Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Συντονίστρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Έργο: Χρήση της διαδικασίας συλλογής των χρησιμοποιημένων οικιακών μαγειρικών λαδιών από τους μαθητές των σχολείων, ως εργαλείο εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής αναβάθμισης και οικονομικής αυτονόμισης των εκπαιδευτηρίων. Η περίπτωση της Κύπρου Δρ Μιχάλης Ι. Λοϊζίδης, Χημικός / Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός, Διευθυντής Ακτής, Κέντρο Μελετών και Έρευνας Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Συντονίστρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Τι προβλέπει το Πρόγραμμα στην φάση ετοιμασίας Στάδιο 1. Στάδιο 2. Στάδιο 3. Στάδιο 4. Ιαν. 2013. Ενημέρωση εκπαιδευτικών για την εφαρμογή του προγράμματος σε 3 επαρχιακές συναντήσεις. Ετοιμασία υλικοτεχνικής υποδομής, εργοδότηση και εκπαίδευση εργαζομένων και εθελοντών. Ιούνιος 2013. Εγκατάσταση 200 δοχείων συλλογής σε κάθε σχολείο που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Από τον Σεπτέμβριο 2013 έναρξη προγράμματος συλλογής, εκπαίδευσης και επεξεργασίας.

Η ΑΚΤΗ μετά από συμφωνία με το Υπ Παιδείας έχει εγκαταστήσει σε κάθε σχολείο που δήλωσε ελελοντικά το ενδιαφέρον του για συμμετοχή, δοχεία αποθήκευσης λαδιού. 200 σχολεία. Επιλογή από τρία δοχεία προσωρινής αποθήκευσης

Τι προβλέπει το Πρόγραμμα για την συλλογή Σε ότι αφορά στην βασική λειτουργία του προγράμματος : 1. Τα παιδιά ενημερώνονται για το πρόγραμμα από τους υπεύθυνους των τμημάτων και καλούνται να συλλέγουν στην οικία τους χρησιμοποιημένα μαγειρικά λάδια. 2. Κάθε συγκεκριμένη μέρα της βδομάδας τα παιδιά καλούνται να φέρνουν τα τηγανέλαιά τους στο σχολείο, σε συγκεκριμένο χώρο και να τα αδειάζουν στο δοχείο συλλογής του σχολείου. 3. Η ΑΚΤΗ περνά μία φορά τον μήνα, συλλέγει το λάδι και να πιστώνει τον «λογαριασμό» του σχολείου με το ποσό λαδιού και χρημάτων. 4. Στο τέλος του χρόνου τα χρήματα που αντιστοιχούν στο κάθε σχολείο αποστέλλονται από την ΑΚΤΗ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το οποίο και τα προωθεί στις αντίστοιχες σχολικές εφορίες. 5. Υπάρχει δέσμευση και συμφωνία των σχολείων για χρήση των χρημάτων αυτών μόνο για την βελτίωση του περιβαλλοντικού προφίλ του σχολείου.

Δυναμική Προγράμματος: Στρατηγική Υπ Παιδείας Η «Τηγανοκίνηση» αποτελεί ένα υποστηρικτικό εργαλείο της προσπάθειας εφαρμογής των μακροπρόθεσμων στόχων του Υπουργείου Παιδείας για την προώθηση της ΠΕ/ΕΑΑ: 1. Σταδιακή αυτονόμηση των σχολείων μέσα από δράσεις συνεργασίας και κοινού οφέλους με την ευρύτερη κοινότητα με στόχο τη συνειδητοποίηση της ευθύνης και του ρόλου μας στην προστασία του περιβάλλοντος. 2. Ενίσχυση της αρχής του «ανοικτού σχολείου», μέσα από την αύξηση των δράσεων αλληλεπίδρασης των σχολικών μονάδων με τον περιβάλλοντα κοινωνικό ιστό στα θέματα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης. 3. Ενδυνάμωση του πυλώνα της βιωματικής εκπαίδευσης των μαθητών μέσα από δραστηριότητες εμπειρικού και πειραματικού χαρακτήρα και εφαρμογής διδακτικών τεχνικών οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στον περιβαλλοντικό γραμματισμό των μαθητών/τριών. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy

Όραμα Συντελεστών ΑΚΤΗΣ Σκοπός Προγράμματος Η αναβάθμιση όλων των σχολείων της Κύπρου σε χώρους βιωματικής εκπαίδευσης των μαθητών στα θέματα αειφορίας και προστασίας του περιβάλλοντος. (Πράσινα σχολεία). Η οικονομική βιωσιμότητα του προγράμματος στηρίζεται στην πώληση χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού που συλλέγει ο μαθητής από το σπίτι και το μεταφέρει στο σχολείο του.

Επιμέρους Στόχοι 1. Προστασία του περιβάλλοντος με εκτροπή των τηγανελαίων από κατοικίες. 2. Εξοικονόμηση φυσικών πόρων μέσω εφαρμογής τεχνολογιών ΑΠΕ και εξοικονόμισης ΦΠ 3. Εκπαίδευση μαθητών. Εμπλοκή σε εφαρμοσμένη έρευνα. 4. Αναβάθμιση υλικοτεχνικής υποδομής περιβαλλοντικό προφίλ σχολείων 5. Υποστήριξη στην προσπάθεια αυτονόμησης των σχολείων 6. Εφαρμογή της αρχής του «Ανοικτού σχολείου» 7. Ανάπτυξη μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κοινωνικής επιχειρηματικότητας (social enterprises). 8. Εργοδότηση νέων επιστημόνων /εμπλοκή εθελοντών.

1. Περιβάλλον Εκτροπή Τ Κατά προσέγγιση 20 000 κ.μ. φυτικών εδώδιμων λαδιών χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο στην Κύπρο. 10 000 κ.μ σε εμπορικές δραστηριότητες. 30% υπόλειμμα 3000 κ.μ. Ως επί το πλήστον συλλέγονται. 10 000 κ.μ στα σπίτια μας με 60-70% (7000 κμ) υπόλειμμα. Άρα περί τα 8 000κ.μ. καταλήγουν στο περιβάλλον: σηπτικοί, κεντρικά αποχετευτικά-σταθμοί επεξεργασίας, χωματερές. Ε.Ε. Το βιοντίζελ στα καύσιμα των αυτοκινήτων μας. Οι ανάγκες της Κύπρου σε βιοντίζελ με 5% στα καύσιμα ανέρχεται στα 15000 κ.μ/ έτος. Μικρό ποσοστό αυτής της ποσότητας παράγεται από την Αμβροσία, και το υπόλοιπο εισάγεται από τρίτες χώρες.

2.Περιβάλλον: Εξοικονόμηση ΦΠ Ενσωμάτωση στις σχολικές μονάδες τεχνολογιών/ τεχνικών βελτίωσης του περιβαλλοντικού τους προφίλ: 1. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας 2. Ανακύκλωση και εξοικονόμηση νερού, στερεών και υγρών αποβλήτων, κλπ. 3. Πράσινο σχολείου φύτευση δέντρων, βελτίωση κήπων, δημιουργία λαχανόκηπων, βιοκλιματικές σκιάσεις, πράσινες στέγες, παχύφυτα και αρωματικά, ενδημικά είδη, κλπ. 4. Ευελιξία για άλλες προτάσεις εντός στόχου από σχολεία Υποστήριξη στην επιλογή, προσφορά και εγκατάσταση από ΑΚΤΗ

3. Εκπαιδευτική Διάσταση: Η ιδιαιτερότητα της δράσης «Τηγανοκίνηση» αφορά στην δυνατότητα χρήσης της από τα εκπαιδευτήρια ως εργαλείο και για τα τρία επίπεδα εκπαίδευσης: 1. Τυπική εκπαίδευση 2. Μη Τυπική Εκπαίδευση και 3. Άτυπη εκπαίδευση Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy

ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: πώς το πρόγραμμα συνδέεται με το Αναλυτικό Πρόγραμμα της ΠΕ/ΕΑΑ Ως προς το παιδαγωγικό πλαίσιο: Συμμετοχικές και μαθητοκεντρικές προσεγγίσεις που προωθούν την κριτική σκέψη και την ενεργό εμπλοκή των μαθητών για αναζήτηση εναλλακτικών επιλογών και δράσεων προς την κατεύθυνση της αειφορίας. Ανάδειξη του παγκόσμιου χαρακτήρα των περιβαλλοντικών ζητημάτων και της αειφορίας μέσα από το τοπικό πεδίο δράσης τους (Σκέφτομαι τοπικά-δρω τοπικά- Σκέφτομαι οικουμενικά).

ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: πώς το πρόγραμμα συνδέεται με το Αναλυτικό Πρόγραμμα της ΠΕ/ΕΑΑ Το σχολείο ως χώρος μάθησης και παρέμβασης για βελτίωση της ποιότητας ζωής στο άμεσο τοπικό τους περιβάλλον. Τα μαθήματα ως εργαλείο μελέτης και ολιστικής διερεύνησης των περιβαλλοντικών ζητημάτων και της αειφόρου ανάπτυξης. Μάθηση μέσα από την επικοινωνία και τη διαπραγμάτευση, τον πειραματισμό και τη διερεύνηση. Ενιαία και συνολική θεώρηση του ζητήματος διερεύνησης, (αλληλοσύνδεση και συνεξέταση της περιβαλλοντικής διάστασης με τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές του διαστάσειςδιαθεματικότητα).

Με ποια θέματα του Αναλυτικού Προγράμματος μπορεί να συνδεθεί: Ενέργεια Μέσα Μεταφοράς Διαχείριση Αποβλήτων Νερό Έδαφος-Φυσικοί Πόροι Αλλά και με όσα άλλα θεωρείτε ότι διασυνδέονται με τις πτυχές και την οπτική με την οποία εξετάζεται το ζήτημα (π.χ. φτώχια, παραγωγή και κατανάλωση) Διδακτικές τεχνικές που εφαρμόζει Πειραματισμός Βιβλιογραφική έρευνα Επίλυση προβλήματος Μοντελοποίηση Εννοιολογικοί χάρτες Αντιπαράθεση και παιχνίδι ρόλων

Παράδειγμα: Φυσική Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Στο πλαίσιο της Ενότητας 2: Ύλη και Ενέργεια (υποκεφάλαια 2.6. Μορφές και πηγές ενέργειας, 2.7. Ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) μπορεί να γίνει αναφορά και στο πρόγραμμα Τηγανοκίνηση, καθώς το λάδι αποτελεί μία μορφή βιομάζας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοκαυσίμου. Ασκήσεις για τις μονάδες μέτρησης της ενέργειας και της θερμότητας (π.χ. πόσα calories και joule αντιστοιχούν σε Χ λίτρα βιοκαύσιμου και συμβατικών καυσίμων). Συζήτηση για την παραγωγή βιοκαυσίμου από βιομάζα, τη σχέση βιομάζας και ηλιακής ενέργειας. Συζήτηση για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από τη χρήση βιοκαυσίμων έναντι των συμβατικών καυσίμων. Συζήτηση των σοβαρών επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον από την απόρριψη τηγανελαίων

Μη Τυπική Εκπαίδευση: η εμπλοκή των παιδιών στην διαδικασία μετατροπής των τηγανελαίων σε χρήσιμα τελικά προϊόντα «Μαθαίνω πώς να μαθαίνω» μέσα από τη βιωματική και εμπειρική ενασχόληση. «Μαθαίνω να κάνω» μέσα από τον πειραματισμό, την προσωπική επαφή με τα ίδια τα πράγματα, τη μεταφορά της θεωρητικής γνώσης σε πραγματικές καταστάσεις ζωής. Ολιστική και συστημική θεώρηση του ζητήματος που εξετάζεται.

Μη τυπική και Άτυπη Εκπαίδευση Θέτει το πλαίσιο για δημιουργία «Κοινοτήτων Μάθησης» ( learning of communities ) και «Κοινοτήτων Πρακτικής» ( Communities of practices ) (διάδραση και αλληλεπίδραση εκπαιδευτικώνμαθητών-επιστημόνων-επαγγελματιών σε κοινούς στόχους και κοινούς επιδιώξεις). Διαγενεακή αλληλεπίδραση και διάχυση εμπειριών και ιδεών ανάμεσα σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και επιστήμονες διαφορετικών επιστημονικών πεδίων.

Μη τυπική και Άτυπη Εκπαίδευση Συμμετοχική διαδικασία και ενεργός εμπλοκή και συνεργασία των μαθητών/τριων με διάφορες και διαφορετικές ομάδες και επαγγελματίες. Μεταφορά και εφαρμογή των μαθησιακών εμπειριών στην καθημερινή ζωή. Διασύνδεση του σχολείου με το Δήμο και τον τοπικό πληθυσμό και δημιουργία προϋποθέσεων για κοινές δράσεις με κοινούς στόχους και επιδιώξεις.

3.2 Μη Τυπική Εκπαίδευση Διασύνδεση προγράμματος με την εκπαιδευτική λειτουργία του σχολείου Β) Μη τυπική εκπαίδευση: Το καραβάνι της ΑΚΤΗΣ με τους εκπαιδευτές και την μονάδα επεξεργασίας του τηγανελαίου θα επισκέπτεται τα σχολεία όπου οι μαθητές θα μαθαίνουν να μετατρέπουν τα χρησιμοποιημένα λάδια τους σε χρήσιμα υλικά. Εμπλοκή των μαθητών σε προγράμματα καινοτομίας και εφαρμοσμένης έρευνας στο πλαίσιο πιλοτικής εφαρμογής και βελτιστοποίησης περιβαλλοντικών τεχνολογιών/τεχνικών στο σχολείο τους. Δράσεις του ανοικτού σχολείου: συνεργασία σχολείου, τμημάτων ή ομάδων μαθητών με κοινωνικούς εταίρους για δράσεις σχετικές με το περιβάλλον και την Τηγανοκίνηση (Δήμοι, σωματεία, γείτονες,

Στο Σπίτι

Φιλτράρισμα Είσοδος τηγανελαίου Μονάδα χημικής επεξεργασίας Τελικός Καθαρισμός

4. Ανοικτό Σχολείο Εφαρμογή της αρχής του «Ανοικτού σχολείου» όπου επιδιώκεται η δημιουργία δικτύων επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης των σχολείων με την κοινωνία των πολιτών και όλους τους άλλους εμπλεκομένους φορείς, με γνώμονα την από κοινού ενασχόληση και συμμετοχή τους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Επιπρόσθετα, όπως επίσης και η δυναμική συνεισφορά και αξιοποίηση του προγράμματος στην προσπάθεια των σχολείων να καταστούν αειφόρα (κτηριακά, μαθησιακά παιδαγωγικά, οικονομικά).

Εθελοντικές προσφορές σε είδος, χρόνο, κόπο. 5. Αυτονόμηση Σχολείων Οικονομικά Στοιχεία Αυτοχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα με συνεισφορά εθελοντών. Τεχνοοικονομική μελέτη: τα πρώτα 3 χρόνια - 100 ευρώ για κάθε 1 κ.μ. Τηγανελαίου στα σχολεία Πιθανή άμεση αύξηση του ποσού προς τα σχολεία: Περιορισμός φόρου κατανάλωσης και ΦΠΑ 415+ΦΠΑ. Συνεργασία Υπουργείου Παιδείας, Υπ. Εμπορίου, Υπ. Οικονομικών, Βουλής και Τρόϊκας. Εφαρμογή σχεδίου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εκ μέρους εταιρειών πώλησης Περιβαλλοντικών Τεχνολογιών

Πρόσθετα Κίνητρα Ετήσια βραβεία 1. 1000, 700 και 300 ευρώ αντίστοιχα θα δίδονται κάθε χρόνο στα σχολεία που θα έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν τις μεγαλύτερες ποσότητες τηγανελαίου κατ αναλογία μαθητών. 2. 500, 300 και 200 ευρώ θα δοθούν στην πρώτη, δεύτερη και τρίτη από τις πλέον ευρηματικές αποτελεσματικές επιτυχημένες εφαρμογές ένταξης του θέματος της Τηγανοκίνησης εντός της τυπικής εκπαιδευτικής διδασκαλίας, αντίστοιχα. Παραδείγματα θα δοθούν σε κάθε σχολείο που θα αποφασίσει να συμμετέχει. 3. 500, 300 και 200 ευρώ θα δοθούν στην πρώτη, δεύτερη και τρίτη από τις πλέον ευρηματικές αποτελεσματικές επιτυχημένες χρήσεις των εσόδων από τις προηγούμενες χρονιές τηγανοκίνησης για να γίνει το σχολείο πιο περιβαλλοντικά φιλικό, αντίστοιχα. Παραδείγματα θα δοθούν σε κάθε σχολείο που θα αποφασίσει την συμμετοχή του στο πρόγραμμα. 4. 500, 300 και 200 ευρώ θα δοθούν στις τάξεις που θα φέρουν τις περισσότερες ποσότητες τηγανελαίων. Ισχύει για σχολεία που αποφασίσουν να συλλέγουν και καταγράφουν τις ποσότητες μεταχειρισμένων ελαίων ανά τάξη. Το ποσό αυτό προορίζεται για χρήση του σε εκδρομή επιβράβευσης των παιδιών.

Ανοικτό Σχολείο Συμμετοχικότητα Κοινωνικές Προεκτάσεις Την περίοδο 2011-2012 η Τηγανοκίνηση εφαρμόστηκε πιλοτικά σε όλα τα σχολεία της Αγλαντζιάς με την συμμετοχή των 9 εκπαιδευτηρίων των 3 ων βαθμίδων εκπαίδευσης, του Δήμου Αγλαντζιάς, του Υπουργείου Παιδείας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και της ΑΚΤΗΣ

Την Τηγανοκίνηση υποστηρίζουν: Φαρμακευτική Εταιρεία MSD, EuroLife- Πρόγραμμα Αργοναύτης, Ambrosia Oils Ltd, Panaska Chemicals και Toyota Κύπρου, Isotech Ltd Ερευνητές-Σύμβουλοι Περιβάλλοντος

Κοινωνική Διάσταση Συνεργασία και διασύνδεση όλων των κοινωνικών εταίρων σε κοινές δράσεις με κοινό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Το ανοιχτό σχολείο και η πολιτεία επιτρέπει την υποστήριξη δράσεων στα σχολεία από Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς. Το σχολείο συνεργάζεται με επιστήμονες από ΜΚΟ. Το σχολείο καλεί τους γονείς-συγγενείς, γείτονες, επαγγελματίες σε συμμετοχή και υποστήριξη της προσπάθειάς τους. Ο ιδιωτικός τομέας μέσω του προγράμματος θα επιτρέπεται-ωθείται να χορηγεί πριμοδοτεί προσπάθειες μετατροπής των σχολικών μονάδων σε πρότυπα μονάδων φιλικών προς το περιβάλλον. Π.χ. Η ασφαλιστική εταιρεία EuroLife χρηματοδοτεί εν μέρει το ανθρώπινο δυναμικό μέσω του προγράμματος Αργοναύτης Επαγγελματική Κατάρτιση Νέων Αποφοίτων, για την λειτουργία της κινητής μονάδας μετατροπής των τηγανελαίων σε βιοντίζελ. 06.02.2012

Κοινωνική Διάσταση Οι Δήμοι θα έχουν την ευκαιρία να υποστηρίξουν μέσα από την υπάρχουσα υλικοτεχνική υποδομή το πρόγραμμα και να συντονίσουν δράσεις παρουσίασης των αποτελεσμάτων της προσπάθειας μέσα από εκδηλώσεις, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, (εφημερίδα Δήμου), κλπ Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και η ΑΚΤΗ θα σχεδιάζουνεπιβλέπουν-συντονίζουν την χρήση και μεταφορά του τεχνικού εργαλείου σε εκπαιδευτικό εργαλείο εντός του αναλυτικού προγράμματος. Μέσα από τη δημιουργία ενός Δικτύου επικοινωνίας με τα σχολεία, το ΥΠΠ (μέσω του ΠΙ), τους Δήμους, τις Κοινότητες, τον ιδιωτικό τομέα και τους ΜΚΟ επιδιώκεται η δυναμική εξέλιξη του προγράμματος, η ενίσχυση και η αναθεώρησή του στη βάση των νέων δεδομένων, προβληματισμών και εισηγήσεων που θα διατυπώνονται. 06.02.2012

Δυναμική Ανάπτυξη Προγράμματος: Η Τ θα βρίσκεται σε μία συνεχή διαδικασία αξιολόγησης, βελτίωσης και ανάπτυξης. 1. Εντός Ιουνίου κάθε σχολικής χρονιάς, το σχολείο θα συμπληρώνει ένα έντυπο για τους τομείς στους οποίους έχει ασχοληθεί σχετικά με την «Τηγανοκίνηση» και τις εισηγήσεις τόσο των μαθητών, όσο και των εκπαιδευτικών για βελτίωση εμπλουτισμό του προγράμματος. 2. Από τα στοιχεία που θα λαμβάνονται από τις επιστημονικές ομάδες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και της ΑΚΤΗΣ θα επανακαθορίζονται οι προτεραιότητες του προγράμματος και οι τομείς ανάπτυξης και βελτίωσης. Το σύνολο των δράσεων και προτάσεων θα παρουσιάζονται στους ειδικούς χώρους της Τηγανοκίνησης στις ιστοσελίδες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και της ΑΚΤΗΣ. 3. Σε ότι αφορά στα θέματα δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος θα ζητείται από τις σχολικές μονάδες η εθελοντική συμμετοχή τους σε σχέδια στρατηγικών συνεργασιών με επιχειρήσεις στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής τους Ευθύνης (συμφωνία για τοποθέτηση μεγάλου αριθμού φωτοβολταϊκών και άλλων περιβαλλοντικών συστημάτων σε συμφέρουσες για όλους τιμές). Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy

Ανάπτυξη νέων βιωματικών δράσεων Έρευνα σε όλους τους τομείς αναφοράς: περιβάλλον, εκπαίδευση, σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και δράσεις οικονομικής υποστήριξης σχολικών μονάδων. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy 06.02.2012

Σύνοψη οφέλους στόχων: Περιβάλλον: α) Μετατροπή ενός αποβλήτου (τηγανελαίου) σε ένα χρήσιμο υλικό, το βιοντίζελ και β) από τα έσοδα του προγράμματος, προώθηση περιβαλλοντικών δράσεων στα σχολεία. Εκπαιδευτικό: Εκπαίδευση, ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συνεργασία εκπαιδευτικών, μαθητών, γονιών/ συγγενών/φίλων μαθητών, πολιτών, ιδιωτών και τοπικής αυτοδιοίκησης στη βάση της συνεργασίας και αλληλεπίδρασης, αξιοποιώντας το παραγόμενο με το θέμα παιδαγωγικό υλικό. Κοινωνικό: Οικονομικό: Συνεργασία όλων των κοινωνικών εταίρων: πολιτών (γείτονες των σχολικών μονάδων), Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών (ΑΚΤΗ), ιδιωτών (EuroLife, εστιάτορες, κλπ) για πρώτη φορά με το νέο ανοιχτό σχολείο, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το Υπ. Παιδείας και τους οικείους Δήμους. Προώθηση ενός νέου μοντέλου ανάληψης της διαχείρισης οικονομικά βιώσιμων δράσεων σε μη κερδοσκοπική βάση. Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΑΚΤΗ Κέντρο Μελετών και Έρευνας www.akti.org.cy

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!