ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ/ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ «SWEETHANOL» «Παραγωγή Βιοαιθανόλης 1ης γενιάς από γλυκό σόργο» ρ. ΚΩΣΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Συντονιστής Περιφερειακού Ενεργειακού Κέντρου Κ.Μακεδονίας ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΑΚΙΡΙ ΟΥ ιπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός www.anatoliki.gr e-mail: reacm@anatoliki.gr 1 ο χλµ Θέρµης-Τριαδίου, Τηλ. +30 2310 463930
Περιεχόµενα Τι είναι τα βιοκαύσιµα Το ευρωπαϊκό έργο SWEETHANOL Ο πρώτος οδηγός/εγχειρίδιο του έργου
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει θέσει στόχους για την σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων που χρησιμοποιούνται για τις μεταφορές από βιοκαύσιμα. Οδηγία «2003/30/ΕΚ» Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 2003/30/ΕΚ το ποσοστό αντικατάστασης βενζίνης και πετρελαίου κίνησης που θα διατίθεται για χρήση στις μεταφορές, με βιοκαύσιμα θα πρέπει να είναι: Ηµεροµηνία 31/12/2005 31/12/2010 31/12/2020 Στόχος 2% 5,75% 10% Η Ελλάδα εναρμόνισε την εθνική της νομοθεσία με τον Νόμο 3423/05θεσπίζοντας ετήσιες ποσότητες παραγωγής βιοκαυσίμων από ελληνικά εργοστάσια. Ελληνική Νοµοθεσία:
Τα «βιοκαύσιμα»είναι καύσιμα τα οποία παράγονται χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες φυτικές καλλιέργειες, δασικά, γεωργικά υπολείμματα καθώς και οργανικά απόβλητα (χρησιμοποιημένα έλαια, αστικά & κτηνοτροφικά απόβλητα) Τι είναι βιοκαύσιµα;
Υγρά: Βιοντήζελ(πετρέλαιο) και Βιοαιθανόλη (Βενζίνη) (από καλλιέργεια ενεργειακών φυτών) Στερεά: Πριονίδια, κλαδέματα, γρασίδι, (από επεξεργασία δασικών και γεωργικών υπολειμμάτων) Αέρια: Βιοαιθάνιο, Βιομεθάνιο (από επεξεργασία αστικών και κτηνοτροφικών στερεών αποβλήτων) Τα βιοκαύσιµα µπορεί να είναι:
Οι ενεργειακές καλλιέργειες είναι φυτά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορους ενεργειακούς σκοπούς (παραγωγή θερμότητας, ηλεκτρικής ενέργειας, υγρών βιοκαυσίμων: βιοαιθανόλη, βιοντίζελ κ.ά.). Διακρίνονται σε: «παραδοσιακές» ενεργειακές καλλιέργειες (σιτάρι, κριθάρι, ζαχαρότευτλα, αραβόσιτος, ηλίανθος, βαμβάκι κα) και «νέες» ενεργειακές καλλιέργειες (κενάφ,σόγια, μίσχανθος, ελαιοκράμβη, γλυκός σόργος κα). Τι είναι οι ενεργειακές καλλιέργειες;
Καλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίµων 1 ης γενιάς:
Αποδόσεις:
Στην Ελλάδα η κατ' εκτίμηση κατανάλωση για το έτος 2009, σύμφωνα με τη 6η ελληνική εθνική έκθεση, της βενζίνης 4.376.240 ΤΙΠ και του πετρελαίου 2.375.000 ΤΙΠ. Σήμερα υπάρχουν δέκα τρεις εγκαταστάσεις βιοντίζελ στην Ελλάδα που παρήγαγαν το 2009 περίπου 116.832 ΤΙΠ βιοντίζελ και τρεις επιχειρήσεις βιοντίζελ που εισήγαγαν 14.705 ΤΙΠ βιοντίζελ κατά τη διάρκεια του ίδιου χρόνου. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμία εγκατάσταση παραγωγής βιοαιθανόλης στη χώρα. Παραγωγή βιοακυσίµων στην Ελλάδα:
Παραγωγή βιοντίζελ στην Ελλάδα:
ΕΝΑΡΞΗ: ΜΑΪΟΣ 2010 ΛΗΞΗ: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας
Στο έργο SWEETHANOL Συµµετέχουν Κέντρο για τη Θεωρητική και Εφαρµοσµένη Οικολογία Ινστιτούτο Έρευνας, Ανάπτυξης & Τεχνολογίας Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας Εθνική Γεωργική Υπηρεσία Έρευνας, Εκπαίδευσης & Ανάπτυξης Α Αγροτικός Συνεταιρισµός Χαλάστρας Κέντρο Έρευνας για την Βιοµάζα
ράσεις 1) Απόκτηση τεχνογνωσίας για τη παραγωγή αιθανόλης από γλυκό σόργο, από υφιστάµενες µονάδες της Ινδίας, του Περού και της Ισπανίας 2) Οργάνωση «ηµερίδων» (workshops) µε τους κυριότερους ενδιαφερόµενους φορείς (αγρότες, αγροτικοί συνεταιρισµοί, παραγωγοί καυσίµων, επιστήµονες του τοµέα Ε&Α, επενδυτές, πολιτικοί, εκπρόσωποι των ΟΤΑ, ενεργειακά γραφεία), για την συζήτηση θεµάτων παραγωγής βιοαιθανόλης και καλλιέργειας γλυκού σόργου. 3) Εκπαίδευση ενδιαφερόµενων φορέων 4) ηµιουργία δικτύου «Κοινότητα Αιθανόλης» (http://esse-community.eu/)
http:// www.sweethanol.eu
http://esse-community.eu
ιάχυση ενός ευρωπαϊκού µοντέλου για την παραγωγή βιοαιθανόλης πρώτης γενιάς σε αποκεντρωµένες µονάδες Πρώτος Οδηγός Πρώτος Οδηγός Εκπαιδευτικές Επισκέψεις- Ενηµερωτικό υλικό
ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ Τι είναι η βιοαιθανόλη; Τι είναι η βιοαιθανόλη; Ευρωπαϊκή πολιτική και νοµοθεσία Η Παραγωγή βιοαιθανόλης στην Ευρώπη Η Παραγωγή βιοαιθανόλης στον κόσµο
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκή Ένωση Ελλάδα Ιταλία Ισπανία
ΓΛΥΚΟΣ ΣΟΡΓΟΣ Γιατί γλυκός σόργος Περιγραφή Βοτανολογίας Τεχνολογίες στην καλλιέργεια και τη συγκοµιδή Προγράµµατα αναπαραγωγής Εµπειρία της ΕΕ Η εµπειρία της Ινδίας
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Καλλιέργεια γλυκού σόργου Αποθήκευση και επεξεργασία σακχάρων Ζύµωση και απόσταξη Εκµετάλλευση υποπροϊόντων Ενεργειακή αξιολόγηση Οικονοµική αξιολόγηση Η βιωσιµότητα της παραγωγής
Το 2009 εκτιµάται ότι η παγκόσµια παραγωγή βιοαιθανόλης ήταν 76 δισεκατοµµύρια λίτρα. Την ίδια χρονική περίοδο η Ευρώπη παρήγαγε 3,7 δισεκατοµµύρια λίτρα. Οι χώρες που παράγουν βιοαιθανόλη είναι: Βραζιλία ΗΠΑ Καναδάς Αυστραλία Κίνα Κολοµβία Άγ. οµίνικος Ινδία Τζαµάικα Μαλάουι Ν. Αφρική Σουηδία Ταϋλάνδη Φιλιππίνες Ζάµπια Γαλλία Γερµανία Ισπανία Αυστρία Σουηδία Πολωνία Ουγγαρία Βέλγιο Σλοβακία Τσεχία Ιταλία Ηνωµένο Βασίλειο Λιθουανία Λετονία Φινλανδία Ιρλανδία
Ο γλυκός σόργος ο γλυκός σόργος ξεχωρίζει για ένα συγκεκριµένο χαρακτηριστικό, την ικανότητα να συγκεντρώνει σάκχαρα στο στέλεχος του, τα οποία µπορούν µε απλές διαδικασίες αλκοολικής ζύµωσης να µετατραπούν σε βιοαιθανόλη, όπως και τα υπόλοιπα σακχαρούχα βρώσιµα φυτά όπως το ζαχαροκάλαµο και το ζαχαρότευτλο.
Ο γλυκός σόργος Στα πρόσφατα πειράµατα στο τέλος της δεκαετίας του 90 εξετάστηκαν τα αγρονοµικά χαρακτηριστικά και η επίδραση διαφόρων επιπέδων άρδευσης και αζωτούχου λίπανσης σε ένα εύρος ποικιλιών (Sofra, Korral, Colley, Keller, Mn 1500) και αποδείχθηκε ότι οι πιο προσοδοφόρες ήταν οι Κeller και οι Μn 1500.
απάνες παραγωγής από βιοαιθανόλη στην Ευρώπη σακχαρότευτλο σιτάρι πατάτα υπόλειµµα διεργασιών αµύλου 0.50-0.55 /λίτρο 0.55-0.60 /λίτρο 0.85-0.90 /λίτρο 0.45-0.55 /λίτρο
Ι Σ Π Α Ν Ι Α Απόκτηση τεχνογνωσίας για τη παραγωγή αιθανόλης από υφιστάµενες µονάδες
Bioethanol Galicia, A Coruna H Ισπανία παρήγαγε το 2009 465 εκατοµµύρια λίτρα βιοαιθανόλης. Η κύρια πρώτη ύλη είναι τα δηµητριακά (σιτάρι & κριθάρι). Biocarburantes Castilla y Leon, Babilafuente Spanish Ecocarburantes, Cartagena Η εταιρεία «Abengoa» έχει τρία εργοστάσια βιοαιθανόλης στην Ισπανία.
Απόκτηση τεχνογνωσίας για τη παραγωγή αιθανόλης από γλυκό σόργο, από υφιστάµενες µονάδες Ι Ν Ι Α Andhra Pradesh
To 2003 η Ινδία κατέστησε υποχρεωτική την αντικατάσταση του 5% της βενζίνης µε αιθανόλη. Εκτιµάται ότι µέχρι το 2009 παρήχθησαν 540 εκατοµµύρια λίτρα αιθανόλης. 115 από τα 320 διυλιστήρια αλκοόλης µετέτρεψαν την παραγωγή τους σε αιθανόλη µε συνολική ετήσια δυναµικότητα 1.5 δισεκατοµµύρια λίτρα. Για την παραγωγή αιθανόλης χρησιµοποιούνται κυρίως παραπροϊόντα ζάχαρης ενώ η χρήση γλυκού σόργου ξεκίνησε το 2007. Η ασφάλεια τροφίµωναποτελείεθνική προτεραιότηταγια την Ινδίαλόγω του γεγονότοςότιπερίπου το 1/4του πληθυσµού είναικάτω απότο όριο της φτώχειας,έτσι η Ινδία εστιάζει την στρατηγική για τα βιοκαύσιµα στη χρήση µη εδώδιµων πηγών.
Το εργοστάσιο «TATA Chemical Ltd» βρίσκεται στην πόλη Nanded παράγοντας 30.000 λίτρα/µέρα Το εργοστάσιο «Rusni Distillery» βρίσκεται στην πόλη Hyderabad παράγοντας 40.000 λίτρα/µέρα.
Π Ε Ρ Ο Υ Απόκτηση τεχνογνωσίας για τη παραγωγή αιθανόλης από γλυκό σόργο, από υφιστάµενες µονάδες
1.000 στρέµµατα, Απόδοση:130-170 τόνους βιοµάζα, 13% σάκχαρα Caña Brava, Peru Maple Refining Del Peru S.R.L., Real, Lima, Perú
Σεµινάρια Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας
Το ΠΕΚΚΜ/ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΕ. θα οργανώσει µια σειρά σεµιναρίων για την εκπαίδευση 6 διαφορετικών «οµάδων» Αγρότες Αγροτικοί συνεταιρισµοί Προµηθευτές σπόρων Παραγωγοί καυσίµων Πολιτικοί φορείς (ΟΤΑ), ενεργειακά γραφεία Επενδυτές
Αγρότες βιοµάζα και απόδοση σε αιθανόλη, κόστος καλλιέργειας γλυκού σόργου παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης, έσοδα από την πώληση της βιοαιθανόλης, κα Αγροτικοί συνεταιρισµοί καλλιέργεια του γλυκού σόργου για την παραγωγή αιθανόλης, διατήρηση της βιοµάζας, οικονοµική βιωσιµότητα και η εξάρτηση της τιµής της βιοµάζας µε τις συνθήκες της αγοράς. Προµηθευτές σπόρων διαθέσιµες ποικιλίες γλυκού σόργου, αποδόσεις σε βιοαιθανόλη, διαδικασία καλλιέργειας και ανάγκες κάθε ποικιλίας
Παραγωγοί καυσίµων λεπτοµέρειες σχετικά µε την παραγωγή βιοµάζας, της διαδικασίας µεταποίησης σε βιοκαύσιµο και των σχετικών υπηρεσιών logistics κ.α Πολιτικοί φορείς (ΟΤΑ), ενεργειακά γραφεία θα µεταφερθούν τα κυριότερα στοιχεία του Ευρωπαϊκού µοντέλου προκειµένου να κατανοηθεί πως θα πρέπει να αναπτυχτεί το εθνικό, περιφερειακό, τοπικό αλλά και διοικητικό πλαίσιο. Επενδυτές θα µεταφερθούν τα κυριότερα στοιχεία του Ευρωπαϊκού µοντέλου, επιµένοντας περισσότερο στις οικονοµικές αναλύσεις και στην βιωσιµότητα των έργων
Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κ. Μακεδονίας / ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε, e-mail: reacm@anatoliki.gr ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ! ρ. ΚΩΣΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Συντονιστής Περιφερειακού Ενεργειακού Κέντρου Κ.Μακεδονίας ΕΙΡΗΝΗ ΤΣΑΚΙΡΙ ΟΥ ιπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός