ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ Εισηγητής : ΦΑΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Επιβλέπων Διδάσκων: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΙΝΙΩΤΗΣ Α.Μ. : 2112012245 ΧΙΟΣ, 27/10/15 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 1.1 ΓΕΝΙΚΑ.....4 1.2ΣΚΟΠΟΣ....4 1.3ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ..5 2.ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.....5 2.1.ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ....5 2.2.ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ...6 2.3ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ....7 2.4.ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΜΙΑ START UP ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ..... 8 2.5ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΓΚΕΣ ΝΕΟΦΥΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. 10 3.ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ. 11 3.1. ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ...12 3.2.ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ...13 3.3ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ..15 3.4.ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ...17 3.5ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ. 23 3.6.ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ....29 3.7ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΕΡΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΓΙΑ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.....34 4.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.... 35 4.1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ START UP BUSINESS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.35 4.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 38 2
4.3ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ..40 4.4ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ...41 5.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.42 5.1.ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ.42 5.2.ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ.44 5.3.ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΗ 44 3
1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1ΓΕΝΙΚΑ Από αρκετούς έχει λεχθεί ότι ζούμε στον αιώνα της επανάστασης της τεχνολογίας, όπου η τεχνολογία θριαμβεύει και έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Η τεχνολογία διαχέεται παντού και σε οτιδήποτε απαιτεί εξέλιξη όπως για παράδειγμα τα κινητά τηλέφωνα έως τις επιχειρήσεις σήμερα. Τι εννοούμε όμως τεχνολογία σε μια επιχείρηση; Ευσταθεί ένας τέτοιος όρος ; Μήπως ένα μέρος παραπέμπει στις αποκαλούμενες νεοφυείς επιχειρήσεις ή όπως λέγονται με τον αγγλικό όρο start ups business ; Εκτός όμως από το παρόν και το μέλλον που πλέον όπως είναι δεδομένο ανήκει στην τεχνολογία, υπάρχει και το παρελθόν, το οποίο πάντα αποτελεί βάση για την εξέλιξη και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Στον τομέα των επιχειρήσεων εκτός από καινοτόμες ιδέες όπως είναι οι νεοφυείς επιχειρήσεις, χρειάζεται για την επιτυχία τους και μια νομική υποστήριξη, στην οποία πρέπει να βασίζονται και να τηρούν, έτσι όπως οι σημερινές κοινωνίες για παράδειγμα διέπονται από κανόνες, έτσι, και ένας οργανισμός, μια κοινωνική οντότητα πρέπει να τηρεί κάποιους κανόνες, να έχει έναν εσωτερικό κώδικα δεοντολογίας. Μπορεί όμως ένας οργανισμός να επιλέξει εν μέρει σε ποιους κανόνες θέλει να υπακούει: Η απάντηση είναι ενδιαφέρον, είναι θετική και θα αναλυθεί περαιτέρω στην συνέχεια με την ανάλυση επιλογής εταιρικού σχήματος. 1.2 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της συγκεκριμένη συγγραφής είναι η εύρεση πληροφοριών και δεδομένων. Δύο σημαντικοί διαχωρισμοί που κάνουν την διαφορά. Πληροφορία είναι ένα μήνυμα που δεν γνωρίζουμε πότε αν όντως ισχύει, αν πράγματι ευσταθεί το μήνυμα και γενικότερα αν είναι μελετημένο και αληθές. Σε αντίθεση, εάν κάτι είναι μελετημένο και αληθές λέγεται δεδομένο, δηλαδή είναι ορθό! Στο θέμα ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟ ΕΤΑΙΡΚΟ ΣΧΗΜΑ, θα συλλέξουμε πληροφορίες και δεδομένα με σκοπό την κατανόηση, την μελέτη αλλά και την εξέλιξη του παραπάνω θέματος που πολλοί ισχυρίζονται ότι είναι κομβικό για την χώρα μας, καθώς η επιχειρηματικότητα και οι επενδύσεις είναι ένας εφικτός δρόμος για την προσπάθεια εξόδου της χώρα μας από την ανθρωπιστική και οικονομική κρίση που την μαστίζει τα τελευταία χρόνια. 4
1.3 ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ Στόχος της μελέτης είναι να κατανοήσουμε και να ορίσουμε τον όρο νεοφυείς επιχειρήσεις και πως αυτές συμβάλλουν σε ένα καλύτερο μέλλον, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ευρύτερο γεωγραφικό πεδίο. Στόχος επίσης είναι να μελετήσουμε το πως βλέπει η Ευρώπη το εγχείρημα των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, πως η χώρα μας και ποια πλεονεκτήματα υπάρχουν στο να αναλάβει κάποιος την ίδρυση τις προαναφερόμενης εταιρείας αλλά και ποια τα μειονεκτήματα και τις δυσκολίες που θα πρέπει να αντιμετωπίσει και κατά το ξεκίνημα του. Από την άλλη πλευρά που αφορά το προκρινόμενο εταιρικό σχήμα θα γίνει ευρεία αναφορά στα βασικά εταιρικά σχήματα που κυριαρχούν κατά πρωτίστως ( ΟΕ, ΕΕ, ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ ), και θα αναλυθεί, πως ένας επιχειρηματίας ανάλογα με τον κλάδο που θέλει να δραστηριοποιηθεί, ποιο απ όλα τα εταιρικά σχήματα θα επιλέξει και τι όφελος, κυρίως νομικό θα έχει από το καθένα. 2.ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 2.1 ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ Νεοφυής επιχείρηση είναι μια καινοτόμος ιδέα, μια πρωτότυπη, που δεν έχει επαναληφθεί στο παρελθόν. Συνήθως ο όρος start up παραπέμπει στην τεχνολογία και είναι συνδεδεμένος με καινοτόμες ιδέες που ταυτίζονται με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εφαρμογές που παρέχονται στα κινητά τηλέφωνα. Μια start up επιχείρηση θα πρέπει να έχει τρία βασικά συστατικά: α)νέα δραστηριότητα β)καινοτόμος ιδέα, γ)προδιαγραφές για γρήγορη εξάπλωση και ανάπτυξη της ιδέας. Για να ολοκληρωθεί πλήρως ο ορισμός ας ορίσουμε κάποια παραδείγματα τα οποία δεν αποτελούν νεοφυείς επιχειρήσεις αλλά παρ όλα αυτά κάποιοι της βαπτίζουν καθ αυτόν τον τρόπο. Πρώτο αντιπαράδειγμα: Αποφάσισα να αναλάβω το ζαχαροπλαστείο της οικογένειας μου αλλά θέλω να καινοτομήσω με έναν ξεχωριστό τύπο γλυκών. Αντί για παγωτό στα γλυκίσματα θα έχει παγωμένο γιαούρτι. Εδώ γίνεται ένα λογοπαίγνιο, δεν πρόκειται για μια εταιρεία start up αλλά για εταιρεία που κάνει starting up, δηλαδή όταν κάτι προϋπάρχει και προσπαθείς να το τροποποιήσεις. Πάντα είχαμε ζαχαροπλαστείο, η διαφοροποίηση του παγωμένου γιαουρτιού δεν αλλάζει το χαρακτήρα της επιχείρησης. Επίσης, δεν μπορούμε να έχουμε γρήγορη ανάπτυξη καθώς μιλάμε για ένα ζαχαροπλαστείο που χωρίς υποβαθμισμένο ύφος, η ανάπτυξη σε τέτοιους κλάδους, είναι εντελώς διαφορετική στρατηγική. Δεύτερο αντιπαράδειγμα: Αποφάσισα να δημιουργήσω μια εταιρεία που φτιάχνει mobile εφαρμογές για windows mobile phones 5
Το συγκεκριμένο παράδειγμα έχει ομοιότητες με το προηγούμενο, το γεγονός ότι θα παράγουμε ένα καινούργιο λογισμικό δεν μας κάνει μια start up καθώς δεν είναι καινοτόμο αφού έχει προϋπάρξει στο παρελθόν, η παραγωγή λογισμικού. Σε αντίθεση με τα αντιπαραδείγματα, ας δώσουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αντιπροσωπεύει τον ορισμό που δώσαμε παραπάνω. Παράδειγμα έννοιας start up: Είμαστε στην δεκαετία του 90, όπου το Internet έχει αρχίσει να εισχωρεί στην καθημερινότητα της κοινωνίας. Υπάρχει όμως το πρόβλημα ότι αν και οι άνθρωποι που το χρησιμοποιούν γνωρίζουν ότι υπάρχει κάπου η πληροφορία, δεν ξέρουν πως θα την αναζητήσουν και που να κατευθυνθούν στο αέναο κύμα πληροφοριών του διαδικτύου. Έτσι λοιπόν γεννιέται μια εκ των πρώτων start up με τον σύγχρονο ορισμό. Το όνομα αυτής,yahoo! Ήταν ο χρυσός οδηγός της εποχής,η οποία αμειβόταν για να καταχωρεί συγκεντρωμένες και δομημένες της πληροφορίες του διαδικτύου. Η ανάπτυξη της είναι απερίγραπτα θαυμάσια και γρήγορη καθώς σχεδόν όλοι οι χρήστες του διαδικτύου είχαν βάλει στην αρχική τους σελίδα την ΥΑΗΟΟ. Η YAHOO είναι μια κλασσική start up που ξεκίνησε χωρίς συγκεκριμένο μοντέλο αλλά αναγνωρίζοντας μια ανάγκη. 2.2 ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Οι χώρες της Ευρώπης θέλουν ηγετικό ρόλο στο ντόμινο της ανόδου των νεοφυών επιχειρήσεων που παρουσιάζεται την τελευταία πενταετία. Ένα μεγάλο μειονέκτημα των νεοφυών επιχειρήσεων είναι ο τρόπος χρηματοδότης τους, φαίνεται όμως ότι η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να προσφέρει κάποιες διευκολύνσεις. Πιο συγκεκριμένα, τον τίτλο της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας για τις start ups επιχειρήσεις κατακτά το Βερολίνο, με τη γερμανική μητρόπολη να αποσπά την πανευρωπαϊκή πρωτιά από το Λονδίνο και να γίνεται η πιο "παραγωγική" γενέτειρα νεοφυών εταιρειών στην Ευρώπη. Ιδιωτικά κεφάλαια επένδυσαν περισσότερα από 1,9 δις το 1ο εξάμηνο του 2015 σε start ups, που φύονται στο γερμανικό έδαφος, έναντι περίπου 1,6 δις, που κατευθύνθηκαν σε νεοφυείς εταιρείες, με έδρα το Βερολίνο, κατά τη διάρκεια του 2015. Μάλιστα, τα συνολικά κεφάλαια, τα οποία απορρόφησαν start ups με καταγωγή το Βερολίνο το 1ο εξάμηνο του 2015, είναι σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερα απ' όσα επενδύθηκαν συνολικά στην περιοχή το 2014. Με τα επιτόκια να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά και τις αγορές να "διψούν" για επενδύσεις σε νέες εταιρείες, υψηλού καινοτομικού προφίλ, η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη για τους επενδυτές, που αναζητούν επιχειρήσεις, για να τοποθετηθούν, αλλά και για τις ίδιες τις εταιρείες, που αναζητούν χρηματοδοτικά κεφάλαια, διαπιστώνει σχετική έρευνα της Ernst & Young. Η έρευνα στηρίζεται στις απαντήσεις 181 ιδρυτών νεοφυών επιχειρήσεων στη Γερμανία και συγκρίνει τις επιδόσεις τους με τις αντίστοιχες εταιρειών στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την έρευνα, οι επιδόσεις του Βερολίνου εκτοπίζουν το Λονδίνο, το οποίο κατέχει παραδοσιακά την πρωτιά στην Ευρώπη, ως "νούμερο ένα" αγορά για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει ότι το 1ο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, η βρετανική πρωτεύουσα και το οικοσύστημα των start ups, που αυτή στεγάζει, υποδέχτηκαν συνολικά κεφάλαια της τάξης του 1,1 δις. "Πάντα λέγαμε ότι θέλουμε να πάρουμε την πρώτη θέση από το Λονδίνο και πλέον το έχουμε ήδη κάνει", σχολιάζουν πολιτικές πηγές του Βερολίνου στο Tagesspiegel. "Οι πιο πρόσφατοι αριθμοί επιβεβαιώνουν την πορεία μας, καλλιεργώντας περαιτέρω το έδαφος για τη 6
start up σκηνή του Βερολίνου", προσθέτουν. Επιπλέον η Ευρώπη θα πρέπει να πανηγυρίσει μια παγκόσμια διάκριση. Σύμφωνα με την αξιολόγηση του Global Startup Ecosystem Ranking, τέσσερις ευρωπαϊκές πόλεις ( ΛΟΝΔΙΝΟ, ΒΕΡΟΛΙΝΟ, ΠΑΡΙΣΙ, ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ ), κέρδισαν μια θέση στην παγκόσμια 20αδα με τι πόλεις που έχουν το πιο γόνιμο έδαφος για να δημιουργήσει και να επενδύσει κάποιος μια νεοσύστατη επιχείρηση. Το Λονδίνο καταλαμβάνει την έκτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, το Βερολίνο κατατάσσεται στην ένατη, το Παρίσι βρίσκεται στην ενδέκατη θέση, ενώ το Άμστερνταμ στην 19η.Τις πρώτες δέκα θέσεις των περιοχών, με το πιο δυναμικό περιβάλλον για τις νεοφυείς εταιρείες συμπληρώνουν το Σικάγο, το Σιάτλ και η Σιγκαπούρη. Μεταξύ των είκοσι θελκτικότερων πόλεων για τη νεοφυή επιχειρηματικότητα είναι το Σάο Πάολο, η Μόσχα, το Όστιν (Τέξας-ΗΠΑ), το Μπανγκαλόρ (Ινδία), το Τορόντο, το Βανκούβερ και το Μόντρεαλ. 2.3 ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα η σύσταση και η ανάπτυξη όχι μόνον νεοφυών επιχειρήσεων αλλά και γενικότερων μορφών εταιριών ενέχει αρκετά μεγάλο επιχειρηματικό ρίσκο. Σε εποχές μελανές από οικονομικής και ανθρωπιστικής πλευράς είναι επίσης μελανές και από πολιτικής πλευράς καθώς μάταια οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αναστήσουν την Ελλάδα. Ο μεγαλύτερος εχθρός για τις νεοφυείς επιχειρήσεις είναι η εύρεση κεφαλαίων καθώς τα επενδυτικά κεφάλαια ( ή όπως αποκαλούνται διεθνώς venture capitals), είναι δυσεύρετα καθώς με το κλίμα που επικρατεί στην χώρα δύσκολα κάποιος επενδυτής θα τοποθετήσει τα χρήματα του στην χώρα μας. Εκτός όμως από αυτό, η Ελλάδα δεν είναι εύφορο έδαφος καθώς ως επαγγελματική στέγη των επιχειρήσεων δεν θα προτεινόταν, αφού διαρκώς και με αμείωτους ρυθμούς η φορολογία τείνει να αυξάνεται. Παρ όλα αυτά τα σοβαρά προβλήματα της Ελλάδος, υπάρχουν start ups εξαιρέσεις, που με χαλεπούς καιρούς κατάφεραν και άντεξαν τις πιέσεις. Η Crypteia Networks δημιουργήθηκε το 2012 και με έδρα το Περιστέρι αναπτύσσει εταιρικές λύσεις ασφαλείας στο cloud για τον εντοπισμό και την αποτροπή σε τρέχοντα χρόνο κινδύνων όπως κλοπή δεδομένων ή κυβερνοεπιθέσεων. Ο κλάδος της ασφάλειας είναι ένας από τους μεγαλύτερους σε μέγεθος και αξία στην ψηφιακή οικονομία και η ελληνική εταιρεία προσέλκυσε το ενδιαφέρον της PCCW, επιχειρηματικής μονάδας με διεθνή παρουσία της μεγαλύτερης εταιρείας τηλεπικοινωνιών στο Χονγκ Κονγκ. Η εταιρεία και η ομάδα της απορρίφθηκε από την PCCW για ποσό που δεν δημοσιοποιήθηκε, ωστόσο θα παραμείνουν και αυτοί στην Ελλάδα, λειτουργώντας ως αυτόνομη θυγατρική, διατηρώντας το όνομα και την φήμη της, αξιοποιώντας ωστόσο το διεθνές πελατολόγιο της PCCW. Την στιγμή της εξαγοράς η Crypteia Networks αριθμούσε πάνω από 150 πελάτες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, αλλά και η Ελλάδα. Ένα άλλο λαμπρό παράδειγμα είναι το Taxibeat, το οποίο έχει καθιερωθεί στη «συνείδηση» του ελληνικού επιχειρηματικού οικοσυστήματος ως η πιο σημαντική start up εταιρεία. Μέσα στο 2014,τρία χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του, το Taxibeat εξακολούθησε να θεωρείται η πιο σημαντική κινητή εφαρμογή για κλήση ταξί στη χώρα, ενώ στο εξωτερικό η αποχώρηση από τις αγορές του 7
Βουκουρεστίου, του Παρισιού και του Όσλο αντισταθμίστηκε από την έναρξη λειτουργίας στην Λίμα και την ανάπτυξη μεριδίων στην Βραζιλία και στην Πόλη του Μεξικό. Μέσα στο έτος, η εταιρεία προχώρησε στο επαναλανσάρισμα της υπηρεσίας Boxi, μέσω της οποίας οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να αποστείλουν αντικείμενα μέσω του συνεργαζόμενου στόλου ταξί, με προοπτικές να «διαταράξει» την αγορά των ταχυμεταφορών. Το τέλος του 2015, πάντως, αναμένεται να είναι συναρπαστικό καθώς στον εγχώριο ανταγωνισμό (με εταιρείες όπως η Taxiplon) ήλθε να προστεθεί και η αμερικανική εταιρεία Uber, η οποία επέλεξε να λανσάρει στην Αθήνα όχι κάποια από τις αμφιλεγόμενες υπηρεσίες διασύνδεσης επιβατών με ιδιώτες οδηγούς, αλλά να συνεργασθεί και αυτή με τους αδειοδοτημένους οδηγούς ταξί της πόλης. Τα παραπάνω δύο παραδείγματα είναι μια ελπίδα για να δημιουργηθούν περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις αλλά επίσης και ελπίδα προσέλκυσης χρηματοδότησης από εγχωρίους ή ξένους επενδυτές. 2.4 ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΜΙΑ START UP ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Με δεδομένο ότι ένας ιδρυτής μιας start up έχει συλλάβει μια καινοτόμο ιδέα, στην συνέχεια θα πρέπει να γνωρίζει τα επόμενα βήματα προς την υλοποίηση της, το ξεκίνημα της δηλαδή όπως θα λέγαμε σωστότερα. Πρώτα απ όλα, λοιπόν, θα πρέπει να μελετήσει την αγορά σφαιρικά, να ξέρει τους ανταγωνιστές του και να τους αναλύσει βρίσκοντας τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους, οπού σε αυτά θα πρέπει να δώσει βάση και να έχεις ως στόχο όταν εισέλθει στην αγορά. Επίσης, θα πρέπει να γίνει ανάλυση και να γνωρίζει αυτός που επιχειρεί πως το προϊόν του δεν καλύπτεται ήδη από τον ανταγωνισμό, πως θα προσελκύσει τους πελάτες του ή πολύ απλά ποιο θα είναι το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αναπτύξει την ιδέα του σε μεγαλύτερη ανάλυση να δώσει έμφαση στην ίδια την ιδέα αλλά και στην ανάπτυξη της εταιρείας και των προϊόντων της ή των υπηρεσιών της. Θα πρέπει δηλαδή, να ακτινογραφήσει την start up σε ένα Business plan ( επιχειρηματικό σχέδιο ), παρέχοντας την δυνατότητα να γνωρίζει πλήρως την εταιρεία του και παράλληλα και μια ευκαιρία επίλυσης ενός σοβαρού μειονεκτήματος του, το οποίο δεν είναι άλλο από τα venture capitals ή απλά από την εύρεση χρηματοδότησης. Διαβάζοντας κάποιος επενδυτής το business plan της εταιρίας υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να επενδύσει και ειδικότερα όταν πρόκειται για μια start up που αντιπροσωπεύει κάτι καινοτόμο με γρήγορη ανάπτυξη, δηλαδή κάτι σαν ένα λαχείο για έναν επενδυτή καθώς θα του επιφέρει αρκετά κέρδη σε εύλογο χρονικό διάστημα εάν επιτύχει η εταιρεία. Αντίθετα, όσον αφορά την ιδία την εταιρεία θα πρέπει να βρεθεί το όνομα της. Είναι ένα λεπτό σημείο το όνομα της start up καθώς θα πρέπει να αντιπροσωπεύει αυτό που θα προσφέρει ως ιδανικό, αξιόπιστο και κατάλληλο και να συνδέεται με το λεγόμενο επικοινωνιακό παιγνίδι των καταναλωτών με την εταιρεία. Ακόμα, θα πρέπει να επιλέξει ο ιδρυτής τους κατάλληλους συνεργάτες του. Δύο στενοί συνεργάτες είναι απαραίτητοι κρίκοι σε μια start up. Ο πρώτος είναι ο δικηγόρος, ο οποίος θα συμβουλεύει για την νομική υπόσταση της εταιρείας, δηλαδή τι είναι συμφέρον, ποιοι περιορισμοί υπάρχουν και γενικότερα μια νομική καθοδήγηση. Ο δεύτερος 8
απαραίτητος συνεργάτης είναι ο λογιστής καθώς τα λογιστικά αποτελούν ένα σπουδαίο πόστο σε μια εταιρεία. Εφόσον αυτές οι αναλύσεις γίνουν προσεκτικά και σε στενό κύκλο, προτού περάσουμε στο τελικό στάδιο της εφαρμογής του επιχειρήματος θα πρέπει να διασφαλίσουμε την ιδέα μας, την καινοτομία μας, το όλο σκεπτικό για την start up καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να μας κλέψουν την ιδέα, να την χρησιμοποιήσει κάποιος άλλος αντί για τον εμπνευστή της. Πρέπει, λοιπόν, να κατοχυρώσουμε το domain name, και να συμβουλευτούμε το δικηγόρο μας είτε πρόκειται για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, είτε για εμπορικό σήμα ή πνευματικά δικαιώματα. Τέλος, ένα μεγάλο μειονέκτημα το οποίο αναφέρθηκε και παραπάνω είναι η εύρεση χρηματοδότησης. Έχω την ιδέα, δεν έχω τα λεφτά, επικρατεί στο επιχειρηματικό λεξιλόγιο και στην επιχειρηματική αγορά. Ένας τρόπος εύρεσης κεφαλαίων είναι με bootstrapping, κάνω κάτι δηλαδή χωρίς την βοήθεια του άλλου. Διαθέτω δηλαδή κάποιες καταθέσεις και αποθέματα προσωπικά και αυτοχρηματοδοτώ το ξεκίνημα μου. Αυτό έχει αρκετά πλεονεκτήματα καθώς είναι μια πολυτέλεια για λίγους αφού κάνοντας bootstrapping δεν χάνεις χρόνο στην αναζήτηση κεφαλαίων και επενδυτών αλλά και έχεις και τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας σου. Επίσης, υπάρχουν οι λεγόμενοι επιχειρηματικοί άγγελοι. Αυτοί είναι ιδιώτες επενδυτές και ενδιαφέρονται να επενδύσουν ίδια κεφάλαια σε μια εταιρεία παίρνοντας ως αντάλλαγμα εταιρικό μερίδιο ή μετοχές. Οι επιχειρηματικοί άγγελοι χρηματοδοτούν τα πρώτα στάδια της start up με σχετικά μικρά ποσά και με μεγάλο ρίσκο που οι venture capitalists δεν θα έπαιρναν ποτέ. Πιστεύουν στην ιδέα, στην ομάδα και τα άτομα και όχι στους αριθμούς, όπως οι venture capitalists και είναι πρόθυμοι να δώσουν την τεχνογνωσία τους και την εμπειρία τους, όπου παρ όλο όμως την ισχυρή και γενναιόδωρη βοήθεια τους θα έχουν απαίτηση να είναι στην διοίκηση της εταιρείας. Άρα δεν θα ήταν σφάλμα να τους ονομάσουμε και ως συνεταίρους μας. Τα venture capital τώρα είναι αδιαμφισβήτητα η πιο δημοφιλής και εντυπωσιακή πηγή χρηματοδότησης. Τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών ή καινοτόμα κεφάλαια ανασύρονται από ένα επαγγελματικά οργανωμένο fund επενδυτών που ποντάρουν σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου και σε νέες start ups, κυρίως βέβαια στον χώρο της τεχνολογίας. Οι venture capitalists θα επενδύσουν αφού η εταιρεία έχει κάνει τα πρώτα της βήματα και έχει αριθμητικά αποτελέσματα και πρόοδο. Αυτή είναι και οι μεγάλη διαφορά με τους επιχειρηματικούς αγγέλους. Οι VCs είναι προσηλωμένοι στην εταιρεία και θέλουν να είναι κερδοφόρα και δουλεύουν πάνω σε αυτό κάτι που ωφελεί τον ιδρυτή, καθώς αποτελεί μεγάλο προσόν να τον συμβουλεύουν επενδυτές που είναι έμπειροι στην αγορά. Επίσης, ένας ακόμα τρόπος χρηματοδότησης της start up που θέλουμε να δημιουργήσουμε είναι με growdfunding, δηλαδή διαδικτυακή χρηματοδότηση μέσω μιας on line πλατφόρμας. Ο δημιουργός της ιδέας παρουσιάζει στο κοινό την ιδέα του, καθορίζει πακέτα χρηματοδότησης και προσφέρει αντίστοιχα οφέλη που προκύπτουν από αυτά. Πλεονέκτημα αυτού του εγχειρήματος είναι ότι αυτοί που επενδύουν δεν αποκτούν μετοχές ή εταιρικό μερίδιο και ο δημιουργός διατηρεί τα ηνία, τον έλεγχο της εταιρείας του. Αξίζει βέβαια να αναφέρουμε ότι αυτή η μέθοδος ευσταθεί για το ξεκίνημα της start up και όχι για μακροπρόθεσμα. Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι για να ξεκινήσεις μια start up υπάρχουν τρόποι και χωρίς να διαθέτεις το ανάλογο κεφάλαιο αλλά επίσης συμπεραίνουμε ότι τα venture capitals και οι start ups πάνε μαζί γιατί ο στόχος κάθε εταιρείας και κάθε επιχειρηματία είναι να μεγεθυνθεί, να διευρυνθεί κάτι το όποιο όπως όλα δείχνουν 9
στις start up που στην πλειοψηφία τους δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα κεφάλαια αυτές οι δυο λέξεις είναι συνώνυμες. 2.5 ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΓΚΕΣ ΝΕΟΦΥΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι ανάγκες των νεοφυών επιχειρήσεων είναι πολλαπλές εκτός της βασικής ανάγκης της εύρεσης κεφαλαίων, δηλαδή του κόστους τους, που αναφέρθηκε παραπάνω. Οι ανάγκες-προβλήματα των νεοφυών επιχειρήσεων χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Εξωτερικά προβλήματα και ανάγκες και εσωτερικά προβλήματα και ανάγκες. Εξωτερικά προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις έχουν να κάνουν με το εξωτερικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται και της επηρεάζει άμεσα χωρίς όμως να μπορούν να το ρυθμίσουν ή να το ελέγξουν σε απόλυτο βαθμό. Το εξωτερικό περιβάλλον μίας start up business επηρεάζεται, δηλαδή, κυρίως από την κυβέρνηση της χώρας που δραστηριοποιείται. Η κυβέρνηση ρυθμίζει βασικά εταιρικά θέματα που αφορούν γενικότερα τις επιχειρήσεις και ειδικότερα τις start up. Τέτοια θέματα είναι το πώς βλέπουν οι κυβερνήσεις το κεφάλαιο των επενδύσεων, έτσι ώστε να εγκρίνουν επιχειρηματικές επενδυτικές προτάσεις, το πώς φορολογούν τους ελεύθερους επιχειρηματίες, που είναι από τα βασικότερα κομμάτια και με ποια εταιρικά σχήματα που αναγνωρίζονται από το κράτος θα αναβιώσει μια νεοφυής επιχείρηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εξωτερικού προβλήματος των start up ανάλογα από την χώρα που δραστηριοποιούνται είναι της Ελλάδος, καθώς τα capital controls ήταν ένα κομβικό εξωτερικό πρόβλημα για τις start ups της χώρας μας. Για παράδειγμα η εταιρία Uber έχει κάνει παύση στις δραστηριότητες της στην Ελλάδα, καθώς, δεν υπάρχει η δυνατότητα δρομολόγησης των συναλλαγών που πραγματοποιούνται με πιστωτικές κάρτες. Αντίστοιχο πρόβλημα παρουσιάστηκε και στην Taxibeat, λόγω του γεγονότος 10
ότι η εταιρία που πραγματοποιεί την εκκαθάριση των συναλλαγών βρίσκεται στο εξωτερικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ηλεκτρονικό χρήμα να φεύγει προσωρινά στο εξωτερικό και να επιστρέφει μετά την εκκαθάριση του στην Ελλάδα. Επίσης, όσον αφορά το φορολογικό που προαναφέρθηκε είναι άλλο ένα αγκάθι και εξωτερική απειλή για τις νεοφυής επιχειρήσεις. Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα, όπου, επενδυτές είχαν την πρόθεση να επενδύσουν σε start ups business αλλά όταν ενημερώνονται για το φορολογικό κλίμα της αντίστοιχης χώρας απειλούν είτε με την ίδρυση άλλης θυγατρικής εταιρίας στο εξωτερικό είτε με την φυγή τους. Το φαινόμενο αυτό είναι αυξημένο στην χώρα μας και καταστροφικό καθώς σε συνάρτηση με άλλα εξωτερικά προβλήματα όπως δυσκολία στην χρηματοδότηση, δυσκολία γρήγορης ένταξης στα προγράμματα ΕΣΠΑ, την γραφειοκρατία και τις υψηλές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις που αφαιρούν πολύτιμα κεφάλαια κίνησης, το μέλλον φαντάζει ζοφερό. Από την αντίθετη πλευρά οι start ups business αντιμετωπίζουν και εσωτερικές ανάγκες και προβλήματα. Οι ανάγκες αυτές έχουν να κάνουν με την διαχείριση εκ των έσω της εταιρίας και τα προβλήματα αυτά μπορεί να τα διαχειριστεί και να τα λύσει η ίδια η εταιρία με το κατάλληλο στρατηγικό πλάνο. Ως βασικότερα εμπόδια καταγράφονται η εσωτερική γραφειοκρατία, η έλλειψη υποδομών και η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού, καθώς οι start up business στην πλειοψηφία τους απευθύνονται στην τεχνολογία και την εξέλιξη με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αποτυχίας του σχεδίου τους λόγω του δύσκολου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Τέλος, οι επιχειρηματίες που θα αποφασίσουν να συστήσουν μια νεοφυή επιχείρηση θα πρέπει επίσης να προσέξουν και το εταιρικό σχήμα που θα ενταχθούν, να τους ταιριάζει και να αντιπροσωπεύει τον σκοπό τους. Τα δύο μεγαλύτερα λάθη που γίνονται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι οι διαχειρίσεις του κόστους και η επιπολαιότητα των επιχειρηματιών καθώς δεν είναι λίγοι οι επιχειρηματίες οι οποίοι σκέφτονται μια επιχειρηματική ιδέα και στην συνέχεια επιλέγουν βιαστικά και χωρίς μελέτη κάποιο εταιρικό σχήμα και την συστήνουν. Αυτό ελλοχεύει πολλαπλούς κινδύνους για την εταιρία και την ιδέα του επιχειρηματία. Στην συνέχεια θα παρουσιάσουμε τα εταιρικά σχήματα που υπάρχουν στο Ελληνικό δίκαιο, θεωρώντας ότι το ορθότερο εταιρικό σχήμα που πρέπει να επιλέξει κάποιος που ιδρύει μια start up business είναι το νέο εταιρικό σχήμα η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία, καθώς είναι αρκετά ευέλικτη και ταιριάζει στην κουλτούρα και την φιλοσοφία των νεοφυών επιχειρήσεων, τεκμηριώνοντας την άποψη αυτήν στην ανάλυση που ακολουθεί για το εν λόγω εταιρικό σχήμα. 3. ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ 11
3.1 ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ Με τον όρο εταιρικό σχήμα θέλουμε να εκφράσουμε ποια θα είναι η νομική ταυτότητα μιας επιχείρησης ανάλογα με τον κλάδο που δραστηριοποιείται, τους στόχους αλλά και το όραμα που έχει σχεδιάσει. Επίσης, εύλογα μπορεί να θεωρηθεί και μέτρο πρόληψης σε περιπτώσεις που το εξωτερικό της περιβάλλον ή τα εσωτερικό της καταρρέουν και πρέπει να κινηθεί νομικά με γνώμονα πάντα το εμπορικό δίκαιο και συγκεκριμένα το εταιρικό της σχήμα, δηλαδή εάν χαρακτηρίζεται ως Ανώνυμη Εταιρία, Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία, Ομόρρυθμη Εταιρία ή Ετερόρρυθμη Εταιρία. Τα παραπάνω είναι το πιο διαδεδομένα εταιρικά σχήματα, με την ΙΚΕ ( Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία) να είναι σχετικά η πιο νεοσύστατη. Οι εταιρικοί αυτοί τύποι χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες τις προσωπικές εταιρίες όπου μέσα σε αυτές υπάγονται η ομόρρυθμη εταιρία, η ετερόρρυθμη εταιρία, η αστική εταιρία, η αφανής εταιρία αλλά και ο ΕΟΟΣ ( Ευρωπαϊκός Όμιλος Οικονομικού Σκοπού). Από την άλλη πλευρά η δεύτερη και πιο περιπλοκή κατηγορία είναι οι κεφαλαιουχικές εταιρίες που σε αυτήν υπάγονται η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία, η ετερόρρυθμη κατά μετοχές εταιρία, η ευρωπαϊκή εταιρία και φυσικά η εταιρία περιορισμένης ευθύνης και η ανώνυμη εταιρία. Άξιο αναφοράς είναι οι εταιρίες με σωματειακή δομή δηλαδή χωρίς να είναι κεφαλαιουχικές εταιρίες, όπως για παράδειγμα ένα σωματείο ή ένας συνεταιρισμός. Εκτενέστερα, στις προσωπικές εταιρίες το πρόσωπο και η προσωπική συμβολή κάθε εταίρου είναι ο βασικός πυλώνας για την λειτουργία της εταιρίας. Ο εταιρικός σκοπός δεν επιτυγχάνεται μόνο από την συγκέντρωση κεφαλαίων, τα οποία ενδέχεται να μην είναι και αναγκαία αλλά και από την διαρκή εργασία και σύμπραξη μεταξύ των εταίρων, οι οποίοι και διοικούν την εταιρία. Υπάρχει μεταξύ τους ο λεγόμενος ενοχικός δεσμός στον οποίο ισοδυναμεί ότι με τον θάνατο, την πτώχευση ή την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση ενός από τους εταίρους συνεπάγεται και λύση της εταιρίας. Επίσης, προβλέπεται ότι η έξοδος ή η είσοδος ενός εταίρου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την συναίνεση όλων. Επιπλέον, για τις υποχρεώσεις της προσωπικής εταιρίας δεν ευθύνεται μόνο η ίδια για την περιουσία της αλλά και οι ίδιοι οι εταίροι της με την δική τους προσωπική περιουσία. Όσον αφορά τα εταιρικά δικαιώματα και τις εταιρικές υποχρεώσεις ισχύει η αρχή της ισότητας, η οποία μεταφράζεται ότι όλοι οι εταίροι έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις ανεξαρτήτως από την προσφορά τους στην εταιρία ή από τα κεφάλαια που έχουν διαθέσει. Επιβάλλεται δηλαδή κατά κάποιο τρόπο να υπάρχει μια υποχρέωση πίστης των εταίρων μεταξύ τους. Από την αντίθετη πλευρά οι κεφαλαιουχικές εταιρίες, έχουν ως βασικό προ απαιτούμενο για την ίδρυση τους την συγκέντρωση κεφαλαίων. Το πρόσωπο των εταίρων είναι αδιάφορο, για αυτό και η μεταβίβαση της εταιρικής ιδιότητας είναι ελεύθερη, ενώ γεγονότα όπως ο θάνατος, η πτώχευση και η υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση δεν επηρεάζουν την εταιρία και δεν προέρχεται λύση της. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η συνέχιση της εταιρίας, η διαιώνιση της δηλαδή, παρά την αποχώρηση των ιδρυτών της. Επίσης, στις κεφαλαιουχικές εταιρίες, οι 12
εταίροι δεν έχουν ούτε δικαίωμα αλλά ούτε και υποχρέωση εταιρικής συνεργασίας, αφού με την διοίκηση ασχολούνται συνήθως ειδικά όργανα διοικήσεως, τα οποία έχουν αναλάβει αυτό το κομμάτι και δεν είναι ανάγκη να έχουν εταιρική ιδιότητα. Θα μπορούσαμε να πούμε, λοιπόν, ότι υπάρχει μια εκ του νόμου κατανομή αρμοδιοτήτων, σύμφωνα με την οποία η διοίκηση και εκπροσώπηση ανήκει σε ειδικά όργανα διοικήσεως, ενώ για άλλα θέματα μείζονος σπουδαιότητας, όπως η τροποποίηση του καταστατικού, αποφασίζει η συνέλευση των μελών, στην οποία οι εταίροι εκφράζουν την άποψη τους, Οι αποφάσεις της γενικής συνέλευσης λαμβάνονται με κεφαλαιουχική πλειοψηφία. Το μεγάλο πλεονέκτημα των κεφαλαιουχικών εταιριών έναντι των προσωπικών είναι ότι στις προσωπικές δεν μπορεί να γίνει λόγος για συμβατικό δεσμό μεταξύ των εταίρων άρα ούτε λόγος για ύπαρξη υποχρέωσης πίστης των εταίρων, η οποία προϋποθέτει συμβατική σχέση. Επίσης, εξαιρετικά μεγάλης σημασίας είναι το γεγονός ότι σε αντίθεση με τις προσωπικές εταιρίες, στις κεφαλαιουχικές ευθύνεται μόνο η εταιρία για τα εταιρικά χρέη και όχι οι εταίροι. Αυτό όμως είναι, βεβαίως, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που προσπαθεί να επιλύσει η έννομη τάξη. Υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στην προστασία των δανειστών των εν λόγο εταιριών, και αυτό γιατί οι εταίροι πολλές φορές δεν είναι συνεπείς και καταχρώνται τα δικαιώματα τους. Η ύπαρξη των προαναφερθέντων χαρακτηριστικών των προσωπικών και των κεφαλαιουχικών εταιριών σαφώς και δεν είναι δεδομένη. Ο νομοθέτης, ήδη, έχει δημιουργήσει εταιρικούς τύπους προσωπικών εταιριών με κεφαλαιουχικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα η ετερόρρυθμη εταιρία, αλλά και κεφαλαιουχικές με προσωπικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα η ΕΠΕ ( Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης) και ιδίως η ΙΚΕ ( Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία). Ακόμα, και οι συμβαλλόμενοι μπορούν ανάλογα με τους ορισμούς της νομοθεσίας βέβαια, να εισάγουν προσωπικά ή κεφαλαιουχικά στοιχεία στον εταιρικό τύπο που έχουν επιλέξει. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με την τροποποίηση του καταστατικού της εταιρίας. Συμπερασματικά, λοιπόν θα λέγαμε ότι υπάρχει ένα πλάνο και ένας ορισμός που θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές, σε κάποιον,ο οποίος θέλει να κάνει ένα καινούργιο εγχείρημα αλλά παράλληλα του δίνει και την δυνατότητα της ελαστικότητας με την τροποποίηση του εταιρικού μορφώματος που αρχικά έχει επιλέξει εφόσον το επιδιώξει. 3.2 ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Έννοια και χαρακτηριστικά Ομόρρυθμης Εταιρίας : Ομόρρυθμη Εταιρία ή αλλιώς Ο.Ε. είναι η προσωπική εταιρία με νομική προσωπικότητα, η οποία έχει εμπορικό σκοπό και ευθύνονται όλοι οι ιδρυτές ή αλλιώς εταίροι συλλογικά απέναντι στους εταιρικούς δανειστές, στα ενδεχόμενα χρέη και γενικότερα στις υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν για την εταιρία, απεριόριστα και εις ολόκληρόν. Επίσης, η Ο.Ε. καταχωρείτε στο ΓΕΜΗ. Η Ομόρρυθμη Εταιρία είναι η καταλληλότερη εταιρική μορφή όσον αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Υ πάρχει υποχρέωση επιδίωξης κοινού σκοπού, φερεγγυότητα ( απεριόριστη ευθύνη εταίρων ) και κεφάλαια. 13
Σύσταση Ο.Ε. : Για να δημιουργηθεί μια ομόρρυθμη εταιρία, όπως και οποιαδήποτε άλλη εταιρία, χρειάζεται σύναψη εταιρικής σύμβασης. Δεν είναι εφικτό να δημιουργηθεί μια Ο.Ε. από μόνο ένα πρόσωπο, και ο σκοπός της πρέπει να διευκρινίζετε ξεκάθαρα ως εμπορικός. Η καταχώρηση στο ΓΕΜΗ πρέπει να περιέχει στοιχεία που την εξειδικεύουν όπως το όνομα και ην κατοικία των εταίρων της, την εταιρική επωνυμία, την έδρα της, τον σκοπό της και ποιος από τους εταίρους της, την εκπροσωπεί. Όσον αφορά την εταιρική επωνυμία, πρέπει να σχηματίζεται όπως και στις κεφαλαιουχικές, δηλαδή είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων, είτε από το αντικείμενο της επιχείρησης είτε από άλλες ενδείξεις με την προσθήκη των λέξεων Ομόρρυθμη Εταιρία ή Ο.Ε.. Επίσης, η εταιρική επωνυμία σχηματίζεται από το όνομα ενός ή ορισμένων μόνο εταίρων και πρέπει να συνοδεύεται και από την προσθήκη της φράσης και Συντροφιά ή και Σία. Σε περίπτωση, που κάποιος από τους εταίρους αποχωρήσει, απαιτείται η συγκατάθεση του ίδιου ή κληρονόμων του για την χρήση της επωνυμίας. Σχέσεις προς τα έσω και διαχείριση Ο.Ε. : Όλοι οι εταίροι έχουν το δικαίωμα και υποχρέωση άσκησης της διαχείρισης της εταιρίας, αλλά στην Ο.Ε., επιτρέπεται η αρχή της ατομικής διαχείρισης, δηλαδή κάθε εταίρος μπορεί να είναι διαχειριστής της εταιρίας και να την διαχειρίζεται χωρίς την συγκατάθεση των υπολοίπων εταίρων, κάτι το οποίο θεσμοθετήθηκε για λόγους ταχείας λήψης αποφάσεων ( πολλές Ελληνικές οικογένειες έχουν δημιουργήσει την αρχή της ατομικής διαχείρισης βάζοντας ομόρρυθμους εταίρους συγγενικά τους πρόσωπα που δεν έχουν καν σχέση με την εταιρία ή έχουν ελάχιστη και επωμίζονται την αρχή της ατομικής διαχείρισης και φέρουν και την επωνυμία Ομόρρυθμη Εταιρία). Αυτό επιτυγχάνεται, βεβαίως, από την εταιρική σύμβαση, η οποία μεταξύ άλλων μπορεί να προβλέπει οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση, όπως τον ολικό ή μερικό αποκλεισμό ορισμένων εταίρων από την διαχείριση. Πάντως, σε περίπτωση επείγοντος κάθε διαχειριστής εταίρος ή κάθε μη διαχειριστής εταίρος μπορεί να λάβει μόνος του τα δέοντα μέτρα. Για την εξισορρόπηση της ευρείας εξουσίας του διαχειριστή στην ατομική διαχείριση, προβλέπεται δικαίωμα εναντίωσης καθενός από τους άλλους διαχειριστές στην ενέργεια μίας πράξης πριν από την εκτέλεση της. Η παρά την εναντίωση τέλεση της πράξης δεν επηρεάζει διόλου το κύρος της, αλλά ο διαχειριστής έχει το δικαίωμα να υποχρεωθεί σε αποζημίωση λόγω υπέρβασης της ( σχέσεις προς τα έσω) της διαχειριστικής του εξουσίας. Επειδή το δικαίωμα εναντίωσης αναφέρεται στην διοίκηση της εταιρίας, πρέπει να ασκείται με γνώμονα τα συμφέροντα της εταιρίας και όχι τα έξω-εταιρικά συμφέροντα του διαχειριστή εταίρου. Αυτό προκύπτει, σαφώς, από την υποχρέωσης πίστης των εταίρων που απαιτείται για την ίδρυση μια Ομόρρυθμης Εταιρίας. Αντίθετα, στην Ο.Ε., δίνεται το δικαίωμα να αποκλεισθεί κάποιος εταίρος εντελώς από την διαχείριση αλλά έχουν το δικαίωμα να ζητούν από τους διαχειριστές πληροφόρηση, σχετικά με την πορεία των εταιρικών υποθέσεων καθώς, όμως, και να απαιτήσουν λογοδοσία. Σημαντικός περιορισμός της εξουσίας διαχείρισης είναι ότι σε διενέργεια πράξεων εκτός της συνήθους διαχείρισης, δηλαδή σε περιπτώσεις όπως δημιουργίας υποκαταστήματος, υποθήκευση ή εκποίηση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας, απαιτείται και προβλέπεται η συναίνεση όλων των εταίρων είτε είναι διαχειριστές είτε μη. Ακόμα, συναίνεση όλων των εταίρων απαιτείται και σε τροποποιήσεις του καταστατικού της εταιρίας. 14
Σχέσεις προς τα έξω και εκπροσώπηση : Όσον αφορά την εκπροσώπησης της Ομόρρυθμης Εταιρίας, ισχύουν αναλόγως τα όσα ειπώθηκαν και για την διαχείριση της. Ισχύει, δηλαδή, η αρχή της αυτοδιαχείρισης καθώς και της ατομικής εκπροσώπησης. Αυτό πραγματοποιείται για λόγους ταχείας σύναψης συναλλαγών. Η διαμόρφωση αυτή γίνεται διότι όπως είναι αντιληπτό ο κανόνας της συλλογικής εκπροσώπησης δεν είναι κατάλληλος για τις εμπορικές εταιρίες, στις οποίες απαιτείται ταχύτητα και ευελιξία. Το ρίσκο στην συγκεκριμένη ρύθμιση είναι ότι πρέπει να υπάρχει σαφής εμπιστοσύνη μεταξύ των εταίρων της Ο.Ε. Ο εκπρόσωπος θέτει την υπογραφή του κάτω από την εταιρική σφραγίδα, έτσι ώστε να καθίσταται σαφές ότι η προς υπογραφή πράξη αφορά την εταιρία και όχι αποκλειστικά τον ίδιο. Αντίθετα, όμως, μόνο η υπογραφή του διαχειριστή χωρίς την σφραγίδα με την εταιρική επωνυμία, δεσμεύει τον ίδιο τον διαχειριστή εάν δεν γίνεται αντιληπτό και ξεκάθαρο ότι η συναλλαγή γίνεται για την εταιρία και όχι για λογαριασμό του εκπροσώπου. Λύση και Εκκαθάριση μιας Ο.Ε. : Με την λύση της εταιρίας, ξεκινάει αυτόματα το στάδιο των διακανονισμών των εκκρεμών σχέσεων ( στάδιο εκκαθάρισης ) και μόνο δια το τέλος των διακανονισμών αυτών μπορεί να επέλθει η λύση της εταιρίας, παύει δηλαδή η Ο.Ε. να υφίσταται ως νομικό πρόσωπο. Η έννοια διακανονισμός των εκκρεμών σχέσεων μεταφράζεται ότι οι υποχρεώσεις και τα εταιρικά χρέη της εταιρίας απαιτείται να ρυθμιστούν και να εξυπηρετηθούν για να επέλθει η λύση της. Μια Ο.Ε., μπορεί να προβεί σε λύση για λογούς όπως, λήξη του χρόνου διάρκειας της εταιρίας, κάτι το οποίο ορίζεται στην εταιρική σύμβαση ή στο καταστατικό. Αν βέβαια, μετά την πάροδο του προκαθορισμένου χρόνου διαρκείας, η εταιρία συνεχίζει την λειτουργία της σιωπηρά, ισχύει ως εταιρία αορίστου χρόνου. Επίσης λύση της εταιρίας είναι εφικτό να επέλθει από απόφαση των ίδιων των εταίρων, εάν η απόφαση είναι ομόφωνη και με την καταχώριση της απόφασης στο ΓΕΜΗ η Ο.Ε. λύεται. Η κήρυξη σε πτώχευση, είναι ακόμα ένας παράγοντας λύσης της Ο.Ε., απαραίτητο στοιχείο βέβαια είναι η τήρηση των διακανονισμών. Η κήρυξη σε πτώχευση ενός μεμονωμένου εταίρου της Ο.Ε., δεν αποτελεί λόγο λύσης της εταιρίας αλλά εξόδου αυτού από την εταιρία. Τέλος, η Ομόρρυθμη Εταιρία έχει το δικαίωμα μετά την πτωχευτική της αποκατάσταση να συνεχίσει να λειτουργεί ( αναβίωση ) ή η λυθείσα εταιρία ( π.χ. λόγω λήξης του χρόνου διαστήματος), να επαναλειτουργήσει. 3.3. ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Έννοια και χαρακτηριστικά Ετερόρρυθμης Εταιρίας : Η Ετερόρρυθμη Εταιρία είναι μια παραλλαγή της Ομόρρυθμής Εταιρίας, αλλά στην ΕΕ υπάρχουν και εταίροι που ευθύνονται περιορισμένα. Είναι δηλαδή η εταιρία, με νομική προσωπικότητα που επιδιώκει εμπορικό σκοπό και για τις υποχρεώσεις της ένας τουλάχιστον από τους εταίρους ευθύνεται περιορισμένα, όπου γι αυτό το λόγο αποκαλείται ετερόρρυθμος εταίρος, ενώ κάποιος άλλος ευθύνεται απεριόριστα, όπου και αποκαλείται με την σειρά του ομόρρυθμος εταίρος. Αυτή είναι η ουσιώδες διάφορα μεταξύ Ομόρρυθμης 15
και Ετερόρρυθμης εταιρίας. Η Ετερόρρυθμη εταιρία μπορεί να έχει όσους εταίρους επιθυμεί αλλά πρέπει ένας εξ αυτών οπωσδήποτε να είναι έτερος. Σύσταση Ε.Ε. : Για την σύσταση της Ε.Ε., απαιτείται ότι και στη Ο.Ε.. Πρέπει να διευκρινίζετε όμως στο καταστατικό, στην εταιρική σύμβαση, η οποία κατατίθεται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο τα στοιχεία των Ετερόρρυθμων Εταίρων και η αξία της εισφορά τους. Η εταιρική επωνυμία σχηματίζεται όπως και στην ΟΕ, με την προσθήκη των λέξεων Ετερόρρυθμη Εταιρία ή πιο απλά, ΕΕ. Στην επωνυμία της εταιρίας δεν μπορεί να εμφανίζεται το όνομα του ετερόρρυθμου εταίρου, σε αντίθεση με την ΟΕ, και αυτό γίνεται για να αποφευχθούν συγχύσεις, όσον αφορά τα εταιρικά δικαιώματα. Δεν πρέπει οι τρίτοι που συναναστρέφονται με την εταιρία να εκλαμβάνουν τον ετερόρρυθμο εταίρο ως απεριόριστα ευθυνόμενο και να διενεργούν συναλλαγές μαζί του βασιζόμενοι ότι είναι ομόρρυθμος εταίρος. Άξιο αναφοράς είναι όμως ότι στην περίπτωση που το όνομα του ετερόρρυθμου εταίρου περιληφθεί στην επωνυμία η επωνυμία δεν είναι άκυρη, και οι συναλλαγές που διενεργεί ο διαχειριστής είναι δεσμευτικές για την εταιρία αλλά και για τους τρίτους. Ο συγκεκριμένος εταίρος έχει το δικαίωμα αναγωγής κατά των ομόρρυθμων εταίρων σε περίπτωση που πληρώσει χρέος της εταιρίας. Ακόμα η Ετερόρρυθμή Εταιρία μπορεί να προκύψει στη περίπτωση που ο ομόρρυθμος εταίρος θελήσει να λάβει την θέση του ετερόρρυθμου ή στην περίπτωση που εισέλθει στην ΟΕ νέος εταίρος με την μορφή του ετερόρρυθμου ή επίσης όταν στην ΟΕ αποδεχθούν την είσοδο του κληρονόμου εταίρου ως ετερόρρυθμου. Τέλος, σαφώς μπορεί να προέλθει ΕΕ από μετατροπή άλλης εταιρικής μορφής, όπως από μετατροπή Ανώνυμης Εταιρίας, Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης και ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρίας. Σχέσεις προ τα έσω της Ε.Ε. : Ο ετερόρρυθμος εταίρος, όπως προαναφέρθηκε συμμετέχει εκτός εξαιρέσεων μόνο κεφαλαιουχικά στην εταιρία, κάτι που συνεπάγεται ότι έχει λιγότερα δικαιώματα και υποχρεώσεις από τις αντίστοιχες του ομόρρυθμου εταίρου. Άρα, εξουσία διαχείρισης έχουν μόνο οι ομόρρυθμοι εταίροι, και όχι οι ετερόρρυθμοί. Επίσης, ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στην λήψη των αποφάσεων αλλά ούτε στην διαχείριση σε υποθέσεις που αφορούν την εταιρία. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει δικαίωμα εναντίωσης στις πράξεις του διαχειριστή ομόρρυθμου εταίρου, εκτός βέβαια και αν η πράξη υπερβαίνει την συνήθη διαχείριση ή του ανατεθούν διαχειριστικά καθήκοντα βάσει σχετικής πρόβλεψης στην εταιρική σύμβαση. Από την άλλη πλευρά όμως, έχει δικαίωμα να ελέγχει τους εταιρικούς λογαριασμούς και τα βιβλία της εταιρίας, το οποίο βέβαια σαφώς μπορεί να διευρυνθεί ή και να αποκλεισθεί, με γνώμονα πάντα την εταιρική σύμβαση. Tέλος, σύμφωνα και πάλι με την εταιρική σύμβαση, η οποία ρυθμίζει σχεδόν τα πάντα μέσα σε μια εταιρία, ο ετερόρρυθμος εταίρος μετέχει στα εταιρικά κέρδη και τις ζημίες κατά το ποσοστό της συμμετοχής του, το οποίο βέβαια μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της εισφοράς του. Σχέσεις προ τα έξω της Ε.Ε. : Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης, όπως οι ομόρρυθμοι εταίροι. Όμως, μπορεί να χορηγηθεί στον ετερόρρυθμο εταίρο πληρεξουσιότητα τέλεσης ορισμένων πράξεων. Ο κύριος λόγος που αποκλείεται ο ετερόρρυθμος εταίρος από την εκπροσώπηση είναι η αποφυγή σύγχυσης στους τρίτους, ώστε να μην εκλαμβάνουν τον ετερόρρυθμο εταίρο ως 16
απεριόριστα ευθυνόμενο. Βέβαια, ανάλογα και πάλι με την εταιρική σύμβαση προβλέπεται ο ετερόρρυθμος εταίρος να εκπροσωπεί την εταιρία, ευθύνεται όμως ο ίδιος ως ομόρρυθμος εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε μαζί του γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος. Επομένως, οι πράξεις που διατελεί ο ετερόρρυθμος εταίρος είναι δεσμευτικές και ισχυρές για την εταιρία. Αντίθετα, στην περίπτωση που δεν έχει χορηγηθεί στον ετερόρρυθμο εταίρο πληρεξουσιότητα για τις διατελέσεις πράξεων και αυτός με δική του πρωτοβουλία συνάπτει συναλλαγές με τρίτους, η εταιρία δεν δεσμεύεται αλλά εφαρμόζονται διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Επειδή μόνο ο απεριόριστα ευθυνόμενος εταίρος μπορεί να διαχειριστεί, αμφισβητείται αν ο ετερόρρυθμος εταίρος μπορεί να ανακαλέσει για κάποια πράξη του. Ως απομένουσα λύση είναι ο αποκλεισμός του εταίρου αυτού ή η δικαστική λύση της εταιρίας. Τέλος, στην περίπτωση που δεν είναι γνωστή σε τρίτους η ιδιότητα του εταίρου ως ετερόρρυθμου, ο εταίρος αυτός ευθύνεται απεριόριστα. Λύση, εκκαθάριση και μετατροπή μιας Ε.Ε. : Οι λόγοι λύσης που προβλέπονται για την Ο.Ε., αποτελούν λόγοι λύσης και για την Ε.Ε. Οι συνέπειες για την επέλευση ορισμένων δυσάρεστων γεγονότων όπως είναι ο θάνατος στο πρόσωπο των ομόρρυθμων ισχύουν και για τους ετερόρρυθμους εταίρους. Η εταιρική σύμβαση, μπορεί να προβλέπει διαφοροποιήσεις, όπως, η συμμετοχή ετερόρρυθμου εταίρου είναι βάσει κληρονομιάς. Επίσης, στην περίπτωση εξόδου ή θανάτου η αποκλεισμού του μοναδικού ομόρρυθμου εταίρου παρέχεται η δυνατότητα συνέχισης της εταιρίας για ένα μικρό διάστημα της τάξεως των δύο μηνών χωρίς ομόρρυθμο εταίρο, εφόσον βέβαια μέσα στο διάστημα αυτό κάποιος από τους ετερόρρυθμους εταίρους καταστεί ομόρρυθμος ή εισέλθει νέος εταίρος ως ομόρρυθμος. Εφόσον, βέβαια, ο ετερόρρυθμος εταίρος διενεργήσει μέσα στο δίμηνο συναλλαγές, ευθύνεται ο ίδιος απεριόριστα. Μετά την πάροδο του άπρακτου διμήνου η εταιρεία λύεται. Τέλος, στο στάδιο της εκκαθάρισης, ο εκκαθαριστής της εταιρίας μπορεί να είναι και ετερόρρυθμος εταίρος. 3.4 ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ( ΑΕ ) Έννοια και χαρακτηριστικά Α.Ε. : Ανώνυμη Εταιρία καλείται η κεφαλαιουχική εταιρία με νομική προσωπικότητα, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται μόνο η ίδια με την περιουσία της. Ως συνέπεια του κεφαλαιουχικού χαρακτήρα της Ανώνυμης Εταιρίας είναι ότι έχει μετοχικό κεφάλαιο, το οποίο διαιρείται σε ίσα μερίδια ή αλλιώς σε μετοχές. Μια ανώνυμη εταιρία, είναι μια ένωση προσώπων που έχει ιδρυθεί με δικαιοπραξία για την επίτευξη ορισμένου σκοπού. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, λοιπόν ότι η Α.Ε. έχει σωματειακή δομή αλλά έχει κερδοσκοπικό σκοπό σε αντίθεση με μια σωματειακή οργάνωση. Η επίτευξη του σκοπού της δεν εξαρτάται από τα μέλη της απολύτως, όπως συναντήσαμε στις προσωπικές εταιρίες ( Ο.Ε., Ε.Ε.), αλλά η διαχείριση και η εκπροσώπηση γίνεται από ειδικά όργανα διοικήσεως ή αλλιώς το διοικητικό συμβούλιο, τα μέλη του οποίου δεν υποχρεωτικά μέτοχοι. Επικρατεί μια σημαντική διαφορά στις Ανώνυμες Εταιρίες μεταξύ μετοχικής ιδιοκτησίας και διοίκησης της εταιρίας. Οι μέτοχοι της εταιρίας, αυτοί που κατέχουν τις μετοχές, δηλαδή, μπορεί να διαφέρουν από αυτούς που διοικούν 17
την εταιρία. Επίσης, σημαντικό χαρακτηριστικό της Α.Ε., είναι η ακραιφνής μορφή που έχει. Μόνο η καταβολή της εισφοράς έχει σημασία και όχι το πρόσωπο των μετόχων, γι αυτό άλλωστε και ονομάζεται Ανώνυμη. Η Α.Ε. είναι εταιρία με νομική προσωπικότητα, άρα φορέας της εταιρικής περιουσίας είναι το νομικό πρόσωπο της εταιρίας και ως εκ τούτου εφαρμόζεται η αρχή του διαχωρισμού της εταιρικής περιουσίας από την περιουσία των μετόχων-ιδιοκτητών της εταιρίας. Συνέπεια της αρχής του χωρισμού είναι η έλλειψη ευθύνης των μετόχων της Α.Ε., για τα χρέη της, στοιχείο που αποτελεί το θεμελιώδες πλεονέκτημα έναντι των προσωπικών εταιριών. Η ίδια η εταιρία και μόνο είναι υπεύθυνη για τα χρέη της, με την περιουσία της. Στις κεφαλαιουχικές εταιρίες βασικό χαρακτηριστικό είναι το μετοχικό κεφάλαιο, το οποίο διαιρείται σε μετοχές. Επειδή, για τα εταιρικά χρέη ευθύνεται η Α.Ε. ( και γενικότερα οι κεφαλαιουχικού τύπου εταιρίες ) και δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη των μετόχων, ο νόμος, για να προστατεύσει τους τρίτους που συναλλάσσονται με την εταιρία, αφενός επιβάλει την καταβολή ελάχιστης εταιρικής περιουσίας, η οποία απεικονίζεται στο μετοχικό κεφάλαιο, αφετέρου αποκλείει από την διανομή μετόχους εταιρικής περιουσίας, εφόσον, εκτός από τα χρέη, δεν καλύπτεται το μετοχικό κεφάλαιο. Επιπλέον, αλλά χαρακτηριστικά της Ανώνυμης Εταιρίας είναι ότι πρόκειται για εμπορική εταιρία. Αν ο σκοπός της δεν είναι εμπορικός αλλά έχει δημιουργηθεί, για παράδειγμα, για την εξυπηρέτηση δημόσιας ωφέλειας ( Δ.Ε.Η. ), θεωρείται και πάλι εμπορική εταιρία και οι πράξεις είναι πάντα εμπορικές. Μια Ανώνυμη Εταιρία είναι συλλέκτης κεφαλαίων από ευρέα λαϊκά στρώματα, όχι βέβαια όπως στις τράπεζες για κερδοσκοπικό σκοπό ( αποκόμιση κέρδους από μια χορήγηση δανείου), αλλά για την χρηματοδότηση της. Η συλλογή κεφαλαίων γίνεται αισθητά ευκολότερη εφόσον οι μετοχές είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο. Αυτό, διότι, η διαίρεση του μετοχικού κεφαλαίου σε τμήματα μικρής αξίας καθιστά δυνατή την αγορά μετοχών από πολλά πρόσωπα, ακόμα και περιορισμένης οικονομικής δυνατότητας. Ίδρυση και προϋποθέσεις Α.Ε. : Για την ίδρυση μιας Α.Ε., απαιτείται η σύναψη καταστατικού, η ανάληψη μετοχών και η δημοσίευσή της στο ΓΕΜΗ. Το καταστατικό είναι εκείνο το έγγραφο που πιστοποιεί την σύναψη μεταξύ δύο τουλάχιστον προσώπων, τους ιδρυτές, οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να είναι είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα και θέλουν να ιδρύσουν μια Α.Ε. Το καταστατικό πρέπει να καταρτισθεί με δημόσιο έγγραφο και πρέπει να υπογραφεί από τους ιδρυτές ή από τον ιδρυτή, αλλά απαιτείται η παρουσία συμβολαιογράφου. Οι διατάξεις του καταστατικού, μπορούν να τροποποιηθούν με απόφαση της γενικής συνέλευσης της εταιρίας και δεν απαιτείται δημόσιο έγγραφο. Το καταστατικό πρέπει να περιλαμβάνει την επωνυμία της εταιρίας και να συνοδεύεται υποχρεωτικά από την φράση Ανώνυμη Εταιρία ή απλούστερα Α.Ε.. Η επωνυμία της εταιρίας μπορεί να αλλάξει εξίσου, αρκεί να υπάρξει απόφαση της γενικής συνέλευσης. Ακόμα το καταστατικό πρέπει να περιέχει τον σκοπό της εταιρίας ή καλύτερα το αντικείμενο στο οποίο δραστηριοποιείται. Για παράδειγμα εάν δραστηριοποιείται στον τουρισμό ή στην εμπορία τροφίμων, θα πρέπει να αναφερθεί. Το αντικείμενο της επιχείρησης, μπορεί με την σειρά του να τροποποιηθεί και αυτό, αρκεί η γενική συνέλευση να συμφωνήσει. Ο λόγος που υποχρεούνται μια Α.Ε., να αναγράφει στο καταστατικό της τον σκοπό της είναι κυρίως για να μην αντιβαίνει τα χρηστά ήθη, δεδομένου ότι μια Α.Ε., μπορεί να μην ασκεί εμπορική δραστηριότητα αλλά κερδοσκοπική. Επίσης, πρέπει να αναφέρεται στο καταστατικό η έδρα της εταιρίας. Ως έδρα ορίζεται ο δήμος 18
ή η κοινότητα της ελληνικής επικρατείας ή γενικότερα ο τόπος που ασκείται η διοίκηση της εταιρίας, ο οποίος μπορεί να είναι αντίθετος με τον τόπο των εταιρικών εγκαταστάσεων. Η ανώνυμη εταιρία δικαιούται να έχει μόνο μια έδρα, μπορεί όμως να έχει και ειδική επαγγελματική κατοικία, όπως συμβαίνει με εταιρίες που κατέχουν υποκαταστήματα. Η έδρα της Α.Ε., μπορεί να μεταβληθεί με απόφαση της γενικής συνέλευσης. Στο καταστατικό πρέπει να συμπεριλαμβάνεται, η διάρκεια της εταιρίας, όπου σε αντίθεση με τις προσωπικές εταιρίες η Α.Ε. είναι πάντοτε ορισμένης διάρκειας. Τέλος στο καταστατικό πρέπει να αναγράφεται, το ύψος, ο τόπος καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου, το είδος των μετοχών, ο αριθμός τους, η ονομαστική τους αξία και η έκδοση των μετοχών. Στην συνέχεια το καταστατικό υπογράφεται με γραμμένα τα ατομικά στοιχεία των φυσικών ή νομικών προσώπων που το υπόγραψαν. Όσον αφορά την ανάληψη των μετοχών, ο νόμος έχει δύο τρόπούς ίδρυσης μιας Α.Ε.. Ο πρώτος είναι αν όλες οι μετοχές αναλαμβάνονται από τους ιδρυτές(ενιαία ίδρυση), και ο δεύτερος είναι αν προσφέρονται στο κοινό με δημόσια προσφορά(διαδοχική ή σταδιακή ίδρυση). Η ανάληψη των μετοχών, είναι βασικό συστατικό για μια Α.Ε., καθώς αποτελεί την κάλυψη του κεφαλαίου της, όπου δίχως αυτήν την κάλυψη, η εταιρία δεν μπορεί να πάρει άδεια συστάσεως από την αρμόδια αρχή. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο για την ίδρυση μιας Α.Ε., είναι η δημοσιοποίηση της στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο. Σκοπός της πράξης αυτής είναι η προστασία των συναλλασσόμενων τρίτων με κεφαλαιουχικές εταιρίες και η πληροφόρηση τους σχετικά με κρίσιμα στοιχεία που αναφέρονται. Συγχρόνως, αποκτάται και μια αίσθηση εμπιστοσύνης στις συναλλαγές ότι η υπόσταση της εταιρίας και οι αναλαμβανόμενες από αυτήν υποχρεώσεις είναι έγκυρες, καθώς ο δηλωτικός χαρακτήρας της την αναγκάζει σε αυτό. Ακόμα, με την καταχώριση της Α.Ε. στο ΓΕΜΗ, η εταιρία αποκτά νομική προσωπικότητα. Μετοχικό Κεφάλαιο : Το μετοχικό κεφάλαιο στις κεφαλαιουχικές εταιρίες αποτελεί τον λόγο ύπαρξης τους. Δεν υφίσταται να υπάρξει ανώνυμη εταιρία χωρίς κεφάλαιο και χωρίς εταιρική περιουσία. Γι αυτό το λόγο, εάν στο καταστατικό δεν περιέχεται διάταξη για το κεφάλαιο η σύσταση της Α.Ε. είναι άκυρη. Το μετοχικό κεφάλαιο είναι το ποσό που αναγράφεται στο καταστατικό και το οποίο κατά την ίδρυση της εταιρίας αντιστοιχεί στο άθροισμα της αξίας των εισφορών των ιδιοκτητών της εταιρίας. Το κεφάλαιο είναι ένα σταθερό μέγεθος και μπορεί να αλλάξει μόνο με τροποποίηση του καταστατικού. Υπάρχουν δύο θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ κεφαλαίου και εταιρική περιουσίας. Το κεφάλαιο, θα είναι πάντα ένας σταθερός αριθμός που δεν δέχεται αυξομειώσεις και συνεπάγονται στον όρο κεφάλαιο, αυτά που κατέχει ήδη η εταιρία όπως τα κτίρια της.. Αντίθετα, η εταιρική περιουσία, δέχεται αυξομειώσεις, και κάποιες φορές ενδεχομένως να ξεπερνά του ύψος του μετοχικού κεφαλαίου και αυτό μπορεί να γίνει, όταν για παράδειγμα, η εταιρία έχει αδιανέμητα κέρδη ή οι προοπτικές στην αγορά είναι καλές. Η Γενική Συνέλευση : Η Α.Ε. έχει τρία υποχρεωτικά όργανα. Την γενική συνέλευση (γς), το διοικητικό συμβούλιο (δς) και τους ελεγκτές. Σε αντίθεση με τις προσωπικές εταιρίες, εδώ κάθε ομάδα-όργανο έχει τον δικό του κύκλο αρμοδιοτήτων. Η γς είναι συλλογικό όργανο καθώς όλοι οι μέτοχοι έχουν την δυνατότητα να συμμετέχουν. Οι αποφάσεις της γς αντιπροσωπεύουν την βούληση του νομικού 19
προσώπου αλλά μόνο στις προς τα έσω σχέσεις της εταιρίας, όχι στις σχέσεις της με τους τρίτους. Θέματα για τα οποία έχει ευθύνη και αποφασίζει η γενική συνέλευση είναι οι τροποποιήσεις του καταστατικού, η ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ μετόχων και εταιρίας και τις σχέσεις των μελών του διοικητικού συμβούλιού και της εταιρίας. Επίσης, αποστολή της γς είναι η ανταλλαγή απόψεων στις συνεδριάσεις που διατελεί και η επιλογή της καλύτερης δυνατής λύσης, η οποία βέβαια πρέπει να συμπίπτει με την πλειοψηφία των μετόχων και να αποτελεί δεσμευτική για όλους. Ακόμα, η γς είναι το ανώτατο όργανο της εταιρίας και έχει την εξουσία να αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση. Ο κύριος λόγος που η γς ανακηρύσσεται ως το ανώτατο όργανο είναι γιατί μπορούν να εκφράσουν όλοι οι μέτοχοι την άποψή τους, δηλαδή από οικονομικής σκοπιάς, εκφράζουν γνώμη οι ιδιοκτήτες της εταιρίας. Εκτός από τα προαναφερόμενα θέματα που είναι υπαγόμενα στις αρμοδιότητες της γς, άλλα θέματα που έχει αναλάβει η γς είναι η εκλογή μελών του δς και των ελεγκτών καθώς και η ανάκληση μελών διοικητικού συμβούλιού. Επίσης, έχει στην αρμοδιότητα της την έγκριση του ισολογισμού, την διάθεση των ετήσιων κερδών, την έκδοση ομολογιακού δανείου, την συγχώνευση, την διάσπαση, την μετατροπή, την διάλυση της εταιρίας, τον διορισμό εκκαθαριστών, την απαλλαγή των μελών του δς και των ελεγκτών από την ευθύνη για αποζημίωση και τέλος την χορήγηση αμοιβής ή αποζημίωσης σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Η γενική συνέλευση έχει τρία βασικά είδη συνελεύσεων, την τακτική γενική συνέλευση, την έκτακτη γενική συνέλευση και την καταστατική γενική συνέλευση. Η τακτική γενική συνέλευση συγκαλείτε από το δς στην έδρα της εταιρίας και το αργότερο κάθε έξι μήνες ανάλογα από την λήξη της εταιρικής χρήσης. Η εταιρική χρήση δεν μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερους από δώδεκα μήνες, εκτός από όταν ιδρύεται η εταιρία, η οποία μπορεί να ακολουθήσει εταιρική χρήση εικοσιτεσσάρων μηνών. Η αρμοδιότητα της γς είναι να αποφασίζει για την έγκριση των ετήσιων λογαριασμών, την διάθεση των ετήσιων κερδών, την απαλλαγή των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών μέχρι την επόμενη εταιρική χρήση. Αντίθετα, η έκτακτή γενική συνέλευση συγκαλείτε ύστερα από αίτημα που υποβάλλεται από την μειοψηφία ή από τους ελεγκτές και αποφασίζει για θέματα που αναγράφονται στην αίτηση. Επίσης, έκτακτη γενική συνέλευση μπορεί να πραγματοποιηθεί και με πρωτοβουλία του διοικητικού συμβουλίου, όταν κατά την κρίση του υπάρχουν θέματα, για τα οποία πρέπει να εκφέρει γνώμη και να πάρει θέση η γς. Σε περίπτωση μάλιστα που τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας μειωθούν κάτω από το μισό του μετοχικού κεφαλαίου, το διοικητικό συμβούλιο είναι υποχρεωμένος να συγκαλέσει την γς. Τέλος, η καταστατική γενική συνέλευση λαμβάνει αποφάσεις σε θέματα μείζονος σημασίας για τα οποία απαιτείται αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Απαρτία υπάρχει, όταν στην γς πρέπει να βρίσκονται αυτοπρόσωπος ή με αντιπρόσωπο μέτοχοι που εκπροσωπούν τον ελάχιστο αριθμό των μετοχών, ο οποίος πρέπει να συγκεντρώνεται για να είναι έγκυρη οποιαδήποτε απόφαση. Πλειοψηφία υπάρχει, όταν η πρόταση που τίθεται για ψηφοφορία, συγκεντρώνει, σύμφωνα πάντα με το καταστατικό τον απαιτούμενο αριθμό ψήφων από το σύνολο των μετοχών που εκπροσωπούνται στην συνέλευση. Άρα, συνοπτικά, η πλειοψηφία δεν υπολογίζεται με βάση τον συνολικό αριθμό των μετοχών αλλά με βάση τον αριθμό των μετοχών που παρευρίσκονται στην συνέλευση. Το διοικητικό συμβούλιο : Το διοικητικό συμβούλιο είναι το όργανο που διαχειρίζεται την εταιρία και την εκπροσωπεί. Το δς είναι συλλογικό όργανο, 20
αφού αποτελείται από περισσότερα μέλη, τα οποία εκφράζουν τις λειτουργίες τις εταιρίας προς τα έσω αλλά και προς τα έξω. Οι αρμοδιότητες που έχει αναλάβει το δς, δηλαδή, αφορούν αποφάσεις, δικαιοπραξίες και αδικοπραξίες και θεωρούνται πράξεις του νομικού προσώπου της εταιρίας. Σε αντίθεση με τις προσωπικές εταιρίες, όπου υπάρχει αυτοδιαχείριση, στην Α.Ε., η διαχειριστική και εκπροσωπευτική εξουσία των μελών του δς, δεν προκύπτει από την μετοχική τους ιδιότητα, η οποία ενδέχεται και να μην υπάρχει αλλά από την ιδιότητα τους ως μελών εταιρικού οργάνου. Γι αυτό το λόγο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι Α.Ε. έχουν σωματειακή οργάνωση. Ακόμα, το δς της εταιρίας διοικεί ξένη περιουσία, όπου αυτό μπορεί να έχει είτε θετικά αποτελέσματα, αφού με την άνοδο της τιμής των μετοχών ενδέχεται να αυξηθούν τα κέρδη των μετόχων και άρα καλύτερες προοπτικές απολαβών για το δς, είτε αρνητικά αποτελέσματα, με κακή διαχείριση των μελών του δς, και άρα εταιρικά χρέη. Τον κίνδυνο αυτόν έρχεται να επιλύσει ο νόμος με ειδικές διατάξεις για τον έλεγχο και την ευθύνη των μελών του δς. Για παράδειγμα, η σχέση που συνδέει τα μέλη του δς με την εταιρία είναι σχέση εμπιστοσύνης. Με βάση αυτήν την σχέση τα μέλη του δς αναλαμβάνουν την υποχρέωση καλής πίστης. Δηλαδή καλής διαχείρισης της ξένης περιουσίας που διαχειρίζονται, καταβάλλοντας την δέουσα επιμέλεια. Η υποχρέωση πίστης έχει ως βασική αρχή την προώθηση των συμφερόντων της εταιρίας και την παράλειψη κάθε πράξης που θα μπορούσε να βλάψει τα συμφέροντα της εταιρίας. Από την άλλη πλευρά, όπως κατανοείται η επιτυχημένη πορεία του δς και της εταιρίας γενικότερα εξαρτάται από τις ικανότητες του μελών του δς. Έτσι ναι μεν η γς είναι το ανώτατο όργανο της εταιρίας, το δς όμως είναι το σπουδαιότερο εταιρικό όργανο. Η συμμετοχή των ίδιων των εργαζόμενων στην διοίκηση των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα στο δς, δεν έχει θεσμοθετηθεί στο ελληνικό δίκαιο. Γι αυτό λέγεται ότι το ελληνικό δίκαιο ακολουθεί το λεγόμενο μονιστικό σύστημα. Το δς έχει κανόνες λειτουργίας που αποτελούν την βάση που πρέπει να λειτουργεί. Ο αριθμός των μελών του δς προβλέπεται από το καταστατικό ή τον ορίζει η γς εντός των ορίων που προβλέπει το καταστατικό. Ο κατώτατος επιτρεπόμενος αριθμός μελών δς είναι τα τρία μέλη, ενώ αντίθετα, ανώτατος αριθμός δεν υπάρχει. Η λειτουργία του δς προϋποθέτει την ύπαρξη προέδρου δς. Ο πρόεδρος του δς και ο αναπληρωτής του προκύπτει από ψηφοφορία που διενεργείται εντός του δς. Οι αρμοδιότητες που έχει ο πρόεδρος του δς αφορούν κυρίως την οργάνωσή του( σύγκληση δς, τήρηση και κύρωση πρακτικών κ.λπ.) και όχι την εκπροσώπηση της εταιρίας. Ο πρόεδρος με το δς οφείλει να συνεδριάζει στην δηλωμένη έδρα της εταιρίας κάθε φορά που απαιτείται να γίνει συνεδρίαση. Επιπλέον, οι συζητήσεις που γίνονται και οι τελικές αποφάσεις που λαμβάνονται από το δς καταχωρούνται στο βιβλίο πρακτικών του δς και τα υπογράφει ο πρόεδρός ή ενδεχομένως κάποιο άλλο πρόσωπο αρκεί να ορίζεται από το καταστατικό.. Οι αποφάσεις για να είναι έγκυρες πρέπει το δς να έχει νόμιμη σύνθεση, δηλαδή να τηρεί αυτά που περιγράφονται ανωτέρω και να συγκεντρώνεται η λεγόμενη απαρτία και πλειοψηφία όπως την ορίζει ο νόμος ή το καταστατικό της εταιρίας. Όταν λαμβάνεται μια απόφαση από το δς η οποία διαπράττεται χωρίς νόμιμη σύγκληση ή νόμιμη σύνθεση ή χωρίς να τηρηθεί η απαρτία και η πλειοψηφία, είναι καταχρηστική, αντίκειται στον νόμο, στο καταστατικό και η απόφαση είναι ελαττωματική και επέρχεται ακυρότητα της απόφασης, όπως ορίζεται από τον αστικό κώδικα. 21
Οι ελεγκτές : Η γενική συνέλευση όπως είπαμε είναι το ανώτερο όργανο της εταιρίας, καθώς ελέγχει την διαχείριση που ασκείται από το διοικητικό συμβούλιο. Το δς εκτελεί, συνήθως, την βούληση της πλειοψηφίας, άρα ο έλεγχος του δς από την γς έχει ουσιαστικό νόημα μόνο όταν οι μετοχές δεν βρίσκονται στα χέρια της πλειοψηφίας αλλά είναι διασκορπισμένες σε πολλά πρόσωπα, τα οποία μετέχουν στις συνελεύσεις ενεργά και παρακολουθούν τις εταιρικές υποθέσεις. Η περίπτωση όμως οι μετοχές να είναι διασκορπισμένες είναι σπάνια, όποτε στις περισσότερες περιπτώσεις οι μετοχές βρίσκονται στα χέρια της πλειοψηφίας και εκεί είναι που πρέπει να υπάρχει έλεγχος. Η ύπαρξη, λοιπόν, ειδικού, ανεξάρτητου οργάνου, το οποίο θα έχει ως αποστολή τον έλεγχο της διαχείρισης, είναι επιβεβλημένη λόγω των πολλών ποικίλων συμφερόντων που εμπλέκονται με την λειτουργία της Α.Ε. Για το σκοπό αυτό, η αποστολή αυτή έχει ανατεθεί στους ελεγκτές, το τρίτο όργανο μιας ανώνυμης εταιρίας. Οι ελεγκτές δεν αποτελούν εποπτικό όργανο, με την έννοια δηλαδή της εποπτείας ή την εμπλοκή τους στην διοίκηση της εταιρίας, αλλά ο έλεγχος που ασκείται είναι λογιστικός. Οι διατάξεις που αφορούν τους ελεγκτές είναι αναγκαστικό δίκαιο και δεν μπορούν να τροποποιηθούν από το καταστατικό ή την γενική συνέλευση. Ο τακτικός έλεγχος των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων των ανώνυμων εταιριών διενεργείται από ελεγκτές που εκλέγονται από την τακτική γς, η οποία έχει αυτήν την αρμοδιότητα. Οι ελεγκτές της πρώτης εταιρικής χρήσης ορίζονται από το καταστατικό ή την έκτακτη γς, η οποία συγκαλείτε μέσα σε ένα τρίμηνο από την ίδρυση της εταιρίας. Οι ελεγκτές, οφείλουν να παρακολουθούν καθ όλη την διάρκεια της εταιρικής χρήσης την διαχειριστική και λογιστική κατάσταση της εταιρίας και έχουν το δικαίωμα να εξετάζουν κάθε εταιρικό έγγραφο. Είναι υποχρεωμένοι να κάνουν υποδείξεις στο δς και σε περίπτωση παράβασης του νομικού πλαισίου ή του καταστατικού να κάνουν υποδείξεις και στην διοίκηση. Ακόμα, μετά το πέρας της εταιρική χρήσης οι ελεγκτές, πρέπει να ελέγξουν τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις που καταρτίσθηκαν από το δς, και να υποβάλλουν προς την τακτική γς έκθεση ή αλλιώς πιστοποιητικό έλεγχο, σχετικά με το πόρισμα και τα συμπεράσματα που έβγαλαν από την μελέτη τους και η έκθεση επιβάλλεται να είναι σαφής και διαφωτιστική, όπως το ορίζει ο νόμος άλλωστε. Τέλος, για τον έλεγχο και την έκθεση απαιτείται ορκωτός ελεγκτής-λογιστής. Λύση και εκκαθάριση της Α.Ε. : Οι λόγοι λύσης της Α.Ε., επιβεβαιώνουν την σωματειακή δομή που παρουσιάζει και ανταποκρίνονται στον κεφαλαιουχικό της χαρακτήρα. Έτσι, γεγονότα που επέρχονται στο πρόσωπο των μετόχων, δηλαδή, θάνατος, πτώχευση και συναφή ή μονομερής δήλωσης μετόχου για λύση της εταιρίας με καταγγελία δεν αποτελούν λόγους λύσης. Αιτία λύσης μιας ανώνυμης εταιρίας, για παράδειγμα, προβλέπεται εάν περάσει ο χρόνος διαρκείας της εταιρίας, όπως έχει ρυθμιστεί από το καταστατικό. Η καταστατική γς, έχει την δυνατότητα με προηγούμενη τροποποίηση του καταστατικού να αποφασίσει την παράταση της εταιρίας. Δεν προβλέπεται, όμως, σιωπηρή παράταση. Με την πάροδο του χρόνου διαρκείας η εταιρία βρίσκεται αυτομάτως, χωρίς να απαιτείται δημοσίευση, στο στάδιο της εκκαθάρισης, έστω και αν εξακολουθεί την δραστηριότητα της. Επίσης, λόγος λύσης μιας Α.Ε. είναι, εάν γς συνέλευση αποφασίσει εφόσον διαθέτει αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, την πρόωρη λύση της εταιρίας με τροποποίηση του καταστατικού. Ακόμα, εάν η εταιρία κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης, είναι βασικός λόγος λύσης της. Η δικαστική απόφαση για την κήρυξη της Α.Ε. σε πτώχευση υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας. Στην περίπτωση αυτή, η 22
εταιρία δεν ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης αλλά την διοίκηση και την διαχείριση της εταιρίας αναλαμβάνει ο σύνδικος της πτωχεύσεως σύμφωνα με τις διατάξεις της πτωχευτικής νομοθεσίας. Κατά την διάρκεια της πτώχευσης εξακολουθούν να υπάρχουν όργανα της εταιρίας. Αντίθετα, δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος, λόγους λύσης της Α.Ε., εάν επί σειρά ετών δεν παρουσιάζονται κέρδη ή καταστραφεί η εταιρική περιουσία, εκτός εάν το καθαρό ενεργητικό της στις καταστάσεις του ισολογισμού είναι κάτω από το 1/10 του κεφαλαίου, όπου έχει το δικαίωμα να ζητήσει την δικαστική λύση της. Στην συνέχεια, εφόσον εγκριθεί η λύση της εταιρίας, επέρχεται η εκκαθάριση της. Στην διάρκεια της εκκαθάρισης, η εταιρία εξακολουθεί να υφίσταται ως νομικό πρόσωπο μέχρι το τέλος της εκκαθάρισης. Η μόνη αλλαγή που επέρχεται με την λύση της εταιρίας είναι η αλλαγή του σκοπού της ύπαρξής της. Δεν λειτουργεί, δηλαδή για τον λόγο που αναγράφεται στο καταστατικό( π.χ. τουριστικό), αλλά για σκοπούς εκκαθάρισης. Σε κάθε έντυπο της εταιρίας πρέπει να αναγράφεται ότι η εταιρία τελεί υπό εκκαθάριση. Οι πράξεις εκκαθάρισης ασκούνται από τους εκκαθαριστές, και όχι από το δς, η γς όμως εξακολουθεί να υφίσταται και να έχει όλες τις εξουσίες που είχε και πριν από την λύση. Το ίδιο ισχύει και για τους ελεγκτές, την κρατική εποπτεία και τα δικαιώματα των μετόχων και της μειοψηφίας. Επιπλέον, υπάρχει σημαντική διαφορά στην εκκαθάριση των κεφαλαιουχικών και των προσωπικών εταιριών. Οι διατάξεις για την εκκαθάριση της Α.Ε., αποσκοπούν κατά κύριο λόγο στην προστασία των εταιρικών δανειστών και μετέπειτα στην διανομή του προϊόντος της εκκαθάρισης στους μετόχους. Αυτό γίνεται, γιατί, στις κεφαλαιουχικές εταιρίες δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη των μετοχών, και ως μόνη εξασφάλιση των εταιρικών δανειστών είναι η εταιρική περιουσία, η οποία δεν πρέπει να διανεμηθεί στους μετόχους μέχρι την ικανοποίηση των εταιρικών δανειστών. Για τους λόγους αυτούς, οι διατάξεις για την εκκαθάριση της Α.Ε. είναι αναγκαστικό δίκαιο, δεν προβλέπεται, δηλαδή, αποκλεισμός του σταδίου της εκκαθάρισης ή καθορισμός άλλου τρόπου διακανονισμού των εκκρεμοτήτων. Το έργο της εκκαθάρισης, όπως αναφέρθηκε, θα το αναλάβουν οι εκκαθαριστές. Οι εκκαθαριστές είναι όργανα της εταιρίας, οι οποίοι αν δεν αναγράφονται στο καταστατικό, θα πρέπει να διοριστούν από το δικαστήριο, εφόσον η εταιρία λυθεί με δικαστική απόφαση. Στην περίπτωση, που επέλθει λύση της εταιρίας εξαιτίας πάροδος του χρόνου διαρκείας της, καθήκοντα εκκαθαριστών δικαιούται να ασκεί προσωρινά το δς, το οποίο με την σειρά του θα πρέπει να συγκαλέσει την γς για να εκλέξουν εκκαθαριστές. Στην συνέχεια, οι εκκαθαριστές είναι υποχρεωμένοι κατά την έναρξη και το τέλος της εκκαθάρισης να συντάξουν την απογραφή της εταιρικής περιουσίας. Κύρια καθήκοντά τους είναι, η χωρίς καθυστέρηση περάτωση των εκκρεμών υποθέσεων της εταιρίας, η εξόφληση των χρεών, η είσπραξη των απαιτήσεων, η τέλεση νέων πράξεων που εξυπηρετούν την εκκαθάριση και η ρευστοποίηση της εταιρικής περιουσίας. Το τέλος της εκκαθάρισης επέρχεται, όταν όλα τα παραπάνω λάβουν τέλος και συντάξουν υπογραφή, δημοσιεύσουν τις εγκριθείς από την γς οικονομικές καταστάσεις της εκκαθάρισης και προβούν στην καταχώριση της διαγραφής της εταιρίας στο ΓΕΜΗ. 3.5 ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ( ΕΠΕ ) 23
Έννοια και χαρακτηριστικά ΕΠΕ : Εταιρία Περιορισμένης Ευθηνής (ΕΠΕ) είναι η εμπορική κεφαλαιουχική εταιρία με νομική προσωπικότητα, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται μόνο η ίδια η εταιρία με την περιουσία της, και όχι οι εταίροι της, το δε κεφάλαιο της είναι διαιρεμένο σε ίσα τμήματα, τα εταιρικά μερίδια. Η ΕΠΕ είναι εμπορική εταιρία κατά το τυπικό σύστημα και οι πράξεις της είναι πάντα εμπορικές. Ο όρος εταιρία περιορισμένης ευθύνης δεν είναι ακριβοδίκαιος καθώς η εταιρία, όπως και κάθε μορφή δικαίου, δεν ευθύνεται περιορισμένα όπως αναγράφεται αλλά απεριόριστα έναντι των δανειστών της. Επίσης, δεν υπάρχει ευθύνη, ούτε περιορισμένη των εταίρων για τα εταιρικά χρέη. Επομένως, ο όρος περιορισμένη ευθύνη, αναφέρεται απλώς στο ενδεχόμενο απώλειας της καταβληθείσας εισφοράς των εταίρων λόγω ζημιών της εταιρίας. Κύριο χαρακτηριστικό της ΕΠΕ, το οποίο την διαφοροποιεί από την Α.Ε., είναι ο συνδυασμός προσωπικών και κεφαλαιουχικών στοιχείων. Στα προσωπικά στοιχεία συγκαταλέγονται το απαιτούμενο σύγχρονης συγκέντρωσης κεφαλαιουχικής και αριθμητικής πλειοψηφίας για την λήψη αποφάσεων από την συνέλευση των εταίρων, η προβλεπόμενη αρχή της αυτοδιαχείρισης των εταίρων, η δυνατότητα απαγόρευσης μεταβίβασης των εταιρικών μεριδίων, η ύπαρξη δικαιώματος και εξόδου και αποκλεισμού εταίρου, η παροχή περισσότερων ατομικών δικαιωμάτων αντί δικαιωμάτων μειοψηφίας και το δικαίωμα να ζητηθεί η λύση της εταιρίας. Αντίθετα, στα κεφαλαιουχικά στοιχεία συμπεριλαμβάνεται η ύπαρξη εταιρικού κεφαλαίου, ο υπολογισμός του αριθμού των εταιρικών μεριδίων κατά την λήψη αποφάσεων από την συνέλευση, το μεταβιβαστώ των εταιρικών μεριδίων και η μη λύση της εταιρίας λόγω απαγόρευσης, πτώχευσης ή θανάτου ενός ή περισσότερων από τους εταίρους. Όπως προκύπτει η ΕΠΕ είναι ένα μείγμα προσωπικών και κεφαλαιουχικών τύπων εταιριών. Η ΕΠΕ, όμως, ανήκει στις κεφαλαιουχικές εταιρίες, και αυτό το πιστοποιεί η έλλειψη ευθύνης των εταίρων για τα εταιρικά χρέη και η ύπαρξη εταιρικού κεφαλαίου. Αξίζει να παρατηρήσουμε, όμως, τις διαφορές που παρουσιάζει μια ΕΠΕ έναντι μιας Α.Ε. εταιρίας, παρ όλο που και οι δύο είναι κεφαλαιουχικές εταιρίες. Η ΑΕ, δεν έχει, ούτε μπορούν να εισαχθούν με διατάξεις του καταστατικού τα προαναφερθέντα προσωπικά στοιχεία. Στην ΕΠΕ δεν υπάρχει κρατική εποπτεία ούτε κατά την ίδρυση ούτε κατά την λειτουργία της αλλά ισχύει το κανονιστικό σύστημα, με αποτέλεσμα την ευχερέστερη και ταχύτερη ίδρυση. Επίσης, δεν υπάρχουν ελεγκτές στις αποκαλούμενες μικρές ΕΠΕ. Στην ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των εταίρων ισχύει κατά μεγάλο μέρος ενδοτικό δίκαιο. Οι συμβαλλόμενοι μπορούν να διαμορφώσουν την εταιρία με εντονότερα προσωπικά ή κεφαλαιουχικά στοιχεία. Επιπλέον, μπορεί να προβλεφθεί στην εταιρική σύμβαση η ανάληψη ορισμένων υποχρεώσεων εκ μέρους των εταίρων. Η ΕΠΕ, ακόμα, δεν αντλεί τα κεφάλαιά της από την κεφαλαιαγορά αλλά από τους συ-βληθέντες εταίρους. Απ όλα αυτά, συνεπάγεται, ότι η ΕΠΕ είναι ο κατάλληλος εταιρικός τύπος για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, στις οποίες, παρά τις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των εταίρων, κανείς δεν θα θέλει να αναλάβει την ευθύνη για τα εταιρικά χρέη με την προσωπική του περιουσία. Για τον λόγο αυτό, οι συμβαλλόμενοι δεν επιθυμούν την ίδρυση μιας προσωπικής εταιρίας. Τέλος, η ΕΠΕ είναι η κατάλληλη εταιρική μορφή για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην χώρα μας, αφού οι ελληνικές επιχειρήσεις στην μεγάλη τους πλειοψηφία είναι μικρές ή μεσαίες. Ίδρυση και προϋποθέσεις της ΕΠΕ : Για την ίδρυση μιας ΕΠΕ χρειάζεται σύναψη καταστατικού, καταβολή εισφορών και διατυπώσεις δημοσιότητας. Το καταστατικό 24
συνάπτεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο από δύο τουλάχιστον ιδρυτές, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, οι οποίοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να ενεργούν εμπορικές πράξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι απαγόρευση συμμετοχή στις ΕΠΕ, είτε με την ιδιότητα του εταίρου είτε με την ιδιότητα του διαχειριστή, έχουν οι δημόσιοι διοικητικοί υπάλληλοι και οι καθηγητές ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Στο καταστατικό πρέπει να αναγράφονται, το όνομα, επώνυμο, επάγγελμα και ιθαγένεια των εταίρων. Επίσης, πρέπει να αναγράφεται η εταιρική επωνυμία, η οποία σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων από τους εταίρους είτε προσδιορίζεται από το αντικείμενο της επιχείρησης που ασκείται από την εταιρία είτε από συνδυασμό και των δύο με ολόγραφη προσθήκη εταιρία περιορισμένης ευθύνης. Στις σημερινές συναλλαγές, βέβαια, έχει επικρατήσει η συντομογραφία ΕΠΕ, οπότε και γίνεται δεκτή. Ακόμα, στο καταστατικό πρέπει να αναφέρεται η έδρα της εταιρίας, ο σκοπός της εταιρίας ( εμπορικός και μόνο ) ή ακριβέστερα, το αντικείμενο που ασχολείται η εταιρία, το κεφάλαιο της εταιρίας, το αντικείμενο των εισφορών της σε είδος, η αποτίμηση τους, το όνομα του εισφέροντας εταίρου και το σύνολο της αξίας των εισφορών σε είδος. Τέλος, πρέπει να αναγράφεται η διάρκεια της εταιρίας, καθώς αποκλείεται ΕΠΕ αόριστης διάρκειας. Όσον αφορά την καταβολή εισφορών, στην ΕΠΕ δεν επιτρέπεται μερική καταβολή κεφαλαίου. Οι εισφορές πρέπει να έχουν καταβληθεί ήδη κατά την σύναψη του καταστατικού. Δεν επιτρέπεται κάλυψη του εμπορικού κεφαλαίου με δημόσια προσφορά, όπως στις ΑΕ, και όλες οι εισφορές πρέπει να καταβληθούν από τους ιδρυτές. Σχετικά με την δημοσιότητα των ΕΠΕ, πρέπει να καταχωρούνται στο μητρώο εταιριών περιορισμένης ευθύνης ( ΜΕΠΕ ), στο οποίο καταχωρίζονται τα προβλεπόμενα σε αυτές στοιχεία. Σήμερα το ΜΕΠΕ έχει καταργηθεί και το ΜΕΠΕ υποκαταστάθηκε από το γενικό εμπορικό μητρώο ( ΓΕΜΗ ), όπου όλες οι ΕΠΕ εγγράφονται υποχρεωτικά. Η δημοσιότητα πραγματοποιείται με την καταχώριση στο ΓΕΜΗ και την δημοσίευση στον διαδικτυακό τόπο του ΓΕΜΗ. Εταιρικό Κεφάλαιο : Το εταιρικό κεφάλαιο της ΕΠΕ, έχει την ίδια έννοια και σημασία την οποία δώσαμε στο μετοχικό κεφάλαιο για τις ΑΕ. Διαιρείται σε ίσα τμήματα, είναι συγκεκριμένη ποσότητα, η οποία μόνο με τροποποίηση του καταστατικού μπορεί να αυξομειωθεί σε αντίθεση με την εταιρική περιουσία. Η εταιρική περιουσία που αντιστοιχεί στο εταιρικό κεφάλαιο είναι δεσμευμένη, με την έννοια ότι, για να μπορεί να διανεμηθεί εταιρική περιουσία, με την μορφή, για παράδειγμα, κερδών, συνάγεται ότι το ενεργητικό θα πρέπει να υπερβαίνει τα εταιρικά χρέη και το εταιρικό κεφάλαιο. Όπως είπαμε, το κεφάλαιο της ΕΠΕ, πρέπει πάντα να καταβάλλεται με την σύναψη του καταστατικού. Αν στο καταστατικό δεν περιέχεται βεβαίωση ότι το κεφάλαιο κατατέθηκε και ορίστηκε, η ίδρυση της εταιρίας είναι ελλαττωματική. Ακόμα, όσον αφορά την εταιρική περιούσια, αυτή σχηματίζεται από τις εισφορές των εταίρων. Οι εισφορές μπορεί να είναι είτε σε είδος είτε σε χρήμα. Οποιοδήποτε περιουσιακό αγαθό εμφανίζεται στον ισολογισμό μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εισφοράς σε είδος, γι αυτό αποκλείεται η εισφορά εργασίας. Οι εισφορές σε είδος κατά την σύσταση της εταιρίας όσο και κατά την αύξηση του κεφαλαίου πρέπει να εκτιμώνται. Η αποτίμηση πρέπει να γίνει κατά τον χρόνο σύναψης του καταστατικού. Ο εκτιμητικός έλεγχος της επιτροπής επεκτείνεται και σε αποκτήσεις ακινήτων ή άλλων αντικειμένων από την εταιρία προς τον σκοπό πάγιας εκμετάλλευσής, εφόσον οι μεταβιβάζοντες είναι εταίροι ή διαχειριστές ή συγγενείς μέχρι και δευτέρου βαθμού. Τέλος, προς τον σκοπό της προστασίας των 25
τρίτων πρέπει σε κάθε έντυπο, διαφήμιση, δημοσίευμα, ή άλλο έγγραφο να αναφέρεται απαραίτητα, μεταξύ άλλων, και το κεφάλαιο της εταιρίας. Τα όργανα της εταιρίας ( συνέλευση των εταίρων) : Η ΕΠΕ έχει δύο βασικά όργανα που συμβάλλουν στην λειτουργία της, την συνέλευση των εταίρων και τους διαχειριστές. Η οργάνωση των παραπάνω οργάνων είναι ελαστικότερη από τον νόμο σε σύγκριση με αυτή των ΑΕ. Στην ΕΠΕ χαρακτηριστικά δεν υπήρχε όργανο ελέγχου διαχειρίσεως, αντίστοιχο με τον ελεγκτών των ΑΕ. Ο νόμος, βέβαια, παρέχει την δυνατότητα δημιουργίας τρίτου οργάνου, του εποπτικού συμβουλίου, με καθήκοντα ελέγχου διαχειρίσεως. Επιπλέον, μετά την τελευταία τροποποίηση του νόμου οι αποκαλούμενες μεγάλες ΕΠΕ, πρέπει να έχουν υποχρεωτικά ελεγκτές. Όσον αφορά τώρα αποκλειστικά την συνέλευση των εταίρων, είναι το ανώτερο όργανο της εταιρίας και έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση. Τα θέματα που υπάγονται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της συνέλευσης των εταίρων είναι : τροποποιήσεις καταστατικού, διορισμός, ανάκληση και απαλλαγή των διαχειριστών από την ευθύνη, εκλογή ελεγκτών( στις μεγάλες ΕΠΕ μόνο, όπως αναφέρεται παραπάνω), έγκριση των ετήσιων λογαριασμών και διάθεση κερδών, έγερση αγωγής κατά των οργάνων της εταιρίας ή κατά των εταίρων για αξιώσεις αποζημιώσεως που έχει η εταιρία εναντίον τους, παράταση της διάρκειας της εταιρίας, συγχώνευση και διάλυση. Οι συνελεύσεις που δια τελούνται διακρίνονται σε τακτικές, έκτακτες και καταστατικές. Η τακτική συνέλευση συγκαλείτε υποχρεωτικά από τους διαχειριστές κάθε χρόνο μέσα σε τρείς μήνες από την λήξη της εταιρικής χρήσης, η έκτακτη συνέλευση συγκαλείτε ύστερα από πρωτοβουλία των διαχειριστών αλλά και όταν τον ζητήσει η μειοψηφία, ενώ η καταστατική συνέλευση συγκαλείτε όταν πρόκειται για τροποποίηση του καταστατικού της εταιρίας εφόσον βέβαια η συνέλευση αποφασίζει με αυξημένη καταστατική πλειοψηφία. Σχετικά με την σύγκληση της συνέλευσης των εταίρων υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Η συνέλευση δεν συνέρχεται αυτόκλητα αλλά συγκαλείτε πάντοτε από τους διαχειριστές. Οι εταίροι καλούνται με έγγραφες προσκλήσεις, οκτώ τουλάχιστον ημέρες πριν από την συνέλευση, όπου στην πρόσκληση αναγράφεται η ημέρα, η ώρα, ο τόπος της συνέλευσης και τα προς συζήτηση θέματα. Επίσης, οι διαχειριστές είναι υποχρεωμένοι να συγκαλούν την συνέλευση όποτε το ορίζει ο νόμος ή το καταστατικό. Έτσι οι διαχειριστές είναι υποχρεωμένοι να συγκαλούν την τακτική συνέλευση, την έκτακτη σε περίπτωση απώλειας εταιρικής περιουσίας, αλλά και όταν η μειοψηφία ζητήσει την σύγκληση της συνέλευσης για την συζήτηση ορισμένων θεμάτων, οι διαχειριστές θα πρέπει να το λάβουν υπόψη και να συγκαλέσουν την συνέλευση. Στην περίπτωση που οι διαχειριστές αγνοήσουν την σύγκληση των συνελεύσεων, κάθε εταίρος ή αντίστοιχα η αιτούσα μειοψηφία( μετά από είκοσι μέρες από την επίδοση της αίτησης) μπορεί να συγκαλέσει την συνέλευση ύστερα από απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου της έδρας της εταιρίας, η οποία εκδίδεται κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Όσων αφορά τις αποφάσεις που λαμβάνει η συνέλευση των εταίρων, στις ΕΠΕ δεν υφίσταται ο όρος της απαρτίας αλλά μόνο της πλειοψηφίας. Οι πλειοψηφικές αποφάσεις της συνέλευσης δεσμεύουν όσους είναι απόντες της συνέλευσης αλλά και τους διαφωνούντες εταίρους. Δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία έχουν όλοι οι εταίροι αρκεί να είναι εγγεγραμμένοι στο βιβλίο των εταίρων. Το δικαίωμα ψήφου μπορεί να ασκηθεί και με αντιπρόσωπο. Επίσης, ο υπολογισμός της πλειοψηφίας είναι ιδιόρρυθμός, χαρακτηριστικό του μικτού χαρακτήρα της ΕΠΕ. Για να είναι μια απόφαση πλειοψηφίας έγκυρη θα πρέπει να ψηφίσει υπέρ της πρότασης πάνω από το 26
50% των παριστάμενων εταίρων ( αριθμητική πλειοψηφία), οι οποίοι ταυτόχρονα πρέπει να εκπροσωπούν πάνω από το 50% του εταιρικού κεφαλαίου ( κεφαλαιουχική πλειοψηφία). Εάν επιτευχθεί η συγκέντρωση μόνο της μίας πλειοψηφίας εκ των δύο δεν αρκεί για την λήψη της απόφασης. Ακόμα, για την τροποποίηση του καταστατικού απαιτείται αυξημένη καταστατική πλειοψηφία των ¾ του όλου αριθμού των εταίρων, οι οποίοι εκπροσωπούν τα ¾ του όλου εταιρικού κεφαλαίου. Αντίθετα, βέβαια, υπάρχουν και αποφάσεις, για την έγκυρη λήψη των οποίων απαιτείται ομοφωνία. Οι αποφάσεις αυτές αναφέρονται κυρίως στην μεταβολή του νομικού καθεστώτος του εταίρου και είναι : απόφαση για μεταβολή της εθνικότητας της εταιρίας, απόφαση για την αύξηση των υποχρεώσεων των εταίρων που δεν ορίζονται από τον νόμο, απόφαση για την αύξηση ευθύνης των εταίρων και απόφαση για την μείωση των καταστατικών δικαιωμάτων των εταίρων. Τέλος, όλες οι αποφάσεις της συνέλευσης καταχωρίζονται στο βιβλίο πρακτικών συνελεύσεως και κάθε εταίρος έχει την δυνατότητα να ζητήσει απόσπασμα των πρακτικών. Οι διαχειριστές : Το δεύτερο όργανο της ΕΠΕ, οι διαχειριστές, ασκούν την διαχείριση της εταιρίας και την εκπροσώπηση της προς τρίτους. Αν δεν έχουν διοριστεί διαχειριστές, η διαχειριστική και εκπροσωπευτική εξουσία ανήκει σε όλους τους εταίρους συλλογικά. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε πράξη διαχείρισης και εκπροσώπησης απαιτείται η σύμπραξη όλων των εταίρων, εκτός και αν ο μη συμπράξας διαχειριστής συναινέσει ή εγκρίνει την πράξη. Οι διαχειριστές έχουν το δικαίωμα να ενεργούν για οποιαδήποτε πράξη εμπίπτει στον σκοπό της εταιρίας. Οι πράξεις, βέβαια, των διαχειριστών, ακόμη και αν είναι εκτός του εταιρικού σκοπού, δεσμεύον την εταιρία απέναντι σε τρίτους, εκτός αν η εταιρία αποδείξει ότι ο τρίτος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την υπέρβαση του εταιρικού σκοπού. Η εκπροσωπευτική εξουσία των διαχειριστών, μπορεί να περιορισθεί με διατάξεις του καταστατικού ή με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων αν το θελήσει αλλά γενικώς ισχύει ότι η εκπροσωπευτική εξουσία των διαχειριστών είναι, απέναντι σε καλόπιστους τρίτους, απεριόριστη. Επίσης, οι διαχειριστές εκτός από τα εμπορικά βιβλία και τα βιβλία του ΚΒΣ, είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τα εξής βιβλία, θεωρημένα από τον οικονομικό έφορο : τα βιβλία των εταίρων, στα οποία καταχωρίζονται τα στοιχεία τους, το βιβλίο πρακτικών των συνελεύσεων, στο οποίο καταχωρίζονται οι συζητήσεις, προτάσεις και αποφάσεις των συνελεύσεων και τέλος το βιβλίο πρακτικών διαχειρίσεως, στο οποίο καταχωρίζονται οι αποφάσεις των διαχειριστών. Επιπλέον, όσον αφορά την ευθύνη των διαχειριστών, οι διαχειριστές των ΕΠΕ ευθύνονται σε αποζημίωση, αν δεν ενέργησαν από κοινού εις ολόκληρόν, απέναντι στην εταιρία, τους εταίρους και τους τρίτους για παραβιάσεις του νόμου, του καταστατικού ή για πταίσματα κατά την διαχείριση. Στην περίπτωση αυτή, η συνέλευση των εταίρων μπορεί να αποφασίσει την μη απαλλαγή των υπαιτίων από την ευθύνη ή την ενάσκηση των αξιώσεων της εταιρίας κατά αυτών για αποζημίωση (εταιρική αγωγή). Στην απόφαση για απαλλαγή από την ευθύνη ή την άσκηση της εταιρικής αγωγής απαγορεύεται να μετάσχει στην ψηφοφορία ο εταίρος διαχειριστής, διότι προφανώς θα ψηφίσει υπέρ της απαλλαγής του. Πάντως η συνέλευση, και όταν ο διαχειριστής ζημίωσε υπαίτια την εταιρία, μπορεί να τον απαλλάξει από κάθε ευθύνη για αποζημίωση, να παραιτηθεί από τις εναντίον του αξιώσεις ή να αποφασίσει την μη ενάσκηση της εταιρικής αγωγής. Όταν όμως δεν αποκαθίσταται η ζημία της εταιρικής περιουσίας, τελικά ζημιώνονται έμμεσα οι εταίροι, αλλά 27
ενδεχομένως και οι εταιρικοί δανειστές, σε περίπτωση που η εταιρική περιουσία δεν επαρκεί για την ικανοποίηση τους. Τέλος, υποχρέωση λειτουργίας τρίτου εταιρικού οργάνου, των ελεγκτών, έχουν μόνο οι αποκαλούμενες μεγάλες ΕΠΕ, εκείνες δηλαδή, που υπερβαίνουν τα αριθμητικά όρια σε σύγκριση με τις απλές ΕΠΕ. Στην περίπτωση αυτή, η εταιρία εκλέγει ως ελεγκτή ένα τουλάχιστον ορκωτό ελεγκτή-λογιστή. Ο διορισμός των ελεγκτών υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας. Λύση και εκκαθάριση της ΕΠΕ : Οι λόγοι λύσης της ΕΠΕ, συμπίπτουν γενικότερα με τους λόγους λύσης των κεφαλαιουχικών εταιριών ( ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ ). Ειδικότερα, λόγοι λύσης είναι εάν επέλθει η πάροδος του χρονικού διαστήματος της εταιρίας. Βέβαια, η συνέλευση έχει την δυνατότητα με τροποποίηση του καταστατικού να αποφασίσει την παράταση της διάρκειας της εταιρίας. Σιωπηρή παράταση δεν υφίσταται. Επίσης, λόγος λύσης είναι η απόφαση της συνέλευσης για πρόωρη λύση, η οποία λαμβάνεται με την αυξημένη πλειοψηφία, εκτός αν το καταστατικό απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη. Ακόμα, κήρυξη της εταιρίας σε κατάσταση πτωχεύσεως, μπορεί να αποτελέσει λόγο λύσης. Υπάρχει και ο ειδικός λόγος λύσης, ο οποίος είναι η λύση της εταιρίας ύστερα από τελεσίδικη δικαστική απόφαση, ένεκα σπουδαίου λόγου ύστερα από αίτηση του εταίρου ή εταίρων, τα εταιρικά μερίδια των οποίων εκπροσωπούν το 1/10 του εταιρικού κεφαλαίου. Ο σπουδαίος λόγος πρέπει να αναφέρεται στις σχέσεις της εταιρίας και όχι στο πρόσωπο των εταίρων, αφού η εκπλήρωση του εταιρικού σκοπού δεν εξαρτάται κατά βάση από το πρόσωπο των εταίρων, εκτός αν στην συγκεκριμένη περίπτωση τα προσωπικά στοιχεία παίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Άρα, θα μπορούσαμε να ορίσουμε ότι ένας σπουδαίος λόγος λύσης της εταιρίας αποτελεί η αδυναμία πραγματοποίησης του εταιρικού σκοπού, η μη αποδοτικότητα της εταιρίας ή η μόνιμη αδυναμία λειτουργίας των εταιρικών οργάνων. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η αγωγή για την λύση της εταιρίας μπορεί να ασκηθεί μόνο σε περίπτωση που δεν υπάρχει άλλος τρόπος άρσης του αδιεξόδου. Επιπρόσθετα, υπάρχουν ακόμα σημαντικότεροι λόγοι λύσης της εταιρίας, Για παράδειγμα, σε περίπτωση απώλειας του ½ της εταιρικής περιουσίας, οι διαχειριστές είναι υποχρεωμένοι να συγκαλέσουν την συνέλευση των εταίρων, η οποία με την σειρά της θα αποφασίσει την λύση της εταιρίας ή την μείωση του εταιρικού κεφαλαίου, όχι βέβαια κάτω από το όριο των 4.500 ευρώ. Εάν τώρα, οι διαχειριστές δεν συγκαλέσουν την συνέλευση μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα ή αν η συνέλευση δεν λάβει απόφαση, οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο την λύση της εταιρίας. Η εταιρία, ακόμα, μπορεί να λυθεί δικαστικά ύστερα από αίτηση του εξερχόμενου ή αποκλεισμένου εταίρου κάτω βέβαια από τις προϋποθέσεις των νόμων. Μέγιστο ρόλο, για τους λόγους λύσης έχει και το καταστατικό της εταιρίας. Δηλαδή, ναι μεν η δικαστική συμπαράσταση, η πτώχευση ή ο θάνατος εταίρου δεν αποτελεί λόγους λύσης της εταιρίας, εάν στο καταστατικό όμως αναγράφονται ως λόγοι λύσης, η εταιρία κάλλιστα μπορεί να λυθεί. Όσον αφορά το θέμα της εκκαθάρισης, οι βασικοί κανόνες εκκαθάρισης που ισχύουν και στην ΑΕ, ισχύουν και στην ΕΠΕ. Εφόσον λυθεί η εταιρία για οποιονδήποτε λόγο, όχι όμως και στην ειδική περίπτωση κηρύξεως της σε κατάσταση πτωχεύσεως, διότι τότε εφαρμόζεται η πτωχευτική διαδικασία, ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης. Μέχρι την περάτωση της εταιρίας, δηλαδή όσο διάστημα απαιτείται στο στάδιο της εκκαθάρισης, η εταιρία εξακολουθεί να υφίσταται, πρέπει όμως να προστεθούν στην 28
επωνυμία οι λέξεις υπό εκκαθάριση. Τις εξουσίες των εκκαθαριστών αναλαμβάνουν οι διαχειριστές της ΕΠΕ, εκτός και αν το καταστατικό προβλέπει κάτι διαφορετικό ή αν η συνέλευση των εταίρων αποφασίσει διαφορετικά. Οι εξουσίες των διαχειριστών περιορίζονται μόνο στις ανάγκες της εκκαθάρισης ή να ενεργήσουν με νέες πράξεις, εφόσον όμως, συμβάλλουν στην περάτωση εκκρεμών υποθέσεων. Οι εκκαθαριστές είναι υποχρεωμένοι κατά την έναρξη της εκκαθάρισης να καταρτίσουν απογραφή και ισολογισμό, ο οποίος δημοσιεύεται στο ΓΕΜΗ. Ισολογισμός πρέπει να καταρτίζεται κάθε χρόνο εφόσον εξακολουθεί η εκκαθάριση. Βασικό κριτήριο των εκκαθαριστών είναι η χωρίς καθυστέρηση περάτωση των εκκρεμών υποθέσεων της εταιρίας, η εξόφληση των εταιρικών χρεών, η είσπραξη απαιτήσεων και η ρευστοποίηση της εταιρικής περιουσίας.. Οι εκκαθαριστές ευθύνονται απέναντί στην εταιρία, τους εταίρους και τους τρίτους για παραβάσεις του νόμου και του καταστατικού ή για πταίσματα κατά την εκκαθάριση. Τέλος, μετά την ολοκλήρωση των παραπάνω πράξεων οι εκκαθαριστές καταρτίζουν τον τελικό ισολογισμό, ο οποίος υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του και δημοσιεύεται στο ΓΕΜΗ. Με βάση τον τελικό ισολογισμό διανέμεται το προϊόν εκκαθάρισης στους εταίρους κατά τον λόγο της μερίδας συμμετοχής τους. Με την ολοκλήρωση της διανομής παύει να υφίσταται το νομικό πρόσωπο της εταιρίας. 3.6 ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ( ΙΚΕ ) Έννοια και χαρακτηριστικά ΙΚΕ : Αρχικά πρέπει να αναφέρουμε ότι η ΙΚΕ πρόκειται για μια νέα μορφή εταιρίας που εισήλθε τα τελευταία χρόνια. Εισήχθη στο ελληνικό δίκαιο σαν μια νέα εταιρική μορφή, λοιπόν, όπου ο σκοπός της δημιουργίας της ήταν για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των μικρών επιχειρήσεων, ιδίως παροχής υπηρεσιών, οι οποίες παίρνουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην πίτα των ελληνικών εταιριών. Με την εισαγωγή της ο νομοθέτης θέλησε την δημιουργία μιας ευέλικτης και ελκυστικής εταιρικής μορφής, απαλλαγμένη από πολλές διατυπώσεις, κατά το πρότυπο ξένων νομοθεσιών καθώς και της ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρίας, με δικά της όμως χαρακτηριστικά. Έτσι, στις προσωπικές εταιρίες, για παράδειγμα, πρέπει να υπάρχει υποχρεωτικά κάποιος προσωπικά ευθυνόμενος εταίρος, ενώ από την αντίθετη πλευρά η ΑΕ και η ΕΠΕ, έχουν πολλές τυπικές και δυσκίνητες ρυθμίσεις. Η ΙΚΕ, όμως, είναι σημαντικά πιο ευέλικτη από την ΕΠΕ, η νομοθεσία της οποίας έχει παραμείνει για 57 χρόνια στην ουσία χωρίς να εκσυγχρονισθεί., προσφέρει πλήθος επιλογών, ώστε να ικανοποιούνται όλες οι δυνατές ανάγκες και είναι δομημένη κατά τρόπο να εξυπηρετεί την μικρή αλλά και την μεσαία επιχείρηση. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι η ΙΚΕ δεν είναι παραλλαγή της ΕΠΕ, αλλά νέα εταιρική μορφή. Ο ορισμός που θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε για την ΙΚΕ, είναι ότι πρόκειται για μια κεφαλαιουχική εμπορική εταιρία με νομική προσωπικότητα και σωματειακή δομή, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται η ίδια η εταιρία. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ΙΚΕ είναι ότι παρόλο που είναι κεφαλαιουχική εταιρία, της δίνετε η δυνατότητα να συσταθεί στην ουσία χωρίς κεφάλαιο, εφόσον αρκεί να υπάρχει μόνο μία κεφαλαιουχική εισφορά του ενός ευρώ. Επίσης, οι εταίροι μπορεί να μετάσχουν σ αυτήν όχι μόνο με την 29
καταβολή χρηματικών ή αποτιμητών σε χρήμα εισφορών, αλλά και με την καταβολή μη αποτιμητών σε χρήμα εισφορών, όπως για παράδειγμα η εισφορά εργασίας ( εξωκεφαλαιακές εισφορές ) ή με την μέχρις ενός ποσού ανάληψη ευθύνης για τα χρέη της εταιρίας ( εγγυητικές εισφορές ). Η δυνατότητα αυτή, δηλαδή συμμετοχής στην ΙΚΕ, εκτός από κεφαλαιακές, και με εισφορές εργασίας ή και με εισφορές ευθύνης, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της που την διακρίνει από τις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες. Η ΙΚΕ, θα λέγαμε λοιπόν, ότι αποκτά μεγάλη ευελιξία, καθώς οι εταίροι μπορούν να επιλέξουν να συμμετέχουν χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες απαιτήσεις και ρίσκα. Όσον αφορά το καταστατικό της ΙΚΕ, οι τροποποιήσεις του, οι αποφάσεις των εταίρων και τα πρακτικά μπορεί να συντάσσονται και σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος η ΙΚΕ, μπορεί να έχει την πραγματική της έδρα σε άλλη χώρα από την χώρα που δραστηριοποιείτε. Σύσταση και προϋποθέσεις ΙΚΕ : Για την ίδρυσης μίας ΙΚΕ, απαιτείτε η σύναψη καταστατικού, η καταβολή εισφορών και οι διατυπώσεις δημοσιότητας. Η ΙΚΕ συνίσταται από τουλάχιστον ένα φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο. Σε αντίθεση με τις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες, καταρτίζεται με ιδιωτικό έγγραφο, το οποίο όμως είναι συστατικό, εκτός και αν επιβάλλεται συμβολαιογραφικός τύπος με ειδική διάταξη νόμου ή αν αυτός απαιτείται για την μεταβίβαση της συγκεκριμένης εισφοράς, όπως για παράδειγμα η εισφορά ενός ακινήτου. Το καταστατικό υποχρεούται να περιέχει τα εξής στοιχεία : το ονοματεπώνυμο, την διεύθυνση κατοικίας και την ηλεκτρονική διεύθυνση των εταίρων, την εταιρική επωνυμία, η οποία σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων είτε από το αντικείμενο της επιχείρησης είτε από φανταστικές ενδείξεις-επωνυμίες με την ολόγραφη προσθήκη των λέξεων Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία ή με την συντομογραφία ΙΚΕ ή εφόσον είναι μονοπρόσωπη με την φράση Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε.. Η επωνυμία αποδίδεται με λατινικούς χαρακτήρες, όπως ορίζει ο νόμος. Επίσης, πρέπει να περιέχεται η έδρα της εταιρίας. Προβλέπεται ότι η μεταφορά της καταστατικής έδρας της εταιρίας σε άλλη χώρα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου δεν επιφέρει την λύση της εταιρίας, ενώ ταυτόχρονα η πραγματική της έδρα μπορεί να είναι εκτός Ελλάδος, ακόμα δηλαδή και σε τρίτη χώρα της εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμα, θα πρέπει να αναγράφεται ο σκοπός της εταιρίας, όπου πρέπει να είναι μόνο εμπορικός, η ιδιότητα της εταιρίας ως κεφαλαιουχική εταιρία, οι εισφορές των εταίρων κατά κατηγορία εισφορών και η αξία αυτών, το κεφάλαιο της εταιρίας, ο συνολικός αριθμός των εταιρικών μεριδίων, ο αρχικός αριθμός των μεριδίων κάθε εταίρου και το είδος της εισφοράς που τα μερίδια εκπροσωπούν, ο τρόπος διαχείρισης και η εκπροσώπηση της εταιρίας, η διάρκεια της εταιρίας και άλλες εταιρικής φύσεως συμφωνίες των εταίρων, εφόσον συμφωνούν με την εταιρία. Όσον αφορά, την διάρκεια της εταιρίας, αν δεν ορίζεται ο χρόνος διάρκειας της εταιρίας στο καταστατικό, τότε ως χρόνος διάρκειας ισχύει η δωδεκαετία από την σύστασή της. Το δεύτερο κομμάτι για την ίδρυση της ΙΚΕ, αφορά την καταβολή εισφορών ή αλλιώς το εταιρικό κεφάλαιο. Οι κεφαλαιακές εισφορές μπορεί να καταβληθούν ολοσχερώς κατά την ίδρυση της εταιρίας. Η ανάληψη, όμως, των εξωκεφαλαιακών και των εγγυητικών εισφορών πρέπει να γίνεται κατά την σύσταση της εταιρίας. Όσο έχει να κάνει με το εταιρικό κεφάλαιο, η ΙΚΕ, όπως και οι άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες, πρέπει να έχουν ένα αρχικό κεφάλαιο κίνησης. Με δεδομένο ότι στην ΙΚΕ 30
μπορούν να συμμετάσχουν και εταίροι που δεν έχουν δώσει εισφορά κεφαλαίου αλλά μόνο εξωκεφαλαιακες και εγγυητικές εισφορές, πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα μερίδιο που να εκπροσωπεί κεφαλαιουχική εισφορά. Το κεφάλαιο της εταιρίας είναι οι κεφαλαιουχικές της εισφορές και διαιρείται σε ισότιμα μερίδια, ανάλογα με τον αριθμό των εισφορών αυτών. Ο διαχειριστής της εταιρίας οφείλει εντός ενός μήνα από την ίδρυση της εταιρίας να επιβεβαιώσει την καταβολή του κεφαλαίου. Η ιδιαιτερότητα της ΙΚΕ, όπως προ είπαμε, είναι ότι αν και κεφαλαιουχική εταιρία, μπορεί να ιδρυθεί στην ουσία χωρίς κεφάλαιο, καθώς αρκεί η εισφορά του ενός ευρώ. Ο λόγος της ρύθμισης αυτής είναι ότι προωθούνται κυρίως οι μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν την δυνατότητα εύρεσης κεφαλαίου ( πχ start up business), ώστε το κομμάτι της εύρεσης κεφαλαίων να μην στέκεται εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα. Επομένως, οι πιστωτές, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά την οικονομική κατάσταση της εταιρίας. Σε αυτό σύμμαχος είναι η διάταξη του άρθρου 47, εταιρική διαφάνεια, σύμφωνα με την οποία σε κάθε έντυπο της εταιρίας καθώς και στην ιστοσελίδα της στο ΓΕΜΗ, πρέπει μεταξύ άλλων δημοσιοποιημένων στοιχείων, να αναγράφεται το εταιρικό κεφάλαιο, το συνολικό ποσό των εγγυητικών προσφορών και η κατηγορία της εισφοράς του κάθε εταίρου. Μια άλλη ιδιαιτερότητα της ΙΚΕ, είναι ότι ενώ στις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες το κεφάλαιο σχηματίζεται από το σύνολο της αξίας των εισφορών, τούτο ισχύει στην ΙΚΕ μόνο για τις κεφαλαιουχικές εισφορές. Η δηλωμένη στο καταστατικό αξία των εξωκεφαλαιακών και εγγυητικών εισφορών έχει σημασία μόνο στις προ τα έσω σχέσεις των εταίρων. Αξίζει να επισημάνουμε, ότι λογιστικά η δηλωμένη στο καταστατικό αξία των εξωκεφαλαιακών και εγγυητικών εισφορών καταχωρίζεται σε λογαριασμούς των ίδιων κεφαλαίων. Τέλος, και στην ΙΚΕ εφαρμόζονται οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν και στην ανώνυμη εταιρία σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και την καταβολή κερδών, απαγορεύεται ρητά η διανομή μη πραγματικών κερδών ή η καλυμμένη καταβολή κερδών, καθώς και η άμεση ή έμμεση επιστροφή κεφαλαιακών εισφορών. Προβλέπεται, μεταξύ άλλων, αποτίμηση των κεφαλαιακών εισφορών σε είδος, απαγορεύεται η μερική καταβολή κεφαλαίου, ισχύει η απαγόρευση απόκτησης των ίδιων μεριδίων ενώ το κεφάλαιο μπορεί να μειωθεί, αν οι εταιρικοί δανειστές προβάλλουν αντιρρήσεις. Το τρίτο και τελευταίο κομμάτι για την ίδρυση της ΙΚΕ είναι η διαδικασία σύστασης και η δημοσιότητα. Για την σύσταση της ΙΚΕ οι ιδρυτές, ή κάποιο εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, προβαίνουν ενώπιον της υπηρεσίας μιας στάσης για τις ενέργειες που προβλέπονται, δηλαδή στην κατάθεση του εγγράφου σύστασης, την υποβολή αίτησης καταχώρησης στο ΓΕΜΗ, την αίτηση καταχώρισης της επωνυμίας της επιχείρησης στο οικείο επιμελητήριο, την υποβολή δήλωσης για το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου και την αίτηση για την λήψη ΑΦΜ. Η υπηρεσία μιας στάσης είναι υποχρεωμένη την ίδια ημέρα ή το αργότερο την επομένη να προβεί σε έλεγχο νομιμότητας. Με την καταχώριση στο ΓΕΜΗ η ΙΚΕ αποκτά νομική προσωπικότητα, επομένως η καταχώρηση της ΙΚΕ στο ΓΕΜΗ έχει συστατικό χαρακτήρα. Τα όργανα της ΙΚΕ ( συνέλευση των εταίρων): Η ΙΚΕ έχει δύο υποχρεωτικά όργανα. Το πρώτο είναι η συνέλευση των εταίρων και το δεύτερο είναι οι διαχειριστές. Οι εταίροι αποφασίζουν για κάθε εταιρική υπόθεση. Έχουν δηλαδή μια πιο γενική αρμοδιότητα, καθώς είναι σε θέση να αποφασίσουν και για υποθέσεις διαχείρισης της εταιρίας. Σε περίπτωση έγκρισης ορισμένης πράξης διαχείρισης από 31
τους εταίρους, οι διαχειριστές δεν φέρουν ευθύνη. Παρ όλο αυτά, για την καλύτερη λειτουργία της εταιρίας καλό θα ήταν να μην υπάρχει ανάμειξη μεταξύ της συνέλευσης και των διαχειριστών, πέρα από τις αναφορές που αφορούν την εταιρία αποκλειστικά. Οι εταίροι είναι σε θέση να αποφασίζουν για τις τροποποιήσεις του καταστατικού, στις οποίες περιλαμβάνεται και η μείωση και η αύξηση του κεφαλαίου, τον διορισμό και την ανάκληση των διαχειριστών, για την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, την διανομή κερδών, τον διορισμό ελεγκτή, την απαλλαγή του διαχειριστή από την ευθύνη και για αποκλεισμό του εταίρου. Για όλα τα προαναφερθέντα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη η συνέλευση των εταίρων. Βέβαια, μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση των αρμοδιοτήτων των εταίρων σχετικά με ορισμένες τροποποιήσεις του καταστατικού ή πράξεις αύξησης ή μείωσης του κεφαλαίου που ο νόμος προβλέπει ότι μπορούν να γίνουν από τον ίδιο τον διαχειριστή, καθώς και στην περίπτωση που το καταστατικό ή οι εταίροι με ομόφωνη απόφαση τους έχουν αναθέσει στον διαχειριστή την εξουσία τροποποίησης του καταστατικού για μία τριετία ως χρονικό όριο. Όσον αφορά την σύγκληση της συνέλευσης, η συνέλευση συγκαλείτε από τους διαχειριστές με προσωπική πρόσκληση, ακόμα και με την χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, πριν από τουλάχιστον οκτώ ημέρες από την έναρξη της, όπου πρέπει να αναγράφεται στην πρόσκληση ο τόπος και ο χρόνος της συνέλευσης και η ημερήσια διάταξη. Βέβαια, στην περίπτωση που είναι όλοι οι εταίροι και συναινούν, μπορεί να συνεδριάσει η συνέλευση και χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων αυτών, κάτι το οποίο αν συμβεί το ονομάζουμε άτυπα καθολική συνέλευση. Οι συνελεύσεις των εταίρων διακρίνονται σε τακτικές και έκτακτες. Η τακτική συνέλευση συγκαλείτε τουλάχιστον μία φορά κατά έτος και μέσα σε 4 μήνες από την λήξη της εταιρικής χρήσης με σκοπό την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων. Αντίθετα, η έκτακτη συνέλευση συνεδριάζει όταν την συγκαλέσουν οι διαχειριστές, ή ύστερα από αίτημα προς τον διαχειριστή, εταίρων που έχουν το 1/10 του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων με θέμα που οι ίδιοι προσδιορίζουν. Επιπλέον, οι αποφάσεις των εταίρων λαμβάνονται σε συνέλευση. Δίνεται η δυνατότητα, εφόσον αναγράφεται στο καταστατικό, η συνέλευση να διεξάγεται με τηλεδιάσκεψη. Σε αντίθεση με τις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες, ομόφωνες αποφάσεις εταίρων μπορεί να λαμβάνονται εγγράφως χωρίς συνέλευση. Στην περίπτωση αυτή οι υπογραφές των εταίρων μπορούν να αντικαθίστανται με ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Επίσης, όλοι οι εταίροι, ανεξαρτήτως είδους εισφοράς, έχουν δικαίωμα παράστασης, λόγου και ψήφου στην συνέλευση, αυτοπροσώπως ή με αντιπρόσωπο. Οι αποφάσεις της συνέλευσης των εταίρων λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων( απλή πλειοψηφία ). Για θέματα όμως που είναι μείζονος σημασίας, όπως για παράδειγμα οι τροποποιήσεις του καταστατικού, απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 του συνόλου των εταιρικών μεριδίων. Το καταστατικό μπορεί είτε να αυξάνει, ακόμα και μέχρι ομοφωνίας, τα ποσοστά αυτά για όλες ή για ορισμένες αποφάσεις, είτε να αρκείται σε απλή πλειοψηφία. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται καταχωρίζονται στο βιβλίο πρακτικών. Οι αποφάσεις που εγκρίθηκαν από την συνέλευση των εταίρων μπορεί να πάσχουν από ελαττώματα, να είναι δηλαδή ακυρώσιμες ή άκυρες. Ακυρώσιμες είναι εκείνες, που δεν είναι σύμφωνες με τον νόμο ή το καταστατικό, όπως για παράδειγμα, χωρίς νομότυπη σύγκληση ή χωρίς την απαιτούμενη πλειοψηφία, ή είναι καταχρηστικές. Την ακύρωση μπορεί να ζητήσει μέσα σε τέσσερις μήνες από την καταχώριση της απόφασης στο βιβλίο πρακτικών ο διαχειριστής ή κάθε εταίρος που δεν ήταν παρόν στην συνέλευση ή ήταν αντίθετος με την απόφαση. Εάν η απόφαση είναι πράγματι αντίθετη με τον νόμο ή το καταστατικό, είναι αυτοδικαίως άκυρη. 32
Οι διαχειριστές :Στην συνέχεια ακολουθεί το δεύτερο όργανο της ΙΚΕ, όπου είναι οι διαχειριστές και η εκπροσώπηση της εταιρίας. Εάν στο καταστατικό δεν προβλέπει κάτι αντίθετο, οι πράξεις διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρίας διενεργούνται συλλογικά από όλους τους εταίρους, είτε πρόκειται για φυσικά είτε πρόκειται για νομικά πρόσωπα, όπως δηλαδή συμβαίνει και στις ΕΠΕ, με εξαίρεση επείγουσες πράξεις, τις οποίες μπορεί να διενεργεί κάθε εταίρος. Στο καταστατικό, ακόμα, μπορεί να προβλέπεται οποιοσδήποτε άλλος τρόπος διαχείρισης και εκπροσώπησης, όπως τον διορισμό ενός ή περισσότερων εταίρων ή και τρίτων φυσικών προσώπων για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα, οι οποίοι θα δρουν συλλογικά ή ατομικά ( καταστατική διαχείριση ). Επίσης, με πλειοψηφική απόφαση των εταίρων μπορεί να ανακληθεί διαχειριστής, εταίρος ή τρίτος, που ασκεί καταστατική διαχείριση. Αν η λήψη πλειοψηφικής απόφασης δεν είναι δυνατή, ο διαχειριστής που ασκεί καταστατική διαχείριση μπορεί να ανακληθεί, εφόσον υπάρχει σπουδαίος ρόλος, με αίτηση εταίρων που κατέχουν τουλάχιστον το 1/10 του αριθμού των εταιρικών μεριδίων. Στην περίπτωση ανάκλησης διαχειριστή, την διαχείριση ασκούν οι λοιποί διαχειριστές. Εφόσον δεν υπάρχουν άλλοι διαχειριστές, διορίζονται νέοι με απόφαση των εταίρων, διαφορετικά ισχύει η νόμιμη διαχείριση. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση θανάτου, παραίτησης ή έκπτωσης για άλλο λόγο του διαχειριστή. Ο διορισμός, η ανάκληση και η αντικατάσταση του διαχειριστή υπόκειται σε δημοσιότητα στο ΓΕΜΗ. Ακόμα, η ασκούμενη από τον διαχειριστή εξουσία είναι εταιρικό δικαίωμα και συγχρόνως εταιρική υποχρέωση, δεν απορρέει δηλαδή από ενοχική σχέση παροχής υπηρεσιών. Εξάλλου γι αυτό το λόγο οι διαχειριστές δεν αμείβονται για τις υπηρεσίες τους. Από την άλλη πλευρά, οι διαχειριστές διαχειρίζονται ξένη περιουσία, γι αυτό έχουν υποχρέωση πίστης απέναντι στην εταιρία και τους εταίρους. Ο διαχειριστής σύμφωνα με τους νόμους οφείλει να μην επιδιώκει ίδια συμφέροντα που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της εταιρίας, να αποκαλύπτει έγκαιρα στους εταίρους τα ίδια συμφέροντα του και κάθε άλλη σύγκρουση συμφερόντων, να μην διενεργεί, χωρίς την συναίνεση των εταίρων, πράξεις για λογαριασμό του ιδίου ή τρίτων που ανάγονται στα συμφέροντα της εταιρίας ούτε να είναι εταίρος προσωπικής εταιρίας, ΕΠΕ ή ΙΚΕ που επιδιώκει τον ίδιο σκοπό και να τηρεί εχεμύθεια για τις εταιρικές υποθέσεις. Οι συμβάσεις μεταξύ εταιρίας και διαχειριστή πρέπει να καταγράφονται στο βιβλίο πρακτικών και να ανακοινώνονται σε όλους τους εταίρους. Επιπλέον, όσον αφορά τις εξουσίες των διαχειριστών, οι ίδιοι οι διαχειριστές είναι υπεύθυνοι όχι μόνο για την διαχείριση της εταιρίας αλλά και για την εκπροσώπηση της προς τους τρίτους. Έχουν την εξουσία να ασκούν κάθε πράξη διοίκησης και διαχείρισης που συμβάλει στην επίτευξη του σκοπού της εταιρίας. Η έκταση της εκπροσοπευτικής εξουσίας των διαχειριστών είναι απεριόριστη και μη περιορίσιμη, όπως και στις άλλες κεφαλαιουχικές εταιρίες. Πράξεις εκτός του εταιρικού σκοπού δεσμεύουν την εταιρία έναντι τρίτων εκτός και αν η εταιρία αποδείξει ο τρίτος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την υπέρβαση του εταιρικού σκοπού. Περιορισμοί που αφορούν την εκπροσωπευτική εξουσία από το καταστατικό ή από αποφάσεις των εταίρων δεν αντιτάσσονται στους τρίτους, ακόμα και εάν έχουν τηρήσει και έχουν υποβληθεί οι διατυπώσεις δημοσιότητας. Πέρα από αυτό, όμως, οι διαχειριστές σαφώς και έχουν το δικαίωμα σύμφωνα με τον νόμο να τροποποιούν το καταστατικό,, γεγονός που προσδίδει την εταιρική ευεξία. Οι εξουσίες των διαχειριστών δεν είναι μεταβιβάσιμες, εκτός και αν πάλι το 33
καταστατικό επιτρέπει την ανάθεση συγκεκριμένων εξουσιών σε εταίρους ή τρίτους. Τέλος, οι διαχειριστές ευθύνονται απέναντι στην εταιρία εις ολόκληρόν για παραβιάσεις του νόμου, του καταστατικού και των αποφάσεων των εταίρων, καθώς και για κάθε διαχειριστικό πταίσμα. Την αξίωση της εταιρίας για αποζημίωση ασκούν οι άλλοι διαχειριστές ή και κάποιος εταίρος, εκτός και αν ορισθεί ειδικός εκπρόσωπος της εταιρίας για διεξαγωγή της δίκης. Από την άλλη πλευρά, οι διαχειριστές δεν έχουν ευθύνη εφόσον η ζημιογόνος πράξη ή παράλειψη εμπίπτει στα όρια της εύλογης επιχειρηματικής απόφασης, η οποία ελήφθη με καλή πίστη και προς την εξυπηρέτηση του εταιρικού συμφέροντος, εφόσον το αποδεικνύουν επαρκείς πληροφορίες, εάν οι εταίροι με απόφαση τους ( με αποκλεισμό ψήφου του υπό απαλλαγή διαχειριστή ) απάλλαξαν διαχειριστές μετά την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, μόνον όμως για διαχειριστικά πταίσματα, εκτός εάν οι εταίροι παρέχουν ομόφωνα γενική απαλλαγή και εάν παρέλθει τριετία από την τέλεση της πράξης, οπότε η αξίωση της εταιρίας παραγράφεται. Λύση και εκκαθάριση ΙΚΕ : Οι προβλεπόμενοι λόγοι λύσης της ΙΚΕ δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές από τις υπόλοιπες κεφαλαιουχικές εταιρίες. Ειδικότερα η ΙΚΕ λύεται όταν με απόφαση των εταίρων που λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3, ακόμα δηλαδή και πριν την λήξη του χρόνου διαρκείας της εταιρίας, αποφασίσουν να λυθεί. Επίσης η ΙΚΕ, λύεται αυτομάτως, μετά την πάροδο του προβλεπόμενου από το καταστατικό χρόνο διαρκείας της. Βέβαια, με απόφαση των εταίρων, μπορεί και πριν την πάροδο του χρόνου αυτού οι εταίροι να αποφασίσουν την παράταση του. Η ΙΚΕ λύεται με κήρυξη σε πτώχευση. Προβλέπεται, πάντως, ότι, αν η εταιρία βρίσκεται σε κατάσταση απειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης των οφειλών της, ο διαχειριστής υποχρεούται να συγκαλέσει την συνέλευση των εταίρων, ώστε αυτή να λάβει τα κατά την κρίση της δέοντα μέτρα. Σε άλλες περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος ή το καταστατικό, όπως για παράδειγμα, λόγω αδυναμίας εκπλήρωσης του σκοπού της ή γενικότερα σπουδαίου λόγου. Η λύση της εταιρίας, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση εκτός του πάροδού του χρόνου διαρκείας της, καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ. Στην συνέχεια μετά την λύση της εταιρίας, εκτός αν λυθεί λόγω κήρυξής σε πτώχευση, η εταιρία τελεί υπό εκκαθάριση. Πάντως, κατά την διάρκεια της εκκαθάρισης ή μετά την περάτωση της πτώχευσης λόγω τελεσίδικης επικύρωσης του σχεδίου αναδιοργάνωσης ή για τους λόγους που προβλέπει το πτωχευτικό δίκαιο, η εταιρία μπορεί να αναβιώσει με ομόφωνη απόφαση των εταίρων. Τέλος, οι εργασίες εκκαθάρισης διενεργούνται από τους διαχειριστές ή τον διαχειριστή, εκτός και αν το καταστατικό προβλέπει διαφορετικά ή οι εταίροι με απόφαση αποφασίσουν κάτι διαφορετικό. Η εξουσία των εκκαθαριστών περιορίζεται στις αναγκαίες για την εκκαθάριση πράξεις. 3.7 ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΕΡΟ ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΓΙΑ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Το καταλληλότερο εταιρικό σχήμα για την ίδρυση μιας νεοφυούς επιχείρησης, σύμφωνα με την εκτενή ανάλυση που έγινε παραπάνω, είναι η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία. Η Ι.Κ.Ε. προσφέρει πολλαπλές διευκολύνσεις και κινήσεις 34
ευελιξίας στους νέους επιχειρηματίες. Αρχικά δημιουργήθηκε το 2012, και η δημιουργία της έγινε κυρίως για να εξυπηρετεί ανάγκες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Ο νομοθέτης έχει παρουσιάσει την ΙΚΕ ως μια ευέλικτη και ελκυστικής μορφής εταιρίας, απαλλαγμένη από τις ασάφειες και τις πολλαπλές διατυπώσεις των άλλων κεφαλαιουχικών εταιριών και εμφανώς εκσυγχρονισμένη σαν εταιρική μορφή. Γιατί προτείνεται σε κάποιο start upper να επιλέξει την ΙΚΕ; Οι λόγοι είναι οι εξής : Πρώτον η ΙΚΕ ευθύνεται αποκλειστικά η ίδια για τα χρέη της και όχι ο ιδρυτής της. Παρ όλο που συγκαταλέγεται στην κατηγορία των κεφαλαιουχικών εταιριών, στην ουσία δεν ανήκει, καθώς ο ιδρυτής χρειάζεται την κεφαλαιουχική εισφορά του ενός ευρώ(!) για να πραγματοποιήσει την ίδρυση της. Επίσης, ο ιδρυτής μπορεί να βάλει και άλλους συνιδρυτές οι οποί δεν είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν χρηματική εισφορά, παρά μόνον αν το θελήσουν και θέλουν να πάρουν και μερίδιο ευθύνης, με εγγυητικές εισφορές δηλαδή. Στην περίπτωση που είναι αντίθετοι σε αυτό μπορούν να εισέλθουν στην εταιρία προσφέροντας εξωκεφαλαιουχικές εισφορές όπως για παράδειγμα είναι η εισφορά εργασίας. Τα παραπάνω είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ΙΚΕ που την κάνουν να έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από την ΑΕ και την ΕΠΕ με το να την κάνουν πολύ πιο ευέλικτη από τις άλλες έτσι ώστε να προσεγγίζουν περισσότερους επιχειρηματίες αλλά και να βοηθούν σημαντικά στην ίδρυση εταιρίας, με το χαμηλό κεφάλαιο που απαιτείται. Επιπρόσθετα, την παρουσιάζουμε ως καταλληλότερη για την επιλογή μιας start up business καθώς δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλα ρίσκα και με την επιλογή της ΙΚΕ μπορεί να δει πως προσαρμόζονται οι ιδέες του με την αγορά ( ή κοινώς πραγματικότητα), χωρίς να έχει επενδύσει χρήματα για την εφαρμογή της ιδέας του με άλλη εταιρική μορφή που θα απαιτούσε επιπρόσθετο κόστος. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 4.1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ START UPS BUSINESS ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι start ups business στην Ελλάδα τα πάνε περίφημα και εν μέσο κρίσης. Οι Έλληνες ιδρυτές δείχνουν να αντιστέκονται στην κρίση με πολύ δόση καινοτομίας και διορατικότητας για την ανάπτυξη των start ups επιχειρήσεων τους, κάτι το οποίο αποδεικνύεται όχι μόνο από τους αριθμούς και τις επιδόσεις τους αλλά και από τον Ευρωπαϊκό στίβο αλλά και τον παγκόσμιο, όπου αναγνωρίζονται και τα παραδείγματα δεν είναι ελάχιστα. Παρακάτω θα παραθέσουμε κάποια στατιστικά διαγράμματα που επιβεβαιώνουν τις ελληνικές start ups : 35
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα, την τριετία 2012-2014 οι ελληνικές επιχειρήσεις, σε ποσοστό 51%, εμφανίζονται καινοτόμες καθώς εφάρμοσαν έναν τουλάχιστον τύπο καινοτομίας: νέα ή σημαντικά βελτιωμένα προϊόντα (καινοτομία προϊόντος), νέες ή σημαντικά βελτιωμένες διαδικασίες (καινοτομία διαδικασίας), νέες οργανωσιακές μεθόδους (οργανωσιακή καινοτομία), νέες μεθόδους μάρκετινγκ (καινοτομία μάρκετινγκ). Το ποσοστό των καινοτόμων επιχειρήσεων παρουσιάζει μικρή μείωση σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη έρευνα με αναφορά στην τριετία 2010-2012 (από 52,3% σε 51,0%) - μια καλή επίδοση παρά τις γενικότερες οικονομικές συνθήκες στη χώρα (με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, την τριετία 2010-2012 ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 48,9%). Αύξηση παρουσιάζει το ποσοστό επιχειρήσεων που καινοτομούν σε προϊόντα (αγαθά ή υπηρεσίες), από 19,5% την τριετία 2010-2012, σε 23,4% την τριετία 2012-2014. Η αύξηση αυτή συνδέεται περισσότερο με την παραγωγή προϊόντων που είναι νέα για την επιχείρηση και σε μικρότερο βαθμό με προϊόντα που είναι νέα για την αγορά. Σημαντική είναι, επίσης, η εφαρμογή νέων ή σημαντικά βελτιωμένων διαδικασιών, όπως είναι οι διαδικασίες παραγωγής αγαθών ή υπηρεσιών, οι μέθοδοι παράδοσης ή διανομής πρώτων υλών, αγαθών ή υπηρεσιών (logistics) κ.ά., καθώς το ποσοστό επιχειρήσεων με καινοτομία διαδικασίας αυξάνεται από 25,6% σε 29,6%. Αντίθετα, μειώνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων με οργανωσιακή καινοτομία, από 30,2% σε 25,5%, και με καινοτομία μάρκετινγκ, από 36,8% σε 32,5%. 36
Οι δαπάνες για την ανάπτυξη καινοτομιών σε προϊόντα ή/και διαδικασίες μειώνονται, και από 1,9 δισ. ευρώ το 2012 φθάνουν σε 1,6 δισ. ευρώ το 2014. Οι δαπάνες αφορούν στην πλειονότητά τους την αγορά μηχανημάτων, εξοπλισμού, λογισμικού και εγκαταστάσεων (το 62,5% των συνολικών δαπανών σε καινοτομικές δραστηριότητες), καθώς και την ενδοεπιχειρησιακή Έρευνα & Ανάπτυξη (27,6%), ενώ μικρότερα μερίδια έχουν η εξωεπιχειρησιακή Ε&Α (4,0%), δραστηριότητες όπως ο σχεδιασμός των προϊόντων, οι ενέργειες προώθησης/εισαγωγής καινοτομιών στην αγορά και η κατάρτιση του προσωπικού (4,1%) και η απόκτηση εξωτερικής γνώσης από άλλες επιχειρήσεις/οργανισμούς (1,7%). 37
ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Στον τομέα των Υπηρεσιών, το ποσοστό καινοτομίας είναι 48%. Ο κλάδος της "Ενημέρωσης και επικοινωνίας", στον οποίο περιλαμβάνονται περίπου 770 επιχειρήσεις, καταγράφει το μεγαλύτερο ποσοστό καινοτομίας, 59,7%. Η περαιτέρω ανάλυση του κλάδου "Ενημέρωσης και επικοινωνίας" δείχνει ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις "Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφών δραστηριοτήτων" έχουν ποσοστό καινοτομίας 84,4%, το υψηλότερο από όλους τους επιμέρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα. Στην έρευνα έχουν καταγραφεί αναλυτικά στοιχεία για τις καινοτομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων, την εισαγωγή νέων προϊόντων στην επιχείρηση και στην αγορά, τον ρόλο του κρατικού τομέα για την υποστήριξη της καινοτομίας μέσω των κρατικών προμηθειών, τις συνεργασίες, τις στρατηγικές και τα εμπόδια που συναντούν οι επιχειρήσεις για την ανάπτυξη καινοτομιών, τις καινοτομίες με περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς και τους λόγους για τους οποίους οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν προχωρούν σε καινοτομίες. 4.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΚΡΙΝΟΜΕΝΑ ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σε αντίθεση με τις start up business, όπως αναφέραμε, τα στατιστικά στοιχεία για τις εγγραφές-διαγραφές εταιρικών σχημάτων στην Ελλάδα, είναι συγκρατημένα και τα νούμερα τους δεν χαρακτηρίζονται θετικά, παρ όλο που κλίνουν προς την θετική κλίμακα, με δεδομένο παλαιότερα χρόνια και την οικονομική κρίση που κρατάει το επιχειρείν σε πολύ γοργούς ρυθμούς ανάπτυξης. 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟ 04/04/2011 ΕΩΣ 31/05/2016 Ο.Ε. ΕΕ 1 2 3 4 5 Series1 18850 8923 3967 6427 13153 Α.Ε. Ε.Π.Ε. ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΑΚΡΙΒΗΣ Ι.Κ.Ε. 38
ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Το διάγραμμα αναφέρεται στις εγγραφές επιχειρήσεων από 04/04/2011 έως και 31/05/2016, όπου βλέπουμε να ιδρύονται ή να μετατρέπονται 18850 Ομόρρυθμές Εταιρίες, 8923 Ετερόρρυθμες Εταιρίες, 3967 (! ) Ανώνυμες Εταιρίες, 6427 Εταιρίες Περιορισμένης Ευθύνης και θεαματική αύξηση κατέγραψαν οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες, το νέο εταιρικό σχήμα που ήρθε το 2012, καθώς προσφέρει ευελιξία και ευκολία στους επιχειρηματίες και φαίνεται ότι από τις κεφαλαιουχικές εταιρίες στον καιρό της κρίσης είχε πρωταγωνιστικό ρόλο το άνοιγμα τους, και έδωσε μια ανάσα στην επιχειρηματικότητα με 13153 εγγραφές. ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟ 04/04/2011 ΕΩΣ 31/05/2016 30000 25000 Ο.Ε. 20000 15000 10000 Ε.Ε. Ε.Π.Ε. 5000 Α.Ε. Ι.Κ.Ε. 0 1 2 3 4 5 Series1 24998 8121 2687 5426 938 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΑΚΡΙΒΗΣ Το διάγραμμα αναφέρεται στις διαγραφές των επιχειρήσεων από 04/04/2011 έως και 31/05/2016, όπου βλέπουμε ότι έκλεισαν ή διαγράφηκαν 24998 Ομόρρυθμες Εταιρίες, 8121 Ετερόρρυθμες Εταιρίες, 2687 Ανώνυμες Εταιρίες, 5426 Εταιρίες Περιορισμένης Ευθύνης ενώ επιβεβαιώνουν την ανοδική τους πορεία οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες με τις διαγραφές του να είναι ελάχιστες της τάξης των 938. 39
ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 1 ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 51320 ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΕΩΝ ΜΕ ΔΙΕΓΡΑΜΕΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 9150 ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 42170 Η σύνοψη των αποτελεσμάτων επιβεβαιώνει την συγκρατημένη ανάπτυξη των εταιρικών σχημάτων την πενταετία της κρίσης έχοντας ως συνολικό αποτέλεσμα το άνοιγμα 51320 επιχειρήσεων οποιασδήποτε εταιρικής μορφής, την διαγραφή 42170 επιχειρήσεων, επίσης οποιασδήποτε εταιρικής μορφής και η διαφορά τους να κλίνει στο άνοιγμα των νέων επιχειρήσεων κατά 9150, έναντι στην διαγραφή των επιχειρήσεων την εξεταζόμενη περίοδο. Πιο συγκεκριμένα, οι Ομόρρυθμες επιχειρήσεις συρρικνώθηκαν κατά 1140, ενώ οι υπόλοιπες παρουσίασαν αύξηση. Οι Ετερόρρυθμες Επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 802, οι Ανώνυμες Εταιρίες κατά 1280, οι εταιρίες περιορισμένης ευθύνης κατά 1001 και οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες, τις όποιες προτείναμε και για την επιλογή των start up business, καθώς είναι νέα εταιρική μορφή και προσφέρει μεγάλη ευελιξία, εκτινάχθηκαν την συγκεκριμένη πενταετία κατά 12215, με εύλογη παρατήρηση ότι μπήκαν στο εμπορικό δίκαιο το έτος 2012 και έχουν απήχηση και αναγνώριση από τον επιχειρηματικό κόσμο, που φαίνεται στη περίοδο της κρίσης να κλείνει προς αυτές. Τέλος, εντύπωση προκαλεί το γεγονός για την μικρή αύξηση των Ανώνυμων Εταιριών, καθώς στην Ελλάδα συγκεκριμένα τα νούμερά τους ήταν πάντα αυξημένα. 4.3 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΗΡΕΙΣΕΙΣ Τα συμπεράσματα μας για τις νεοφυείς επιχειρήσεις σύμφωνα με την μελέτη που κάναμε είναι δύο ταχυτήτων. Αρχικά, βλέπουμε, ότι οι νέοι, όχι μόνον της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδος έχουν ιδιαίτερα ελκυστικές καινοτόμες ιδέες που είναι ικανές 40