Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣεΠ ΚοινΣεΠ) ελληνικές πρακτικές Νάξος 8 εκεµβρίου 2014 Κωνσταντίνος Α. Μοράρος Σύµβουλος Ανάπτυξης
Να γίνεις γάτα!
Κοινωνική Οικονοµία & Κοινωνική Επιχειρηµατικότητα Κοινωνική Οικονοµία Κοινωνική Επιχειρηµατικότητα Κοινωνικός επιχειρηµατίας
Κοινωνική οικονοµία Η Κοινωνική Οικονοµία περιλαµβάνει οικονοµικές δραστηριότητες που ασκούνται από επιχειρήσεις και οργανισµούς, η ίδρυση και λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αξίες: Την αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή Την κοινωνική υπευθυνότητα Σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα µέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους Εφαρµόζουν δηµοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων Αποδίδουν προτεραιότητα στα άτοµα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου
Κοινωνική Οικονοµία & Επιχειρηµατικότητα στην Ευρώπη Σήµερα αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και απασχολεί περίπου 11 εκατ. εργαζοµένους, ενώ αντιπροσωπεύει περίπου το 5,9% της συνολικής απασχόλησης και το 6,7% της µισθωτής απασχόλησης. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα: Ισπανία, Ιταλία (αύξηση στην απασχόληση σε µία δεκαετία κατά 58% & 400% αντίστοιχα), Βρετανία κ.α. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί σήµερα τον τοµέα αυτό ως προνοµιακό πεδίο εφαρµογής πολιτικών για την απασχόληση, την τοπική ανάπτυξη, την καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού o οποίος ανοίγει νέες διεξόδους επιχειρηµατικής δράσης ενώ δηµιουργεί προϋποθέσεις επένδυσης στο λεγόµενο «κοινωνικό κεφάλαιο» και στην κοινωνική καινοτοµία.
Κοινωνική Οικονοµία & Επιχειρηµατικότητα στην Ελλάδα Η απασχόληση στον τοµέα της Κοινωνικής Οικονοµίας αντιπροσωπεύει µόλις το 1,8% της συνολικής απασχόλησης και το 2,9% της µισθωτής εργασίας. Μέχρι πρότινος, στο ελληνικό θεσµικό πλαίσιο δεν υπήρχε καµία αναγνώριση του τοµέα της κοινωνικής οικονοµίας και κοινωνικής επιχειρηµατικότητας. Εµπόδια: Έλλειψη θεσµικού πλαισίου, γραφειοκρατία, έλλειψη επιχειρηµατικής τεχνογνωσίας και ανάλογης εκπαίδευσης, δυσκολίες δικτύωσης και προώθησης των προϊόντων και υπηρεσιών κ.α.
Κοινωνική Οικονοµία & Επιχειρηµατικότητα στην Ελλάδα Ν. 4019/2011, ΦΕΚ Α 216/30.9.2011 Κοινωνική οικονοµία και κοινωνική επιχειρηµατικότητα και λοιπές διατάξεις. Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) Θεσµικό πλαίσιο που διέπει την σύσταση και λειτουργία Κοινωνικών Επιχειρήσεων
Η Κοινωνική Οικονοµία ως τρίτος πόλος της Οικονοµίας «Πόλος Κοινωνικής Χρησιµότητας» ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΣ Ι ΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ (ΚΕΡ ΟΣΚΟΠΙΚΟΣ) Υποτοµέας της αγοράς Συνεταιρισµοί κλπ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ = ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Υποτοµέας µη εµπορευµατικών προϊόντων - Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισµοί (Ενώσεις, Ιδρύµατα κλπ)
Κοινωνική Επιχειρηµατικότητα Οφέλη Με το νέο θεσµικό πλαίσιο (Ν. 4019/11) θεµελιώνεται η έννοια της Κοινωνικής Οικονοµίας και εισάγεται µια νέα νοµική µορφή κοινωνικής επιχείρησης. Επίσης, τίθενται οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση υφιστάµενων νοµικών µορφών, φορέων κοινωνικής οικονοµίας και επιχειρηµατικότητας. Συµβολή της κοινωνικής οικονοµίας στο πεδίο της απασχόλησης ευάλωτων οµάδων του πληθυσµού (διευκόλυνση πρόσβασης, ευκαιρίες απασχόλησης). Κοινωνικοοικονοµική επανένταξη αποκλεισµένων κοινωνικά οµάδων και καταπολέµηση των διακρίσεων. Αντιµετώπιση της ανεργίας σε περιοχές έντονης οικονοµικής κρίσης και δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Παροχή σύγχρονων, ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών. Προώθηση και ενδυνάµωση των εναλλακτικών µορφών επιχειρηµατικότητας και τοπικής ανάπτυξης.
Κοινωνικές Επιχειρήσεις Χαρακτηριστικά Η οργάνωσή τους µε επιχειρηµατικό πνεύµα Η επιδίωξη οικονοµικών και κοινωνικών στόχων ταυτόχρονα Ο υψηλός βαθµός αυτονοµίας Ο συµµετοχικός χαρακτήρας Η κινητοποίηση οµάδων και φορέων πολιτών Η επιδίωξή τους να βρίσκουν λύσεις στα προβλήµατα της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισµού Η συµβολή τους σε µια οικονοµική ανάπτυξη που ενισχύει την κοινωνική συνοχή ιασφαλίζεται ελάχιστο επίπεδο αµειβόµενης εργασίας Η περιορισµένης έκτασης διανοµή κερδών Χαµηλό επενδυτικό προφίλ
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Αστικός συνεταιρισµός κοινωνικού σκοπού µε περιορισµένη ευθύνη των µελών του και διαθέτει εκ του νόµου την εµπορική ιδιότητα. Οι δραστηριότητες της Κοιν.Σ.Επ. εντάσσονται στα θεµατικά πεδία του περιβάλλοντος, της κοινωνικής πολιτικής και του πολιτισµού. Η νέα αυτή νοµική µορφή επιδιώκει να καλύψει κενά της αγοράς στη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών, συνήθως κοινωνικού χαρακτήρα. Η Κοιν.Σ.Επ. έχει ως αποκλειστικό καταστατικό σκοπό την κοινωνική ωφέλεια, µέσω της παραγωγής αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών συλλογικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Πρόκειται για επιχείρηση η οποία διοικείται ισότιµα από τα µέλη της και η λειτουργία της βασίζεται στην επιδίωξη συλλογικού οφέλους.
Τι διαφοροποιεί την «Κοινωνική Επιχείρηση» από έναν Μη Κερδοσκοπικό Οργανισµό; Η επιχειρηµατική οπτική. Η δυνατότητα (περιορισµένης) διανοµής κερδών. Ο υψηλός βαθµός αυτονοµίας από το κράτος. Τα οικονοµικά κριτήρια λειτουργίας. Ο συνδυασµός πόρων (εσόδων) από την αγορά και εκτός αγοράς (επιδοτήσεις). * Σε κάποιες περιπτώσεις οι δηµοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Συνεταιρισµοί Εργαζοµένων Ενώσεις/ Σωµατεία µε παραγωγικές δραστηριότητες ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ Συνεταιρισµοί χρηστών Κοινωνικές Επιχειρήσεις / Κοινωνικοί Συνεταιρισµοί ΜΗ ΚΕΡ ΟΣΚΟΠΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ-ΜΚεΟ Ενώσεις/σωµατεία έκφρασης & διεκδίκησης Αυξανόµενος παραγωγικός ρόλος και επιχειρηµατική οπτική
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ίνει προτεραιότητα στην αύξηση της απασχόλησης, µε έµφαση στις ευπαθείς οµάδες πληθυσµού και όχι στη συσσώρευση κεφαλαίου. Το κέρδος της Κοιν.Σ.Επ. προκύπτει από δράσεις που εξυπηρετούν κυρίως το κοινωνικό συµφέρον και η διανοµή του γίνεται για την εξυπηρέτηση των καταστατικών σκοπών και τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Κατηγορίες ΚοινΣεΠ Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Κοινωνικής Φροντίδας Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού
Ειδικότερα: ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης Αφορούν στην ένταξη στην οικονοµική και κοινωνική ζωή των ατόµων που ανήκουν στις Ευάλωτες Οµάδες Πληθυσµού. Ποσοστό 40% κατ' ελάχιστον των εργαζοµένων σε αυτές τις επιχειρήσεις θα πρέπει να ανήκουν υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Οµάδες Πληθυσµού. Για την σύσταση τους απαιτούνται τουλάχιστον 7 πρόσωπα.
ΚΟΙΝΣΕΠ Κοινωνικής Φροντίδας Αποσκοπούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριµένες οµάδες του πληθυσµού όπως: οι ηλικιωµένοι τα βρέφη τα παιδιά τα άτοµα µε αναπηρίες τα άτοµα µε χρόνιες παθήσεις Για τη σύσταση απαιτούνται 5 πρόσωπα τουλάχιστον
ΚΟΙΝΣΕΠ Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού Αποσκοπούν στην προαγωγή του τοπικού και συλλογικού συµφέροντος, στην απασχόληση, στην ενδυνάµωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Αφορούν στην παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τοµείς όπως : πολιτισµός περιβάλλον οικολογία εκπαίδευση παροχές κοινής ωφέλειας τοπικά προϊόντα διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελµάτων Για τη σύσταση απαιτούνται 5 πρόσωπα τουλάχιστον.
Πώς Θα κινηθούµε;
Γενικά χαρακτηριστικά ΚΟΙΝΣΕΠ Απαιτείται η σύνταξη καταστατικού, στο οποίο αναγράφονται υποχρεωτικά κάποια στοιχεία, όπως επωνυµία, έδρα, όρους διαδικασία εισόδου µελών σε αυτών κ.α Το κεφάλαιο της επιχείρησης διαιρείται σε ίσης αξίας συνεταιριστικές µερίδες. Ο αριθµός των µερίδων και η ονοµαστική τους αξία καθορίζονται στο καταστατικό της επιχείρησης. Τα µέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ διαθέτουν τουλάχιστον από µία υποχρεωτική µερίδα, ως ελάχιστη χρηµατική συµµετοχή στο κεφάλαιο της επιχείρησης. Κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, εφαρµόζεται η αρχή ένα πρόσωπο - µια ψήφος, ανεξάρτητα από τον αριθµό των µερίδων που κατέχει το κάθε µέλος.
Γενικά χαρακτηριστικά ΚΟΙΝΣΕΠ Μέλη της Κοιν.Σ.Επ. µπορεί να είναι φυσικά πρόσωπα ή εταιρίες. Εκτελεστικό διοικητικό όργανο της ΚΟΙΝΣΕΠ είναι η ιοικούσα Επιτροπή. Κάθε µέλος της ιοικούσας Επιτροπής είναι υποχρεωτικά και µέλος της επιχείρησης. ιανοµή κερδών, ετήσια, ως εξής: αποθεµατικό 5% εργαζόµενοι έως 35% επανεπένδυση δηµιουργία νέων θέσεις εργασίας - δραστηριότητες επιχείρησης τουλάχιστον 60%
Πόροι Χρηµατοδότηση ΚΟΙΝΣΕΠ Κεφάλαιο της επιχείρησης ωρεές τρίτων Έσοδα από την αξιοποίηση της περιουσίας της Έσοδα από την επιχειρηµατική της δραστηριότητα Επιχορηγήσεις από το πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων και από άλλους θεσµικούς εθνικούς και κοινοτικούς πόρους Έχουν πρόσβαση στη χρηµατοδότηση από το Ταµείο Κοινωνικής Οικονοµίας, από το Εθνικό Ταµείο Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης και µπορούν να εντάσσονται στον Επενδυτικό Νόµο 3908/2011 Μπορούν να εντάσσονται σε προγράµµατα στήριξης της επιχειρηµατικότητας, καθώς και σε προγράµµατα του ΟΑΕ για τη στήριξη της εργασίας Εργαζόµενοι στις ΚΟΙΝΣΕΠ, που ανήκουν στις ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού και λαµβάνουν επιδόµατα (πρόνοιας, επανένταξης κ.α.) συνεχίζουν να εισπράττουν αυτές τις παροχές, παράλληλα µε την αµοιβή τους από την ΚΟΙΝΣΕΠ
Παραδείγµατα Κοιν.Σ.Επ. Η ελληνική εµπειρία
Κοινωνική Οικονοµία Η κατάσταση στην Ελλάδα Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι δραστηριοποιούνται: 8.400 συνεταιρισµοί παραδοσιακού τύπου, µε περισσότερα από 950.000 µέλη 71 γυναικείοι συνεταιρισµοί µε περισσότερα από 1.903 µέλη, µε αντικείµενο την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων και τροφίµων ή και λειτουργία τουριστικών καταλυµάτων 68 συνεταιριστικές θεραπευτικές µονάδες στα ψυχιατρικά νοσοκοµεία µε 571 ασθενείς 10 επιχειρήσεις που αποτελούν µετεξέλιξη προστατευµένων εργαστηρίων και συνεργατικών δραστηριοτήτων µε 98 ασθενείς, 32 προστατευµένα εργαστήρια µε 395 ασθενείς 15 Κοι.Σ.Π.Ε. µε αντικείµενο την ένταξη ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας, αλλά και την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών 1.500-2.000 οργανώσεις εθελοντισµού, από τις οποίες 200-300 έχουν ενεργό δράση Άγνωστος αριθµός από µικτές οργανώσεις, εθελοντικές οργανώσεις, σωµατεία ειδικώς αναγνωρισµένων ως φιλανθρωπικών, αστικών µη κερδοσκοπικών εταιρειών, ιδρυµάτων κλπ. ενώσεων προσώπων, οργανώσεις ή και εταιρικά 550 εγγεγραµµένες Κοινωνικές Επιχειρήσεις στο Μητρώο Κοινωνικής Οικονοµίας, µέχρι τώρα.
ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ Κοιν.Σ.Επ. Η «ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ» ανήκει στις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης. Οι τοµείς δραστηριότητας της «Αµφιτρίτη Κοινωνική Επιχείρηση» περιλαµβάνουν: 1. Την ανάπτυξη της πλατφόρµας "Greece4all.eu", την πρώτη πολύγλωσση διαδικτυακή εφαρµογή στην Ελλάδα για την προβολή των εγχώριων προσβάσιµων υποδοµών και υπηρεσιών που απευθύνονται στους τουρίστες. 2. Την παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών εκπαίδευσης, προκειµένου να βελτιωθεί η προσβασιµότητα, αξιοποιώντας την εµπειρία των ειδικών, τις καλές πρακτικές από τη διεθνή πραγµατικότητα και την εµπειρία των µελών της. Η ΚοινΣεπ ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ έχει δηµιουργηθεί µε την υποστήριξη της ΠΡΟΣΒΑΣΙΣ της Αναπτυξιακής Σύµπραξης, που συστήθηκε στο πλαίσιο του προγράµµατος «Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες οµάδες», έτσι ώστε να την προώθηση της απασχόλησης και της επιχειρηµατικότητας ανέργων µε ειδικές ανάγκες.
Συνεταιρισµός Γονέων Χαλανδρίου Ο «Συνεταιρισµός Γονέων Χαλανδρίου» ανήκει στην κατηγορία των Κοιν.Σ.Επ. Κοινωνικής Φροντίδας.www.sinetairismos.gr Αποτελεί µία προσπάθεια που στον πυρήνα της έχει να κάνει µε την ανάπτυξη αλληλέγγυων δοµών πρόνοιας για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η κύρια δραστηριότητά της ονοµάζεται Συνεταιριστική οµή Φύλαξης Μικρών Παιδιών. Συνολικά 19 οικογένειες και 23 παιδιά συµµετέχουν στο µεγαλύτερο εγχείρηµα αυτοδιαχείρισης στον τοµέα της προσχολικής αγωγής στην Ελλάδα αυτή την στιγµή. Γονείς που διοικούν και παιδαγωγοί µε ανθρώπινους µισθούς, σε σπίτια που µετατρέπονται σε µικρά σχολεία. Τον Σεπτέµβριο του 2013, ο Συνεταιρισµός ίδρυσε το 1ο Συνεταιριστικό Φροντιστήριο Μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα, που υπάρχει και αυτό δρώντας αλληλέγγυα τόσο προς τους µαθητές του όσο και προς τους δασκάλους του.
Κοιν.Σ.Επ. Καλλονή-Κελλιά Κελλιά Τήνου H Κοιν.Σ.Επ. Καλλονή Κελλιά Τήνου συστήθηκε µε τον Ν. 4019/2011 από τους κατοίκους της. Ανήκει στην κατηγορία των Κοιν.Σ.Επ. Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού. Κύριος σκοπός της είναι η οικονοµική, περιβαλλοντική, πολιτιστική αναβάθµιση, η αξιοποίηση και προώθηση των προϊόντων του νησιού (ανακυκλώσιµα, ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, πρωτογενής τοµέας) προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Από τα κέρδη των προϊόντων θα δηµιουργούνται θέσεις εργασίας για νέους άνεργους του νησιού και θα αναπτύσσονται νέες δραστηριότητες. Στόχος: κέρδη νέες δραστηριότητες νέες θέσεις εργασίας τόνωση της οικονοµίας του νησιού. Περιλαµβάνονται επίσης, σεµινάρια εκπαίδευσης-ενηµέρωσης στους κατοίκους του νησιού σε θέµατα περιβάλλοντος, πολιτισµού, τυποποίησης τοπικών προϊόντων, εκθέσεις κ.λ.π.
Μαίναλον Κοιν.Σ.Επ. Η «Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση για την Προστασία του Μαινάλου» µε διακριτικό τίτλο «ΜΑΙΝΑΛΟΝ Κοιν.Σ.Επ.» και στα Αγγλικά «WE PROTECT THE FOREST, SOCIAL ENTERPRISE», είναι η πρώτη Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση της Πελοποννήσου και η πρώτη δασική Κοιν.Σ.Επ. της Ελλάδας. Σκοποί της είναι: 1. Προστασία του δάσους του Μαινάλου. 2. Συλλογή και επεξεργασία ξερών ξύλων, κλαδιών και εν γένει δασικών υλικών των οποίων επιτρέπεται η απόληψη και χρήση, καθώς και η παραγωγή δασοκοµικών προϊόντων, συµπυκνωµάτων ξύλου (pellet) κ.λ.π. 3. ηµιουργία κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για το δάσος. Η πρόταση αυτή βραβεύτηκε στο 2ο START UP LIVE που έγινε στην Αθήνα την 10/06/2012 µε διεθνείς κριτές και η δηµοσίευσή της στην εφηµερίδα «THE GUARDIAN» έτυχε µεγάλης διεθνούς απήχησης στα sites πράσινης ενέργειας σε όλο τον κόσµο.
Μούσες Πιερίας - Κοινωνικός Συνεταιρισµός Γυναικών Κατερίνης www.musespierion.gr 1η Συνεταιρισµός µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλληλέγγυας οικονοµίας Στόχοι και αρχές λειτουργίας: 1. Η προαγωγή της κοινωνικής ωφέλειας µέσω της παραγωγής αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών συλλογικού και κοινωνικού χαρακτήρα 2. η αξιοποίηση των κερδών του για την ανάπτυξη της απασχόλησης και τη διεύρυνση των εργασιών του 3. η αρχή της αλληλέγγυας οικονοµίας 4. η αρχή της συλλογικής δράσης, της συµµετοχικής εργασίας και της συνεταιριστικής οργάνωσης Προϊόντα Γλυκά: κεράσι, σταφύλι, καρπούζι, Μαρµελάδες: κεράσι, βερίκοκο, τζιρνίκι (κορόµηλο), δαµάσκηνο, µήλο. Ζυµαρικά: τραχανάς ξινός τραχανάς γλυκός, τραχανάς χορταρικών χυλοπίτες. Μετά από παραγγελία: Πίττες,πιροσκί, οτία
Κοιν.Σ.Επ.. 7 στροφές στο Κερατσίνι ραστηριότητες και στόχοι: 1.Ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες. 2. ηµιουργία Μουσικής Σκηνής 3. ηµιουργία και οργάνωση Κοινωνικού Παντοπωλείου. Για την προώθηση του εναλλακτικού εµπορίου µε σκοπό την προµήθεια προϊόντων από µικρούς παραγωγούς χωρίς µεσάζοντες ή µέσω δικτύων αλληλέγγυων εµπόρων. 4. ηµιουργία Καφενείου - τόπος συνάντησης για την ανταλλαγή απόψεων και συζητήσεων.
ΚΟΙΝΣΕΠ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ Ανάπτυξη Αγροτουρισµού Καταγραφή διαδροµών οικο-τουριστικού ενδιαφέροντος Εκπαίδευση επαγγελµατιών οδηγών βουνού Επαγγελµατική ανάπτυξη αυτής της δράσης σε συνεργασία µε Σχολεία, Ορειβατικούς Συλλόγους, Τουριστικά γραφεία. Εργάζονται 2 άτοµα πλήρης απασχόληση, 11 συµπληρωµατική απασχόληση
Σύµφωνα µε τον Jeremy Rifkin «Η επιτυχία και η ευτυχία συνολικά των κοινωνιών εξαρτάται από το κατά πόσο θα µπορέσουν να έχουν έναν «Τρίτο Τοµέα» ανάλογου βεληνεκούς µε το δηµόσιο και τον παραδοσιακό ιδιωτικό- κερδοσκοπικό τοµέα» Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!