ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΔΑΠ-ΝΔΦΚ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ - 1 www.dap-papei.gr

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΘΕΩΡΙΑ Ποιες παραδοχές πρέπει να ισχύουν για να ισχύσει η ανάλυση του Νεκρού Σημείου; Για να ισχύει η ανάλυση του Νεκρού Σημείου πρέπει να ισχύουν οι εξής παραδοχές: 1. Η επιχείρηση να λειτουργεί κάτω από συνθήκες βεβαιότητας. 2. Δεν θα υπάρχει μεταβολή αποθεμάτων, συνεπώς η παραγόμενη ποσότητα διατίθεται στην κατανάλωση και δεν αποθεματοποιείται. 3. Μεταβολή των πωλήσεων δεν συνεπάγεται μεταβολή των τιμών. 4. Τα σταθερά έξοδα, είναι απολύτως σταθερά, τα δε μεταβλητά μεταβάλλονται ανάλογα με τις πωλήσεις ή την παραγωγή. 2. Τι ονομάζουμε περιθώριο ασφάλειας πωλήσεων και πως εκφράζεται; Περιθώριο ασφαλείας πωλήσεων ονομάζεται η διαφορά μεταξύ των προϋπολογιστικών πωλήσεων και της αξίας των πωλήσεων, όταν η επιχείρηση δεν πραγματοποιεί κέρδος ή ζημιά. Η διαφορά αυτή εκφράζεται ως ποσοστό πάνω στην αξία των προϋπολογιστικών πωλήσεων. Με το % αυτό μετριέται το περιθώριο του κίνδυνου, που είναι συνυφασμένος με την πραγματοποίηση του στόχου πωλήσεων που εμφανίζει ο προϋπολογισμός. % 3. Τι πρέπει να ισχύει για την ανάλυση Ν.Σ κυκλοφορίας με περισσότερα από ένα προϊόντα; Για την μελέτη της περίπτωσης περισσοτέρων του ενός προϊόντος θα πρέπει να δεχθούμε ότι: Έχουν μια ενιαία τιμή Έχουν το ίδιο κατά μονάδα μεταβλητό κόστος. Μετρώνται με την ίδια μονάδα μέτρησης. Δηλ. ότι ισχύει και στην ανάλυση που αναφερόταν για ένα προϊόν αλλά και να δεχθούμε ότι η σύνθεση των πωλήσεων κατά είδος προϊόντος είναι σταθερό. - 2

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Άσκηση 4.6.1 α) F 2000000 t 50 30 2000000 100000. 20 F=1500000+( 5000000X10% )=1500000+500000=2000000δρχ. 7000000 t 50 /. 140000 β) Πωλήσεις 80000Χ50=4000000 -Μεταβλητό κόστος 80000Χ30=2400000 Περιθώριο 1600000 συνεισφοράς -Σταθερά έξοδα 2000000 Ζημιά 400000 ή ( Ν.Σ-Πωλήσεις )X ( Tιμή πώλησης-μεταβλητό κόστος )=(100000-80000)X(50-30) =20000X20=40000 Ζημιά. Άσκηση 4.6.2 α) Μεταβλητό κόστος=300000χ60%=180000 360000000 360000000.. 3000 300000 18000 120000 360000000.. 0000 1 0,6-3

ή Ν.Σ δρχ. =3000Χ300000=0000δρχ. β) Κέρδη προ φορολογίας: (5000-3000)Χ120000=240000000 Άσκηση 4.6.3 Τιμή =Τιμή κτήσης+σταθερά έξοδα+προμήθεια 1050000 835 t 625 0,40t t 625 210 0,4t 0,6t 835 t 1391,67 5000 0,6 ή Μεταβλητό κόστος 3125000 +Σταθερά έξοδα 1050000 Συνολικό κόστος 4175000 4175000 = (Τιμή πώλησης x 0,6) x 5000 3000τ = 4175000 τ = 1391,67 Άσκηση 4.6.4 α) Κέρδος = 30000000 x 10% = 3000000 Μεταβλητό κόστος = 40000 x 55% = 22000 30000000 300000 33000000. 1833 40000 22000 18000 β) 120 x 18 εβδομάδες x 90% = 1944 Έσοδα 1944 x 40000= 77760000 -Συνολικό έξοδα Μεταβλητό έξοδα 1944 x 22000= 42768000 Σταθερό έξοδα 30000000 72768000 Κέρδος 4992000-4

γ) 20 εβδομάδες x 120 πελάτες x 60% = 1440 πελάτες τιμή πώλησης = 40000 (40000 x 20%) = 32000 μεταβλητό κόστος = 40000 x 56% = 22000 Έσοδα 1440 x 32000= 46080000 -Συνολικό έξοδα Μεταβλητό έξοδα 1440 x 22000= 31680000 Σταθερό έξοδα 30000000 61680000 Ζημιά 15600000 ή περιθώριο συνεισφοράς = 32000 22000 = 10000 Συνολ. Π.Σ 1440 x 10000= 14400000 - Σταθερά έξοδα 30000000 Ζημιά 15600000 Άσκηση 4.6.5 A B Γ Μονάδες 10000 7000 5000 Ποσοστό πωλήσεων 30% 40% 30% Ποσοστό Περιθωρίου 40% 35% 32% συν. Σταθερά έξοδα 1500000 2100000 1200000 Πωλήσεις 4500000 6000000 4500000 ποσοστό πωλήσεων x ποσοστό συνεισφοράς Α 30% x 40% = 12% Β 40% x 35% = 14% Γ 30% x 32% = 9,60% 35,60% 4800000. 13483146 35,6% - 5

Ν.Σ Α = 1500000/40% = 3750000 Ν.Σ Β = 2100000/35% = 6000000 Ν.Σ Γ = 1200000/32% = 3750000 13500000 Αποτέλεσμα Α 4500000 x 40% = 1800000-1500000 = 300.000 Δρχ Β 6000000 x 35% = 2100000-2100000 = 0 Δρχ Γ 4500000 x 40% = 1440000-1200000 = 240.000 Δρχ Άσκηση 4.6.12 α) F 44000000 44000000. 275000. t 400 240 160 Ν.Σ σε δρχ. = 275000 x 400 = 110000000 δρχ. β) Κόστος αγοράς (200x15%)+200= 230 Κόστος διάθεσης 40 Ανά μονάδα μεταβλητό κόστος 270δρχ Η αναλογία Μικτού περιθωρίου επί των πωλήσεων είναι: 400 240 40% 400 X 270 = 0,4X 0,6X = 270 Χ = 450δρχ Επαλήθευση: 450-270 = 180 450 x 40% = 180 180 = 450 270 180 = 180-6

γ) Επιθυμητό κέρδος: 11040000 11040000 18400000 1 40% 0,6 44000000 18400000 N. 480000. 400 270 44000000 18400000 62400000. 19200000 270 0,325 1 400 Επαλήθευση: Πωλήσεις 192000000 - μεταβλητό κόστος 129600000 Συν. Περιθώριο συνεισφοράς 62400000 -σταθερά έξοδα 44000000 Κέρδη προ φόρων 18400000 - φόρος εισοδήματος 40% 7360000 Κέρδη μετά φόρων 11040000-7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΘΕΩΡΙΑ 1. Aναφέρετε τα θετικά και προβληματικά στοιχεία του προϋπολογιστικού ελέγχου; Τα θετικά στοιχεία του προϋπολογιστικού ελέγχου είναι: Οι προϋπολογισμοί συγκεκριμενοποιούν ποσοτικά και χρονικά τα σχέδια και τα προγράμματα δραστηριότητας. Με τους προϋπολογισμούς προσδίδεται πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο στην εξουσία και την ευθύνη της εκτελεστικής διοίκησης. Οι προϋπολογισμοί αποτελούν ένα βασικό μέσο, ή σύστημα πληροφόρησης και συντονισμού των δραστηριοτήτων. Ο προϋπολογιστικός έλεγχος ελαχιστοποιεί το χρόνο εντοπισμού σφαλμάτων, επιταχύνει τη διαδικασία των αναγκαίων προσαρμογών και συνιστά μια βάση αξιολόγησης των δραστηριοτήτων των φορέων της διοίκησης. Είναι όμως πολύ ενδεχόμενο οι προϋπολογισμοί να προκαλέσουν προβλήματα, όχι μόνο στις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και στην αποτελεσματικότητα της επιχείρησης, εάν βασίζονται σε λανθασμένες προβλέψει, αν δεν θεμελιώνονται σε κάποιες μορφής γενική παραδοχή, εάν η εφαρμογή τους ή ο έλεγχος βάσει προϋπολογισμού στηρίζεται στην αυταρχική προσέγγιση της διοίκησης και σαν αποτελούν μέσο αστυνόμευσης της εργασίας ή καταπίεσης των ορθών πρωτοβουλιών. 2. Αναφέρετε ονομαστικά τις δραστηριότητες του συμβουλίου προϋπολογισμού. Οι δραστηριότητες του συμβουλίου προϋπολογισμού είναι οι εξής: Σχολιασμός των προϋπολογισμών. Διερεύνηση της αλληλουχίας και αμοιβαίας συνέπειας των προϋπολογισμών. Προτάσεις αναγκαίων αναθεωρήσεων. Αποδοχή των προϋπολογισμών ή των αιτήσεων αναθεώρησης τους. Ανάλυση εκθέσεων του προϋπολογισμού ελέγχου. - 8

Πρόταση μέτρων για αύξηση της αποτελεσματικότητας και μείωση των αποκλίσεων από τον προϋπολογισμό. 3. Αναφέρετε τις αρχές κατάρτισης αναφορικά με την σύνταξη των προϋπολογισμών. Οι αρχές κατάρτισης αναφορικά με την σύνταξη των προϋπολογισμών είναι οι εξής: Οι προϋπολογισμοί πρέπει να αφορούν σε καθορισμένη χρονική περίοδο. Τα μεγέθη που εκφράζει κάθε προϋπολογισμός πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένα, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Οι προϋπολογισμοί πρέπει να εκφράζουν πραγματοποιήσιμους δυνατούς και όχι απλώς επιθυμητούς στόχους. Σε περίπτωση που η επιχείρηση ακολουθεί σύστημα ελέγχου βάσει προϋπολογισμών, η διάταξη και το περιεχόμενο τους πρέπει να είναι κατά τομέα ευθύνης. Οι προϋπολογισμοί πρέπει να είναι παραδεκτοί, όχι μόνο από την διοίκηση, αλλά και από τους υπεύθυνους για την εκτέλεση τους. Όλοι οι προϋπολογισμοί πρέπει να συντάσσονται κατά τρόπο, ώστε να είναι δυνατή η προσαρμογή τους σε μεταβαλλόμενες συνθήκες εκμετάλλευσης. Οι προϋπολογισμοί πρέπει να στηρίζονται σε ολοκληρωμένο και ενιαίο πρόγραμμα δραστηριότητας, ώστε να εξασφαλίζεται η ισορροπία των στόχων της επιχείρησης. Άσκηση 5.14.1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΟΣΤΟΥΣ 8000 μονάδες 10000 μονάδες συνολικό κόστος κατά μονάδα συνολικό κόστος κατά μονάδα κόστος κόστος Πρώτες ύλες 713440 89,18 1070160 89,18 Άμεση εργασία 750400 93,80 1125600 93,8 Σταθερά Γ.Β.Ε 560000 70,00 560000 46,67 Μεταβλητά Γ.Β.Ε 672000 84,00 1008000 84 Σταθερά έξοδα Δ & Π 420000 52,50 420000 35 Μεταβλητά έξοδα Δ & Π 280000 35,00 420000 35 Σύνολο 3395840 424,48 4603760 383,65-9

Πρώτες ύλες: Οι τιμές των πρώτων υλών είναι 30% κάτω του συνήθους άρα: 637000 637000 910000. 1 0,30 0,70 Το μήνα Μάρτιο δεν πήρε έκπτωση. Τώρα θα πάρει επομένως έκπτωση 2%: 910000 x (100% 2%) = 910000 x 98% = 891800 δρχ. 891800 10000 89,18 Για 8000 μονάδες: 89,18 x 8000 = 713440 Για 12000 μονάδες: 89,18 x 12000 = 1070160 Άμεση εργασία: Οι δαπάνες προσωπικού είναι 10% πάνω από το σύνηθες άρα: 1031800 938000 100% 10% 938000 10000 93,8 Για 8000 μονάδες: 8000 x 93,80 =750400 Για 12000 μονάδες: 12000 x 93,80 = 1125600 Γ.Β.Ε: Τα Γ.Β.Ε είναι 15% κάτω του προβλεπόμενου άρα: 11 100% 15% 11 1400000 85% - 10

Το 40% των Γ.Β.Ε είναι σταθερά και το 60% μεταβλητά επομένως: Για σταθερά 8000 μονάδων:1400000 x 40% = 560000 δρχ. Ανά μονάδα σταθερά ΓΒΕ: 560000 8000 70 Για σταθερά 12000 μονάδων: 1400000 x 40% = 560000 δρχ. Ανά μονάδα σταθερά ΓΒΕ: 560000 12000 46,67 Για μεταβλητά ΓΒΕ: 1400000 x 60% = 840000 840000 84 10000 Για 8000 μονάδες: 8000 x 84 = 672000 Για 12000 μονάδες: 12000 x 84 = 1008000 Έξοδα πωλήσεων και διοίκησης: Τα σταθερά έξοδα είναι 420000 επομένως: Για 8000 μονάδες είναι: 420000 8000 52,5 Για 12000 μονάδες είναι: 420000 12000 35 Τα μεταβλητά έξοδα είναι 35 δρχ κατά παραγόμενη μονάδα επομένως: Για 8000 μονάδες: 8000 x 35 = 280000 Για 12000 μονάδες: 12000 x 35 = 420000-11

Άσκηση 5.14.3 α) Πρόβλεψη πωλήσεων κατά προϊόν: Προϊόν(α): (25000 20%) 6000 5500 2 Προϊόν (β): (7500010%) 8000 7750 2 β) Πρόβλεψη πωλήσεων κατά περιοχή: Β.Ε: i. σε ποσότητα Προϊόν (α): 1200 5500 1100 6000 Προϊόν (β): 1800 7750 1744 8000 ii. σε αξία Προϊόν (α): 1100 x 54000 = 59400000 δρχ. Προϊόν (β): 1744 x 13500 = 23544000 δρχ. - 12

Κ.Ε: i. σε ποσότητα Προϊόν (α): 3000 5500 2750 6000 Προϊόν (β): 4200 7750 4069 8000 ii. σε αξία Προϊόν (α): 2750 x 54000 = 148500000 δρχ. Προϊόν (β): 4069 x 13500 = 54931500 δρχ. ΠΕΛ/ΣΟΣ: i. σε ποσότητα Προϊόν (α): 1800 5500 1650 6000 Προϊόν (β): 2000 7750 1937 8000 ii. σε αξία Προϊόν (α): 1650 x 54000 = 89100000 δρχ. Προϊόν (β): 1937 x 13500 = 26149500 δρχ. - 13

Άσκηση 5.14.5 Δαπάνες Υπολογισμοί Αξία ΑΥ: Πλαστικό 3500 x 240 = 840000 Χρώμα 2000 x 1200 = 2400000 3240000 A.E: Πλαστικό 2000 x 1120 = 2240000 Χρώμα 1200 x 1000 = 1200000 3440000 Σταθερά ΓΒΕ: ασφάλιστρα 64000 απόσβεση κτιρίων 200000 απόσβεση μηχανημάτων 320000 εοιβλ. Εργασία 1280000 1864000 Μεταβλητά ΓΒΕ: γενικά έξοδα 3200 x 80 = 64000 έμμεση εργασία 3200 x 80 = 256000 αναλώσιμα υλικά (95000+5000) x 1,2 = 120000 440000 ΣΥΝΟΛΟ 8984000 Άσκηση 5.14.9 : 2500 87% 2175 337500 307500 2500 2000 30000 60 / 500 συνολικά 307500 μεταβλητά 2000X60=120000 σταθερά 187500 Συνολ. Έμμεση εργασία: 187500 (2175 60) 318000-14

Αναλώσιμα υλικά γραφείου: 75000 64500 2500 2000 10500 500 21 / συνολικά 75000 μεταβλητά 2500X21=52500 σταθερά 22500 Συνολ. Αναλ. Υλικά γραφείου: 22500 (2175 21) 45675 Συντηρήσεις: 60000 57000 6 / 2500 200 συνολικά 60000 μεταβλητά 2500X6=15000 σταθερά 45000 Συνολ. Συντηρήσεις: 45000 (2175 6) 13050 Ηλεκτρισμός: 60000 54000 12 / 2500 2400 συνολικά 60000 μεταβλητά 2500X12=30000 σταθερά 30000 30000 (217512) 56100-15

Βαθμός απασχόλησης 87% 80% 100% ΩΑΕ 2175 2000 2500 ΑΕ 652500 600000 750000 ΕΠΙΒΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ 75000 75000 75000 ΕΜΜΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 318000 307500 337500 ΑΝΑΛ. ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ 68175 64500 75000 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 75000 75000 75000 ΦΟΡΟΙ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ 37500 37500 37500 ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ 30000 30000 30000 ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ 58050 57000 60000 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 56100 54000 60000 ΣΥΝΟΛΟ ΓΒΕ 717825 700500 750000 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ 1. Τι γνωρίζετε για την ανάλυση διαφορικού κόστους; Το διαφορικό κόστος συνιστά το πρόσθετο κόστος που προκύπτει από την υιοθέτηση διαφορετικών διαδικασιών, ή οδών ενέργειας. Πρόκειται για την διαφορά κόστους από την αύξηση ή την μείωση της παραγωγής από δεδομένο συγκεκριμένο επίπεδο, όταν η απόφαση ή το πρόβλημα αναφέρεται σε θέμα μεταβολής του όγκου παραγωγής. Πρόκειται επίσης για το πρόσθετο έσοδο, που προκύπτει από την παραγωγή και πώληση μιας πρόσθετης μονάδας και εκφράζει την ελάχιστη τιμή, στην οποία μπορεί να πωληθεί η πρόσθετη αυτή μονάδα παραγωγής. - 16

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Άσκηση 6.9.3 Τιμή πώλησης 7700 Μεταβλητά έξοδα: Α.Υ 2860 Α.Ε 2200 Γ..Β.Ε μεταβλητά 770 μεταβλητά έξοδα Γ.Ε.Π & Γ.Ε.Δ 1320 7150 550 Δεν συμφέρει να σταματήσει την παραγωγή γιατί συνεισφέρει για την κάλυψη των σταθερών εξόδων κατά 550δρχ. Άσκηση 6.9.5 Τιμή πώλησης (1500x50000)+(1500x45000)= 142500000 -Μεταβλητό κόστος: Παραγωγής (3000x17500)=52500000 Πωλήσεων (3000x10000)=30000000 82500000 Περιθώριο Συνεισφορας 6000000 -Σταθερό κόστος παραγωγής 00 Πωλήσεων 11250000 Διοικησεων 4500000 24750000 Κέρδη προ φόρων 35250000 -Φόρος εισοδήματος 14100000 Καθαρά κέρδη εισοδήματος 21150000-17

Άσκηση 6.9.6 Άμμεσα Υλικά 3000000 Άμμεση Εργασία 5000000 Μεταβλητά ΓΒΕ 4000000 Μεταβλητό κόστος 12000000 Εαν το κατασκευάσει: Μεταβλητό κόστος 12000000 κόστος ευκαιρίας 5000000 17000000 Εαν το αγοράσει: 100001500 15000000 Άρα: 17000000 15000000 2000000 Θα έχει ωφέλεια 2000000 Άσκηση 6.9.10 ή : 40 60 20000. ό : 40 50 10000000 10000000 500 /. 20000 60000μον. 40000μον. Συνολικά ΓΒΕ 50000000 Συνολικά ΓΒΕ 40000000 Μεταβλητά (60000 x 500) 30000000 Μεταβλητά (40000 x 500) 20000000 20000000 20000000 ΑΥ (μεταβολή) 5000000 ΑΕ (μεταβολή) 5000000 Μεταβλητα ΓΒΕ 10000000 Κόστος για την παραγωγή 20000 20000000-18

Έσοδα: 20000 1250 25000000 Άρα: 25000000 20000000 5000000έ Άσκηση 6.9.14 Φ: 60000 x 2 = 120000 ώρες Χ: 40000 x 5 = 200000 ώρες Ψ: 80000 x 3 = 240000 ώρες 560000 ώρες Αναγκαίες ΩΛΜ 560000 ώρες - Δυνατές ΩΛΜ 410000 ώρες Κενό δυναμικού 150000 ώρες παραγωγής περιθώριο συνεισφοράς ανά ΩΛΜ Ιεράρχιση Φ: 70/2=35 1 X: 150/5=30 3 Ψ: 120/3=40 2 Φ: 80000 x 3 = 240000 ΩΛΜ x 40 = 9600000 Χ: 60000 x 2 = 120000 ΩΛΜ x 35 = 4200000 Ψ: 10000 x 5 = 50000 ΩΛΜ x 30 = 1500000 15300000 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Φ Χ Ψ Ω.Λ.Μ 2 5 3 Πρόσθετο κόστος 60 100 40 Πρόσθετο κόστος / 30 20 13,3 ΩΛΜ Ιεράρχιση παραγγελίας 3 2 1 Ιεράρχιση παραγωγής 2 3 1-19

Τιμή πώλησης 210 380 320 - Κόστος αγοράς 200 330 240 Μικτό Περιθώριο 10 50 80 - Πρόσθετο κόστος 60 100 40 Κέρδος/ζημιά ( 50 ) ( 50 ) 40 Άσκηση 6.9.15 1. Τ 1 : F 80000000 40000ά t 3500 1500 Τ 2 : F 120000000 48000ά t 3500 1000 2. Τ 1 + Τ 2 F FT1 FT 1 2 2 120000000 80000ά 1500 1000 3. Ετήσια παραγωγή: 225 400 ά Περιθώριο ασφάλειας: 40000 1 55,50% 48000 2 46,67% Επιλέγω το Τ 1 γιατί έχει μεγαλύτερο περιθώριο ασφάλειας. - 20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΘΕΩΡΙΑ 1. Αναφέρετε τους παράγοντες που επηρεάζουν την πιστωτική πολιτική. Η πιστωτική πολιτική επηρεάζεται τόσο από ενδογενής όσο και από εξωγενείς παράγοντες. Οι εξωγενείς παράγοντες είναι οι εξής: Το ισχύον επιτόκιο χρηματοδότησης για κεφάλαιο κίνησης είναι βασικός παράγοντας που προσδιορίζει το κόστος παροχής πίστωσης. Οι συνθήκες πιστωτικής πολιτικής που επικρατούν στην αγορά, οι οποίες διαμορφώνουν ή συμβάλλουν στην διαμόρφωση του κλίματος ανταγωνισμού, αλλά και γενικά η ρευστότητα της αγοράς. Οι συναλλακτικές συνθήκες και τα έθιμα που επικρατούν σε μια περιοχή αποτελούν και ως βασικό εξωγενή παράγοντα, τον οποίο δεν είναι δυνατόν να αγνοήσει η επιχείρηση και δεν είναι επίσης ευχερές να μεταβάλλει. Η εποχικότητα της κατανάλωσης, ή του προϊόντος, οδηγεί σε ρυθμίσεις πιστωτικής πολιτικής που είναι διάφορες από εκείνες που επικρατούν σε προϊόντα συνεχούς ζήτησης. Το είδος, η αξία και η χρήση του προϊόντος είναι επίσης εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν την πιστωτική πολιτική των επιχειρήσεων. Οι ενδογενείς παράγοντες είναι οι εξής: Η πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης. Η ικανότητα της δηλαδή να χρηματοδοτείται ευχερώς από τράπεζες λόγω της φερεγγυότητας της, της καλής και συνεπούς συμπεριφοράς της στις χρηματοδοτικές της συναλλαγές. Ο βαθμός απασχόλησης των εγκαταστάσεων της. Εάν η επιχείρηση υποαπασχολεί σε μεγάλο βαθμό τις εγκαταστάσεις της, ένα μέσο που θα μπορούσε να υιοθετήσει για την αύξηση των πωλήσεων και της παραγωγής της είναι οι πιστώσεις προς την πελατεία. Το αντίστροφο πιθανόν να συμβαίνει όταν αυξάνεται η ζήτηση ή αν η επιχείρηση υπεραπασχολεί το μηχανολογικό της εξοπλισμό. - 21

Η οργάνωση της εμπορίας των προϊόντων μιας επιχείρησης, ιδίως όταν αυτή κινείται και αναπτύσσεται σε ολιγοπωλειακή μορφή αγοράς και επηρεάζει τη ζήτηση. Οι ειδικές συνθήκες ρευστότητας της επιχείρησης που πιθανό να προκαλούνται από διάφορες αιτίες. Οι δυνατότητες έλεγχου επανεισροής των πιστώσεων από την επιχείρηση, λόγω ιδιομορφίας της οργάνωσης του βαθμού διασποράς των πελατών, της φύσης του προϊόντος. 2. Τι γνωρίζετε για την λειτουργική μόχλευση; Εφόσον μια επιχείρηση έχει περιθώρια αύξησης της παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων ή των υπηρεσιών της, θα επιτύχει αντίστοιχη αύξηση του βαθμού αποτελεσματικότητας της, ώστε το σταθερό επίπεδο τιμών και αποθεμάτων θα μειώσει το κατά μονάδα μέσο κόστος και θα αυξήσεις τα κέρδη της. Τη δυνατότητα αυτή των επιχειρήσεων την ονομάζουμε λειτουργική μόχλευση. 3. Τι γνωρίζεται για την χρηματοοικονομική μόχλευση; Η επιλογή της πηγής χρηματοδότησης γίνεται μεταξύ ιδίου και ξένου κεφαλαίου. Η επιλογή του τρόπου / πηγής χρηματοδότησης έχει ως κριτήριο πολλές φορές την μεγιστοποίηση των κερδών μετά την φορολογία ανά κοινή μετοχή. Την δυνατότητα αύξησης των κερδών ανά κοινή μετοχή σε μια επιχείρηση, λόγω μεταβολής της σύνθεσης των κεφαλαίων της ονομάζουμε χρηματοοικονομική μόχλευση. - 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΘΕΩΡΙΑ 1. Αναφέρετε τους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν συνήθως την τιμολογιακή πολιτική των επιχειρήσεων και οργανισμών. Οι βασικοί παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν συνήθως την τιμολογιακή πολιτική των επιχειρήσεων και οργανισμών είναι οι εξής: Ο στόχος της επιχείρησης που συνήθως ορίζεται ως μεγιστοποίηση του κέρδους, ή η επίτευξη ενός μέτριου, ή σταθερού αποτελέσματος με τελικό αντικειμενικό σκοπό την διείσδυση στην αγορά. Ο βαθμός ανταγωνιστικότητας της αγοράς. Η ελαστικότητα ζήτησης του προϊόντος. Ο βαθμός ακρίβειας των προβλέψεων για πωλήσεις σε διαφορετικά επίπεδα τιμών. Η θέση της επιχείρησης στην αγορά, πρόκειται για επιχείρηση ελέγχουσα σχετικά με την αγορά. Η διάρθρωση του κόστους και ο βαθμός μεταβλητότητας του, από οποιαδήποτε μεταβολή στο ύψος των πωλήσεων. Το υφιστάμενο και διαθέσιμο παραγωγικό δυναμικό. Η τυχόν κυβερνητική πολιτική, σχετικά με το συγκεκριμένο προϊόν. Οι γενικές οικονομικές συνθήκες και προοπτικές. Η ύπαρξη τυχόν υποκατάστατων και η διαθεσιμότητα συμπληρωματικών προϊόντων. 2. Τι γνωρίζετε για τα κέντρα κόστους και κέρδους; Κέντρο κόστους ονομάζουμε μια αυθυπόστατη οργανωτική ή λειτουργική μονάδα της οποίας η επίδοση μετρείται συγκρίνοντας το πραγματικό προς το προϋπολογιστικό κόστος λειτουργίας της στη διάρκεια δεδομένης περιόδου. Κέντρο κέρδους ονομάζουμε μια οργανωτική ανεξάρτητη λειτουργική μονάδα, της οποίας η επίδοση μετρείται σε συνάρτηση με το ύψος του ελεγχόμενου αποτελέσματος μιας περιόδου. - 23

3. Τι γνωρίζετε για τα κέντρα επενδύσεων; Κέντρα επενδύσεων ονομάζουμε τις ανεξάρτητες οργανωμένες μονάδες των οποίων η επίδοση προσδιορίζεται ανάλογα με την αποδοτικότητα του επενδεδυμένου στην συγκεκριμένη μονάδα Κεφαλαίου. 4. Αναφέρετε τις μεθόδους εσωτερικών τιμολογήσεων. Οι συνήθεις μέθοδοι εσωτερικών τιμολογήσεων είναι οι εξής: Αγοραία τιμή. Προσαρμοσμένη τιμή. Πραγματικό κόστος. Πρότυπο κόστος. Προσαρμοσμένο κόστος. Τιμή μετά διαπραγμάτευσης. Τιμή με βάση το επιδιωκόμενο κέρδος. ΑΣΚΗΣΕΙΣ Άσκηση 9.9.5 Κόστος παραγωγής ανά μονάδα: AY 467+34=501 AE 132,15 Mεταβλητά ΓΒΕ 34 Κόστος παραγωγής 670,15 Ψάχνω μια τιμή πωλήσεως τέτοια ώστε για 400000 μονάδες παραγωγής να καλύπτει σταθερά έξοδα, μεταβλητά έξοδα, έξοδα ΜΚΤ και την απόδοση που επιδιώκω. Επίσης χορηγώ έκπτωση. - 24

400000 ( 0,02) 400000 (670,15 400000) 23800000 15300000 (38250000 0,16) 0,16 2 392000 268060000 39100000 6120000 32000 392000 32000 2780 2780 772,472 360000 Άσκηση 9.9.8 Π.Υ 9180000 x 3/6 = 45 Α.Ε 9180000 x 2/6 = 3060000 ΓΒΕ 9180000 x 1/6 = 15 9180000 Π.Υ (45 x 1,20) x 1,30 = 7160400 Α.Ε (3060000 x 1,15) x 1,30 = 4574700 ΓΒΕ (1530000 x 1,10) x = 1683000 Κόστος πωληθέντων 13418100 + Έξοδα ΜΚΤ 1800000 x 1,14 = 2052000 + ΈΞΟΔΑ Διοικήσεως 1419000 x 1,07 = 1518330 Συνολικό κόστος 16988430 + Επιθυμητό κέρδος 1800000 Πωλήσεις 18788430 Τιμή πωλήσεως: 18788430. 481, 750 39000-25

Άσκηση 9.9.12 1. Μεταβλητό κόστος παραγωγής:. 126000000 72000000 (60000000 20%) 210000000 2333,33. 2. Πλήρους κόστους παραγωγής: 126000000 72000000 60000000 258000000 2866,66. 3. Συνολικού κόστους παραγωγής: 126000000 72000000 60000000 000 348000000 3866,66 4. Συνολικού μεταβλητού κόστους παραγωγής: 126000000 72000000 (60000000 20%) 27000000 237000000 2633,33. 5. Πλήρους κόστους παραγωγής + 30%: (126000000 72000000 60000000) 130% 335400000 3726,66. 6. Πλήρους κόστους παραγωγής + 20%: (126000000 72000000 60000000 90) 120% 417600000 4640. - 26

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ 1. Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ «Ω» έχει την δυνατότητα παραγωγής προϊόντος κατά 2 μεθόδους την ΜΑ και την ΜΒ με ακόλουθεςωδιαφοροποιήσεις ως προς το κόστος παραγωγής: ΜΑ ΜΒ Σταθερά Έξοδα 34.000.000 20.000.000 Μεταβλητό κόστος μονάδας 2.000 4.000 Τιμή πώλησης του προϊόντος άσχετα με τον τρόπο παραγωγής είναι δρχ.6000/μονάδα. ΖΗΤΕΙΤΑΙ: α) Να υπολογισθεί το Νεκρό Σημείο σε αξία πώλησης για κάθε μέθοδο παραγωγής. β) Το σημείο αδιαφορίας του συνολικού κόστους. ΛΥΣΗ: α) άέ 34000000 51000000 2000 1 1 t 6000 άέ 1 t 20000000 60000000 4000 1 6000 β) Σημείο αδιαφορίας: ήf 34000000 20000000 7000ά ή 4000 2000-27

2. Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία: ΠΡΟΪΟΝ Α Β Γ Τιμή Πωλήσεως 16.000 11.200 14.000 Μεταβλητό κόστος ΑΥ 4.800 3.000 1.800 ΑΕ+ΓΒΕ 4.800 5.400 8.000 9.600 8.400 9.800 Περιθώριο Συνεισφοράς 6.400 2.800 4.200 Ποσοστό Περιθωρίου Συνεισφοράς 40% 25% 30% Η τιμή των ΑΥ είναι 400δρχ. ΖΗΤΕΙΤΑΙ: α) Ποιο προϊόν πρέπει να παραχθεί πρώτα; β) Πόσο θα μπορούσατε να πληρώσετε τη μονάδα προϊόντος (για αγορά), αν η ζήτηση μεγάλωνε, χωρίς να μειωθεί το κέρδος σας; ΛΥΣΗ: α) 4800 : 12 /. 400 3000 : 7,50 /. 400 1800 : 4,50 /. 400 6400 : 533,33 12-28

2800 : 373,33 7,50 4200 : 4,50 933,33 Η σειρά των προϊόντων που πρέπει να παραχθούν είναι η εξής: Γ, Α, Β. β) Για να μην μειωθεί το κέρδος μου η ανώτατη τιμήπου θα πλήρωνα για αγορά είναι: 1800 4200 : 933,33 400 1333,33 ή 1333,33 4,50 4800 6400 : 533,33 400 933,33 ή 933,33 12 3000 2800 : 373,33 400 773,33 ή 773,33 7,50-29