Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1.Με την τέλεση της πρώτης Θείας Ευχαριστίας ο Χριστός. β. εγκαινιάζει το νέο και αληθινό Πάσχα 2. Από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα α. γράφτηκαν πολλές Λειτουργίες 3. Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, στις ευχές της Θείας Λειτουργίας β. δεν υπήρχε σταθερό και μόνιμο κείμενο 4. Ορισμένοι από τους συγγραφείς Λειτουργιών είναι α. Πατέρες της Εκκλησίας (όπως ο Μέγας Βασίλειος) 5. Τα λόγια του Χριστού που παραπέμπουν στην ίδρυση του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας είναι α. «λάβετε φάγετε», «πίετε εξ αυτού πάντες» β) Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί μια λέξη ή φράση. «Το μυστήριο της Ιεροσύνης συνέστησε ο Χριστός με την εκλογή των αποστόλων, που τους ανέδειξε «αλιείς ανθρώπων και τους έδωσε την «εξουσία» να συγχωρούν αμαρτίες, να τελούν το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και να διδάσκουν. Μετά τον Χριστό, οι απόστολοι όρισαν τους διαδόχους τους με χειροτονία». (τελούν / εξουσία / Ιεροσύνης / διαδόχους / αλιείς ανθρώπων )
γ) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη λέξη «σωστό» ή «λάθος»: 1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. (Σωστό) 2. Τα αναγνώσματα είναι κείμενα της Καινής Διαθήκης. (Σωστό) 3. Μετά τη Μικρή Είσοδο ψάλλεται ο Ακάθιστος Ύμνος. (Λάθος) 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο. (Λάθος) 5. Ο καθαγιασμός των Τιμίων Δώρων είναι μέρος του μυστηρίου της Βάπτισης. (Λάθος) δ) Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ (2 Μονάδες). Να τεκμηριώσετε με συντομία την επιλογή σας (3 Μονάδες). 1. Το μυστήριο της Μετάνοιας δ. όλα τα παραπάνω Ο Κύριος, αγαπούσε και συγχωρούσε τους αμαρτωλούς, όταν αυτοί έδειχναν πίστη και αγάπη στο πρόσωπο του. Σύστησε το μυστήριο της Μετάνοιας ή Εξομολόγησης, παραχωρώντας την άδεια, τη δυνατότητα της άφεσης, στους αποστόλους και στους διαδόχους τους. Στους πρώτους αιώνες, όσοι χριστιανοί είχαν βαριά αμαρτήσει, αποκόπτονταν από το σώμα των πιστών. Για να επανασυνδεθούν με το σώμα της Εκκλησίας, έπρεπε να μετανοήσουν δημόσια. Αναπέμπονταν γι' αυτούς ειδικές ευχές στη Θεία Λειτουργία και ύστερα από μακρά προπαρασκευή (συνήθως τη Μ. Σαρακοστή), έπαιρναν τη συγχώρηση από τον επίσκοπο και γίνονταν δεκτοί στη Λειτουργία της νύχτας του Πάσχα, τότε δηλ. που πανηγυρίζουμε τη νίκη του Κυρίου πάνω στην αμαρτία και το θάνατο. Για την Εξομολόγηση υπάρχουν μερικοί δισταγμοί. Ένας από αυτούς έχει να κάνει με το απόρρητο της εξομολόγησης. Ο δισταγμός αυτός θα ξεπεραστεί εάν σκεφτούμε ότι αυτά που λέμε στον ιερέα δεν κοινολογούνται.
Ασφαλίζονται με το απόρρητο της Εξομολόγησης, που είναι κατοχυρωμένο και από την Εκκλησία και από την Πολιτεία. ε) Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ (2 Μονάδες). Να εξηγήσετε με συντομία την επιλογή σας (3 Μονάδες). 1. Μαζί με το Βάπτισμα γίνεται και το α. το Μυστήριο του Χρίσματος Στην ακολουθία του Βαπτίσματος, είναι ενσωματωμένο και το μυστήριο του Χρίσματος. Ο ιερέας, ύστερα από κατάλληλη ευχή, χρίει το νεοφώτιστο σ' όλα τα μέρη του σώματος του με Άγιο Μύρο κάνοντας το σημείο του σταυρού και λέγοντας: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Αμήν». Η συμβολική αυτή πράξη βεβαιώνει τη δωρεά των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. ΘΕΜΑ Β1 Ένας επισκέπτης στο εξοχικό του νομπελίστα Δανού φυσικού Νιλς Μπορ παρατήρησε στον τοίχο του σπιτιού του κρεμασμένο, ένα πέταλο και θέλοντας να πειράξει τον διαπρεπή επιστήμονα του είπε ότι του ήταν αδύνατο να πιστέψει ότι ένας άνδρας όπως εκείνος πίστευε σε προλήψεις. Τότε, ο Μπορ απάντησε: «H αλήθεια είναι ότι δεν πιστεύω. Φαίνεται, όμως, πως το πέταλο φέρνει τύχη, είτε εγώ το πιστεύω είτε όχι»! Πολλοί σύγχρονοι άνθρωποι θεωρούν ότι οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες επηρεάζουν τη ζωή ανθρώπων ακαλλιέργητων και χαμηλού κοινωνικού και πνευματικού επιπέδου. Ισχύει κάτι τέτοιο αν αναλογιστούμε το παράδειγμα με τον Δανό νομπελίστα; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας. Η πίστη σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες είναι θέμα αμάθειας και όχι κοινωνικού επιπέδου. Όσο πιο αμαθής και ακαλλιέργητος είναι κάποιος τόσο πιο επιρρεπής είναι σε
τέτοιες δοξασίες. Το ίδιο ισχύει και στη περίπτωση το Δανού νομπελίστα αρκεί να θεωρήσουμε ότι με τον όρο μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια αναφερόμαστε στην Χριστιανική διδασκαλία και παιδεία και όχι στην ευρύτερη ακαδημαϊκή γνώση την οποία σαφώς και κατείχε ο Νιλς Μπορ. Η λέξη «δεισιδαιμονία» αποτελείται από τις λέξεις «δείδω» (φοβούμαι) και «δαίμων» (πνεύμα). Πολύ παλιά η λέξη είχε την έννοια του σεβασμού προς τους θεούς. Αργότερα, όμως, απέκτησε την έννοια του παράλογου φόβου προς το θείο, φόβου που δεν έχει σχέση με την ευσέβεια. Γι' αυτό στις πράξεις του δεισιδαίμονα επισημαίνονται στοιχεία πού αποτελούν κατάλοιπο ειδωλολατρικών, κυρίως, αντιλήψεων και εθίμων. Στα κατάλοιπα αυτά περιλαμβάνονται και οι προλήψεις. Στην ελληνική κοινωνία οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις είναι πολλές και συνδυάζονται με την ερμηνεία φαινομένων που δεν μπορούν να εξηγηθούν ορθολογικά. Έχουν σχέση με τις λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, δηλαδή με τις δραστηριότητες του ανθρώπου, τη σχέση του με τους άλλους ή τον προγραμματισμό της ζωής του. Βασικό ρόλο στη δεισιδαιμονία και τις προλήψεις έχουν διάφορα αντικείμενα (φυλαχτά, γούρια κ.λπ.), τα οποία χρησιμοποιούνται ποικιλότροπα από τους προληπτικούς. Η πίστη και η αφοσίωση του ανθρώπου στα φαινόμενα αυτά συνεπάγεται την απομάκρυνσή του από το Θεό. Τόσο οι δεισιδαιμονίες όσο και οι προλήψεις συντελούν στο σταδιακό μαρασμό της πίστης, εφόσον ο άνθρωπος δε θεωρεί πλέον ως ρυθμιστή της ζωής του κόσμου και όλης της δημιουργίας την Πρόνοια του Θεού, αλλά αποδέχεται ως κυρίαρχες άλλες δυνάμεις, θεοποιεί την τύχη και τις συγκυρίες και πέφτει στη μοιρολατρία. Η Εκκλησία, επομένως, αντιτίθεται και καταπολεμά τα παραθρησκευτικά φαινόμενα της δεισιδαιμονίας και των προλήψεων, αφενός τονίζοντας την πλάνη τους, αφετέρου διδάσκοντας τα μέλη της για την ανάγκη του βαθύτερου συνδέσμου με το Θεό. Η ένταξη στην Εκκλησία δεν είναι αποδοχή κάποιων θρησκευτικών θεωριών. Είναι η σύνδεσή μας με το πρόσωπο του Χριστού, που είπε «εγώ είμαι η αλήθεια». Ο πιστός λοιπόν δεν μπορεί να έχει άλλο ρυθμιστικό παράγοντα της ζωής του από το Θεό. Άρα, όταν ο χριστιανός βασίζει τη ζωή του στη δεισιδαιμονία και την εξαρτά από τις προλήψεις, απομακρύνεται από το Θεό. (25 Μονάδες) Επιμέλεια: Χατζηνικολάου Σοφία - Θεολόγος