Λέξεις κλειδιά: Επεξεργασία άλμης, Εξάτμιση υπό κενό, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Αφαλάτωση, Ηλιακή ενέργεια.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΥΓΡΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΟΥ ΑΠΟ ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗΣ (ΑΛΜΗ) ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΞΑΤΜΙΣΗΣ ΥΠΟ ΚΕΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΡΟΦΟΔΟΤΟΥΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Δ. A. Ξεύγενος, Π. Μιχαηλίδης, Κ. Δημόπουλος, Μ. Λοϊζίδου, Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών, Ε.Μ.Π., Ηρώων Πολυτεχνείου 9, 157 80 Αθήνα Λέξεις κλειδιά: Επεξεργασία άλμης, Εξάτμιση υπό κενό, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Αφαλάτωση, Ηλιακή ενέργεια. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η κατασκευή πιλοτικού συστήματος επεξεργασίας της παραγόμενης άλμης από μονάδες αφαλάτωσης, το οποίο αναπτύχθηκε στα πλαίσια ερευνητικού Ευρωπαϊκού προγράμματος. Δίνονται αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τη διαδικασία σχεδιασμού, τα τεχνικά χαρακτηριστικά των επιμέρους μονάδων του συστήματος καθώς επίσης και τα πρώτα αποτελέσματα που προέκυψαν από την προκαταρκτική λειτουργία του συστήματος. Από τη μέχρι τώρα λειτουργία της, η πρότυπη μονάδα εμφανίζει ικανοποιητικά αποτελέσματα αναφορικά με την τεχνική αρτιότητα (λειτουργικότητά) της, ενώ τα πειραματικά αποτελέσματα από τις αναλύσεις των πρώτων δειγμάτων είναι ενθαρρυντικά σχετικά με την παραγωγή χρήσιμων τελικών προϊόντων. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διαθεσιμότητα πόσιμου νερού ήδη βρίσκεται υπό πίεση και αναμένεται πως θα οξυνθεί τόσο από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής όσο και από την αύξηση του πληθυσμού. Η αφαλάτωση αναγνωρίζεται ως μία πολλά υποσχόμενη λύση για την καταπολέμηση αυτής της επερχόμενης πρόκλησης [1]. Ωστόσο, υπάρχουν ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί και προκαλούν σοβαρές ανησυχίες, με σημαντικότερο την περιβαλλοντική όχληση που προκαλεί το υγρό υπόλειμμα (άλμη) το οποίο διατίθεται σε υδάτινους αποδέκτες. Ανάλογα με τον τύπο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αποδέκτη, η απορριπτόμενη άλμη ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις στο τοπικό οικοσύστημα [2, 3, 4, 5]. Με στόχο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της άλμης, έχουν εφαρμοστεί σήμερα διάφορες τεχνικές, όπως η απόρριψη στην ανοιχτή θάλασσα με ανάμειξη, διάχυση ή αραίωση (πιο διαδεδομένη), απόρριψη στο δίκτυο υπονόμου, οι αλυκές κ.α. [5] Ωστόσο, οι περισσότερες από τις επιλογές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν, χωρίς επιβάρυνση στο περιβάλλον, μόνο σε περιορισμένες περιπτώσεις και δεν δίνουν μία καθολική λύση. Για παράδειγμα η χρήση αλυκών έχει μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ωστόσο προϋποθέτει ξηρό κλίμα και κυρίως διαθεσιμότητα μεγάλων εκτάσεων γης, κάτι το οποίο δεν είναι πάντα οικονομικό ή/και εφικτό (π.χ. στα Ελληνικά νησιά). Στη συγκεκριμένη εργασία παρουσιάζεται μία καινοτόμος προσέγγιση επεξεργασίας και αξιοποίησης της παραγόμενης άλμης από μονάδες αφαλάτωσης, με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακής ενέργειας) αλλά και τεχνολογίας αιχμής που οδηγεί σε μηδενικά υγρά απόβλητα (Zero Liquid Discharge). Διάφορες αναδυόμενες καινοτομίες έχουν δοκιμαστεί παγκοσμίως με στόχο τη μηδενική απόρριψη άλμης τόσο σε εργαστηριακή/προπιλοτική (bench scale) όσο και σε πιλοτική (pilot scale) κλίμακα. Οι κυριότερες από αυτές περιλαμβάνουν τις ακόλουθες τεχνικές: αντίστροφη ηλεκτροδιάλυση (electrodialysis reversal, EDR), ευθεία όσμωση (forward osmosis, FO), απόσταξη με μεμβράνες (membrane distillation, MD) κ.α. Στις περισσότερες πιλοτικές εφαρμογές που αναφέρονται στη

βιβλιογραφία, ο σχηματισμός του λεβητόλιθου οδηγεί συχνά σε αστοχία των μεμβρανών με αποτέλεσμα τα συστήματα αυτά να απαιτείται να λειτουργούν με χαμηλό συντελεστή ανάκτησης νερού. Συνεπώς, για την πλήρη απομάκρυνση του νερού και την επίτευξη μηδενικής απόρριψης άλμης απαιτείται η χρήση συστημάτων εξάτμισης/κρυστάλλωσης. Η καινοτόμος προσέγγιση που αναπτύχθηκε από τη Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ε.Μ.Π., αποτελείται από τα ακόλουθα τρία (3) υποσυστήματα: (α) Εξατμιστήρας, (β) Κρυσταλλωτήρας και (γ) Ηλιακός Ξηραντήρας. Ο εξατμιστήρας χρησιμοποιείται ως πρώτο στάδιο επεξεργασίας και έχει ως στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και τη δυνατότητα αξιοποίησης χαμηλής στάθμης θερμική ενέργεια όπως ζεστό νερό από ηλιακούς συλλέκτες. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το όλο σύστημα σχεδιάστηκε με γνώμονα και βασική παράμετρο σχεδιασμού τη μεγιστοποίηση της περιβαλλοντικής του επίδοσης, ενσωματώνοντας μία σειρά από καινοτομίες οι οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν τις ακόλουθες: (α) Εξάτμιση υπό κενό με παράλληλη ανάκτηση ενέργειας, (β) Χρήση πολλαπλών βαθμίδων, (γ) Ενεργειακή αυτονομία με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή ενέργεια). Η φάση του σχεδιασμού περιλάμβανε τα ακόλουθα στάδια: (α) μαθηματική μοντελοποίηση των επιμέρους συνιστωσών, (β) ανάπτυξη υπολογιστικού εργαλείου προσομοίωσης των διεργασιών, (γ) προκαταρκτική Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) του συστήματος. Κατά συνέπεια, για το σχεδιασμό του συστήματος λήφθηκαν υπόψη τόσο τα τεχνο-οικονομικά χαρακτηριστικά του συστήματος όσο και η περιβαλλοντική του επίδοση. Για την τελική διαστασιολόγηση του συστήματος πραγματοποιήθηκε ανάλυση ευαισθησίας σε περισσότερες από 7 παραμέτρους σχεδιασμού, με τη χρήση του προσομοιωτή που αναπτύχθηκε ειδικά για το σκοπό αυτό. Μία από τις βασικότερες μεταβλητές σχεδιασμού (design variables) ήταν η θερμοκρασία ατμοποίησης στην πρώτη και δεύτερη βαθμίδα εξάτμισης, καθώς επίσης και η επιθυμητή συγκέντρωση της άλμης στην έξοδο του εξατμιστήρα (έξοδος δεύτερης βαθμίδας). Στο Σχήμα 1 δίνονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν για τις τελικές τιμές των μεταβλητών σχεδιασμού του εξατμιστήρα, ενώ στο Σχήμα 2 δίνεται το ισοζύγιο μάζας για το σύνολο της πιλοτικής εγκατάστασης. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ο συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών και υψηλής συγκέντρωσης σε άλατα, απαιτεί τη χρήση υλικών με υψηλή αντοχή στη διάβρωση. Η επιλογή του κατάλληλου υλικού αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα θέματα που αντιμετωπίστηκαν κατά την κατασκευή του συστήματος. Τα σημαντικότερα από τα υλικά που εξετάστηκαν είναι τα ακόλουθα: (α) χαλκονικέλιο, (β) aluminium brass, (γ) τιτάνιο, (δ) πλαστικό, (ε) κοινός ανοξείδωτος χάλυβας, (στ) επιστρώσεις υλικών σε χάλυβα, (ζ) ανοξείδωτοι χάλυβες υψηλής περιεκτικότητας σε νικέλιο και χρώμιο (Super Duplex stainless steel) κ.α. Αφού εξετάστηκαν οι πιθανές εναλλακτικές από τεχνοοικονομική άποψη επιλέχθηκε η χρήση ανοξείδωτου χάλυβα Super Duplex (UNS S32750). Το υλικό αυτό χρησιμοποιήθηκε σε όλες τις επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με το ισχυρά διαβρωτικό περιβάλλον της διεργασίας, δηλαδή το μεγαλύτερο τμήμα του εξατμιστήρα και του κρυσταλλωτήρα. Το σύστημα εγκαταστάθηκε σε χώρο υφιστάμενης μονάδας αφαλάτωσης, αντίστροφης όσμωσης, στην περιοχή του Αγίου Φωκά, στην Τήνο. Για τη λειτουργία και επίδειξη του πιλοτικού συστήματος λαμβάνεται μικρή ποσότητα από την παραγόμενη άλμη, περίπου ίση με 500 λίτρα/ήμερα.

Σχήμα 1. Ρεύματα εξατμιστήρα (αποτελέσματα προσομοιωτή) Σχήμα 2. Ισοζύγιο μάζας συστήματος επεξεργασίας της άλμης

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Πειραματική διάταξη Ακολούθως περιγράφεται η πειραματική διάταξη. Για λόγους καλύτερης αποτύπωσης, η πειραματική διάταξη επιλέχθηκε να παρουσιαστεί κατά ομάδες ως εξής (βλ. επίσης Σχήμα 2): (α) Σύστημα Επεξεργασίας Άλμης και (β) Σύστημα Ενεργειακής Τροφοδοσίας. Σχήμα 3. Πιλοτική μονάδα επεξεργασίας άλμης, Άγιος Φωκάς, Τήνος (Α) Σύστημα Επεξεργασίας Άλμης Αποτελείται από τα ακόλουθα τρία (3) στάδια επεξεργασίας: Εξατμιστήρας: Αποτελεί το πρώτο στάδιο επεξεργασίας και έχει ως στόχο τη συμπύκνωση της άλμης ως το σημείο κορεσμού. Δεχόμενοι ότι το NaCl αποτελεί το κύριο συστατικό της άλμης, το σημείο κορεσμού εκτιμάται γύρω στα 360g/l ή 26%. Η μονάδα έχει μέγιστη δυναμικότητα 2,000λίτρα/ημέρα (ορίζεται επί της άλμης εισόδου) και η τροφοδοσία πραγματοποιείται με αντλία η οποία καταθλίβει συνεχώς άλμη από την έξοδο της παρακείμενης μονάδας αφαλάτωσης. Για την επίτευξη υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας, ο εξατμιστήρας αποτελείται από δύο βαθμίδες οι οποίες λειτουργούν σε διαφορετικές συνθήκες πίεσης. Ο στόχος είναι η αξιοποίηση της λανθάνουσας θερμότητας του παραγόμενου ατμού για την ελαχιστοποίηση των λειτουργικών ενεργειακών απαιτήσεων του εξατμιστήρα. Έτσι, ο ατμός που παράγεται στην πρώτη βαθμίδα προσφέρει τη θερμότητα του για την εξάτμιση και περαιτέρω συμπύκνωση της άλμης στη δεύτερη βαθμίδα, ενώ ο ατμός της δεύτερης βαθμίδας χρησιμοποιείται για την προθέρμανση της άλμης τροφοδοσίας. Σημειώνεται ότι για να επιτευχθεί αυτή η ανάκτηση ενέργειας, οι βαθμίδες πρέπει να διατηρούνται σε διαφορετικές στάθμες θερμοκρασίας και πίεσης ως ακολούθως: 1 η Βαθμίδα: 70 ο C @ 0.3bar (a) 2 η Βαθμίδα: 40 ο C @ 0.15 bar (a) Η διαφορετική θερμοκρασία των δύο βαθμίδων επιτρέπει τη μεταφορά θερμότητας μεταξύ του ατμού της πρώτης βαθμίδας και της άλμης που συμπυκνώνεται/ατμοποιείται στη δεύτερη

βαθμίδα. Για τη ρύθμιση και διατήρηση της επιθυμητής στάθμης των πιέσεων χρησιμοποιείται αντλία κενού και ρυθμιστική ηλεκτροβάνα. Η ρύθμιση πραγματοποιείται με χρήση συστήματος SCADA, το οποίο λαμβάνει σήμα από τα εγκατεστημένα αισθητήρια όργανα μέτρησης (θερμοστοιχεία, μανόμετρα κ.λπ.). Σημειώνεται ότι από τη λειτουργία του εξατμιστήρα παράγονται δύο ρεύματα: (α) Ένα ρεύμα καθαρού νερού (τελικό προϊόν) και (β) Ένα ρεύμα συμπυκνωμένης άλμης, το οποίο οδηγείται προς το επόμενο στάδιο επεξεργασίας (κρυσταλλωτήρας) (βλέπε επίσης Σχήμα 2). Κρυσταλλωτήρας: Αποτελεί το δεύτερο στάδιο επεξεργασίας και η λειτουργία του είναι διαλείποντος έργου (batch operation). Η συμπυκνωμένη άλμη από τον εξατμιστήρα καταθλίβεται με τη χρήση αντλιών σε δεξαμενή από όπου γίνεται αναρρόφηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα προς τον κρυσταλλωτήρα. Ο κρυσταλλωτήρας αποτελεί μονοβάθμιο σύστημα εξάτμισης υπό κενό (κανονική πίεση λειτουργίας: 0.05bar(a)). Με στόχο την περαιτέρω αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας του συστήματος, ο κρυσταλλωτήρας είναι εφοδιασμένος με αντλία θερμότητας (χρήση ψυκτικού υγρού) με την οποία πραγματοποιείται εξοικονόμηση ενέργειας και αξιοποίηση της λανθάνουσας θερμότητας του παραγόμενου ατμού. Σημειώνεται ότι από τη λειτουργία του κρυσταλλωτήρα παράγονται δύο ρεύματα: (α) Ένα ρεύμα καθαρού νερού (τελικό προϊόν) και (β) Ένα ρεύμα ιλύος (υπόλειμμα κρυστάλλωσης), το οποίο οδηγείται προς το επόμενο στάδιο επεξεργασίας (ξηραντήρας) (βλ. επίσης Σχήμα 2). Ξηραντήρας: Πρόκεται για το τρίτο και τελευταίο στάδιο επεξεργασίας της άλμης. Η παραγόμενη ιλύς από τον κρυσταλλωτήρα περιέχει σημαντικό ποσοστό υγρασίας (~50%). Για το λόγο αυτό, οδηγείται στο ηλιακό ξηραντήριο όπου και ξηραίνεται. Ο ξηραντήρας έχει ένα ρεύμα εξόδου, το στερεό, ξηρό κρυσταλλικό άλας (τελικό προϊόν) (βλ. επίσης Σχήμα 2). Η εξατμιζόμενη υγρασία δεν ανακτάται (συνολική ανάκτηση νερού: >90%). (Β) Ενεργειακή Τροφοδοσία Το σύστημα επεξεργασίας της άλμης τροφοδοτείται εξολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συγκεκριμένα από ηλιακή ενέργεια. Τα συστήματα δέσμευσης της ηλιακής ενέργειας που χρησιμοποιούνται περιγράφονται παρακάτω: Θερμικοί συλλέκτες κενού: Οι συλλέκτες αυτοί παράγουν ζεστό νερό στους 80 ο C και έχουν ονομαστική ισχύ 10 KW. Σημειώνεται πως το σύστημα αυτό αποτελείται από 17 συλλέκτες και έχει ειδικό σχεδιασμό. Προσομοιάζουν στους στατικούς παραβολικούς συλλέκτες τύπου Compound Parabolic Collectors (CPC). Ωστόσο, διαφοροποιούνται σημαντικά στο τμήμα απορρόφησης της ακτινοβολίας (δέκτης ηλιακού συλλέκτη), όπου η ροή του εργαζόμενου μέσου πραγματοποιείται σε δακτύλιο μεταξύ δύο ομόκεντρων σωλήνων και όχι εντός αγωγού όπως συμβαίνει με τους συνηθισμένους συλλέκτες CPC (βλ. επίσης Σχήμα 5). Φωτοβολταϊκή γεννήτρια: Η ηλεκτρική ενέργεια θα προσφέρεται από φωτοβολταϊκά πάνελ τα οποία θα εγκατασταθούν στο προσεχές διάστημα. Το σύστημα θα συνοδεύεται από ηλεκτρικούς συσσωρευτές (μπαταρίες) για αυτονομία μίας ημέρας (~1500Ah).

(α) (β) (γ) Σχήμα 4. Συνιστώσες του συστήματος επεξεργασίας της άλμης: (α) Εξατμιστήρας, (β) Κρυσταλλωτήρας και (γ) Ξηραντήρας Σχήμα 5. Πρότυπο ηλιακό σύστημα παροχής ζεστού νερού στο σύστημα επεξεργασίας της άλμης

Πειραματική διαδικασία Η λειτουργία του συστήματος ελέγχεται και παρακολουθείται από σύστημα SCADA. Η εκκίνηση του συστήματος εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα ηλιακής ενέργειας. Μόλις το ζεστό νερό αποκτήσει ονομαστικές συνθήκες λειτουργίας (~80 ο C) τίθεται σε λειτουργία ο κυκλοφορητής του ηλιακού και η αντλία τροφοδοσίας της άλμης. Η παροχή τροφοδοσίας ρυθμίζεται ανάλογα με τη διαθεσιμότητα της προσφερόμενης θερμικής ισχύος. Αναφορικά με τη δειγματοληψία, σημειώνεται πως λαμβάνονται τα ακόλουθα δείγματα: (α) Από τον εξατμιστήρα: συμπυκνωμένη άλμη και απιονισμένο νερό (τελικό προϊόν) (β) Από τον κρυσταλλωτήρα: υπόλειμμα κρυστάλλωσης και απιονισμένο νερό (τελικό προϊόν) (γ) Από τον ξηραντήρα: ξηρό, κρυσταλλικό άλας (τελικό προϊόν) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Αναφορικά με τα αναμενόμενα προϊόντα, τονίζεται ότι - δεδομένης της σύστασης του νερού τροφοδοσίας (συμπυκνωμένο θαλασσινό νερό άλμη) - το χλωριούχο νάτριο αναμενόταν αρχικά να βρίσκεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση και να αποτελεί το βασικό προϊόν. Σε αντίθεση με την αρχική σκέψη, τα αποτελέσματα των αναλύσεων διαφέρουν σημαντικά. Αν και τα πρώτα αποτελέσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξαγωγή ορισμένων σημαντικών συμπερασμάτων, σημειώνεται πως, πιο ασφαλή συμπεράσματα θα εξαχθούν κατά την περαιτέρω δοκιμή του συστήματος. Για την ποιοτική και ποσοτική στοιχειακή ανάλυση του ξηρού υπολείμματος της κρυστάλλωσης (έξοδος ξηραντήρα), χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων Χ (XRF) και περίθλασης ακτίνων Χ (XRay Difractometer). Οι συσκευές που χρησιμοποιηθήκαν ήταν τύπου Arl Advant Xp (για τη μέθοδο XRF) και SIEMENS D5000 X-Ray Diffractometer (για τη μέθοδο XRD). Τα δείγματα προετοιμάστηκαν (λειοτριβημένα σε μορφή πούδρας) και εισήχθησαν στο δειγματοφορέα. Ο ρυθμός σάρωσης περίθλασης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας ήταν 0.02 ο /sec από 5ο έως 75ο. Η ανάλυση βασίζεται στη σύγκριση των κορυφών του διαγράμματος με αντίστοιχες πρότυπες κορυφές που είναι αρχειοθετημένες στο λογισμικό του οργάνου (Joint Committee on Powder Diffraction Standards, JCPDS). Η θέση των χαρακτηριστικών κορυφών που εμφανίζονται, οδηγεί στην ταυτοποίηση των στοιχείων που περιέχονται στο δείγμα (ποιοτική ανάλυση), ενώ από την έντασή τους προκύπτουν οι σχετικές ή απόλυτες συγκεντρώσεις των στοιχείων του δείγματος (ημι-ποσοτική ή ποσοτική ανάλυση). Τα αποτελέσματα από τη συσκευή XRF δίνονται στον Πίνακα 1, ενώ τα αποτελέσματα από τη συσκευή XRD στο Σχήμα 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η διάθεση της άλμης σε επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, θάλασσα) και γενικά σε παρακείμενους υδάτινους αποδέκτες αποτελεί μία μη αειφόρο πρακτική. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, τα συστήματα μηδενικής απόρριψης υγρών αποβλήτων (Zero Liquid Discharge systems) μπορούν να αποτελέσουν μία άρτια τεχνική λύση. Επίσης, από τις αναλύσεις των πρώτων δειγμάτων που λήφθηκαν κατά την προκαταρκτική λειτουργία του πιλοτικού συστήματος, φαίνεται πως τα στερεά άλατα περιλαμβάνουν κυρίως άλατα τα οποία

μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βιομηχανική χρήση (όπως θειικό ασβέστιο - CaSO 4 και ανθρακικό ασβέστιο - CaCO 3 ). Πίνακας 1. Αποτελέσματα ανάλυσης XRF Στοιχεία Συγκέντρωση (%) Ασβέστιο Ca 36.1 Θείο S 25.4 Χλώριο Cl 3.15 Στρόντιο Sr 0.873 Νάτριο Na 0.810 Μαγνήσιο Mg 0.511 Κάλιο K 0.499 Πυρήτιο Si 0.111 Βρώμιο Br 260 ppm Ψευδάργυρος Zn 170 ppm Αργίλιο Al 33ppm Φώσφορος P 21ppm Χαλκός Cu 14ppm *Σημειώνεται πως με τη μέθοδο XRF δεν ανιχνεύεται η παρουσία C, N και O. Σχήμα 6. Διάγραμμα XRD από το υπόλειμμα κρυστάλλωσης (ιλύς) του συστήματος επεξεργασίας της άλμης

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η παρούσα μελέτη εκπονήθηκε στα πλαίσια του έργου με τίτλο: «Ανάπτυξη ενός καινοτόμου και ενεργειακά αυτόνομου συστήματος επεξεργασίας της παραγόμενης άλμης από μονάδες αφαλάτωσης», με ακρωνύμιο SOL-BRINE, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό μέσο για το Περιβάλλον (LIFE+). Η ομάδα της Μονάδας Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΜΠΕΤ) εκφράζει τις ευχαριστίες της στο Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό μέσο (LIFE+) για την εν λόγω οικονομική υποστήριξη. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] WRG, Charting Our Water Future, Economic frameworks to inform decision-making (2009), Report of the Water Resources Group [2] Mauguin G. and Corsin P., Concentrate and other waste disposals from SWRO plants: characterization and reduction of their environmental impact, Desalination, 182: Issues 1 3 (1 November 2005) [3] Miri R. and Chouikhi A., Ecotoxicological marine impacts from seawater desalination plants, Desalination, 182: Issues 1 3 (1 November 2005) [4] Roberts D. A., Johnston E. L., Knott N. A., Impacts of desalination plant discharges on the marine environment: A critical review of published studies, Water Research, 44: Issue 18 (October 2010) [5] Committee on Advancing Desalination Technology, National Research Council, Desalination: National Perspective, National Academy Press, Washington, D.C., (2008), pp. 99-113.