Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική ανάλυση

Transcript

1 Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική ανάλυση Αλεξόπουλος Γιώργος Μάιος-Ιούνιος Ορισμός - οικονομική θέση, - ενδιαφερόμενοι, - λήψη αποφάσεων 2 1

2 Τι είναι η Χρηματοοικονομική Ανάλυση; Τι Σχέση έχει με τη λογιστική; Χρηματοοικονομική ανάλυση είναι η ανάλυση που σκοπός της είναι ο προσδιορισμός των δυνατών και αδύνατων σημείων της επιχείρησης και η διαπίστωση του κατά πόσο είναι χρηματοοικονομικά ισχυρή και επικερδής και ποια η σχέση με τη λογιστική? 2

3 Σημαντική πηγή πληροφοριών για τη διενέργεια της χρηματοοικονομικής ανάλυσης αποτελούν οι λογιστικές καταστάσεις (ή αλλιώς καταστάσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης) οι οποίες είναι το αποτέλεσμα της λογιστικής διαδικασίας Ποιοι ενδιαφέρονται για την χρηματοοικονομική ανάλυση? Όλοι όσοι ενδιαφέρονται για την οικονομική θέση της επιχείρησης και ενδεχομένως έχουν σκοπό να λάβουν κάποιες αποφάσεις: Δανειστές της οικονομικής μονάδας Η διοίκηση της οικονομικής μονάδας Μέτοχοι Επενδυτές Ελεγκτές λογιστικών καταστάσεων Οικονομικοί αναλυτές χρηματιστές Αναλυτές Μ&Ας Διάφορες άλλες ομάδες ενδιαφερομένων 3

4 Τι εννοούμε όταν λέμε Οικονομική Θέση??? Εννοούμε κυρίως: Οικονομική Θέση Τη δυνατότητα της οικονομικής μονάδας να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον ακόμα και στην περίπτωση εκείνη που επικρατούν διαφορετικές συνθήκες από εκείνες που υπήρχαν τη στιγμή που πραγματοποιήθηκε η ανάλυση Τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των πιθανών παρουσιαζόμενων ευκαιριών, χρησιμοποιώντας κεφάλαια από ίδιες πηγές, ή εκδίδοντας νέους τίτλους μετοχών ή ομολογιών ή ακόμα αντλώντας κεφάλαια προσφεύγοντας στον τραπεζικό δανεισμό 4

5 Ποιοι είναι οι σκοποί των «δανειστών» της οικονομικής μονάδας??? Δανειστές Πιστωτές Πιστοληπτική Ικανότητα οι δανειστές & οι πιστωτές μιας οικονομικής μονάδας ενδιαφέρονται, πρωτίστως, για την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της Δανειστές εννοούμε όλους εκείνους που με τον ένα ή άλλο τρόπο δανείζουν στην οικονομική μονάδα κεφάλαια Η πίστωση που δίνεται από τους προμηθευτές πρώτων υλών και εμπορευμάτων ή από άλλα πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες στην επιχείρηση αποτελεί μια μορφή δανεισμού 5

6 Οι δανειστές της επιχείρησης μπορεί να είναι βραχυχρόνιοι αλλά και μακροχρόνιοι. Αλλάζει αυτό την προσέγγισή τους για την χρηματοοικονομική ανάλυση??? Βραχυχρόνιοι Πιστωτές (Ι) Γενικώς, μπορεί να τηρούνται διάφοροι μέθοδοι αναλύσεως που δίνουν κάθε φορά έμφαση στα στοιχεία εκείνα που εξυπηρετούν τον επιδιωκόμενο σκοπό Οι βραχυχρόνιοι πιστωτές μιας οικονομικής μονάδας ενδιαφέρονται, ΠΑΝΩ ΑΠ ΌΛΑ, για την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Αυτό συμβαίνει γιατί οι πιστωτές της επιχείρησης ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν την καταβολή από την οικονομική μονάδα τόσο των τόκων όσο και του δανειακού κεφαλαίου 6

7 Βραχυχρόνιοι Πιστωτές (ΙΙ) Ενδιαφέρονται για τη δυνατότητα (ή αλλιώς για τα περιθώρια) ρευστοποίησης κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, δηλαδή για το επίπεδο ρευστότητας της επιχείρησης. Το κυκλοφορούν ενεργητικό περιλαμβάνει τα αποθέματα, τις απαιτήσεις και τα διαθέσιμα, στοιχεία που μπορούν να ρευστοποιηθούν και να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της επιχείρησης Οι μακροχρόνιοι δανειστές σε ποια στοιχεία. δίνουν έμφαση??? 7

8 Μακροχρόνιοι Πιστωτές (Ι) Ενδιαφέρονται για τη διάρθρωση των κεφαλαίων της οικονομικής μονάδας, προκειμένου να γνωρίζουν το βαθμό ασφάλειας που απολαμβάνουν. Δίνουν έμφαση στη σχέση ιδίων προς δανειακά (ξένα) κεφάλαια καθώς η σχέση αυτή αποτελεί ένδειξη της επάρκειας ή μη των ιδίων κεφαλαίων μιας οικονομικής μονάδας. Αποτυπώνει επίσης το βαθμό ασφάλειας που οι πιστωτές της απολαμβάνουν στην περίπτωση μελλοντικών ζημιών Μακροχρόνιοι Πιστωτές (ΙΙ) Εκείνο που ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι μακροχρόνιοι οικονομικοί δείκτες της επιχείρησης, όπως είναι η διάρθρωση των κεφαλαίων της, τα τρέχοντα και μελλοντικά της κέρδη. Επιδιώκεται μια λεπτομερέστερη ανάλυση των στοιχείων, η οποία παρέχει προβλέψεις για τις μελλοντικές εισροές κεφαλαίων, την οικονομική θέση της οικονομικής μονάδας σύμφωνα με ορισμένες προϋποθέσεις, τη δυνατότητά της να διατηρεί τη συγκεκριμένη οικονομική κατάσταση και κάτω από διαφορετικές οικονομικές συνθήκες καθώς επίσης και τη δυναμικότητα των κερδών της. 8

9 Και αν σκοπός της χρηματοοικονομικής ανάλυσης είναι η παροχή πληροφοριών στη διοίκηση της οικονομικής μονάδας, σε ποιες πληροφορίες θα δοθεί έμφαση??? Διοίκηση Επιχείρησης Η διοίκηση ενδιαφέρεται να προσδιορίσει την οικονομική της κατάσταση, την κερδοφόρα δυναμικότητά της καθώς και την εξέλιξή της μελλοντικά Οι διοικούντες έχουν το πλεονέκτημα ότι διαθέτουν όλες τις δυνατές πληροφορίες για την επιχείρηση σε συνεχή βάση Στόχος της ανάλυσης αποτελεί κυρίως η εξαγωγή συμπερασμάτων για την χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης (π.χ. ρευστότητα) αλλά και η αξιολόγηση της αποδοτικότηταςαποτελεσματικότητάς της 9

10 Οι μέτοχοι της επιχείρησης μπορεί να έχουν θέση και στη διοίκηση, μπορεί και όχι Σε κάθε περίπτωση είναι επενδυτές που έχουν εισφέρει στην επιχείρηση. Επενδυτές είναι και όσοι ενδεχομένως θα εισέφεραν στην επιχείρηση. Όλοι αυτοί σε τι δίνουν έμφαση??? Μέτοχοι - Επενδυτές Οι μέτοχοι έχοντας επενδύσει κεφάλαια στην επιχείρηση, αλλά και οι επενδυτές που μπορεί να επενδύσουν, ενδιαφέρονται για το σύνολο της δραστηριότητας: Την οικονομική της κατάσταση Τη διάρθρωση των κεφαλαίων της, και Την κερδοφόρα δυναμικότητά της αφού όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα για την εκτίμηση της αξίας των μετοχών μίας οικονομικής μονάδας Συγχρόνως ενδιαφέρονται για τα κέρδη που η επιχείρηση θα εμφανίζει μελλοντικά και την εξέλιξή τους διαχρονικά και γενικότερα για την σπουδαιότητά της μέσα στον κλάδο 10

11 Οι ελεγκτές τι Θα αναλύσουν??? Ελεγκτές Οι ελεγκτές (εσωτερικοί και εξωτερικοί) ασχολούνται με τον έλεγχο των οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων και τελικά διατυπώνουν τα πορίσματά τους σχετικά με την ακρίβειά τους Ελέγχουν προκειμένου να εντοπίσουν τυχόν, ηθελημένα ή μη, σφάλματα αλλά και ατασθαλίες που αν δεν εντοπισθούν δίνουν μια εσφαλμένη εικόνα της οικονομικής μονάδας 11

12 Υπάρχουν άλλοι ενδιαφερόμενοι να αναλύσουν μια οικονομική μονάδα??? Χρηματιστηριακοί αναλυτές Εργαζόμενοι Εφοριακοί-Υπουργεία- Συνδικάτα Έσοδα του κράτους Οικονομική Πολιτική Συλλογικές συμβάσεις εργασίας Όλα τα παραπάνω + εύλογη αξία. Στην περίπτωση εξαγοράς ή συγχώνευσης, η ανάλυση περιλαμβάνει και την εκτίμηση άϋλων περιουσιακών στοιχείων όπως είναι η φήμη και πελατεία Οι εργαζόμενοι ενδιαφέρονται από τη μεριά τους κυρίως για την μακροχρόνια σταθερότητα και προοπτική της συνδέονται με την ικανότητα της να τους καταβάλλει αμοιβές και να προσφέρει απασχόληση 12

13 Όλες αυτές οι ομάδες ενδιαφερομένων μπορεί να δίνουν έμφαση σε διαφορετικά πράγματα, αλλά είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήσουν πολλές κοινές πληροφορίες και μεθόδους ανάλυσης. Στόχος όλων αποτελεί η ΑΝΑΛΥΣΗ που θα βοηθήσει στη ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ!!! ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 13

14 Ποια είναι τα είδη Χρηματοοικονομικής ανάλυσης? Διάκριση ανάλογα με τα στάδια διενέργειας της ανάλυσης Εννοούμε τον έλεγχο της Τυπική Ανάλυση εξωτερικής διάρθρωσης του ισολογισμού και του λογαριασμού των αποτελεσμάτων χρήσης. Ουσιαστική Ανάλυση Προηγείται της ουσιαστικής και προβαίνει σε τυχόν διορθώσεις, ομαδοποιήσεις, στρογγυλοποιήσεις, ανακατατάξεις, κ.λπ. Αν και στηρίζεται στα δεδομένα της τυπικής ανάλυσης, επεκτείνεται και στη δημιουργία και επεξεργασία κάποιων αριθμοδεικτών, οι οποίοι δείχνουν την πραγματική εικόνα της οικονομικής μονάδας 14

15 Διάκριση ανάλογα με τη θέση του αναλυτή Εσωτερική Εξωτερική Είναι η ανάλυση που γίνεται από πρόσωπα που έχουν άμεση σχέση με την οικονομική μονάδα και μπορούν ανά πάσα στιγμή να έχουν πρόσβαση στα λογιστικά της βιβλία και να ελέγχουν τους επιμέρους λογαριασμούς και λογιστικά έγγραφα Είναι η ανάλυση που πραγματοποιείται από πρόσωπα τρίτα, βρίσκονται δηλαδή έξω από την επιχείρηση & βασίζονται σε εκείνα μόνο τα στοιχεία που δημοσιεύονται από τις λογιστικές καταστάσεις & τις εκθέσεις του ΔΣ & των ελεγκτών Ανάλυση κοινού μεγέθους Ή αλλιώς. ανάλυση επί τοις εκατό 15

16 Η ανάλυση κοινού μεγέθους είναι τμήμα της διαστρωματικής ή αλλιώς κάθετης ανάλυσης. Τι είναι όμως η συγκεκριμένη ανάλυση??? Ανάλυση «Κοινού Μεγέθους» (Ι) - Προκειμένου να διευκολυνθούν οι συγκρίσεις μεταξύ των στοιχείων μιας οικονομικής μονάδας, για μια σειρά ετών, - Καθώς επίσης και οι συγκρίσεις μεταξύ οικονομικών μονάδων που όμως: έχουν διαφορετικό μέγεθος Οι ισολογισμοί και οι καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως συντάσσονται σε ποσοστά επί τοις εκατό του συνόλου των μεγεθών Εκείνες οι καταστάσεις που παρουσιάζουν τα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων μόνο σε ποσοστά επί τοις εκατό, ονομάζονται καταστάσεις κοινού μεγέθους (Common size statements) ή καταστάσεις 100% 16

17 Ανάλυση «Κοινού Μεγέθους» (ΙΙ) Σε αυτού του είδους την ανάλυση κάθε στοιχείο του ισολογισμού διαιρείται με το σύνολο του ενεργητικού ή του παθητικού και κάθε στοιχείο της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως διαιρείται με το σύνολο των καθαρών πωλήσεων Έτσι στην κατάσταση «κοινού μεγέθους» του ισολογισμού, κάθε στοιχείο παρουσιάζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου του ενεργητικού ή του παθητικού Και στην κατάσταση «κοινού μεγέθους» των αποτελεσμάτων χρήσεως, κάθε στοιχείο παρουσιάζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό των καθαρών πωλήσεων της χρήσεως Φωτοτυπία Ισολογισμός!!!! 17

18 Γιατί να κάνουμε αυτή τη μορφή ανάλυσης? Η ανάγκη για έκφραση των απόλυτων μεγεθών σε ποσοστά επί τοις εκατό, προέκυψε από τη δυσκολία της ανάλυσης: - τόσο των οικονομικών μεγεθών των ισολογισμών και των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσεως - όσο και της παρακολούθησης των μεταβολών των εκάστοτε στοιχείων, από έτος σε έτος, σε σχέση με το σύνολο των μεγεθών των λογιστικών καταστάσεων Σε ποια σημεία δίνουμε έμφαση? 1. Στις πηγές προέλευσης των κεφαλαίων μίας οικονομικής μονάδς ή διαφορετικά στον τρόπο που κατανέμονται τα κεφάλαιά της ανάμεσα στα ίδια κεφάλαια καθώς επίσης και τις βραχυπρόθσμες και μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της 2. Στον τρόπο που κατανέμονται τα κεφάλαια της οικονομικής μονάδας ανάμεσα στα επιμέρους περιουσιακά της στοιχεία (κυκλοφορούν, πάγιο, διαθέσιμο) 18

19 Οφέλη από την ανάλυση κοινού μεγέθους (Ι) 1. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε τον ταχύτερο και ακριβέστερο προσδιορισμό της πραγματικής σπουδαιότητας κάθε στοιχείου 2. Μελετώντας την κατάσταση κοινού μεγέθους μιας επιχείρησης & στη συνέχεια συγκρίνοντάς τον με της κατάσταση άλλης ανταγωνιστικής ή του κλάδου στον οποίο ανήκει, μπορούμε να γνωρίζουμε αν η συγκεκριμένη επιχείρηση έχει κάνει σωστή κατανομή των επενδύσεών της 3. Επιπλέον μέσα από ένα τέτοιο είδος ανάλυσης, μπορούμε να γνωρίζουμε αν η επιχείρηση έχει κατανήμει υψηλό ποσοστό των κεφαλαίων της σε αποθέματα ή απαιτήσεις, ή αν έχει ανεπαρκή κυκλοφοριακά στοιχεία και τα πάγια στοιχεία της είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο του κλάδου στον οποίο ανήκει Οφέλη από την ανάλυση κοινού μεγέθους (ΙΙ) 4. Μέσα από την κάθετη ανάλυση των στοιχείων των λογιστικών καταστάσεων σε ποσοστά επί τοις εκατό πετυχαίνουμε τη διαρθρωτική ανάλυσή τους 5. Μέσα από τις καταστάσεις «κοινού μεγέθους» μπορούμε να γνωρίζουμε τι ποσοστό των πωλήσεων έχει απορροφηθεί από κάθε είδος εξόδου και τι ποσοστό παραμένει σαν κέρδος 6. Να σημειώσουμε ότι για την αξιολόγηση των μεγεθών μιας συγκεκριμένης οικονομικής μονάδας, χρησιμοποιούμε τα μεγέθη μιας ομοειδούς επιχείρησης ή τα αντιπροσωπευτικά μεγέθη του κλάδου, στον οποίο ανήκει η οικονομική μονάδα 19