Εκτροφή Μεταξοσκώληκα 1 / 5
Ας σημειωθεί ότι η παραγωγή μεταξιού στην Ελλάδα είναι ελλειμματική. Η σηροτροφία μπορεί να αποδώσει σε διάστημα μόλις 45 ημερών, ένα αρκετά ικανοποιητικό εισόδημα νωρίς το καλοκαίρι που ο αγρότης δεν έχει άλλα έσοδα, ενώ μπορεί να αποτελεί συμπληρωματικό εισόδημα για άλλες τάξεις εργαζομένων. Οσοι, λοιπόν, θέλουν να ασχοληθούν με τον μεταξοσκώληκα θα πρέπει να δηλώσουν στο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης το ενδιαφέρον τους. Και κυρίως να δηλώσουν ότι έχουν χώρο για την εκτροφή και ότι διαθέτουν και μουριές, δηλαδή την απαραίτητη τροφή για τον μεταξοσκώληκα. Τον σπόρο προμηθεύονται οι παραγωγοί-εκτροφείς από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο του υπουργείου Γεωργίας και είναι ειδικός για τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν την Ελλάδα. Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο αγοράζει τον σπόρο -ύστερα από διαγωνισμό- από το Πανεπιστήμιο της Προύσας στην Τουρκία και το Πανεπιστήμιο της Βουλγαρίας. Από εκεί έρχεται, σφραγίζεται και μοιράζεται στους παραγωγούς που έχουν δηλώσει συμμετοχή. Κάθε σφραγισμένο κουτί που παίρνει ο παραγωγός είναι βάρους 16 γραμμαρίων, από το οποίο θα εκκολαφθούν σχεδόν 20.000 μεταξοσκώληκες. Κάθε κουτί κοστίζει 125-130 ευρώ και η αγορά του επιδοτείται από την ΕΕ, με την προϋπόθεση ότι θα βγάλει συγκεκριμένα κιλά κουκούλι. Τα 16 γραμμάρια σπόρου δίνουν 40-60 κιλά κουκούλι, ανάλογα βέβαια με πόσο καλοταϊσμένο είναι το σκουλήκι. Ενώ κάθε κουκούλι δίνει 1.000 με 2.000 μέτρα κλωστή. ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΑΠΟ... ΜΕΤΑΞΙ Πρωτεΐνες μεταξιού για αιώνια νεότητα. Το κουκούλι σήμερα δεν γίνεται μόνο κλωστή, αλλά χρησιμοποιείται και για τη δημιουργία καλλυντικών. Στην αγορά υπάρχουν μάσκες ομορφιάς με πρωτεΐνες μεταξιού, γάντια πίλινγκ από κουκούλι. Οι μεγαλύτερες στον κόσμο εταιρείες καλλυντικών χρησιμοποιούν το μετάξι ως βάση για τα καλλυντικά τους. Ο μεταξοσκώληκας εκκρίνει μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται σερικίνη, η οποία διατηρεί την ελαστικότητα και τη νεανική υφή στο ανθρώπινο δέρμα. Το συστατικό αυτό χρησιμοποιείται σε μερικά από τα πιο ακριβά καλλυντικά. Μάλιστα η ευεργετική ιδιότητα της σερικίνης ανακαλύφθηκε τυχαία. Κάποιος παρατήρησε ότι οι εργάτριες που δούλευαν στο αναπηνιστήριο είχαν πολύ νεανικά πρόσωπα και αυτό οφειλόταν στη σερικίνη, που 2 / 5
περιεχόταν στον ατμό από το ζεστό νερό. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΟΥ ΚΛΑΔΩΜΑΤΟΣ Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον μεταξοσκώληκα Ο νεαρός μεταξοσκώληκας από τη στιγμή που θα εκκολαφθεί μέχρι τη στιγμή που θα πλέξει το κουκούλι (τη φούσκα) περνά από πέντε διαφορετικά στάδια που ονομάζονται «ηλικίες» και διαχωρίζονται μεταξύ τους από ένα ενδιάμεσο στάδιο που λέγεται «ύπνος». Συνολικά, δηλαδή, ο μεταξοσκώληκας περνά πέντε ηλικίες και 4 ύπνους. Τρέφεται αποκλειστικά με νωπά φύλλα μουριάς. Κατά την εκτροφή, που διαρκεί συνολικά περίπου 40 ημέρες, οι μεταξοσκώληκες τοποθετούνται πάνω σε ξύλινα κρεβάτια, τις λεγόμενες κρεβάτες. Κατά την περίοδο της πρώτης ηλικίας, ο μεταξοσκώληκας είναι πολύ μικρός και μαύρος. Τρώει συνεχώς μόνο λεπτοκομμένα μορεόφυλλα και κάθε μέρα μεγαλώνει σημαντικά. Το δέρμα του σώματός του δεν μεγαλώνει ανάλογα με το υπόλοιπο σώμα. Ετσι, έπειτα από περίπου 4½ ημέρες, το δέρμα του έχει πάρει όλο το δυνατό μέγεθος και δεν μπορεί να μεγαλώσει περισσότερο, ενώ το σώμα του έχει την τάση να μεγαλώνει ακόμα. Ετσι, σταματάει να τρώει, βγάζει μερικά μεταξονήματα από το στόμα του με τα οποία στερεώνει τα πόδια του πάνω σε ορισμένα σταθερά σημεία και, αφού σηκώσει το κεφάλι προς τα επάνω, μένει στη θέση αυτή ακίνητος επί 1?1½ ημέρα περίπου. Το στάδιο αυτό ονομάζεται πρώτος ύπνος. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, μέσα στον οργανισμό του μεταξοσκώληκα γίνονται διάφορες λειτουργίες που έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κάτω από το παλαιό δέρμα ένα καινούργιο πιο ευρύχωρο. Μόλις ο μεταξοσκώληκας ξυπνήσει, το παλαιό δέρμα του θα σχισθεί και θα αποκολληθεί από το σώμα του. Δεύτερη ηλικία Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας ο μεταξοσκώληκας περνά στο στάδιο της δεύτερης ηλικίας που διαρκεί τέσσερις μέρες και που διαχωρίζεται από την τρίτη ηλικία που διαρκεί 4½ ημέρες με τον δεύτερο ύπνο. Ακολουθεί η τέταρτη ηλικία και η πέμπτη ηλικία, καθώς και οι ενδιάμεσοι ύπνοι. Συνολικά, λοιπόν, ο κύκλος των 30 ημερών είναι το ανώτατο χρονικό διάστημα που μπορεί να διαρκέσει μία εκτροφή. Μετά ξεκινά το στάδιο του κλαδώματος. Οι μεταξοσκώληκες ανεβαίνουν στα κλαδιά πουρναριού που έχουν τοποθετηθεί πάνω στα κρεβάτια για να πλέξουν το κουκούλι τους. Ο μεταξοσκώληκας εκκρίνει από τους δύο μεταξογόνους αδένες του το μετάξι και με συγκεκριμένες κινήσεις του σώματός του πλέκει 3 / 5
το κουκούλι. Το πλέξιμο γίνεται από έξω προς τα μέσα, με αποτέλεσμα ο μεταξοσκώληκας να εγκλωβίζεται μέσα στη φούσκα ενώ σταδιακά μεταμορφώνεται σε χρυσαλίδα. Το πλέξιμο του κουκουλιού ολοκληρώνεται σε 12 μέρες υπό συνθήκες σκότους και απόλυτης ησυχίας. Αμέσως μετά αρχίζει το μάζεμα των κουκουλιών από τα κλαδιά. Το ξεκλάδωμα διαρκεί δύο με τρεις μέρες. 1. Η επώαση των αβγών στο εκκολαπτήριο Ο σπόρος «πάει» αρχικά στο εκκολαπτήριο, το μηχάνημα που επωάζει τα αβγά και βγαίνουν τα μικρά σκουληκάκια. Στο ίδιο μηχάνημα υπάρχουν ειδικές «θήκες-φωλιές» όπου ταΐζονται με ψιλοκομμένα φύλλα μουριάς οι νεογέννητοι μεταξοσκώληκες για τις δύο πρώτες ηλικίες που έχουν διάρκεια 1 βδομάδα με 10 μέρες. 2. Η εκτροφή με κομμένα φύλλα μουριάς Μετά οι κάμπιες μεταφέρονται στον κύριο χώρο εκτροφής τους, που θα πρέπει να είναι καλά καθαρισμένος, εξαερισμένος και να τον βλέπει ο ήλιος. Οι κάμπιες τρώνε και πάλι κομμένα φύλλα μουριάς. Και ταΐζονται 3 με 4 φορές τη μέρα. Συνολικά οι 20.000 κάμπιες (που θα εκκολαφθούν από 1 κουτί) θα καταναλώσουν 400-500 κιλά φύλλα μουριάς. 3. Η δημιουργία των κουκουλιών Η περίοδος της διατροφής τους διαρκεί 26-30 μέρες. Τις τελευταίες 10 μέρες οι μεταξοσκώληκες θα καταναλώσουν τα 350 κιλά φύλλα μουριάς. Και όταν η κάμπια θα είναι πια μεγάλη σαν τον δείκτη του χεριού σηκώνει το κεφάλι της και αναζητά κλαδί για να καθίσει και να φτιάξει το κουκούλι. 4. Η έκκριση της κλωστής από τους αδένες Μόλις ολοκληρωθεί η φάση διατροφής, οι μεταξοσκώληκες εκκρίνουν για τρεις μέρες από τους αδένες τους μiα κλωστή, πλέκουν το κουκούλι τους στο οποίο θα φυλακιστούν για 15 μέρες, για να το τρυπήσουν μετά και να βγουν στον έξω κόσμο μεταμορφωμένοι σε πεταλούδες. Λίγες ώρες αργότερα ζευγαρώνουν και γεννούν αβγά, ολοκληρώνοντας έτσι τον βιολογικό κύκλο τους. 5. Το ψήσιμο της «φούσκας» Πριν «σκάσει» το κουκούλι, οι παραγωγοί μαζεύουν τις «φούσκες» από τα κλαδιά και πάνε για ψήσιμο στον φούρνο επί 2 ώρες στους 180 βαθμούς Κελσίου. Στη συνέχεια «αερίζονται» για να στεγνώσουν και παίρνουν τον δρόμο για το απινηστήριο, όπου θα βγεί από το 4 / 5
κουκούλι η κλωστή. 6. Η ύφανση του μεταξιού Ένα κουτί σπόρου δίνει περίπου 3 κιλά μεταξωτή κλωστή. Κάθε κουκούλι βγάζει σχεδόν 2.000 μέτρα κλωστή. Η κλωστή αυτή, αφού καθαρισθεί από τη μεταξόκολλα, στη συνέχεια υφαίνεται και το ύφασμα πηγαίνει στις οικοτεχνίες. Οι χρήσεις του μεταξιού είναι πολλές, από μεταξωτά κεντήματα, και ρούχα, μέχρι κοσμήματα και μάσκες ομορφιάς. Πηγή: agroepidotiseis.blogspot.gr 5 / 5