Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΣΕΡΡΕΣ) ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΣΕΡΡΕΣ) ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΡΙ-ΚΡΙ Α.Ε., ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε., ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε. ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΚΙΟΥΡΤΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ, ΓΙΑΝΝΙΚΗ ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΜΑΡΙΑ ΕΠΟΠΤΗΣ: ΑΘΙΑΝΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΕΡΡΕΣ ΜΑΙΟΣ 2014

Σ αυτούς που έφυγαν και μας άφησαν και σ αυτούς που θα έρθουν

Περιεχόμενα Περιεχόμενα...1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ...4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 1.1 Χρηματοοικονομική ανάλυση...5 1.2 Ισολογισμός...6 1.3 Ταξινόμηση στοιχείων ενεργητικού και παθητικού...6 1.4 Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης...10 1.5 Πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων...11 1.6 Προσάρτημα...12 1.7 Κατάσταση ταμειακών ροών...13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ...13 2.1 Είδη ανάλυσης που χρησιμοποιούνται...13 2.2 Αριθμοδείκτες ρευστότητας...14 2.3Αριθμοδείκτες δραστηριότητας...15 2.4Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας...17 2.5Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας...18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3:ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΡΙ-ΚΡΙ Α.Ε.,ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. ΚΑΙ ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε...19 3.1 ΠΡΟΦΙΛ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ...19 3.2 Οριζόντια και κάθετη ανάλυση ισολογισμών εταιρείας ΚΡΙ ΚΡΙ για τα έτη 2008-2012...23 3.3 Οριζόντια και κάθετη ανάλυση αποτελεσμάτων χρήσεως εταιρείας ΚΡΙ ΚΡΙ για τα έτη 2008-2012...30 3.4 Ανάλυση αριθμοδεικτών εταιρείας ΚΡΙ ΚΡΙ για τα έτη 2008-2012...32 3.5 Ανάλυση αριθμοδεικτών εταιρείας ΝΕΟΓΑΛ για τα έτη 2008-2012...36 3.6 Ανάλυση αριθμοδεικτών εταιρείας ΣΕΡΓΑΛ για τα έτη 2008-2012...39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4:ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...43 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...46 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...47 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...47 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...48 1

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...49 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...49 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...50 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...51 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...51 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...52 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...53 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...53 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...55 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...55 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...55 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...57 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...57 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...57 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...60 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...61 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...61 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...64 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...65 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...65 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...68 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...69 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...69 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...72 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...73 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...73 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...76 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...78 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...78 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008...79 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...81 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...81 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009...83 2

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...84 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...84 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010...86 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...87 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...87 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011...89 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ...90 ΑΠΟ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΕΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...90 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012...92 3

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αντικείμενο της πτυχιακής αυτής εργασίας είναι η ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και η ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων µιας επιχείρησης. Σκοπός της εργασίας είναι η κατανόηση µιας συγκεκριμένης μεθόδου χρηματοοικονομικής ανάλυσης, των αριθμοδεικτών. Στο πρώτο και στο δεύτερο κεφάλαιο, τα οποία αποτελούν και το θεωρητικό υπόβαθρο της συγκεκριμένης εργασίας,, αρχικά αναλύονται κάποιες έννοιες και στη συνέχεια παρουσιάζονται αναλυτικά οι αριθμοδείκτες όπου αποτυπώνεται ο τύπος τους και περιγράφεται η συμπεριφορά τους και τα συμπεράσματα που µπορούµε να βγάλουµε από τον καθένα. Στο τρίτο κεφάλαιο το οποίο είναι το πρακτικό μέρος της εργασίας μας, διερευνούμαι µε τη χρήση των αριθµοδεικτών τις πληροφορίες τις οποίες αντλούµε από τις οικονοµικές καταστάσεις της ΚΡΙ ΚΡΙ Α.Ε. για µια σειρά ετών, ώστε να έχουµε µια εικόνα της πορείας της συγκεκριμένης εταιρείας. Τέλος στο τέταρτο κεφάλαιο έχουμε τα συμπεράσματα από την ανάλυση της εταιρείας ΚΡΙ ΚΡΙ, τα οποία τα συγκρίνουμε με τις εταιρείες ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. και ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε. Τα δύο µέλη της οµάδας έφεραν σε πέρας την πτυχιακή εργασία που τους ανατέθηκε αφού συνεργάστηκαν και δούλεψαν από κοινού κάθε τµήµα της εργασίας. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Αθιανό Στέργιο για την υποδειγματική συνεργασία και την άριστη επιστημονική καθοδήγηση κατά τη διάρκεια εκπόνησης αυτής της πτυχιακής εργασίας. Επίσης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις οικογένειες μας για την αμέριστη συμπαράσταση που μας παρείχαν όλα αυτά τα χρόνια της φοίτησής μας καθώς και τους συντρόφους μας και τους φίλους μας για την υπομονή και την κατανόηση που επέδειξαν καθ όλη την διάρκεια των σπουδών μας. Αυτή η εργασία αφιερώνεται σ αυτούς που έφυγαν και μας άφησαν νωρίς, σ αυτούς που είναι ακόμα εδώ μαζί μας και σ αυτούς που θα έρθουν. 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Χρηματοοικονομική ανάλυση Ο όρος ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων σημαίνει τη σύγκριση κατά αξία των διαφόρων ομαδοποιημένων στοιχείων του ισολογισμού προς το σύνολό τους ή προς την αξία ορισμένης ομάδας στοιχείων και ακόμη προς τα στοιχεία άλλου ή άλλων ισολογισμών της ίδιας ή ομοειδούς επιχειρήσεως. Σκοπός της χρηματοοικονομικής ανάλυσης είναι ο προσδιορισμός των δυνατών και αδύνατων σημείων της επιχείρησης και η διαπίστωση του κατά πόσο είναι χρηματοοικονομικά ισχυρή και επικερδής. Η αναγνώριση των δυνατών σημείων είναι σημαντική γιατί βοηθάει την επιχείρηση να χρησιμοποιήσει προς όφελος της τα δυνατά αυτά στοιχεία ενώ με την αναγνώριση των αδυνάτων στοιχείων η επιχείρηση λαμβάνει τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα. Οι σημαντικότερες οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύονται σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ. είναι οι εξής: η κατάσταση του ισολογισμού τέλους χρήσης, η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, ο πίνακας διάθεσης των αποτελεσμάτων και το προσάρτημα. Σύμφωνα με Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα οι οικονομικές καταστάσεις οι οποίες δημοσιεύονται είναι οι εξής: η κατάσταση του ισολογισμού τέλους χρήσης, η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, ο πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων και η κατάσταση ταμειακών ροών. 5

1.2 Ισολογισμός Ο ισολογισμός (balance sheet) μιας επιχείρησης αποτελεί μια έκθεση των στοιχείων του ενεργητικού, του παθητικού και της καθαρής θέσης της επιχείρησης μια δεδομένη χρονική στιγμή, συνήθως την τελευταία μέρα της λογιστικής χρήσης. Με άλλα λόγια, ο ισολογισμός δείχνει τα μέσα που έχει στην κατοχή της η επιχείρηση για την προώθηση της δραστηριότητας της και τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτήθηκε η απόκτηση των μέσων αυτών. Ο ισολογισμός είναι ένας πίνακας που αποτελείται από δύο μέρη. Στην δεξιά πλευρά του πίνακα, δηλαδή στο ενεργητικό, καταχωρούνται όλα τα μέσα που έχει στην κατοχή της η επιχείρηση και τα δικαιώματα που υπάρχουν έναντι τρίτων(π.χ. χρεώστες διάφοροι) ενώ στην αριστερή πλευρά του πίνακα, δηλαδή στο παθητικό, περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τον επιχειρηματία και τους τρίτους(π.χ. τράπεζες). 1.3 Ταξινόμηση στοιχείων ενεργητικού και παθητικού Τα στοιχεία του ενεργητικού ομαδοποιούνται με κριτήριο την ρευστότητα τους, δηλαδή τη ταχύτητα μετατροπής τους σε χρήμα. Οι βασικές κατηγορίες των στοιχείων του ενεργητικού είναι: Α. Οφειλόμενο κεφάλαιο Περιλαμβάνει το υπόλοιπο του οφειλόμενου κεφαλαίου από τους μετόχους. Β. Έξοδα εγκατάστασης Έξοδα πολυετούς αποσβέσεως. Γ. Πάγιο ενεργητικό Περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, τα οποία έχουν ωφέλιμη διάρκεια ζωής μεγαλύτερη από ένα έτος. Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Ενσώματες ακινητοποιήσεις(περιουσιακά στοιχεία που έχουν υλική υπόσταση π.χ. εδαφικές εκτάσεις) Ασώματες ακινητοποιήσεις(περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν υλική υπόσταση π.χ. η υπεραξία της επιχείρησης) 6

Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις(περιουσιακά στοιχεία υπό μορφή αξιόγραφων π.χ. συμμετοχές σε άλλες επιχειρήσεις) Δ. Κυκλοφορούν ενεργητικό Περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης τα οποία προβλέπεται να μετατραπούν σε χρήμα το αργότερο σε ένα έτος στα πλαίσια του κύκλου της επιχείρησης. Τα κυριότερα στοιχεία αυτής της κατηγορίας είναι: Αποθέματα Απαιτήσεις Χρεόγραφα Διαθέσιμα Ε. Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού Οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού είναι λογαριασμοί που δημιουργούνται συνήθως στο τέλος της χρήσης και περιλαμβάνουν έσοδα και έξοδα που δεν αφορούν την χρήση που κλείνει αλλά την επόμενη. Οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού είναι: Έξοδα επομένων χρήσεων Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα Αγορές υπό παραλαβή Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό Λογαριασμοί τάξεως ενεργητικού Με τους λογαριασμούς τάξεως παρακολουθούνται στοιχεία και γεγονότα για πληροφοριακούς λόγους καθώς και γεγονότα που δημιουργούν νομικές δεσμεύσεις, χωρίς να επιφέρουν άμεση ποσοτική μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, η οποία όμως(ποσοτική μεταβολή) είναι δυνατό να επέλθει στο μέλλον. Οι λογαριασμοί τάξεως περιλαμβάνουν τα εξής στοιχεία: Αλλότρια περιουσιακά στοιχεία Χρεωστικοί λογαριασμοί εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών Απαιτήσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών χρεωστικοί 7

Τα στοιχεία του παθητικού ομαδοποιούνται με βάση το χρόνο λήξης των ιδίων και ξένων κεφαλαίων. Οι βασικές κατηγορίες των στοιχείων του παθητικού είναι: Α. Ίδια κεφάλαια Περιλαμβάνει τα ίδια κεφάλαια και τα ξένα κεφάλαια. Ίδια είναι εκείνα που προέρχονται από τους μετόχους ή τους ιδιοκτήτες γενικά της επιχείρησης, ενώ ξένα είναι αυτά που προέρχονται από τρίτους(δανειστές). Τα κυριότερα στοιχεία των ιδίων κεφαλαίων είναι τα εξής: Κεφάλαιο Διαφορές από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο Επιχορηγήσεις-διαφορές λόγω αναπροσαρμογής της αξίας περιουσιακών στοιχείων Αποθεματικά κεφάλαια Αποτελέσματα εις νέον Ποσά προορισμένα για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Β. Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα Περιλαμβάνονται οι προβλέψεις που γίνονται για την αντιμετώπιση ενδεχομένων κινδύνων και εξόδων. Γ. Υποχρεώσεις Περιλαμβάνονται ομαδοποιημένες οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης που λήγουν μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης και οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις που λήγουν μετά το τέλος της επόμενης χρήσης. Τα κύρια στοιχεία αυτής της κατηγορίας, ομαδοποιημένα σε υποκατηγορίες είναι: Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Ομολογιακά δάνεια Δάνεια τραπεζών Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες ή συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις Γραμμάτια πληρωτέα μακροπρόθεσμης λήξης Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 8

Προμηθευτές Γραμμάτια πληρωτέα Προκαταβολές πελατών Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις πληρωτέες στην επόμενη χρήση(χρεολύσια δανείων) Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες και συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις Πιστωτές διάφοροι Δ. Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού Περιλαμβάνονται τα έσοδα επομένων χρήσεων(εισπράχθηκαν στην τρέχουσα χρήση αλλά αφορούν την επόμενη) και τα έξοδα χρήσεως πληρωτέα που αφορούν την τρέχουσα(κλειόμενη) χρήση αλλά δεν πληρώθηκαν. Οι μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού είναι : Έσοδα επομένων χρήσεων Έξοδα χρήσης πληρωτέα Αγορές υπό τακτοποίηση Εκπτώσεις επί πωλήσεων χρήσης υπό διακανονισμό Ε. Λογαριασμοί τάξεως παθητικού Με τους λογαριασμούς τάξεως παρακολουθούνται στοιχεία και γεγονότα για πληροφοριακούς λόγους καθώς και γεγονότα που δημιουργούν νομικές δεσμεύσεις, χωρίς να επιφέρουν άμεση ποσοτική μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, η οποία όμως(ποσοτική μεταβολή) είναι δυνατό να επέλθει στο μέλλον. Οι λογαριασμοί τάξεως περιλαμβάνουν τα εξής στοιχεία: Δικαιούχοι αλλότριων περιουσιακών στοιχείων Πιστωτικοί λογαριασμοί εγγυήσεων και εμπράγματων ασφαλειών Υποχρεώσεις από αμφοτεροβαρείς συμβάσεις Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών πιστωτικοί Η συνοπτική μορφή του ισολογισμού είναι η εξής: 9

1.4 Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης Η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης(income statement or profit and loss account) εμφανίζει το αποτέλεσμα(δηλαδή το κέρδος ή την ζημία) από την δραστηριότητα της επιχείρησης κατά την διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, συνήθως ενός έτους. Το λογιστικό αποτέλεσμα προκύπτει εάν από τα έσοδα που πραγματοποιήθηκαν μέσα στη χρήση, αφαιρέσουμε τα αντίστοιχα έξοδα. Όταν το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι θετικό λέμε ότι η επιχείρηση πραγματοποίησε κέρδη, ενώ όταν το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι αρνητικό λέμε ότι η επιχείρηση πραγματοποίησε ζημίες. Τα αποτελέσματα χρήσης περιλαμβάνουν τις παρακάτω βασικές κατηγορίες στοιχείων: Αποτελέσματα λειτουργίας Χρηματοοικονομικά αποτελέσματα Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα Η συνηθέστερη μορφή της κατάστασης αποτελεσμάτων δίνεται στον ακόλουθο πίνακα: 10

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ Κύκλος εργασιών (-)Κόστος πωληθέντων Μεικτό αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (-)Έξοδα διοίκησης (-)Έξοδα διάθεσης (-)Έξοδα έρευνας και ανάπτυξης Μερικό αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (+)Χρηματοοικονομικά έσοδα (-)Χρηματοοικονομικά έξοδα Ολικό αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (+)Έκτακτα και ανόργανα έσοδα (-)Έκτακτα και ανόργανα έξοδα Κέρδη προ φόρων ή ζημίες χρήσης 1.5 Πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων Ο πίνακας διάθεσης των αποτελεσμάτων(table of appropriation of results) εμφανίζει τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση διέθεσε τα αποτελέσματα της χρήσης. όταν από τα αποτελέσματα χρήσης προκύψουν κέρδη, αυτά διανέμονται σε φόρους, μερίσματα, αποθεματικά κ.τ.λ. με τον τρόπο που παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα. 11

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Καθαρά αποτελέσματα (κέρδη η ζημίες) χρήσεως (-)Φόρος εισοδήματος Κέρδη προς διάθεση Τα κέρδη διατίθενται ως εξής: Τακτικό αποθεματικό Πρώτο μέρισμα Πρόσθετο μέρισμα Αποθεματικό καταστατικού Ειδικό αποθεματικό Έκτακτο αποθεματικό Αφορολόγητα αποθεματικά Αμοιβές μελών διοικητικού συμβουλίου Υπόλοιπο κερδών εις νέο 1.6 Προσάρτημα Το προσάρτημα είναι μία έκθεση που συνοδεύει τις λογιστικές καταστάσεις τέλους χρήσης. Περιλαμβάνει πρόσθετες και επεξηγηματικές πληροφορίες που έχουν ως σκοπό να διευκολύνουν τους ενδιαφερόμενους στη σωστή ανάγνωση και κατανόηση του περιεχομένου των ανωτέρω οικονομικών καταστάσεων καθώς και στον προσδιορισμό της πραγματικής οικονομικής κατάστασης και τα ακριβή αποτελέσματα της επιχείρησης. Το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο ορίζει τα πληροφοριακά στοιχεία που πρέπει να περιέχονται στο προσάρτημα: 12

Στις μεθόδους υπολογισμού των αποσβέσεων Στους κανόνες αποτίμησης των στοιχείων του Ισολογισμού Στις αγορές, βελτιώσεις, προσθήκες και πωλήσεις παγίων στοιχείων Στις μεταβολές των σωρευμένων αποσβέσεων Στη συνδεσμολογία και τους κανόνες λειτουργίας των λογαριασμών Στις παρεκκλίσεις από καθιερωμένες μεθόδους Στο προσωπικό που ασχολήθηκε στη διάρκεια της λογιστικής χρήσης και τις αποδοχές του Η δημοσίευση του προσαρτήματος δεν είναι υποχρεωτική. 1.7 Κατάσταση ταμειακών ροών Η κατάσταση ταμειακών ροών(cash-flow statement) εμφανίζει τις εισροές(εισπράξεις) και τις εκροές(πληρωμές), που πραγματοποίησε η επιχείρηση, κατά την διάρκεια μιας περιόδου, για την οποία καταρτίστηκε η κατάσταση αυτή. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2.1 Είδη ανάλυσης που χρησιμοποιούνται Τα είδη της ανάλυσης τα οποία χρησιμοποιούνται στην ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και που θα χρησιμοποιήσουμε και εμείς, είναι τα εξής: Ανάλυση κοινού μεγέθους: στην ανάλυση κοινού μεγέθους κάθε στοιχείο του ισολογισμού διαιρείται με το σύνολο του ενεργητικού ή του παθητικού, ενώ κάθε στοιχείο της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως διαιρείται με το σύνολο των καθαρών πωλήσεων. Ανάλυση τάσης: στην ανάλυση τάσης βλέπουμε την διαχρονική μεταβολή των στοιχείων από χρονιά σε χρονιά. Ανάλυση αριθμοδεικτών: Αριθμοδείκτης είναι η απλή σχέση ενός κονδυλίου του ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως προς ένα άλλο και εκφράζεται με απλή μαθηματική μορφή. Οι αριθμοδείκτες είναι αναρίθμητοι. Οι 13

κυριότεροι και οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι στη χρηματοοικονομική ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων μπορούν να ταξινομηθούν στις εξής κατηγορίες: Αριθμοδείκτες ρευστότητας( αποτελούν μέρος του κεφαλαίου κίνησης και δείχνουν την ικανότητα της επιχείρησης να εκπληρώνει τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της από τα κυκλοφοριακά στοιχεία). Αριθμοδείκτες δραστηριότητας(χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας της επιχείρησης στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων). Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας(χρησιμοποιούνται για την μέτρηση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης, τη δυναμικότητα των κερδών της και την ικανότητα της διοικήσεως της). Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας(χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της μακροχρόνιας ικανότητας μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και το βαθμό προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της). 2.2 Αριθμοδείκτες ρευστότητας Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το σύνολο των κυκλοφοριακών στοιχείων μιας επιχείρησης με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της. Συγκρίνει τις υποχρεώσεις που είναι πληρωτέες σε 12 μήνες με τα ενεργητικά που είτε είναι είτε θα γίνουν ρευστά στην ίδια χρονική περίοδο. Το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού περιλαμβάνει τα αποθέματα, τις απαιτήσεις, τα χρεόγραφα και τα διαθέσιμα. Το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελούν οι προμηθευτές, τα γραμμάτια πληρωτέα, οι προκαταβολές πελατών, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί κ.τ.λ.. Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας δεν δείχνει μόνο το μέτρο της ρευστότητας μιας επιχείρησης, αλλά και το περιθώριο ασφάλειας που διατηρεί η διοίκηση της για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή κεφαλαίων κίνησης. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας τόσο καλύτερη, από πλευράς ρευστότητας, είναι η θέση της επιχείρησης. 14

Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού μείον τα αποθέματα με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Ο δείκτης αυτός δείχνει την δυνατότητα της επιχείρησης να εξυπηρετήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της ρευστοποιώντας τα αμέσως ρευστοποιήσιμα στοιχεία.αφαιρούνται τα αποθέματα διότι αφενός παρουσιάζουν μεταξύ των κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων την μικρότερη ρευστότητα, αφετέρου από την ρευστοποίηση των αποθεμάτων είναι πολύ πιθανό να προκύψει ζημιά. Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας μας δείχνει πόσες φορές τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το διαθέσιμο ενεργητικό πλέον τα χρηματοοικονομικά προϊόντα με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Εκφράζει την ικανότητα μιας επιχείρησης για την εξόφληση των τρεχουσών και βραχυχρόνιων υποχρεώσεών της με τα μετρητά που διαθέτει. 2.3Αριθμοδείκτες δραστηριότητας ταχύτητα εισπράξεων= Ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας εισπράξεων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε την αξία των πιστωτικών πωλήσεων μιας επιχειρήσεως, μέσα στην χρήση, με το μέσο όρο των απαιτήσεών της. Επειδή όμως συνήθως δεν υπάρχουν στοιχεία για τις πιστωτικές πωλήσεις, καθώς και στοιχεία που να αναφέρονται στο μέσο όρο των χορηγούμενων πιστώσεων, λαμβάνονται υπόψη οι καθαρές πωλήσεις της χρήσεως και το σύνολο των απαιτήσεων, όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό στο τέλος της χρήσεως. Ειδικότερα για την περίπτωση των απαιτήσεων είναι προτιμότερο να πάρουμε το μέσο όρο των απαιτήσεων της αρχής και του τέλους της χρήσεως, διότι οι απαιτήσεις όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό, δηλαδή στο τέλος της χρήσεως δεν δίνουν αντιπροσωπευτική εικόνα για το ύψος αυτών κατά τη διάρκεια της χρήσεως. Ο 15

αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας εισπράξεων δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, εισπράττονται κατά τη διάρκεια της λογιστικής χρήσεως οι απαιτήσεις της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης μέσης περιόδου είσπραξης βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τους μέσους εισπρακτέους λογαριασμούς με τις ετήσιες πωλήσεις και πολλαπλασιάσουμε με το 365. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει σε πόσες ημέρες η επιχείρηση περιμένει να εισπράξει τις απαιτήσεις της, από την στιγμή που πραγματοποιηθήκαν οι πωλήσεις. Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος αυτός, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα είσπραξης, άρα μικρότερος ο χρόνος δέσμευσης των κεφαλαίων, καλύτερη η θέση της επιχείρησης από απόψεως χορηγουμένων πιστώσεων και μικρότερη η πιθανότητα ζημιών από επισφαλείς απαιτήσεις. Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το κόστος πωληθέντων με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων μιας επιχείρησης προς τους προμηθευτές της, με την προϋπόθεση ότι όλες οι αγορές γίνονται με πίστωση. Ο δείκτης αυτός µας δείχνει πόσες φορές κατά µέσο όρο, πληρώνονται κατά τη διάρκεια της χρήσης οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης μέσης διάρκειας παραμονής βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων με το κόστος πωληθέντων και το πολλαπλασιάσουμε με το 365. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές μέσα στη χρήση ανανεώθηκαν οι ληφθείσες από την επιχείρηση πιστώσεις ή άλλως πόσες φορές το κόστος πωληθέντων καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το σύνολο των καθαρών πωλήσεων μιας χρήσεως με το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεως, που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της χρήσεως αυτής. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει αν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχείρηση σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιεί. Ο 16

αριθμοδείκτης αυτός πρέπει να συγκρίνεται με τον αντίστοιχο μέσο όρο του κλάδου όπου ανήκει η συγκεκριμένη επιχείρηση. Ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το κόστος των πωληθέντων προϊόντων ή εμπορευμάτων μιας επιχείρησης με το μέσο όρο των αποθεμάτων των προϊόντων ή εμπορευμάτων της. Ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της μέσα στην χρήση. 2.4Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Ο αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου κέρδους βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα μικτά κέρδη της χρήσεως με τις καθαρές πωλήσεις αυτής. Δείχνει δηλαδή τη λειτουργική αποτελεσματικότητα μιας επιχείρησης και την πολιτική τιμών αυτής. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους τόσο καλύτερη από απόψεως κερδών είναι η θέση της επιχείρησης διότι μπορεί να αντιμετωπίσει, χωρίς δυσκολία, μια ενδεχόμενη αύξηση του κόστους των πωλούμενων προϊόντων της. Ένας υψηλός δείκτης μικτού κέρδους δείχνει την ικανότητα της διοίκησης μιας επιχείρησης να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Ο αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη μιας χρήσης με το σύνολο των καθαρών πωλήσεων της. Ο αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου κέρδους δείχνει το ποσοστό του καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μια επιχείρηση από τις πωλήσεις της, δηλαδή δείχνει το κέρδος από τις λειτουργικές της δραστηριότητες. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη με τα ίδια κεφάλαια και πολλαπλασιάσουμε με 100. Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων δείχνει την αποτελεσματικότητα με την οποία μια επιχείρηση χρησιμοποιεί τα κεφάλαια των ιδιοκτητών της, καθώς παρουσιάζει το 17

μέγεθος των κερδών που δημιουργήθηκε από τα κεφάλαια, που έχουν επενδύσει οι μέτοχοι στην επιχείρηση. Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη της επιχειρήσεως, πριν από την αφαίρεση των χρηματοοικονομικών εξόδων,με το σύνολο των απασχολουμένων κεφαλαίων κατά την χρήση αυτή. Ο αριθμοδείκτης αυτός μετρά την κερδοφόρα δυναμικότητα του συνόλου των απασχολουμένων στην επιχείρηση κεφαλαίων(ιδίων και ξένων)και μπορεί να υπολογιστεί είτε για το σύνολο μιας επιχείρησης είτε για τμήματα αυτής. Ο αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης βρίσκεται εάν διαιρέσουμε το σύνολο του ενεργητικού μιας επιχείρησης με τα ίδια κεφάλαια της. Ο αριθμοδείκτης της οικονομικής μόχλευσης δείχνει το ποσοστό συμμετοχής δανειακών κεφαλαίων στο σύνολο του ενεργητικού. 2.5Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας Ο αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς συνολικά βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης με τα συνολικά της κεφάλαια. Η σχέση αυτή δείχνει το ποσοστό του συνόλου των ενεργητικών στοιχείων μιας επιχείρησης, που έχει χρηματοδοτηθεί από τους φορείς της.. Οι τιμές που παίρνει είναι από 0-100. Οι τιμές που πλησιάζουν προς το 100 είναι προτιμότερες. Ένας υψηλός δείκτης δεν προδιαθέτει αρνητικά για την ρευστότητα στα επόμενα χρόνια αφού από την πλευρά των ξένων κεφαλαίων η πίεση για ταμειακές εκροές για εξυπηρέτηση τους θα είναι χαμηλή και αντιμετωπίσιμη. Επίσης ο δείκτης αυτός δίνει και μια εικόνα της αυτονομίας που μπορεί να έχει μια επιχείρηση και της ανεξαρτησίας της από δανεικά κεφάλαια και άλλους πιστωτές. Ο αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς ξένα βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης με το σύνολο των δανειακών κεφαλαίων της(μακροπρόθεσμες+ βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις). Χρησιμοποιείται για να 18

διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός δείχνει την ασφάλεια που παρέχει η επιχείρηση στους δανειστές της. Εάν ο δείκτης είναι > 1, τότε οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων βρίσκεται εάν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη προ φόρων και τόκων με το σύνολο των τόκων. Δείχνει πόσες φορές καλύπτονται οι τόκοι που πληρώνει η επιχείρηση από τα καθαρά κέρδη της. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα της επιχείρησης να πληρώνει τους τόκους της και τόσο μικρότερος ο κίνδυνος αθετήσεως στην εξόφληση των υποχρεώσεών της. Όσο μικρότερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο μεγαλύτερος είναι ο δανεισμός της επιχείρησης και τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα αποτυχίας της. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3:ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΡΙ-ΚΡΙ Α.Ε.,ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. ΚΑΙ ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε 3.1 ΠΡΟΦΙΛ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΡΙ-ΚΡΙ: Το 1954, ο Γιώργος Τσινάβος ιδρυτής της εταιρείας, ανοίγει ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στις Σέρρες, το οποίο παράγει και διαθέτει παγωτά και είδη ζαχαροπλαστικής στην πόλη. Οι πρώτες διανομές παγωτού γίνονταν με 19

πλανόδιους πωλητές και ειδικά χειροκίνητα καροτσάκια που είχαν ως ψυκτικό μέσο τον πάγο και το αλάτι. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, στη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στην Αθήνα, μεταξύ των άλλων δώρων που του προσφέρθηκαν ήταν και περίφημα αγριοκάτσικα κρι - κρι των Λευκών Όρεων. Το θέμα με τις ανάλογες φωτογραφίες, πήρε διαστάσεις στον Τύπο της εποχής. Τότε γεννήθηκε στον επιχειρηματία η ιδέα να «βαφτίσει» τα παγωτά του «Κρι Κρι» ακολουθώντας τη μόδα της εποχής που ήθελε οι εμπορικές επωνυμίες να είναι ηχοποίητες και επαναλαμβανόμενες. Τα παγωτά Κρι Κρι και ιδιαίτερα το κασσάτο, ένα ιδιαίτερο παγωτό, βασισμένο στο πρόβειο γάλα με πολύ πλούσια γεύση, αρχίζουν να αποκτούν φήμη και εκτός των ορίων των Σερρών. Το 1963, χρονιά κατά την οποία αρχίζουν να τοποθετούνται τα πρώτα ηλεκτρικά ψυγεία με παγωτά στην αγορά των Σερρών, ο Γιώργος Τσινάβος, ιδρυτής της Κρι Κρι απεβίωσε και τη μικρή επιχείρηση ανέλαβαν η σύζυγός του και ο αδελφός του Σπύρος. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1968, οι εγκαταστάσεις της μικρής τοπικής εταιρείας μεταφέρονται σε νέους ιδιόκτητους χώρους, ενώ τρία χρόνια μετά, το 1971, η εταιρεία αποκτά την πρώτη αυτόματη γραμμή παραγωγής παγωτού, σηματοδοτώντας έτσι την αρχή μιας νέας εποχής, καθώς μέχρι τότε η παραγωγή γινόταν με το χέρι. Οι δεκαετίες 80 και 90 διαγράφουν την μετέπειτα πορεία της εταιρείας, αφενός με την κατασκευή του νέου εργοστασίου (1987) και αφετέρου με την παραγωγή γιαούρτης, όταν ξεκινά η παραγωγή παραδοσιακοί πρόβειου και αγελαδινού γιαουρτιού από φρέσκο γάλα του νομού Σερρών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η Κρι Κρι «κατεβαίνει» στην Αττική δημιουργώντας με σταθερά βήματα ένα πανελλαδικό δίκτυο διανομής των προϊόντων της. Το 1997, υλοποιώντας τριετές επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 6 εκατ. Ευρώ, εκσυγχρονίζει τον εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, αυξάνει και βελτιώνει την παραγωγή των προϊόντων της. Τον επόμενο χρόνο, ολοκληρώνεται η κατασκευή αυτόνομου εργοστασίου παραγωγής γιαουρτιού. Το 2000, η Κρι Κρι λανσάρει στην αγορά γιαούρτι σε οικογενειακή συσκευασία, κάτω από την εμπορική επωνυμία «Σπιτικό», και κερδίζει τις πρώτες αναφορές στις έρευνες αγοράς. Λίγο αργότερα, εισέρχεται και στην αγορά του παστεριωμένου γάλακτος, αλλά εκμεταλλευόμενη την ηγετική θέση που ήδη κατείχε στην αγορά του νομού Σερρών, δεν θέλει να υπερβεί τα όριά του. Σήμερα, η Κρι Κρι έχει αναπτύξει το δίκτυο της σε περισσότερους από 40 νομούς της χώρας και στοχεύει να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις αναπτυξιακές της προοπτικές, τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στο εξωτερικό. 20

Παράλληλα με την εξελικτική της πορεία, η Κρι Κρι παραμένει πιστή στην φιλοσοφία ότι οι επιχειρήσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος γενικότερα. Εδώ και χρόνια, έχει αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα κοινωνικής προσφοράς(προγράμματα ΕΚΕ) και παραμένει πιστή στις δεσμεύσεις της για την προστασία του περιβάλλοντος(πρόγραμμα πρόληψης της ρύπανσης και μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δραστηριότητες της). ΣΕΡΓΑΛ: Η ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε. ιδρύθηκε το 1964 από την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος στα πλαίσια της ανάπτυξης των γεωργικών βιομηχανιών για την αξιοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής κα τη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος. Μέτοχοι ήταν η Α.Τ.Ε. με ποσοστό 60% και η Ε.Α.Σ. με ποσοστό 40%. Βασικά προϊόντα της βιομηχανίας ήταν το παστεριωμένο γάλα, το γιαούρτι, το τυρί φέτα και η γραβιέρα. Το 1978-1980 πραγματοποιήθηκε επένδυση για την αύξηση της δυνατότητας παραγωγής γραβιέρας. Το 1995 η βιομηχανία πωλήθηκε μέσα από δημοπρασία στον σημερινό της ιδιοκτήτη οπότε και άρχισε η σταδιακά ανοδική της πορεία. Ένα από τα πρώτα βήματα της νέας διεύθυνσης ήταν να διαφοροποιήσει τη γκάμα προϊόντων της επιχείρησης δίνοντας έμφαση στο φρέσκο γάλα και το παραδοσιακού τύπου γιαούρτι και σταματώντας οριστικά την παραγωγή τυριού φέτας και γραβιέρας. Ο βασικός στόχος ήταν να βελτιώσει επαρκώς την ποιότητα των προϊόντων της ώστε να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της απέναντι στις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου. Ο στόχος αυτός επετεύχθη αρχικά όταν η εταιρεία κατάφερε να πιστοποιηθεί για τη χρήση μη μεταλλαγμένων πρώτων υλών και τελικά όταν το 2000 κατάφερε να εφαρμόσει και να πιστοποιήσει ένα σύστημα διαχείρισης ποιότητας ISO 9001 που είναι το διεθνές πρότυπο για την ποιότητα το οποίο ορίζει τις απαιτήσεις σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να λειτουργεί μια επιχείρηση ώστε το τελικό προϊόν της να κρίνεται ικανοποιητικό τόσο από τους πελάτες της όσο και από τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη. Αυξάνοντας λοιπόν την παραγωγή της κατάφερα να επεκτείνει το δίκτυο διανομής της και στη Θεσσαλονίκη όπου και συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ κατακτώντας ένα συνεχώς αυξανόμενο μερίδιο αγοράς. Το 2005 στο ήδη υπάρχον σύστημα ποιότητας εντάχθηκε και το ISO 22000 που αποτελεί πρότυπο για τη διαχείριση της ασφάλειας των τροφίμων. Την ίδια χρονιά η ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε. πρωτοπορώντας για τα δεδομένα της πόλης των Σερρών εντάσσει το φυσικό αέριο σε όλη τη διαδικασία παραγωγής της με σκοπό να μειώσει το ανθρακικό της αποτύπωμα, διασφαλίζοντας έτσι την προστασία του περιβάλλοντος. Όλες αυτές οι ενέργειες για την διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων είχαν σαν αποτέλεσμα τον χαρακτηρισμό της εταιρείας με πράσινη βούλα από την GREEN PEACE και την βαθμολόγηση της με 10/10 από τον ίδιο φορέα. Επόμενο βήμα για την επιχείρηση ήτα να αυξήσει την γκάμα των προϊόντων της παράγοντας πλέον και γιαούρτια ευρωπαϊκού τύπου και αριάνι. Τον Αύγουστο του 2008 ξεκίνησε μια επένδυση 7.000.000 πλήρους εκσυγχρονισμού και αυτοματοποίησης της διαδικασίας 21