές συνεργασίες για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας καθώς και της επέκτασης του προγράμματος, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στο πρόγραμμα όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες προσφέροντας περισσότερη ανακούφιση σε πολύ περισσότερους ανθρώπους. Από το Μάρτιο του 2012 έχουμε γίνει αυτόπτες μάρτυρες δημιουργικών συνεργασιών που γεφυρώνουν τη βοήθεια με συγκεκριμένες ανάγκες, ενώνοντας την PRAKSIS με εταιρείες, ιδρύματα, εθελοντές, ομάδες και άτομα, σε έναν ομόφωνο αγώνα αντιμετώπισης της κρίσης. Σας ευχαριστούμε όλους από καρδιάς. 65
ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ MEDIA MARKT Η MEDIA MARKT υποστήριξε το πρόγραμμα συν στο πλην, παρέχοντας όλο τον ηλεκτρικό εξοπλισμό που ήταν αναγκαίος για τη λειτουργία των Ημερησίων Κέντρων, όπως πλυντήρια και στεγνωτήρια, ψυγεία, φούρνους, φούρνους μικροκυμάτων, βραστήρες, μηχανές καφέ, τηλεφωνικά κέντρα, ηλεκτρικές σκούπες, σίδερα, μονάδες κλιματισμού και θέρμανσης. ABBVIE PHARMACEUTICALS Στήριξε γενναιόδωρα το συν στο πλην, καλύπτοντας την αγορά ιατρικού εξοπλισμού και τις ανάγκες σε φάρμακα για τα Κέντρα Ημέρας, ενώ παράλληλα ανέλαβε το ενοίκιο και τον επισιτισμό δύο τετραμελών οικογενειών, καθώς και το πλήρες κόστος για την ένδυση, την υπόδηση και τα σχολικά είδη των παιδιών ενός άλλου νοικοκυριού. PRAKTIKER HELLAS SA Η εταιρεία PRAKTIKER υποστήριξε το πρόγραμμα συν στο πλην με διάφορους τρόπους, «αγκαλιάζοντας» όλες τις πτυχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης: ειδικά κουτιά τοποθετήθηκαν σε όλα τα καταστήματα που «παρότρυναν» τους πελάτες να συγκεντρώσουν παλέτες με ρούχα και άλλα είδη για τους άστεγους. Παράλληλα η εταιρεία προσέφερε αρκετά προϊόντα σε οικογένειες που είχαν ανάγκη. Επίσης το πάτωμα των γραφείων του οργανισμού τοποθετήθηκε από μια ομάδα εθελοντών, ενώ παραχωρήθηκαν χρώματα και εργαλεία αναγκαία για να βαφτούν τα σπίτια 130 οικογενειών. Τέλος δόθηκαν όλα τα απαραίτητα υλικά για τη δημιουργία μια φιλικής προς τα παιδιά γωνιάς στο Ημερήσιο Κέντρο Αθηνών, γωνιά που φιλοξενεί καθημερινά 20 παιδιά, γωνιά που έγινε πραγματικότητα Επιπλέον, η MEDIA MARKT προσέφερε όλα τα laptops, αναγκαία για να διευκολύνουν την ομάδα των κοινωνικών λειτουργών μας ως προς το να εργαστούν αποτελεσματικά και να υποστηρίξουν τις ενταγμένες στο πρόγραμμα οικογένειες. «Η φροντίδα, όχι μόνο των ασθενών, αλλά και όσων το έχουν ανάγκη αποτελεί για μας δέσμευση. Η στήριξή μας στο συν στο πλην είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για τους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται καθημερινά». Άντζελα Βερναδάκη, Market Access & External Relations Director, AbbVie από την δουλειά και το μεράκι των εθελοντών του ΔΕΣΜΟΥ. «Είμαστε υπερήφανοι για τη συνεργασία μας με την PRAKSIS, καθώς θεωρούμε ότι η υποχρέωση προσφοράς στην κοινωνία και τους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη είναι μια υποχρέωση που έχουμε όλοι. Όσο πιο κοντά είμαστε στους ανθρώπους της PRAKSIS και τις δράσεις της, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η εσωτερική ανάγκη και το κίνητρό μας για προσφορά.» Κωνσταντίνος Σταματάκης, Διευθυντής Marketing της εταιρείας Praktiker Hellas 66
Αυτά είναι μόνο τρία παραδείγματα δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης από πολλαπλές επιχειρήσεις οι οποίες είχαν μια θετική επιρροή στις οικογένειες που βυθίζονταν όλο και περισσότερο στον αρνητισμό. Θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε όλους εξίσου θερμά που έβαλαν το δικό τους συν στο πλην. ABBVIE / ATHENIAN SEA CARRIERS / ATTRATTIVO ΑΕ / AVION PRODUCTION FILMS / BENETTON ΑΕ / BOEHRINGER INGELHEIM / CRETAN BAKERY / DELL SA COMPUTERS / EUROCATERING ΑΕ FRESKOULIS / EXCEL MARITIME CARRIERS ΕΠΕ / FRIESLAND CAMPINA / IDEAL STANDARD / HIPP GMBH & CO / JANE OWEN PR, LOS ANGELES / HIPP GMBH &CO / HS XENIA HELLAS ΑΕ/ IDEAL STAND- ARD / MALKOT / MANPOWER GROUP/ MEDIA MARKT / NEF NEF / NESTLE ΑΕ / LUNA ΑΕ / NEXIT ΑΕ/ NIKOS TSATSOS MEDICAL ΑΕ / OFF CLUB / PRAKTIKER HELLAS ΑΕ / SELL ΑΕ / SKAG ΑΕ / PROTEUS NY / SPECIFAR ΑΕ/ TELETRANS ΑΕ INTERNATIONAL MOVERS / TERRAMARE ΑΕ / TERRANOSTRUM ΑΕ / THE BODY SHOP GREECE / TINA MAVRIKI FURNITURE / TGI FRIDAY S / TRAKADAS ΑΕ / TONIKO FOOD TRADING LIMITED / VIVARTIA ΑΕ / VOLCANO ΑΕ / ΧΕRΟΧ HEL- LAS / ΑΝΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΚΛΙΠΙΟΣ / ΑΝΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΝΤΑΖΗΣ / ΓΕΥΣΙΝΟΥΣ / Γ. ΘΕΩΔΟΡΙΔΗΣ, Κ. ΖΑΡΒΗ, Μ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΙ) / ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ ΑΕ / ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΑΣΥΜΒΑΤΟ / ΜΑΡΙΑ ΗΛΙΟΥ / ΜΑΣΟΥΤΗΣ SUPERMARKETS / ΜΠΙΣΚΟΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΕ / ΠΑΠΑΠΟΛΙΤΗΣ ΑΕ / ΠΡΙΣΜΑ ΣΟΦΡΟΝΑΣ / ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΜΑΡΙΝΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ / ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ SUPERMARKETS / ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ, ΗΛΙΑΝΑ ΨΑΛΙΔΑ / ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ / ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ / ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ / ΧΡΥΣΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΕ 67