ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΘΗΝΩΝ

Ê ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Τ Ε Υ Χ Ο Σ 3 6 Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ - Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 0 Κ Ι Σ Λ Ε Β - Τ Ε Β Ε Τ 5 7 7 1

περιεχοµενα 03 συνταξης σηµειωµα αποχαιρετισµος 04 κοινοτητας διοικηση το σχολειο µας 05 50 χρονια εβραϊκο σχολειο 15 εµφαση στην εβραϊκη παιδεια 16 νεα σελιδα στη θρησκευτικη αρχη της κοινοτητας µας 17 αποφθεγµα φωτογραφια 18 Αρη, αντιο 20 η δικη της αντιναζιστικης πρωτοβουλιας, εκθεση Βικτωρ Κοεν 21 ειδησεων αποηχοι 22 αναγνωστων βηµα 23 ανακοινωσεις 24 προετοιµασου Ευρωπη 26 εαν πιστευω οφειλω να µελετω 27 γνωριµια µε τα πανεπιστηµια του Ισραηλ, θεατρικο Αννα Φρανκ 28 100 Εβραιοι που επηρεασαν τον κοσµο Ντέιβιντ Ρικαρντο 30 ανεκδοτο - ραββινικη ιστορια 31 τεχνης εργα βιβλια Ι ΙΟΚΤΗΤΗΣ: Ισραηλιτική Κοινότης Αθηνών, Μελιδονη 8, Αθήνα 105 53, τηλ.: 2103252898, fax: 210 3220761, e-mail: athjcomm@otenet.gr. ΕΚ ΟΤΗΣ: ο Πρόεδρος της Ι.Κ.Α. Βενιαµίν Αλµπάλας ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚ ΟΣΗΣ-ΣΥΝΤΑ- ΞΗΣ: Βίκτωρ Ελιέζερ fax: 2104820057, e-mail: victorel@otenet.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ Α: Βίκτωρ Ελιέζερ, Άρης Εµµανουήλ, Ηλίας Νάχ- µαν,ντορίτα Τρέβεζα ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ-ΚΑΛΛ/ΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ρασέλ Μπαλέστρα ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΑΕΒΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Σ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ: Βενιαµίν Αλµπάλας, Αλίκη Αρούχ- Μορδεχάι, Βίκτωρ Ελιέζερ, Άρης Εµµανουήλ, Υβόνη Καπόν, Ζαν Κοέν, Ηλίας Νάχµαν, Γκαµπριέλ Νεγρίν, Ρίτα Σασών.

συνταξης σηµειωµα 03 αποχαιρετισµος Και ξαφνικά η φωνή του δεν ακούγεται δεν ξυπνάει τη συνείδηση µας τα µάτια του δεν αστράφτουν από θυµό ενάντια στην αδικία ο λόγος του δεν µας οδηγεί σε νέες ιδέες µακράς πνοής Χάσαµε ένα κοµµάτι του δυναµισµού µας, της σκληρότητάς µας και της τρυφερότητάς µας. Χάσαµε έναν αγωνιστή τού χθες, του σήµερα και του αύριο. Έναν υπερασπιστή τού Εβραϊσµού και του Ισραήλ που λάτρεψε. Χάσαµε τον Άρη Φόρνη. ιεκδίκησε ως νεολαίος την µεταφορά της λέσχης από την οδό Πειραιώς, στη Σίνα και Βησσαρίωνος, δίνοντας σχεδόν καθηµερινό αγώνα για να πείσει το τότε Κοινοτικό Συµβούλιο ότι στην οδό Πειραιώς 4, κοντά στην Οµόνοια θα υπήρχε µεν Λέσχη αλλά δεν θα υπήρχαν άνθρωποι. Έδωσε τη µάχη και τη κέρδισε, µαζί µε τους συνεργάτες του. Και δικαιώθηκε Με Πρόεδρο το Μηνά Ελιέζερ, ανατρέπουν τη κυριαρχία των παραδοσιακών Κοινοτικών παρατάξεων και ο Άρης σε ηλικία 26 ετών γίνεται ο νεότερος Ταµίας της Κοινότητας µας. Ο Άρης τρέχει τρέχει µε ιλιγγιώδη ταχύτητα βλέποντας πάντα την επό- µενη µέρα. εν υπήρχε σήµερα χωρίς χθες και χωρίς αύριο. Αντιπρόεδρος στο πρώτο Κοινοτικό Συµβούλιο υπό τη προεδρία του Μπένη Αλµπάλα. Πρόεδρος στη Κοινοτική Συνέλευση. Κέρδιζε το σεβασµό ακόµη και εκείνων που δεν σέβονταν το θεσµό τής συνέλευσης. Συνδύαζε το χιούµορ µε την αποφασιστικότητα και δεν ήταν λίγες οι φορές που θυµωµένος ζήτησε από κάποιους να εγκαταλείψουν την αίθουσα. Εκλέγεται Ταµίας στο ΚΙΣ και διεκδικεί µε πάθος την οικονοµική ανεξαρτησία του αντιπροσωπευτικού οργάνου τού Ελληνικού Εβραϊσµού. εν διστάζει να αντιπαρατεθεί εν µασάει τα λόγια του, συζητά µε τους συνεργάτες του και µπαίνει µπροστά χωρίς δισταγµό και προσχή- µατα τα λόγια του ενοχλούν, αλλά είναι λόγια αλήθειας και πάντοτε ο Άρης θεωρούσε ότι ενοχλεί όσους ενοχλούνται από την αλήθεια. Το 2007 εκλέγεται Β Αντιπρόεδρος του ΚΙΣ και το 2010 αποχωρεί µετά από 4 συνεχείς θητείες. Αρνείται την πρόταση να συνεχίσει για πέµπτη θητεία στη προεδρία της Συνέλευσης. «Ο εθελοντισµός δεν πρέπει να ταυτίζεται µε τις καρέκλες», έλεγε, «εγώ θα είµαι εδώ και θέλω να µε ενηµερώνετε, µη ξεχνάτε το δεύτερο επάγγελµα µας είναι Εβραίος, µόνο που αυτό δεν µας δίνει του δίνουµε, δεν µας υπηρετεί το υπηρετούµε». Το γραφείο του ήταν το στέκι µας. Το στέκι µιας οµάδας ανθρώπων που συζητούσε και ανέλυε τα προβλήµατα του Εβραϊσµού. Θύ- µωνε µε την µικροπρέπεια, εκτι- µούσε την ευθύτητα του λόγου. Και στις ώρες των κρίσεων ο Άρης ήταν εκεί, παρακολουθούσε το CNN και το BBC και τηλεφωνούσε στο Ζαν Κοέν και σε µένα για να µας εφοδιάσει µε επιχειρήµατα. εν άντεχε τη µεροληπτική ενηµέρωση εις βάρος του Ισραήλ, αγανακτούσε, συνιστούσε όµως ψυχραιµία και τεκµηρίωση, «αυτά είναι τα όπλα τα δικά µας απέναντι στο φανατισµό των άλλων» έλεγε και µας συµβούλευε. Ο αποχαιρετισµός από τους εκατοντάδες φίλους που τον συνόδευσαν στο στερνό του ταξίδι αποκρυσταλλώνει την εµβέλεια της προσωπικότητας του Αρη Φόρνη. Άρη, στενέ µας φίλε, θα συνεχίσουµε να κουβεντιάζουµε για το µέλλον της Κοινότητας και του Εβραϊσµού και θα διερωτόµαστε πάντα ποια θα ήταν η δική σου σκέψη γιατί αυτή µπορεί να µας οδηγήσει στο σωστό δρόµο. Άρη σε ευχαριστούµε για τη στήριξη σου. Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ

04 κοινοτητας διοικηση το σχολειο µας Όταν άνοιξε το Σχολείο μας στο Ψυχικό το 1960 πολλοί δεν πίστευαν ότι θα γινόταν ένα από τα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία, νηπιαγωγείο και Δημοτικό, της Αθήνας. Σήμερα άνετα θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω ως άριστο για την ελληνική εβραϊκή πραγματικότητα. Πενήντα χρόνια ελληνικής και εβραϊκής εκπαίδευσης και παιδείας, σφυρηλάτησαν τις καρδιές και τις ψυχές των παιδιών μας και των εγγονιών μας με αυτό που δεν μπορούσαν να βρουν πουθενά αλλού. Την εβραϊκή συνείδηση. Ανεξάρτητα το πόσο θρησκευόμενος ή μη είναι ο κάθε γονέας, η εβραϊκή και θρησκευτική συνείδηση, η φιλία και η κοινωνικοποίηση που αναπτύσσονται στο Σχολείο μας είναι αναντικατάστατες αρετές και εφόδια ζωής για τους νέους μας. Από την πολύχρονη παρουσία μου στα κοινοτικά πράγματα οφείλω να τονίσω την ιδιαίτερη σημασία του Σχολείου μας. Είναι η κορυφή στο κοινοτικό γίγνεσθαι γιατί από το Σχολείο μας ξεκινάει η αγάπη και η αφοσίωση για την Κοινότητά μας. Το Σχολείο μας αποτελεί το θερμοκήπιο που τη διατηρεί ακμαία. Αποτελεί το μέλλον της και την υπερηφάνειά της. Χωρίς το Σχολείο μας, οτιδήποτε άλλο αν καταφέρναμε να γίνει, δεν θα μπορούσε να βάλει και να διατηρήσει τα θεμέλια και την ανάπτυξη της Κοινότητάς μας. Προσωπικά ξεκίνησα την «κοινοτική μου σταδιοδρομία» ως μέλος της Σχολικής Επιτροπής. Εκεί πρώτα έζησα τον παλμό της εβραϊκής ζωής. Εκεί κατάλαβα τη δυσκολία αλλά και την ικανοποίηση να προσφέρει κάποιος με οποιοδήποτε τρόπο στο φυτώριο του Εβραϊσμού της Αθήνας-στο Σχολείο μας. Σήμερα, αλλά και όλα τα προηγούμενα χρόνια, όλα τα Κοινοτικά Συμβούλια στήριξαν το Σχολείο μας με όλες τους τις δυνάμεις. Δυσκολίες υπήρξαν και θα υπάρχουν, αλλά το Σχολείο θα συνεχίσει με υψηλό φρόνημα την αποστολή του. Να φτιάχνει καλούς Έλληνες πολίτες και καλούς Εβραίους, ικανούς να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής. Το έργο τού Σχολείου μας είναι πράγματι ανεκτίμητο και προτρέπω όλους τους γονείς - μέλη τής Κοινότητάς μας να στέλνουν τα παιδιά τους στο Σχολείο μας. Θα κερδίσουν τα παιδιά τους και οι ίδιοι πολλά περισσότερα από αυτά που θα τους προσέφερε οποιοδήποτε άλλο σχολείο. Βενιαμίν Αλμπάλας Πρόεδρος Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών

του ΒΙΚΤΩΡΑ ΙΣΑΑΚ ΕΛΙΕΖΕΡ 05 50 χρονια εβραϊκο σχολειο Ο ΟΙΠΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (1960-2010) Δεκαέξι χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, το μεγαλύτερο πλήγμα που υπέστη στην ιστορία του ο εβραϊκός λαός, οι Εβραίοι της Αθήνας δημιουργούν ένα νέο κύτταρο ζωής, μια ανάσα, έναν παλμό, μια ελπίδα για το μέλλον μιας Κοινότητας που προσπαθούσε ακόμη να περισυλλέξει τα απομεινάρια τής καταστροφής και να οδηγήσει μπροστά, στο δρόμο της προόδου, την επόμενη γενιά. 1960: ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΘΗ- ΝΩΝ ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ! Την προσπάθεια αυτή στήριξαν η JOINT, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, ευεργέτες και πλήθος επώνυμων και ανώνυμων δωρητών. Ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Οι έριδες και οι αντιπαραθέσεις, ιδεολογικού κυρίως περιεχομένου, μεταξύ των Κοινοτικών παρατάξεων της εποχής, για την σκοπιμότητα δημιουργίας δημοτικού σχολείου, ήταν έντονες και η ισχυρή προσωπικότητα του τότε Προέδρου της Κοινότητας Ζαχαρία Βιτάλ οδήγησε τελικά στην υλοποίηση αυτού του στόχου. «Είχαμε ένα όραμα» θυμάται ο Δανιήλ Αλχανάτης, ο νέος τότε αρχιτέκτων που μαζί με τον Ζακ Μπεραχά έκαναν τα αρχιτεκτονικά σχέδια του σχολείου, «και το όραμα αυτό, την ιδέα αυτή υπερασπιζόμασταν με πάθος οι σύντροφοί μου Δανιήλ Τζάφος, Ισαάκ Εμμανουήλ, Δαυίδ Εσκεναζής, Μανώλης Αρούχ, Σαλβατώρ Σολομών, Σαλβατώρ Μπακόλας αλλά και οι Βιταλικοί (έτσι αυτοπροσδιορίζονταν οι υποστηριχτές του Ζαχαρία Βιτάλ) Λάζαρος Ελιέζερ και Ιωσήφ Λόβιγγερ και άλλοι πολλοί που τα ονόματά τους μου διαφεύγουν. Και όταν πλέον το σχολείο έγινε πραγματικότητα, από τον εργολάβο Ζακ Μωσέ τότε το αγκάλιασαν όλοι». Ο Δανιήλ Αλχανάτης ορίζεται πρώτος Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής. Η Λιλή Σακκή καλείται από την Αμερική για να αναλάβει την Διεύθυνση του νεοσύστατου σχολείου. Η Μαρίκα Ντετσάβες, από το 1956 βοηθός νηπιαγωγού στο Εβραϊκό σχολείο της οδού Ερυ-

50 χρονια εβραϊκο σχολειο 06 προφορά, παρά τα τόσα χρόνια στην Αμερική): «Καλώς ήλθατε σε τούτο το σχολείο, βλέπω ότι είσαστε όλοι νέοι και με όρεξη για δουλειά. Εγώ θα είμαι εδώ με τʼ αυτιά μου έτοιμα να ακούσουν ότι θέλετε και τα μάτια μου ανοιχτά να βλέπουν τι κάνετε. Τούτο το σχολείο πρέπει να πάει μπροστά, πρέπει να πάει ψηλά. Τα παιδιά που θα φεύγουν από δω θα έχουν πάρει την εβραϊκή τους ταυτότητα, αλλά θα πρέπει να μην υστερούν καθόλου στις ελληνικές γνώσεις που το Υπουργείο Παιδείας ορίζει, γιατί είμαστε Έλληνες-Εβραίοι. Το σχολείο αυτό πρέπει να γίνει πρότυπο και η πορεία του να είναι ανοδική.» Και όπως το είπε έγινε. Η ομάδα έπεσε με πάθος στη δουλειά. Δεν υπήρχαν ζήλιες, ανταγωνισμοί και εγωισμοί. Θυμάμαι πάντα με συγκίνηση την έκθεση που γινόταν στο τέλος του χρόνου στη μεγάλη αίθουσα. Κάθε τάξη κιʼ ένα τραπέζι, αλλά τη γενική διακόσμηση την απαιτούσαν από την Αγαθή (Κουτσοσπύρου) και την Ιφιγένεια (Μαζλουμίδου), θέλαμε όλα τα τραπέζια να είναι ωραία χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες. Παρούσα πάντα η γυμνάστρια του σχολείου μας η δυναμική Πόπη Γιαννοπούλου. Πάντα δίπλα μας η σχολική επιτροπή. Ο γλυκύτατος πρόεδρος κ. Δανέλος Αλχανάτης, που με μία απίστευτη πολιτική ήξερε να αρνείται κάτι που ζητούσαμε (βλ. οικονομικά Κοινότητας) και αντί να δυσαρεστηθείς, έλεγες κι «ευχαριστώ». Δυναμικός ο κ. Τζάκος Ελιέζερ όταν προτείναμε κάτι καινούριο και αποδοτικό, σε πλησίαζε με χαμόγελο και συνωμοτικά σου έλεγε «Μην στεναχωριέσαι θα το φέρω εγώ κατʼ ευθείαν στο Κοινοτικό Συμβούλιο». Κι εκείνος ο υπέροχος Αλμπέρτος Μπεράχας που δεν ξεκίναγε για τη δουλειά πριν περάσει κάθε πρωί απʼ το σχολείο και ρωτώντας χαμογελαστά «Όλα καλά; Χρειαζόμαστε κάτι;» Πνεύμα ειρήνης, καλοσύνης και ηρεσίχθονος στα Α. Πετράλωνα, μετακομίζει στο Δημοτικό σχολείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών στο Παλαιό Ψυχικό. Προσλαμβάνεται μια νέα νηπιαγωγός, κάποια κυρία Μαζλουμίδου! Επιστάτης του σχολείου με την πρώτη «κουδούνα» ο κύριος Μαρίνος. Βράχος όμως του σχολείου, είναι ένας «παππούς», που από το 1960 και μέχρι το θάνατό του μοίραζε σακκουλάκια με μικροεδέσματα σε όλα τα παιδιά, κάθε Παρασκευή μεσημέρι, μετά το Καμπαλάτ Σαμπάτ. Ο «παππούς» του σχολείου ήταν, και παραμένει στις μνήμες όλων των μαθητών που πέρασαν από μπροστά του, ο Σαλτιέλ Κοέν, ο παππούς-κοέν. «Ήταν παρών σε κάθε συνεδρίαση της Σχολικής Επιτροπής», λέει ο Δανιήλ Αλχανάτης, «και ότι αίτημα είχαμε για το καλό του σχολείου προσπαθούσε να το ικανοποιήσει. Προσπαθούσε να βρει χρηματοδότες, ενώ δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που ο ίδιος πλήρωνε τα δίδακτρα μαθητών που οι οικογένειές τους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα. Ακόμη και όταν τυφλώθηκε μου ζητούσε να τον πάω στο σχολείο, γιατί μέναμε κοντά. Το σχολείο ήταν η ίδια του η ζωή». Η ΠΡΩΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ: 1960-1970 180 παιδιά στο σχολείο. «Έπρεπε να βρούμε καλούς δασκάλους, καλούς νηπιαγωγούς, συνοδούς στα σχολικά μας, και θεωρώ ότι το πετύχαμε» λέει ο Δανιήλ Αλχανάτης και το πρόσωπό του λάμπει από ικανοποίηση και περηφάνια. «Πήραμε τη Μαζλουμίδου και το σχολείο απέκτησε το χαμόγελό του και την πρώτη ζεστή αγκαλιά υποδοχής», διακόπτω τον συνομιλητή μου και τον ρωτώ ποια είναι επιτέλους αυτή η «Μαζλουμίδου». Η Ιφιγένεια απαντά, και λάμπει από χαρά προφέροντας και μόνο το όνομα αυτό. «Αργότερα παντρεύτηκε τον Αντώνη Αντωνίου, αξιωματικό της Αστυνομίας, και έτσι διασφαλίσαμε και την ασφάλεια μας Περί το 1963 προσλάβαμε ως Διευθύντρια την Δόμνα Αλούπη και ξεκινά μια νέα εποχή για το σχολείο μας», λέει ο Δανιήλ Αλχανάτης, πρώτος Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής και μετέπειτα Πρόεδρος και επίτιμος Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας. Δάσκαλος σταθμός χαρακτηρίζεται ο Άρης Δημητρακόπουλος που δίδαξε τους πρώτους μαθητές που πέρασαν το κατώφλι του σχολείου στο Π. Ψυχικό και μαζί του οι Αντώνης Δανασής, Μιχάλης Σιναρέλης και η Αγαθή Κουτσοσπύρου Γρίβα που στη συνέχεια διακρίθηκαν για το εκπαιδευτικό τους έργο. Η Ιφιγένεια Μαζλουμίδου-Αντωνίου αφηγείται και μιλάει με την ίδια ανεπανάληπτη γλώσσα της αγάπης που μάγεψε τα παιδιά που πέρασαν από το 1960 έως το 1996 τις πύλες του σχολείου μας: «Διευθύντρια η κ. Λιλή Σακκή... Σαν τη μαμά κλώσα μάζεψε εμάς τα κλωσόπουλα και μας είπε (με Λαρισέικη

50 χρονια εβραϊκο σχολειο 07 μίας στα δύσκολα ο Αλμπέρτος Κόβο. Και άλλοι, άλλοι πολλοί που θα χρειαζόμουν σελίδες για να τους απαριθμήσω. Όσοι έζησαν την όμορφη ατμόσφαιρα του σχολείου μας και έφυγαν απʼ αυτό (με δική τους θέληση) είτε γιατί πήραν κάποιο δημόσιο διορισμό, είτε γιατί ακολούθησαν κάποια άλλη κατεύθυνση, έφυγαν με βουρκωμένα μάτια, κρατώντας μέσα τους τις ωραιότερες αναμνήσεις Θαρρώ όμως ότι η πιο τυχερή απʼ όλους υπήρξε κάποια Ιφιγένεια Μαζλουμίδου-Αντωνίου που αγνοώντας δημόσιους διορισμούς και προτάσεις τής επιθεωρήτριας Ανατολικής Αττικής για έκδοση του υλικού που είχε φτιάξει για το Εβραϊκό σχολείο, προτίμησε να παραμείνει και να ρουφήξει 35 χρόνια όλη την αρμονία και την εξέλιξη του σχολείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών. Και όταν η Κοινότητα της ζήτησε να αναλάβει την γενική Διοικητική Διεύθυνση του Σχολείου ένοιωσε πως δίκαια μπορούσε να λέει «το Σχολείο μου», και αν οικογενειακές υποχρεώσεις δεν την ανάγκαζαν να σταματήσει, ίσως και να ανεβοκατέβαινε ακόμη τα σκαλιά του σχολείου μαζί με τα παιδιά, νιώθοντας κιʼ αυτή παιδί». Μία ευγενής μικροκαμωμένη κυρία με τον ίδιο τύπο γυαλιών που φορούσε την δεκαετία του ʻ60 που την θυμάμαι, μου ανοίγει την πόρτα του σπιτιού της και με αγκαλιάζει, σαν εκείνη την εποχή, στο νηπιαγωγείο, η κυρία Μαρίκα, η κυρία Μαρίκα Ντετσάβες. «Το σχολείο μού έδωσε πληρότητα, και εγώ έδωσα αγάπη στα παιδιά, και γιʼ αυτό δεν με ξεχνάνε ένοιωθα ικανοποίηση από τη σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά, τα αφήναμε ελεύθερα και καταφέρναμε να τα κάνουμε και υπεύθυνα και ευτυχισμένα», θυμάται με συγκίνηση η κυρία Μαρίκα και τονίζει με περισσή αποφασιστικότητα: «Θεωρούσα πάντα ότι η παιδεία είναι ένα βασικό πράγμα στη ζωή του Εβραίου. Το σχολείο έδινε ένα δυνατό όπλο στα παιδιά για να στέκονται με ψηλά το κεφάλι στη κοινωνία». Και προτού κλείσει η πρώτη δεκαετία λειτουργίας τού σχολείου, και ενώ η δικτατορία των συνταγματαρχών έκανε όλο και πιο αισθητή την παρέμβασή της στην εκπαίδευση, περί το 1969, μία δασκάλα, πρώην δημοσιογράφος, εμφανίζεται στο σχολείο με παντελόνια! Η Αρετή Μαλάμη, η δασκάλα που δεν έκρυβε τα δάκρυά της για ότι τη συγκινούσε, και μοίραζε απλόχερα τη γνώση αναπτύσσοντας το αίσθημα της ελευθερίας. Και σήμερα 42 χρόνια μετά θυμάται: «Ήταν κάπου εκεί στα 1968 στα χρόνια της Δικτατορίας, όταν εγώ, νεαρή τότε δημοσιογράφος, που με το κλείσιμο της Μεσημβρινής έμεινα χωρίς δουλειά, ανέσυρα το πτυχίο τής δασκάλας, από τα αχρησιμοποίητα «χαρτιά» μου

08 50 χρονια εβραϊκο σχολειο και πήγα στο Ισραηλιτικό σχολείο Αθηνών, όπου από το φίλο, συγκάτοικό μου και μέλος της Σχολικής Επιτροπής Τζάκο Ελιέζερ έμαθα ότι ζητούσαν δασκάλα. Και τότε, αφού συναντήθηκα με τους κυρίους Αλμπέρτο Μπεράχα και Δανιήλ Αλχανάτη σχολικών παραγόντων, τότε διεμήφθη μεταξύ μας ο εξής διάλογος: Έμαθα ότι ζητάτε δασκάλα για το σχολείο σας. Εγώ είμαι δασκάλα αλλά λίγο ΑΛΛΙΩΤΙΚΗ από τους άλλους. Δηλαδή; Με ρωτάνε και οι δύο. Να εγώ δεν ακολουθώ την πεπατημένη του σχολείου. Θέλω άλλου είδους επαφή με τα παιδιά μου και με τη γνώση που τη θέλω πλατιά και αδέσμευτη. Μας κάνετε κυρία Αρετή, μου απάντησαν και οι δύο. Γιατί αν και εμείς δεν είμαστε ΑΛΛΙΩΤΙΚΟΙ δεν θα κάναμε την έρημο, που μας έδωσαν για κράτος, ΠΑ- ΡΑΔΕΙΣΟ! Συμπλήρωσε ο Αλμπέρτος Μπεράχα και κοιτάχτηκαν και οι δυό με σημασία και απόλυτη συμφωνία. Και στα τέσσερα χρόνια που εργάστηκα στο σχολείο μας, παίρνοντας δύο πέμπτες έκτες δεν τους διέψευσα. Πιστεύω πως φύτεψα τέτοιους σπόρους στα παιδιά μου εκείνα, που ρίζωσαν στην ψυχή τους και βλάστησαν πλούσιους καρπούς. Ακόμα και τώρα ύστερα από 40 χρόνια επικοινωνώ με κάποιες μαθήτριές μου και χαίρομαι τις οικογένειές τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Με άπειρη εκτίμηση, αγάπη και με την ευχή να τα ΧΙΛΙΑΣΕΙ το σχολείο μας τα χρόνια του και ευχαριστώντας για την ευκαιρία αυτής της 50χρονης αναδρομής σάς χαιρετώ όλους». Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ: 1970-1980 Η δεκαετία του ʻ70 ανατέλλει. Ο Αλμπέρτος Μπεράχα αναλαμβάνει την προεδρεία της Σχολικής Επιτροπής, και αν και μηχανικός, εισάγει στο σχολείο τη Ψυχολογία και την καθιστά πυλώνα υποστήριξης δασκάλων, γονέων και μαθητών. Το σχολείο αποκτά συγκριτικά πλεονεκτήματα, πρωτοποριακά μάλιστα για την εποχή εκείνη. Με περισσή μαεστρία, συμμαχώντας με την πρόοδο, και ενάντια στο φοβικό συντηρητισμό που επέβαλε η δικτατορία, κατορθώνει και πείθει για την ανάγκη δημιουργικής ενασχόλησης των παιδιών, εκτός προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας και στηρίζει την υλοποίηση της δωρεάς του Χαϊμάκη Κοέν για την κατασκευή της βιβλιοθήκης του σχολείου. Ο Σταύρος Αλεξανδράτος διαδέχεται τη Δόμνα Αλούπη στη διεύθυνση του σχολείου, οι πρώτοι απόφοιτοι σημειώνουν εξαιρετική επιτυχία στις εισαγωγικές εξετάσεις στα καλύτερα σχολεία εκείνης της εποχής, η ανοδική πορεία του σχολείου είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Οι δάσκαλοι της εβραϊκής γλώσσας Έουντ και Άντα Κέρεν, Νούριτ και Σοσσάνα αφήνουν το δικό τους στίγμα στην Εβραϊκή Παιδεία και σηματοδοτούν την άρρηκτη πολιτιστική και θρησκευτική σχέση του Εβραϊσμού με το κράτος του Ισραήλ. Το 1970 όμως, Αλχανάτης, Μπεράχας και Ελιέζερ επιλέγουν να προσλάβουν μια νεαρή δασκάλα από τη Ζάκυνθο, με εκθαμβωτικής ομορφιάς μάτια, που μόλις είχε πάρει πτυχίο και που αργότερα έμελε να παίξει καταλυτικό ρόλο στην ίδια την επιβίωση του σχολείου. Η Πόπη Καβουροπούλου. «Οι τρεις αυτοί άνθρωποι με στήριξαν στα πρώτα μου βήματα. Το σχολείο, η Κοινότητα, μού προσέφεραν φροντίδα και αγάπη και κυρίως είχα τη συμπαράστασή τους στις δύσκολες στιγμές. Εγώ από τη πλευρά μου νομίζω έδωσα γνώση, χαρά και αυτοπεποίθηση σε τρεις γενιές μαθητών. Έκλαψα κιόλας», λέει με διάχυτη ειλικρίνεια η Πόπη Καβουροπούλου, «διότι κάποιοι άνθρωποι με πλήγωσαν, αλλά το περίεργο είναι ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι μου συμπαραστάθηκαν στα δύσκολα θα σου πω και ένα αστείο περιστατικό», αλλάζει τη κουβέντα, «ήταν ένα ή δύο χρόνια μετά που ήρθα στο σχολείο όταν η κυρία Αλούπη μας ειδοποιεί ότι ήρθε επιθεωρητής από το υπουργείο. Η Αρετή η Μαλάμη ερχόταν με παντελόνι παρά την τότε απαγόρευση. Ήταν στη τάξη της και έκανε μάθημα. Μπαίνω μέσα, την ειδοποιώ ότι ο επιθεωρητής είναι στο σχολείο, πάει πίσω από την έδρα, φοράει ένα μακρύ παλτό που είχε, βγάζει το παντελόνι και σα να μη συμβαίνει τίποτε συνεχίζει το μάθημά της. Ο Επιθεωρητής μπήκε στη τάξη της, τη συνεχάρη μάλιστα, και η κυρία Αλούπη βρήκε πάλι το χρώμα της». Στο σχολείο επικρατεί το χαμόγελο και η ζεστή αγκαλιά. Την πρώτη καλημέρα έλεγαν οι συνοδοί, η κυρία Ευτυχία η Αλκαλάι ως «καλός άγγελος» του σχολείου, η κυρία Μπίτσε Ρεκανάτη με τη χρυσή ψυχή, η κυρία Μαργαρίτα Εσκεναζή με το πλατύ χαμόγελο, ο Νίκος ο Ανιτόπουλος με το αστείρευτο χιούμορ, ο κύριος Βασίλης ο οδηγός, και η κυρία Στέλλα και πολλοί, πολλοί άλλοι. Το Σεπτέμβρη του 1972, προσλαμβάνεται στο διοικητικό τομέα του σχολείου μια νεαρή κοπέλα που πέρασε από τα θρανία του, για να αναλάβει τι; Μα ότι μπορούσε, για να λειτουργεί το σχολείο καλύτερα. Η Άννα Σεβίλλια προσπαθεί να εισπράξει δίδακτρα και αγανακτεί όταν ένας γονέας τής λέει «δεν μπορώ να πληρώσω τα δίδακτρα στο σχολείο γιατί έχω να πληρώσω το κολέγιο για το μεγαλύτερο παιδί μου»! Παίρνει τηλέφωνο γονείς για να ενημερώσει ότι η ίδια είναι δίπλα στο παιδί που

50 χρονια εβραϊκο σχολειο 09 έχει πυρετό, φωνάζει στους πιτσιρικάδες που δεν φορούν πουλόβερ χειμωνιάτικα, γκρινιάζει στη Σχολική Επιτροπή για την άμεση επισκευή τού καλοριφέρ για να μη κρυώσουν τα παιδιά, ανοίγει το σχολείο στις 6.30 το πρωί αφού έχει σιγουρευτεί απʼ το προηγούμενο βράδυ ότι όλα τα σχολικά θα εκτελέσουν κανονικά τα δρομολόγια «Το σχολείο δεν είναι ένα κοινό γραφείο που κάνεις τη δουλειά σου, έχεις να κάνεις με έμψυχο υλικό παιδιά, γονείς, προσωπικό και πρέπει να κρατάς τις ευαίσθητες ισορροπίες, για να λειτουργεί το σύστημα σωστά». Στα τέλη της δεκαετίας, ο Λέων Γαβριηλίδης εκλέγεται τρίτος Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής. Ο εκδημοκρατισμός της χώρας είναι γεγονός, το σχολείο μας είναι ένα βήμα μπροστά. Εφαρμόσθηκε με επιτυχία η για τότε καινοτομία τού συστήματος εκμάθησης της ανάγνωσης με το σύστημα Decroli. Με την βοήθεια της ψυχολόγου κυρίας Άλιας Σαμαρά εφαρμόστηκε η ψυχολογική υποστήριξη των μαθητών καθώς και η αντίστοιχη παρακολούθηση μαθημάτων από τους γονείς. Στα τέλη της δεκαετίας, η Τασία Κατσή αναλαμβάνει την διεύθυνση του Δημοτικού, η Ιφιγένεια Αντωνίου ανέλαβε τη διοικητική διεύθυνση και την ευθύνη του νηπιαγωγείου με αποτέλεσμα να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ γονέων και σχολείου καθώς και μεταξύ των μελών του προσωπικού. Ιδιαίτερης σημασίας υπήρξε η επιτυχημένη προσπάθεια να αναγνωρισθεί από το Υπουργείο Παιδείας επισήμως η διδασκαλία της Εβραϊκής ιστορίας και να θεσμοθετηθεί η θέση της Λίνας Ερρέρα. Την δασκάλα που τα παιδιά αγαπούν για τον τρόπο που μεταφέρει την ιστορία, εγγράφοντας με ανεξίτηλα γράμματα στη μνήμη τους τα ήθη και έθιμα και τις παραδόσεις του Εβραϊκού λαού. Ο Λέων Γαβριηλίδης διηγείται με περηφάνια για τις βάσεις της αθλητικής δραστηριότητας των μαθητών του σχολείου με αποτέλεσμα να κατακτηθούν πανελλήνια πρωταθλήματα στις κατηγορίες παίδων και νεανίδων της επιτραπέζιας αντισφαίρισης. Και τέλος επισημαίνει την ικανοποίηση όλης της εκπαιδευτικής οικογένειας από την αναγνώριση του Σχολείου μας ως προτύπου στην εφαρμογή και την εκτέλεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης από την Επιθεώρηση Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας. Η κυρία Λίτσα Μαρίφογλου-Ρούσου, η μουσικός, παίζει στο πιάνο ελληνικούς και εβραϊκούς ρυθμούς, τα παιδιά τραγουδούν, οι γονείς χειροκροτούν στην 25 η Μαρτίου, στο Χανουκά και σε όλες τις άλλες γιορτές με αποκορύφωμα τη μεγάλη γιορτή του τέλους του χρόνου. Η ΤΡΙΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ: 1980-1990 Η Μέση Ανατολή φλέγεται ο πρώτος Πόλεμος του Λιβάνου Ο Ανδρέας Παπανδρέου ταυτίζει τους Ισραηλινούς στρατιώτες με ναζί Καλοθελητές «δημοσιογράφοι» καλούν από τους τηλεοπτικούς δέκτες τούς Έλληνες πολίτες να μποϋκοτάρουν τα Εβραϊκά καταστήματα στην Ελλάδα ενώ τα ανά τον κόσμο μέλη της PLO φθάνουν στην Αθήνα για να προετοιμάσουν το δικό τους «πλοίο τής επιστροφής» στην Παλαιστίνη. Σε αυτό το κλίμα, το σχολείο πάει μπροστά. Σε πείσμα ίσως όλων εκείνων που δεν έκρυβαν τον πόθο τους να πλήξουν την καρδιά του εβραϊσμού της Αθήνας. Ο τότε Διευθυντής της Κοινότητας Μίνως Σασών, ο Φρέντυ Κούπερμπεργκ, ο Ζαν Κοέν, η Μιρέλα Κοέν και αργότερα ο Μάκης Κοφινάς, σχημάτισαν την ασπίδα προστασίας του σχολείου μαζί με σωρεία εθελοντών, θέτοντας σε καθημερινό κίνδυνο την ίδια την ασφάλειά τους. «Επειδή πιστεύω βαθιά ότι, εφʼ όσον μπορούν, οι γονείς πρέπει να προσπαθούν για την όσο καλύτερη εκπαίδευση και για την ενίσχυση της Εβραϊκής ταυτότητας των παιδιών τους, ασχολήθηκα και εγώ 16 ολόκληρα χρόνια με τα του Σχολείου μας, τα 4 από αυτά ως Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής», λέει ο Ζακίνος Ταραμπουλούς και θυμάται: «Οι καιροί όμως ήταν δύσκολοι. Δικαστικές αγωγές εις βάρος μας, συνδικαλιστές δάσκαλοι να προσπαθούν να τιμωρήσουν δικαστικά την Διευθύντρια του σχολείου μας, απαγόρευση εθνικού μας ύμνου, απειλές, ανησυχία των γονιών και πολλά άλλα. Όμως από τους στόχους μας δεν ξεφεύγαμε». Και σήμερα, στέλνει το δικό του μήνυμα: «Στους σημερινούς γονείς έχω να πω ότι πρέπει να εμπιστευόμαστε το Σχολείο μας και ελπίζω όπως τα παιδιά μου έτσι και τα εγγόνια μου να μπορέσουν να ασχοληθούν και αυτά όταν έλθει η ώρα για το καλό του Σχολείου γιατί πραγματικά ΑΞΙΖΕΙ». Ο Μπένης Αλμπάλας, σημερινός πρόεδρος της κοινότητάς μας, εντάσσεται στη σχολική επιτροπή. Μία δασκάλα του σχολείου, με ύφος αυστηρό αλλά και αυθόρμητα ευγενής, αναλαμβάνει τη διεύθυνση του σχολείου. Το όνομα της, Λουκία Παπαδοπούλου, συνδέθηκε με τις ιστορικές επισκέψεις του σχολείου στην Ακρόπολη με τους μαθητές των τάξεών της, επί μία εικοσαετία και πλέον. «Πραγματοποίησα και πέτυχα αυτό που λέγεται στα Παιδαγωγικά μετάγγιση ψυχών μεταξύ δασκάλου και μαθητού και προσπάθησα να κάνω ευχάριστη και χαρούμενη τη ζωή των μαθητών μέσα στην τάξη

50 χρονια εβραϊκο σχολειο 10 και έξω απʼ αυτήν, να αισθάνονται ελεύθεροι και υπεύθυνοι, να θεωρούν το δάσκαλο συντονιστή και βοηθό τους στα μαθήματα, στους στόχους τους και να καταλάβουν την πραγματική παιδαγωγική σχέση δασκάλου και μαθητή» λέει με βαθειά ικανοποίηση η Λουκία Παπαδοπούλου που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του σχολείου ακόμη και μετά τη σύνταξή της. Διαδηλωτές έξω από το σχολείο απαιτούν να καταδικαστεί η Ισραηλινή πολιτική! Δύο δασκάλες αντιδρούν σε κάθε τι που έχει σχέση με τον Εβραϊσμό, και απολύονται. Το σχολείο συνεχίζει τη δική του πορεία, προσλαμβάνει νέους δασκάλους και τη πύλη του σχολείου τη διαβαίνει μια καθηγήτρια Αγγλικών με ξεχωριστή αρχοντιά και απλότητα. Η Ματούλα Μπενρουμπή δίνει μια νέα διάσταση στη καθιέρωση της Αγγλικής γλώσσας ως υψηλής προτεραιότητας επιλογή για το σχολείο. Εφαρμόζει νέες μεθόδους εκμάθησης της ξένης γλώσσας. Και το σπουδαιότερο πείθει τα παιδιά να αγαπήσουν τα Αγγλικά αλλά και τη δασκάλα τους. «Το σχολείο με έσωσε», λέει η κυρία Ματούλα και πριν προλάβω να ρωτήσω γιατί, συμπληρώνει «και γιʼ αυτό εγώ έδωσα ότι μπορούσα από τον εαυτό μου. Έδωσα αγάπη, εισέπραξα αγάπη και συνεχίζω να απολαμβάνω αυτή την αγάπη των μαθητών μου». Ο Τζων Ματαθίας αναλαμβάνει την προεδρία της Σχολικής Επιτροπής. Οι Εβραίοι της Αθήνας σκορπίζονται στα βόρεια και στα νότια προάστια. Η κίνηση των μαθητών απαιτούσε νέους σχεδιασμούς προκειμένου το σχολείο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των γονέων. Ο Τζων Ματαθίας, με το πείσμα που τον διέκρινε, κατορθώνει, μαζί με τους ανθρώπους της διοίκησης του σχολείου, τα πούλμαν τού σχολείου να περνούν έξω από τη πόρτα κάθε παιδιού όπου και αν έμενε. Η Ιφιγένεια Αντωνίου περιγράφει την ατμόσφαιρα: «Αληθινή προσφορά και η δουλειά επόμενων σχολικών επιτροπών. Ο ακούραστος Λέων Γαβριηλίδης, η δραστήρια Στέλλα Μπορμπόλη, ο Αλμπέρτος Ρεϊτάν, με τη βροντερή φωνή, ο Ζακίνος Ταραμπουλούς, που τις παρατηρήσεις τις έκανε με ένα ανέκδοτο, η εργατική και πολυτάλαντη Τζούλια Μωυσή» Ο Τσβι και η Σοσάνα, η Μπρούρια με τον Άμνον, ο Ρεουβέν Κοέν και η Σοσσάνα και ο Μαξ Μπεν Σιτρίτ, δάσκαλοι της εβραϊκής γλώσσας, μεταλαμπαδεύουν γνώση και αγάπη για το Ισραήλ. Προετοιμάζεται το έδαφος για να αναλάβουν τα ηνία οι πρώτοι απόφοιτοι του σχολείου και να το οδηγήσουν στη τέταρτη δεκαετία, την δεκαετία της παγκοσμιοποίησης. ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ: 1990 2000 Ο Αλμπέρτος Φόρτης, Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής και δίπλα του η Αλίκη Αρούχ Μορδεχάϊ, η Ίντα Κόβο-Φόρνη, ο Ντάνης Εμμανουήλ και ο αξέχαστος Γκουίντο Σαλέμ, όλοι πρωην μαθητές του σχολείου! Το 1994 η Πόπη Καβουροπούλου αναλαμβάνει τη Διεύθυνση του σχολείου, παρέα με την Ιφιγένεια. Το διδακτικό προσωπικό ανανεώνεται. Η Βούλα Τσιλικόχρυσου και η Ζακλίν Γερμιγιά συνεχίζουν την παράδοση της πρώτης θερμής αγκαλιάς στο νηπιαγωγείο. Η Ιφιγένεια Αντωνίου, το 1996, μετά από 36 χρόνια στο νηπιαγωγείο και στη Διεύθυνση του σχολείου, και με τη σφραγίδα της χαραγμένη στις ψυχές εκατοντάδων παιδιών, αποχωρεί από την ενεργό δράση. Πρώτη ανακαίνιση. Ο Ντάριο Κόβο, ευεργέτης του σχολείου μας. «Το 1986,η μεγάλη μου κόρη πήγε στην Α δημοτικού, στο ίδιο σχολείο, στα ίδια θρανία κι εγώ ήμουν πια γονιός. Άλλος ρόλος στο ίδιο περιβάλλον, οι εικόνες, οι μυρωδιές, οι ήχοι, η μενορά, το κουδούνι, ακόμα κι ο κύριος Θόδωρος, ο γιός του κυρίου Μαρίνου του επιστάτη, που τόσο του έμοιαζε, με έκαναν να νιώθω πότε παιδί και πότε ενήλικας», θυμάται με νοσταλγία η Αλίκη Αρούχ-Μορδεχάι που διαδέχθηκε τον Αλμπέρτο Φόρτη στη προεδρία της Σχολικής Επιτροπής. «Θυμάμαι όταν ξεκίνησε ο πόλεμος του Κόλπου, το 1994, στις 4 τα ξημερώματα χτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι μου. Ήταν ο Γκούϊντο Σαλέμ. Ξεκίνησε ο πόλεμος. Τι θα κάνουμε αύριο με το σχολείο;» Από τις 7 το πρωί βρισκόμασταν στην πόρτα του σχολείου και όλο εκείνο το διάστημα κάναμε βάρδιες, τα μέλη της Σχολικής Επιτροπής, στην αυλή και στην πόρτα του σχολείου. Δεν ξέρω αν ήταν απαραίτητο, ξέρω ότι δεν μπορούσαμε να ησυχάσουμε αν δεν το κάναμε». Αυτή ήταν η Αλίκη που μαζί με την Ίντα Κόβο Φόρνη κατέβαλλαν άοκνες προσπάθειες για να πείσουν τους δύσπιστους γονείς ότι ναι, το σχολείο αυτό αξίζει, και με αξιοζήλευτη υπομονή άκουγαν καρτερικά τα αιτήματά τους, λογικά και παράλογα. Λάμβαναν όμως και μηνύματα, επεξεργάζονταν ιδέες και υλοποιούσαν αποφάσεις και η Πόπη η Καβουροπούλου έτρεχε, και μαζί της οι δάσκαλοι και μαζί τους το διοικητικό προσωπικό και το 1998 την προεδρία της επιτροπής αναλαμβάνει ένας ταλαντούχος τεχνοκράτης από τη Λάρισα, ο Μίνος Μωυσής, για να τρέξουν όλοι μαζί ακόμη πιο γρήγορα Και ο

50 χρονια εβραϊκο σχολειο 11 Μίνος περιγράφει το κλίμα, την ατμόσφαιρα, το μεράκι και το κέφι που ενέπνεε και συνεχίζει να εμπνέει το σχολείο αυτό που δεν αφήνει κανένα να εφησυχάσει: «Όταν ο γιός μου πήγε στο Νηπιαγωγείο του Σχολείου, κάποια παλιά μέλη της Σχολικής Επιτροπής μου ζήτησαν να συμμετέχω κι εγώ. Έτσι ξεκίνησε το ταξίδι μου στην Σχολική Επιτροπή του Σχολείου μας που κράτησε για δέκα ολόκληρα χρόνια. Κάθε Δευτέρα στις 6.00 μ.μ. συνεπείς στο ραντεβού μας, με όρεξη για προσφορά, με την διάθεση μια όμορφης παρέας να λύσουμε τα όχι λίγα προβλήματα, με το πάθος να κάνουμε το Σχολείο μας καλύτερο, για τα παιδιά μας, για την Κοινότητά μας. Δεν είχα την τύχη να είμαι μαθητής στο Σχολείο, είχα όμως την τύχη να το ζήσω μέσα από τη Σχολική Επιτροπή και την τύχη τα δύο παιδιά μου να φοιτήσουν σʼ αυτό. Θυμάμαι από το πέρασμά μου στο Σχολείο, τη μεγάλη προσπάθεια 5 ετών να συγκεντρωθούν τα χρήματα για να γίνει πραγματικότητα η Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων που έδωσε ζωντάνια στο Σχολείο, την αγωνία όλων μας όταν δύο μεγάλες συνεχόμενες τάξεις των 23 και των 17 παιδιών έφυγαν και το Σχολείο μίκρυνε απότομα σε αριθμό παιδιών, τον αγώνα να πείσουμε τους γονείς να στείλουν τα παιδιά τους σʼ αυτό το Σχολείο, την ανακαίνιση των χώρων του για πρώτη φορά από τότε που ιδρύθηκε και πολλά άλλα. Σήμερα, βλέπω το Σχολείο ζωντανό, γεμάτο από παιδιά, με προοπτική και το όραμα να μείνει σταθερή αξία για την Κοινότητά μας, με άξιους συνεχιστές στη Σχολική Επιτροπή, εκεί κάθε Δευτέρα στις 6.00 μ.μ. περήφανος για το μικρό δικό μου λιθαράκι. Σχολείο μας, σʼ ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου έδωσες να σε υπηρετήσω». Ο Μίνος ο Μωυσής θυμάται ένα στενό του συνεργάτη και φίλο στον οποίο όλοι οι φίλοι τού σχολείου οφείλουν πολλά. «Ένας φίλος, μια μορφή στην ιστορία του Σχολείου μας, έφυγε πριν λίγο καιρό από τη ζωή. Ο Γκουίντο Σαλέμ, υπηρέτησε με πάθος το Σχολείο, ήταν από τα μακροβιότερα μέλη της Σχολικής Επιτροπής, ο άνθρωπος που αγωνιούσε πάντα για τα οικονομικά τού Σχολείου και είχε μόνιμα ιδέες και προτάσεις για καινούργια πράγματα. Ο Γκουίντο πρόσφερε στο Σχολείο όσο λίγοι άνθρωποι και όσοι τον γνωρίσαμε και τον ζήσαμε εκεί θα τον θυμόμαστε πάντα». ΠΕΜΠΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ: 2000 2010 Το σχολείο λοιπόν ανακαινίζεται, η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων γίνεται αντικείμενο αντιπαραθέσεων μεταξύ των Κοινοτικών παρατάξεων, η Αλίκη Κοέν Μωυσή και η Χού-