«Χρήση και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών στη διδασκαλία των μαθηματικών»

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «Χρήση και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών στη διδασκαλία των μαθηματικών» ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ (Α.Ε.Μ.: 1741) ΦΕΦΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΡ. ΣΑΛΤΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Πρόλογος Η παρούσα εργασία έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών για την κτήση του βασικού πτυχίου. Η διάρκεια αυτής της εργασίας ήταν περίπου ένας χρόνος που με πολύ προσπάθεια και με τη βοήθεια του επιβλέπων καθηγητή Δρ. Σάλτα Βασίλειο, τον οποίο θέλω να ευχαριστήσω πολύ γιατί ότι πρόβλημα και αν προέκυπτε μου έδινε κατευθείαν λύση και έτσι φτάσαμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Ευχαριστώ πολύ επίσης τα αγαπημένα μου πρόσωπα που η βοήθεια τους στο κομμάτι των ερωτηματολογίων ήταν πολύ σημαντική. Σελίδα 1 από 116

Εισαγωγή σελ 6 Κεφάλαιο 1 ο Περιεχόμενα Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία 6 Κεφάλαιο 2 ο 1.1 Εισαγωγή.. 6 1.2 Το ηλεκτρονικό βιβλίο... 6 1.3 Τα ψηφιακά εκπαιδευτικά βοηθήματα σελ 7 Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας.....8 Κεφάλαιο 3 ο 2.1 Εισαγωγή 8 2.2 Διαδραστικός πίνακας 8 2.3 Σύγχρονη και ασύγχρονη εκπαίδευση. 10 2.4 Βιντεοσκόπηση.. 12 Η διαθεματικότητα των μαθηματικών.. 14 3.1 Η ουσία της διαθεματικότητας 14 3.2 Διαθεματικότητα στα μαθηματικά και στην πληροφορική στα..σχολικά βιβλία του γυμνασίου και του γενικού λυκείου 15 Κεφάλαιο 4 ο Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία των μαθηματικών 20 Κεφάλαιο 5 ο 4.1 Η έρευνα στο πανεπιστήμιο της Μαλαισίας. 20 4.2 Τα εκπαιδευτικά προγράμματα. 20 Έρευνα. 24 5.1 Τα στάδια της έρευνας. 24 5.2 Ανάλυση των αποτελεσμάτων.. 28 Συμπεράσματα... 103 Βιβλιογραφία... 106 Παράρτημα 109 Παράρτημα 1 ο : Αρχικό ερωτηματολόγιο. 109 Παράρτημα 2 ο : Τελικό ερωτηματολόγιο.. 112 Σελίδα 2 από 116

Εισαγωγή Στη σημερινή εποχή γίνονται δραματικές εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό έχει να κάνει με τον αυξανόμενο ρυθμό της τεχνολογίας,τις νέες εφευρέσεις, τις νέες επινοήσεις. Συνέπεια όλων αυτών είναι η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος σκέφτεται και πράττει. Όλο και περισσότερο παρατηρούμε την μεγάλη επιρροή που ασκούν οι νέες τεχνολογίες στον τομέα της εκπαίδευσης. Οι υπολογιστές, ο παγκόσμιος ιστός, και οι αμέτρητες ευκαιρίες που προσφέρει το Internet, έχει παρακινήσει πολλούς ερευνητές να εξετάσουν τις δυνατότητες και τις προκλήσεις που τυχόν να έχουν στο τομέα της παιδείας. Ο εκπαιδευτικός κλείνεται να ενημερωθεί για τα μοναδικά παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά πλεονεκτήματα των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών και παράλληλα να κρίνει και να επιλέξει τις κατάλληλες μεθόδους διδασκαλίας του αντικειμένου του προσπαθώντας να συμπεριλάβει την τεχνολογία μέσα σ αυτές, στόχος είναι η ευεργετική χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και όχι η χρήση αυτής για το λόγο ότι πρέπει σήμερα η τεχνολογία έχει μπει στην ζωή μας. Πραγματικά όμως στον τομέα αυτό, η τεχνολογία έχει πολλά να προσφέρει προς όφελος και των μαθητών και των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας. Οι μέσοι μαθητές θα αποκομίσουν πολλά οφέλη, ενώ οι ιδιοφυίες δεν θα περιορίζονται μόνο στην συγκεκριμένη διδακτέα ύλη, ούτε θα χρειάζεται να ακολουθούν αργούς ρυθμούς προς χάριν μερικών άλλων μαθητών. Στα παιδιά με ειδικές ανάγκες θα ανοιχθούν νέοι οπτικοί οδοί, ενώ ο αναλφαβητισμός σε ορισμένες περιοχές θα πάψει να υπάρχει. Στόχος: Ένας από τους βασικούς στόχους της εργασίας αυτής είναι η μελέτη του κατά πόσο χρησιμοποιούνται στην ελληνική εκπαίδευση, σε επίπεδο γυμνασίου και λυκείου οι νέες εκπαιδευτικοί μέθοδοι που επιτάσσει η μεγάλη εξέλιξη στον τομέα της τεχνολογίας. Σημαντική είναι αρχικά η κατανόηση ορισμένων εννοιών που κάνουν την εμφάνισή τους στον τομέα της εκπαίδευσης και στη συνέχεια μέσα από την κατανόηση της βιβλιογραφίας και των αποτελεσμάτων της Σελίδα 3 από 116

έρευνας που θα ακολουθήσει να βγουν τα συμπεράσματα για την πραγματικότητα της Ελληνικής εκπαίδευσης. Υποθέσεις: Η έρευνα βασίζεται στις ακόλουθες υποθέσεις 1. Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τα λογισμικά του υπουργείου παιδείας 2. Οι νεότεροι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν καλύτερα και χρησιμοποιούν τα τεχνολογικά εργαλεία και τα βοηθήματα στη διδασκαλία των μαθηματικών 3. Στα πλαίσια της διαθεματικότητας του μαθήματος των μαθηματικών οι εκπαιδευτικοί συνεργάζονται με τους καθηγητές της πληροφορικής. 4. Οι μαθηματικοί νεότερης ηλικίας είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τα απλούστερα τεχνολογικά εργαλεία (επεξεργαστής κειμένου, λογιστικό φύλλο, λογισμικό παρουσιάσεων ). 5. τα σχολικά βιβλία δεν ευνοούν τη διαθεματικότητα. Η εν λόγω εργασία αποτελείται από 5 κεφάλαια τα οποία φέρουν τους ακόλουθους τίτλους : Κεφάλαιο 1 ο : Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία Κεφάλαιο 2 ο :Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας Κεφάλαιο 3 ο :Η διαθεματικότητα των μαθηματικών Κεφάλαιο 4 ο :Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία των μαθηματικών Κεφάλαιο 5 ο :Έρευνα Στο τέλος υπάρχουν τα συμπεράσματα της εργασίας και το παράρτημα στο οποίο μπορεί κανείς να βρει το ερωτηματολόγιο, στο πρώτο κεφάλαιο αναλύεται το κατά πόσο και που χρησιμοποιείται ο ηλεκτρονικός υπολογιστής στην ελληνική εκπαίδευση. Στη συνέχεια στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και αναλύονται σε βάθος οι έννοιες του διαδραστικού πίνακα, της βιντεοσκόπησης, της σύγχρονης και της ασύγχρονης εκπαίδευσης σε επίπεδο γυμνασίου και λυκείου. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στη σχέση μεταξύ μαθηματικών και πληροφορικής στη δευτεροβάθμια Σελίδα 4 από 116

εκπαίδευση. Επίσης στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια έρευνα καταμέτρηση των ασκήσεων των σχολικών βιβλίων του μαθήματος των μαθηματικών και της πληροφορικής για να διαπιστωθεί αν τα βιβλία περιέχουν τις κατάλληλες ασκήσεις που ευνοούν τη διαθεματικότητα. Επιπλέον στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τη χρήση των λογισμικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά τη διδασκαλία των μαθηματικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εν κατακλείδι το πέμπτο κεφάλαιο που περιέχει την έρευνα που έγινε προκειμένου να απαντηθούν όλες οι υποθέσεις που τέθηκαν στην εργασία. Σελίδα 5 από 116

Κεφάλαιο 1 ο Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία 1.1 Εισαγωγή Στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών, ουσιαστικά η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, του διαδραστικού πίνακα και του διαφανοσκοπίου έχουν εφαρμογή κυρίως στα μαθήματα της πληροφορικής συνήθως και σε σπάνιες περιπτώσεις παρατηρείτε η χρήση κάποιου τέτοιου μέσου σε άλλα μαθήματα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στις περιπτώσεις που ο καθηγητής κάποιου μαθήματος παίρνει την πρωτοβουλία να χρησιμοποιήσει τέτοια μέσα. 1.2 Το ηλεκτρονικό βιβλίο Κάτι νέο που εμφανίστηκε στα ελληνικά σχολεία τον τελευταίο χρόνο είναι το ηλεκτρονικό βιβλίο που διανεμήθηκε στους μαθητές, το «ηλεκτρονικό βιβλίο» αποτελεί σημαντικό υποστηρικτικό μέσο διδασκαλίας τόσο στην σχολική τάξη όσο και στο σπίτι, καθώς μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη αξία στο παραδοσιακό βιβλίο ενσωματώνοντας διαδραστικά πολυμέσα. Το «ηλεκτρονικό βιβλίο» περιέχει μια σειρά μαθησιακών αντικειμένων (learning objects), τα οποία διακρίνονται για τη σταθερή δομή τους, το κοινό περιβάλλον λειτουργίας (user interface) και τη δυνατότητα αξιοποίησης του υπερκειμένου (hypertext). Παρέχει επίσης δυνατότητες ήχου, εικόνας, video και διαδραστικών εργαλείων. Έρευνες έχουν αναδείξει το γεγονός ότι η προσθήκη δυναμικών διαδραστικών οπτικών αναπαραστάσεων (visuals) στο ηλεκτρονικό βιβλίο ενισχύει τη μάθηση, την οπτικοποίηση και την κατανόηση των κειμένων, ενώ η παράλληλη χρήση του «ηλεκτρονικού βιβλίου» με το παραδοσιακό Σελίδα 6 από 116

αποτρέπει από τη στείρα απομνημόνευση. (http://www.pischools.gr/paideia_dialogos/ebook.pdf). 1.3 Τα ψηφιακά εκπαιδευτικά βοηθήματα Τα Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων έχουν υλοποιηθεί στην πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα Moodle και είναι τα νέα βοηθήματα που προσφέρει το υπουργείο παιδείας στους μαθητές. Δεν αφορά στη διδασκαλία με Η/Υ στο σχολικό χώρο αλλά είναι ένας τρόπος να εμπεδώνουν οι μαθητές μέσω της μελέτης στο σπίτι την ύλη που διδάχτηκαν στην τάξη. Το σύνολο της ύλης κάθε βοηθήματος περιλαμβάνει όλα τα κεφάλαια του σχολικού βιβλίου που έχουν επιλεγεί για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Το υλικό κάθε κεφαλαίου είναι χωρισμένο σε ενότητες. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει: Βιντεοδιάλεξη, που απαρτίζεται από επιμέρους βίντεο, τα οποία αποτελούν τη βιντεοσκοπημένη παράδοση της ενότητας. Σημειώσεις της ενότητας. Λυμένα θέματα ερωτήσεων και ασκήσεων για την κατανόηση της θεωρίας οργανωμένα κατά βαθμό δυσκολίας. Θέματα ερωτήσεων και ασκήσεων προς επίλυση για την εξάσκηση του μαθητή. Μια άλλη καινοτομία του ανανεωμένου ιστότοπου είναι η δημιουργία του προσωπικού χώρου του μαθητή. Μέσα από τον χώρο αυτό, ο μαθητής θα μπορεί να υποβάλλει ηλεκτρονικά ερωτήσεις - απορίες. Τις ερωτήσεις θα επεξεργάζονται Σύμβουλοι-Καθηγητές και οι απαντήσεις θα αναρτώνται επίσης στον προσωπικό αυτό χώρο. Σε κάθε βοήθημα υπάρχει η δυνατότητα μεταφόρτωσης (download) σε μορφή pdf, των σημειώσεων και των ασκήσεων κάθε ενότητας. (http://www.study4exams.gr/) Σελίδα 7 από 116

Κεφάλαιο 2 ο Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας 2.1 Εισαγωγή Οι μέθοδοι διδασκαλίας τα τελευταία χρόνια έχουν διανθιστεί με διάφορα τεχνολογικά εργαλεία τα οποία βοηθούν τη διδασκαλία και στόχο έχουν την επίτευξη καλύτερης κατανόησης του υλικού που διδάσκονται οι μαθητές. Ο διαδραστικός πίνακας, η σύγχρονη και ασύγχρονη εκπαίδευση και η βιντεοσκόπηση είναι κάποια από αυτά. 2.2 Διαδραστικός πίνακας Tο πιο χαρακτηριστικό εργαλείο μιας αίθουσας διδασκαλίας ανεξαρτήτως ηλικίας ή μορφωτικού επιπέδου είναι ο πίνακας. Πράσινος με κιμωλία ή λευκός με μαρκαδόρους, ο σχολικός πίνακας έχει προσφέρει ποικίλες εμπειρίες σε όλους τους εκπαιδευόμενους. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και της Πληροφορικής δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανέπαφο αυτό το τόσο σημαντικό εργαλείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Την τελευταία δεκαετία απασχολεί ιδιαίτερα την εκπαιδευτική κοινότητα η τεχνολογία των διαδραστικών πινάκων (interactive whiteboards) η οποία υπόσχεται προαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας με εκπληκτικά αποτελέσματα για τους εκπαιδευόμενους. Για να λειτουργήσει ένας διαδραστικός πίνακας στο περιβάλλον μιας αίθουσας διδασκαλίας απαιτείται ένας Η/Υ και ένας βιντεοπροβολέας (data projector) o οποίος προβάλει τα περιεχόμενα του Η/Υ επάνω στον πίνακα. Κύριο μέλημα ενός διαδραστικού πίνακα είναι να προσφέρει στον εκπαιδευτή-δάσκαλο τη δυνατότητα να χειρίζεται έναν Η/Υ από τον πίνακα, χωρίς να χρειάζεται να έχει επαφή με τα συνήθη χειριστήρια ενός Η/Υ όπως π.χ. ποντίκι και πληκτρολόγιο. Με τον τρόπο αυτό ο εκπαιδευτής έχει τη δυνατότητα να αλληλεπιδρά με μια παρουσίαση, μια Σελίδα 8 από 116

εφαρμογή εκπαιδευτικού λογισμικού, με το διαδίκτυο ή οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή με χρήση μόνο του πίνακα προσελκύοντας στο μέγιστο δυνατό την προσοχή και το ενδιαφέρον των εκπαιδευομένων. Επιπρόσθετα μέσα από ειδικές εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί για την εκπαιδευτική κοινότητα υπάρχουν καταπληκτικά εργαλεία για την παρουσίαση και εμπέδωση εκπαιδευτικών θεμάτων για κάθε εκπαιδευτικό αντικείμενο. Επάνω σε οποιαδήποτε εφαρμογή ο εκπαιδευτής μπορεί να προσθέσει χειρόγραφα σχόλια, να αποθηκεύσει και να εκτυπώσει οτιδήποτε εμφανίζεται στον διαδραστικό πίνακα με το πάτημα ενός πλήκτρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε διαδραστικούς πίνακες τελευταίας γενιάς συναντούμε τα ακόλουθα χαρακτηριστικά που τους καθιστούν ιδανικούς για χρήση σε κάθε εκπαιδευτικό περιβάλλον: Απεριόριστη χρήση κοινών μαρκαδόρων επάνω στην επιφάνεια του διαδραστικού πίνακα Ασύρματη επικοινωνία με τον Η/Υ χωρίς την ανάγκη εγκατάστασης καλωδίων ανάμεσα στον Η/Υ και τον πίνακα Η επιφάνεια το διαδραστικού πίνακα είναι επιπλέον μαγνητική, οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά και με άλλα μαγνητικά εκπαιδευτικά βοηθήματα Κοντρόλ τηλεχειρισμού ώστε να μπορεί ο εκπαιδευτής να κινείται ανάμεσα στο εκπαιδευτικό του ακροατήριο και να διατηρεί την επαφή του με τον πίνακα Δεν απαιτείται η εκμάθηση ειδικού λογισμικού από τους εκπαιδευτικούς για τη χρήση του διαδραστικού πίνακα. Η εξέλιξη της τεχνολογίας των διαδραστικών πινάκων και τα πολλαπλά πλεονεκτήματα χρήσης τους καθιστούν τους διαδραστικούς πίνακες ως μια ώριμη τεχνολογία και για τα ελληνικά δημόσια σχολεία, κατά το πρότυπο άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. (http://www.thenewpaper.gr/epaper/08-july-2009.html) Σελίδα 9 από 116

2.3 Σύγχρονη και ασύγχρονη εκπαίδευση Η Σύγχρονη Εκπαίδευση απαιτεί την ταυτόχρονη συμμετοχή όλων των μαθητών και των εισηγητών. Η αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου γίνεται σε ''πραγματικό χρόνο'', και κατά την διάρκειά της μπορούν να ανταλλάσσουν εκτός από απόψεις και εκπαιδευτικό υλικό. Η ταυτόχρονη εμπλοκή μπορεί να επιτευχθεί είτε με το να βρίσκονται στον ίδιο χώρο (τάξη κλπ.) είτε με το να είναι διασυνδεδεμένοι μέσω δικτύου που επιτρέπει audio ή/και video conference ενώ επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα ανταλλαγής αρχείων, και ηλεκτρονικού μαυροπίνακα. Η Ασύγχρονη Εκπαίδευση δεν απαιτεί την ταυτόχρονη συμμετοχή των μαθητών και των εισηγητών. Οι μαθητές δεν είναι ανάγκη να βρίσκονται συγκεντρωμένοι μαζί στον ίδιο χώρο ή την ίδια χρονική στιγμή. Αντίθετα, μπορούν να επιλέγουν μόνοι τους το προσωπικό τους εκπαιδευτικό χρονικό πλαίσιο και να συλλέγουν το εκπαιδευτικό υλικό σύμφωνα με αυτό. Η ασύγχρονη εκπαίδευση είναι περισσότερο ευέλικτη από την σύγχρονη. Στο είδος αυτό της εκπαίδευσης ανήκει η Αυτοδιδασκαλία, η Ημιαυτόνομη Εκπαίδευση και η Συνεργαζόμενη Εκπαίδευση. Στην Αυτοδιδασκαλία ο εκπαιδευόμενος εκπαιδεύεται μόνος του χρησιμοποιώντας όποιο μέσο κρίνει αυτός κατάλληλο (βιβλία, CBT, Internet κλπ.). Στην Ημιαυτόνομη Εκπαίδευση ισχύει ότι και στην Αυτοδιδασκαλία μόνο που υπάρχει και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα επικοινωνίας με τον υπεύθυνο εκπαιδευτή είτε με φυσική παρουσία στην τάξη, είτε μέσω δικτύου (Internet, E-mail κλπ.) είτε μέσω audio ή/και video conference και προφανώς τις ώρες εκείνες θεωρείται ότι έχουν σύγχρονη εκπαίδευση. Στην Συνεργαζόμενη (Collaborative) Εκπαίδευση εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενοι επικοινωνούν ασύγχρονα μεταξύ τους, οι εκπαιδευόμενοι μελετούν στον δικό τους χρόνο, ακολουθούν όμως ένα χρονοδιάγραμμα παράδοσης των εργασιών. Σελίδα 10 από 116

Η Σύγχρονη και η Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση δεν λειτουργούν ως ανταγωνιστικές έννοιες, αλλά μπορούν και πολλές φορές επιβάλλεται, να συμπληρώσουν η μία την άλλη. Η Σύγχρονη τηλεκπαίδευση μπορεί να προσφέρει στην εκπαιδευτική διαδικασία, την αμεσότητα της επαφής του διδάσκοντα με τους εκπαιδευόμενους, και να δώσει μια άλλη διάσταση στο αντικείμενο της μάθησης. Οι εκπαιδευόμενοι, αν και δε βρίσκονται στον ίδιο τόπο με τον εκπαιδευτή, μπορούν να έχουν μαζί του φωνητική και οπτική επικοινωνία, και με αυτό τον τρόπο αποδυναμώνουν τους περιορισμούς των αποστάσεων. Όμως κάθε συνεδρία Σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, είναι ένα γεγονός που έχει αξία και πέραν της χρονικής στιγμής διεξαγωγής της, επειδή ακριβώς απαιτείται χρονικός συντονισμός όλων των παραγόντων. Η καταγραφή της συνεδρίας καθίσταται έτσι απαραίτητη, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτή και σε μελλοντικές χρονικές στιγμές. Επιπλέον, το μαγνητοσκοπημένο υλικό μπορεί να αξιοποιηθεί και από άλλους εκπαιδευόμενους που δεν συμμετείχαν απαραίτητα στο αρχικό γεγονός, διευρύνοντας έτσι το δυνητικό κοινό της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε αυτό το σημείο, η Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση μπορεί να προσφέρει πολλά θετικά στοιχεία, εμπλουτίζοντας το πρωτογενές υλικό (την μαγνητοσκοπημένη διάλεξη) με επιπλέον παραπομπές για ενημέρωση, βιβλιογραφία, δυνατότητες για σχολιασμό και συζήτηση που δεν υπάρχει χρόνος να γίνουν με σύγχρονο τρόπο. Η ενσωμάτωση του μαγνητοσκοπημένου υλικού με όλο το υποστηρικτικό υλικό, σχηματίζει έτσι ένα πλήρες σύνολο εκπαιδευτικού υλικού, που παρέχει στους εκπαιδευόμενους γνώσεις με πολλά διαφορετικά μέσα. Από την άλλη πλευρά, η Ασύγχρονη τηλεκπαίδευση στερείται της αμεσότητας που προαναφέρθηκε, και μέσω της ενσωμάτωσης μαγνητοσκοπημένων Σύγχρονων στιγμιότυπων μπορεί να εμπλουτισθεί και να αποδώσει καλύτερα όποιο αντικείμενο πραγματεύεται. Επιπλέον, οι σημερινές εκπαιδευτικές διαδικασίες, όλο και περισσότερο απαιτούν την διαρκή αλληλεπίδραση εκπαιδευτή και Σελίδα 11 από 116

εκπαιδευομένων, και την παρακολούθηση της προόδου των δεύτερων μέσω εργασιών, ερωτήσεων και συζητήσεων. Αυτές οι ενέργειες προφανώς δεν μπορούν να ενταχθούν άμεσα σε μια Σύγχρονη συνεδρία, καθώς εκεί προτεραιότητα έχει η διεξαγωγή της διάλεξης, και η μερική αλληλεπίδραση των δύο μερών. Στην Ασύγχρονη όμως τηλεκπαίδευση δεν υπάρχει αυτός ο περιορισμός, και έτσι μια Σύγχρονη συνεδρία, μπορεί να έχει την συνέχισή της με ασύγχρονο τρόπο, μέσα από ένα περιβάλλον εκπαίδευσης στο οποίο έχουν πρόσβαση και ο διδάσκων και οι εκπαιδευόμενοι. Αυτό το ασύγχρονο περιβάλλον θα πρέπει να περιλαμβάνει: Πρόσθετο υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό Ομάδες συζητήσεων στο πρότυπο των Internet Newsgroups Επικοινωνία με ηλεκτρονική αλληλογραφία Εφαρμογές αξιολόγησης και αυτό-αξιολόγησης των εκπαιδευομένων (http://www.teleteaching.gr/w1/text-2-2.htm) 2.4 Βιντεοσκόπηση Η νέα εξέλιξη στον τομέα του video είναι το λεγόμενο Interactive Video που αποτελείται από έναν υπολογιστή, ένα video με Compact Disc, και μια τηλεόραση. Το σύστημα ελέγχεται από τον υπολογιστή και ο χρήστης δεν παρακολουθεί παθητικά το μάθημα, αλλά έχει την δυνατότητα να επικοινωνήσει μέσω του υπολογιστή, να ρωτήσει ή να ζητήσει πληροφορίες για ένα συγκεκριμένο θέμα To Videotex μας προσφέρει μια απεριόριστη ποσότητα πληροφοριών. Ο υπολογιστής με την βοήθεια ενός modem, και μέσα από το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο, μπορεί να επικοινωνήσει οποιαδήποτε στιγμή με οποιαδήποτε τράπεζα πληροφοριών, αρκεί να σχηματίσει το τηλέφωνο της. Το πιο γνωστό είναι το Γαλλικό Teletel [με περισσότερες από 10.000 τράπεζες πληροφοριών] και το Αγγλικό Prestel. Επίσης το Video- Conferencing δίνει την δυνατότητα σε άτομα απομακρυσμένα να επικοινωνούν, μεταξύ τους, μέσω ειδικών τηλεφωνικών γραμμών ή Σελίδα 12 από 116

άλλων καναλιών. Παρέχει ένα πρόγραμμα "βλέπω και ακούω" γιατί χρησιμοποιεί δύο τρόπους μετάδοσης, ηχητικών και οπτικών σημάτων. (http://gym-fylis.att.sch.gr/joomla/index.php/2010-07-29-22-21-03/51-2010-07-31-13-28-41.html) Σελίδα 13 από 116

Κεφάλαιο 3 ο Η διαθεματικότητα των μαθηματικών 3.1 Η ουσία της διαθεματικότητας Ως διαθεματική προσέγγιση της γνώσης ορίζεται η πολύπλευρη διερεύνηση και μελέτη ενός θέματος με τη συμμετοχή και το συντονισμό πολλών γνωστικών αντικειμένων. Μπορεί να είναι η επεξεργασία μιας διαθεματικής έννοιας, όπως σύστημα, σημείο κλπ. ή η διερεύνηση ενός διαθεματικού θέματος με τη μέθοδο του σχεδίου εργασίας (project). Όταν η μελέτη του θέματος περιορίζεται στο χώρο των επιστημών, τότε μιλάμε για διεπιστημονικότητα. Είναι φανερό ότι η διαθεματικότητα είναι ευρύτερος όρος από τη διεπιστημονικότητα. Από παιδαγωγική άποψη η διαθεματικότητα είναι σημαντική, διότι αποσκοπεί στη σφαιρική καλλιέργεια των μαθητών, αφού καλλιεργεί δεξιότητες και ικανότητες, όπως: 1) τη δεξιότητα της χρήσης ποικίλων πηγών πληροφόρησης, 2) τη δεξιότητα της επικοινωνίας (γραπτός και προφορικός λόγος, επιχειρηματολογία, διάλογος κλπ.), 3) τη δεξιότητα της εφαρμογής μαθηματικών εννοιών στην καθημερινή ζωή, 4) τη δεξιότητα της συνεργασίας, 5) την ικανότητα της επίλυσης προβλημάτων, 6) την ικανότητα της δημιουργικής επινόησης, 7) την ικανότητα της κριτικής επεξεργασίας των πληροφοριών και άλλες. Με τη συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων γνωστικών αντικειμένων συγκροτείται ένα ενιαίο σύνολο γνώσεων και δημιουργείται μια ολιστική αντίληψη της γνώσης, κάτι που χαρακτηρίζει τη διαθεματικότητα. Επίσης γίνεται διασύνδεση των σχολικών μαθημάτων και η σύνδεση της σχολικής γνώσης με την καθημερινή ζωή. Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται η Σελίδα 14 από 116

αξία όλων των σχολικών μαθημάτων και αυτό, πιστεύω, μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό κίνητρο για μάθηση. Η διαθεματικότητα στηρίζεται στην ομαδοσυνεργατική μορφή διδασκαλίας με την ενεργητική συμμετοχή όλων των μαθητών. Οι μαθητές συμμετέχουν στην επιλογή του θέματος και κάθε μαθητής μπορεί να επιλέγει την ομάδα στην οποία θέλει να συμμετέχει. Η παρέμβαση του καθηγητή εδώ μπορεί να είναι δια-κριτική ώστε η «γνωστική διαφορά» μεταξύ των μελών κάθε ομάδας να είναι η καλύτερη δυνατή (σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ μεγάλη ούτε πολύ μικρή). (http://www.protovoulia.net/arthra/transdisciplinary.htm) 3.2 Διαθεματικότητα στα μαθηματικά και στην πληροφορική στα σχολικά βιβλία του γυμνασίου και του γενικού λυκείου Για να δοθεί η απάντηση στο ερώτημα αυτό, αν δηλαδή υπάρχει διαθεματικότητα στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση στον τομέα των μαθηματικών και της πληροφορικής έγινε μια μικρή έρευνα- καταμέτρηση. Συλλέχθηκαν τα σχολικά βιβλία τόσο των μαθηματικών όσο και της πληροφορικής όλων των τάξεων του γυμνασίου και του γενικού λυκείου, αναλυτικότερα «Μαθηματικά Α Γυμνασίου», «Μαθηματικά Α Γυμνασίου», «Μαθηματικά Α Γυμνασίου», «Άλγεβρα Α Ενιαίου Λυκείου», «Άλγεβρα Β Ενιαίου Λυκείου», «Ευκλείδεια Γεωμετρία Α, Β Ενιαίου Λυκείου», «Μαθηματικά Β Ενιαίου Λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης» «Μαθηματικά και στοιχεία στατιστικής Γ Ενιαίου Λυκείου», «Μαθηματικά Γ Ενιαίου Λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης», «Πληροφορική Α, Β, Γ Γυμνασίου», «Εφαρμογές Πληροφορικής Υπολογιστών Α, Β / Γ Ενιαίου Λυκείου», «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον Γ Ενιαίου Λυκείου». Ακολούθως έγινε μελέτη και καταμέτρηση των παρακάτω: 1.Για τα βιβλία των μαθηματικών: Το σύνολο των ασκήσεων του κάθε βιβλίου. Το σύνολο των άλυτων παραδειγμάτων. Σελίδα 15 από 116

Το σύνολο των άλυτων εφαρμογών. Το σύνολο των λυμένων παραδειγμάτων. Το σύνολο των ασκήσεων για το σπίτι καθώς και των επαναληπτικών ασκήσεων. Το σύνολο των ασκήσεων του κάθε βιβλίου με αναφορά στην πληροφορική. Το σύνολο των άλυτων παραδειγμάτων με αναφορά στην πληροφορική. Το σύνολο των άλυτων εφαρμογών με αναφορά στην πληροφορική. Το σύνολο των λυμένων παραδειγμάτων με αναφορά στην πληροφορική. Το σύνολο των ασκήσεων για το σπίτι καθώς και των επαναληπτικών ασκήσεων με αναφορά στην πληροφορική. 2.Για τα βιβλία της πληροφορικής: Το σύνολο των ασκήσεων του κάθε βιβλίου. Το σύνολο των άλυτων παραδειγμάτων. Το σύνολο των άλυτων εφαρμογών. Το σύνολο των λυμένων παραδειγμάτων. Το σύνολο των ασκήσεων για το σπίτι καθώς και των επαναληπτικών ασκήσεων. Το σύνολο των ασκήσεων του κάθε βιβλίου με αναφορά στα μαθηματικά. Το σύνολο των άλυτων παραδειγμάτων με αναφορά στα μαθηματικά. Το σύνολο των άλυτων εφαρμογών με αναφορά στα μαθηματικά. Το σύνολο των λυμένων παραδειγμάτων με αναφορά στα μαθηματικά. Το σύνολο των ασκήσεων για το σπίτι καθώς και των επαναληπτικών ασκήσεων με αναφορά στα μαθηματικά. Τα αποτελέσματα της καταμέτρησης δίνονται στους παρακάτω πίνακες: Σελίδα 16 από 116

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ 165 ΑΛΥΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 95 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 448 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 45 Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 47 ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 120 ΑΛΥΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 166 ΑΛΥΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ 348 Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ 103 ΑΛΥΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 175 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 472 Α, Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΩ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 108 ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ 24 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΥΣΗ 847 Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 21 ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ 140 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 305 Σελίδα 17 από 116

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ 73 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 349 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 45 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 352 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 27 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 192 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΑΛΥΤΕΣ 95 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 74 ΑΛΥΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 420 ΑΛΥΤΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 162 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Α, Β, Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 138 ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 34 ΣΥΝΟΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 100 ΣΥΝΟΛΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ 39 Σελίδα 18 από 116

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Α, Β / Γ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 279 ΑΕΠΠ (Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ) ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΝΟΛΟ ΛΥΜΕΝΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ 39 ΣΥΝΟΛΟ ΛΥΜΕΝΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 7 ΣΥΝΟΛΟ ΑΛΥΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 154 ΣΥΝΟΛΟ ΑΛΥΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 15 ΣΥΝΟΛΟ ΑΛΥΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 65 ΣΥΝΟΛΟ ΑΛΥΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 0 ΑΕΠΠ (Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ) ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 45 ΛΥΜΕΝΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 3 Το συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη των πινάκων είναι το ότι στα βιβλία των μαθηματικών δεν υπάρχουν ασκήσεις οι οποίες να αφορούν την πληροφορική και κατ επέκταση δε διευκολύνουν τη διαθεματικότητα. Από την άλλη στην πληροφορική, μόνο στο μάθημα Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον έχει κάποιες ασκήσεις μαθηματικών οπότε ευνοείται κατά κάποιο τρόπο η διαθεματικότητα. (4-16 της βιβλιογραφίας) Σελίδα 19 από 116

Κεφάλαιο 4 ο Η τεχνολογία της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως αρωγός κατά τη διδασκαλία των μαθηματικών 4.1 Η έρευνα στο πανεπιστήμιο της Μαλαισίας Οι τεχνολογίες της πληροφορικής και των επικοινωνιών έχουν δημιουργηθεί για να διευκολύνουν τον σύγχρονο άνθρωπο στην καθημερινότητά του επόμενο είναι ότι η διείσδυσή τους και στον τομέα της εκπαίδευσης παγκόσμια δε θα αργούσε. Στα πλαίσια της επιθυμίας για αναβάθμιση στην εκπαίδευση σε πανεπιστήμιο της Μαλαισίας, διεξήχθη έρευνα για το κατά πόσο ευεργετική είναι η χρήση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία των μαθηματικών. Σε μερίδα μαθητών λοιπόν διδάχθηκαν κάποιες μαθηματικές ενότητες με τον κλασικό τρόπο διδασκαλίας και σε κάποιους άλλους με μέθοδο με τη χρήση εργαλείων της πληροφορικής. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι τελευταίοι κατανόησαν και εμπέδωσαν το αντικείμενο που διδάχτηκαν καλύτερα από αυτούς που το διδάχτηκαν με την κλασική μέθοδο διδασκαλίας, (Niess,Μ.L (2005)). 4.2 Τα εκπαιδευτικά προγράμματα Στη διδασκαλία των μαθηματικών χρησιμοποιούνται ποικίλα λογισμικά εργαλεία, το ποιο συνηθισμένο από τα οποία είναι ο επεξεργαστής κειμένου. Εξίσου δημοφιλή είναι και τα λογιστικά φύλα, οι βάσεις δεδομένων και τα λογισμικά παρουσίασης. Υπάρχουν βέβαια και κάποια λογισμικά που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για χρήση στη διδασκαλία των μαθηματικών. Αυτά μπορεί να είναι μεμονωμένα προγράμματα που βγαίνουν στην κυκλοφορία από εκδότες λογισμικού και Σελίδα 20 από 116

ως διαδικτυακές εφαρμογές ή βοηθητικά προγράμματα προσβάσιμα στο διαδίκτυο μέσω προγραμμάτων περιήγησης. Σημαντικό είναι ότι αρκετά από τα βοηθητικά αυτά προγράμματα με μία αναζήτηση μέσω των περιηγητών του διαδικτύου όπως Netscape Navigator,Microsoft Internet Explorer, Googlechrom και AppleSafari- μπορούν να αποκτηθούν και να χρησιμοποιούνται από μαθητές και εκπαιδευτικούς χωρίς αυτοί να χρειάζεται να είναι συνδεμένοι στο διαδίκτυο. Παραδείγματα των ιστοσελίδων που μπορεί κάποιος να δει τέτοια λογισμικά προγράμματα παρατίθενται στο παράρτημα. Εκτός από το διαδίκτυο λογισμικά προγράμματα για την εξάσκηση στα μαθηματικά μπορεί κανείς να τα προμηθευτεί από το εμπόριο, αφού υπάρχει στη διάθεση των ενδιαφερομένων μια ποικιλία CD-Rom. Ένα μαθηματικό λογισμικό είναι κάτι σαν φυσικό χειραπτικό υλικό. Από μόνο του δε μπορεί να διδάξει. Στόχος της ύπαρξης των εργαλείων αυτών είναι να εξερευνά ο μαθητής τις μαθηματικές ιδέες μέσω ενός ευχάριστου παιχνιδιού σκέψεως. Ο Η/Υ για να μπορέσει να βοηθήσει τη διδασκαλία στα μαθηματικά θα πρέπει να δημιουργηθούν προγράμματα τα οποία με έξυπνο τρόπο να προωθούν στους μαθητές στην κατανόηση και εμπέδωση της εκάστοτε έννοιας. Αυτά τα προγράμματα δημιουργούνται με γλώσσες προγραμματισμού όπως visual Basic ή το Ms Power Point,με τη βοήθεια ενός διαλόγου ανάμεσα σε μαθητή και η/υ με τέτοιο τρόπο ώστε να οδηγείται ο μαθητής στην επίλυση και απόδειξη μιας άσκησης ή ενός θεωρήματος αντίστοιχα. Τα προγράμματα αυτά ονομάζονται Διαλογικά Διδακτικά Προγράμματα και αποσκοπούν στα εξής : Ανακάλυψη εκ νέου των είδη γνωστών γνώσεων ή της αναγκαιότητας για νέες γνώσεις. Εξήγηση νέων γνώσεων. Εξάσκηση νέων γνώσεων. Σελίδα 21 από 116

Υπενθύμιση των παλαιοτέρων γνώσεων και παρουσίαση των σχέσεων τους με τις νέες γνώσεις Επίσης εκτός των Διαλογικών Διδακτικών Προγραμμάτων, ο /Η/Υ μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία και κατά την επονομαζόμενη Παράλληλη Διδασκαλία. Δηλαδή την διδασκαλία δύο τομέων(πληροφορικής και Μαθηματικών ) έτσι ώστε να διδαχτούν οι μαθητές τις ανάλογες έννοιες πληροφορικής και μαθηματικών. Ακόμα θα πρέπει να γνωρίζουμε σχετικά με τα διαλογικά διδακτικά προγράμματα μαθηματικών ότι αποτελούνται από μια βάση δεδομένων για ασκήσεις σχετικές με την προς διδασκαλία έννοια. Φυσικά υπάρχει η δυνατότητα χρήσης βοήθειας αλλά και η σωστή διαδικασία επίλυσης αφού πρώτα απαντήσει ο χρήστης όμως παρ όλα αυτά το μέλλον της παράλληλης διδασκαλίας στην Ελλάδα δε φαίνεται και πολύ λαμπρό διότι τα βιβλία πρέπει να προδιαθέτουν τον παραλληλισμό των αντικειμένων κάτι που δεν ισχύει. Επιπρόσθετα το μεγαλύτερο μέρος των καθηγητών δεν είναι ανάλογα ενημερωμένο και καταρτισμένο σε κάτι τέτοιο. Τέλος να μην ξεχνάμε και το δεδομένο του μαθητή, μιας και τα παιδιά ηλικίας 15-16 χρονών θα το θεωρούσαν κάτι ξένο. Οι εποχές όμως αλλάζουν και η εκπαίδευση βαδίζει ως προς αυτή την κατεύθυνση αφού η παράλληλη εκπαίδευση με τα διαλογικά διδακτικά προγράμματα της έχει τέτοιου είδους χαρακτηριστικά ικανά να βοηθήσουν Αυτό βέβαια για να γίνει πιο εύκολο και να ανταπεξέλθουν στον ιδιόρρυθμο και πολύπλευρο τρόπο εργασίας θα πρέπει να ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία στο σχολείο. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο έχει αναπτυχτεί στο πανεπιστήμιο του Berkley στην Καλιφόρνια ένα περιβάλλον που προτρέπει τα παιδιά να εκφράσουν τις ιδέες τους μέσα από τις διαφορετικές μορφές αναπαραστάσεων και ο προγραμματισμός σε περιβάλλον Logo. Ακόμα υπάρχει το υπολογιστικό περιβάλλον Cabri το οποίο βοηθάει την κατασκευή και τη διεύρυνση γεωμετρικών αντικειμένων και τα εργαλεία Σελίδα 22 από 116

που χρησιμοποιούνται μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση εννοιών της αναλυτικής ευκλείδειας γεωμετρίας. (Van De Wale, J.A. (2007), Ράπτης, Α, Ράπτη, Α. (2007), Σάλτας, Β. (2008),). Σελίδα 23 από 116

Κεφάλαιο 5 ο Έρευνα 5.1 Τα στάδια της έρευνας Στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας διεξήχθη έρευνα με θέμα «Χρήση και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών στη διδασκαλία των μαθηματικών». Από τις επιλογές που υπήρχαν για τον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας επιλέχθηκε το ερωτηματολόγιο ανάμεσα σε προσωπική συνέντευξη και τηλεφωνική συνέντευξη. Τα ερωτηματολόγια μοιράστηκαν στο δείγμα προσωπικά. Ψάχνοντας τις παλαιότερες έρευνες διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε όμοια έρευνα. Στόχος: Η μελέτη του κατά πόσο χρησιμοποιούνται στην ελληνική εκπαίδευση, σε επίπεδο γυμνασίου και λυκείου οι νέες εκπαιδευτικοί μέθοδοι που επιτάσσει η μεγάλη εξέλιξη στον τομέα της τεχνολογίας. Υποθέσεις : Οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τα λογισμικά του υπουργείου παιδείας: 1. Οι νεότεροι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν καλύτερα και χρησιμοποιούν τα τεχνολογικά εργαλεία και τα βοηθήματα στη διδασκαλία των μαθηματικών 2. Στα πλαίσια της διαθεματικότητας του μαθήματος των μαθηματικών οι εκπαιδευτικοί συνεργάζονται με τους καθηγητές της πληροφορικής. 3. Οι μαθηματικοί νεότερης ηλικίας είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τα απλούστερα τεχνολογικά εργαλεία (επεξεργαστής κειμένου, λογιστικό φύλλο, λογισμικό παρουσιάσεων ). Το δείγμα επιλέχθηκε να είναι εκπαιδευτικοί του κλάδου των μαθηματικών σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από Γυμνάσια και Σελίδα 24 από 116

Λύκεια τριών μεγάλων πόλεων της χώρας Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα-. Το αρχικό ερωτηματολόγιο συντάχθηκε και μοιράστηκε σε μικρό κομμάτι του δείγματος και συγκεκριμένα σε μαθηματικούς της Αλεξανδρούπολης. Το οριστικό ερωτηματολόγιο συντάχθηκε μετά την μελέτη των αποτελεσμάτων του αρχικού σχεδίου, μετά την προσθήκη κάποιων επιπλέον ερωτήσεων αφού παρατηρήθηκαν κάποιες ελλείψεις. Το ερωτηματολόγιο χωρίζεται σε τρία μέρη, το πρώτο είναι οι γενικές ερωτήσεις που αφορούν κάποια προσωπικά στοιχεία των ερωτώμενων τα οποία είναι απαραίτητα για την διεξαγωγή των συμπερασμάτων όπως το φύλο, η ηλικία, το σχολείο, η θέση, η προϋπηρεσία και ο τίτλος σπουδών. Το δεύτερο μέρος αποτελείται από τις ειδικές ερωτήσεις που αφορούν στο κατά πόσο γνωρίζουν να λειτουργούν τα τεχνολογικά εργαλεία, στο κατά πόσο χρησιμοποιούν τα λογισμικά που παρέχει το υπουργείο παιδείας καθώς και ερωτήσεις για το πόσο ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με αυτά.. Τέλος η τρίτη κατηγορία ερωτήσεων είναι οι συμπληρωματικές ερωτήσεις που αφορούν στον τρόπο με τον οποίο έχουν εκπαιδευτεί στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το αρχικό πλάνο καθώς και το τελικό ερωτηματολόγιο παρατίθενται στο παράρτημα. Το δείγμα που εξετάστηκε ήταν εκπαιδευτικοί από τα ακόλουθα σχολεία. Αλεξανδρούπολη: 1 ο Γενικό Λύκειο 2 ο Γενικό Λύκειο 3 ο Γενικό Λύκειο 1 ο Γυμνάσιο 3 ο Γυμνάσιο 4 ο Γυμνάσιο Καβάλα: Μουσικό σχολείο Σελίδα 25 από 116

1 ο Γενικό Λύκειο 2 ο Γενικό Λύκειο 3 ο Γενικό Λύκειο 6 ο Γενικό Λύκειο 1 ο Γυμνάσιο 3 ο Γυμνάσιο 4 ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκη: 3 ο Γενικό Λύκειο 1 ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο 1 ο Γενικό Λύκειο Εύοσμου 1 ο Γενικό Λύκειο Τριανδρίας 5 ο Γενικό Λύκειο Εύοσμου 1 ο Γενικό Λύκειο Αμπελοκήπων 12 ο Γενικό Λύκειο 2 ο Γενικό Λύκειο Πυλαίας 1 ο Γυμνάσιο Τριανδρίας Γυμνάσιο Πυλαίας 1 ο Γυμνάσιο Πυλαίας 1 ο Πειραματικό Γυμνάσιο Τα αποτελέσματα της έρευνας αναλύθηκαν και επεξεργαστήκαν μέσω του MINITAB 14. Αφού καταχωρήθηκαν οι απαντήσεις ακολούθησε η επεξεργασία των αποτελεσμάτων. Σελίδα 26 από 116

Για την εξαγωγή των ποσοστών: Start Tables Tally Individual Variables Για τα ποσοστά μετά από διασταύρωση των μεταβλητών Start Tables Cross Tabulation Σελίδα 27 από 116

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων βρίσκεται στο κεφάλαιο 6.2 5.2 Ανάλυση των αποτελεσμάτων Τα αποτελέσματα της πρώτης κατηγορίας ερωτήσεων, των γενικών στοιχείων δηλαδή παρατίθενται παρακάτω με πίνακες και διαγράμματα. Φύλο ΦΥΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΔΡΑΣ 70,0 42 ΓΥΝΑΙΚΑ 30,0 18 80,0 60,0 40,0 20,0 ΑΝΔΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ 0,0 ΠΟΣΟΣΤΟ Σελίδα 28 από 116