ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Αχιλλέας Ζαπράνης Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών
Περιεχόμενα Αναγκαιότητα, ιστορική αναδρομή, αντικείμενο διαπραγμάτευσης Η ΕΧΑΕ Επενδυτικές υπηρεσίες & ΕΠΕΥ Τα μέλη του ΧΑ, θεσμικοί επενδυτές, φορείς εποπτείας, διασφάλιση συναλλαγών, πιστοποίηση στελεχών. Οι αγορές του ΧΑ Είδη μετοχών Λογαριασμός περιθωρίου, ανοικτές πωλήσεις, ειδικοί διαπραγματευτές Χρηματιστηριακή πληροφόρηση ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 2
Η Αναγκαιότητα της Χρηματιστηριακής Αγοράς Άντληση φθηνών κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις για την υποστήριξη επιχειρηματικών σχεδίων μοχλός οικονομικής ανάπτυξης Εναλλακτική μορφή επένδυσης με υψηλότερη σε μακροχρόνια βάση απόδοση από αυτή των τραπεζικών καταθέσεων και ομολόγων Άμεση αποτίμηση της αξίας των χρεογράφων Άμεση και διαρκής δυνατότητα αγοράς ή ρευστοποίησης χρεογράφων ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 3
Σύντομη Ιστορική Αναδρομή (1) 1876 Ίδρυση του ΧΑΑ ως αυτόνομου δημόσιου φορέα με αντικείμενο διαπραγμάτευσης τις ομολογίες εθνικών δανείων και τις μετοχές της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος 1880 Εκλογή της πρώτης Διοικούσας Επιτροπής του ΧΑΑ και επίσημη λειτουργία 1918 Μετατροπή του ΧΑΑ σε ΝΠΔΔ εποπτευόμενο από το κράτος (Ν.1308) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 4
Σύντομη Ιστορική Αναδρομή (2) 1985 Με το Π.Δ.350 προσδιορισμός των δικαιολογητικών εισαγωγής μετοχών στο ΧΑΑ 1988 Εκσυγχρονισμός του ΧΑΑ με τον Ν.1806: εισαγωγή του θεσμού της Χρηματιστηριακής Εταιρίας, ίδρυση της Παράλληλης Αγοράς 1991 Ίδρυση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με τον Ν.1969 1992 Προσδιορισμός του είδους της πληροφόρησης που θα πρέπει να περιέχεται στο Πληροφοριακό Δελτίο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 5
Σύντομη Ιστορική Αναδρομή (3) 1995 Μετατροπή του ΧΑΑ από ΝΠΔΔ σε ΑΕ με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο. Σύσταση του ΧΚΘ και της ΑΣΥΚ 1996 Ψήφιση του Ν.2396 για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών σε κινητές αξίες 1997 Με τον Ν.2533 τίθεται το νομικό πλαίσιο ιδιωτικοποίησης του ΧΑΑ. Διάθεση του 34,67% σε επιλεγμένους επενδυτές. Σύσταση του ΧΠΑ, της ΕΤΕΣΕΠ, της ΕΑΓΑΚ και της ΑΑΣΕ 1998 Διάθεση επί πλέον 12% μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης σε επιλεγμένους επενδυτές ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 6
Σύντομη Ιστορική Αναδρομή (4) 1999 Σύσταση της ΝΕΧΑ με τον Ν.2733 2000 Ίδρυση της ΕΧΑΕ (μοναδικού μετόχου του ΧΑΑ) και εισαγωγή της τον Αύγουστο του 2000 στο ΧΑΑ 2002 Συγχώνευση με απορρόφηση του ΧΠΑ από το ΧΑΑ. Η ονομασία της νέας εταιρείας είναι ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 7
Αντικείμενο Διαπραγμάτευσης Μετοχές Ανώνυμων Εταιρειών Δικαιώματα επί των Μετοχών Ομόλογα (Τραπεζικά & Ελληνικού Δημοσίου) Ομολογίες Ανώνυμων Εταιριών (Απλές & Μετατρέψιμες) Παράγωγα ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 8
Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ Συμμετοχών (ΕΧΑΕ) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 9
Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών (ΚΑΑ) Ιδρύθηκε το 1991 με σκοπό: Εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Η καταχώρηση των αποϋλοποιημένων, εισηγμένων αξιών, των μεταβιβάσεών τους, των δεσμεύσεων και των βαρών από οποιαδήποτε αιτία. Η παροχή υπηρεσιών σε θέματα: Διανομής μερισμάτων. Εξόφλησης τοκομεριδίων. Διανομής αξιογράφων. Μεσολάβησης στη μεταβίβαση δικαιωμάτων προτίμησης, ή δικαιωμάτων σε περίπτωση διανομής δωρεών μετοχών. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 10
Η Διαδικασία Εκκαθάρισης Συναλλαγών ΗΜΕΡΑ Τ ΗΜΕΡΕΣ Τ+1, Τ+2 ΗΜΕΡΑ Τ+3 Παραλαβή στοιχείων συνεδρίασης Ηλεκτρονική ενημέρωση από το ΧΑ για τις συναλλαγές της ημέρας (ξεχωριστά για αγορές και πωλήσεις: όνομα αντισυμβαλλομένου μέλους, κωδικό αξιογράφου, τιμή, ποσότητα, συνολική αξία). Εκκαθάριση συναλλαγών Επεξεργασία των πληροφοριών στο σύστημα ΣΑΤ. Αντιπαραβολή στοιχείων και εκτύπωση τελικής κατάστασης τίτλων και μετρητών Διακανονισμός συναλλαγών και μετρητών Παράδοση το πρωί τελικής της κατάστασης τίτλων και μετρητών στα μέλη. Μεταφορές ποσών και χρεογράφων από τους αντίστοιχους λογαριασμούς. Ενημέρωση της εκδότριας εταιρείας για εγγραφή μεταβολών στο μετοχολόγιο. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 11
Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Παραγώγων (ΕΤΕΣΕΠ) Σκοπός της ΕΤΕΣΕΠ είναι: Η συμμετοχή στις συμβάσεις των παραγώγων Η εκκαθάριση των συναλλαγών αυτών Η διασφάλιση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των συμβαλλομένων που απορρέουν από αυτές τις συναλλαγές Η ΕΤΕΣΕΠ είναι υπεύθυνη για την χρηματική κάλυψη των συναλλαγών σε παράγωγα ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 12
Χρηματιστηριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης (ΧΚΘ) Λειτουργεί από το 1996 ως θυγατρική του ΧΑ με στόχο: Την αποκέντρωση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς μέσω της ανάπτυξης της αγοράς της Β. Ελλάδας Την εξέταση των αιτήσεων εισαγωγής δυναμικών εταιρειών της Β. Ελλάδας Την προσέλκυση εταιρειών των Βαλκανίων Προσφέρει συνεχή σύνδεση με το ΟΑΣΗΣ, θέσεις διενέργειας συναλλαγών, τεχνολογική υποδομή επικοινωνίες Παρέχει πληροφόρηση στους επενδυτές και στις ενδιαφερόμενες προς εισαγωγή εταιρείες ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 13
Επικουρικό Κεφάλαιο Εκκαθάρισης Συστήθηκε το 1997 με σκοπό να ενισχύσει τις ασφαλιστικές δικλείδες του συστήματος εκκαθάρισης Εάν κάποιο μέλος αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του τότε Επικουρικό Κεφάλαιο μετά από απόφαση του ΔΣ του ΧΑ παρεμβαίνει ώστε να γίνει η εκκαθάριση στο ΚΑΑ Τα μέλη καταβάλουν στο Επικουρικό Κεφάλαιο εισφορές που υπολογίζονται ως ποσοστό του όγκου συναλλαγών που πραγματοποιούν ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 14
Ανάπτυξη Συστημάτων Υποστήριξης Κεφαλαιαγοράς ΑΕ (ΑΣΥΚ) Συστήθηκε το 1995 με στόχο: Την ενίσχυση και την ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς με την εισαγωγή καινοτόμων λύσεων στους τομείς της υπολογιστικής τεχνολογίας και των καινοτόμων λύσεων Την εμπορική εκμετάλλευση προϊόντων (δικών της ή τρίτων) Σημαντικότερα προϊόντα: MarketOffice, MarketOrder, MarketVision, SmartOrder ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 15
Περιφερειακό Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Ιδρύθηκε το 1995 από το ΧΑΑ, τον Σύνδεσμο Μελών Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΣΜΕΧΑ) και την Ένωση Θεσμικών Επενδυτών Στόχος του είναι η κατάρτιση των στελεχών της κεφαλαιαγοράς σε χρηματιστηριακά θέματα Παρέχει πιστοποιήσεις επαγγελματικής κατάρτισης ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 16
Οι μέτοχοι της ΕΧΑΕ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 17
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΧΑ Το ΧΑ διοικείται από 11μελές συμβούλιο τριετούς θητείας που απαρτίζεται από εκπροσώπους: Του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας Των χρηματιστηριακών εταιρειών Των εργαζομένων στο ΧΑ Της Τράπεζας της Ελλάδος Της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών Του ΕΒΕΑ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 18
Επενδυτικές Υπηρεσίες (Ν.2396/96) ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Ν.2396/96 ΚΥΡΙΕΣ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 19
Κύριες Επενδυτικές Υπηρεσίες Λήψη και διαβίβαση για λογαριασμό πελατών παραγγελιών για κατάρτιση συναλλαγών ως προς χρηματοπιστωτικά μέσα Εκτέλεση των παραγγελιών και εντολών για λογαριασμό τρίτων Διαπραγμάτευση και αγοραπωλησία για ίδιο λογαριασμό τίτλων Διαχείριση επενδυτικών χαρτοφυλακίων πελατών στα πλαίσια εντολής τους Αναδοχή της έκδοσης τίτλων και διάθεση αυτών ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 20
Παρεπόμενες Επενδυτικές Υπηρεσίες Φύλαξη ή και διακίνηση ενός ή περισσότερων τίτλων Ενοικίαση θυρίδων Παροχή πιστώσεων ή δανείων σε επενδυτές προς διενέργεια συναλλαγών σε τίτλους Παροχή χρηματοοικονομικών συμβουλών σε επιχειρήσεις σχετικά με την διάρθρωση των κεφαλαίων τους Υπηρεσίες συνδεόμενες με αναδοχή έκδοσης Παροχή συμβουλών στον τομέα των επενδύσεων με αντικείμενο έναν ή περισσότερους τίτλους Υπηρεσίες ξένου συναλλάγματος εφόσον συνδέονται με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 21
Παροχή Επενδυτικών Υπηρεσιών ΠΑΡΟΧΗ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΕΕ ( 176.000) ΕΠΕΥ ( 587.000) ΑΧΕΠΕΥ ( 2.935.000) ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Ι ΡΥΜΑΤΑ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 22
Διάκριση ΕΠΕΥ ΕΠΕΥ, με ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 2.935.000 Παρέχουν όλα τα είδη επενδυτικών υπηρεσιών (κύριες και παρεπόμενες) Εκτέλεση των εντολών πελατών τους μέσω του ΟΑΣΗΣ επιτρέπεται μόνον εάν είναι μέλη του (ΑΧΕΠΕΥ) ΕΠΕΥ, με ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 587.000 Παρέχουν όλα τις υπηρεσίες της προηγούμενης περίπτωσης εκτός της αναδοχής ΑΕΕΔ, με ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 176.000 Αποκλειστική επενδυτική δραστηριότητα η λήψη εντολών από επενδυτές και η διαβίβασή τους σε μέλη του χρηματιστηρίου ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 23
ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 24
Μέλη του ΧΑ Ανώνυμες Χρηματιστηριακές Εταιρίες (ΑΧΕ) μετά από άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Ανώνυμες Εταιρίες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΑΧΕΠΕΥ) μετά από άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Πιστωτικά Ιδρύματα μετά από χορήγηση άδειας από την Τράπεζα της Ελλάδας και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κοινοτικές ΕΠΕΥ και ΕΠΕΥ από τρίτες χώρες ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 25
Τακτικές Υποχρεώσεις των Μελών του ΧΑ Καθημερινή ενημέρωση του ΧΑ για τις υλοποιούμενες συναλλαγές Εβδομαδιαία ενημέρωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την χρήση ιδίων κεφαλαίων, δανείων και μετοχών Μηνιαία ενημέρωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα και συντελεστή φερεγγυότητας. Έκδοση παραστατικών για τις περατούμενες συναλλαγές τους Τήρηση προβλεπόμενων λογιστικών και φορολογικών στοιχείων ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 26
Θεσμικοί Επενδυτές Αμοιβαία Κεφάλαια Εταιρίες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου Εταιρίες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΠΕΥ) με μετοχικό κεφάλαιο άνω των 2.935.000 Πιστωτικά Ιδρύματα Ασφαλιστικές Εταιρίες με σύνολο ενεργητικού άνω των 17,6 εκ. Δεν θεωρούνται θεσμικοί επενδυτές οι υπεράκτιες εταιρίες (offshore) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 27
Φορείς Εποπτείας (1) Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ΝΠΔΔ υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας Διασφάλιση της προστασίας των Επενδυτών Διασφάλιση της ομαλής και εύρυθμης λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς Ενίσχυση των θεσμών της αγοράς Παροχή άδειας για διενέργεια δημόσιας εγγραφής για εταιρίες που εισάγονται στο ΧΑ Παροχή άδειας λειτουργίας σε ΕΠΕΥ, ΑΧΕ, ΑΕΔΑΚ, ΑΕΕΧ Έλεγχος φερεγγυότητας των παραπάνω Έλεγχος της τήρησης του Κώδικα Δεοντολογίας από τους παραπάνω Επιβολή προστίμων ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 28
Φορείς Εποπτείας (2) Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας Δ/ση Πιστωτικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων Παρακολούθηση και ανάλυση των εγχώριων και διεθνών εξελίξεων στις κεφαλαιαγορές Επεξεργασία και διαμόρφωση κυβερνητικών προτάσεων σε θέματα κεφαλαιαγοράς Εναρμόνιση της νομοθεσίας με το Ευρωπαϊκό δίκαιο Εποπτεία τήρησης της νομιμότητας από όλους τους φορείς της κεφαλαιαγοράς και του χρηματιστηρίου ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 29
Φορείς Εποπτείας (3) Κυβερνητικός Επόπτης Υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας Διεύθυνση Πιστωτικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων Εποπτεία για τη συμμόρφωση όλων των διαπραγματεύομενων μερών με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς Παρακολούθηση της διεξαγωγής των συναλλαγών ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 30
Σχέσεις Εποπτείας μεταξύ των Φορέων της Αγοράς ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 31
Διασφάλιση Χρηματιστηριακών Συναλλαγών Συνεγγυητικό Κεφάλαιο Υποχρεωτική συμμετοχή των Μελών του ΧΑ Αποζημίωση των Μελών και των Επενδυτών λόγω «διαπιστωμένης, οριστικής ή μη αναστρέψιμης αδυναμίας εκπλήρωσης υποχρεώσεων» Τα μέλη αποζημιώνονται για το σύνολο των απαιτήσεών τους. Οι Επενδυτές για απαιτήσεις έως 30.000 Επικουρικό Ταμείο Ενεργοποιείται στην περίπτωση που κάποιο Μέλος αδυνατεί να καλύψει τις υποχρεώσεις εκκαθάρισης (έσοδα: %0,01 της αξίας συναλλαγών & %0,01 της αξίας ονομαστικών μετοχών) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 32
Πιστοποίηση Στελεχών (α1) Λήψη και διαβίβαση εντολών σε κινητές αξίες: Αφορά στην υπηρεσία της λήψης και διαβίβασης εντολών και της εκτέλεσης εντολών για λογαριασμό τρίτων σε κινητές αξίες, σε μερίδια οργανισμών συλλογικών επενδύσεων και σε τίτλους της χρηματαγοράς. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 33
Πιστοποίηση Στελεχών (α2) Λήψη και διαβίβαση εντολών σε παράγωγα προϊόντα: Αφορά στην υπηρεσία της λήψης και διαβίβασης εντολών και της εκτέλεσης εντολών για λογαριασμό τρίτων σε: Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) Προθεσμιακά συμβόλαια επιτοκίου (FRA) Συμβάσεις ανταλλαγής (swaps) επιτοκίων, συναλλάγματος, μετοχών ή δείκτη μετοχών (equity swaps) ικαιώματα προαίρεσης (options) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 34
Πιστοποίηση Στελεχών (β) Παροχή επενδυτικών συμβουλών: Αφορά στην υπηρεσία της παροχής συμβουλών σε κινητές αξίες, σε μερίδια οργανισμών συλλογικών επενδύσεων, σε τίτλους της χρηματαγοράς και σε παράγωγα προϊόντα που καλύπτει το Πιστοποιητικό (α2) ή σε σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα (structured products). ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 35
Πιστοποίηση Στελεχών (β1) Παροχή επενδυτικών συμβουλών σε κινητές αξίες: Αφορά στην υπηρεσία της παροχής συμβουλών σε κινητές αξίες, σε μερίδια οργανισμών συλλογικών επενδύσεων και σε τίτλους της χρηματαγοράς ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 36
Πιστοποίηση Στελεχών (γ) ιαχείριση χαρτοφυλακίου πελατών: Αφορά στην υπηρεσία της διαχείρισης επενδυτικών χαρτοφυλακίων πελατών, εφόσον τα χαρτοφυλάκια συμπεριλαμβάνουν έναν ή περισσοτέρους από τους παρακάτω τίτλους: Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) Προθεσμιακά συμβόλαια επιτοκίου (FRA) Συμβάσεις ανταλλαγής (swaps) επιτοκίων, συναλλάγματος, μετοχών ή δείκτη μετοχών (equity swaps) ικαιώματα προαίρεσης (options) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 37
Πιστοποίηση Στελεχών (δ) Εκπόνηση αναλύσεων σχετικά με χρηματοπιστωτικά μέσα ή εκδότες: Αφορά στην εκπόνηση αναλύσεων, όπως οι τελευταίες ορίζονται στο άρθρο 2 της υπ αριθμ. 4/347/2005 απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 38
Οι Αγορές του ΧΑ Αγορά Αξιών Κατηγορία Μεγάλης Κεφαλαιοποίησης Κατηγορία Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης Κατηγορία Αξιών Σταθερού Εισοδήματος Κατηγορία Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών Κατηγορία Επιτήρησης Αγορά Παραγώγων Βασική Αγορά Παραγώγων Αγορά Repos ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 39
Η Αγορά Παραγώγων Η Αγορά Παραγώγων αποτελείται από τη Βασική Αγορά Παραγώγων και την Αγορά Repos. Η Βασική Αγορά Παραγώγων: είναι η αγορά στην οποία καταρτίζονται οι συμβάσεις επί των εκάστοτε εισηγμένων σε αυτή Παραγώγων, πλην των Παραγώγων που έχουν τη μορφή Συμβάσεων Repos, και λειτουργεί επί τη βάσει των εντολών που διαβιβάζονται στο Σύστημα ιαπραγμάτευσης από τα συμμετέχοντα σε αυτή Μέλη ή και επί τη βάσει εντολών ειδικής διαπραγμάτευσης, όταν αυτό προβλέπεται από τα Χαρακτηριστικά Εισαγωγής Παραγώγου. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 40
Η Αγορά Παραγώγων Στην Αγορά Repos: καταρτίζονται οι Συμβάσεις πώλησης Κινητών Αξιών στην ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π. με Σύμφωνο Επαναγοράς (Stock Repo) και Συμβάσεις Αγοράς Κινητών Αξιών από την ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π. με Σύμφωνο Επαναπώλησης (Stock Reverse Repo). επί τη βάσει των εντολών που διαβιβάζονται στο Σύστημα ιαπραγμάτευσης από την ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 41
Αγορά Αξιών: Κατηγορία «Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης» Ίδια κεφάλαια: τουλάχιστον τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ, σε ενοποιημένη βάση. Οικονομικές καταστάσεις: Η εταιρεία πρέπει να έχει δημοσιεύσει ή καταθέσει τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της (ελεγμένες από ορκωτό ελεγκτή) για τρεις τουλάχιστον οικονομικές χρήσεις. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 42
Αγορά Αξιών: Κατηγορία «Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης» Κερδοφορία: κατ ελάχιστο κέρδη προ φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας τριετίας ύψους τεσσάρων εκατομμυρίων (4.000.000) ευρώ και όχι λιγότερα από ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ ανά έτος, ή EBITDA (κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών, αποτελεσμάτων και αποσβέσεων) τριετίας τουλάχιστον έξι εκατομμυρίων (6.000.000) ευρώ και όχι λιγότερο από ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες (1.500.000) ευρώ ανά έτος. ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 43
Αγορά Αξιών: Κατηγορία «Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης» ιασπορά : η διασπορά θεωρείται επαρκής, εφόσον οι μετοχές είναι κατανεμημένες στο ευρύ κοινό, σε ποσοστό τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνόλου των μετοχών της ίδιας κατηγορίας. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η κατανομή των μετοχών, των οποίων ζητείται η εισαγωγή στην Αγορά Αξιών, σε δύο χιλιάδες (2000) τουλάχιστον πρόσωπα από τα οποία κανένα δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του 2% ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 44
Αγορά Αξιών: Κατηγορία «Μεγάλης Κεφαλαιοποίησης» Επιπλέον απαιτείται: Ίδια κεφάλαια τουλάχιστον δεκαπέντε εκατομμύρια (15.000.000) ευρώ, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης εισαγωγής Κέρδη προ φόρων τριετίας ύψους δώδεκα εκατομμυρίων (12.000.000) ευρώ και όχι λιγότερα από τρία εκατομμύρια (3.000.000) ευρώ ανά έτος, ή EBITDA τριετίας τουλάχιστον δεκαέξι εκατομμυρίων (16.000.000) ευρώ και όχι λιγότερα από τέσσερα εκατομμύρια (4.000.000) ευρώ ανά έτος Ύψος συνολικής κεφαλαιοποίησης της εταιρείας τουλάχιστον εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ, όπως διαμορφώνεται με βάση τη μικρότερη τιμή του εύρους τιμών της δημόσιας προσφοράς ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 45
Αγορά Αξιών: Κατηγορία «Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών» Στην κατηγορία Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών εντάσσονται μετοχές εταιρειών που εμπίπτουν σε ένα από τα ακόλουθα κριτήρια: Χαμηλή ιασπορά μικρότερη από το 10% των εισηγμένων τίτλων Εμπορευσιμότητα μικρότερη από 5% ή spread μεγαλύτερο από 6% Τιμή διαπραγμάτευσης μικρότερη από 0,30 Χαμηλή παραγωγική δραστηριότητα συνιστάμενη σε ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των 3.000.000 ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 46
Αγορά Αξιών: Κατηγορία Επιτήρησης Στην κατηγορία Επιτήρησης εντάσσονται μετοχές εταιρειών που εμπίπτουν σε ένα από τα ακόλουθα κριτήρια: Συσσωρευμένες ζημιές μεγαλύτερες από τα ίδια κεφάλαια ιαμόρφωση Ιδίων Κεφαλαίων σε επίπεδο μικρότερο από το 50% του Μετοχικού Κεφαλαίου Αρνητικό EBITDA (κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών, αποτελεσμάτων και αποσβέσεων) Σημαντικές ληξιπρόθεσμες οφειλές Κατάθεση αίτησης για υπαγωγή στα άρθρα 44, 45 και 46 του Ν. 1892/1990 ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 47
Αγορά Αξιών: Κατηγορία Επιτήρησης (συνέχεια) Ασαφείς ή αρνητικές διατυπώσεις στο πιστοποιητικό του Ορκωτού Ελεγκτή, εφόσον τούτο διαπιστωθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Ανακοίνωση ή εμφάνιση γεγονότων που δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες ή αβεβαιότητα σχετικά με την δυνατότητα της εταιρίας να συνεχίσει την επιχειρηματική της δραστηριότητα ιαπίστωση από την Ε.Κ ελλείψεων στις περιοδικές ή ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 48
Λογαριασμός Περιθωρίου (Margin Account) (1) Η δυνατότητα παροχής πιστώσεων από τα μέλη του ΧΑ προς τους πελάτες τους με σκοπό την διενέργεια χρηματιστηριακών συναλλαγών Η πίστωση δίνεται κατόπιν έγγραφης σύμβασης, όπου ο πελάτης παρέχει στο μέλος αντίστοιχη εξασφάλιση της πίστωσης, επί της οποίας υφίσταται νόμιμο ενέχυρο υπέρ του μέλους Για την εξασφάλιση της πίστωσης, ο πελάτης παρέχει ως ασφάλεια κινητές αξίες ή και μετρητά το σύνολο των οποίων ονομάζεται Χαρτοφυλάκιο Ασφάλειας ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 49
Λογαριασμός Περιθωρίου (Margin Account) (2) Χαρτοφυλάκιο Ασφάλειας: αποτελείται υποχρεωτικά από τις μετοχές που αγοράζονται με πίστωση ή και από άλλες κινητές αξίες Τρέχουσα αξία χαρτοφυλακίου ασφάλειας: η αξία του χαρτοφυλακίου ασφάλειας όπως αποτιμάται κάθε εργάσιμη ημέρα, μετά από την λήξη της συνεδρίασης του ΧΑ Περιθώριο: η διαφορά μεταξύ της τρέχουσας αξίας του χαρτοφυλακίου ασφάλειας και του χρεωστικού υπολοίπου Αρχικό περιθώριο: τουλάχιστον το 50% της τρέχουσας αξίας του χαρτοφυλακίου ασφάλειας ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 50
Λογαριασμός Περιθωρίου (Margin Account) (3) Έλλειμμα περιθωρίου: το ποσό κατά το οποίο το περιθώριο υπολείπεται του γινομένου του ποσοστού του αρχικού περιθωρίου επί την τρέχουσα αξία του χαρτοφυλακίου ασφάλειας Πλεόνασμα περιθωρίου: το ποσό κατά το οποίο το περιθώριο υπερβαίνει του γινομένου του ποσοστού του αρχικού περιθωρίου επί την τρέχουσα αξία του χαρτοφυλακίου ασφάλειας Διατηρητέο (ελάχιστο) περιθώριο: το 35% της τρέχουσας αξίας του χαρτοφυλακίου ασφάλειας ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 51
Λογαριασμός Περιθωρίου (Margin Account) (4) Κάλυψη αρχικού περιθωρίου: για κάθε αγορά μετοχών με πίστωση, εφόσον δημιουργείται ή αυξάνεται το έλλειμμα περιθωρίου ο πελάτης υποχρεούται σε καταβολή μετρητών ή δέσμευση επιπλέον αξιών σε χρόνο Τ + 3 Στην περίπτωση που το ποσοστό περιθωρίου διαμορφωθεί κάτω από το διατηρητέο περιθώριο ο πελάτης υποχρεούται στην κάλυψη αρχικού περιθωρίου πριν την αποτίμηση του χαρτοφυλακίου ασφάλειας την επόμενη εργάσιμη ημέρα ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 52
Ανοικτές Πωλήσεις Ανοικτή πώληση: πώληση μετοχών που δεν βρίσκονται στην κατοχή του επενδυτή Πριν την σύναψη ανοικτής πώλησης θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει προηγηθεί σύναψη σύμβασης «δανεισμού» των μετοχών: σύμβαση αγοράς αξιών με σύμφωνο επαναπώλησής τους (stock reverse repo) To stock reverse repo ως παράγωγο προϊόν διαπραγματεύεται από τα μέλη της αγοράς παραγώγων και εκκαθαρίζεται από τα μέλη της ΕΤΕΣΕΠ Η εντολή ανοικτής πώλησης εισάγεται στο σύστημα σε τιμή υποχρεωτικά μεγαλύτερη από την τιμή της τελευταίας πράξης (up tick rule) Οι εντολές ανοικτής πώλησης επισημαίνονται στο σύστημα συναλλαγών και υπάρχουν όρια στη μέγιστη δυνατή θέση κάθε επενδυτή ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 53
Προϊόντα Δανεισμού Τίτλων ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 54
Ειδικοί Διαπραγματευτές Ο ειδικός διαπραγματευτής καταρτίζει χρηματιστηριακές συναλλαγές, για ίδιο λογαριασμό, με σκοπό την ενίσχυση της ρευστότητας της μετοχής της οποίας έχει αναλάβει την ειδική διαπραγμάτευση Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς καθορίζει την μέγιστη απόκλιση μεταξύ των τιμών των εντολών αγοράς και πώλησης, καθώς και τις περιπτώσεις κατά τις οποίες απαλλάσσονται των υποχρεώσεων τους ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 55
Ειδικοί Σύμβουλοι (Sponsors) Εταιρείες υποχρεούνται να ορίσουν μέλος του χρηματιστηρίου με δικαίωμα παροχής υπηρεσιών αναδόχου σε δημόσια προσφορά ως Ειδικό Σύμβουλο (sponsor) της εταιρείας για τα δύο έτη που ακολουθούν την αρχική εισαγωγή στο χρηματιστήριο. Ο Ειδικός Σύμβουλος υπόκειται στις εξής υποχρεώσεις : να έχει λάβει άδεια Ειδικού ιαπραγματευτή για την εν λόγω κινητή αξία και να προβαίνει στην εισαγωγή ζεύγους εντολών αγοράς και πώλησης (quote) έκδοση μίας ανάλυσης για την εταιρεία με τη συμπλήρωση δώδεκα μηνών διαπραγμάτευσης στο ΧΑ να προβαίνει σε δύο παρουσιάσεις της εταιρείας ετησίως σε επενδυτές στο ΧΑ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΖΑΠΡΑΝΗΣ 56