Ευάγγελος Δ. Π ρωτοπαπαδάκης* «ο ΝΕΟΣ ΕΦΑΛΤΗΣ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ: ΠΑΡΕΝΘΕΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ ΚΑ ΒΟΗΘΚΗ» ΕΝΕ πως ο μόθο του χθες είνα ο πραγματυωτητεξ του σήμερα. Η πεποτ'θ ηση αυτη 'ββ' ε αωξ ως γενκευση οεν ~ μπορε" παρα να οα ~ θ" ετε σχετκο κα συμπτωματυω "Σκυρος. ττ; περπτωσε«; f που ~ " 'θ αποοεκνυετα εγκυρη ωστόσο κω ο μυ ο πραγματ επανερχοντα ως ζ ' ωσα πραγματκοτητα η επανοοω; ~ τους αυτη οεν ~ μπορεί " παρα να συνοοευετα ~ απο'βλ προ ηματσμους' κα περ πλ' οκες που ο αρχκος μυθοπλαστη; 8εν μπορούσε καν να δανοηθε. Δεν μπορούμε να είμαστε απο λ υτως β'β ε αο πως χ'λ" α περπου χρονα πρν απο'χρ' τον στο βα- σ'λευσε στην ουοαα ~" καποοτ; ηγεμονας ονοματ Σολ ομων ' γος του ς;. Δ 'λ " αυο ουτε πως πραγματ επε υσε με τον γνωστο ευρηματκο τροπο που ο Γ" ραφες ανα.φερουν το φανομενκα"λ ανεπ υτο προ'βλ ημα της μηf β ς;. ς;. ς;. '1 Α ' τροτητας του ρεφους το ΟΠΟΟ οεκουωυσαν ουο γυνακες. υτο που πάντως εί.να σίγουρο είνα πως το πρόβλημα της μητρότητας έχε επα.νέλθε με όχημα την βοτεχνολογία κα την γενετκή κα.τά:την επο- θ ~" χη μας με τέτοα μορφη που σγουρα α οοηγουσε α.κομη κα. αυτον τον Ψύχραμο κα. εuρημα.τκό ββλκό βασλά των ου8αων σε απόγνωση. Ο 6ρος παρένθετη μητρότητα περγράφε την πρακτκ-ή κατά την οποία η γυνα(κα. α.ναλα.μβάνε να. κυοφορ1)σε ένα. έμβρυο γα χάρη μας α'λλ ης στην όποα ' κα θ α α.vίjκετο ' β" ρεφος οταν ΓΕVψε..Α Ως πρακτ- 'βλ' 4~ 1.~ κη ενα παναρχαα αφου προ έπετα ψη στον κωοκα το) Χ αμουραμπί. 2 Ενα επσίjζ πολυδάστατη κα πολύπτυχη αφού καλύπτε * Λέκτωρ Εφαρμοσμέν7jς Hθκ~ς Εθνκού κα Καποδστροοωύ Πανεπστημίοu Αθηνών. 1. Βασλεών Γ' 3:16-28. 2. W. W. Davis The Code~οHanLmurαbi απδ Moses Berl.eley: Apocryphile
86 Ε1ΆΓΓΕΛΟΣ Δ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ μεγά.λη ποκλία περπτώσεων." (α) Η παρένθετη μητέρα μπορεί να β λ ~ ενα η ο ογκη μητερα του παοου τουτεσττν το γονμοποημενο ωάρο να ενα δκό της (traditional!straight surrogacy). Στην περίπτωt! I~ ~ ση αυτη 1) γονψοποί)ση γνετα εττε με την φυσlκ1)οαοκασα ήγουν με ερωτlκή επαφή (Ν natural insemination) είτε με εν30μήτρεα (IUI intrauterine insemination) ή τραxηλlκή σπερματέγχυση (ICI intracervical insemination) ή ακόμη κα με εξαγωγή ενός ώρμου ωαρίου εξωσωματκή γονψοποησή του ίπ vitro (IVF. ίη vitro fertilization) κα επανεμφύτευσή του στην μήτρα της υποψήφας. (β) L.fi Η β λ f παρενυετη μί)τερα μπορε να μην ενα η ο OγLΚημητερα του πα- ~ f f 1: f f οου τουτέστν το ε"ωσωματlκα γονψοποημενο ωαρο που εμφυ- ττυετα στην μητρσ της να μην ενσ "" ΟΚΟ της ("al gestation surrogacy. ) 11 ΣΤ"1)νπερπτωσ"1) αυτη εχουμε υποκαταστασ"1) κυησης κα κάνουμε λόγο όχ γα παρένθετη αλλά γα φέρουσα μί)τέρα (carrier).4 Σε ό.τ αφορα στα κνί)τρα της υποψήφας παρένθετη; μί)τέρας αυτά μπορεί λ θ ~ λ ' να ενα ετε α τρουστκα ετε -ετ π ανοτερο- οοτε η παραμετρος που δεαφοροποεί εντελώς την ηθκή αξολόγηση της πρακτlκής.5 Μα άλλη παράμετρο; που επ1)ρεάζε την ηθκή αξολόγηση της πρα λ ' λλ ' ~~ ΚτLΚ1jζαφορα στους εντο ες -Κ(ΧLμε οντυωυ; κψεμονες- αφου Πr.;ς.oν :-.1. "1)Κ"1)3εμονίατου πα3ού που πρόκετα να γεννηθεί μπορεί να αναγνωθ ' λζ L '6 ρσ ε κα σε ομοφυ ο ευγα.ρ η ακομ"1)κχ σε εναν γονεα. Π 1:1 ~ εραν των ανωτέρω κεντρκων αξονω» ανοοωπτουν toατερα σ-η ~A f μαντκα αυτονομα ψκα ερωτήματα: Π οου βθ α μου'ψ υχο λ ογκ"1)πε θ ζ ~ _.... 1. ' ση ασκεταε στην πσρεν ετη μητερσ στο ευγος των οκχουχων UJV\fJ. Press 2010 144-5' βλ. κocnicholas Postgate ΕατΥ Mesopotαmiα: Society αnd Economyat the Dawn of HistOlY London: Routledge 19944 σσ. 105-106. 3. Stacey Ziegler Pαthwαys to Parenthood FΊorida: BrownWalker Press 2005 σσ.44-45. 4. A1exander Capron "The New Reproductive Possibilities: Seeking a Moral Basis ίοτ Concerted Action in a Plufiilistic Society" Law Medicine & Heαlth Cαre 12(5):192-198 1984 σ. 192. 5. Richard Arneson "Commodification and Commercial SuποgaCΥ" PhikJ.. sophy and PublicAfJairs 21(2): 132-164 1992 σσ. 145-146. 6. Κία Bergman et al. "Gay Men Who Become Fathers via Surrogacy: The Transition to Parenthood" Jouτnal ofglbt Family Studίes 6(2): 111-141 2010 σσ. 117 κ.ε.
«ο ΝΕΟΣ EΦlAΛ ΤΗΣ τα}' ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ» κα στο 3ο το πα3 που θα γενν7)θε;7 Ενα 3υνατόν να γνετα λόγος 'θ Ψ γα πραγματκα ενημερη συγκατα εση εκ μερους της υπο 7)φας παρένθετης (7)τέρας;8 Μπορεί αυτη πράγματ να προβλέψε τα συνασθήματα που θα βώσε εν όψε της παραχώρηση; του πα3ού που θα 9 ~ θ 'λ Μ εχε γενν7)σε ωστε να οεσμευ ε ανα ογα; πορε να τυγχάνε της 3ας 7)θκής αζολόγψ7)ς 7) προσφυγή στην παρένθετη μητρότητα λ' λ' 7) οποα επ εγετα ογω στεροτηταξ 7) βε β' αρ7)μενου ατρυωυ στορκουαπο την π λ' ευρα της εντολ' εως με την αντtστox7)γα επαγγε λ- λ f λ ' ματοωυ; ογους 7)χαρν ευκο α.ς ωστε να μψ υποστεί 7) υπο Ψ 7)φα β 10 Ε θ (7)τερα τς επ αρυνσετ; της εγκυμοσυνηξ; να εμτο 7) παρενθετη μητέρα να αμείβετα γα ττ; υπηρεσίεξ της;l1 Στην περίπτωση J / I~' που ενα; 7) φυσυεη (7)τερα τουτέστν εαν το ωαρο ενα; οοω Τ7)ς aαθέτεt aκαώματα επί του τόκου Τ7)ς12συμπερλαμβανομένη; κα f f f ~I λλ θ f μας με οντκ7)ς-εστω Χα.Λα.Ρ7)ς-σχεσ7)ζ με το παο που α γενν7)- σε/ 3 Η απεμπόληση κ&θε 3καώματος επί του τόκου της μήπως υποβαθμίζε; την παρένθετη μητέρα σε αντκείμενο κα μέσον προς ζ επττευ 7)κάποου σκοπου γα Τ7)νωφ 'βεα σε μα απ λως λετουργ- κή μήτρα;14 Τα πολλαπλά γονμοποημένα έμβρυα που κρατούντα 7. Πβ. R. Edelmann "Sunogacy: the psychological issues" Joumαl ofreproductive αnd Infαnt Psychology 22(2): 123-136 2004. 8. Olga van den Akker "Psychosocial Aspects οί Surrogate Motherhood" HumαnReproduction Update 13(1): 53-62 2007 σ. 57. 9. Janice Ciccarelli Linda Beckman "Navigating Rough Waters: An Overview οί Psychological Aspects οί Surrogacy" Joumal of Sociαl Issues 61(1): 21-43 2005 σ.24. 10. Susan R. Lamb "The Ehics οί Surrogacy: Α Framework ίοτ Lega1Ana1ysis" Fαmily αnd Conciliαtion Courts Review 31(4): 401-424 1993 σ. 406. 11. Πβ. Debra Salz "Markets ίη Women's Reproductive Labor" Philosophy αnd PublicAffαirs 21(2): 107-132 1992. 12. Randall Ρ. Bezanson "Solomon Would Weep: Α Comment onln the Mαtter of Bαby Μ and the Limits οί Judicial Authority" Lαo Medicine & Heαlth Cαre 16(1-2): 126-130 1987 σ. 126. 13. Υπά.ρχε το ~ε~lκxσμένoτ"tjςγνωστης περπτωσης του βρέφοuς Bahy Μ' βλ π thematterofbαby Μ 109 NJ. 396537 A.2d 1227 (NJ. 1988)' επίση; Mairy Beth Whitehead The truth αbout the Bαhy Μ cαse New York: St Martins Press 1989. 14. Rosalie Ber ''Ethical Issues in Gestational Surrogacy" Theoreticαl Medicine and Bioethics 21(2): 153-169 2000 σ. 156.
88 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ως εφεδρεία στο πλαίσο της γονψοπο 't)σ't)ςίπ υίtτo οαθέτουν 't)olxx aκ<χώματα;15ενα θεμτό αυτά να χρησμοποούντα γα πεφαματυωυ; σκοπου; " 1)να καταστρεφοντα; '16 "Ο:>' Λα τα παραπάνω ' αποτε λ ουν ' φλ ' εγοντα 't) θ' κα ζ 't)τηματα τα όποα ~ ενοεχομενωξ θ' α εφερναν οακρυα ~ απόγνωση; στα: ματά 'Σ του ολ ομωντα. ' Η σύντομη αυτή παρουσίαση ωστόσο οεν θα ασχοληθεί με κανεναν " απο τους ανωτερω 'βλ προ 't)ματσμους. ' ΘΜ α: α:ποπεφα: θ" ε αντ αυτων να αναμετρη θ' ε με ενα 't) θ υω 'ζ' 't)τ't)μα το όποο '" πατα την γνωμύ) του γραφοντος συγκεφ.μ\α:ωνε _Λ ' τψ κεντρκ1)περ '" την παρεν θετη μ't)- τρότητα προβλ't)ματκ~. Δατηρεί 't) πα:ρένθετη μψέρα: το 't)θtκό Otκαωμα να: προσφυγε "βλ' στην α:μ ωσ't) οπως κα κα'θ ε α 'λλ 't) υποψ't)φα 'Η' I~ μ't)τερα; όποα απα:ντησύ) στο ερωτ't)μα: αυτο οεν μπορε παρα: να 'ζ ) ζ αντμετωπ ε τα:υτοχρονα α το 't)τ't)μα:της σχέση; τ't)ς παρεν θετης β " μψερας με το εμ ρυο που κυοφορε κα των όποων -εκ της σχεσεως αυτης απορρεόντων- οκαωματων ~ τ't)ς επ "θ' αυτού κα ως κα β) το ερωτημα περ το οκαωμα ~ της αυτονομα; κα: αυτοοα ~ 'θ ε~ς της παρεν θ ετης μ1)τερα:ς. 'Π" αροτ ουτε ομοφωνα "θ' επ του εματος πα:ρα:τηρε"" τω ουτε περατερω 1)ανττ 'λ 't)ψ't)α:υτύ)αποτε. ' λ ε' απωφυστα λλ' ωμεν1) θέσ't) του γραφοντοξ arguendo 't) παρούσα μελέτη εκ προομίου θα θεωρ't)σε πως 't) γυναεκα "~ πρα:γματ οα θ' ετε το οκαωμα ~ στην α:μ βλ ωση επ ΤΎ) β') ασε: α τ't)ς πεπο 'θ't)σ't)ςπως το σωμα '" Τ1)ςτ't)ς rxv't)xelκα: 17 β) του δκα:ώμα:τός της να: α:υτooα:τlθετα:. 18 Α ' ~ L.Q ~ υτο που οαφοροποε την παρl>vvετη απο την παραοοσακη μ1)- τρότητα ενα 't) συμμετοχή της φυσκ~ς ~ φέρουσας παρένθετης μ't)- τέρας ως εντολοδόχου σε μα σύμβαση δυνάμε της οποία; ανα:λα:μβάνε την υπoχpεωσ't) να: κυοφορψε ενα εμ 'β ρυο το ΟΠΟΟτου 'λ' αχστον κατα 15. John Harris "In Vitro Fertilization: The Ethical Issues (1)" The PhiΊosophicαl Quαrterly 33(132): 217-237 Speciαl Issue: Medicine and Ethics 1983 σσ. 218-219. 16. Mary Warnock "In Vitro Fertilization: The Ethica1 Issues ()" The Philosophical Quarterly 33(132): 238-249 SpeciαlIssue: Medicine andethics 1983 σσ 244 Χ.ε. 17. Edward Feser "Self Ownership Abortion and the Rights of Children: Τοward a More Conservative Libertarianism" foumal ο/ Libertanan Studies 18(3): 91-114 2004 σσ 100 κ.ε. 18. Laura Purdy "Women's Reproductive Autonomy: Medica1ization and Beyond" J Med Ethics 32(5): 287-291 2006 σσ. 287-288.
"ο ΝΕΟΣ ΕΦΑΛΤΗΣ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ)} ενα " μερος -ε μ1) π λ 1)ρως- ' οεν "' εχε προε'λθ ε απο' οκοτ1)ς '" γενετκό υλ οω ' κα επ του όποου "' οεσμευετα να παρατη θ" ε απο OΠOOOΎjΠOτε "" 8LΧαίωμα αφού ολοκλ 1)ρωθεί 1)κύ1)σ1).19Το αντσυμβαλλόμενο μέρος ο εντο λ ' εα.ς ενα το ζ ευγω; -1) " το ατυμο-- στο όποο αν1)κε το υπολ οπο μερος "'λ -1) το συνο 0- του γενετυωυ 'λ" υ υωυ με το περας σε '" της κύ'ησ1)ς πρόκετα να αναλάβε ΤΊJVπλ~Ρ1) Κ1)8εμονία του βρέφους.20 Η παρ ένθετη μ1)τερα με α'λλ α λ' ογα στο π λασο της ανωτέρω " συμβασ1)ς αναλαμβ&:νε είτε απλώξ να 8ανείσε την μψρα της στους εντολ' ες της ετε αρχκα να τους οωρσετ "" το γενετκο υλ οω' της κα στην "' Τ' f σuνεχεα να οανεσε την μί)τρχτης. ο ερωτημα ενα σε ποον βθ' α μο β "" f 1) συμ ασ1) αυτη γα το οαστημα κατα το οποο β' ρσκετα σε σχυ υποχρεωνε " την εγκυο να απεμπο λ1)σε α'λλ α ουωαωματα '" f Τ1)ς οπως εν προκεμενω " αυτο της πρoσφυύίjς στην αμ βλ ωση που -χαρν ' υποθέσεως- ανωτέρω 8εχθ~καμε πως 8αθέτε. Γα να παραμείνε 1) συζ~~ μας εντός του πλασίου της 1)θκ-ήςοφείλουμε να. αποκλείσουμε περπτωσετ κατα τς οποεξ 'β 1) ου'λ 1)σ1)Τ1)ς παρεν' θ ετ1)ς μ1)τερας ' θθ " ετερονομετα: ως εκ τούτου α εωρ1)σουμε πως αυτη αρχκως συνεβλ~θ1) αυτοβούλως κα εν πλ~ρε επγνώσε των όσων αναλαμβάνε κα πως 1)εν8εχόμεν1) προσφυγή της στην &:μβλωσ1)aεν εaρ&:ζετα σε 'β λ' 'ζ φο ους περ την υγεα Τ1)ς 1) πο υ περσσοτερο περ την ω1) της αλλ&: πως αποτελεί ελεύθερ1) προσωπυεή της επλoγ~. Ενα προφανές πως 1) συμμετοχή μας σε μα σύμβαση μπορεί να συνεπαγετα την εκ με ρους μας απεμπο'λ' 1)σ1)γα καποτο οαστ1)- '" μα τουλαχστον -.1. ορσμένων ''''' ουωαωματων τα οποα εαν οεν '" προσχωρούσαμε στην εν λόγω σύμβαση θα απολαμβαναμε. Ο γραφων επί παραδείγματ 8καοίτα όποτε το επθυμήσε να. κατα8υθε στα τυρ- ζ.ί Ε κουα νερα μας ΤΡΟΠΚ1)ςπαΡ(Υ\ας. να προφανες ωστόσο πως 'ζ " θ Τ1)νωρα που χαρα ε ττ; γραμμες αυτεξ παροτ μπορε να επ υμε 'β' πατ τέτοο ρσκετα στο γραφεο του κα οχ στο μαγυω 'β αστ'λεο του βυθού ακρβώς 8ότ ανέλαβε την 8έσμευσ1) να.χαρ&:ξετς γραμμές θ αυτες γεγονος που τον υποχρεωνε να παρατ1) ε προς ωρας απο το 19. Liezl van Zyl κα: Anton van Niekerk ''Interpretations perspectives and intentions ίη surrogate motherhood" Journαl oj Medicαl Ethics 26(5): 404-409 2000 σ. 406. 20. Ina Pantelejeva ''Are Sunogate Mothers Conuacts Enforceable?" Inlernαίonα Joumαl ojbαltic Lαw 2(3): 14-38 2005 σσ. 14 κα 24.
90 ΕΊΆΓΓΕΛΟΣ Δ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ θ' λ' ~ προα.να.φερ εν τρυφύj ο οκαωμα του. Η πα.ρεν θ ετη μψερα. ' ομοως κα. εξ σου γα. οσον κα.φο φ λ ο ξ ενε στύjνμψρα. ΤΎjςτο εμ β ρυο που 'λ β ανε α. ε να. κυoφoρύjσευποχρεούτα να. α.πεχε απο αγαπημενεξ της ~ ξ 1 ~ β' οραστηροτητετ εα.ν ε αυτων οακυ ευεταε ΎjεmτυΧΎjς α.ντα.πoκρσύj ΤΎjςστην α.νελύjμμένύj της υπoχρέωσύj.21το όκα.ωμα. στην άμβλωσύj ~ 'λ ωστόσο πορρω α.πεχε απο το οκαωμα του γρα.φοντος στην απο αυσύjτου ΚMV1.0υς... του υπο θ α. λ' ασσου κόσμου Ύjαπο " το αντίστοχο ΤΎjς 'λ ~ Κ ~ εγκυου να. συμμετεχε σε α.γωνες α.νωμα. ου σρομου. ατ τουτο σοτ ~" θ' ~ προκετα. οπως εχουμε ΎjσΎj σεχ ε γα. το α.να.φα.ρετο σκα.ωμα. της να. οα ~ θ' ετε το σωμα. της οπως α.υτη επθυμε. Τ' ο σωμα. τωρα. σεν ~ ~ r λ' ενα. κατ οαφορετυω απο τον εαυτό μα.ς. α τον ογο αυτο Ύjφρα.- ~ σύjεπ πα.ρα.σεγμα.τ «μπορε«; να. κα.νες ο.τ επ θ' uμες με τον εαυτό..... ~ ~ " θ' σου α.λjvj.. οεν εχες το σχα.ωμα.να. κα.νες ο.ττ επ υμε«; με το σωμα σου» στερετα νoύjματoς. Α'θ ντ ετα το σωμα ' μας ενα ο εαυτοξ μας λ ' <;:01 παρότ αυτοξ ο τε ευταωτ; ενοεχετα να. μύjνσυγκετα μονον απο 1. σωμα MV1.r/. κα απο α'λλ ες μύjαπτεξ' Χα. παρατύjρύjσμεςποοτητες " οπως το πνεύμα ΎjΨ' UlΎjο νους Κ.α..Τ που κα.τα. "λ' κα.ρους ο φ οσοφο σχυρ'ζ οντα πως έχουν με ακρ'β εα εντόπσα κα. προσσορσε. ~ Η'θ παρεν ετη μύjτερα.ωστόσο ' σεν ~ σεσμευε '"' την Ψ" υχύjύjτο πνεύμα της α. λλ " α. το σωμα της "f'{'{ouvτο π λ' εον -η το μονο- απτο! μερος του εαυ- του της ως εκ τούτου απεμπο λ" ε ενα στοχεωσες " σκα.ωμα. '"' της το οποίο σε μεγάλο βα.θμό κα.θορίζε την ουσία. της ως ανθρώπου. Το όκα.ωμα. στην αυτοδάθεση εν γένε σύjμα.τoόoτε( ΤΎjνκ6κκνΎjγρα.μμΎjπεραν " της όποα; ακuρωνετα. ολ οσχερως ' Ύjα.νθ' ρωπνη ελευθερία κα τούτο ό6τ ΎjαυτoόΧθεσΎjαποτελεί την ελάχστη κα πλέον στοχεώδη ελεuθερlα.. 22 Αν όεν μπορεί κανες να όαθέτε τον εαυτό του οπως εm θ"" υμε ενα ανευ νoύjματoςνα ομλ' ουμε γα ελευθε- ρα του λ' ογου ~ σκε'ψ ΎJζκα γα τα ομοα. 'L'J. rn.v τωρα σεχ '"' θ ουμε ' -Χα. όεν βλέπω κχποον λόγο ώστε να. μύjvτο πράξουμε- πως Ύjελευθερία. ενα. αυτο που γενκως 'ξ εχωρ'ζ ε τον αν θ ρωπο απο' τα. υπο'λ οτπα π λα.- σματα Ύjαπεμπόληση της ελευθερία; εκ μέρους της πα.ρένθετύjςμύjτέρα.ς την υποβαθμίζε σε μα. κατώτερη μoρφ~ ύπα.ρξύjς.δεδομένουσε '"' ΤΟ)γεγονοτος πως εαν επροκετο γα την πα.ρα.σoσακύjμoρφύjxuύj- ~"I 21. Susan R. Lamh "The Ehics οί Surrogacy: Α Framework for Legal Analysis" FamilyandConciliationCourtsReview 31(4): 401-4241993 σ. 411. 22. Martha C. Nussbaum 'Όhjectificatiοn" Philosophy αnd Public Affαirs 24(4): 249-291 1995 σσ 264-265.
"ο ΝΕΟΣ ΕΦΑΛΤΗΣ τοτ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ" 91 ' σίjς 'Υ}έγκυος θα aέθετε το aκαωμα στην άμβλωσ'υ}ενα προφανές πως 'Υ}παρένθετη μίjτέρα στερείτα το οκαίωμα αυτό ως εκ της σύμβ" ασ'υ}ςστην όποα εχε προσχωρήσε. 'Ω' ς εκ τούτου ΊJ συγκεκρtμενίj '~λ ~ β -Ρ'Υ}τη'Υ}αο'Υ}'Υ}- οεσμευση που 'Υ}συμ ασ'υ}ενσωματώνε τουτέστν αυτ'υ}που αφορα στην υποχρεωσ'υ} της παρεν θ ετ'υ}ςμ'υ}τεραςνα ' μ'υ}ν προ β ε σε αμ 'βλ' ωσ'υ}εαν γα οποονο'υ}ποτε ~'λ' ογο -της ανωτερας 'β' ας εξ αφoυμενίjς- αλλ'ξ α ε γνωμ'υ}ενα " καταχρ'y}στlκίj "ψ' αφου ΊJ υπο 'Υ}φα παρένθετη μητέρα συνανεί στην εκχώρίjσ'y}ενός δlκαώματός της το όποο ωστόσο αουνατε ~ να εκχωρίjσε κα παρα 'λλ 'Υ}α λ να παραμενε το προσωπο εκενο που συνε βλ'θ ΊJ ΊJ αρχκωτ; 'Σ Χ'Y}μαΤLΚως ' 'Υ} υπο Ψ 'Υ}φαπαρεν θ' ετη μίjπρα με τον τροπο "β αυτο συμ α'λλ ετα ως 'Υ}- θ " _."> " κο πρόσωπο flλλαεκπ λ' ΊJρωνε εν συνεχεα ττ; υποχρεωσες Τ'Υ}ςως res κάτ που ενα αν μ'υ}τ άλλο ανακόλουθο κα παράaοζο. Με όρους της 'Y}θLΚ~ςφλοσοφίατ; 'Υ}ανάλΊJψ'Y}εκ μέρους Τ'Υ}ςπαρένθετης μ~ρας της οέσμεοο'υ}ςνα απόσχε από την άμβλωcrίj -εάν όπως χάρν του επχεφ~ματoς ~δ'y}oεχθ~καμε ΊJ άμβλωσ'υ}αποτελεί εκφρασ'υ}της αυτοοα ~ 'Ο εcrίjςτης γυναοταξ ' 'Υ}οποα ~ αυτοοα'οεση με την σεφά της ως ελάχστη έκφραcrίj ελευθερίας αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπνο aκαlωμα- συνστά στην ουσία contradictio ίτ adjecto. Κα τούτο οοτπρωεετα ~" γα μα 'Υ}LΚΊJοεσμευσ'Υ}που θ ''''' απο'υ}υωποε θ' το 'Υ}οω θ' προσωπο που την αναλαμβ' ανε αφου το καθ' στα οργανο ενερ- κλ ξ γουμενο απο εστυτωτ; μεσoίl προς Τ'Υ}νεπτευ 'Υ}κάποου σκοπου. Το 'Υ}LΚOπρόσωπο θ' ωστόσο " περαν Τ'Υ}ςοποατ; λ ετουργας ' αναλαμ- β ανε ' ως κονωνοω ον κα ασχετως οποασο'υ}ποτευποχρεωσ'υ}ς ~ στην όποα το οο ~ αυτο β ου'λ ως συνανε "λ οφε ε να παραμενε ' πρωτστωξ λ ' ξ' 23 Ύ'" σκοπος 'Υ}του αχστον ε σου σκοπος οσο κα μεσον. J. πο την εννοα αυτή ΊJ oκεoθελ~ς 'Y}θκ~δέσμευση της παρένθετης μψέρας να μψ προσφύγε σε άμβλωcrίj σοδυναμεί με την αντίστοχη υποχρέωση να πάψε γα όσο οάστ'υ}μαφλοξενεί στην μ~τρα της το έμβρυο να αντμετωπίζε τον εαυτό Τ'Υ}ς-fiλλ.ά κα να αντμετωπίζετα από το περβάλλον της- ως σκοπός κα να μεταβλίjθεί σε μέσο. Με άλλα λ ' ογα οεσμευετα ~ 'Υ}κως θ' να παύσε να υφστατα θ' ως 'Υ}οω πρόσωπο. Π ερα απο καταχρηστκή 'Υ}εν λ' ~I ογω οεσμεοο'υ}ενα; κα αλυστε λ' ΊJς αφού το 'Υ}θκόπρόσωπο που παύε να είνα τέτοο αυτοματω; απεκουετα ~ κα oανoίjπoτε ~ ανε; λ' 'Υ}μμεν'Υ} ΊJθ' ΚΊJυποχρεωσ'Υ} " του. 23. Πβ. Immanuel Kant Τα θεμέλα της μεταφυσκής των ηθών μτφρ. Γ. Τζαβάρας Αθήνα: Δωδώνη 1984 σ. 94 κ.ε.
92 ΕΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Ακρ β ως ~ τα οα -αντεστραμμενα ωστοσο- σχυουν γα την πε- β 'λλ ' θ ρτπτωση κατα την όποα επ α ετα στην παρεν ετη μητερα να προβ ε σε αμβλ ωση ετε ' επ τη β' ασεε των.j~' Vηρητως συμπεφωνημενων '" ' βλ' ετε στο πλασω της ερμύjvεαςτων ε τστων συμφεροντων των εντολ εων της. Π ροκετα ' γα περτπτωσε«; '' κατα ττ; οποεξ ο προγεννητ- 1; ~ κες εξετασε«; καταοεκνυουν χρωμοσωμκες ανωμα λ' ες του εμ β ρυου θ ' 1; θ ο οποεξ κα στουν εξαρετκά π ανη -η κα β ε'β αίj την υπαρξη 1; β θ' ~ ~I σο αρων πα ησεων η συνορομων στο παο που θ θ α γεννη ε κατ που Ψ ο υπο ηφο γονες-εντο 'λ ες θ α η'e"l..' ENJ.V να αποφυγουν κα ως εκ τουτου επβαλλου» στην παρένθετη μψέρα να προβε σε ά;μβλωση. Ακόμη κα τότε 1) παρένθετη μητέρα ~καoότα να ~ατηρε την δυνατότητα να αυτοκαθορϊζετα όπως κα κά;θε &.λλη γυναίκα αναλαμβάνοντατ βεβαίως την ευθόνη που της αναλογεί γα την τελα-ή έκβαση της κυησης της. Τ α σχετκα ' οκαωματα ~ της ευλ' ογως πο λλαπ λ ασα'ζο- ντα στην περπτωση που το γονψοποημενο f ~ ωαρο ενα οκο της. Εά;ν η συμφωνία της στερεί το ~καωμα να ~ατηρ1σε την κόψ-ή της -στην περίπτωση που η ~α επθυμεί να την ~ατηρ-ήσε αναλαμβανοντας ο'λες τς σχετκες ευθ' υνες κα παρα. τς αντ'ξ οες προοπτκες- ~ ~ το μονο που την οαφοροποε απο μα tooτυπύjαναπαρα.γωγκη μύjχαν-ή της οποία; την λετουργία ~ακόπτoυμε όταν το πρόίόν της προοων'ζ ετα μύjκανoπoύjτκo ενα το γεγονος πως ΎJπαρεν θ ετη μύjτερα. ' 'λ β θ λ' κάποτε ανε α ε οκεο ε ως την υπoxρεωσύjνα καταστε αυτου του I~ 'Οπ ~ θ εοου; ΎJαναπαραγωγκη μύjxανύj. ως οεχ ηχαμε ομως ανωτέρω στο π λασο μας συμφωνας ~I ουνατα κανες να εκxωρύjσεύjνα αναστείλε μέρος των δοωαωματων του ολλά;όχ να ακυρώσε την (~α Ο θ ~ 1;' θ την ουσα του. ΎJκες οεσμευσεξ σχυουν μονον μεταξυ ΎJκων " προσωπων κα γα οσον καφο αυτα παραμενουν τέτοα. Τοότων οότως εχόντων κα υπό την απαραίτητη προϋπόθεση πως αποδεχόμαστε -έστω χάρν υποθέσεως- ότ η ελεύθερη κα οκεοθ λ' βλ λ ' ~ ε ΎJςπρoσφυΎΎJστην αμ ωση οντως αποτε ε αναφαφετο οκαωμα κα'θ ε γυνακας ΎJανα'ληΨη εκ μερους της υπο Ψηφας παρεν θετης μητέρας ΤΎJςσυμβατα-ής υποχρέωση; να απόσχε από την ά;σκηση του δυωαώματό; της αυτού πρέπε να αντμετωπσθεί ως καταχρψτκ-ή24 στον ίδο τουλάχστον βαθμό που εκλαμβά;νετα ως τέτοα η ενδεχό- 24. Lοή Β. Andrews "Surrogate Motherhood: The Challenge for Feminists" Lαω Medicine & Health Care 16(1-2): 72-80 2007 σ. 73.
"ο ΝΕΟΣ ΕΦΑΛΤΗΣ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ" 93 λ Ψ ζ μενύ)ανα Ύ) Ύ)αντστοχηο υποχρέωση; εκ μερους εκάστου ε" Ύ)μων να. εκχωρύ)σουμε -προσωρνα. Ύ)μονψα.- την προσωπκύ)μα.ς ελευθε- Τ ~ β ~ ρα. ο οο α.κρ ως οεν μπορε πα.ρα. να. σχυε κα γα τς συμ βα.- ΤLΚέςπροβλέψες που -υπό συγκεκρψένες προϋποθέσεο- επβάλλουν στ-ην υπoψ~φα. παρένθετη μύ)τέρα.να. προβεί σε &:μβλωσ'υ).συνεπώς θ' ζ σε ο.ττ α.φορα. στ'υ)ν'υ)lκ'y)πτυχ'υ) του 'Υ)Τ'Υ)μα.τος του λ' αχστον ο βλ βλ. ~ α.νωτερω περ Τ'Υ)ναμ ωσ'υ)προ εψες oxt μονο οεν μπορουν να αποτε λ ' ουν ορο 'Υ)πα.ρακο λ ου 'θ Ύ)μα.ΤΎ)ςοποα; συμφωναξ σχετκα με τ-ην παρένθετη μητρότητα αλλ&: εν8εχομένως πρέπε ab initio να αποκλείοντα. Ββλογραφία Andrews Lori Β. "Surrogate Motherhood: The Challenge for Feminists" Lαw Medicine & Heαlth Cαre 16(1-2): 72-802007. Arneson Richard J. "Commodification and Commercial Surrogacy" Philosophy αnd PublicAffαirs 21(2): 132-164 1992. Ber Rosalie 'Έthίcal Issues ίη Gestational Surrogacy" Theoreticαl Medicine αnd Bioethics 21(2): 153-169 2000. Bergman Kim et al. "Gay Men Who Become Fathers via Surrogacy: The Transition to Parenthood" Joumαl oj GLBT Fαmily Studies 6(2): 111-1412010. Bezanson Randall Ρ. "Solomon Would Weep: Α Comment σπ π the Mαtter oibαby Μ and the Limits of JudicialAuthority" Lαw Medi.cine& Heαlth Cαre 16(1-2): 126-130 1987. Capron Alexander "The New Reproductive Possibilities: Seeking a Moral Basis ίοτ Concerted Action in a Pluralistic Society" Lαw Medicine & Heαlth Cαre 12(5): 192-198 1984. Ciccarelli ωίοο Linda Beckrnan "Navigating Rough Waters: Απ Overview of Psychological Aspects of Surrogacy" Joumαl ojsociαl Issues 61(1): 21-43 2005. Davis W. W. The Codes oj Hαmmurαbi αnd Moses Berkeley: Apocryphile Press 2010. Edelmann R. 1. "Surrogacy: the psychological issues" Joumαl ojreproductive αnd InJαnt Psychology 22(2): 123-136 2004. Feser Edward "Self Ownership Abortion and the Rights οί Children: Toward
94 ΕΆrrΕΛΟΣ Δ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ a More Conservative Libertarianism" Ioumal of Libertarian Studies 18(3): 91-114 2004. Harris lohn 'Ίη Vitro Fertilization: The Ethical Issues ()" The Philosophical Quarterly 33(132): 217-237 Speciαl Issue: Medicine αnd Ethics 1983. IntheMαtterofBαbyM 109 N.J. 396 537 A.2d 1227 (N.J. 1988). KantImmanuel Τα θεμέλα της μεταφυσκής των ηθών μτψρ. Γ. Τζocβά.ΡOCζ Αθ-ήνoc: Δωδώνη 1984. Lamb Susan R. "The Ehics οί Surrogacy: Α Framework ίοτ Legal Analysis" Family and Conciliation Courts Review 31(4): 401-424 1993. Nussbaum Martha C. 'Όbjectificatiοn" Philosophy and PublicAffairs 24(4): 249-291 1995. Pantelejeva Ina ''Are Surrogate Mothers Contracts Enforceable?" InternαtionαlIoumal of Bαltic Lαw 2(3):14-38 2005. Postgate Nicholas ΕατΥ Mesopotamiα: Society and Economy αt the Dαwn of Fstory London: RoutIedge 19944. Purdy Laura "Women's Reproductive Autonomy: Medicalization and Beyond" Med Ethics 32(5): 287-291 2006. Satz Debra "Markets ίη Women' s Reproductive Labor" Philosophy and PublicAffαirs 21(2): 107-132 1992. van den Akker Olga "Psychosocial Aspects οί Surrogate Motherhood" HumαnReproduction Updαte 13(1): 53-62 2007. van ΖΥLiezl xα:t Anton van Niekerk 'Ίnterpretatiοns perspectives and ίαtentions ίη surrogate motherhood" Journαl oj Medicαl Ethics 26(5): 404-4092000. Warnock Mary "In Vitro Fertilization: The Ethical Issues (Π)" The Philosophicαl Quαrterly 33(132): 238-249 Speciαl Issue: Medicine and Ethj~cs 1983. Whitehead Mairy Beth The truth about the Baby Μ cαse New York: St Martins Press 1989. Ziegler Stacey Pathways to Parenthood Florida: BrownWalker Press 2005.