ΕΜΦΡΑΞΗ ΤΩΝ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ.

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ. 9 Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 5 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΜΦΡΑΞΗ ΤΩΝ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές του 5 ου εξαμήνου τις γνώσεις και τη δεξιοτεχνία ώστε να προβούν σε τελική έμφραξη των ριζικών σωλήνων σε εξαγμένα φυσικά δόντια.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Μετά το τέλος του σεμιναρίου ο φοιτητής θα πρέπει να είναι ικανός να: Αναφέρει και να κατανοεί τους σκοπούς της έμφραξης των ριζικκών σωλήνων. Εξηγεί τις βασικές αρχές της έμφραξης. Περιγράφει τα στάδια της τεχνικής έμφραξης που θα διδαχθεί και εξηγεί τους λόγους για την αναγκαιότητα του κάθε σταδίου. Αναφέρει και αναγνωρίζει τα εργαλεία και τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε κάθε στάδιο. Εκτελεί τη διαδικασία της έμφραξης των ρ.σ. με την τεχνική που θα διδαχθεί. Αναφέρει και κατανοεί τα κριτήρια της αξιολόγησης της έμφραξης των ρ.σ.

Στάδια της Ενδοδοντικής Θεραπείας Μετά την κλινική εξέταση και διάγνωση, τα επιμέρους στάδια της Ενδοδοντικής Θεραπείας είναι τα ακόλουθα:? Προετοιμασία του δοντιού για Ε. Θ.? Διάνοιξη μυλικού θαλάμου? Μέτρηση μήκους εργασίας? Χημικομηχανική επεξεργασία και? Έμφραξη των ριζικών σωλήνων

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΣΚΟΠΟΙ Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας μεταξύ πολφικής κοιλότητας και: α) στοματικού περιβάλλοντος (μέσω της μύλης του δοντιού), β) περιακρορριζικών ιστών (μέσω των ακρορριζικών τρημάτων) και γ) περιοδοντικών ιστών (μέσω των τρημάτων δευτερευότων ή παράπλευρων ρ.σ. και αποκαλυμμένων οδοντινοσωληναρίων) Η απομόνωση μέσα στην πολφική κοιλότητα όσων βακτηρίων δεν κατάφερε να απομακρύνει η χημικομηχανική επεξεργασία. Κατ αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι κατάλληλες βιολογικές συνθήκες για τη διατήρηση ή αποκατάσταση της υγείας των περιακρορριζικών ιστών.

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΣΚΟΠΟΙ Α Β Α. Ακτινογραφική εικόνα άμεσα μετά από την έμφραξη των ρ.σ. στα δόντια 12,11 και 21. Διακρίνονται περιακρορριζικές αλλοιώσεις αντίστοιχα με τα δόντια αυτά. Β. Ακτινογραφική εικόνα επανελέγχου ένα χρόνο μετά από την έμφραξη των ρ.σ. και την αποκατάσταση της μύλης με σύνθετη ριτίνη. Παρατηρείται αποκατάσταση της υγείας των περιακρορριζικών ιστών στα 12 και 11 και σαφής μείωση της έκτασης της περιακρορριζικής αλλοίωσης αντίστοιχα με το 21.Ο σκοπός των εμφράξεων έχει επιτευχθεί.

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΣΚΟΠΟΙ Επομένως, με την τελική έμφραξη των ρ.σ., επιδίωξη του οδοντιάτρου πρέπει να είναι το αδιαπέραστο όλης της εμφραγμένης πολφικής κοιλότητας από υγρά και μικροοργανισμούς (ερμητική έμφραξη στις τρεις διαστάσεις του χώρου). Δύο δόντια με ανεπιτυχή ενδοδοντική θεραπεία, τα οποία εξήχθησαν. Στο ακρορριζικό τριτημόριο στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο παρατηρούνται έξοδος του κύριου κώνου και ελλιπής έμφραξη του τρήματος (μαύρα βέλη) και ένα δεύτερο τρήμα εντελώς κενό (κόκκινο βέλος).μία τέτοια έμφραξη δεν είναι ερμητική επειδή επιτρέπει την μικροδιείσδυση υγρών και μικροοργανισμών από και προς το ρ.σ.

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Ανατομικό ακρορρίζιο 0-1,5mm 0.3-1mm Ακρορριζική στένωση Ακρορριζικό τρήμα Η ΧΜΕ και η έμφραξη των ρ.σ. εκτείνονται μέχρι την οστεϊνοοδοντινική ένωση όπου συνήθως εντοπίζεται η ακρορριζική στένωση κ α θ α ρ ι σ μ ό ς ΚΑΛΗ Χ.Μ.Ε ρ.σ. μ ο ρ φ ο π ο ί η σ η ΚΑΛΗ ΕΜΦΡΑΞΗ

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Στην ακρορριζική στένωση η συμπύκνωση της γουταπέρκας είναι εφικτή Έμφραξη ρ.σ. με κώνους γουταπέρκας και φύραμα σε διαφανοποιημένο δόντι. Η όλη έμφραξη καταλήγει στο στενότερο σημείο του ρ.σ.,την ακρορριζική στένωση, που βρίσκεται μυλικότερα του ανατομικού άκρου της ρίζας. Μπελτές 2008 Στο χοανοειδές ακρορριζικό τρήμα δεν μπορεί το υλικό να συμπυκνωθεί.

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ KATAΛΛΗΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΕΜΦΡΑΞΗ Όταν: Εχει ολοκληρωθεί η χημικομηχανική επεξεργασία Το δόντι είναι ασυμπτωματικό και χωρίς συρίγγιο Δεν υπάρχει εξίδρωμα εντός της πολφικής κοιλότητας Παρατηρείται άθικτη προσωρινή έμφραξη της μύλης.

ΕΜΦΡΑΞΗ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί: Κώνοι από ξύλο, Μπαμπού, Κονία, Βαμβάκι, Γυαλί, Μόλυβδος Χρυσός, Αμάλγαμα, Γουταπέρκα, Χαλκός, Χαρτί, Παραφίνη, Ελαστικό, Ίσκα, Κερί, Άργυρος, Ακρυλικό, Φυράματα, Χρώμιο, Κοβάλτιο, Vitalium, Teflon, Σιλικόνη, κ.ά. Σήμερα χρησιμοποιείται η γουταπέρκα σε συνδυασμό με ένα φύραμα των ρ. σωλήνων. κώνοι αργύρου Γουταπέρκα

ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ - Γουταπέρκα Α Η γουταπέρκα υπάρχει: σε μορφή κώνων που διακρίνονται σε: τυποποιημένους (Α) και μη τυποποιημένους (Β) και σε μορφή θερμαινόμενης μάζας Β

ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ - Γουταπέρκα Γουταπέρκα σε μορφή θερμαινόμενης μάζας: Θερμοπλαστικοποιημένη. Σε μορφή στυλίσκων ή ειδικών φυσίγγων, θερμαινόμενη σε ειδικές συσκευές. Συσκευές και φύσιγγες για τη θερμοπλαστικοποίηση της γουταπέρκας

ΕΜΦΡΑΚΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ - Φυράματα. Το φύραμα αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ γουταπέρκας, που είναι το κύριο εμφρακτικό υλικό και των τοιχωμάτων του ριζικού σωλήνα. Εμφράσσει μικρά κενά ανάμεσα σε αυτήν και την οδοντίνη. Ευγενολούχα (τύπου Grossman) Αποτελούνται από υγρό (ευγενόλη) και σκόνη Μη ευγενολούχα Ρητινούχα (ΑΗ26, Diaκet) Υαλοϊνομερή (ketac Endo) Ca(OH)2 (Apexit, Sealapex) Σιλικονούχα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΗΣ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ Α. Με ψυχρή γουταπέρκα και φύραμα I. Με κώνους ψυχρής γουταπέρκας πλάγια συμπύκνωση (κώνων γουταπέρκας) παραλλαγές πλάγιας συμπύκνωσης IΙ. Με κώνους ψυχρής γουταπέρκας που πλαστικοποιείται χημικά με ευκαλυπτόλη ή χλωροφόρμιο ΙΙΙ. Με κώνους ψυχρής γουταπέρκας που θερμαίνονται ενδορριζικά με: κάθετη συμπύκνωση (με θερμά εργαλεία ή ειδικές συσκευές) πλάγια - κάθετη συμπύκνωση θερμή συμπύκνωση (με ειδικούς συμπυκνωτήρες ή μηχανικά μέσα) Β. Με θερμοπλαστικοποιημένη γουταπέρκα και φύραμα. Η γουταπέρκα θερμοπλαστικοποιείται έξω από το ρ.σ. με συστήματα έγχυσης ή μεταφοράς του υλικού.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΗΣ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ Ο 23 έχει εμφραχθεί με πλάγια συμπύκνωση, ο 24 με system-b και o 25 με κάθετη συμπύκνωση. Κατά την κλινική εξέταση, 3 χρόνια μετά, ο ασθενής δεν είχε κανένα πρόβλημα και ακτινογραφικά φαίνεται ότι και στα τρία δόντια η κατάσταση των περιακρορριζικών ιστών εμφανίζεται φυσιολογική. Οι θεραπείες θεωρούνται επιτυχείς.

Έρευνα της βιβλιογραφίας «... Δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πλάγια συμπύκνωση και τις τεχνικές θερμοπλαστικοποιημένης γουταπέρκας...» Hata et al 1992, Pallares and Faus 1995, Βαλαβάνης,Τσαγκρής και Κοζυράκης 1996, Χανιώτης 2003

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΜΦΡΑΞΗΣ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ Κατά τη διάρκεια της προπτυχιακής εκπαίδευσης στο Εργαστήριο της Ενδοδοντίας της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών διδάσκεται η τεχνική της πλάγιας συμπύκνωσης κώνων ψυχρής γουταπέρκας όπως και στα περισσότερα πανεπιστήμια του κόσμου.

Εξεταστικά εργαλεία (κάτοπτρο, λαβίδα, κοχλιάριο οδοντίνης, ανιχνευτήρας κ.α.) Εργαλεία πλάγιας συμπύκνωσης (είναι τυποποιημένα) Ψαλίδι ή λεπίδα νυστεριού (προτιμότερο) Εργαλείο γουταπέρκας Γυάλινη πλάκα και σπάθη ανάμειξης Λυχνία ΕΜΦΡΑΞΗ ΤΩΝ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Εργαλεία πλάγιας και κάθετης συμπύκνωσης (χειρός με λαβή) Εργαλεία κάθετης συμπύκνωσης Εργαλεία πλάγιας συμπύκνωσης (χειρός) Εργαλεία πλάγιας συμπύκνωσης (δακτυλικά)

Κώνοι γουταπέρκας Φύραμα Προσωρινό εμφρακτικό υλικό: τύπου Cavit ή κονία (Οξυφοσφωρική, Υαλοϊονομερής κ.α.) ΕΜΦΡΑΞΗ ΤΩΝ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Έλεγχος της καταλληλότητας του χρόνου για έμφραξη (αξιολόγηση κλινικής εικόνας) Απομόνωση του δοντιού Αφαίρεση του προσωρινού εμφρακτικού υλικού Έλεγχος της ύπαρξης εξιδρώματος ή πύου Έκπλυση μυλικού θαλάμου και ριζικών σωλήνων με ΝaOCl Έλεγχος της διαβατότητας του ρ.σ. με ρίνη Νο 10 Έκπλυση με άφθονο ΝaΟCl. Έλεγχος της σχέσης του Κύριου Ακρορριζικού Εργαλείου (το τελευταίο μέγεθος που χρησιμοποιήθηκε σε όλο το μήκος εργασίας) με το ριζικό σωλήνα.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Το τελικό ακρορριζικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε σε όλο το μήκος εργασίας (ΚΑΕ) θα πρέπει να : Α) φθάνει άνετα Και Β) να σταματά στο σημείο που επιλέχθηκε ως τελικό όριο της χημικομηχανικής επεξεργασίας του ρ.σ. (μήκος εργασίας).

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλογή κώνων γουταπέρκας Α- Κύριος κώνος*: v Έχει το ίδιο μέγεθος ή 1 μέγεθος μικρότερο του Κύριου Ακρορριζικού Εργαλείου. Ο κύριος κώνος θα πρέπει: 1) να φθάνει στο μήκος εργασίας και να μην προωθείται ακρορριζικότερα όταν ασκηθεί σε αυτόν κάθετη δύναμη 2) να σφηνώνει σε αυτό το μήκος και να δίνει στο χέρι την αίσθηση της αντίστασης στην προσπάθεια αφαίρεσής του από το ρ.σ. (tug-back). v Τοποθετείται στο ρ.σ. μεταφέροντας ποσότητα φυράματος εντός αυτού Β- Συμπληρωματικοί κώνοι γουταπέρκας* v Είναι κατά 1 ή 2 μεγέθη μικρότεροι του εργαλείου της πλάγιας συμπύκνωσης, συνήθως χρησιμοποιείται το # 25 v Τοποθετούνται στο ρ.σ. μεταφέροντας πολύ μικρή ποσότητα φυράματος στην κορυφή τους * Ολοι οι κώνοι αποστειρώνονται στο ΝαΟCl για 3

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλογή κύριου κώνου γουταπέρκας H εφαρμογή του κύριου κώνου καλό είναι να ελέγχεται ακτινογραφικά πριν από την τοποθέτηση του φυράματος. Ο κώνος χαράσσεται ή λυγίζεται στο επιθυμητό μήκος και το σημείο αυτό πρέπει να ακουμπά στο σημείο αναφοράς (κόκκινη σήμανση) όταν τοποθετηθεί εντός του ρ.σ. Στη θέση αυτή πρέπει να σφηνώνει στο μήκος εργασίας (λευκό βέλος). δόντι στο οποίο απαιτείται να γίνει ενδοδοντική θεραπεία διάνοιξη, προσδιορισμός μήκους εργασίας, Χ.Μ.Ε. Δοκιμή κύριου κώνου

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλογή κύριου κώνου γουταπέρκας Αν ο κύριος κώνος δε φθάνει στο επιθυμητό μήκος, δοκιμάζεται το αμέσως μικρότερο μέγεθος ή γίνεται συμπληρωματική διεύρυνση του ρ.σ. με το ΚΑΕ.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλογή κύριου κώνου γουταπέρκας Εάν ο κύριος κώνος γουταπέρκας ξεπερνά το μήκος εργασίας (κόκκινο βέλος) επιλέγουμε το αμέσως μεγαλύτερο μέγεθος ή τροποποιούμε το υπάρχον, κόβοντας το ακρορριζικό του άκρο με νυστέρι, αρχικά κατά 1mm και αν χρειαστεί, περισσότερο. Ελέγχουμε και πάλι την εφαρμογή του. Ο κύριος κώνος φθάνει στο τρήμα και ίσως το ξεπερνά. Πρέπει να αποκοπεί και να επανελεγχθεί η εφαρμογή του.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλογή του κατάλληλου εργαλείου πλάγιας συμπύκνωσης Στο εργαστήριο χρησιμοποιούμε τα δακτυλικά εργαλεία πλάγιας συμπύκνωσης που πρέπει να: έχουν μέγεθος τέτοιο ώστε, σε κενό ρ.σ., να φθάνουν 1 χιλ από το μήκος εργασίας μη σφηνώνουν στο ρ.σ. είναι συνήθως # 25 ή 30 ΛΑΘΟΣ:φθάνει στο ακρορριζικό τρήμα. ΣΩΣΤΟ: υπολείπεται 1mm του μήκους εργασίας. ΛΑΘΟΣ:έχει μεγάλο μέγεθος και υπολείπεται πολύ του μήκους εργασίας.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παρασκευή του φυράματος Xρησιμοποιείται φύραμα τύπου Grossman. Αναμειγνύεται σκόνη και υγρό με σπάθη πάνω σε γυάλινη πλάκα. Σταδιακά ενσωματώνεται η σκόνη στο υγρό με κινήσεις κυκλικές και λειοτριπτικές. Το φύραμα είναι έτοιμο, όταν η μάζα του είναι ομοιογενής και ανασηκώνοντας τη σπάθη σχηματίζεται συνεχόμενη στήλη φυράματος ύψους 2cm περίπου.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τοποθέτηση του φυράματος στο ρ.σ. Μικρή ποσότητα φυράματος μεταφέρεται με ρίνη Κ ένα μέγεθος μικρότερο από το ΚΑΕ στο ρ.σ., σε μήκος 1mm μικρότερο από το μήκος εργασίας. Η κίνηση του εργαλείου είναι περιστροφική με φορά αντίθετη με εκείνη των δεικτών του ρολογιού. Η τοποθέτηση πρέπει να γίνεται πάνω σε όλα τα τοιχώματα του ρ.σ. σε όλο το μήκος του. Φύραμα μεταφέρεται με εργαλείο εντός του ρ.σ. Το φύραμα επαλείφει όλα τα τοιχώματα του ρ.σ.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τοποθέτηση του κύριου κώνου στο ρ.σ. Ο κύριος κώνος συγκρατείται με τη λαβίδα στο σημείο που έχει χαραχθεί ή λυγιστεί. Επαλείφεται με φύραμα από το μέσον προς το ακρορριζικό τμήμα του (Α). Εισάγεται στο ρ.σ. με απαλές αργές κινήσεις, έτσι ώστε η περίσσεια του φυράματος να παλινδρομεί μυλικά. Όταν η λαβίδα έρθει σε επαφή με το σημείο αναφοράς της μύλης, ο κύριος κώνος έχει τοποθετηθεί σωστά στη θέση του (Β). Α Β

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Ο συμπυκνωτήρας, που έχει επιλεγεί, εισάγεται ανάμεσα στα τοιχώματα του ρ.σ. και τον κύριο κώνο και είναι εφοδιασμένος με ανασχετικό δακτύλιο στο μήκος εργασίας. Η δύναμη με την οποία πιέζουμε είναι πάντοτε σταθερή και ήπια (περιγράφεται ως αντίστοιχη με την πίεση ενός δάχτυλου). Η φορά της πίεσης είναι παράλληλη προς τον επιμήκη άξονα του δοντιού (προς το ακρορρίζιο). Ο συμπυκνωτήρας μένει στη θέση του για 1. Η αφαίρεσή του γίνεται με ήπιες ημιπεριστροφικές κινήσεις δεξιάαριστερά.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας εργαλείο πλάγιας συμπύκνωσης και κύριος κώνος γουταπέρκας μέσα στο ρ.σ. Το εργαλείο συμπιέζει και παραμορφώνει τον κύριο κώνο δημιουργώντας χώρο για την εφαρμογή συμπληρωματικού κώνου γουταπέρκας.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας ( Μπελτές) Η φορά της δύναμης κάθετα προς το ακρορρίζιο έχει ως αποτέλεσμα να ασκούνται πλάγιες συνιστώσες δυνάμεις οι οποίες ωθούν το φύραμα σε μικροκενά και παράπλευρους ρ.σ. Υπάρχει κίνδυνος επιμήκους κατάγματος της ρίζας κατά τη συμπύκνωση των κ.γ. με το συμπυκνωτήρα, όταν ασκείται, λανθασμένα, πλάγια ή υπερβολική δύναμη.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Τοποθέτηση του πρώτου συμπληρωματικού κώνου γουταπέρκας στο ρ.σ.: Ο συμπληρωματικός κώνος: έχει μετρηθεί και χαραχθεί ήδη σε μήκος 1mm μικρότερο από το μήκος εργασίας, μεταφέρει πολύ μικρή ποσότητα φυράματος και εισάγεται άμεσα εντός του ρ.σ. και καταλαμβάνει τον χώρο που δημιουργήθηκε μετά τη συμπίεση του κύριου κώνου Η συμπύκνωση του κώνου γίνεται όμοια με εκείνη του κύριου κ.γ. Συμπληρωματικός κώνος

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Το εργαλείο πλάγιας συμπύκνωσης καθαρίζεται από τις περίσσειες του φυράματος με γάζα εμποτισμένη σε καθαρό οινόπνευμα. Ακολουθεί η τοποθέτηση του δεύτερου και άλλων συμπληρωματικών κώνων γουταπέρκας με τον ίδιο τρόπο, μέχρι πληρώσεως του ρ.σ.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Πλήρωση του ρ.σ. με κώνους γουταπέρκας. Η συμπύκνωση σταματά όταν οι κώνοι εισέρχονται μόνο λίγα χιλιοστά μέσα στο ρ.σ..

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Αφαίρεση της περίσσειας της γουταπέρκας: Η γουταπέρκα που προεξέχει αποκόπτεται αντίστοιχα με το στόμιο του ρ.σ. με εργαλείο γουταπέρκας ή κοχλιάριο οδοντίνης, που προηγουμένως το έχουμε θερμάνει πολύ (στο πάνω μέρος φλόγας από λυχνία οινοπνεύματος μέχρι να πυρακτωθεί). Η επαφή του θερμού εργαλείου και γουταπέρκας πρέπει να είναι σταθερή και σύντομη, ώστε οι κώνοι γρήγορα να κοπούν και όχι να τραβηχτούν προς τα έξω, επειδή το εργαλείο θα έχει εν τω μεταξύ κρυώσει αν καθυστερήσουμε.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Συμπίεση της υπολειπόμενης θερμής μάζας γουταπέρκας: Μετά την αποκοπή των κώνων γουταπέρκας, η ομοιογενής γουταπέρκα συμπιέζεται με ένα εργαλείο κάθετης συμπύκνωσης. Με αυτόν τον τρόπο αποφράσσονται πιθανά μικροκενά στο μυλικό και μέσο τριτημόριο του ρ.σ.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Καθαρισμός μυλικού θαλάμου Καθαρίζουμε τα τοιχώματα του μυλικού θαλάμου από τις περίσσειες της γουταπέρκας και του φυράματος με σφαιρίδιο βάμβακος εμποτισμένο με καθαρό οινόπνευμα. Με αυτόν τον τρόπο: 1) αποφεύγεται η χρώση του ενδοδοντικά θεραπευμένου δοντιού μελλοντικά 2) εξασφαλίζεται χώρος για την τοποθέτηση των εμφρακτικών υλικών 3) επιτυγχάνεται καλύτερη επαφή εμφρακτικού υλικού και οδοντικών τοιχωμάτων κατά την αποκατάσταση του δοντιού.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας Προστασία της έμφραξης των ριζικών σωλήνων Υλικά προσωρινής έμφραξης της μύλης Προσωρινό εμφρακτικό υλικό (τύπου Cavit) Οξυφοσφωρική κονία Υαλοϊονομερής κονία κ.α. Μετά την αποκοπή των κώνων γουταπέρκας αντίστοιχα με το στόμιο του ρ.σ. (άσπρο βέλος) και τη συμπίεση τους, τοποθετούμε στο μυλικό θάλαμο ένα πολύ ανθεκτικό προσωρινό εμφρακτικό υλικό (κόκκινο βέλος) ή κατασκευάζουμε τη μόνιμη έμφραξη, εφόσον δε χρειάζεται να τοποθετηθεί ενδορριζικός άξονας.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας ΜΗ ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ Η έμφραξη ξεπερνά το μήκος εργασίας και φθάνει στο ακρορριζικό τρήμα. ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ Η έμφραξη φθάνει στο μήκος εργασίας και σταματά στην ακρορριζική στένωση.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλάγια συμπύκνωση των κώνων γουταπέρκας ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!! Η μόνιμη αποκατάσταση της μύλης του Ενδοδοντικά Θεραπευμένου δοντιού να τοποθετείται το συντομότερο δυνατό. Μετά την έμφραξη των ρ.σ. τοποθετείται η μόνιμη αποκατάσταση της μύλης στο ενδοδοντικά θεραπευμένο δόντι το συντομότερο δυνατό (έμφραξη, στεφάνη κ.α.). Τότε και μόνο προστατεύεται αποτελεσματικά και σε βάθος χρόνου η έμφραξη των ρ.σ., με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για μία σωστά κατασκευασμένη μυλική αποκατάσταση.

Αξιολόγηση της έμφραξης Γίνεται Ακτινογραφικά και αφορά την ποιότητα της έμφραξης Και όχι την ποιότητα της θεραπείας!!! Αξιολογείται η έκταση του εμφρακτικού υλικού εντός του ρ.σ.: 1 ον - κατά μήκος: το εμφρακτικό υλικό πρέπει να είναι πάντα εντός του ρ.σ. και να απέχει από το ακτινογραφικό ακρορρίζιο 0.5-2 χιλ. και 2 ον - κατά πλάτος: η ακτινογραφική εμφάνιση του υλικού πρέπει να είναι πυκνή χωρίς κενά μεταξύ αυτού και των τοιχωμάτων του ρ.σ. ούτε στη μάζα του ίδιου του υλικού. Χρήσιμη είναι η λήψη δύο ακτινογραφιών με διαφορετική οριζόντια γωνία.

Αξιολόγηση της έμφραξης Ο ακτινογραφικός έλεγχος της ποιότητας της έμφραξης των ρ.σ. είναι απαραίτητος και επιτυγχάνεται με τη τελική ακτινογραφία. Μία δεύτερη τελική ακτινογραφία με διαφορετική οριζόντια γωνία (βέλος) δίνει επιπλέον πληροφορίες ως προς την ποιότητα της έμφραξης ( και στους δύο εγγύς ρ.σ. σωλήνες σε αυτόν το γομφίο της κάτω γνάθου).

Αξιολόγηση της έμφραξης Α Β Α Β Στην παρειογλωσσική λήψη (ακτινογραφία Α) εμφανίζονται κενά μεταξύ της γουταπέρκας και του τοιχώματος του ρ.σ. Στην εγγύς-άπω λήψη (Β) εμφανίζονται πολλά κενά σε όλο το μήκος του ρ.σ. Στην παρειογλωσσική λήψη (ακτινογραφία Α) το υλικό της έμφραξης του ρ.σ. εμφανίζεται πολύ πυκνό. Στην εγγύς-άπω λήψη (Β) εμφανίζονται κενά στο μέσο τριτημόριο.

Αξιολόγηση της έμφραξης Ακτινογραφικά ικανοποιητική έμφραξη του ριζικού σωλήνα. Αυχενικό 3μόριο Μέσο 3μόριο Ακρορ/κό 3μόριο ΚΕΝΟ Παρά ταύτα με τη μικροσκοπική εξέταση, δηλ. στην πραγματικότητα, πολλές φορές παρατηρούνται αρκετά κενά σε όλα τα επίπεδα. Τούτο μας διδάσκει τη σημασία της πιστής τήρησης και σωστής τέλεσης όλων των διαδικασιών με σκοπό την επίτευξη ερμητικής έμφραξης.

Αξιολόγηση της έμφραξης Επομένως, ένας καλά εμφραγμένος ρ.σ. θα πρέπει: να είναι «ερμητικά» γεμάτος και στις τρεις διαστάσεις του χώρου, με ελάχιστη ποσότητα φυράματος, συμπαγή εμφάνιση της μάζας του υλικού, κατά το δυνατό πλησιέστερα στην οδοντινο-οστεϊνική ένωση.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Hata G,Kawazoe S,Toda T,Weine FS:Sealing ability of Thermafil with and without sealer.j Endodont 1992,18:322-26. Pallares A,Faus V,Glickman GN:The adaptation of mechanically softened gutta-percha to the canal walls in the presence or absence of smear layer:a scanning electron microscopic study.int Endod J 1995;28:266-72. Βαλαβάνης Δ.,Τσαγκρής Α.,Κοζυράκης Κ:Ιn vitro σύγκριση και αξιολόγηση των τεχνικών έμφραξης του ριζικού σωλήνα του Thermafil και της πλάγιας συμπύκνωσης κώνων γουταπέρκας.οδοντοστοματολογική Πρόοδος 1996 50(1):38-44. Χανιώτης Α:Η επίδραση της τεχνικής έμφραξης των ριζικών σωλήνων στη μικροδιείσδυση.μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Αθήνα 2003. Cohen S.& Hargreaves K. Pathways of the pulp. 9 th ed., Mosby, St. Louis, 2006:358-99. Μόρφης Α., Γεωργοπούλου Μ., Κερεζούδης Ν. Σημειώσεις για την Ενδοδοντία Ι σ.190-203. Μπελτές Π. Οδηγός ενδοδοντίας, μέρος Ι, προκλινική Ενδοδοντία. Univer. Studio Press, Θεσσαλονίκη 2008. Συκαράς Σ. Ενδοδοντία. 3 η έκδοση, ιατρικές εκδόσεις «Ζήτα». Αθήνα 2007. Τσάτσας Β. Σύγχρονη Ενδοδοντία, εκδόσεις Παρισιάνου. Αθήνα 1988. Τσάτσας Β., Νιαμονητός Κ., Εργαστηριακός Οδηγός Ενδοδοντίας σ. 118-34.

Για το Σεμινάριο αυτό συνεργάσθηκαν οι: Οικονόμου Ι. Λέκτορας Χαμπάζ Μ. Αναπλ. Καθηγητής Μόρφης Α. Αναπλ. Καθηγητής