Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής"

Ἀράχνη Δραγούμης
9 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η παραγωγή τροφής Καλύπτει τη βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέµβασης στο φυσικό περιβάλλον Σχετίζεται άµεσα µε τον υπερπληθυσµό 1

ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέµβασης

2 Οι ανάγκες για τροφή αυξάνονται Αυξάνεται ο πληθυσµός της Γης Αυξάνεται το βιοτικό επίπεδο Αυξάνονται οι απαιτήσεις για πρωτεΐνη Στοά Βιβλίου 6/2/2013 Σήµερα: 7,2 δις 2050: 9 δις 2

3 Η παραγωγή τροφής Αλληλεπιδρά µε πολλά άλλα περιβαλ. προβλήµατα Έχει σαφείς κοινωνικές και οικονοµικές διαστάσεις ~80 εκατοµµύρια πολίτες της ΕΕ ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ~1 δισ. άνθρωποι παγκοσµίως υποσιτίζονται 3

διαστάσεις ~80 εκατοµµύρια πολίτες της ΕΕ ζουν κάτω από

4 ιατροφικά ελλείµµατα Κακή διατροφή: έλλειψη συγκεκριµένων χηµικών συστατικών της τροφής (πρωτεΐνες, βιταµίνες, ιχνοστοιχεία) Υποσιτισµός: έλλειψη ικανού αριθµού θερµίδων ώστε να µπορεί κάποιος να κινηθεί ή να δουλέψει Υποσιτισµός Ακραία του µορφή είναι ο λιµός εν έχει υπάρξει χρονιά µετά το τέλος του Β παγκόσµιου πολέµου χωρίς να υπάρξει λιµός κάπου στον κόσµο Για την ώρα, το πρόβληµα του υποσιτισµού είναι θέµα πολιτικό 4

να δουλέψει Υποσιτισµός Ακραία του µορφή είναι ο λιµός εν έχει υπάρξει χρονιά µετά το τέλος του Β

5 Η λωρίδα Σαχέλ 50 εκ. άνθρωποι Πολιτικά προβλήµατα Έλλειψη χρηµάτων για αγορά τροφής Μεταφορά της τροφής Πόλεµος Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι λύση βραχυχρόνια Ορθή προσέγγιση: Παραγωγή τροφής, τοπικά 5

6 Την ίδια στιγµή 6

7 Πως βρίσκουµε την τροφή; Συλλογή Κυνήγι και Ψάρεµα Καλλιέργεια γης (Γεωργία) Εκτροφή αγροτικών ζώων (Κτηνοτροφία) Η απαρχή: ~ π.χ. 7

8 Εύφορη ηµισέληνος Ρύζι, Σιτάρι, Καλαµπόκι Καταλαµβάνουν τη µισή καλλιεργήσιµη έκταση του πλανήτη Σιτάρι και ρύζι: 40% της παγκοσµίως λαµβανόµενης ενέργειας µέσω τροφής 8

9 Τι να κάνουµε το καλαµπόκι; 240 kg 100 λίτραβιοαιθανόλη Ετήσια τροφή για 1 άνθρωπο 9

10 Πως αυξάνεται η παραγωγή τροφής; Αύξηση των καλλιεργούµενων εδαφών Αύξηση κτηνοτροφικών µονάδων Αύξηση της παραγωγής ανά µονάδα γης ανά κτηνοτροφική µονάδα Πράσινη Επανάσταση εκαετίες 1960 και 1970 Μετασχηµατισµός της γεωργικής παραγωγής του Τρίτου Κόσµου µε στόχο να αυξάνεται ταχύτερα από τον πληθυσµό Συστατικά της επανάστασης Υβρίδια (νέες ποικιλίες σπόρων) Αυξηµένες εισροές (λιπάσµατα, εντοµοκτόνα, νερό) 10

Μετασχηµατισµός της γεωργικής παραγωγής του Τρίτου Κόσµου µε στόχο να αυξάνεται ταχύτερα από τον

11 14 κύρια είδη φυτών Σιτάρι Ρύζι Καλαµπόκι Πατάτα Γλυκοπατάτα Μανιόκα Ζαχαροκάλαµα Ζαχαρότευτλα Φασόλια Σόγια Κριθάρι Σόργο Καρύδες Μπανάνες 11

12 Παράπλευρες απώλειες Ρύπανση λόγω λιπασµάτων Απώλεια γενετικής ποικιλότητας ηµιουργία ανθεκτικών παρασίτων Τι απαιτεί η παραγωγή τροφής; Γόνιµα εδάφη Άρδευση (Νερό) Μηχανήµατα Λιπάσµατα Εντοµοκτόνα 12

13 Ή µήπως όχι; (REUTERS/ David Gray) Γόνιµα εδάφη Η γεωργία εξαρτάται από τα εδάφη αλλά παράλληλα τα καταστρέφει Όταν το έδαφος αποψιλώνεται, αρχίζει να χάνει τη γονιµότητά του Τα βαριά αγροτικά µηχανήµατα προκαλούν συµπίεση του εδάφους 13

το έδαφος αποψιλώνεται, αρχίζει να χάνει τη γονιµότητά του

14 Οργανική ύλη εδάφους Περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά Επιτρέπει την αναπνοή του εδάφους Συγκρατεί την υγρασία Τι την κάνουµε τη γη; Καλλιεργούµε τροφή για ανθρώπους; Καλλιεργούµε τροφή για ζώα; Καλλιεργούµε ενεργειακά φυτά για την παραγωγή καυσίµων; Εκτρέφουµε ζώα; ηµιουργούµε νέες πόλεις; 14

Καλλιεργούµε τροφή για ανθρώπους; Καλλιεργούµε τροφή για ζώα;

15 Περίπου 11% της παγκόσµιας έκτασης χρησιµοποιείται στη γεωργία 15

16 Φέρουσα ικανότητα της Γης Καλλιεργήσιµη γη (εκτάριο/άτοµο) 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 0,38 0,23 0,

17 Που βρίσκουµε νέα εδάφη; Εκχερσώνουµε τα δάση Χάνονταν 9,4 εκ. εκτάρια/έτος µεταξύ 1990 και 2000 Αποξηραίνουµε υγροτόπους 17

18 Αυξοµειώσεις στη δασική κάλυψη Στοά Βιβλίου 6/2/

19 Η αρδευόµενη γεωργία... Παρέχει το 40% της παγκόσµιας παραγωγής τροφής καταλαµβάνοντας µόλις το 18% της καλλιεργήσιµης γης σε παγκόσµιο επίπεδο Khan and Hanjra (2008) Η αγροτική παραγωγή ευθύνεται για την κατανάλωση περισσότερο του 90% του νερού κατά τον 20ο αιώνα Khan and Hanjra (2008) 19

το 18% της καλλιεργήσιµης γης σε παγκόσµιο επίπεδο Khan and Hanjra

20 Άρδευση Απαραίτητη για αύξηση της απόδοσης Ανταγωνιστική µε τις άλλες χρήσεις του νερού Το 85% των υδάτων στην Ελλάδα καταναλώνεται στον αγροτικό τοµέα Απαιτήσεις σε νερό Πατάτα Σιτάρι Σόργο Καλαµπόκι Ρύζι Σόγια Κοτόπουλο Μοσχάρι λίτρα/kg Πηγή: Botkin and Keller (2003) 20

Απαιτήσεις σε νερό Πατάτα Σιτάρι Σόργο Καλαµπόκι Ρύζι Σόγια Κοτόπουλο Μοσχάρι

21 λίτρα νερό 1 κιλό µοσχάρι λίτρα νερό 1 κιλό αραβόσιτος 140 λίτρα νερό 1 κούπα καφέ 900 λίτρα νερό 1 κιλό σιτάρι 21

22 3000 λίτρα νερό 1 κιλό ρύζι 1000 λίτρα νερό 1 λίτρο γάλα Ετήσια παγκόσµια κατανάλωση νερού ανά τοµέα ( ) 22

23 Θερµίδες ανά m 3 νερού Πηγή: Khan and Hanjra (2008) Εξοικονόµηση νερού στη γεωργία Όχι πότισµα τις θερµές ώρες της ηµέρας Καλλιέργεια γηγενών ειδών Χρήση καλών µεθόδων άρδευσης 23

24 Πότισµα µε κανονάκι Πότισµα µε αυλάκια 24

25 Στάγδην πότισµα Στάγδην πότισµα 25

26 Εισροές νερού και ενέργειας λίτρα ανά κιλό κρέατος λίτρα ανά κιλό δηµητριακών Επίσης... 2,5-10 φορές περισσότερη ενέργεια απαιτείται για να παραχθεί η ίδια ποσότητα θερµίδων και πρωτεΐνών από κρέας σε σχέση µε τα δηµητριακά Khan and Hanjra (2008) Γεωργικά µηχανήµατα Αντικατέστησαν τη µυϊκή δύναµη ανθρώπων και ζώων Απαιτούν πρώτες ύλες (µέταλλα, λάστιχα, κ.λπ.) Καταναλώνουν ορυκτά καύσιµα Πετρέλαιο κίνησης Ρυπαίνουν Ατµόσφαιρα και έδαφος 26

27 Χηµικά Λιπάσµατα (Ανόργανα) Μεταξύ 1950 και 1990 η χρήση χηµικών λιπασµάτων δεκαπλασιάστηκε Ένα από τα βασικότερα συστατικά της πράσινης επανάστασης Όταν πρωτοχρησιµοποιήθηκαν, πρόσθετοι τόνοι καρπού αναµένονταν ανά τόνο λιπάσµατος Σήµερα: 1-2 πρόσθετοι τόνοι 27

28 Ανόργανα λιπάσµατα Βασικά στοιχεία: Άζωτο: Ανάπτυξη υπέργειου µέρους Φωσφόρος: Ανάπτυξη υπόγειου µέρους Κάλιο: Ανάπτυξη καρπών Ιχνοστοιχεία: Fe, Mg, Ca, S, Cl, Na, Zn, Cu Ονοµατολογία Ν % - Ρ % - Κ % Παγκόσµια κατανάλωση λιπασµάτων Πηγή: IFA 28

29 Προβλήµατα από λιπάσµατα Σε µεγάλες δόσεις λιπασµάτων τα φυτά γίνονται ευπρόσβλητα στα έντοµα και τα ζιζάνια Η έκπλυση των λιπασµάτων οδηγεί σε ρύπανση τους υδάτινους αποδέκτες Ευτροφισµός λόγω αζώτου και φωσφόρου 29

30 Γιατί χρειαζόµαστε τα εντοµοκτόνα και ζιζανιοκτόνα; Γιατί ακόµα και σήµερα χάνεται: το 1/3 της αναµενόµενης παραγωγής στις αναπτυγµένες χώρες (από ζιζάνια) Το 1/10 της συγκοµιδής (από έντοµα) Εντοµοκτόνα Πρώτη χρήση: ~1930 σε ΗΠΑ και Ευρώπη Τα πρώτα ήταν ευρέως φάσµατος Το 80% της παγκόσµιας παραγωγής καταναλώνεται σε αναπτυσσόµενες χώρες 30

31 Ολοκληρωµένη διαχείριση εντόµων Χρήση φυσικών εχθρών των εντόµων Καλλιέργεια µεγάλης ποικιλίας φυτών Η χρήση χηµικών υψηλής εκλεκτικότητας Στη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών Παραγωγή τροφής υπερδιπλασιάστηκε Καλλιεργήσιµη έκταση: +12% Κατανάλωση αζώτου: +700% Κατανάλωση φωσφόρου: +350% Συγκρίσιµη κατανάλωση εντοµοκτόνων Αρδευόµενη έκταση: +70% Ενέργεια Khan and Hanjra (2008) 31

32 Στοά Βιβλίου 6/2/2013 Μέλλον: η πρόκληση των ΓΤ Ασφάλεια τροφίµων Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Πρόσβαση στους σπόρους/πατέντες Ηθικά διλήµµατα Στοά Βιβλίου 6/2/

Σχετικά έγγραφα

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η παραγωγή τροφής Καλύπτει τη βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον Σχετίζεται άμεσα με τον υπερπληθυσμό