Τδρογονάνθρακες. Φημεία Γ Γυμνασίου. Επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Φημικός

Σχετικά έγγραφα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις

2.2. A) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονοµασία όλων των άκυκλων ισοµερών που έχουν µοριακό τύπο C 3 H 6 O.

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΧΗΜΕΙΑ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Καύση. Χημεία Β Λυκείου

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 33

Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 12

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

2. Ένα δείγµα βιοαερίου όγκου 5,6L (σε STP) που αποτελείται µόνο από

1.Συμβολιςμοί Ονοματολογία Ιςομέρεια

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Α2. Ποια από τις επόμενες ομόλογες σειρές εμφανίζει ισομέρεια θέσης;

Φυσικό αέριο. Ορισμός: Το φυσικό αέριο είναι μίγμα αέριων υδρογονανθράκων με κύριο συστατικό το μεθάνιο, CH 4 (μέχρι και 90%).

1 mol μορίων μιας χημικής ουσίας έχει μάζα τόσα γραμμάρια (g), όση είναι η σχετική μοριακή μάζα (Μr) της ουσίας.

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

Λυμένες ασκήσεις. παράγονται 13,2 g CO 2. α. Ποιος ο μοριακός τύπος του αλκινίου Α;

Εύρεση Συντακτικού τύπου από ονομασία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 11/12/2016

Σωτήρης Χρονόπουλος ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ. 1. Τι μελετά η Οργανική Χημεία;

Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Ημερομηνία: 22 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ημερομηνία: Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Λυμένες ασκήσεις. Αλκάνια

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου

Β) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω χηµικών ενώσεων: i) 1,2,3-προπανοτριόλη ii) 2-βουτένιο

Οργανική Χημεία Που οφείλεται η ικανότητα του άνθρακα να σχηματίζει τόσες πολλές ενώσεις; Ο άνθρακας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά :

Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 1 ο Κεφάλαιο

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

ENOTHTA 1. Συμβολισμοί - Ονοματολογία - Ισομέρεια

Φροντιστήρια ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Β Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος, Μαρίνος Ιωάννου

ΧΗΜΕΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Αντιδράσεις οξείδωσης αναγωγής οργανικών ενώσεων.

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

Ρύπανση του αέρα. 1. (α) Οι ουσίες που καίμε για να πάρουμε ενέργεια ονομάζονται. (β) Να γράψετε τέσσερα παραδείγματα τέτοιων ουσιών.

Ακόρεστες λέγονται οι ενώσεις στις οποίες δύο τουλάχιστον άτοµα άνθρακα συνδέονται µεταξύ τους µε διπλό ή τριπλό δεσµό.

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

Λυμένες ασκήσεις. Λύση. α. Έστω C Η ο τύπος του αλκενίου. Η ποσότητα του Η που αντιδρά είναι n = 0,5 mol

Δείτε πώς δυο άνθρακες δίνουν με υδρογόνο τρείς διαφορετικές χημικές ενώσεις:

3 η ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ. 1.1 Γενικά.

Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Βαθμός. Από τις παρακάτω 9 ερωτήσεις να απαντήσετε τις 6

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 101 Σελίδα 1

Β) Μια σηµαντική χηµική ιδιότητα των αλκενίων είναι ο πολυµερισµός. Να γράψετε τη χηµική εξίσωση πολυµερισµού του αιθενίου.

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ

Μάθημα 23. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ \ ΕΞΙΣΩΣΗΣ Απεικονίζει συμβολικά στο χαρτί μια χημική αντίδραση

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Χημεία Β Λυκείου Β ΓΕΛ 12 / 04 / 2018

Μεθοδολογία Προβλημάτων

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Χ Η Μ Ε Ι Α Σ - Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ 2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Θέμα 1 ο

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Βαγγέλης Στεφαδούρος, Μαρία Ηλιοπούλου, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο

Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων.

Στις ερωτήσεις A1 A3, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

Είναι: µίγµα αέριων υδρογονανθράκων µε κύριο συστατικό το µεθάνιο, CH 4 (µέχρι και 90%)

Χημεία Β Λυκείου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ - ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ CH CH CH CH \ / CH O

ΑΚΟΡΕΣΤΟΙ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΜΕ ΤΡΙΠΛΟ ΕΣΜΟ (ΑΛΚΙΝΙΑ)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Δεύτερο συνθετικό (κορεσμένη ή ακόρεστη;) (απλοί, διπλοί, τριπλοί δεσμοί;)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Ημερομηνία: 29/03/15. Διάρκεια διαγωνίσματος: 120. Εξεταζόμενο μάθημα: Χημεία Β Λυκείου. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τσίκο Σύλβια ΘΕΜΑ Α

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Ημερομηνία: Σάββατο 14 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΣΕ ΑΚΟΡΕΣΤΟ ΔΕΣΜΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

Θέμα 2ο Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Μοριακός τύπος Γενικός μοριακός τύπος Ονομασία ομόλογης σειράς CH 2 O C 5 H 10 C 2 H 5 Cl

Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 10: Αντιδράσεις Καύσης. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.

R X + NaOH R- OH + NaX

Τεχνολογία Καυσίμων. Αντλιοστάσιο άντλησης πετρελαίου από πετρελαιοπηγή

Σάββατο, 18 Μαρτίου 2017

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 1434 ΛΕΥΚΩΣΙΑ. 31 Οκτωβρίου Θέμα: Υποστηρικτικό υλικό στο μάθημα της Χημείας.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013

Χημεία Β Λυκείου. Σελίδα 1 από 5. α. HC CH + Na NaC CNa + H 2. β. CH 3 CH 2 CHCH 3 CH 3 CH=CHCH 3 + H 2 O

άνθρακα εκτός από CO, CO 2, H 2 CO 3, και τα ανθρακικά άλατα ( CO 2- Οργανική Χημεία : Η χημεία των ενώσεων του άνθρακα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Θέματα από την Τράπεζα Θεμάτων σχετιζόμενα με το 1 ο Κεφ. Χημείας Β Λυκείου. 7. Α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόµατα:

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Η ΥΛΗ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)

ΒΛ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 4ο: Χημεία Γενικής Παιδείας: Καύση Αλκάνια


Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου. Λύσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Διδακτέα ύλη με ενδεικτική κατανομή ωρών (Εγκύκλιος με Αρ. Πρωτ /Γ2/ )

Transcript:

Τδρογονάνθρακες Φημεία Γ Γυμνασίου Επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Φημικός

ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ 1. ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΦΗΜΕΙΑ Οργανική χημεία ονομάζεται ο κλάδος της χημείας που ασχολείται με τις ενώσεις του άνθρακα, εκτός από τα οξείδια του άνθρακα (CO2, CO) και τα ανθρακικά άλατα. Ο αριθμός των οργανικών ενώσεων είναι πολύ μεγάλος εξαιτίας της ικανότητας που έχουν τα άτομα του άνθρακα να συνδέονται μεταξύ τους και να σχηματίζουν ανοικτές ή κλειστές αλυσίδες (δακτύλιοι). 2. ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Υδρογονάνθρακες ονομάζονται οι χημικές ενώσεις που αποτελούνται μόνο από άτομα άνθρακα και υδρογόνου. Η κύρια πηγή παραγωγής υδρογονανθράκων είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ο αριθμός των υδρογονανθράκων είναι πολύ μεγάλος (μεγαλύτερος από 7 εκατομμύρια) και γι αυτό κρίθηκε απαραίτητη η ταξινόμηση τους. Αν η ταξινόμηση βασιστεί στη μορφή της ανθρακικής αλυσίδας οι υδρογονάνθρακες διακρίνονται σε: Άκυκλους, στους οποίους τα άτομα άνθρακα σχηματίζουν ανοικτές αλυσίδες. Σε αυτές τα άτομα του άνθρακα είναι διατεταγμένα στη σειρά (ευθεία αλυσίδα) ή διακλαδίζονται (διακλαδισμένη αλυσίδα). Κυκλικούς, στους οποίους τα άτομα του άνθρακα σχηματίζουν κλειστές αλυσίδες, δηλαδή δακτύλιους. Αν η ταξινόμηση βασιστεί στον τρόπο σύνδεσης των ατόμων άνθρακα οι υ- δρογονάνθρακες διακρίνονται σε:

Κορεσμένους, στους οποίους όλα τα άτομα άνθρακα συνδέονται μεταξύ τους με έναν απλό δεσμό. Ακόρεστους, στους οποίους 2 τουλάχιστον άτομα άνθρακα συνδέονται μεταξύ τους με έναν διπλό η τριπλό δεσμό. 3. ΑΛΚΑΝΙΑ ΑΛΚΕΝΙΑ ΑΛΚΙΝΙΑ Αλκάνια ονομάζονται οι άκυκλοι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες οι οποίοι έ- χουν γενικό μοριακό τύπο CvH2ν+2. Αλκένια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με 1 διπλό δεσμό οι οποίοι έχουν γενικό μοριακό τύπο CvH2ν, v 2

Αλκίνια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με 1 τριπλό δεσμό οι οποίοι έχουν γενικό μοριακό τύπο CvH2ν-2., v 2 Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα μέλη των αλκανίων, αλκενίων, αλκινίων που περιέχουν 1-3 άτομα άνθρακα. ΑΛΚΑΝΙΑ Όνομα Μοριακός τύπος 1 υντακτικός τύπος 2 ημείο Βρασμού μεθάνιο CH4 αιθάνιο C2H6 προπάνιο C3H8 ΑΛΚΕΝΙΑ Όνομα Μοριακός τύπος υντακτικός τύπος ημείο Βρασμού αιθένιο C2H4 προπένιο C3H6 1 Ο μοριακός τύπος μιας ένωσης δείχνει το είδος των στοιχείων που αποτελούν την ένωση και τον αριθμό των ατόμων κάθε χημικού στοιχείου στο μόριο της ένωσης. 2 Ο συντακτικός τύπος μιας ένωσης δείχνει το είδος και τον αριθμό των ατόμων κάθε χημικού στοιχείου στο μόριο της ένωσης καθώς και τον τρόπο σύνδεσης των ατόμων στο επίπεδο.

ΑΛΚΙΛΙΑ Όνομα Μοριακός τύπος υντακτικός τύπος ημείο Βρασμού αιθίνιο C2H2 προπίνιο C3H4 4. ΚΑΤΗ ΣΩΝ ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Καύση ονομάζεται ή χημική αντίδραση ενός στοιχείου ή μιας χημικής ένωσης με το οξυγόνο,η οποία συνοδεύεται από παραγωγή φωτός και έκλυση θερμότητας 3. Καυσαέρια ονομάζονται τα προϊόντα της καύσης. Μια καύση μπορεί να είναι τέλεια ή ατελής. Τέλεια καύση ονομάζεται η καύση των οργανικών ενώσεων με επαρκή ποσότητα οξυγόνου κατά την οποία ο άνθρακας μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Παραδείγματα τέλειας καύσης: CH 2O CO 2H O ό 4(g) 2(g) 2(g) 2 (g) (τέλεια καύση του μεθανίου) 2C H 7 O 4CO 6H O ό 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g) (τέλεια καύση αιθανίου) Ατελής καύση ονομάζεται η καύση μια οργανικής ένωσης με ανεπαρκή ποσότητα οξυγόνου. Τα προϊόντα μιας ατελούς καύσης ενός υδρογονάνθρακα δεν εί- 3 Οι αντιδράσεις καύσης είναι εξώθερμες δηλαδή όταν λαμβάνουν χώρα εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον. Εξώθερμες είναι και οι αντιδράσεις εξουδετέρωσης.

ναι καθορισμένα. Ο άνθρακας μπορεί να μετατραπεί σε μονοξείδιο του άνθρακα (CO) ή σε αιθάλη (C) ή μπορεί και να παραμείνει άκαυστος υδρογονάνθρακας. Παραδείγματα ατελούς καύσης: 2CH 3O 2CO 4H O ό 4(g) 2(g) (g) 2 (g) (ατελής καύση του μεθανίου προς μονοξείδιο του άνθρακα ) CH O C 2H O ό 4(g) 2(g) (s) 2 (g) (ατελής καύση του μεθανίου προς αιθάλη) 5. ΤΜΠΛΗΡΩΗ ΑΝΣΙΔΡΑΕΩΝ ΚΑΤΗ Για να συμπληρώσω μια αντίδραση καύσης πρέπει να μου δίνεται από την εκφώνηση αν η καύση είναι τέλεια ή ατελής. Αν η καύση είναι τέλεια, τότε πρέπει να ξέρω ότι ο άνθρακας μετατρέπεται σε CO2(g) και το υδρογόνο σε H2O(g). Στη περίπτωση που είναι ατελής πρέπει να διευκρινίζονται τα προϊόντα της ατελούς καύσης από την εκφώνηση. Σέλεια καύση Να γραφτεί η χημική εξίσωση της τέλειας καύσης του προπανίου. Βήμα 1: Γράφω τα αντιδρώντα της αντίδρασης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αντιδρώντα είναι το προπάνιο (C3H8) και φυσικά το οξυγόνο (Ο2) C H O 3 8(g) 2(g) Βήμα 2: Γράφω τα προϊόντα της αντίδρασης γνωρίζοντας ότι αν μια ουσία που καίγεται, περιέχει άνθρακα προκύπτει CO2(g) ενώ αν περιέχει και υδρογόνο προκύπτει

και Η2Ο(g). Στη συγκεκριμένη περίπτωση το προπάνιο περιέχει άνθρακα και υδρογόνο, άρα: C H O CO H O 3 8(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Βήμα 3: Κάνω ισοστάθμιση μάζας, δηλαδή βάζω τους συντελεστές της αντίδρασης με την εξής σειρά: i. Ισοστάθμιση των ατόμων άνθρακα. ii. Ισοστάθμιση των ατόμων υδρογόνου. iii. Ισοστάθμιση των ατόμων οξυγόνου. Έτσι έχω για τη συγκεκριμένη περίπτωση: 3 άτομα άνθρακα στα αντιδρώντα, άρα 3 άτομα άνθρακα πρέπει να υπάρχουν και στα προϊόντα. Συνεπώς βάζω συντελεστή 3 στο CO2(g). C H O 3CO H O 3 8(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Στη συνέχεια, 8 άτομα Η στα αντιδρώντα, άρα 8 άτομα Η πρέπει να υπάρχουν και στα προϊόντα. Συνεπώς βάζω συντελεστή 4 στο H2O(g). C H O 3CO 4H O 3 8(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Τέλος, 10 άτομα Ο στα προϊόντα (2x3 + 4), άρα 10 άτομα Ο πρέπει να υπάρχουν και στα αντιδρώντα. Συνεπώς βάζω συντελεστή 5 στο Ο2(g) (2 x 5 = 10) C H 5O 3CO 4H O 3 8(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Συνοψίζοντας, η χημική εξίσωση της τέλειας καύσης του προπανίου είναι: C H 5O 3CO 4H O 3 8(g) 2(g) 2(g) 2 (g)

Να γραφτεί η χημική εξίσωση της τέλειας καύσης του αιθανίου Εργάζομαι ακριβώς όπως το προηγούμενο παράδειγμα: Βήμα 1: Γράφω τα αντιδρώντα C H O 2 6(g) 2(g) Βήμα2: Γράφω τα προϊόντα C H O CO H O 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Βήμα 3 i): Ισοσταθμίζω τα άτομα C C H O 2CO H O 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Βήμα 3 ii): Ισοσταθμίζω τα άτομα Η C H O 2CO 3H O 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Βήμα 3 iii): Ισοσταθμίζω τα άτομα O. Στη συγκεκριμένη περίπτωση παρατηρώ ότι στα προϊόντα υπάρχουν 7 άτομα Ο. Για να προκύψουν 7 άτομα Ο στα αντιδρώντα πρέπει να βάλω συντελεστή 7 2 στο Ο2(g) ( 7 2 7 2 ). 7 C H O 2CO 3H O 2 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g) Για να μη προκύψει όμως κλασματικός συντελεστής πολλαπλασιάζω όλους τους συντελεστές Χ 2. Έτσι η χημική εξίσωση της τέλειας καύσης του αιθανίου είναι: 2C H 7O 4CO 6H O 2 6(g) 2(g) 2(g) 2 (g)

Ατελής καύση Να γραφτεί η χημική εξίσωση της ατελούς καύσης του προπενίου προς CO. Η μεθοδολογία για τη συμπλήρωση της αντίδρασης είναι ακριβώς η ίδια με τη τέλεια καύση με τη διαφορά ότι στα προϊόντα δεν θα υπάρχει CO2(g) αλλά CO(g). Βήμα 1: Γράφω τα αντιδρώντα C H O 3 6(g) 2(g) Βήμα2: Γράφω τα προϊόντα C H O CO H O 3 6(g) 2(g) (g) 2 (g) Βήμα 3 i): Ισοσταθμίζω τα άτομα C C H O 3CO H O 3 6(g) 2(g) (g) 2 (g) Βήμα 3 ii): Ισοσταθμίζω τα άτομα Η C H O 3CO 3H O 3 6(g) 2(g) (g) 2 (g) Βήμα 3 iii): Ισοσταθμίζω τα άτομα O C H 3O 3CO 3H O 3 6(g) 2(g) (g) 2 (g) Έτσι, η χημική εξίσωση της ατελούς καύσης του προπενίου είναι: C H 3O 3CO 3H O 3 6(g) 2(g) (g) 2 (g) 6. ΑΝΙΦΝΕΤΗ CO2(g) ΚΑΙ H2O(g) Ε ΣΕΛΕΙΑ ΚΑΤΗ Αν οι υδρατμοί (H2O(g)) που παράγονται από μια τέλεια καύση διοχετευτούν σε θειικό χαλκό (CuSO4(s)), ο οποίος έχει άσπρο χρώμα, τον μετατρέπουν σε ένυδρο θειικό χαλκό (CuSO4 5H2O), ο οποίος έχει μπλε χρώμα. Έτσι από την αλλαγή του χρώματος του θειικού χαλκού μπορούμε να ανιχνεύσουμε τη παραγωγή H2O(g). Αν το CO2(g) που παράγεται από μια τέλεια καύση διοχετευτεί σε υδατικό διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου (ασβεστόνερο, Ca(OH)2(aq)) τότε θα σχηματιστεί

ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3(s)), ένα δυσδιάλυτο άλας το οποίο θα προκαλέσει θόλωμα στο διαυγές διάλυμα του ασβεστόνερου. CaOH CO CaCO H O 2(aq) 2(g) 3(s) 2 (l) 7. ΑΝΙΦΝΕΤΗ ΑΙΘΑΛΗ (C) Ε ΑΣΕΛΗ ΚΑΤΗ Αν περάσουμε μια γυάλινη επιφάνεια πάνω από ένα αναμμένο κερί παραφίνης, θα παρατηρήσουμε μαύρα ίχνη (καπνιά) στο γυαλί που είναι άνθρακας που δεν κάηκε. Ο άνθρακας αυτός ονομάζεται αιθάλη (C) και ο σχηματισμός του οφείλεται στην ανεπαρκή ποσότητα του οξυγόνου για καύση (ατελής καύση). 8. ΟΙ ΤΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕ Ω ΚΑΤΙΜΑ Καύσιμα ονομάζονται τα υλικά τα οποία όταν καίγονται παράγουν θερμότητα η οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί από τον άνθρωπο. είναι: Ορυκτά καύσιμα ονομάζονται τα καύσιμα που εξορύσσονται από τη Γη και i. Ο άνθρακας. ii. Το πετρέλαιο iii. Το φυσικό αέριο. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούνται κυρίως από κορεσμένους υδρογονάνθρακες. Η καύση τους, που είναι εξώθερμη αντίδραση, ελευθερώνει εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας.

9. Η ΡΤΠΑΝΗ ΣΗ ΑΣΜΟΥΑΙΡΑ Τα καυσαέρια, δηλαδή τα αέρια που σχηματίζονται κατά τη καύση του πετρελαίου, του φυσικού αερίου ή της βενζίνης, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Τα καυσαέρια διακρίνονται σε αδρανή (μη τοξικά) και τοξικά. Αδρανή καυσαέρια: Οι υδρατμοί (H2O(g)) και το διοξείδιο του άνθρακα (CO2(g)) θεωρούνται μη τοξικά καυσαέρια. Το CO2(g) μπορεί να μην είναι τοξικό αλλά είναι το κύριο αέριο του θερμοκηπίου. Τοξικά καυσαέρια. Σε αυτά ανήκουν: i. Τα οξείδια του αζώτου (NOx), τα οποία είναι υπεύθυνα για το φωτοχημικό νέφος, την όξινη βροχή, και τη δημιουργία του όζοντος (Ο3) στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. ii. Το μονοξείδιο του άνθρακα, ένα δηλητηριώδες αέριο, που δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη του αίματος και σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί θάνατο. iii. Τα οξείδια του θείου (SOx), τα οποία είναι υπεύθυνα για την όξινη βροχή και προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα. 10. ΣΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΗ ΡΤΠΩΝ Ο περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να γίνει εφικτός με τους ακόλουθους τρόπους: 1. Αλλαγή στη λειτουργία των κινητήρων των αυτοκινήτων. Η χρήση καταλυτικών μετατροπέων στα αυτοκίνητα συμβάλει στη μείωση των βλαβερών ρύπων. Στους καταλυτικούς μετατροπείς τα οξείδια του αζώτου μετατρέπονται σε άζωτο, το μονοξείδιο του άνθρακα μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα και οι άκαυστοι υδρογονάνθρακες μετατρέπονται σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό. 2. Βελτίωση του καύσιμου που χρησιμοποιείται. Η απομάκρυνση του θείου από τα καύσιμα θα περιορίσει τη παραγωγή βλαβερών οξειδίων του θείου.

3. Έμμεσοι τρόποι, όπως για παράδειγμα η μείωση χρήσης των αυτοκινήτων και εντατικοποίηση στη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς. Για την ουσιαστικότερη λύση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης συζητούνται και άλλες λύσεις όπως: Η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η αντικατάσταση της βενζίνης από υδρογόνο του οποίου η καύση παράγει νερό, ή από οινόπνευμα ή από μίγμα βενζίνης οινοπνεύματος (πράσινη βενζίνη) Η συντήρηση των κινητήρων των αυτοκινήτων ώστε να μην είναι ατελής η καύση. Η χρήση βιομάζας για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Βιομάζα είναι το σύνολο των οργανικών υλών που σχηματίζονται από φυτικά ή ζωικά απορρίμματα και χρησιμοποιείται ως καύσιμο. ΕΡΩΣΗΕΙ Ερωτήσεις θεωρίας 12.1 Ποιες ενώσεις μελετά η οργανική χημεία; 12.2 Πως ταξινομούνται οι υδρογονάνθρακες βάση της μορφής της ανθρακικής αλυσίδας και πως βάση τον τρόπο σύνδεσης των ατόμων άνθρακα ; 12.3 Ποιες από τις παρακάτω ενώσεις είναι υδρογονάνθρακες και ποιες οργανικές ενώσεις; α) C2H6 β) C8H16 γ) CO2 δ) CH2O ε) CH3CH2COOH στ) CH4 ζ)ch3och2ch3 η) CH3CH2OH θ) CH3C CH 12.4 Ποιες από τις επόμενες οργανικές ενώσεις είναι κορεσμένες; α) CH3-CH3 β) CH2 = CH2 γ) CH CH δ) ) CH3 -CH2 =O ε) CH3 - CH2 - C N στ) CH3CH2CH2CH3 ζ) C5H12 η) CH3CH2CH2 CH2 θ)

12.5 Τι γενικό μοριακό τύπο έχουν α) τα αλκάνια β) τα αλκένια και γ) τα αλκίνια; 12.6 Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας. μοριακός τύπος συντακτικός τύπος όνομα ομόλογη σειρά προπάνιο αλκάνιο C2H2 C3H6 12.7 Να ονομάσετε τους παρακάτω υδρογονάνθρακες: α) C2H6 β) C3H4 γ) CH4 δ) C2H6 ε)ch3ch=ch2 στ) CH CH 12.8 Ποια χημική αντίδραση ονομάζεται καύση; 12.9 Πότε μια αντίδραση καύσης χαρακτηρίζεται ως τέλεια και πότε ως ατελής; 12.10 Γιατί όταν ένα αντικείμενο πιάσει φωτιά το σκεπάζουμε για να σβήσουμε τη φωτιά; 12.11 Γιατί όταν ανάβουμε έναν αναπτήρα η φλόγα είναι γαλάζια και κίτρινη; 12.12 Πως μπορούμε να ανιχνεύσουμε το σχηματισμό CO2 σε μια τέλεια καύση; 12.13 Πως μπορούμε τον ένυδρο θειικό χαλκό, που έχει μπλε χρώμα να τον μετατρέψουμε σε θειικό χαλκό; 12.14 Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις τέλειας καύσης των παρακάτω υδρογονανθράκων: α) C2H2 β) C2H4 γ) C4H10 δ) CH3CH=CHCH3 12.15 Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις ατελούς καύσης των παρακάτω υδρογονανθράκων: α) C2H4 σε CO β) C2H4 σε αιθάλη γ) CH4 σε CH2O δ) C3H8 σε αιθάλη

12.16 Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις τέλειας καύσης των παρακάτω οργανικών ενώσεων: α) C2H6O β) C3H6O2 γ) C4H8O δ) CH3CH2OH Ερωτήσεις ωστού λάθους 12.17 Ποιες από τις επόμενες προτάσεις είναι σωστές; α) Η ένωση CaCO3 αποτελεί αντικείμενο μελέτης της οργανικής χημείας. β) Υδρογονάνθρακες ονομάζονται οι ενώσεις που περιέχουν C και Η. γ) Το προπάνιο έχει μοριακό τύπο C3H8. δ) Τα αλκένια είναι υδρογονάνθρακες που περιέχουν τουλάχιστον ένα διπλό δεσμό. ε) Η χημική ένωση C2H2 ονομάζεται αιθίνιο. στ) Ακόρεστοι ονομάζονται οι υδρογονάνθρακες στους οποίους 2 τουλάχιστον άτομα άνθρακα συνδέονται μεταξύ τους με έναν διπλό δεσμό. ζ) Τα αλκένια έχουν γενικό μοριακό τύπο CνH2ν με ν 2. η) Το μεθάνιο έχει μοριακό τύπο CH3. θ) Το προπάνιο έχει υψηλότερο σημείο βρασμού από το μεθάνιο. ι) Το αιθίνιο περιέχει 2 άτομα άνθρακα. ια) Το πρώτο μέλος από τα αλκένια ονομάζεται μεθένιο. ιβ) Η οργανική ένωση CH3C=O είναι ακόρεστη. 12.18 Ποιες από τις επόμενες προτάσεις είναι σωστές: α) Η καύση είναι εξώθερμη αντίδραση μόνο αν είναι τέλεια. β) Κατά την ατελή καύση του προπανίου σχηματίζεται αιθάλη. γ) Σε μια αντίδραση καύσης πάντα θα σχηματίζεται CO2. δ) Αν σε ασβεστόνερο διαβιβάσω CO2 θα σχηματιστεί αδιάλυτο CaCO3. ε) Τα οξείδια του αζώτου είναι υπεύθυνα για το φωτοχημικό νέφος.

στ) Τα οξείδια του θείου είναι αδρανή καυσαέρια. ζ) Στους καταλυτικούς μετατροπείς των αυτοκινήτων το CO2 μετατρέπεται σε CO. η) Τα ορυκτά καύσιμα είναι στερεά. θ) Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούνται κυρίως από ακόρεστους υδρογονάνθρακες. ι) Η αντικατάσταση της βενζίνης από το υδρογόνο στα αυτοκίνητα μπορεί να συμβάλει στη λύση του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. ια) Η χρήση βιομάζας επιβαρύνει το περιβάλλον περισσότερο από τη χρήση φυσικού αερίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 12.19 Ποια από τις επόμενες χημικές ενώσεις είναι οργανική; α) CaCO3 β) NaHCO3 γ) CO δ) CH3COOCH2CH3 12.20 Ποια από τις παρακάτω οργανικές ενώσεις δεν είναι υδρογονάνθρακας; α) CH4 β) C20H42 γ) CH3NH2 δ) CH CH 12.21 Ο ακόρεστος υδρογονάνθρακας με 1 τριπλό δεσμό και 3 άτομα άνθρακα ονομάζεται: α) προπένιο β) προπίνιο γ) αιθίνιο δ) προπάνιο 12.22 Η ένωση CH2=CH-CH3 ανήκει στα: α) αλκάνια β) αλκένια γ) αλκίνια δ) σε κανένα από τα παραπάνω

12.23 Ποιος από τους επόμενους υδρογονάνθρακες είναι κορεσμένος: α) C2H4 β) CH2=CH-CH3 γ) C22H46 δ) κανένας από τους παραπάνω 12.24 Ποιος από τους επόμενους υδρογονάνθρακες έχει υψηλότερο σημείο βρασμού; α) CH4 β) C2H6 γ) C3H8 δ) C10H22 12.25 Ποιος από τους επόμενους υδρογονάνθρακες περιέχει 2 άτομα Η; α) μεθάνιο β) αιθάνιο γ) αιθένιο δ) αιθίνιο 12.26 Η χημική εξίσωση C H 3O 2CO 2H O 2 4(g) 2(g) 2(g) 2 (g) παριστάνει την: α) τέλεια καύση του αιθινίου β) τέλεια καύση του αιθανίου γ) τέλεια καύση του αιθενίου δ) ατελή καύση του αιθανίου 12.27 Ποιο από τα παρακάτω καυσαέρια είναι αδρανές; α) SO2 β) NO γ) CO δ) CO2 12.28 O ένυδρος θειικός χαλκός έχει χρώμα: α) πράσινο β) μπλε γ) λευκό δ) καστανοκόκκινο 12.29 Αν διαβιβάσω CO2 σε υδατικό διάλυμα ασβεστόνερου θα σχηματιστεί: α) CaO β) Ca(OH)2 γ) CaCO3 δ) CO