Η πορεία οικονομικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης από τη δεκαετία του 90: προϋποθέσεις για μια δυναμική πορεία προς τα εμπρός Λόης Λαμπριανίδης Οικονομικός Γεωγράφος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας http://www.uom.gr/rdpru Οργάνωση Συνεδρίου: Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης Θέμα: «Οι επαγγελματίες επιχειρούν και επιχειρηματολογούν για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης» 3 & 4 Σεπτεμβρίου 2009, Macedonia Palace, Θεσσαλονίκη.
H Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με: - πλούσιο ιστορικό παρελθόν - αξιόλογο παρόν και - ιδιαίτερες δυνατότητες Aρκετά καλή υποδομή π.χ. μουσειακή υποδομή: Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τεχνικό Μουσείο, Εβραϊκό Μουσείο, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών κ.λπ. Διεθνείς Οργανισμούς CEDEFOP, Παρευξείνια Τράπεζα, Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, Ινστιτούτο Διαβαλκανικής Ανάπτυξης & Τεχνολογίας, Οργανισμός Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων, Βαλκανικό Κέντρο Τύπου κ.ά
Δυναμική ανάπτυξη του πληθυσμού Ν. Θεσσαλονίκης Πληθυσμός Ν. Θεσσαλονίκης 1971 1981 1991 2001 2004 α.α. 710.352 871.580 971.067 1.084.00 1.112.87 % Ελλάδας 8,1 8,9 9,5 9,9 10,1 Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής πληθυσμού (%) '71-'81 '81-'91 '91-'01 Σύνολο χώρας 1,1 0,5 0,7 Αττικής 1,9 0,7 0,8 Θεσσαλονίκης 2,1 1,1 1,1 Μετανάστες 2001: 111.862 (10,6%)
Σύνολο Ελλάδας Νομός Αθηνών Νομός Θεσσαλονίκης Αλβανία 55,7 Αλβανία 51,9 Αλβανία 46,4 ΕΣΣΔ 9,2 ΕΣΣΔ 7,0 ΕΣΣΔ 28,7 Βουλγαρία 4,7 Κύπρος 3,4 Βουλγαρία 4,4 Ρουμανία 2,9 Πολωνία 3,3 Κύπρος 4,4 ΗΠΑ 2,8 Βουλγαρία 3,1 Γερμανία 2,2 Κύπρος 2,4 ΗΠΑ 2,8 ΗΠΑ 1,6 Ην. Βασίλειο 1,9 Ρουμανία 2,5 Ρουμανία 1,2 Γερμανία 1,9 Πακιστάν 2,1 Ην. Βασίλειο 1,1 Πολωνία 1,7 Ιράκ 2,0 Αυστραλία 0,9 Πακιστάν 1,4 Τουρκία 2,0 Ιταλία 0,9 Αυστραλία 1,2 Φιλιππίνες 1,9 Τουρκία 0,9 Τουρκία 1,0 Ην. Βασίλειο 1,7 Γιουγκοσλαβία 0,8 Ιταλία 1,0 Αίγυπτος 1,7 Γαλλία 0,5 Αίγυπτος 1,0 Μπαγκλαντές 1,5 Σουηδία 0,5 Ινδία 0,9 Συρία 1,4 Τσεχία 0,5 Ιράκ 0,9 Γαλλία 1,1 Π.Γ.Δ. Μακεδονίας 0,4 Πηγή: ΕΣΥΕ (2001) Πολυπληθέστερες μεταναστευτικές ομάδες, 2001 Ελλάδα: μετανάστες από 218 χώρες, Αθήνα 207 Θεσ/νίκη 132 Αθήνα «κοσμοπολίτικη μητρόπολη» Θεσ/νίκη συγκέντρωση πολλών μεταναστών ελληνικής καταγωγής
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ νομών Θεσσαλονίκης και Αττικής, Ελλάδας και ΕΕ-15, 1980-1995 σε τρέχουσες τιμές 25000 20000 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (τρέχουσες τιμές σε ) 15000 ΕΕ-15 Ελλάδα Θεσσαλονίκη 10000 Αττική 5000 0 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 Πηγή: Ελλάδα, Θεσσαλονίκη, Αττική: Επεξεργασία αδημοσίευτων στοιχείων από ΕΣΥΕ, ΕΕ-15: Eurostat (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/)
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ νομών Θεσσαλονίκης και Αττικής, Ελλάδας και ΕΕ-15, 1995-2005 σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης Θεσ/νίκη Αττική 1995 106,2% 107,8 2000 92,8% 126,2 2005 92,9% 136 35000 30000 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (μονάδες αγοραστικής δύναμης) 25000 20000 15000 10000 5000 ΕΕ-15 Ελλάδα Θεσσαλονίκη Αττική 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
% Ανεργίας 1971 1981 1991 2001 2004 Σύνολο χώρας 3,1 4,4 8,1 11,1 10,9 Αττική 2,7 5,5 8,4 10,2 9,8 Θεσσαλονίκη 4,8 5,6 7,6 11,3 10,4 % Θες/νίκη α.α. 10.900 16.990 28.438 53.180 53.295 % ανεργίας ασκούντων επιστημονικά επαγγέλματα, ανώτερων στελεχών (ιδιωτικού και δημόσιου τομέα), ηλικίας 25-34 ετών 1981 1991 2001 Σύνολο χώρας 1,9 2,4 3,8 Αττική 2,7 2,5 2,1 Θεσσαλονίκη 1,8 2,4 4,1 Πηγή: ΕΣΥΕ, Απογραφή πληθυσμού 1981,1991, 2001, www.statistics.gr. ΕΣΥΕ, Στατιστική επετηρίδα Ελλάδος, 1986,1996, 2004
Επιχειρήσεις στη Θεσσαλονίκη με έδρα ή εργοστάσιο/γραφείο στην Αθήνα ή αλλού (%) ΕΔΡΑ Εργοστάσιο/ Γραφείο 1970 1980 1990 2004 Θεσσαλονίκη Αθήνα 9,2 6,2 9,8 2,7 Θεσσαλονίκη Αλλού 1,4 39,8 41,8 3,4 Αθήνα Θεσσαλονίκη 89,4 41,0 37,6 77,8 Αλλού Θεσσαλονίκη 0,0 13,0 10,8 16,2 Σύνολο % 100,0 100,0 100,0 100,0 Σύνολο α.α. 218 161 194 2168 Πηγή: ICAP, επεξεργασία συντάκτη.
Οι 100 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα κατά πόλη εγκατάστασης της έδρας τους Αθήνα Θεσσαλονίκη Άλλη Σύνολο πόλη 1982 61 7 19 87 1986 64 17 13 94 1990 71 8 14 93 1996 72 9 16 97 2002 74 10 16 100 Σύνολο 177 29 65 271 % 65,3 10,7 24 100,0 Πηγή: ICAP, «Η Ελλάδα σε αριθμούς», 1984,1988,1992,1998,2004
Θυγατρικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα Θεσσαλονίκη Αττική Ελλάδα Θυγατρικές 6% 86% 1735 Θυγατρικές ως % 2,9% 7,9% συνόλου επιχειρήσεων νομού Εργαζόμενοι στις 4,6% 90% 187.612 θυγατρικές ΜΕΑ θυγατρικές 87,5 119,2 ΜΕΑ εγχώριες 26,6 40,9 Περιουσιακά στοιχεία θυγατρικών: εγχώριων 3,6:1 2,7:1
Φόροι (άμεσοι και έμμεσοι), Ελλάδα = 100 1981 1991 2001 Ανά φορολογούμενο Αττική 132 142 183 Θεσσαλονίκη 103 104 89 Ανά κάτοικο Αττική 204 197 206 Θεσσαλονίκη 118 116 90 Πηγή: www.economics.gr.
Πτήσεις εξωτερικού Αθήνας και Θεσσαλονίκης, 1991-2006 (αριθμός τακτικών πτήσεων/εβδομάδα ΑΘΗΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ 1991 2002 2006 1993 2001 2006 Πτήσεων 506 789 959 96 141 141 Πόλεων 84 98 92 23 35 19 Χωρών 56 55 56 17 22 11
Φορτία εμφόρτοτων εμπορευματοκιβωτίων από τα δυο λιμάνια της Ελλάδας 10.000.000 9.000.000 8.000.000 7.000.000 Τόνοι 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 Πειραιάς Θεσσαλονίκη 0 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 Έτη Πηγή: ΕΣΥΕ, αδημοσίευτα στοιχεία
Δημόσιες Επενδύσεις (Eλλάδα = 100) % πληθυσμού Νομός % συμμετοχής ΔΕ ΔΕ κατά κεφαλή (ευρώ/κάτοικο) ΔΕ κατά κεφαλή ως % Μ.Ο χώρας ΑΕΠ κατά κεφαλή ως % Μ.Ο χώρας 2001 1976-01 2001-04 1976-01 1976-01 2001 Θεσσαλονίκη 9.6 6.7 5,5 54.2 69.5 116.7 Αττική 34.3 31.0 55,6 70.5 90.3 106.0