Συνοπτική Παρουσίαση Σεναρίου Εκπαιδευτικοί: Δημήρης Φάσουρας, Καθηγητής Τεχνολογίας dfasouras@gmail.com Λεμονιά Γολικίδου, Καθηγήτρια Πληροφορικής lgolikidou@sch.gr Τίτλος : Εκτιμώμενη διάρκεια: Ένταξη στο πρόγραμμα σπουδών : Hydrobot: A Business Plan μιας Παραγωγικής Μονάδας Υλοποίηση Σεναρίου : 12 διδακτικές ώρες Παρουσιάσεις : 6 διδακτικές ώρες Το σενάριο πραγματοποιείται στα πλαίσια μιας διεπιστημονικής προσέγγισης των μαθημάτων Τεχνολογίας, Φυσικής και Πληροφορικής της Β τάξης του Νέου Προγράμματος Σπουδών για το Γυμνάσιο. Το μάθημα της Τεχνολογίας για τη Β τάξη προβλέπει μελέτη της λειτουργίας παραγωγικών μονάδων για την παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, αναθέτοντας ανάλογες εργασίες στους μαθητές που υποδύονται ρόλους Διευθυντών κάθε τμήματος. Στο μάθημα της Φυσικής μελετάται το φαινόμενο της Άνωσης και της υδροστατικής πίεσης. Στο μάθημα της Πληροφορικής οι μαθητές εργάζονται στη δημιουργία παρουσιάσεων, υπολογισμό με φύλλο λογισμού, προγραμματισμό και διαχείριση ιστότοπων. Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: Εργαστήριο Τεχνολογίας Εργαστήριο Πληροφορικής με υπολογιστές σε σύνδεση με το Διαδίκτυο και εγκατεστημένο Σουίτα εφαρμογών γραφείου, όπως Ms Office ή Open office Το προγραμματιστικό περιβάλλον της Scratch S4A για arduino Βιντεοπροβολέας Πρότερες γνώσεις και αναπαραστάσεις: Το σενάριο θα υλοποιηθεί από μαθητές του Γυμνασίου. Σε κάθε περίπτωση λαμβάνονται οι μαθησιακοί στόχοι που θέτει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τα μαθήματα τα οποία εμπλέκει το σενάριο: Τεχνολογία, Φυσική και Πληροφορική. Οι μαθητές ήδη από την Α γυμνασίου έχουν εξοικειωθεί με τις κατασκευές στο εργαστήριο της Τεχνολογίας, ενώ στο μάθημα της Πληροφορικής έχουν χρησιμοποιήσει εφαρμογές επεξεργασίας κειμένου,
προγράμματα παρουσιάσεων και έχουν εργαστεί στο προγραμματιστικό περιβάλλον της Scratch έχοντας υλοποιήσει αρκετά προγράμματα διαβαθμισμένης δυσκολίας. Το μάθημα της Φυσικής για τη Β γυμνασίου δίνει συνέχεια σε προηγούμενες γνώσεις, ενισχύοντας θεωρητικά και πρακτικά την κατασκευή. Σκοπός και στόχοι Σκοπός του σεναρίου είναι το Hydrobot να αποτελέσει ένα βιομηχανικό προϊόν που θα κατασκευαστεί από δύο ομάδες μαθητών. Κάθε ομάδα θα αποτελέσει το προσωπικό μιας συγκεκριμένης βιομηχανίας (Βιομηχανία Ηλεκτρονικών Συσκευών, Ναυπηγείο). Με την ολοκλήρωση του έργου θα γίνει παρουσίαση από τους μαθητές ανάλογα με τους ρόλους τους στο σχολείο και στη τοπική κοινωνία. Το μάθημα της Φυσικής θα καλύψει το θεωρητικό απαραίτητο πλαίσιο για την κατανόηση λειτουργίας του οχήματος Η Πληροφορική θα αποτελέσει το εργαλείο για την επεξεργασία, ανάλυση και την προβολή του προϊόντος και της εταιρείας, όπως και για την υλοποίηση του προγραμματισμού της πλακέτας του. Το σενάριο έχει σκοπό να δημιουργήσει ένα νοηματοδοτούμενο πλαίσιο δραστηριοτήτων με διακριτές περιοχές γνώσεων και δεξιοτήτων (συναισθηματικές, ψυχοκινητικές) ώστε να συνδυαστούν και να ενσωματωθούν σε μια διαδικασία επίλυσης προβλήματος (Σχήμα 1), (Πρόγραμμα Σπουδών,2011). Σχήμα 1: Άξονες Ανάπτυξης
Στόχοι Το σενάριο στοχεύει στην υλοποίηση των στόχων που θέτει το ΑΠΣ για τα μαθήματα που εμπλέκονται. Ενδεικτικά : 1. Οι μαθητές να χρησιμοποιήσουν ως ερέθισμα τη δημιουργία μιας πρωτότυπης «μηχανής» που δίνει δεδομένα για περαιτέρω επεξεργασία συνεργαζόμενη με άλλα λογισμικά αλλά και μπορεί να προγραμματιστεί ώστε να αποτελέσει αυτόνομο κινούμενο όχημα. 2. Οι μαθητές να κατανοήσουν το τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης μιας βιομηχανίας 3. Οι μαθητές να χειριστούν εργαλεία 4. Οι μαθητές να σχεδιάσουν και να προγραμματίσουν και να διαχειριστούν παράγοντες όπως είναι ο χρόνος 5. Οι μαθητές να μπορούν να κατανοήσουν πώς ένα όχημα μπορεί να επιπλέει ή να βυθίζεται (Φυσική Β γυμνασίου, κεφ 4.5) 6. Να μπορούν να διαχειριστούν ηλεκτρονικά περιβάλλοντα, όπως ένα wiki για την προώθηση και τη διαφήμιση του προϊόντος τους. 7. Επίσης οι μαθητές να μπορούν να περιγράφουν έναν αλγόριθμο με φυσική γλώσσα κατά βήματα και να τον κωδικοποιούν σε κάποιο προγραμματιστικό περιβάλλον. 8. Να αναπτύξουν οι μαθητές/τριες και να καλλιεργήσουν πνεύμα συνεργασίας που θα διέπεται από πνεύμα ομαδικότητας, επικοινωνίας, υπευθυνότητας και σεβασμού προς τον άλλο. 9. Να προκληθεί το ενδιαφέρον τους και να δώσουν μέσω του προγραμματισμού «αυτονομία» στην κατασκευή τους. 10. Να εμπλακούν σε μια ολικστική θεώρηση της κατασκευής και της χρήσης της σε πραγματικές συνθήκες Οργάνωση τάξης Στα εργαστηριακά μαθήματα, τόσο στη Τεχνολογία όσο και στην Πληροφορική, η οργάνωση της τάξης απαιτεί άλλες διατάξεις. Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες από τον διδάσκοντα, λαμβάνοντας υπόψη του τα αποτελέσματα έρευνας που αναδεικνύουν ότι οι ανομοιογενείς ως προς την επίδοση ομάδες που συγκροτούνται με γνώμονα τις συμπάθειες μεταξύ των μαθητών ωφελούν περισσότερο τους αδύνατους μαθητές, χωρίς να παραβλάπτουν τις επιδόσεις των καλών μαθητών (πρβλ. Tausch, 1979: 261-3, Ματσαγγούρα, 1986:71 στο Κανάκης 1987). Οι μαθητές συνεργάζονται για την δημιουργία της κατασκευής, του φύλλου εργασίας τους ή του προγράμματός τους, τα υλοποιούν και τα παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης. Διδακτική στρατηγική Στην υλοποίηση του σεναρίου κυριαρχεί ο κοινωνικός επικοδομητισμός και η ενεργητική ομαδοσυνεργατική μέθοδος, όπως επίσης η διερεύνηση και η επίλυση προβλήματος. Η κατασκευή ο πειραματισμός η κατευθυνόμενη δραστηριότητα είναι επιπλέον στρατηγικές που χρησιμοποιούνται και στις 3 φάσεις του παρόντος σεναρίου.
Περιγραφή Σεναρίου Στο μάθημα της Τεχνολογίας οι μαθητές προσομοιώνουν τα τμήματα μιας εταιρείαςεπιχείρησης που θέτουν επιχειρησιακούς στόχους και τους υλοποιούν. Το Hydrobot θα αποτελέσει ένα «προϊόν παραγωγής» μιας Βιομηχανίας. Κάθε τμήμα της Βιομηχανίας θα επιτελέσει το δικό του αντίστοιχο ρόλο: το τμήμα Μάρκετινγκ θα αναλάβει τη διαφήμιση του προϊόντος, το τμήμα σχεδίασης θα αναλάβει τη σχεδίασή του. Ο Διευθυντής Παραγωγής θα προγραμματίσει τη πορεία παραγωγής, ενώ το τμήμα Πληροφοριακών Συστημάτων θα προβάλλει το προϊόν στις ιστοσελίδες της εταιρίας και θα υλοποιήσει τον προγραμματισμό της πλακέτας του.. Οι Διευθυντές των τμημάτων της Επιχείρησης χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ για να υλοποιήσουν και να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες φόρμες, αναφορές, παρουσιάσεις. Ενδεικτικές Διδακτικές Δραστηριότητες Δραστηριότητα 1 Ο Γενικός Διευθυντής παρουσιάζει τους στόχους της εταιρίας για την φετινή χρονιά ( κατασκευή Hydrobot) και το όραμα της εταιρείας. Οι Διευθυντές Παραγωγής και Σχεδιασμού Προμηθειών παραλαμβάνουν για μελέτη το πληροφοριακό υλικό για την κατασκευή από το www.hydrobots.gr. Δραστηριότητα 2 Μέσα από τη μελέτη ο Διευθυντής Παραγωγής και ο Διευθυντής Προσωπικού θα μοιράσουν τις εργασίες στα μέλη της ομάδα τους. Συντάσσεται πίνακας εργασιών. Ο Διευθυντής Παραγωγής παρουσιάζει των πίνακα υλικών-εργαλείων. Ο Διευθυντής Προμηθειών των πίνακα προμηθευτών για τα υλικά και την τιμολόγηση των υλικών. Ο Διευθυντής Οικονομικών παρουσιάζει τον προϋπολογισμό της εταιρείας. Δραστηριότητα 3 - Ο Διευθυντής Δημοσίων σχέσεων συντάσσει σε ηλεκτρονική μορφή το δελτίο τύπου για την ανάληψη εργασιών του hydrobot - Ο Διευθυντής Marketing παρουσιάζει το project της διαφήμισης (ηχητικό μήνυμα για ραδιόφωνο, διαφημιστικό φυλλάδιο, σποτ) - Ο Διευθυντής Ασφάλειας συντάσσει τους κανόνες ασφάλειας που πρέπει να εφαρμοστούν και τους αναρτά στο wiki
Δραστηριότητα 4 Ο Διευθυντής Εκπαίδευσης ερμηνεύει μέσω εφαρμογής παρουσιάσεων ( πχ ppt) πώς το φαινόμενο της άνωσης, της τριβής, και της υδροστατικής πίεσης επιδρούν στην λειτουργικότητα του προϊόντος. Δραστηριότητα 5 Ο Διευθυντής Πληροφοριακών Συστημάτων θα συντονίσει την ομάδα του- στο εργαστήριο Πληροφορικής,-ώστε να προβληθεί η κατασκευή και η λειτουργία του προϊόντος, καθώς και ο προγραμματισμός του. Επιμελείται την τελική παρουσίαση με τους Διευθυντές Εκπαίδευσης και δημοσίων σχέσεων (ppt,αφίσα) Στο wiki και το forum hydrobot της ομάδας θα αναρτηθεί φωτογραφικό υλικό, βίντεο και κείμενα σχετικά με το προϊόν. Η επόμενη φάση θα υλοποιηθεί στο εργαστήριο Πληροφορικής με τον προγραμματισμό της πλακέτας στο scratch s4. Αξιολόγηση Όλα τα στάδια του σεναρίου παρουσιάζονται στην ολομέλεια της τάξης και θα αξιολογηθούν από τον καθηγητή. Αξιολογείται ο βαθμός συνεργατικότητας ανάμεσα στα μέλη της ομάδας καθώς και ο τρόπος υποστήριξης της εργασίας τους. Μεταγνώση Το σενάριο εμπλέκει στα διάφορα στάδια της εξέλιξής του εκτός από τις προαναφερθείσες επιστήμες και τα Μαθηματικά. Βιβλιογραφία Κανάκης, Ι. (1987). Η οργάνωση της διδασκαλίας μάθησης με ομάδες εργασίας. Αθήνα. Πρόγραμμα Σπουδών (2011). http://digitalschool.minedu.gov.gr
Huberman, M. Professional careers and professional development. In Τ.Guskey & Μ. Huberman (Eds.), Professional development in education: New paradigms and practices (pp. 193-224). New York: Teachers College Press.1995 Kerr, N. L., & Bruun, S. E. The dispensability of member effort and group motivation losses: Free-rider effects. Journal of Educational Computing Research, 1983, 5, pp1-15. Kynigos C. Black-and-white-box perspectives to distributed control and constructionism in learning with robotics, Proceedings of Intl. Conf. on SIMULATION, MODELING and PROGRAMMING for AUTONOMOUS ROBOTS. 2008. Venice, 1-9 Martin, F., Mikhak, B., Resnick, M., Silverman, B., and Berg, R. To Mindstorms and beyond: Evolution of a construction kit for magical machines, Morgan Kaufmann Series in Interactive Technologies, Robots for Kids: exploring new technologies for learning, 2000, pp 9-33. Papert, S. Mindstorms. Children, Computer and Powerful Ideas. New York: Basic Books. 1980