Vol. I Issue II Greek Macroeconomics Review June 2014 Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ. Τμήμα Ανάλυσης www.fastfinance.gr Λεωφόρος Συγγρού 203, Νέα Σμύρνη Τ.Κ. 17121 Τηλέφωνο: 210.931.8901 Fax: 210.937.3975 email: info@fastfinance.gr
Η Γενική Επισκόπηση συμβολικού κυρίως χαρακτήρα, έξοδος της Ελλάδας στις χρηματαγορές με την έκδοση 5ετους ομολόγου 3 δις, απόδοσης πρωτογενώς στο 4.75%, ήταν αναμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός του έτους, προσώρας, για την ελληνική πολύπαθη οικονομία. Η δοκιμαστική πτήση του ΥΠ.ΟΙΚ με τις ευχές του ΔΝΤ κατέληξε σε θρίαμβο, καθώς οι αγορές υποδέχτηκαν θερμά το ελληνικό ομόλογο με ζήτηση σχεδόν 7 φορές μεγαλύτερη, και μάλιστα εν μέσω εγχώριων (δημοτικών και περιφερειακών) εκλογών, παράλληλα με τις ευρωεκλογές, αποδεικνύοντας έμπρακτα την πίστη ότι τα χειρότερα ίσως περάσανε για την Ελλάδα. Σε απόλυτα νούμερα, ο δανεισμός μέσω ομολόγων και μάλιστα με το σκληρό αγγλικό δίκαιοδεν απέχει πολύ σε κόστος από την προϋπάρχουσα κατάσταση δανεισμού μέσω ΔΝΤ (βάσει τριμήνου επιτοκίου SDR + 0.4%), η ουσία είναι πάντως ότι η πιθανή απομάκρυνση της Ελλάδας από την κόκκινη ζώνη, σε συνδυασμό με την συναλλαγματική σταθερότητα (έκδοση σε ) ήταν το κλειδί για την αρχή μιας "περιορισμένης πρόσβασης" στις αγορές, όπως την χαρακτήρισε ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών. Εξάλλου, η εμφάνιση και επιτυχία του ομολόγου έδωσε αέρα και στα έντοκα γραμμάτια, μειώνοντας εκ νέου το κόστος δανεισμού και από αυτήν την πλευρά, προσεγγίζοντας αποδόσεις 2% ετησιοποιημένα (υπενθυμίζουμε ότι τα έντοκα τριμήνου άγγιξαν αποδόσεις 5% προ διετίας, τουτέστιν 60% μείωση κόστους). Ο χορός των ομολόγων συνεχίστηκε και στον τομέα των εταιριών, με τις μεγάλες εισηγμένες και μη να επιμένουν στον δανεισμό εκτός τραπεζικού συστήματος, όπως έχουμε αναφέρει πολλάκις στις εκθέσεις μας αλλά και στα καθημερινά μας σχόλια, σε πολύ ανταγωνιστικά επιτόκια της τάξης του 4 6%, εμφανώς μαζεμένα σε σχέση με τα πρότερα 8 9%. ΜΟΗ και ΜΥΤΙΛ πρόσφατα κάλυψαν τις ανάγκες αναχρηματοδότησης, με την πρώτη μάλιστα να κουνάει και νομισματικό σημαιάκι εκδίδοντας δολαριακό ομόλογο, και όπως όλα δείχνουν ο δρόμος για την ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας έχει ήδη ανοίξει. Στον τραπεζικό κλάδο, η σειρά των ΑΜΚ στις συστημικές έδωσε μεγάλο τόνο στην εγχώρια αγορά, με τεράστια ποσά να εισέρχονται στο σύστημα, κυρίως ξένων θεσμικών, μειώνοντας παράλληλα και το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ (και χωρίς το μαξιλάρι των 10 δις ). Η μεγαλύτερη επιτυχία ήταν σαφώς η ΑΜΚ της Eurobank, ως η μοναδική ιδιωτική τράπεζα (το 1
67% ανήκει σε ιδιώτες), και μάλιστα με τον Καναδό Watsa (Fairfax) να βάζει μεγάλες πλάτες και εδώ, παράλληλα με Follie Folli Group, Eurobank Properties και Μυτιληναίο. Τα μακροοικονομικά της ελληνικής οικονομίας συνεχίζουν σταθεροποιητικά ή και σε ρυθμούς ανάκαμψης (όπως θα δούμε και παρακάτω αναλυτικότερα), ενώ και η συμμετοχή του τουρισμού στο συνολικό ΑΕΠ έδωσε απαραίτητες ανάσες, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, η Ελλάδα σημείωσε μεγάλη αύξηση στην προσέλκυση τουριστών, και μάλιστα με ένα ευρώ αρκετά ακριβό, κάτι που δεν ευνοεί τις συναλλαγματικές συναλλαγές. Στο δημοσιονομικό φορολογικό κομμάτι, η Ελλάδα συνεχίζει να πιέζεται από τους εταίρους της για νέα μέτρα λιτότητας ή και σκληρή πειθαρχία στα ήδη ληφθέντα, περιορίζοντας δραστικά τις όποιες δυνατότητες ιδιωτικών πρωτοβουλιών, με τις επιχειρήσεις να παραμένουν σε χρέη που δεν αποπληρώνονται εύκολα, και το κράτος να σκαρφίζεται νέους, ορθόδοξους και μη, τρόπους να εισπράξει ό, τι μπορεί να εισπράξει. Ο φαύλος κύκλος στο εσωτερικό συνεχίστηκε με σειρά φορολογικών μεταρρυθμίσεων, και οι πρόσφατες συζητήσεις για μείωση του ΦΠΑ των ακινήτων, παράλληλα με τον φόρο αλληλεγγύης ίσως εξομαλύνουν λίγο την πιεσμένη κατάσταση. Το χρηματιστήριο, έχοντας προεξοφλητικό χαρακτήρα πολλές φορές, προηγείται των εξελίξεων έχοντας ανεβάσει ρυθμούς, σταθεροποιημένο σε υψηλά σχετικά επίπεδα και σίγουρα μακριά από τα επίπεδα "πτώχευσης", δίνοντας ελπίδες ότι η πιθανή ανάκαμψη δεν απέχει, ιδίως αν το φορολογικό κομμάτι βοηθήσει την προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό, ή την επανεκκίνηση της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Αξιοσημείωτες επίσης είναι οι εξελίξεις στα ευρωπαϊκά οικονομικά δρώμενα, με την Ευρώπη πλέον να κυνηγάει λύση στις αποπληθωριστικές πιέσεις, καθώς το πλείστο των χωρών μελών τρέχουν αποπληθωρισμένες, και ο συνολικός πληθωρισμός ΕΕ να επιμένει χαμηλά (τρέχων πληθωρισμός 0.5%). Η συνέχιση του φαινομένου, σε συνέργεια με την σχετικά υψηλή ανεργία δεν δίνει ιδιαίτερες ελπίδες για οικονομική ανάπτυξη, και πλέον όλες οι φωνές κάνουν λόγο για νομισματική χαλάρωση, κάτι που ο Mario Draghi απέφευγε όλο αυτό το διάστημα. Το ντόμινο των εξελίξεων οδηγεί προς το παρόν, είτε σε μεταρρυθμιστικές κινήσεις στα LTROs (με όποια νέα μορφή αυτά υπάρξουν), είτε σε αγορά ομολόγων κατά το καθεστώς των Ιαπώνων και Αμερικάνων. Το σίγουρο είναι ότι σε προηγούμενες ομιλίες του, ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει αναφερθεί στην λήψη "κάθε ορθολογικής απόφασης που θα προστατεύσει την ευρωπαϊκή οικονομία από πιθανή ύφεση, σε συνάρτηση με τον κύριο στόχο της Κεντρικής Τράπεζας, τον έλεγχο του πληθωρισμού", οπότε και τα βλέμματα είναι στραμμένα σε πιθανότατη ελεγχόμενη υποτίμηση του πιο σκληρού νομίσματος το τελευταίο διάστημα. Οι 2
συγκυρίες θα ευνοήσουν την περεταίρω εξαγωγική δραστηριότητα των Ευρωπαίων και κυρίως των επιχειρήσεων έντασης κεφαλαίου με εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς η μείωση των μισθών, απόρροια της κρίσης και του αποπληθωρισμού, σε συνέργεια με την πιθανήσυναλλαγματική προσέγγιση, θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής, αύξηση της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας. Έτσι, το περιβάλλον ευνοεί την περεταίρω ανάπτυξη της οικονομίας και την αύξηση του ΑΕΠ μέσω της προφανούς αύξησης των προσωπικών διαθεσίμων εισοδημάτων, και μάλιστα σε ένα περιβάλλον νομισματικής σταθερότητας που ευνοεί ακόμα περισσότερο τις επενδύσεις. Παράλληλα, η εμφανέστατη μείωση των επιτοκίων βάσης αποτρέπει τους επενδυτές σε "παρκάρισμα" των χρημάτων τους σε τραπεζικά προϊόντα ή κρατικά ομόλογα, αναγκάζοντάς τους μάλιστα σε εξεύρεση εναλλακτικών σχεδίων (βλ. εταιρικά ομόλογα ή και αγορές μετοχών), βελτιώνοντας και την ροή χρήματος προς την πραγματική οικονομία. Για την Ελλάδα, το διεθνές κλίμα βοηθάει περεταίρω την επανεκκίνηση της οικονομίας, καθώς σε απόλυτα νούμερα υπολειπόμεθα ιδιαίτερα από την ισχυρή ανάκαμψη της Ευρώπης από τα χρόνια της κρίσης (ήδη οι ευρωπαίοι καταγράφουν μόνιμα νέα ιστορικά υψηλά), και η όποια πολιτική σταθερότητα προέκυψε από τις εγχώριες εκλογές ανέστειλε τυχόν βίαιες αναταράξεις. Το στοίχημα της Ελλάδας, για άλλη μια φορά στην ιστορία της, είναι να παραμείνει ενωμένη και χωρίς πολιτικές ή προσωπικές σκοπιμότητες ή έστω να τις καθυστερήσει. 3
1.1 GDP and GDP per capita PPP Στα μακροοικονομικά στοιχεία τώρα, το κατά κεφαλήν εισόδημα παραμένει σε χαμηλότατα επίπεδα λίγο πάνω από τις 18.000, επίπεδο το οποίο δεν επιτρέπει αποταμιεύσεις, κρατώντας πολύ χαμηλά την οριακή ροπή και επηρεάζοντας φυσικά αρνητικά και την οικονομική μεγέθυνση που θα προέλθει από την προσφορά για επενδύσεις. Εξάλλου, το όλο κλίμα ανέχειας και ανασφάλειας για κατ' εξοχήν ασφαλείς επενδύσεις (ομόλογα ελλην. δημοσίου) δεν επιτρέπει περεταίρω επενδυτικές κινήσεις από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. 4
1.2 Consumer and Business Confidence Ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή σημείωσε περεταίρω αύξηση, μιαν ανάσα κάτω από το όριο του 50, όντας πλέον ουδέτερος, αντικατοπτρίζοντας την διόρθωση της στρέβλωσης προ διετίας. Ο αντίστοιχος δείκτης μέτρησης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης είχε ακόμα πιο καλή εικόνα, καθώς έπιασε το 100 σε μία αύξηση 10% από την περασμένη μέτρηση. 5
1.3 Exports and Imports Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας βελτιώθηκε περεταίρω σε μείωση ελλείμματος στα 1819Μ, με τις εισαγωγές να μειώνονται στα 4000Μ, χωρίς όμως να αναμένουμε εκ νέου μειώσεις. 6
1.4 Inflation and Unemployment Rate H χώρα επιμένει σε αποπληθωρισμό, με τις τιμές να μην μπορούν να διορθώσουν πάνω από την μια ποσοστιαία μονάδα, και παρά την εμφανή μείωση τον μισθών, η παραγωγή δεν έχει καταφέρει ακόμα να επιδείξει σημάδια αντιστροφής ώστε να αυξήσει και την απασχόληση λόγω ζήτησης εργατικού δυναμικού. Η ανεργία παραμένει σε υψηλότατα επίπεδα παρά την ελαφρά μείωση σε 26,5% και παρά την εποχική μείωση που αναμένεται το επόμενο διάστημα, δεν περιμένουμε σημαντικές αλλαγές μέχρι το τέλος του έτους. 7
1.5 Athens Stock Exchange Η σημαντική διόρθωση της Λεωφόρου Αθηνών κατά την προεκλογική περίοδο δεν πτόησε τους αγοραστές, που στήριξαν τις θέσεις τους στα επίπεδα πάνω από τις 1000 μονάδες, κρατώντας κατ' αυτόν τον τρόπο τον ΓΔ σε ανοδική τροχιά. Παρόλα αυτά, είμαστε σε κομβικά σημεία για την συνέχιση του ράλι, μιας και "στερέψαμε" από ειδησεογραφία, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του έτους όπου και συνηθίζονται βίαιες ανοδικές κινήσεις. Ο κερδισμένος από την τρέχουσα περίοδο είναι ο τραπεζικός που με λίγα περισσότερα άλματα κέρδισε χαμένο έδαφος (υπενθυμίζουμε ότι υπολείπεται μακράν σε απόδοση από τους υπόλοιπους), ενώ να σημειώσουμε ότι πλέον οι οικτρές σταθμίσεις των τραπεζών αλλάξανε, με αποτέλεσμα να συμμετέχουν πλέον ενεργά στην διακύμανση του ΓΔ. General Index Daily Chart 8
FTASE Large Cap Daily Chart 9
FTBAN Daily Chart 10
Η Ομάδα της Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ. Ιωάννης Παπαϊωάννου Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Ηλίας Ζαχαράκης Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Λουκάς Παπαϊωάννου Μέλος ΔΣ Συμεών Μαυρουδής ASE/ADEX Market Maker HELEX Clearing and Settlement Foreign Desk Σοφία Γούγια Υπεύθυνη Ελληνικής Αγοράς, Διεύθυνση Επενδυτικών Συμβουλών Γεώργιος Φλαμπούρης Διεύθυνση Επενδυτικών Συμβουλών Ιωάννης Σερεβέτας Εσωτερικός Έλεγχος Μαρία Νομικού Back Office fastfin@otenet.com zaelias@fastfinance.gr papalou@fastfinance.gr simosdth@fastfinance.gr sgougia@fastfinance.gr georgelb@fastfinance.gr sereve@fastfinance.gr nomikou@fastfinance.gr 11
Disclaimer Το παρόν δεν αποτελεί σύσταση επενδυτικής στρατηγικής αναφορικά με χρηματοπιστωτικά μέσα ή εκδότες χρηματοπιστωτικών μέσων και δεν περιέχει την οποιαδήποτε γνώμη σχετικά με την παρούσα ή μελλοντική αξία χρηματοπιστωτικών μέσων. Πρόκειται για ένα έγγραφο που έχει συνταχθεί από την FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. με σκοπό την παροχή γενικής ενημέρωσης στους πελάτες της σχετικά με την τρέχουσα εγχώρια οικονομική κατάσταση. Το παρόν έγγραφο διανέμεται δωρεάν και τα πνευματικά του δικαιώματα ανήκουν εξ ολοκλήρου στην FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. Οι πληροφορίες και οι απόψεις στο συγκεκριμένο έγγραφο είναι για ενημέρωση του αναγνώστη και μόνο. Η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. δεν παρέχει καμία εγγύηση σχετικά με την ακρίβεια και την πληρότητα των πληροφοριών και των εκτιμήσεων σε αυτό το έγγραφο. Οι πληροφορίες προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αντικειμενικά αξιόπιστες, χωρίς η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. να έχει επιβεβαιώσει την εγκυρότητα των πληροφοριών και των πηγών αυτών. Στο παρόν έγγραφο υπάρχουν πληροφορίες και εκτιμήσεις οι οποίες ενδεχομένως να αναθεωρηθούν σημαντικά μετά την κυκλοφορία του συγκεκριμένου εγγράφου είτε λόγω αναθεώρησης των οικονομικών μεγεθών από τις αρμόδιες αρχές, είτε επειδή οι εκτιμήσεις αναθεωρούνται με βάσει νέες εξελίξεις και τάσεις στις οικονομίες και τις αγορές. Στο παρόν έγγραφο ενδεχομένως να γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά στοιχεία τα οποία μπορεί να μην είναι συμβατά με τον επενδυτικό ορίζοντα και το προφίλ συγκεκριμένων επενδυτών. Η επένδυση σε ορισμένα χρηματοοικονομικά στοιχεία μπορεί να ενέχει σημαντικούς κινδύνους και κόστος ευκαιρίας. Οι αναγνώστες του συγκεκριμένου εγγράφου είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι στο να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα των παρεχομένων πληροφοριών καθώς επίσης και να ενημερώνονται για τυχόν αναθεωρήσεις οικονομικών μεγεθών και εκτιμήσεων που λαμβάνουν χώρα. Με τη χρήση του συγκεκριμένου εγγράφου συμφωνείτε ότι η FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ. δεν έχει καμία ευθύνη σχετικά με ζημιές και κόστη ευκαιρίας που απορρέουν είτε άμεσα είτε έμμεσα από την αξιοποίηση του παρόντος ενημερωτικού υλικού. 12