ΤΑΞΗ: Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Συροπούλου Ελεάνα ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: / /2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Η ποσότητα του DNA είναι α. διπλάσια στα νευρικά κύτταρα σε σχέση µε τα ηπατικά του ίδιου οργανισµού. β. η µισή στα διπλοειδή κύτταρα σε σχέση µε τα απλοειδή. γ. ίδια σε όλα τα είδη των σωµατικών κυττάρων ενός οργανισµού. δ. συνήθως µικρότερη στους περισσότερο εξελιγµένους οργανισµούς. Α2. Η ινσουλίνη είναι µια ορµόνη που ρυθµίζει α. τον µεταβολισµό των πρωτεϊνών. β. τη συγκέντρωση των αλάτων στα ούρα. γ. τον µεταβολισµό των υδατανθράκων στο αίµα. δ. τη συγκέντρωση της χοληστερόλης στο αίµα. Α3. Τα διαγονιδιακά ζώα χρησιµοποιούνται για την παραγωγή α. αυξητικής ορµόνης. β. µικροβιακής βιοµάζας. γ. νουκλεϊκών οξέων. δ. σακχάρων. Α4. Οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες α. κόβουν το DNA σε καθορισµένες θέσεις. β. παράγονται από βακτήρια. γ. προστατεύουν το βακτήριο από την εισβολή ξένου DNA. δ. όλα τα παραπάνω. Α5. Το πλασµίδιο Ti α. υπάρχει σε πολλά είδη βακτηρίων. β. βρίσκεται στο βακτήριο Agrobacterium tumefaciens. γ. ενσωµατώνεται στο γενετικό υλικό των ζωϊκών κυττάρων. δ. αποµονώνεται από τους ιούς. Σελίδα 1 από 6
Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να ταξινοµήσετε τις παρακάτω µορφολογικές δοµές του γενετικού υλικού ενός ευκαρυωτικού κυττάρου αρχίζοντας από το µικρότερο προς το µεγαλύτερο βαθµό συσπείρωσης: 1. ινίδια χρωµατίνης 2. µεταφασικά χρωµοσώµατα 3. «χάντρες» νουκλεοσωµάτων 4. διπλή έλικα DNA 5. αδελφές χρωµατίδες Μονάδες 5 Β2. Ποιος είναι ο ρόλος της περιοριστικής ενδονουκλεάσης EcoRI στην τεχνολογία του ανασυνδυασµένου DNA; Μονάδες 6 Β3. Να αναφέρετε τα βήµατα που απαιτούνται για την παραγωγή µιας φαρµακευτικής πρωτεΐνης ανθρώπινης προέλευσης από ένα διαγονιδιακό ζώο. Μονάδες 6 Β4. Tι είναι χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώµατος; (Μονάδες 4). Πώς συµβάλλει η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώµατος στη µελέτη της εξέλιξης του; (Μονάδες 4) Μονάδες 8 Σελίδα 2 από 6
ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται η ανάπτυξη του βακτηρίου E. coli σε διαφορετικούς βιοαντιδραστήρες. Στον δύο βιοαντιδραστήρα Α η θερµοκρασία της καλλιέργειας είναι 37 C και στον βιοαντιδραστήρα Β η θερµοκρασία της καλλιέργειας είναι 20 C. Όλες οι άλλες συνθήκες ανάπτυξης, καθώς και η ποσότητα και ποιότητα του θρεπτικού υλικού, είναι ίδιες. Γ1α. Ποια είναι η απαραίτητη πηγή αζώτου και ποια είναι η απαραίτητη πηγή άνθρακα για την ανάπτυξη του µικροοργανισµού E. coli ; (µονάδες 4) Γ1β. Με βάση την Εικόνα 1, να προσδιορίσετε σε ποιο βιοαντιδραστήρα αντιστοιχεί η καθεµία από τις καµπύλες ανάπτυξης I και ΙΙ. Να προσδιορίσετε ποια είναι η καταλληλότερη θερµοκρασία για την ανάπτυξη του συγκεκριµένου είδους µικροοργανισµού. (µονάδες 5) Γ1γ. Με βάση την Εικόνα 1, να προσδιορίσετε τη χρονική περίοδο κατά την οποία παράγονται χρήσιµα προϊόντα στον βιοαντιδραστήρα Α. (µονάδες 3) Μονάδες 12 Σελίδα 3 από 6
Γ2. Το παρακάτω γενεαλογικό δέντρο απεικονίζει τον τρόπο µε τον οποίο κληρονοµείται µια µονογονιδιακή ασθένεια στον άνθρωπο. Γ2α. Η ασθένεια αυτή οφείλετε σε επικρατές η υπολειπόµενο γονίδιο; Κληρονοµείται ως αυτοσωµικός ή φυλοσύνδετος χαρακτήρας; Να αιτιολογήσετε σύντοµα την κάθε απάντηση σας. (µονάδες 4) Γ2β. Να γράψετε τους πιθανούς γονότυπους όλων των µελών της οικογένειας που απεικονίζονται στο παραπάνω γενεαλογικό δέντρο. (µονάδες 5) Γ2γ. Το ζευγάρι II2, II3 αποκτά δεύτερο παιδί σύνδροµο Klinefelter. Πόσα συνολικά µόρια DNA περιέχονται στα χρωµοσώµατα που απεικονίζονται στον καρυότυπο του παιδιού µε σύνδροµο Klinefelter; Να εξηγήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 4) Μονάδες 13 Σελίδα 4 από 6
ΘΕΜΑ Δ Σ ένα µόριο DNA ευκαρυωτικού κυττάρου υπάρχουν δύο γονίδια Α και Β, όπως φαίνεται στο σχήµα: 1α. Να µεταφέρετε το σχήµα στο τετράδιό σας και να ορίσετε τους προσανατολισµούς των αλυσίδων του DNA. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 4) 1β. Τα γονίδια Α και Β µεταγράφονται σε RNA. Να ορίσετε τους προσανατολισµούς του RNA. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 6) 1γ. Ποια είναι η κωδική αλυσίδα για το γονίδιο Α και ποια για το Β; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 4) 1δ. Να ορίσετε τη θέση του υποκινητή για κάθε γονίδιο µε ένα βέλος. (µονάδες 2) Μονάδες 16 Σελίδα 5 από 6
Δ2. Στο παρακάτω σχήµα απεικονίζεται µια θηλιά αντιγραφής. Δ2α. Ποια από τα τµήµατα Α, Β, Γ και Δ αντιγράφονται συνεχώς και ποια αντιγράφονται ασυνεχώς; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 6) Δ2β. Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών κυττάρων αν και είναι πολύ µεγαλύτερο από το γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων, αντιγράφεται πολύ γρήγορα. Για ποιο λόγο συµβαίνει αυτό; (µονάδες 3) Μονάδες 9 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Σελίδα 6 από 6