3.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ

3. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ 3.1.1. Γενική Περιγραφή Ακινήτου Όπως έχει ήδη αναφερθεί το Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ χωροθετείται στο ΒΑ Άκρο Κρήτης στη χερσόνησο Σίδερο που ανήκει διοικητικά στο Δήμο Σητείας. Η περιοχή του Σχεδίου ανέρχεται σε περίπου 25.000 στρέμματα και βρίσκεται πλησίον του Φοινικοδάσους Βάι και της Ιεράς Μονής «Παναγίας Ακρωτηριανής και Αγίου Ιωάννου Θεολόγου» (Τοπλού). Το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ της εταιρείας Loyalward Ltd., το οποίο όπως προαναφέρθηκε έχει χαρακτηριστεί ως στρατηγική επένδυση, δυνάμει της υπ αριθμ. 17/20-09- 2012 απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) (ΦΕΚ 3294/Β /2012), όπως τροποποιήθηκε από την υπ αριθμ. 23/13-11-2013 (ΦΕΚ 2931/Β /20-11- 2013) αφορά στην κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και ειδικών τουριστικών υποδομών που θα συνοδεύονται από διάφορες άλλες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Με βάση την ως άνω απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση που δύναται να υλοποιηθεί είναι 108.000 τ.μ., ενώ ο αριθμός των κλινών ανέρχεται στις 1.936, έχοντας πάντα ως στόχο την επίτευξη μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αειφορική λειτουργία των τουριστικών μονάδων. Η Περιοχή του Σχεδίου αποτελεί μία ενιαία έκταση στο Βορειοανατολικό Άκρο Κρήτης, εντάσσεται διοικητικά στο Δήμο Σητείας, Δημοτικό Διαμέρισμα Ιτάνου και εκτείνεται σε περιοχή που καταλήγει στη χερσόνησο Σίδερο. Είναι παράκτια περιοχή, χαμηλού υψομέτρου και ανήκει κατά κυριότητα στο κοινωφελές Εκκλησιαστικό Ίδρυμα Παναγία η Ακρωτηριανή που συστάθηκε από την Ιερά Μονή Τοπλού και την Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας. Αποτελεί την περιουσία του ως άνω Ιδρύματος, το οποίο ιδρύθηκε με το από 27.05.1992 Προεδρικό Διάταγμα περί συστάσεως του Κοινωφελούς Εκκλησιαστικού Ιδρύματος με την επωνυμία «Παναγία Ακρωτηριανή» και κύρωσης του Οργανισμού αυτού (ΦΕΚ Β 395/1992). Το σύνολο της περιοχής του ιδιοκτησίας του Ιδρύματος που ανέρχεται σε περίπου 25.000 στρέμματα, εφεξής η Περιοχή του Σχεδίου, έχει παραχωρηθεί στο φορέα υλοποίησης του Σχεδίου, τη βρετανική εταιρεία Loyalward Ltd., η οποία και ανέλαβε την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής αυτής κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, ο οποίος την ανέδειξε ως ανάδοχο του έργου. Στη συνέχεια υπεγράφη η από 14.07.1998 Σύμβαση Παραχώρησης Χρήσεως Γης Τουριστικής Αναπτύξεως και Εκμεταλλεύσεως μεταξύ του Ιδρύματος και του Φορέα Υλοποίησης Η χερσόνησος Σίδερο ανήκει στη χαμηλή υψομετρική/παραθαλάσσια ζώνη της Κρήτης (υψόμετρα μέχρι 250 m) και διαβρέχεται από το Κρητικό πέλαγος στα βόρεια και δυτικά και το στενό Κρήτης ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-1

- Κάσου στα ανατολικά και νοτιοανατολικά. Αποτελεί τη σύνδεση της ευρύτερης περιοχής του ακρωτηρίου Σίδερο με την ενδοχώρα, έχει συνολικό περιμετρικό μήκος περίπου 39,4 χλμ. και χαρακτηρίζεται από δύο παράκτιες ασβεστολιθικές λοφοσειρές που συγκλίνουν στον Βορρά για να σχηματίσουν τις ήπιες απογυμνωμένες λοφοσειρές με τις ονομασίες «Κεφάλας» βόρεια και με ύψος μέχρι 208 m. και «Βερνεχόδι», νοτιότερα με ύψος μέχρι 92 m, βλ. Χάρτη 1, Παραρτήματος Ι. Η μορφολογία των δύο αυτών λόφων παρουσιάζει ιδιαιτερότητα στην επικοινωνία τόσο μεταξύ τους όσο και με το υπόλοιπο τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου αλλά και της ενδοχώρας γενικότερα. Περιορίζεται στην ύπαρξη δύο (2) φυσικών ισθμών πολύ περιορισμένου μήκους και πλάτους (μήκος φυσικών ισθμών 150-360 μ., πλάτος 100-230 μ.). Ένας στενός ισθμός ενώνει τη χερσόνησο με την ενδοχώρα σχηματίζοντας τους όρμους Τέντα στα ανατολικά και Έλιγκα στα δυτικά. Οι λοφοσειρές αυτές κατεβαίνουν απότομα στη θάλασσα, δημιουργώντας μία σειρά από κλειστούς όρμους και ακρωτήρια. Περιλαμβάνουν ανάμεσά τους υψίπεδα και μία προσχωματική λεκάνη καθώς και συνεχόμενες μικρότερες κορυφογραμμές και πτυχώσεις στην ενδοχώρα. Στα νότια της Περιοχής του Σχεδίου, ο λόφος Βόρνας υψώνεται στα 230 μέτρα, δημιουργώντας μια ήπια αλλά κυματιστή μετάβαση από τα υψίπεδα στη περικλειόμενη προσχωματική πεδιάδα. Οι λόφοι που αναπτύσσονται περιμετρικά αυτού, ορίζουν ένα υπερυψωμένο επίπεδο το οποίο, με μία πολύ ομαλή κατωφέρεια σε βορειοανατολική κατεύθυνση, καταλήγει στη μοναδική πεδινή προσχωσιγενή έκταση της περιοχής. Η επιφανειακή απορροή αυτής διοχετεύεται στον Όρμο του Βάι μέσω στενής κοιλάδας, εντός της οποίας αναπτύσσεται το γνωστό φοινικόδασος (νοτιοανατολικά) και ο αρχαιολογικός χώρος της Ιτάνου (βορειανατολικά). Γενικότερα, η Περιοχή του Σχεδίου χαρακτηρίζεται στο σύνολό της από λοφοειδή διαμόρφωση με ομαλή μετάβαση από τα μικρότερα προς τα μεγαλύτερα υψόμετρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής του Σχεδίου εξαπλώνεται μεταξύ του υψομέτρου 0 (ακτογραμμή) και της ισοϋψούς καμπύλης των 120 μέτρων και χαρακτηρίζεται από την ήπια λοφώδη μορφολογία. Το ανάγλυφο στην περιοχή του Σχεδίου εμφανίζεται κατά τόπους έντονο, και εκδηλώνεται με βαθιές χαραδρώσεις και απόκρημνες ακτές τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική ακτογραμμή της περιοχής του Σχεδίου η οποία διέρχεται το στάδιο νεότητας του γεωλογικού κύκλου διαβρώσεως. Οι καλλιεργούμενες και οι εν δυνάμει καλλιεργήσιμες εκτάσεις της ευρύτερης περιοχής είναι, εκτός από την κοιλάδα του Βάι, κυρίως οι λοφοειδείς εκτάσεις με ήπιο ανάγλυφο που καλύπτονται από μανδύα αποσάθρωσης (εδάφους) ο οποίος αποτελείται τόσο από νεογενή όσο και από φυλλίτες-χαλαζίτες. Οι εκτάσεις αυτές χωροθετούνται κυρίως εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Ακόμη, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου αναπτύσσονται πρόσθετες στενές καλλιεργήσιμες ζώνες. Οι ακτές της χερσονήσου σχηματίζουν δεκάδες μικρούς και μεγαλύτερους όρμους. Το μεγαλύτερο μέρος της παραλιακής ζώνης της χερσονήσου είναι βραχώδεις εκτάσεις, γυμνές από βλάστηση, ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-2

ενώ οι αμμουδιές απαντώνται σε ένα μικρό τμήμα του Όρμου Ατζικιάρη, στους Όρμους Μαγατζές και Κρύσταλλο, στον Όρμο Έλιγκα, στον Όρμο Ερημουπόλεως και στο Βάι. Στις ανατολικές ακτές της περιοχής εκτείνεται ο κόλπος Γκράντες, σχεδόν σε όλο το μήκος της ανατολική ακτής της Περιοχής του Σχεδίου. Στο εσωτερικό του κόλπου Γκράντες και προς τα νοτιοδυτικά βρίσκεται ο όρμος Χονδρή Άμμος και βορειοδυτικά βρίσκεται ο όρμος της Ερημουπόλεως που είναι ανοικτός προς τα ανατολικά. Τα βόρεια παράλιά του, τα οποία εκτείνονται προς τα Βορειοανατολικά, σχηματίζουν το άκρο Κοτσαλιός. Στο νότιο τμήμα του κόλπου βρίσκονται οι δύο νησίδες Γκράντες. Στο βορειότερο μέρος της ακτής που περιλαμβάνεται στην Περιοχή του Σχεδίου σχηματίζεται ο όρμος Έλιγκα, και πέραν αυτής το ανατολικό μέρος του όρμου Κυριαμάδι, εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Το σύνολο του βορείου μέρους της χερσονήσου (πέραν του ισθμού στο Κυριαμάδι) βρίσκεται εκτός της Περιοχής του Σχεδίου και ανήκει εν μέρει στο Ελληνικό Δημόσιο, όπου και υπάρχει βάση του Πολεμικού Ναυτικού και εν μέρει υπόλοιπο μέρος (κυρίως βόρεια και βορειοανατολικά) στην Ιερά Μονή Τοπλού. Τα δυτικά παράλια της χερσονήσου Σίδερο μέχρι το άκρο Μαύρος (το οποίο απέχει 4,6 μίλια περίπου από τον φάρο στα βόρεια της χερσονήσου), σχηματίζουν τους όρμους Κυριαμάδι και Τέντα και εν συνεχεία εκτείνεται η υπόλοιπη παράκτια δυτική περιοχή. Ο όρμος Κυριαμάδι είναι ανοικτός προς τα δυτικά και βρίσκεται στο βόρειο όριο των δυτικών παραλίων της χερσονήσου Σίδερος, εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Ο όρμος Τέντας εντός της Περιοχής του Σχεδίου, βρίσκεται αμέσως νοτιοδυτικά του όρμου Κυριαμάδι, ομοίως ανοικτός προς τα δυτικά. Τα παράλιά του είναι απότομα ενώ στα νότια υπάρχουν βράχοι μέχρι απόσταση 50μ. από την ακτή. Νοτιοδυτικά και σε απόσταση περίπου 1,6 μιλίων από το εσωτερικό του όρμου Τέντα σχηματίζεται το άκρο Τραβούνι, με απότομη ακτή. Στο νοτιότερο τμήμα των δυτικών ακτών της Περιοχής του Σχεδίου (νοτίως του ισθμού) σχηματίζεται ο όρμος Χοχλακιάς και εν συνεχεία ο όρμος Μαγατζές και ο όρμος Αντζικιάρι. Ο όρμος Χοχλακιάς είναι ανοικτός προς Βορρά και έχει άνοιγμα περίπου 0,4. Στη συνέχεια η ακτή προχωρά προς νοτιοδυτική κατεύθυνση και σχηματίζει το άκρο Μαύρος, το ύψος της κορυφής του οποίου φθάνει τα 187μ. (Τραπέζι). Στην περιοχή αυτή υπάρχει και δεύτερη ιδιοκτησία του Πολεμικού Ναυτικού. Νότια του άκρου Μαύρος βρίσκεται ο όρμος Μαγατζές, ενώ τα βάθη του είναι σχετικά μεγάλα (11-60m). Από τον Μαγατζέ η ακτή προχωρά προς Νότο όπου σε απόσταση 0,56 μιλίων από αυτή βρίσκεται το άκρο Αντζικιάρι. Μεταξύ των δύο αυτών άκρων και λίγο εσωτερικά της ακτής υπάρχει λόφος ύψους 200m περίπου. Δυτικά του άκρου Αντζικιάρι σχηματίζεται ο ανοικτός προς νοτιοδυτικά ορμίσκος Αντζικιάρι, εύρους 0,1 μιλίων. Από τον ορμίσκο Αντζικιάρι και προς τα νοτιοδυτικά, η ακτή είναι βραχώδης μέχρι απόσταση 1,4 μιλίων περίπου και σχηματίζει προς βορειοδυτικά προεξοχή της ξηράς, το νοτιοδυτικό άκρο της οποίας ονομάζεται άκρο Ασπρομούρης, που αποτελεί σχεδόν το όριο της περιοχής του Σχεδίου. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-3

3.1.2. Περιγραφή Γηπέδων κατά ΓΟΚ Η Περιοχή του Σχεδίου κατανέμεται σε επτά γήπεδα κατά ΓΟΚ, τα οποία στην υφιστάμενη κατάσταση διέπονται από το Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (πρώην) Δήμου Ιτάνου (νυν Δ.Δ. Ιτάνου Δήμου Σητείας). Σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΧΟΟΑΠ έκταση 4.983 στρεμμάτων της περιοχής ιδιοκτησίας του Ιδρύματος εντάσσεται στη Ζώνη ΙΙ Περιοχή Προστασίας της Φύσης (Π.2.4.3.ΙΙ), ενώ έκταση 15.455 στρεμμάτων εντάσσεται στην «Ειδική Ζώνη Ήπιας Βιώσιμης Ανάπτυξης» (Π.2.4.3.ΙΙΙ). Το υπόλοιπο του ακινήτου εντάσσεται σε ζώνη προστασίας ακτών, αρχαιοτήτων κλπ. Εντός των γηπέδων αυτών υπάρχουν δασικές περιοχές, ζώνες αιγιαλού παραλίας, οριοθετημένα ρέματα καθώς και αρχαιολογικές περιοχές, όπως αναφέρεται αναλυτικά στις επόμενες ενότητες του παρόντος Κεφαλαίου. Τα γήπεδα κατά ΓΟΚ, όπως οριοθετούνται από τις όμορες ιδιοκτησίες και τους δρόμους φαίνονται στο Σχήμα 3.1-1. Σχήμα 3.1-1: Περιοχή Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ με κατανομή γηπέδων κατά ΓΟΚ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-4

Ειδικότερα: 3.1.2.1. Γήπεδο Ι Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ Ι χωροθετείται στην ενδοχώρα της χερσονήσου, ΒΑ της Ιεράς Μονής Τοπλού (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια εν μέρει με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Ιεράς Μονής Τοπλού Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙΙ και εν μέρει με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Ιεράς Μονής Τοπλού Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙΙ και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Παλαικάστρου Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙΙΙ και με τρίτες ιδιοκτησίες. Το Γήπεδο έχει έκταση 5.039.258 τ.μ. Η περιοχή του Γηπέδου Ι βορείως του λόφου Βόρνας συνεχίζει βόρεια μέχρι τον κύριο δρόμο από Σητεία προς Βάι και Ίτανο. Η περιοχή αυτή χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια, με το εσωτερικό της χερσονήσου να εμφανίζεται ως επικλινές οροπέδιο. Στο εσωτερικό της περιοχής οι κλίσεις είναι σχετικά ήπιες. Συγκλίνουν από τις δύο βασικές παράκτιες λοφοσειρές προς το εσωτερικό και εξελίσσονται, με κατεύθυνση το βόρειο τμήμα, σε μια σειρά από κυματιστούς σχηματισμούς, δημιουργώντας τη μετάβαση μεταξύ του λόφου Βόρνας και τις πεδιάδες του Βάι και του αρχαιολογικού χώρου Ιτάνου. Η περιοχή περιβάλλεται από τις παράκτιες λοφοσειρές και απομονώνεται από τη θαλάσσια θέα. Πρόκειται για χορτολιβαδικές εκτάσεις (Άρθρο 3, Παρ 6.β και 6.γ, Ν.998/79), και γεωργικές καλλιέργειες. Η μορφή και η κλίμακα της περιοχής είναι ανοιχτές, μεγάλοι θαμνότοποι χωρίς εμφανή καθορισμό της δομής των χωραφιών, με ομοιογενή μορφή, που προκύπτει την παρουσία περιοχών με βλάστηση και απογυμνωμένων εδαφών. Μέσα στο ευρύτερο τοπίο, οι κυματισμοί που σχηματίζονται από τις δευτερεύουσες λοφοσειρές και τις κοιλάδες δημιουργούν περιοχές κλειστής και περιορισμένης θέας. 3.1.2.2. Γήπεδο ΙΙ Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙΙ χωροθετείται βορειοδυτικά του γηπέδου ΓΟΚ Ι και εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής ακτής της Περιοχής του Σχεδίου (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια με θάλασσα και με το οδικό δίκτυο και πέραν αυτού με το Γήπεδο ΙV και εν μέρει με ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με θάλασσα και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Τοπλού Βάι, εκτάσεις ιδιοκτησίας της Ι. Μονής Τοπλού και το Γήπεδο Ι Το Γήπεδο ΙΙ έχει έκταση 7.578.651 τ.μ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση γήπεδο, το οποίο εκτείνεται από τον Ι. Ν. Προφήτη Ηλία, προς τα νότια, μέχρι το Ακρωτήριο Μαύρος στα βόρεια, και περιλαμβάνει στα δυτικά τους όρμους Αντζικιάρι, και Μαγατζές. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-5

Το τοπίο στη δυτική ακτή της χερσονήσου είναι επιβλητικό, με απότομες πλαγιές προς τη θάλασσα και βραχώδεις ακτές. Οι κόλποι που δημιουργούνται είναι πιο ανοιχτοί και η θέα της περιοχής πανοραμική. Μια σειρά από μικρούς κόλπους και ακρωτήρια με βραχώδεις προεξοχές σε πλαγιές και ράχες, δημιουργεί στις ακτογραμμές ένα λεπτοδουλεμένο τοπίο, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της εκτεταμένης ακτής και των ανοικτών, μεγάλης κλίμακας, ορεινών βοσκότοπων. Η κύρια δυτική λοφοσειρά απομονώνει την παράκτια περιοχή από το εσωτερικό της χερσονήσου. 3.1.2.3. Γήπεδο ΙΙΙ Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙΙΙ χωροθετείται ανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ Ι και εκτείνεται κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Περιοχής του Σχεδίου (Σχήμα 3.1-1) νοτίως του Φοινικοδάσους του Βάι. Στα ανατολικά περιλαμβάνει τους όρμους Χονδρή Άμμος και Γκράντες, και εκτείνεται βορείως του όρμου Μαριδάτη μέχρι την περιοχή του Βάι στα βόρεια. Συνορεύει βόρεια εν μέρει με έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Τοπλού, νότια με έκταση ιδιοκτησίας της Μονής και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Παλαικάστρου Βάι και πέραν αυτού με το Γήπεδο Ι και ανατολικά με θάλασσα. Το Γήπεδο ΙΙΙ έχει έκταση 5.178.160 τ.μ. Το νότιο τμήμα της ανατολικής ακτής (νοτίως του Βάι) αποτελείται από την κύρια ανατολική παράκτια λοφοσειρά, με κατεύθυνση από βορρά προς νότο και μία σειρά δευτερευόντων κόλπων και μικρών παραλιών, που δημιουργούν διασπασμένη και διαδοχική θέα της περιοχής. Οι παρυφές των λόφων της περιοχής μορφοποιούν μικρές χερσονήσους που εμποδίζουν τη θέα του επόμενου κόλπου και δημιουργούν μία αίσθηση διάσπασης αυτής της περιοχής σε επιμέρους τοπικές ενότητες τοπίου. Αυτό το τμήμα της ακτής χαρακτηρίζεται από τη δαντελωτή μορφολογία των κόλπων και των ορμίσκων, ακρωτηρίων με βραχώδεις προεξοχές σε πλαγιές και ράχες και απομονώνεται γενικά από την ενδοχώρα, από τη βασική παράκτια λοφοσειρά. 3.1.2.4. Γήπεδο ΙV Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ ΙV χωροθετείται βορειοανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ IΙ (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια με θάλασσα, νότια με δρόμο και πέραν αυτού εν μέρει με το Γήπεδο ΙΙ και εν μέρει με τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με τρίτες ιδιοκτησίες και θάλασσα και ανατολικά με επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού εν μέρει με το γήπεδο V, εν μέρει με τρίτες ιδιοκτησίες και εν μέρει με το Γήπεδο Ι. Στο βόρειο άκρο του, όπου και συνορεύει με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο V, χωρίζεται από το Γήπεδο VI και το Γήπεδο VII από τον ισθμό και τους όρμους Τέντα και Έλιγκα. Το Γήπεδο IVέχει έκταση 2.731.285 τ.μ., ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-6

Το τοπίο στη δυτική ακτή του γηπέδου χαρακτηρίζεται από απότομες πλαγιές προς τη θάλασσα και βραχώδεις ακτές, με πανοραμική θέα. Στις ακτογραμμές διαμορφώνονται, μια σειρά από μικρούς κόλπους και ακρωτήρια. Πέραν της ακτής, σχηματίζεται κορυφή υψηλότερης κορυφογραμμής από τα πρανή της λοφοσειράς, με Α Δ κατεύθυνση, και χαρακτηρίζεται από καμπύλους, απογυμνωμένους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς. Στα βόρεια, το έδαφος υψώνεται απότομα από την ακτή. 3.1.2.5. Γήπεδο V Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ V χωροθετείται ανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ ΙV (Σχήμα 3.1-1). Συνορεύει βόρεια και δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο ΙV και νότια με θάλασσα και τρίτες ιδιοκτησίες και ανατολικά με θάλασσα. Στο βόρειο άκρο του, όπου και συνορεύει με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο V, χωρίζεται από το Γήπεδο VI και το Γήπεδο VII από τον ισθμό και τους εκατέρωθεν όρμους. Το Γήπεδο Vέχει έκταση 595.647 τ.μ. Το Γήπεδο V χαρακτηρίζεται από απότομες βραχώδεις ακτές νότιου προσανατολισμού, από ομαλά εδάφη με ήπιες κλίσεις, οι οποίες γίνονται έντονες όταν πλησιάζουν τη θάλασσα, προς το νότο. Το τμήμα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ιτάνου έως τον Ισθμό που χωρίζει τους όρμους Τέντα και Έλιγκα, περιλαμβάνει τον βασικό, για τον επισκέπτη, παραθαλάσσιο δρόμο, του οποίου η άκρη έχει κατά τόπους διαβρωθεί, με εμφανείς επιπτώσεις στο τοπίο. Η θάλασσα, καθώς και η θέα των νοτιότερων ακτών της χερσονήσου του Κάβο Σίδερο συνιστούν ενδιαφέρονται τοπιολογικά χαρακτηριστικά του γηπέδου αυτού. Στις δυτικές ακτές μαζεύονται απορρίμματα φερμένα από τον αέρα, που προσδίδουν στην περιοχή ύφος εγκατάλειψης και παραμέλησης. 3.1.2.6. Γήπεδο VΙ Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ VI χωροθετείται βόρεια του γηπέδου ΓΟΚ ΙV. Συνορεύει βόρεια με έκταση του Ελληνικού Δημοσίου (Πολεμικό Ναυτικό, Ναυτική Βάση Κυριαμαδίου), νότια και δυτικά με θάλασσα και ανατολικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο VΙΙ. Στα νότια χαρακτηρίζεται από τον Ισθμό που ενώνει τη χερσόνησο Σίδερο με την ενδοχώρα. Βόρεια της περιοχής εκτείνεται η Ναυτική Βάση. Έχει έκταση 484.478 τ.μ. Οι ακτές είναι βραχώδεις και απότομες, νότιου και δυτικού προσανατολισμού και αποτελούν περιοχές αξιόλογης θέας. Βορειότερα, η υφιστάμενη Ναυτική Βάση απαγορεύει την πρόσβαση σε ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-7

αυτό το τμήμα της χερσονήσου, που βρίσκεται εκτός της Περιοχής του Σχεδίου. Στις δυτικές ακτές συγκεντρώνονται επίσης απορρίμματα φερμένα από τον αέρα και τα θαλάσσια ρεύματα. 3.1.2.7. Γήπεδο VΙΙ Το Γήπεδο κατά ΓΟΚ VII χωροθετείται βόρεια του γηπέδου ΓΟΚ V και στα ανατολικά του γηπέδου ΓΟΚ VΙ και βορείως του ισθμού. Συνορεύει βόρεια με έκταση του Ελληνικού Δημοσίου (Ναυτική Βάση Κυριαμαδίου) και τρίτες ιδιοκτησίες, δυτικά με το επαρχιακό οδικό δίκτυο Σητείας Κυριαμαδίου και πέραν αυτού με το γήπεδο VΙΙ, νότια με τον Ισθμό που ενώνει τη χερσόνησο Σίδερο με την ενδοχώρα και ανατολικά με θάλασσα. Έχει έκταση 564.768 τ.μ. Χαρακτηρίζεται από μία χαμηλότερη παράκτια ζώνη και τον χαμηλό Ισθμό που χωρίζει το βορειότερο τμήμα από το ηπειρωτικό τμήμα, καθώς και τους κόλπους Τέντας και Έλιγκας. Ο ισθμός αποτελείται από μία λεπτή λωρίδα εδάφους που ενώνει και συγχρόνως χωρίζει δύο γήινους όγκους, δημιουργώντας έτσι δύο μεγάλους κόλπους. Η αντιπαράθεση αυτών των όγκων με τη θάλασσα, που εισέρχεται από δύο κατευθύνσεις, συνιστά το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τοπίου. Το κεντρικό στοιχείο του τοπίου είναι ο ίδιος ο Ισθμός που το διαχωρίζει από τα άλλα γήπεδα και σε αντίθεση με τους λόφους, βόρεια και νότια, εμφανίζεται ιδιαίτερα επίπεδος και δημιουργεί ένα ιδιαίτερο στοιχείο και τοπόσημο στη περιοχή. 3.1.3. Γενική Περιγραφή Δεσμεύσεων Ακινήτου Εντός της Περιοχής του Σχεδίου έχουν καθοριστεί δασικές, χορτολιβαδικές και γεωργικές εκτάσεις με βάση την κατηγοριοποίηση του Ν. 998/79, έχει οριοθετηθεί αιγιαλός και παραλία και έχει καθοριστεί παράκτια ζώνη από το οικείο ΣΧΟΟΑΠ, έχουν οριοθετηθεί δύο ρέματα πλησίον των περιοχών επέμβασης και απαντάται αριθμός περιοχών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ειδικότερα: 3.1.3.1. Δασικές περιοχές Με βάση την απόφαση υπ αριθ. 14/99 της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων Νομού Λασιθίου (που αφορά περιοχή πολύ μεγαλύτερη από την Περιοχή του Σχεδίου) και κατόπιν της αποφάσεως υπ αριθ. 24/2001 της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων Εφετείου Κρήτης, στη Χερσόνησο Σίδερο το Βάι (έκταση 250 στρεμμάτων όλη εκτός της περιοχής του Σχεδίου) έχει χαρακτηριστεί ως Δασική Έκταση της παραγράφου 1 του άρθρου 3 Νόμου 998/79 (Βάι). Επίσης ένα τμήμα 3.437,5 στρεμμάτων στις δυτικές ακτές της χερσονήσου Σίδερο έχει χαρακτηρισθεί ως δασική έκταση της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ν.998/79, ενώ τέλος έκταση 26.422,5 στρεμμάτων έχει χαρακτηριστεί ως ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-8

χορτολιβαδική της παραγράφου 6β και 6γ του άρθρου 3 του Ν.998/79. Τέλος, τμήμα της περιοχής έχει χαρακτηριστεί ως γεωργική έκταση των παρ 6.β και 6.γ, Ν. 998/79. 3.1.3.2. Καταφύγιο Άγριας Ζωής Με βάση την υπ αριθμ. 953/10-05-2001 (ΦΕΚ 800/Β /26-06-2001) του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης, έχει ιδρυθεί μόνιμο Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) στην περιοχή «Βάι» Δήμου Ιτάνου, Νομού Λασιθίου Νήσου Κρήτης, σε έκταση εμβαδού 1.000 στρ. περίπου. Η έκταση του ως άνω ΚΑΖ τροποποιήθηκε με την υπ αριθμ. πρωτ. 3441/17-09-2012 απόφαση της Γενικής Δ/νσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων, Δ/νση Δασών Νομού Λασιθίου, σύμφωνα με την οποία επεκτείνονται τα όρια του υπάρχοντος μονίμου ΚΑΖ στην περιοχή «Βάι» του Δήμου Σητείας και αυξάνεται η έκταση στα 3.538,830 στρέμματα. Η όλη έκταση του νέου Καταφυγίου, όπως αυτή ορίσθηκε κατ επέκταση του προϋπάρχοντος, περικλείεται εντός της λεκάνης απορροής του φοινικοδάσους Βάι καταλαμβάνοντας ολόκληρο το πεδινό τμήμα αυτής, όπως αναλυτικά περιγράφεται στο Κεφάλαιο 5 της παρούσας μελέτης. Η ισχύς της εν λόγω απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, που δεν έχει έως και σήμερα πραγματοποιηθεί. Όπως φαίνεται και στο Παράρτημα Ι, Χάρτης 2, το ως άνω ΚΑΖ χωροθετείται στην περιοχή «Βάι» στο κέντρο της υδρολογικής λεκάνη του φοινικόδασους, η οποία βρίσκεται εκτός της περιοχής του Σχεδίου. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την αρχική απόφαση, τα όρια του εν λόγω ΚΑΖ ήταν εκτός των ορίων του ΕΣΧΑΣΕ. Με την τροποποίηση όμως της απόφασης και την επέκταση των ορίων του ΚΑΖ, έκταση περίπου 112 στρ. από το σύνολο των 3.538,830 στρ. βρίσκεται εντός της Υποζώνης Β1 «Υποζώνη Προστασίας λεκάνης απορροής φοινικόδασους Βάι» του παρόντος ΕΣΧΑΣΕ. 3.1.3.3. Οριοθέτηση αιγιαλού Για το σύνολο της Περιοχής του Σχεδίου και στις παράκτιες περιοχές, στις οποίες εύλογα αναμένεται στα επόμενα στάδια σχεδιασμού να χωροθετηθούν τουριστικές εγκαταστάσεις, έχει προηγηθεί καθορισμός των ορίων του αιγιαλού και δημιουργία ζώνης παραλίας δυνάμει της υπ αριθ. 1052067/4867 /Β0010/19.06.2001 Υπουργικής Αποφάσεως (ΦΕΚ 560/Δ/16.07.01). Οι περιοχές αυτές ανέρχονται σε περίπου 707.968 τ.μ. για το σύνολο της Περιοχής του Σχεδίου. Πέραν της ως άνω πράξης οριοθέτησης αναφέρεται επίσης ο περιορισμός από το εν ισχύι ΣΧΟΟΑΠ, σύμφωνα με το οποίο έχει καθοριστεί ζώνη προστασίας των ακτών πλάτους 50 μέτρων από τον αιγιαλό, η οποία ανέρχεται σε 370.256 τ.μ. και επικαλύπτει και την προαναφερθείσα περιοχή οριοθετημένης ζώνης αιγιαλού και ζώνης παραλίας. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-9

3.1.3.4. Οριοθέτηση ρεμάτων Στην Περιοχή του Σχεδίου και ειδικότερα στην κεντρική-νότια περιοχή και στην χερσαία περιοχή πλησίον του όρμου Γκράντες υπάρχουν δύο ρέματα τα οποία έχουν οριοθετηθεί, σύμφωνα και με την υπ αριθ. 2467/1836/15.11.2005 απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης (ΦΕΚ 1405/Δ/23.12.05). 3.1.3.5. Αρχαιολογικοί Χώροι Στην περιοχή εντός της ζώνης του Σχεδίου «ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ καταγράφονται οι παρακάτω τοποθεσίες σημαντικού Ιστορικού και Αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που σημειώνονται στο Χάρτη 2, Παράρτημα Ι. Περιοχή ελέγχου αρμοδιότητας της 13 ης Ε.Β.Α που βρίσκεται εντός της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ, όπως έχει οριοθετηθεί με επιστολή της (Αρ. Πρωτ. 2840/29.11.1999). Ι.Ν. Προφήτη Ηλία (16 ος & 17 ος αιώνας, 700 μέτρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, δίκλιτος), που βρίσκεται εντός της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ σε οριοθετημένη ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/ΚΗΡ/43600/1774, ΦΕΚ1283/Β/ 23.12.1998). Επίσης, η περιοχή της Ιεράς Μονής Τοπλού έχει χαρακτηριστεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (ΥΑ 9597/12.09.1970, ΦΕΚ666/Β/23.09.1970 και συμπληρωματική ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/ Φ24/83606/2734, ΦΕΚ50/Β/10.02.1982), και μικρό τμήμα του ως άνω τόπου εμπίπτει εντός του ακινήτου. Τέλος, τα Μετόχια της Ιεράς Μονής Τοπλού έχουν κηρυχθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία (ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/22663/497/08.06.1983, ΦΕΚ401/Β/12.06.1983) και στη συνέχεια αναφέρονται αυτά που εμπίπτουν εντός της Ζώνης ΕΣΧΑΣΕ: α) Μετόχι Καλαμακίου, 3 χιλιόμετρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, εντός της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ. β) Μετόχι Στεφαναίς (18 ος αιώνας), 5 χιλιόμετρα ΒΑ της Ι.Μ. Τοπλού, εντός της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ. Τέλος, σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/43729/2215/9-6-2009, (ΦΕΚ 292/ΑΑΠ/23-6-2009): «Προσωρινή οριοθέτηση αρχαιολογικών χώρων Δήμου Ιτάνου, Νομού Λασιθίου Κρήτης, στο πλαίσιο του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του Δήμου Ιτάνου», στη Δημοτική Ενότητα Ιτάνου και την περιοχή του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ, έχουν οριοθετηθεί προσωρινά οι αρχαιολογικοί χώροι, αρμοδιότητας της ΚΔ ΕΠΚΑ, που παρουσιάζονται στον Πίνακα 3.1-1: Οι αρχαιολογικοί χώροι που καταγράφονται στην ευρύτερη περιοχή, πλησίον του εξεταζόμενου ακινήτου συνοψίζονται στην ενότητα 5.3.4 της παρούσας Μελέτης. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-10

Πίνακας 3.1-1: Αρχαιολογικοί χώροι που έχουν οριοθετηθεί προσωρινά αρμοδιότητας της ΚΔ ΕΠΚΑ 1. 2. 3. Ονομασία Μνημείου Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση «Τραβούνι» Ν. Λασιθίου Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση «Βερνεγάδι», Ν. Λασιθίου Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση «Καλαμάκι» (ύψωμα Κεφάλα) στη χερσόνησο του Κάβο Σίδερο ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Θέση «Τραβούνι» «Βερνεγάδι» «Καλαμάκι» (ύψωμα Κεφάλα) στη χερσόνησο του Κάβο Σίδερο Είδος Μνημείου Αρχαιολογικές Θέσεις, Τμήματα Κτιρίου Εγκαταστάσεις Εξόρυξης, Αρχαιολογικές Θέσεις Αρχαιολογικές Θέσεις, Τμήματα Κτιρίου, Αρχαία Ιερά Χρονική Περίοδος Χαλκοκρατία Αρχαιότητα, Κλασική, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή Χαλκοκρατία Φορέας Προστασίας ΚΔ' ΕΠΚΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Έδρα Φορέα Προστασίας Άγιος Νικόλαος Καθεστώς Ιδιοκτησίας Δημοσίου Τοπικής Αυτοδιοίκησης Δημοσίου 3.1.4. Ευρύτερη περιοχή ακινήτου Για την εξέταση της χωρικής οργάνωσης της ευρύτερης περιοχής διακρίνονται τρείς επί μέρους ενότητες (βλέπε Χάρτη 2α Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης Δ.Ε. Ιτάνου, Δήμου Σητείας): Α. περιοχή που περικλείεται στο κέντρο και εκτός της περιοχής Σχεδίου: Φοινικόδασος, Αρχαιολογική ζώνη Ιτάνου και τμήμα της λεκάνης απορροής του φοινικοδάσους. Β. το βόρειο άκρο του ακρωτηρίου Σίδερο, εκτός της περιοχής του Σχεδίου. Γ. η περιοχή νοτίως της περιοχής του σχεδίου, σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων. Ειδικότερα: α) Περιοχή που περικλείεται στο κέντρο της περιοχής και εκτός του σχεδίου Το σύνολο της έκτασης περιβάλλεται από τις περιοχές του προτεινόμενου Σχεδίου. ΠΕΠ/ΖΩΝΗ Ι: ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ (Π.2.4.3.Ι) Ταυτίζεται με το Αισθητικό Δάσος Βάι. Για τη Ζώνη Ι, ισχύει καθεστώς ειδικής προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 18 του ν. 1650/1986. Η Ζώνη Ι, περιλαμβάνει το Αισθητικό Δάσος Βάι, την παραλιακή ζώνη και τις νησίδες Ελάσα και Γκράντες. Το φοινικόδασος έχει πολλαπλό καθεστώς θεσμικής προστασίας, χαρακτηρισμένη δασική έκταση, αισθητικό δάσος. Η ίδια επίσης περιοχή καθορίζεται και ως ζώνη (Π.2.4.7.) Υγρότοπος. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-11

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ. Βόρεια του φοινικοδάσους βρίσκεται ο θεσμοθετημένος Αρχαιολογικός χώρος (Ζώνη Α ) της Ιτάνου ο οποίος συνοδεύεται από χαρακτηρισμό και της θαλάσσιας έκτασης μπροστά από τον αρχαιολογικό χώρο αλλά και το φοινικόδασος. Κατά το ΣΧΟΟΑΠ έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη ΑΧ-1 προστασίας αρχαιολογικών χώρων. Επίσης έχει θεσμοθετηθεί η ζώνη ΑΧ-Ν-7 (Μινωική Έπαυλη Βάι) δυτικά του Μοναστηριακού Μετοχίου Βάι. ΖΩΝΗ ΙΙ: ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ (Π.2.4.3.ΙΙ) Η Ζώνη ΙΙ περιλαμβάνει τη λεκάνη απορροής του Φοινικοδάσους που τροφοδοτεί τα ρέματα που εκβάλλουν στην παραλία του Βάι, στην παραλία του αρχαιολογικού χώρους της Ερημούπολης και στην παραλία Ψιλή Άμμος. Συνιστά ειδική ζώνη προστασίας και επιτρέπονται μόνο βιολογικές καλλιέργειες, διελεύσεις δικτύων τεχνικής υποδομής. Οι επιτρεπόμενες χρήσεις στη Ζώνη ΙΙ παρουσιάζονται αναλυτικά στην ενότητα 2.1.3.1 της παρούσης. Στην Ζώνη αυτή χωροθετούνται επίσης και ειδικές εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών της περιοχής σε καθορισμένες περιοχές. Για τον σκοπό αυτό θεσμοθετούνται δύο υποπεριοχές: (α). Υποπεριοχή lιa με επιφάνεια 7,2 στρεμμάτων, κοντά στην παραλιακή ζώνη όπου επιτρέπεται η χωροθέτηση υποδομών ενημέρωσης και εξυπηρέτηση των επισκεπτών χρηστών της περιοχής της παραλίας και του φοινικοδάσους και(β). Υποπεριοχή lιb με επιφάνεια 1,4 στρέμματος., όπου προβλέπεται η εγκατάσταση ελαφράς υποδομής για την σήμανση και την περιβαλλοντική ενημέρωση των επισκεπτών. ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ) Τέλος, σε μικρό τμήμα ανατολικά του αρχαιολογικού χώρου Ιτάνου και του φοινικοδάσους έχει θεσμοθετηθεί ως Ζώνη Π.2.4.3.ΙΙΙ.Ειδική Ζώνη Ήπιας Βιώσιμης Ανάπτυξης Στην ζώνη αυτή επιτρέπονται χρήσεις της εκτός σχεδίου δόμησης με εξαιρέσεις και περιορισμούς. Ειδικότερα για τις τουριστικές χρήσεις επιβάλλεται κλιμακωτός συντελεστής μικρότερος από το ήμισυ του επιτρεπόμενου και σημαντικός αριθμός ειδικών όρων και μορφολογικών περιορισμών. Επίσης στο νότιο τμήμα αυτής της έκτασης, εκτός της περιοχής του σχεδίου, παρά την οδό που οδηγεί στο φοινικόδασος και ανατολικά αυτής βρίσκεται. το Μοναστηριακό Μετόχι Βάι. Aναφέρεται ότι στο χάρτη του ΣΧΟΟΑΠ το Μετόχι αυτό εμφανίζεται ανατολικότερα ως να εμπίπτει της περιοχής του σχεδίου. Χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακός μη οριοθετημένος οικισμός, και αποτελείται από μικρό σύνολο κτισμάτων που λειτουργεί ως αγροτουριστικό κατάλυμα. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-12

Β) το βόρειο άκρο του ακρωτηρίου Σίδερο. Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται: Ζώνη ΑΧ-Ν-8 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ Το σύνολο της απόληξης του ακρωτηρίου αποτελεί περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. H Ζώνη ΑΧ-Ν-8. χωροθετείται στο νότιο τμήμα αυτής της έκτασης, βλ. Χάρτη 2α. Σε πρόσφατη απόφαση του το ΥΠΠΟ (ΦΕΚ 292/ΑΑΠ/2009) οριοθέτησε προσωρινά ως αρχαιολογικό χώρο το σύνολο της περιοχής βορείως της περιοχής του Σχεδίου. Στην έκταση εντάσσεται επίσης Ναυτική Βάση (Όρμος Κυριαμάδι). Γ) Περιοχή νοτίως της περιοχής του σχεδίου Στο σύνολο της έκτασης νοτίως της περιοχής του σχεδίου και σε ακτίνα 2 χλμ από το νότιο άκρο αυτής διακρίνονται τρείς επιμέρους γεωγραφικές ενότητες που περιλαμβάνουν τις παρακάτω θεσμοθετημένες κατά ΣΧΟΟΑΠ ζώνες, βλ. Χάρτη 2α. α) το δυτικό τμήμα όπου βρίσκεται η Ι.Μ. Τοπλού ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ: γύρω από αυτήν έχει θεσμοθετηθεί ζώνη Πολιτιστικού Κεφαλαίου (ταυτίζεται με την περιοχής προστασίας τοπίου της Ι. Μονής Τοπλού). ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΠΙΟΥ (Π.2.4.2 ): ανατολικά αυτής προς την ακτή ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ (Π.2.5.1).:νότια της ζώνης πολιτιστικού κεφαλαίου ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): αποτελεί μικρό τμήμα αυτής της ενότητας β) το κεντρικό τμήμα ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): αποτελεί την σημαντικότερη σε έκταση ζώνη του ως άνω τμήματος ΖΩΝΗ ΑΙΟΛΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ, η βόρεια απόληξη του οποίου εισέρχεται στην περιοχή του Σχεδίου ΖΩΝΗ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ (Π.2.4.1.): θεσμοθετείται στο νότιο τμήμα, στην πεδιάδα του Παλαικάστρου. γ) το ανατολικό τμήμα του Παλαίκαστρου, οικιστικού κέντρου της Δ.Ε. Ιτάνου Περιλαμβάνει τα παρακάτω: ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΝ ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟΥ: εντάσσονται δύο περιοχές επεκτάσεων α) του Παλαικάστρου με χρήση Γενικής Κατοικίας και β) της Βίγλας με χρήση παραθεριστικής κατοικίας. ΕΙΔΙΚΗ ΖΩΝΗ ΗΠΙΑΣ-ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Π.2.4.3.ΙΙΙ): καλύπτει μικρό μέρος της ενότητας ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-13

ΑΧ-1 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ: η αρχαιολογική ζώνη Α και Β Παλαικάστρου καταλαμβάνει το σύνολο της παραλιακής ζώνης. Στην ζώνη Α εντάσσεται η μινωική πόλη Παλαικάστρου, ΖΩΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ (Π.2.4.7.-8.) ΖΩΝΗ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ (Π.2.4.1.): θεσμοθετείται στο νότιο τμήμα, στην πεδιάδα του Παλαικάστρου. 3.2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΧΩΡΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ 3.2.1. Γενικά Στο πλαίσιο της ανάλυσης και αιτιολόγησης για την επιλογή του βέλτιστου σεναρίου ανάπτυξης περιγράφεται παρακάτω ο βασικός χωρικός προορισμός του ακινήτου, οι επιμέρους ζώνες επιτρεπόμενων χρήσεων γης και οι όροι δόμησης και περιορισμοί, που καθορίζουν την επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου. Η επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ προσδιορίζεται από τη σύνθεση διαφορετικών περιοχών με διακεκριμένο προορισμό η καθεμία. Στις περιοχές αυτές έχουν ενταχθεί δραστηριότητες που σχετίζονται τόσο με τον καθαρά ξενοδοχειακό / τουριστικό κλάδο, χρήση τουρισμός-αναψυχή όσο και με την προστασία και ανάδειξη των τριών πυλώνων της αειφορικής ανάπτυξης, περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στην περιοχή που αναπτύσσεται το σχέδιο και της ανάγκης διαφύλαξής τους μέσω της ανάπτυξης του Ακινήτου, στο σχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένες ζώνες προστασίας που στοχεύουν στην ανάδειξη των στοιχείων αυτών και πλαισιώνουν μία πρότυπη τουριστική ανάπτυξη, η οποία δημιουργεί αξιόλογες υποδομές τουρισμού προστατεύοντας ενεργά και υποδειγματικά την περιοχή υποδοχής της. Τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων αποτελούν οργανωμένους υποδοχείς κατά το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4179/2013, σύμφωνα με το οποίο ως «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων» ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης δραστηριοτήτων τουρισμού αναψυχής και άλλων συνοδευτικών του τουρισμού, δραστηριοτήτων. Σύμφωνα με το νέο ισχύον Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (ΚΥΑ ΕΠΧΣΑΑ 67659 ΦΕΚ 3155/Β/ 12.12.13), οι οργανωμένοι υποδοχείς διακρίνονται σε: α) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων», σύμφωνα και με τον ορισμό του Ν. 4179/2013 ανωτέρω, β) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων ήπιας ανάπτυξης» με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05 που συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-14

υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες είτε βρίσκονται στο γήπεδο εκμετάλλευσης είτε εντός της οικείας δημοτικής ενότητας και γ) «οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» που συνδέονται υποχρεωτικά με τη δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών, με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης για την έκταση έως 2.000 στρέμματα 0,05, για την έκταση από 2.000 έως 4.000 στρέμματα 0,03 και για το υπόλοιπο της έκτασης 0,01. Για πρώτη φορά με το νέο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό θεσπίζεται μέγιστος συντελεστής δόμησης για την περίπτωση των οργανωμένων υποδοχέων ή των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων τα οποία εντάσσονται σε προστατευόμενες περιοχές. Για τις περιπτώσεις αυτές μέγιστος συντελεστής δόμησης ορίζεται ο συντελεστής 0,05, δηλαδή ο συντελεστής δόμησης που εφαρμόζεται στην περίπτωση ήπιας τουριστικής ανάπτυξης (Τουριστικοί Υποδοχείς Ήπιου Χαρακτήρα και Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα Ήπιας Ανάπτυξης). Εν προκειμένω, το προτεινόμενο ΕΣΧΑΣΕ αποτελεί «οργανωμένο υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» αφού εντάσσονται σε αυτό πρότυπες εγκαταστάσεις και δράσεις οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα και ενσωματώνονται καινοτόμες τεχνολογίες (πχ αφαλάτωση, παραγωγής ενέργειας κ.α.) και υλοποιείται περιορισμένη δόμηση. Συνεπώς, για τη βιώσιμη και αειφορική αξιοποίηση του ακινήτου, δημιουργούνται δύο γενικές ζώνες περιοχών οι οποίες προσδιορίζονται βάσει κριτηρίων που αφορούν στην υφιστάμενη κατάσταση του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, καθώς και των κύριων αναπτυξιακών στόχων κάθε ζώνης. Ο βασικός χωρικός προορισμός του ακινήτου, σύμφωνα και με τα άρθρα 11 και 12 του Ν. 3986/11 όπως ισχύει, καθορίζεται με την υπαγωγή του ακινήτου στη γενική κατηγορία χρήσεως γης «Τουρισμός Αναψυχή». Συνεπώς για το Ακίνητο προτείνεται «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» με χρήση γης «Τουρισμό Αναψυχή». Ο καθορισμός της γενικής χρήσης γης τουρισμού αναψυχής με τους περιορισμούς που αναφέρονται παρακάτω αποτελεί την πρωτεύουσα επιλεγείσα επενδυτική χρήση που άλλωστε θα αποφέρει και τους πόρους εκείνους που θα επιτρέψουν τη διαχείριση των λοιπών ζωνών και την υλοποίηση των μέτρων που αναφέρονται στο Κεφάλαιο 7 της παρούσας μελέτης. Δημιουργείται μία βασική ζώνη Τουρισμού Αναψυχής, εντός της οποίας θα γίνει η χωροθέτηση των τουριστικών και λοιπών συνοδών εγκαταστάσεων (Ζώνη Α Τουρισμού Αναψυχής). ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-15

Γύρω από τη χρήση αυτή δημιουργείται Ειδική Ζώνη Προστασίας Φυσικού και Πολιτιστικού Κεφαλαίου και Φυσιολατρικής Αναψυχής και προσδιορίζονται εκτάσεις όπου δεν υλοποιούνται παρεμβάσεις, ενώ προωθούνται δράσεις που εξυπηρετούν τον περιηγητικό, πεζοπορικό και πολιτιστικό τουρισμό, προωθούνται προγράμματα στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον, δημιουργούνται διαδρομές και δίκτυα μονοπατιών, παρατηρητήρια κλπ. και κυρίως προστατεύεται και αναδεικνύεται το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον στο πλαίσιο της περ. δ παρ. 1 του άρθρ. 12 του Ν. 3986/11, σύμφωνα με το οποίο με το ΕΣΧΑΣΕ μπορεί να καθορίζονται και ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου στα οριοθετούμενα κατά τα ανωτέρω ακίνητα, εφόσον απαιτείται, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών. Η Ζώνη Α Τουρισμού Αναψυχής, όπως φαίνεται και στο Χάρτη 4 (Π.01), Παράρτημα Ι, που συνοδεύει το Σχέδιο περιλαμβάνει δύο υποζώνες: o Υποζώνη Α1, Χωροθέτησης Τουριστικών Εγκαταστάσεων εντός της οποίας δύναται να χωροθετηθεί το σύνολο των εγκαταστάσεων σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες χρήσεις που αναφέρονται στην επόμενη ενότητα. o Υποζώνη Α2 Υποστηρικτικών Δραστηριοτήτων και Υποδομών, εντός της οποίας χωροθετούνται κυρίως αφενός μεν χρήσεις με στόχο την προστασία και προβολή του οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της περιοχής και αφετέρου αθλητικές εγκαταστάσεις, που θα είναι ανοικτές προς το κοινό. Στην Υποζώνη Α2 δεν μπορούν να χωροθετηθούν εγκαταστάσεις διαμονής των τουριστικών καταλυμάτων. Στη Ζώνη Β - «Ειδική Ζώνη Προστασίας του Φυσικού και Πολιτιστικού κεφαλαίου και Φυσιολατρικής Αναψυχής», εντάσσονται πέντε υποζώνες: o Προστασίας της Λεκάνης Απορροής του Βάι, o Ειδικών Όρων Προστασίας Φυσικού Κεφαλαίου, o Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος, o Δασικές Εκτάσεις, o Προστασίας Ακτών. Εντός της Ζώνης αυτής εξυπηρετούνται μόνο δραστηριότητες φυσιολατρικής αναψυχής και θεσπίζονται καθεστώτα προστασίας. Ο σύνθετος και πολύπλευρος αυτός χαρακτήρας του Ακινήτου οδήγησε στην επιλογή ενός τίτλου για την ανάπτυξη του που αντικατοπτρίζει τη συνολική του ταυτότητα, σημαντικό μέρος της οποίας είναι η προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος: Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ «Πρότυπη Αειφορική Τουριστική Ανάπτυξη». ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-16

3.2.2. Κριτήρια σχεδιασμού Ο αναλυτικός σχεδιασμός και χωροθέτηση των ζωνών χρήσεων γης, των επί μέρους χρήσεων γης και των περιορισμών που συνιστούν το παρόν ΕΣΧΑΣΕ έλαβαν υπόψη: τα ειδικά χαρακτηριστικά των περιοχών με έμφαση σε αυτά που καταγράφηκαν στις ήδη εκπονηθείσες ειδικές οικολογικές μελέτες, το υφιστάμενο ειδικό θεσμικό καθεστώς του υπερκείμενου χωροταξικού σχεδιασμού όπως και το ευρύτερο προγραμματικό πλαίσιο και το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον Τουρισμό αλλά και την Περιφέρεια Κρήτης, το ειδικό καθεστώς του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) Δημοτικής Ενότητας Ιτάνου, τις ανάγκες που προκύπτουν ως προς την ένταξη των τουριστικών συγκροτημάτων και των υποδομών του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ και των κοινωνικών υποδομών στην ευρύτερη ζώνη της ανατολικής Κρήτης, τους στόχους προστασίας που πρόσθετα τέθηκαν με απώτερο σκοπό τη δέσμευση του σχεδιασμού του επόμενου επιπέδου στην κατεύθυνση μιας πρότυπης τουριστικής ανάπτυξης σε συνέργεια με την οικολογική και πολιτιστική αξία του τόπου, την ύπαρξη της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα (GR432009) ως προς την ειδική τουριστική υποδομή του Γκολφ. Ειδικότερα: Από τις εργασίες πεδίου (οικολογικές μελέτες βάσης, υδρογεωλογικές-υδρολογικές μελέτες, μελέτες τοπίου) έχουν εντοπισθεί τα περιβαλλοντικά, τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, αλλά και οι χωρικές συγκεντρώσεις στοιχείων της φύσης που χρήζουν ιδιαίτερης θεσμικής και ουσιαστικής προστασίας αλλά και ανάδειξης. ειδικότερα ως προς την χλωρίδα οι καταγραφές πεδίου και η χαρτογράφηση οικοτόπων και στενοενδημικών ειδών χλωρίδας απετέλεσε βασικό κριτήριο ως προς την ένταξη αυτών σε ζώνες που προβλέπεται ειδικό καθεστώς προστασίας φυσικού κεφαλαίου, ειδικότερα ως προς την πανίδα και ιδιαίτερα την ορνιθοπανίδα εντοπίστηκαν οι περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και εντάχθηκαν σε ζώνες με ειδικό καθεστώς προστασίας. ειδικότερα ως προς το τοπίο, λαμβάνεται ειδική μέριμνα σε πολλαπλά επίπεδα, ώστε να θεσπίζονται όροι και περιορισμοί δόμησης που να εξασφαλίζουν την ένταξη των τουριστικών εγκαταστάσεων στο ανάγλυφο και τον χαρακτήρα της περιοχής και την προστασία της θέας του Φοινικοδάσους του Βάι, της Αρχαίας Ιτάνου και της Ιεράς Μονής Τοπλού. Ως προς τις υφιστάμενες θεσμικές χωροταξικές κατευθύνσεις τονίζεται ότι ο υπερκείμενος σχεδιασμός ορίζει ότι η πρότυπη τουριστική ανάπτυξη (και μάλιστα του τύπου του προτεινόμενου Σχεδίου) είναι η επιθυμητή ως εθνική στρατηγική επιλογή για την ανατολική Κρήτη (αναλυτικά ανωτέρω, Κεφάλαιο 2 της παρούσας). ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-17

Όσον αφορά στις επιταγές που προκύπτουν από το δεύτερο, τοπικό επίπεδο σχεδιασμού (ισχύον ΣΧΟΟΑΠ της Δημοτικής Ενότητας Ιτάνου), τονίζεται ότι έχει ληφθεί μέριμνα ούτως ώστε τόσο οι χωρικές ενότητες όσο και οι ισχύοντες ειδικοί όροι του ΣΧΟΟΑΠ να ληφθούν υπόψη, να υιοθετηθούν, και σε κρίσιμους τομείς τα μέτρα προστασίας και οι περιορισμοί δόμησης να επεκταθούν. Σημειώνεται ότι οι βασικές αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού της περιοχής του Σχεδίου συμβαδίζουν και συντάσσονται με την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου όπως έχει θεσμοθετηθεί στο ΣΧΟΟΑΠ (προστασία λεκάνης απορροής Βάι και πλήθος ειδικών όρων) και συνεπώς ελήφθησαν υπ όψιν στην σύνταξη του παρόντος ΕΣΧΑΣΕ. Παράλληλα ως ειδικό κριτήριο σχεδιασμού, λαμβάνεται υπ όψιν ότι το επιχειρηματικό σχέδιο προβάλλει έναν διπλό χαρακτήρα που αφορά α) στη χωροθέτηση των τουριστικών δραστηριοτήτων σε θέσεις που να εξασφαλίζουν τον παραθαλάσσιο χαρακτήρα και β) στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσω του εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος με ειδικές τουριστικές υποδομές, πρότυπες εγκαταστάσεις και δράσεις οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών. Ο σχεδιασμός υλοποιήθηκε λαμβάνοντας υπ όψιν τα ιδιαίτερα οικολογικά, μορφολογικά, πολιτιστικά και οικονομικά στοιχεία που καθορίζουν την ανάπτυξη και προστασία της περιοχής. Στα τουριστικά συγκροτήματα εντάσσονται δραστηριότητες που έχουν ως στόχο αφ ενός μεν τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος μέσω της δημιουργίας ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων σύμφωνων με τα σύγχρονα πρότυπα της ξενοδοχίας και της προσέλκυσης ποιοτικού τουρισμού, αφ ετέρου δε την επιμήκυνση της περιόδου λειτουργίας, αξιοποιώντας κατ αρχάς το εξαιρετικό κλίμα και την ηλιοφάνεια της Κρήτης μαζί με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και κατά δεύτερον και κυριότερων τη δημιουργία και τη λειτουργία υποδομών ικανών να διαφοροποιήσουν το σχεδιαζόμενο τουριστικό προϊόν. Εξ άλλου, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου είναι μια ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος για την οικονομική επιτυχία του έργου, όπως και για τη σταθερότητα των θέσεων εργασίας και τη διάχυση των ωφελειών στην τοπική κοινωνία, στην τόνωση της επιχειρηματικότητας και στην προβολή της περιοχής, διεθνώς. Όπως ήδη προαναφέρθηκε άρρηκτα συνδεδεμένες με το Σχέδιο Ίτανος Γαία και τους πιο πάνω στόχους του σχεδίου, είναι οι δράσεις προστασίας των οικολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής, των φυσικών πόρων, του πολιτιστικού περιβάλλοντος και του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος που εντάσσονται στο σχέδιο. Οι δράσεις αυτές περιγράφονται στον φάκελο έργου που εγκρίθηκε με την υπ αριθ. αποφ. 17/20-09-2012 της Δ.Ε.Σ.Ε. (ΦΕΚ 3294/Β /10-12-2012) και αποτέλεσαν την βάση για το σχεδιασμό και τη δημιουργία Σχεδίου Αειφορικής Διαχείρισης που θα περιλάβει την υλοποίηση περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και κοινωνικών έργων και την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων της περιοχής του ΕΣΧΑΣΕ σε συνεργασία με τους αρμόδιους δημόσιους φορείς, δράσεις για τη διαχείριση ροής επισκεπτών καθώς και την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ενέργειας, υγρών και στερεών αποβλήτων με την ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών και εν τέλει τη θέσπιση «οργανωμένου υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα». ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-18

Ειδικότερα: Ως προς το φυσικό περιβάλλον οι δράσεις αυτές, σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Ανάδειξης Φυσικού Πλούτου Χερσονήσου Σίδερο, Βοτανικού Κήπου με είδη της τοπικής χλωρίδας της περιοχής και της Κρήτης γενικότερα, την κατασκευή και λειτουργία Κέντρου και Περιπτέρων Ενημέρωσης, τη δημιουργία μονοπατιών και παρατηρητηρίων της φύσης που θα λειτουργούν για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και ως μορφή ψυχαγωγίας ενημερωτικού χαρακτήρα των επισκεπτών και των κατοίκων. Προβλέπεται επίσης η λήψη ειδικότερων μέτρων για την παρακολούθηση και προστασία των οικοτόπων, της χλωρίδας και της πανίδας με την εξασφάλιση ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/EEC. Παράλληλα, τα μέτρα αυτά θα εξειδικευθούν περαιτέρω στο συνακόλουθο στάδιο εκπόνησης Μελέτης για την εκτίμηση των δυνητικών περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των έργων που θα υλοποιηθούν εντός της περιοχής του σχεδίου. Ως προς τους φυσικούς πόρους στη βάση της φιλοσοφίας του Σχεδίου, ενσωματώθηκαν η ορθή διαχείριση υδάτινων πόρων, ενέργειας, στερεών και υγρών αποβλήτων με καινοτόμες τεχνολογίες με έμφαση στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, στην ανακύκλωση και την επαναξιοποίηση και πρακτικές ορθής διαχείρισης γηπέδων γκολφ. Τέλος, στο πλαίσιο του αειφορικού σχεδιασμού λαμβάνονται μέτρα ώστε να προστατεύεται και να ενισχύεται το τοπίο, η αρχιτεκτονική των κτιρίων να εναρμονίζεται με τον περιβάλλοντα χώρο ακολουθώντας το ανάγλυφο του εδάφους, με χρήση τοπικών υλικών και βιοκλιματικού σχεδιασμού. Ως προς το πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής, ενσωματώθηκε στο θεμέλιο του σχεδίου η ανάγκη ανάδειξης του πλούσιου τοπικού πολιτιστικού κεφαλαίου. Για το λόγο αυτό στο Σχέδιο εντάσσονται δράσεις για τη δημιουργία δικτύων και πολιτιστικών διαδρομών. Οι δράσεις αυτές στοχεύουν στην διασύνδεση του πολιτιστικού κεφαλαίου της γειτονικών περιοχών καθώς και του συνόλου της Δ.Ε. Ιτάνου προβάλλοντας ιδιαίτερα τα σημαντικά μνημεία και αρχαιότητες της περιοχής (Μινωικές, κλασικές, ελληνιστικές και βυζαντινές αρχαιότητες αρχαίο Παλαίκαστρο, αρχαία Ίτανος, Μονή Τοπλού, ανάκτορο Μινωικής περιόδου Ζάκρου. 3.2.3. Βασικός χωρικός προορισμός ακινήτου Από τη φύση του χώρου, το μέγεθος της περιοχής και το γεγονός ότι το εξεταζόμενο ακίνητο αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού δικτύου NATURA, επιτάσσεται η διαμόρφωση ενός σύνθετου χωρικού προσδιορισμού που θα αναφέρεται στις τρεις συνιστώσες της αειφορικής ανάπτυξης (περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία). Για το λόγο αυτό επελέγη ένας τίτλος για το Σχέδιο ο οποίος παραπέμπει όχι απλώς στην πρωτεύουσα χρήση του τουρισμού αναψυχής αλλά στην έννοια της υποδειγματικής ανάπτυξης ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-19

και στην προώθηση της αρχής της αειφορίας, αφού το παρόν Σχέδιο ενσωματώνει και ενστερνίζεται δράσεις προστασίας και ανάδειξης: «Πρότυπη, Αειφορική Τουριστική Ανάπτυξη». Υπογραμμίζεται ότι με το προτεινόμενο Σχέδιο οριοθετείται και θεσπίζεται στο Ακίνητο «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» με Βασικό Χωρικό Προορισμό τη χρήση γης «Τουρισμός Αναψυχή». Η ένταξη της γενικής χρήσης «τουρισμού αναψυχής» επιτρέπει την υλοποίηση των ιδιαίτερα σημαντικών αναπτυξιακών στόχων που έχουν χαρακτηρισθεί ως εθνικής σημασίας και αναφέρονται στο Κεφάλαιο 2 της παρούσας. Η χρήση αυτή δεν είναι ξένη προς την περιοχή αφού το ισχύον ΣΧΟΟΑΠ προβλέπει και επιτρέπει την κατασκευή και λειτουργία τουριστικών εγκαταστάσεων στην περιοχή. Με το προτεινόμενο όμως ΕΣΧΑΣΕ η γενική κατηγορία χρήσης γης «τουρισμός αναψυχή», περιορίζεται, θεσπίζονται ειδικοί όροι λειτουργίας και κυρίως προωθείται ένας ολοκληρωμένος τρόπος ανάπτυξης, με πρόνοια και έμφαση στην προώθηση της αειφορικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι πόροι εκείνοι οι οποίοι θα μετουσιώσουν τη θεωρία σε πράξη και θα επιτρέψουν την υλοποίηση ειδικών μέτρων προστασίας και προβολής των οικολογικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών της περιοχής. Η ανάπτυξη του ακινήτου επελέγη να υλοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. γ της ΚΥΑ 67659/2013, του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, ως «Οργανωμένος Υποδοχέας Τουριστικών Δραστηριοτήτων Πρότυπου Χαρακτήρα» (εφεξής Πρότυπος Τουριστικός Υποδοχέας). Ως εκ τούτου η όποια ανάπτυξη της έκτασης του ΕΣΧΑΣΕ συνδέεται υποχρεωτικά με τη «δημιουργία και προβολή πρότυπων εγκαταστάσεων και δράσεων οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα με ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών». Πρόσθετα με την υπαγωγή του Ακινήτου στο καθεστώς του πρότυπου τουριστικού υποδοχέα περιορίζονται τα περιθώρια δόμησης καθώς επιβάλλονται αυστηρότεροι συντελεστές δόμησης αξιοποίησης των εκτάσεων σε σχέση με άλλους υποδοχείς τουριστικής ανάπτυξης (ή εκτός αυτών). Ειδικότερα, στο πλαίσιο του χωρικού προσδιορισμού του Ακινήτου ορίζονται δύο ευρύτερες ζώνες, λαμβάνοντας υπόψη την παραπάνω ανάλυση και αξιολόγηση και βάσει των προβλεπόμενων στη σχετική νομοθεσία Ν.3896/11, και προτείνονται υποζώνες, όπου κρίθηκε σκόπιμο από τους σκοπούς του σχεδίου και τα ειδικότερα καθεστώτα προστασίας. Οι ζώνες και οι υποζώνες του προτεινόμενου ΕΣΧΑΣΕ συνοψίζονται στον Πίνακα 3.2-1 και στις ενότητες που ακολουθούν. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΣΧΑΣΕ 3-20