ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Ανάπτυξη Ηλεκτρονικού Καταστήματος (e-shop) με την εφαρμογή ανοικτού κώδικα Joomla και του component "virtuemart" ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΕΤΣΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Α.Μ : Τ-02558 Επιβλέπων: κ. ΒΕΝΤΖΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Καθηγητής ΛΑΡΙΣΑ 2014
«Εγώ ο Λέτσιος Βασίλειος, δηλώνω υπεύθυνα ότι η παρούσα Πτυχιακή Εργασία με τίτλο Ανάπτυξη Ηλεκτρονικού Καταστήματος (e-shop) με την εφαρμογή ανοικτού κώδικα Joomla και του component "virtuemart" είναι δική μου και βεβαιώνω ότι: Σε όσες περιπτώσεις έχω συμβουλευτεί δημοσιευμένη εργασία τρίτων, αυτό επισημαίνεται με σχετική αναφορά στα επίμαχα σημεία. Σε όσες περιπτώσεις μεταφέρω λόγια τρίτων, αυτό επισημαίνεται με σχετική αναφορά στα επίμαχα σημεία. Με εξαίρεση τέτοιες περιπτώσεις, το υπόλοιπο κείμενο της πτυχιακής αποτελεί δική μου δουλειά. Αναφέρω ρητά όλες τις πηγές βοήθειας που χρησιμοποίησα. Σε περιπτώσεις που τμήματα της παρούσας πτυχιακής έγιναν από κοινού με τρίτους, α- ναφέρω ρητά ποια είναι η δική μου συνεισφορά και ποια των τρίτων. Γνωρίζω πως η λογοκλοπή αποτελεί σοβαρότατο παράπτωμα και είμαι ενήμερος(-η) για την επέλευση των νομίμων συνεπειών» Λέτσιος Βασίλειος
Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή Τόπος: ΛΑΡΙΣΑ Ημερομηνία: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. κ ΒΕΝΤΖΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟ Καθηγητής 2. κ ΙΑΤΡΕΛΛΗ ΟΜΗΡΟ Καθηγητής Εφαρμογών 3. κ ΚΟΚΚΟΡΑ ΦΩΤΗ Καθηγητής Εφαρμογών
Περίληψη Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού καταστήματος ( e-shop) με κύριο αντικείμενο πώλησης εργαλεία. Στις παρακάτω σελίδες περιγράφεται η διαδικασία ανάπτυξης του ηλεκτρονικού καταστήματος χρησιμοποιώντας την εφαρμογή διαχείρησης περιεχομένου Joomla και την εφαρμογή διαχείρησης ηλεκτρονικου καταστήματος, Virtuemart. Επίσης περιγράφεται η εγκατάσταση του webserver, της php, της MySql και του phpmyadmin. Η πτυχιακή εργασία απευθύνεται σε όσους θέλουν να δημιουργήσουν απο τηναρχή το δικό τους ηλεκτρονικό καταστημα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους μελλοντικούς πελάτες να ενημερώνονται και να αγοράζουν τα προϊόντα τους 24 ώρες επι 365 μέρες το χρόνο online μέσω διαδικτύου. -i-
Ευχαριστίες Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον καθηγητή μου, κύριο Βέντζα Δημήτριος, καθηγητή του τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε., για την βοήθεια του σε όλη την διάρκεια της πτυχιακής εργασίας και για τις συμβουλές που μου έδωσε όλο αυτό το διάστημα που εργαστήκαμε μαζί. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γονείς μου για την στήριξη που μου παρείχαν όλο αυτό τον καιρό αλλά ιδιαιτέρως θέλω να ευχαριστήσω τους φίλους μου για ότι έκαναν για μένα σε όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Λέτσιος Βασίλειος 20/04/2014 -iii-
Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... I ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... III ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... V 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 2 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ... 3 2.1 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 3 2.2 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ... 4 2.3 ΤΥΠΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 5 2.4 Η ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 6 2.5 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ... 7 2.6 ΟΦΕΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ... 7 2.7 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ... 8 2.8 ΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ... 9 2.9 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 10 2.10 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 11 3 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (CMS)... 13 3.1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ... 13 3.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ... 14 3.2.1 Κατηγορίες CMS... 15 3.3 ΤΥΠΟΙ CMS... 15 3.4 WEB CMS... 16 3.4.1 Κύριοι στόχοι των Web CMS... 17 3.5 CMS ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ... 17 3.5.1 Πλεονεκτήματα... 17 3.5.2 Πλεονεκτήματα... 18 3.6 ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ CMS ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ... 18 4 JOOMLA CMS... 19 -v-
4.1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ JOOMLA... 19 4.2 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ JOOMLA... 20 4.3 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ JOOMLA... 20 4.4 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ... 21 4.5 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ JOOMLA... 22 4.6 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ... 26 4.6.1 Ρυθμίσεις Γλώσσας... 27 4.6.2 Γενικές Ρυθμίσεις Ιστοσελίδας... 28 4.6.3 Διαχείριση και Δημιουργία Άρθων Κατηγοριών με χρήση component K2... 29 4.6.4 Διαχείριση και Δημιουργία Μενού... 32 4.7 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ COMPONENT VIRTUEMART... 35 4.7.1 Χαρακτηριστικά του Component Virtuemart... 36 4.7.2 Δημιουργία Ηλεκτρονικού Καταστήματος Tsoutsas-Store.gr.. 36 4.7.3 Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικού Καταστήματος... 39 4.7.4 Μέθοδοι Πληρωμής... 40 4.7.5 Μέθοδοι Αποστολής... 40 4.8 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ VIRTUEMART... 41 4.8.1 Διαχείριση Προϊόντων... 41 4.8.2 Δημιουργία Κατηγορίας Προϊόντων... 44 5 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ... 47 5.1 WEB BROWSERS... 47 5.2 DOMAIN NAME... 47 5.3 WEB SERVER... 48 5.4 ΣΤΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ... 48 5.5 ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ... 48 5.6 APACHE... 49 5.7 PHP... 49 5.8 MYSQL... 50 5.9 ΣΥΝΔΕΣΗ PHP ΚΑΙ MYSQL... 50 5.10 PHPMYADMIN... 51 5.11 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΩΔΙΚΑ ΣΕ ΑΡΧΕΙΑ PHP, CSS, HTML... 51 6 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ TSOUTSAS-STORE.GR... 53 -vi-
7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 62 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... 63 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 66 -vii-
1 Εισαγωγή Μια δυναμική ιστοσελίδα χαρακτηρίζεται από δυναμικό (μεταβλητό) περιεχόμενο, που τροποποιείται και ανανεώνεται από κάποιο σύστημα διαχείρισης. Η συντήρηση είναι πολύ εύκολη αφού ο διαχειριστής το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να ενημερώσει μία βάση δεδομένων. Η κατασκευή δυναμικών ιστοσελίδων προτείνεται στην περίπτωση διαδικτυακών τόπων με μεγάλο περιεχόμενο. Προπαντός συστήνονται όταν υπάρχει ανάγκη πολύ συχνής ενημέρωσης και ανανέωσης του περιεχομένου της ιστοσελίδας. Άν την συγκρίνουμε με μια στατική ιστοσελίδα, η κατασκευή δυναμικών ιστοσελίδων είναι πιο πολύπλοκη και εξαρτάται από τις λειτουργίες και τις δυνατότητες που υ- ποστηρίζει. Η στατική ιστοσελίδα περιέχει μοναδικό περιεχόμενο που σημαίνει ότι πρέπει χειροκίνητα να ανοιχθεί και να επεξεργαστεί για οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να υπάρξει. Γενικότερα, μπορεί να μην έχουν μεγάλη διαφορά στην εμφάνιση αλλά οι δυναμικές ιστοσελίδες είναι πιο αποδοτικές σε βάθος χρόνου. Σ αυτό το κεφάλαιο της πτυχιακής εργασίας θα γίνει μια εισαγωγή στα συστήματα διαχείρισης δυναμικού περιεχομένου. Στην πορεία θα επεξηγήσουμε ακριβώς τι είναι το cms Joomla και ποιες οι βασικές λειτουργίες του. Τέλος, θα παρουσιάσουμε με ακρίβεια το πώς δημιουργήσαμε τον ιστόχωρό μας και με ποιο τρόπο μπορούμε να τον εκμεταλλευτούμε καλύτερα. -1-
2 Ηλεκτρονικό Κατάστημα Ηλεκτρονικό κατάστημα (e-shop) είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να αναφερθεί κάποιος σε ένα Διαδικτυακό τόπο (site) μέσω του οποίου πραγματοποιούνται πωλήσεις διαφόρων ειδών. Η Επανάσταση της Πληροφορικής άλλαξε σημαντικά τον τρόπο ζωής των πολιτών, επιφέροντας μια σειρά αλλαγών, που επηρεάζουν και τις εμπορικές επιχειρήσεις. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό όπλο στα χέρια των επιχειρήσεων που θέλουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός νέου περιβάλλοντος που χαρακτηρίζεται από συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες, διεθνοποίηση και εντατικοποίηση του α- νταγωνισμού, κ.α. Οι επιχειρήσεις που θα "επιβιώσουν" στον ανταγωνισμό είναι αυτές που στον παρόντα χρόνο θα κάνουν τις στρατηγικές επιλογές για την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στις πρακτικές τους. Έτσι, αναπτύσσονται διεθνώς τα ηλεκτρονικά καταστήματα, που προσφέρουν ημερησίως χιλιάδες προϊόντα που υπόσχονται χαμηλότερες τιμές. Ανάλογα με τα προσφερόμενα είδη, ο μελλοντικός πελάτης μπορεί να αναζητήσει ανάμεσα σε πολλά ομοειδή το συγκεκριμένο είδος που επιθυμεί, να μάθει την τιμή και τον χρόνο αποστολής (εάν το παραγγείλει), να το δει σε εικόνες (ορισμένες φορές και σε βίντεο) και να κάνει και σχετικές συγκρίσεις τιμών. Οι τιμές στα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι φθηνότερες, γιατί ένα τέτοιο κατάστημα δεν διατηρεί σημεία πώλησης με υψηλό ενοίκιο, δεν απασχολεί αριθμητικά το ίδιο προσωπικό με ένα συμβατικό και παραμένει "ανοικτό" σε 24ωρη βάση και για 365 μέρες ετησίως. Ο μέλλων πελάτης μπορεί ακόμη να βρει και να παραγγείλει είδη που δεν υπάρχουν στα συμβατικά καταστήματα της πόλεως ή της χώρας του και μπορεί να πληρώσει μέσω της πιστωτικής του κάρτας ή με την χρήση της αντικαταβολής ή Paypal. 2.1 Η ιστορία του Ηλεκτρονικού Εμπορίου Δεκαετία του 1970 Εμφανίζονται τα συστήματα ηλεκτρονικής μεταφοράς χρηματικών πόρων (EFT) μεταξύ τραπεζών που χρησιμοποιούν ασφαλή ιδιωτικά δίκτυα. Τα συστήματα EFT αλλάζουν τη μορφή των αγορών. Δεκαετία του 1980 Οι τεχνολογίες ηλεκτρονικής επικοινωνίας που βασίζονται στην αρχιτεκτονική της ανταλλαγής μηνυμάτων (συστήματα EDI και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) αποκτούν σημαντική διάδοση. Πολλές δραστηριότητες που παραδοσιακά -3-
διεκπεραιώνονταν με βασικό μέσο το χαρτί μπορούν πλέον να γίνουν ταχύτερα και με μικρότερο κόστος. Οι συναλλαγές, που παλαιότερα απαιτούσαν έντυπα, όπως παραγγελίες αγοράς, συνοδευτικά έγγραφα και επιταγές πληρωμής, μπορούν να γίνουν κατά ένα μέρος ή στο σύνολό τους ηλεκτρονικά, με δομημένο τρόπο, χάρη στα συστήματα EDI ή μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τέλη της δεκαετίας του 1980 - αρχές της δεκαετίας του 1990 Τα ηλεκτρονικά δίκτυα προσφέρουν μια νέα μορφή κοινωνικής επικοινωνίας, με δυνατότητες, όπως: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail), ηλεκτρονική διάσκεψη (conferencing) και ηλεκτρονική συνομιλία (IRC), ομάδες συζήτησης (newsgroups, forums), μεταφορά αρχείων (FTP), κτλ. Η πρόσβαση στο δίκτυο γίνεται φτηνότερη λόγω της διεθνούς απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών. Μέσα της δεκαετίας του 1990 Η εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού (www) στο Internet και η επικράτηση των προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (PC) που ρησιμοποιούν λειτουργικά συστήματα τύπου Windows προσφέρουν μεγάλη ευκολία χρήσης λύνοντας το πρόβλημα της δημοσίευσης και της εύρεσης πληροφοριών στο διαδίκτυο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γίνεται ένας πολύ φτηνότερος τρόπος για την πραγματοποίηση μεγάλου όγκου συναλλαγών, ενώ συγχρόνως διευκολύνει την παράλληλη λειτουργία πολλών διαφορετικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων επιτρέποντας σε μικρές επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν μεγαλύτερες, με πολύ ευνοϊκότερες προϋποθέσεις. Τέλη της δεκαετίας του 1990 Η καθιέρωση μεθόδων κρυπτογράφησης του περιεχομένου και εξακρίβωσης της ταυτότητας του αποστολέα ηλεκτρονικών μηνυμάτων, καθώς και η σχετική προσαρμογή της νομοθεσίας στους τομείς των εισαγωγών-εξαγωγών και των επικοινωνιών καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση ασφαλών διεθνών ηλεκτρονικών συναλλαγών. 2.2 Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ως Ηλεκτρονικό Εμπόριο, ή ευρέως γνωστό ως e-commerce, ecommerce ή e-comm, ορίζεται το εμπόριο παροχής αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα, βασιζόμενο δηλαδή στην ηλεκτρονική μετάδοση δεδομένων, χωρίς να καθίσταται αναγκαία η φυσική παρουσία των συμβαλλομένων μερών, πωλητή-αγοραστή. Περιλαμβάνει το σύνολο των διαδικτυακών διαδικασιών: ανάπτυξης, προώθησης, πώλησης, παράδοσης, εξυπηρέτησης και πληρωμής για προϊόντα και υπηρεσίες. Το εύρος των ανταλλαγών που διεξάγονται ηλεκτρονικά, έχει αυξηθεί ασυνήθιστα με την ευρεία χρήση του Διαδικτύου. Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο στην Ελλάδα δημιουργεί τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης για τις σύγχρονες Ελληνικές επιχειρήσεις. Βελτιώνει τους τρόπους πρόσβασης στις α- γορές, εξοικονομώντας χρόνο και μηδενίζοντας τις αποστάσεις. Το επιχειρηματικό σκηνικό βελτιώνεται σημαντικά γιατί αλλάζει και η έννοια της ίδιας της αγοράς. Τώρα -4-
πια δεν περιορίζεται στην "γειτονιά" μας, αλλά μπορεί να επεκταθεί σε όλο τον πλανήτη. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οριστεί από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες: Επιχειρήσεις: ως εφαρμογή νέων τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής εργασιών. Υπηρεσίες: ως μηχανισμός που έχει στόχο να ικανοποιήσει την κοινή επιθυμία προμηθευτών και πελατών για καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και μικρότερο κόστος. Απόσταση: ως δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση. Επικοινωνία: ως δυνατότητα παροχής πληροφοριών, προϊόντων, υπηρεσιών και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. 2.3 Τύποι Ηλεκτρονικού Εμπορίου Επιχείρηση με Επιχείρηση ( Β2Β) : Οι επιχειρήσεις μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου βελτιώνουν την μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος προμηθειών, την ταχύτητα αποστολής τους και τον καλύτερο έλεγχο του επιπέδου αποθέματος. Επιπλέον γίνεται πιο ποιοτική η εξυπηρέτηση των πελατών και βελτιώνεται ακόμη περισσότερο η αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων μέσω των ηλεκτρονικών πληρωμών μεταξύ προμηθευτών και διανομέων. Επιχείρηση με Κράτος ( B2G): Η κατηγορία αυτή όπως και η πιο κάτω (C2G) πρόκειται για τις πιο διαδεδομένες μορφές ηλεκτρονικού εμπορίου και καλύπτουν όλες τις συναλλαγές ανάμεσα σε εταιρίες ή ιδιώτες και φορείς της δημόσιας διοίκησης. Καταναλωτή με Κράτος (C2G): Συναλλαγές που γίνονται μεταξύ κράτους και πολιτών. Αφορούν συνήθως συναλλαγές παροχής πληροφοριών και υπηρεσιών καθώς και της αγορά εργασίας π.χ. στις ΗΠΑ, έχουν ένα τέτοιο χώρο και είναι http://www.usa.gov/ Κράτος με Κράτος (G2G): Συναλλαγές που γίνονται μεταξύ φορέων του κράτους εμπορικές και μη. Επιχείρηση με Καταναλωτή (B2C): Η κατηγορία αυτή αντιστοιχεί σε μεγάλο βαθμό στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο. Εδώ ανήκουν όλες οι εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου οι οποίες αναπτύσσονται με στόχο την πώληση προϊόντων απευθείας προς τους τελικούς καταναλωτές. Καταναλωτή με Καταναλωτή (C2C): ο καταναλωτής πουλά απευθείας σε άλλους καταναλωτές π.χ. πωλήσεις μέσω καταχωρημένων αγγελιών, ιστότοπου δημοπρασιών όπου ο οποιοσδήποτε μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε. -5-
-6-2.4 Η πολυμορφική φύση του ηλεκτρονικού εμπορίου Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ανήκει σε πολλα επιστημονικα πεδία: To Μάρκετινγκ. Πολλά από τα θέματα του παραδοσιακού μάρκετινγκ είναι συναφή με το online ηλεκτρονικό εμπόριο, για παράδειγμα, οι στρατηγικές διαφήμισης και η μείωση που προκύπτει στο κόστος μέσω των διαφημίσεων. Κάποια άλλα θέματα ανήκουν στην αποκλειστικότητα σε αυτό όπως πχ οι στρατηγικές του online μάρκετινγκ καθώς και τα «περίπτερα αμφίδρομης επικοινωνίας»(interactive kiosks ). Η Επιστήμη της Πληροφορικής (Computer Science). Η συμπεριφορά των καταναλωτών και η ψυχολογία. Η συμπεριφορά των καταναλωτών είναι το κλειδί για την επιτυχία του Β2C εμπορίου,, στον ίδιο βαθμό βέβαια που είναι και η συμπεριφορά των πωλητών. Η σχέση μεταξύ της κουλτούρας των ατόμων και της στάσης τους απέναντι στην ηλεκτρονική Αγορά αποτελεί ένα από τα θέματα έ- ρευνας σε αυτό το πεδίο. Η Δημόσια Οικονομία. Οι οικονομικές αγορές και οι τράπεζες αποτελούν τους βασικούς παίκτες στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Επίσης, οι οικονομικές συναλλαγές αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των online συναλλαγών. Θέματα όπως η χρήση του διαδικτύου ως υποκατάστατου ενός χρηματιστηρίου μετοχών και η απάτη στις online συναλλαγές μετοχών είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα που χαρακτηρίζουν αυτόν τον τομέα.. Η Οικονομική Επιστήμη.. Το ηλεκτρονικό εμπόριο δέχεται επιδράσεις από τις διάφορες οικονομικές δυνάμεις και έχει αναμφισβήτητα μεγάλο αντίκτυπο στις παγκόσμιες και εθνικές οικονομίες. Ακόμα, θεωρίες της μικροοικονομικής θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν στο σχεδιασμό του, καθώς και ο οικονομικός αντίκτυπος του ηλεκτρονικού εμπορίου στις επιχειρήσεις. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Συνήθως η ανάπτυξη του σε μία επιχείρηση ανατίθεται στους υπεύθυνους του Τμήματος Πληροφορικής. Στη δικαιοδοσία του ανήκουν θέματα όπως η ανάλυση συστημάτων, η ολοκλήρωση συστημάτων καθώς και ο σχεδιασμός, η εφαρμογή, η ασφάλεια, τα συστήματα πληρωμών. Λογιστική και Ελεγκτική. Πολλοί από τους κανόνες και τις αρχές της παραδοσιακής λογιστικής βρίσκονται πίσω από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, άλλες ό- χι. Διοικητική Επιστήμη. Η διαχείριση των ενεργειών που αφορούν το ηλεκτρονικό εμπόριο, απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και μεγάλη προσοχή. Η πολυμορφικότητα που χαρακτηρίζει το ΗΕ, επιβάλλει την ανάπτυξη νέων θεωριών και προσεγγίσεων. Επιχειρησιακή Νομοθεσία και Θέματα Ηθικής. Νομικά ζητήματα και θέματα Ηθικής δεοντολογίας είναι ιδιαίτερα σημαντικά στο ΗΕ, ιδιαίτερα στα πλαίσια του παγκόσμιου Επιχειρείν. Ένας μεγάλος αριθμός σχεδίων νόμου βρίσκεται σε
εκκρεμότητα και πολλά θέματα ηθικής δεοντολογίας βρίσκονται σε άμεση ε- ξάρτηση με νομικά ζητήματα, όπως είναι η ιδιωτικότητα και η πνευματική ιδιοκτησία. Άλλα. Είναι εκπληκτική η συνάφεια του ηλεκτρονικού εμπορίου με άλλα επιστημονικά πεδία που συναντώνται στις διάφορες εκφάνσεις του ΗΕ σε μικρότερο όμως βαθμό, για παράδειγμα η Γλωσσολογία, η Ρομποτική, τα Συστήματα Αισθητήρων (Sensory ystems ), η Επιχειρησιακή Έρευνα, η Διοικητική Επιστήμη, η Στατιστική, η Δημόσια Διοίκηση κλπ. Εφαρμογές του ΗΕ συναντώνται ακόμα στη Μηχανική, στον τομέα της υγείας, στις Επικοινωνίες και στον κλάδο της ψυχαγωγίας. 2.5 Χαρακτηριστικά Ηλεκτρονικού Καταστήματος Καταχώρηση απεριόριστων κατηγοριών Καταχώρηση απεριόριστων προϊόντων Πληρωμή προϊόντων με αντικαταβολή, Πιστωτική - Χρεωστική - Προπληρωμένη κάρτα, PayPal, κατάθεση σε τράπεζα Με πλήρη παρουσίαση των προϊόντων σας. (Ονομασία, χαρακτηριστικά, φωτογραφίες και τιμή.) Με μηχανή αναζήτησης των προϊόντων σας. Με απλή διαδικασία παραγγελίας για αποφυγή εκνευρισμών και άσκοπων πληκτρολογήσεων Με φόρμα εγγραφής. Με φόρμα για προσθήκη σχόλιου ή υποβολή ερωτήματος από τον πελάτη. Με ηλεκτρονικό καλάθι σε περίοπτη θέση και εμφάνιση του σε κάθε σελίδα. Μηνιαία κίνηση δεδομένων Στατιστικά επισκεψιμότητας Απεριόριστοι email λογαριασμοί Αυτόματη αποστολή επιβεβαιωτικών e mails στον πελάτη. Δυνατότητα αποστολής μαζικών e-mails στους πελάτες του ηλεκτρονικού καταστήματος με τις προσφορές σας. Δυνατότητα χρήσης 2 ή περισσότερων γλωσσών για ευρύτερη κάλυψη πελατών και περιοχών 2.6 Οφέλη Ηλεκτρονικού Καταστήματος Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα (E-Shop) είναι ουσιαστικά ένα αυτοματοποιημένο σύστημα ηλεκτρονικών πωλήσεων. Κάνει την ίδια δουλειά με το παραδοσιακό σας κατάστημα, δηλαδή παρουσιάζει και πουλάει τα προϊόντα σας. Η μόνη διαφοροποίηση είναι ότι οι πωλήσεις πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικών μηχανισμών. -7-
Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα σε μια επιχείρηση. Στο διαδίκτυο, το μέγεθος της επιχείρησης δεν παίζει σημαντικό ρόλο. Μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις έχουν την ίδια πρόσβαση στους πελάτες και μπορούν να δημιουργήσουν παρόμοια παρουσία στο διαδίκτυο. Ακόμη, η έδρα της επιχείρησης δεν παίζει κανένα ρόλο. Όπου και να βρίσκεται η επιχείρηση, οι πελάτες μπορούν να έχουν πρόσβαση στον δικτυακό τόπο της. Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα επιτρέπει όχι μόνο τη διεύρυνση της πελατείας, αλλά και την υπέρβαση των περιορισμών στα ωράρια λειτουργίας, γιατί μπορούν να πουληθούν αγαθά όλο το 24ώρο. Πιο συγκεκριμένα, τα πλεονεκτήματα μιας επιχείρησης που δραστηριοποιείται στο διαδίκτυο είναι: Ευρεία γεωγραφική κάλυψη: Η επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε πελάτες που βρίσκονται παντού, χωρίς τη σύσταση τοπικού υποκαταστήματος. Ελαχιστοποίηση της προμηθευτικής αλυσίδας: Ο προμηθευτής μπορεί να απευθυνθεί απευθείας στον πελάτη, χωρίς την ανάμειξη «ενδιάμεσων». Μείωση λειτουργικού κόστους: Η μείωση του λειτουργικού κόστους οφείλεται στο γεγονός ότι η επιχείρηση μπορεί να εξυπηρετήσει τους πελάτες με ελάχιστο κόστος. Επίσης, όσο αυξάνεται ο αριθμός των πελατών του ηλεκτρονικού καταστήματος τόσο μειώνεται το συνολικό κόστος εξυπηρέτησης αυτών. Συνεχής λειτουργία: Το διαδίκτυο είναι ίσως το μοναδικό κανάλι εξυπηρέτησης πελατών που επιτρέπει την πραγματοποίηση αγορών οποιαδήποτε στιγμή το 24ώρο. Εργαλείο μάρκετινγκ: Η επιχείρηση μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες του διαδικτύου για προσφορές, διαχείριση και ενημέρωση πελατών, στατιστικά στοιχεία πρόσβασης και πωλήσεων. Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα σας φέρνει πιο κοντά στους πελάτες σας, αφού μπορούν να έχουν κατευθείαν πρόσβαση στις πληροφορίες που παρέχετε. Ακόμη, σας προσφέρει τη δυνατότητα ανάλυσης της αγοράς, αξιοποιώντας την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών. Τα βασικά οφέλη της επιχείρησης με τη λειτουργία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος είναι: Αύξηση των πωλήσεων. Άμεση ικανοποίηση των πελατών. Άμεση ενημέρωση των πελατών για καινούργια προϊόντα. Βελτίωση της επικοινωνίας με τους πελάτες. Βέλτιστη διαχείριση των προϊόντων και παραγγελιών. 2.7 Ασφάλεια Συναλλαγών Τα προβλήματα που αρχικά ανέκυψαν από την παρεμβολή κακόβουλων χρηστών και τις υποκλοπές στοιχείων πιστωτικών καρτών έχουν, στο μεγαλύτερο βαθμό, επιλυθεί και έτσι η συναλλαγή μέσω Διαδικτύου έχει γίνει κατά πολύ ασφαλέστερη σε σχέση με -8-
το παρελθόν. Σήμερα οι δύο τύποι αξιόπιστων τεχνολογιών ασφάλειας που είναι διαθέσιμα για ηλεκτρονικές αγορές είναι το SSL (Secure Socket Layer) και το SET (Secure Electronic Transaction). Όταν πραγματοποιούνται συναλλαγές με ηλεκτρονικά καταστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το SSL για να προστατευτεί η μυστικότητα των συναλλαγών. Παρέχεται μυστικότητα κρυπτογράφησης του «καναλιού» της συναλλαγής μεταξύ πελάτη και εμπόρου. Όταν η συναλλαγή είναι πράγματι εμπιστευτική θα πρέπει να εμφανιστεί το ανάλογο λογότυπο προστασίας πχ κλειδαριά στο πλαίσιο του φυλλομετρητή και η διεύθυνση (URL) να έχει αλλάξει από http://διαδρομή... σε https://διαδρομή... Το HTTPS είναι μια ασφαλής μορφή του γνωστού πρωτοκόλλου μεταφοράς υπερκειμένου HTTP (Hyper Text Transfer Protocol), ώστε να είναι εξασφαλισμένη η ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στον φυλλομετρητή και τον Web server. Η τεχνολογία SET αναπτύχθηκε για την εξακρίβωση και γνησιότητας ταυτότητας μεταξύ εμπόρων και καταναλωτών πριν από μία ηλεκτρονική συναλλαγή. Συγκεκριμένα παρέχει εμπιστευτικότητα και ακεραιότητα των κρίσιμων μεταδιδόμενων πληροφοριών αλλά και πιστοποίηση ότι ο έμπορος μπορεί να δέχεται συναλλαγές με πιστωτική κάρτα μέσω συνεργασίας από κάποιο οικονομικό οργανισμό αλλά και πιστοποίηση ότι ο κάτοχος της κάρτας είναι πραγματικά ο νόμιμος και γνήσιος χρήστης του λογαριασμού. Το SET δημιουργήθηκε από τη Visa και τη MasterCard. 2.8 Τα στατιστικά αποδεικνύουν To 63% των ανθρώπων που ψωνίζουν από το Internet είναι γυναίκες. Σήμερα υπάρχουν τουλάχιστον 12.000.000 γνωστά sites για γυναικείες αγορές. Τα ζευγάρια με παιδιά ψωνίζουν πιο συχνά από το Internet. Τουλάχιστον το 50% των χρηστών του Internet έκανε αγορά μέσω διαδικτύου τον περασμένο μήνα. Τους τελευταίους τρεις μήνες το 41% αγόρασε βιβλία,το 36% προτίμησε ρουχισμό, παπούτσια και λοιπά, ενώ τα DVD, τα παιχνίδια και τα αεροπορικά εισιτήρια χτύπησαν το 24%. Μέσα στα δύο τελευταία χρόνια, ο αριθμός των χρηστών που κάνουν online αγορές αυξήθηκε κατά 40%,από 627 εκατομμύρια σε 875 εκατομμύρια. 650.000 άνθρωποι βρήκαν δουλειά επειδή έβαλαν Internet στο σπίτι τους. 20.6 εκατ. άντρες ψάχνουν για ανταλλακτικά αυτοκινήτων και αυτοκίνητα σε τιμή ευκαιρίας μέσω του Διαδικτύου. 12,6 εκατ. χρήστες κάνουν τις αγορές τους μέσω του Internet, ενώ βρίσκονται στο χώρο της εργασίας τους. -9-
2.9 Δυνατότητες και πλεονεκτήματα ηλεκτρονικού ε- μπορίου Δυνατότητες : Αναζήτηση προϊόντων ανά κατηγορία ή είδος. Καλάθι αγορών. Ο συνεργάτης μας έχει τη δυνατότητα να καταχωρεί τα στοιχεία του και με τη χρήση κωδικού και username να βλέπει το αρχείο των παραγγελιών. Διαφορετικά είδη συναλλάγματος. Υπολογισμός φόρων με βάση διάφορα στοιχεία (βάρος, περιοχή, κ.α.). Υπολογισμός εξόδων αποστολής με βάση διάφορα στοιχεία (βάρος, περιοχή, κ.α.). Πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου για τον καταναλωτή Τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο. Με άλλα λόγια οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμείτε, μπορείτε να αγοράσετε π.χ. ένα CD, ένα αεροπορικό εισιτήριο, ή ακόμα και τα μονωτικά υλικά που χρειάζονται για την οικοδομή σας. Το κόστος των προϊόντων που πωλούνται μέσω Internet είναι κατά γενικό κανόνα πολύ χαμηλότερο από τις τιμές του εμπορίου, αφού ένα ηλεκτρονικό κατάστημα είναι απαλλαγμένο από μεγάλο μέρος του λειτουργικού κόστους ενός πραγματικού καταστήματος (ενοικίαση χώρου και «αέρα», ηλεκτρικό, νερό κλπ) και γενικά απαιτεί πολύ λιγότερο υπαλληλικό προσωπικό. Η αγορά είναι πραγματικά παγκόσμια. Με άλλα λόγια, μπορείτε μέσω του υπολογιστή σας να αγοράσετε ακόμα και κάτι το οποίο δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα, χωρίς να πρέπει πια να περιμένετε πότε κάποιος φίλος σας θα ταξιδέψει στο εξωτερικό για να σας το φέρει. Η συναλλαγή είναι γρήγορη και άμεση. Με άλλα λόγια, από τη στιγμή που ολοκληρώνετε την παραγγελία σας, το αργότερο σε 3-4 ημέρες την έχετε λάβει, ακόμα και αν εκείνη τη στιγμή το προϊόν βρισκόταν στην άλλη άκρη του πλανήτη. Αλλά το πιο πρακτικό και πιο σημαντικό όφελος για τον καταναλωτή από το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι το ότι: καθένας βρίσκει αυτό που θέλει, όποτε το θέλει, χωρίς να κάνει βήμα, χωρίς δηλαδή κόπο και χωρίς καμία σπατάλη χρόνου. Με άλλα λόγια απλά και εύκολα ψώνια από το σπίτι ή το γραφείο! Πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου για την εταιρία -10-
Όπως προαναφέραμε, κάθε εταιρία που έχει ηλεκτρονική παρουσία μπορεί να διευρύνει τον κύκλο εργασιών της επεκτείνοντας τα γεωγραφικά όρια των συναλλαγών της. Αυτό σημαίνει πως κάθε επιχείρηση που διαθέτει τα προϊόντα της online μπορεί και αποκτά πελάτες σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από την έδρα της, ακόμα και στο εξωτερικό. Με άλλα λόγια, κάθε επιχείρηση που έχει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, είναι σαν να έχει υποκαταστήματα σε πολλές περιοχές και μάλιστα με ελάχιστο λειτουργικό κόστος. Κάθε εταιρία που χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες- όπως το Internet- γίνεται εξ ορισμού πιο ανταγωνιστική, αφού μπορεί να ενημερώνεται πιο εύκολα για τις τρέχουσες εξελίξεις στο χώρο της. Με άλλα λόγια και με δεδομένο το ότι σε λίγα χρόνια όλες οι εμπορικές δραστηριότητες θα γίνονται μέσω Internet, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η νέα μεγάλη πρόκληση για κάθε ε- ταιρία που θέλει να είναι ανταγωνιστική. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές επιτρέπουν την αμφίδρομη σχέση μεταξύ επιχείρησης και καταναλωτή (interaction). Αυτό σημαίνει πως κάθε εταιρία μέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών μπορεί να συλλέξει πολλά στοιχεία για τις συνήθειες, τις ανάγκες και τα γούστα των καταναλωτών και σύμφωνα με αυτά να αναπροσαρμόσει την πολιτική της προς το θετικότερο. Τέλος, γνωρίζοντας τις συγκεκριμένες ανάγκες των πελατών τους, οι εταιρίες μπορούν να προχωρήσουν στη δημιουργία συγκεκριμένων προϊόντων είτε ανταποκρινόμενων σε έναν καταναλωτή, είτε σε μια ομάδα καταναλωτών που χρειάζονται ένα νέο προϊόν το οποίο δεν υπάρχει ακόμα στην αγορά. 2.10 Μειονεκτήματα Ηλεκτρονικού Εμπορίου Δεν υπάρχει εμπιστευτικότητα και ασφάλεια όσον αφορά το περιεχόμενο κάποιων πληροφοριών. Δεν υπάρχει ακεραιότητα, ώστε να προφυλάσσεται το υποκείμενο των πληροφοριών που διακινούνται. Συνεπώς:, το ηλεκτρονικό εμπόριο ελλοχεύει κινδύνους για τον ανυποψίαστο χρήστη. -11-
3 Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) 3.1 Γενικά για το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Ο όρος Content Management Systems (CMS, Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου) αναφέρεται στις εφαρμογές που επιτρέπουν στον πελάτη να διαχειρίζεται το δικτυακό του περιεχόμενο, όπως κείμενα, εικόνες, πίνακες κ.λπ., με εύκολο τρόπο, συνήθως παρόμοιο με αυτόν της χρήσης ενός κειμενογράφου. Οι εφαρμογές διαχείρισης περιεχομένου επιτρέπουν την αλλαγή του περιεχόμενου χωρίς να είναι απαραίτητες ειδικές γνώσεις σχετικές με τη δημιουργία ιστοσελίδων ή γραφικών, καθώς συνήθως τα κείμενα γράφονται μέσω κάποιων online WYSIWYG ("What You See Is What You Get") html editors, ειδικών δηλαδή κειμενογράφων, παρόμοιων με το MS Word, που επιτρέπουν τη μορφοποίηση των κειμένων όποτε υπάρχει ανάγκη. Σχεδόν όλα τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου είναι λογισμικό ανοικτού κώδικα που διατίθεται δωρεάν και μπορεί κανείς να το εγκαταστήσει σε έναν εξυπηρετητή που υποστηρίζει βάση δεδομένων MySQL και τη γλώσσα προγραμματισμού PHP και να το χρησιμοποιήσει για τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας. Υπάρχουν όμως και κλειστού κώδικα όπως θα δούμε παρακάτω. Σχεδόν όλα τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου μπορούν να διαχειριστούν περιεχόμενο στις παρακάτω μορφές: εικόνα, βίντεο, κείμενα, java animation, πρότυπα σχεδίασης, βάσεις δεδομένων κ.α.. Το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου είναι λογισμικό το οποίο επιτρέπει σε οποιονδήποτε, ακόμα και σε εκείνον που δεν έχει πολλές γνώσεις προγραμματισμού και γλώσσας HTML, να δημιουργήσει και να διαχειριστεί με πολύ απλό τρόπο την εκάστοτε ιστοσελίδα του. Σου δίνει την δυνατότητα διαχείρισης της ιστοσελίδας σου από την αρχή της (δημιουργία), μέχρι και την συνεχή συντήρηση της. Επίσης μπορούν να σου προσφέρουν μεγάλη ποικιλία λειτουργικότητας αφού διαθέτουν Modules και Plugins που μπορούν να σε βοηθήσουν σε οτιδήποτε σκοπέυεις να δημιουργήσεις. Έχοντας σαν αρχή την φιλοσοφία του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού προσφέρουν συνεχώς λύσεις σε τυχόν προβλήματα που προκύπτουν στην πορεία. -13-
3.2 Χαρακτηριστικά Τα CMS μπορούν να χρησιμοποιηθούν για: -14- Παρουσιάσεις εταιριών και προσωπικού Ειδήσεις (εφημερίδες, περιοδικά, πρακτορεία ειδήσεων κλπ) Καταλόγους Προϊόντων Παρουσιάσεις Προϊόντων Online υποστήριξη Αγγελίες και ανακοινώσεις Παρουσιάσεις και προβολή γεωγραφικών περιοχών Διαφημίσεις Δελτία Τύπου Όρους και συμβόλαια Χάρτες, κατευθύνσεις, οδηγίες Ένα ολοκληρωμένο CMS πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται όλες τις δυναμικές πληροφορίες του site και να προσφέρει υπηρεσίες που εξυπηρετούν πλήρως τις ανάγκες των διαχειριστών του. Επιγραμματικά, μερικά από τα πλεονεκτήματα και τα χαρακτηριστικά ενός ολοκληρωμένου CMS είναι: Γρηγόρη ενημέρωση, διαχείριση και αρχειοθέτηση του περιεχομένου του δικτυακού τόπου Ενημέρωση του περιεχομένου από οπουδήποτε Ταυτόχρονη ενημέρωση από πολλούς χρήστες και διαφορετικούς υπολογιστές Να μην απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις από τους διαχειριστές του Εύκολη χρήση και άμεση γνώση του τελικού αποτελέσματος, όπως γίνεται με τους γνωστούς κειμενογράφους Δυνατότητα αναζήτησης του περιεχομένου που καταχωρείται και αυτόματη δημιουργία αρχείου Ασφάλεια και προστασία του σχεδιασμού του site από λανθασμένες ενέργειες, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα στην εμφάνιση του Διαχωρισμός του περιεχομένου από το σχεδιασμό και την πλοήγηση (navigation)του δικτυακού τόπου Αλλαγή σχεδιασμού ή τρόπου πλοήγησης χωρίς να είναι απαραίτητη η ενημέρωση όλων σελίδων από τον ίδιο το χρήστη Αυτόματη δημιουργία των συνδέσεων μεταξύ των σελίδων και αποφυγή προβλημάτων ανύπαρκτων σελίδων (404 error pages) Μικρότερος φόρτος στον εξυπηρετητή (server) και χρήση λιγότερου χώρου, αφού δεν υπάρχουν πολλές επαναλαμβανόμενες στατικές σελίδες, απο τη στιγμή που η ανάπτυξη των σελίδων γίνεται δυναμικά Όλο το περιεχόμενο καταχωρείται στην/στις βάσεις δεδομένων, τις οποίες μπορούμε πιο εύκολα και γρήγορα να τις προστατεύσουμε τηρώντας αντίγραφα ασφαλείας