ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΑΛΑΞΗΣ Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της μάλαξης στους ιστούς και στα διάφορα όργανα του ανθρώπινου σώματος εξαρτώνται : από το είδος των εφαρμοζόμενων χειρισμών. από την εφαρμοζόμενη ένταση, ταχύτητα και διάρκεια. από το αντιμετωπιζόμενο πρόβλημα της μαλασσόμενης περιοχής. από την οργανική κατάσταση του ατόμου. 1. Αποτελέσματα της μάλαξης στο δέρμα Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο αισθητήριο όργανο μας, καλυπτόμενο δε από χιλιάδες νευρικές απολήξεις, βρίσκεται σε στενή σχέση με όλα τα όργανα και τους ιστούς. Αποτελεί το πρώτο στοιχείο του σώματος στο οποίο η επίδραση της μάλαξης είναι άμεση. Η μάλαξη καθιστά το δέρμα απαλό, στιλπνό, επειδή απομακρύνει τα νεκρά επιδερμικά κύτταρα, ενώ βοηθά παράλληλα την άδηλη αναπνοή και την απεκκριτική λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων. Με το μασάζ, το δέρμα καθίσταται ελαστικό εξ αιτίας της καλύτερης θρέψης του και της ταχύτερης ανανέωσης των κυττάρων που είναι αποτέλεσμα της αυξημένης επιφανειακής κυκλοφορίας. 2. Αποτελέσματα της μάλαξης στο μυϊκό σύστημα Με την μηχανική επίδραση της μάλαξης στους μύες, έχουμε : Διέγερση των μυϊκών ινών με σημαντική αύξηση της συσταλτικότητας και της ελαστικότητας τους. Η μεγάλη εισροή αίματος και οξυγόνου, εξ αιτίας της δραστηριοποίησης της αρτηριακής και λεμφικής κυκλοφορίας, βοηθά στην απομάκρυνση των 1
διαφόρων καματογόνων ουσιών (γαλακτικό οξύ) και των προϊόντων του μεταβολισμού. Επιδρά διεγερτικά στα αγγεία και τα νεύρα που βρίσκονται ανάμεσα στους μύες. 3. Αποτελέσματα της μάλαξης στο κυκλοφορικό σύστημα Η κατάσταση του κυκλοφορικού συστήματος κάθε ανθρώπου ορίζεται κατά κύριο λόγο από γενετικούς παράγοντες, όμως μπορεί να επηρεασθεί από τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου, την διατροφή του, την σωματική δραστηριότητα και τη μάλαξη. Η επίδραση της μάλαξης στο κυκλοφορικό είναι άμεση μηχανική και έμμεση αντανακλαστική σ όλο το αγγειακό δίκτυο διαμέσου του νευρικού αγγειοκινητικού συστήματος. Η επιβραδυνόμενη κυκλοφορία μπορεί να βελτιωθεί με δύο τρόπους: Κατάλληλοι χειρισμοί με πιεστική επαφή κατά μήκος των άκρων και του κορμού, βοηθούν την ροή του αίματος από την καρδιά στα άκρα και αντίστροφα, χωρίς να αυξάνουν τον αριθμό των παλμών της καρδιάς. Χειρισμοί ασκούμενοι στην φλεβική κυκλοφορία προκαλούν διεύρυνση των φλεβών και ελαττώνουν τις συμφορήσεις και τις στάσεις με παράλληλη επιτάχυνση της απορρόφησης και αποβολής των διαφόρων αχρήστων μεταβολικών προϊόντων. Η μάλαξη βοηθά τους μύες να χαλαρώσουν, με αποτέλεσμα την ελεύθερη ροή του αίματος στα αγγεία που βρίσκονται εντός αυτών και τα οποία, όταν οι μύες είναι σκληροί και τεντωμένοι, πιέζονται και εμποδίζεται έτσι η εντός αυτών ροή του αίματος. Χαρακτηριστικό των μαλασσομένων περιοχών είναι, ότι αρχικά κιτρινίζουν, ενώ στη συνέχεια κοκκινίζουν προοδευτικά με την αύξηση της θερμοκρασίας, 2
εξ αιτίας της αυξημένης αιμάτωσης, δηλ. μετά την αρχική αγγειοσύσπαση ακολουθεί μια διαρκής αγγειοδιαστολή, που βοηθά τόσο στη θρέψη των ιστών και των οστών όσο και στην τόνωση των μυών. 4. Αποτελέσματα της μάλαξης στο νευρικό σύστημα Τα αποτελέσματα όμως της μάλαξης στο νευρικό σύστημα, έχουν άμεση σχέση με το είδος και την ένταση των εφαρμοζόμενων χειρισμών. Οι ήπιοι, αργοί και παρατεταμένοι χειρισμοί αναισθητοποιούν τις νευρικές απολήξεις του δέρματος και ελαττώνουν την ευαισθησία των νεύρων, επιτυγχάνοντας αναλγητική και αναισθητική ενέργεια στον πόνο, ενώ παράλληλα προκαλείται χαλάρωση των μυών και μείωση της πνευματικής έντασης στον εγκέφαλο. Έντονοι χειρισμοί προκαλούν διέγερση των νευρικών απολήξεων η οποία μεταδίδεται στο εσωτερικό του νευρικού συστήματος προκαλώντας υπερένταση και διέγερση στα αντίστοιχα όργανα και στις λειτουργίες τους. 5. Αποτελέσματα της μάλαξης στους ιστούς Η επίδραση της μάλαξης στους ιστούς, γίνεται μέσω της βελτίωσης του κυκλοφορικού συστήματος. Η θρέψη τους και η αποβολή των διαφόρων οργανικών υπολειμμάτων που συσσωρεύονται σ αυτούς, επιτυγχάνεται με την αιματική και λεμφική κυκλοφορία. 6. Αποτελέσματα της μάλαξης στους αδένες Η μάλαξη επηρεάζει την εκκριτική ικανότητα των διαφόρων αδένων άμεσα και έμμεσα. 3
7. Αποτελέσματα της μάλαξης στις αρθρώσεις Η ενέργεια της μάλαξης στις αρθρώσεις είναι επίσης τόσο άμεση, όσο και έμμεση. Βοηθά στην κινητοποίηση των συμφύσεων γύρω από μια άρθρωση, επαναφέροντας στον κανονικό ρυθμό την ποσότητα των φυσιολογικών υγρών, τα οποία απορροφώνται και διοχετεύονται καλύτερα στη λεμφική κυκλοφορία. Το αποτέλεσμα είναι μια άρθρωση δυνατή και ελαστική. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η μάλαξη μπορεί να εφαρμοσθεί σε γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης, στον αθλητισμό, στα νεογέννητα μωρά κλπ. Σ όλες όμως αυτές τις περιπτώσεις οι εφαρμοζόμενοι χειρισμοί είναι ειδικοί για κάθε περίπτωση και πάντα χρειάζεται η συμβολή και η συνεργασία του ειδικού γιατρού. - Η μάλαξη που εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποβλέπει στο να απαλύνει και να ανακουφίσει τους πονεμένους μύες και να βελτιώσει την αργή κυκλοφορία, σε συνδυασμό δε με δίαιτα και ειδικές ασκήσεις διατηρεί το σώμα σε καλή κατάσταση και έτοιμο για τον τοκετό. - Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα από το επιπλέον βάρος, είναι η σπονδυλική στήλη και οι μύες της περιοχής αυτής, τα πόδια, καθώς και οι κοιλιακοί μύες. Η μάλαξη,μετά τον τοκετό, βοηθά τους κοιλιακούς μύες να βρουν τον τόνο τους και την μήτρα, να επανέλθει στη θέση της πιο σύντομα. Ένα γενικό απαλό μασάζ στο μωρό μετά τη γέννηση θα το βοηθήσει να ξεπεράσει τη δύσκολη αρχή της καινούργιας του. ζωής, επανασυνδέοντας την επαφή που τόσο απότομα στερήθηκε. 4
Οι πόνοι και οι δυσκολίες που συνοδεύουν μερικές φορές την εγκυμοσύνη και τα μικρά προβλήματα υγείας των μωρών, μπορούν να αποφευχθούν ή να θεραπευθούν μ' ένα απλό γενικό μασάζ του μωρού και της μητέρας. Προβλήματα της μεγάλης ηλικίας, όπως πόνοι από αρθριτικά, ρευματισμούς, μπορούν ν ανακουφισθούν με απαλές ήπιες κινήσεις στα πονεμένα μέλη. Το αποτέλεσμα επαυξάνεται με τη χρήση ειδικών για κάθε περίπτωση αιθέριων ελαίων. Ειδικοί χειρισμοί που γίνονται στους αθλητές πριν και μετά την άθληση ή και κατά την διάρκεια, αν παρουσιασθεί πρόβλημα, βοηθούν, ανάλογα με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Έτσι, π.χ. οι θωπείες και τα ζυμώματα υποβοηθούν την αιματική κυκλοφορία ταυτόχρονα με την τόνωση των μυών, ενώ οι ήπιοι χειρισμοί, μετά από οποιαδήποτε μυϊκή προσπάθεια, καταπολεμούν τη μυϊκή εξάντληση πιο γρήγορα, από την απλή ξεκούραση. ΕΙΔΗ ΜΑΛΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ Ανάλογα με τον σκοπό για τον οποίο γίνεται η μάλαξη στην Αισθητική μπορούμε να την κατατάξουμε στις εξής κατηγορίες: Ηρεμιστική, Απισχναντική, Κυτταρίτιδας και Λεμφική. Η μάλαξη που χρησιμοποιείται στην Αισθητική γίνεται για λόγους ομορφιάς και χαλάρωσης, σε άτομα υγιή χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, σε αντιδιαστολή με την μάλαξη που εφαρμόζεται από τους Φυσικοθεραπευτές και που γίνεται για λόγους υγείας. α) Ηρεμιστική Οι κινήσεις είναι λεπτές, απαλές, αργές ακολουθούν ένα καθορισμένο ρυθμό με σκοπό την χαλάρωση του ατόμου και την ανακούφιση του από την κούραση, την νευρική υπερένταση, τους πόνους. 5
Γίνονται στην αρχή και στο τέλος όλων των άλλων μαλάξεων με την ίδια κατεύθυνση δηλ. από τα άκρα προς την περιφέρεια. Στην μάλαξη αυτή μεγάλη σημασία έχει η επαφή που πρέπει να έχουμε με το άτομο για να μπορεί να χαλαρώσει και να ηρεμήσει, γι' αυτό οι κινήσεις πρέπει να είναι συνεχείς και όχι διακοπτόμενες. Συνήθη χρησιμοποιούμενα προϊόντα είναι, λάδια από χαμομήλι, τήλιο ή φυτικές κρέμες γνωστές για τις καταπραϋντικές και χαλαρωτικές τους ιδιότητες. β) Απισχναντική Εφαρμόζεται στην τοπική και γενική παχυσαρκία. Οι κινήσεις δεν πρέπει να είναι ούτε υπερβολικά γρήγορες γιατί αυξάνουν την ψυχική ένταση του ατόμου, αλλά ούτε και υπερβολικά αργές. Πρέπει να είναι αρμονικές, συνεχείς, χωρίς σπασμωδικότητα και με πίεση τέτοια που να δημιουργεί υπεραιμία και όχι αιματώματα, ν' ακολουθούν την κατεύθυνση ροής αίματος-λέμφου και να βοηθούν στην καλή και ομαλή κυκλοφορία τους. Επίσης ν ακολουθούν την διεύθυνση των μυών δηλ. από την κατάφυση προς την έκφυση τους. Για να καταστείλουμε δε την δικαιολογημένη επιφυλακτικότητα, συστολή και δισταγμό του ατόμου, ξεκινάμε πάντα με κινήσεις ηρεμιστικού μασάζ όπως και τελειώνουμε με τις ίδιες κινήσεις. γ) Κυτταρίτιδας Ξεκινάμε πάντα με ηρεμιστικές κινήσεις που στη συνέχεια θα γίνουν περισσότερο έντονες, χωρίς βιαιότητα γιατί υπάρχει κίνδυνος να. δημιουργήσουμε στο άτομο προβλήματα αντί να το βοηθήσουμε. 6
Οι κίνδυνοι από κινήσεις γρήγορες, βίαιες είναι η δημιουργία αιματωμάτων, ραβδώσεων, φλεγμονών στα σημεία εφαρμογής της μάλαξης παράλληλα με τον πόνο, που θα προκαλέσουμε εξ αιτίας της αυξημένης ευαισθησίας της περιοχής. δ) Λεμφική Εφαρμόζεται κυρίως στην θεραπεία της κυτταρίτιδας και έχει σαν σκοπό ν' αποκαταστήσει την επιβραδυνόμενη λεμφική κυκλοφορία, αποτέλεσμα της οποίας είναι η συγκέντρωση και η κατακράτηση υγρών στον συνδετικό ιστό και επειδή μια από τις αιτίες της κυτταρίτιδας είναι η διαταραχή της κυκλοφορίας (αρτηριακής, φλεβικής, λεμφικής), οποιαδήποτε ανωμαλία σε μια απ' αυτές επηρεάζει αμέσως και τις άλλες με αποτέλεσμα επιδείνωση της κυτταρίτιδας. Το λεμφικό κυκλοφορικό σύστημα είναι παράλληλο με το φλεβικό, αποτελείται από την λέμφο που περιέχει εκτός από το νερό, οργανικά στοιχεία, πρωτεΐνες, δηλ. ουσίες απαραίτητες για τον κυτταρικό μεταβολισμό και την ανανέωση των κυττάρων. Γι αυτό η σημασία του λεμφικού μασάζ είναι μεγάλη, πρέπει όμως να γίνεται σωστά με κινήσεις που να ακολουθούν την λεμφική κυκλοφορία και με ρυθμό συντονισμένο στον σφυγμό του ατόμου για να είναι παράλληλα αποτελεσματική η απομάκρυνση των αποβλήτων. 7
Πραγματοποιείται με πιέσεις σε ειδικά σημεία του λεμφικού συστήματος και κυκλικές κινήσεις με τον αντίχειρα ή τα τέσσερα δάχτυλα 8