ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι. Ενότητα #6: Λογιστική των Αποθεμάτων. Δημήτρης Τζελέπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Transcript

1 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι Ενότητα #6: Λογιστική των Αποθεμάτων Δημήτρης Τζελέπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

2 Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιάσει τα ενδελεχώς την λογιστική των αποθεμάτων. Αρχικά προβάλλεται η έννοια και η σημασία της λογιστικής των αποθεμάτων. Στην συνέχεια, αναλύεται η λογιστική παρακολούθησης των αποθεμάτων με διακριτή αναφορά στις αγορές και πωλήσεις αυτών καθώς και σε ειδικές περιπτώσεις.

3 Έννοια Αποθεμάτων Αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που ανήκουν στην επιχείρηση και: --Είναι έτοιμα να μεταπωληθούν αυτούσια ως Εμπορεύματα --Βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν ως έτοιμα προϊόντα Ημιτελή προϊόντα Έτοιμα προϊόντα --Προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή ετοίμων προϊόντων Πρώτες και βοηθητικές ύλες

4 Έννοια Αποθεμάτων (συνέχεια) --Προορίζονται να αναλωθούν για την καλή λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας και την ιδιοπαραγωγή πάγιων στοιχείων Αναλώσιμα υλικά Ανταλλακτικά παγίων --Προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη συσκευασία των προϊόντων ή των εμπορευμάτων Υλικά συσκευασίας Είδη συσκευασίας

5 Σημασία Αποθεμάτων Η εξασφάλιση της χρονικής συσχέτισης της προσφοράς και της ζήτησης των αγαθών. Η αποτελεσματική διαχείριση τους επηρεάζει καθοριστικά τη διαμόρφωση της ρευστότητας και της αποδοτικότητας των απασχολουμένων κεφαλαίων. Χρησιμοποιούνται ως μέσα εξασφάλισης (ενέχυρα) βραχυπρόθεσμων τραπεζικών δανείων.

6 Τρόποι κτήσης Αποθεμάτων: Αγορά Εταιρική Εισφορά Ιδιοπαραγωγή Δωρεά

7 Αγορά Αποθεμάτων Με μετρητά Με πίστωση (βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη) Με ανταλλαγή άλλου στοιχείου του ενεργητικού

8 Κόστος Αγοράς Αποθεμάτων Τιμολογιακή αξία αποθεμάτων Ειδικά έξοδα αγορών Εκπτώσεις αγορών Επιστροφές αγορών

9 Στοιχεία κόστους αγορών Ειδικά Έξοδα αγορών: έξοδα που προέρχονται από τις εργασίες υποβολής της παραγγελίας αγοράς, μεταφορικά έξοδα και παραλαβής αποθεμάτων κτλ. Εκπτώσεις αγορών: δίδονται για την ταχεία πληρωμή πιστωτικών αγορών ή λόγω σημαντικού τζίρου (εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο). Επιστροφές αγορών: δεν επιστρέφοντα μετρητά είτε μειώνονται οι υποχρεώσεις, είτε θεωρούνται προκαταβολές (εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο).

10 Λογιστική στοιχείων κόστους αγοράς Τα Ειδικά Έξοδα αγορών αυξάνουν το κόστος κτήσης, ενώ οι επιστροφές και οι εκπτώσεις το μειώνουν. Οι επιστροφές και οι εκπτώσεις αγορών παρακολουθούνται είτε στην πίστωση του λογαριασμού «Αγορές Εμπορευμάτων», είτε με αντίθετους λογαριασμούς.

11 Υπολογισμός τιμής κτήσης αποθεμάτων χωρίς φόρους, τέλη και τόκους Τιμή κτήσης = Καθαρή Τιμολογιακή αξία + Ειδικά έξοδα αγορών π.χ Δασμοί, έξοδα μεταφοράς Αξία τιμολογίου - Εκπτώσεις/ Επιστροφές Αγορών

12 Λογαριασμοί αποθεμάτων (Σύμφωνα με Ε.Γ.Λ.Σ.) Εμπορεύματα Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή Υποπροϊόντα και υπολείμματα Παραγωγή σε εξέλιξη Πρώτες και βοηθητικές ύλες Υλικά συσκευασίας Αναλώσιμα υλικά Ανταλλακτικά παγίων Είδη συσκευασίας

13 Λογιστική Αγορών Εμπορευμάτων Χρεώνουμε: Το λογ. 20 Εμπορεύματα Αγορές χρήσεως Πιστώνουμε συνήθως τους λογαριασμούς: Ταμείο ή Προμηθευτές ή Γραμμάτια πληρωτέα ή Επιταγές πληρωτέες (μεταχρονολογημένες)

14 Λογιστική παρακολούθηση αποθεμάτων Κατά την έναρξη και τη διάρκεια της χρήσης: Κινούνται οι ειδικοί υπολογαριασμοί: Απογραφή ενάρξεως Αγορές χρήσεως Εκπτώσεις αγορών (αντίθετος λογ/μός αγορών) Επιστροφές αγορών (αντίθετος λογ/μός αγορών)

15 Λειτουργία Λογαριασμών Αποθεμάτων Κατά την έναρξη της χρήσεως χρεώνονται με την αξία των αποθεμάτων της προηγούμενης απογραφής τέλους χρήσεως. Κατά την διάρκεια της χρήσεως χρεώνονται με τις αγορές αποθεμάτων και πιστώνονται μόνο με τις επιστροφές αγορών και τις εκτός τιμολογίου εκπτώσεις.

16 Λειτουργία Λογαριασμών Αποθεμάτων Με την πώληση δεν πιστώνονται οι άνω λογ/σμοί των αποθεμάτων αλλά οι αντίστοιχοι λογ/σμοι εσόδων από πωλήσεις (π.χ. 70 «Πωλήσεις εμπορευμάτων», 71 «Πωλήσεις ετοίμων προϊόντων»). Κατά το τέλος της χρήσεως μεταφέρονται στο λογ/σμο 80 «Γενική Εκμετάλλευση» η αξία των αρχικών αποθεμάτων, η αξία των καθαρών αγορών της χρήσεως και η αξία των τελικών αποθεμάτων για τον προσδιορισμό του κόστους πωληθέντων και του μικτού αποτελέσματος.

17 Παράδειγμα Επιχείρηση που εμπορεύεται το είδος Α είχε αρχικό απόθεμα εμπορευμάτων αξίας και αγόρασε εμπορεύματα από τον Προμηθευτή Α αξίας (πλέον ΦΠΑ 23%) με πίστωση. Για την παραλαβή η επιχείρηση επιβαρύνθηκε με μεταφορικά και ασφάλιστρα 100 συν ΦΠΑ 23%. (Υπόλοιπο ταμείου ). ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Χρέωση Πίστωση 20 Εμπορεύματα Αγορές χρήσης Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α Προμηθευτές Προμηθευτής Α Αιτιολογία: Αγορά εμπορευμάτων είδους Α και ειδικά έξοδα αγοράς Τιμή κτήσεως = Τιμολογιακή αξία + Ειδικά Έξοδα Αγορών = = 3.100

18 Παράδειγμα Επιστρέφονται στον προμηθευτή αγορές αξίας 500 πλέον ΦΠΑ 23% με έκδοση πιστωτικού τιμολογίου. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Χρέωση Πίστωση 50 Προμηθευτές Προμηθευτής Α Εμπορεύματα Επιστροφές αγορών Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α. 115

19 Παράδειγμα Ο προμηθευτής μας χορηγεί έκπτωση 100 πλέον ΦΠΑ 23%. 50 Προμηθευτές Προμηθευτής Α Εμπορεύματα Εκπτώσεις αγορών Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α. 23

20 Λογιστική Πωλήσεων αποθεμάτων Τα έσοδα από πωλήσεις αποθεμάτων ισούνται με την καθαρή αξία του τιμολογίου πώλησης (δεν συμπεριλαμβάνονται φόροι, τέλη και τόκοι) Παρακολουθούνται με τους λογ/σμους: Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις προϊόντων ετοίμων και ημιτελών Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού Τα έσοδα πωλήσεων μειώνονται από: Εκπτώσεις πωλήσεων (αντίθετος λογ/μός πωλήσεων) Επιστροφές πωλήσεων (αντίθετος λογ/μός πωλήσεων) Ειδικά έξοδα πωλήσεων

21 Καθαρά έσοδα Πωλήσεων Οι Εκπτώσεις πωλήσεων και οι Επιστροφές πωλήσεων και τα ειδικά έξοδα πωλήσεων μειώνουν τα καθαρά έσοδα πωλήσεων. Οι Εκπτώσεις πωλήσεων και οι Επιστροφές πωλήσεων παρακολουθούνται με αντίθετους λογαριασμούς.

22 Λογιστική Πωλήσεων αποθεμάτων Χρεώνουμε: Ταμείο ή Πελάτες ή Γραμμάτια εισπρακτέα ή Επιταγές εισπρακτέες (μεταχρονολογημένες) Πιστώνουμε: Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις προϊόντων ετοίμων και ημιτελών Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού

23 Παράδειγμα (πώλησης εμπορευμάτων) Πωλούνται εμπορεύματα αντί επί πιστώσει πλέον ΦΠΑ 23%. Για την παράδοση των εμπορευμάτων της η επιχείρηση επιβαρύνεται με Πελάτες ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Χρέωση Πίστωση Πελάτης Α 4.858,50 54 Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α. 908,50 70 Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις είδους Α Αιτιολογία: Πώληση εμπορευμάτων είδους Α και ειδικά έξοδα πωλήσεως

24 Παράδειγμα (έκπτωση πωλήσεων) Χορηγείται σε έναν πελάτη έκπτωση 100 πλέον ΦΠΑ 23%. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Χρέωση Πίστωση 70 Πωλήσεις εμπορευμάτων Εκπτώσεις πωλήσεων Υποχρεώσεις από Φ-Τ 30 Πελάτες Φ.Π.Α. 23 Πελάτης Α 123 Αιτιολογία: Έκπτωση πώλησης εμπορευμάτων

25 Ερώτηση: Με βάσει τα προηγούμενα στοιχεία και λαμβάνοντας υπόψη ότι το τελικό απόθεμα έχει αξία 800 να υπολογιστεί το μικτό αποτέλεσμα της χρήσης

26 Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Είναι φόρος καταναλώσεως αγαθών και υπηρεσιών που βαρύνει τον τελικό καταναλωτή Η επιβάρυνση με φόρο γίνεται σε κάθε στάδιο συναλλαγής και ο υπόχρεος πλην του τελικού καταναλωτή, αποδίδει στο δημόσιο τη διαφορά μεταξύ ΦΠΑ Πωλήσεων (εκροών) και ΦΠΑ Αγορών (εισροών) Καταβολή στο Δημόσιο = ΦΠΑ Πωλήσεων - ΦΠΑ Αγορών

27 Αποτέλεσμα από Εκμετάλλευση Εμπορευμάτων Το θετικό (αρνητικό) αποτέλεσμα από την εκμετάλλευση (αγορά και πώληση) των εμπ/των ονομάζεται μικτό κέρδος (ζημία). Μικτό Αποτέλεσμα = Καθ. Πωλήσεις Κόστος Πωληθέντων Καθ. Πωλήσεις = Ακαθ. Πωλήσεις - Ειδικά Έξοδα Πωλήσεων - Εκπτώσεις - Επιστροφές ΚΠ = ΑΑ + ΑΓ ΤΑ ΑΑ = κόστος αρχικού αποθέματος ΑΓ = κόστος αγοράς εμπ/των ΤΑ = κόστος τελικού αποθέματος (από την απογραφή στο τέλος της χρήσης)

28 Παράδειγμα Τα παρακάτω στοιχεία αφορούν τη δραστηριότητα της εμπορικής επιχείρησης «ΑΒ» κατά τη διάρκεια της χρήσης 2014: -Κόστος αρχικού αποθέματος Τιμολογιακή αξία αγορών της χρήσης Έξοδα μεταφοράς, ασφάλισης, φόρτωσης και εκφόρτωσης των αγορών της χρήσης Εκπτώσεις αγορών Επιστροφές αγορών Πωλήσεις της χρήσης Έξοδα μεταφοράς πωληθέντων εμπορευμάτων και ασφάλισης Εκπτώσεις πωλήσεων Επιστροφές πωλήσεων Το τελικό απόθεμα της χρήσης ανέρχεται σε Zητείται: Να προσδιορισθεί το μικτό κέρδος ή η ζημιά από την εκμετάλλευση των εμπορευμάτων της «ΑΒ».

29 Λύση Παραδείγματος Μ.Α. = ΚΑΘ. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Κ.Π. Υπολογισμός Καθ. Πωλήσεων: Ακαθ. Πωλήσεις Ειδικά Έξοδα Πωλήσεων Εκπτώσεις Πωλήσεων Επιστροφές Πωλήσεων Καθ. Πωλήσεις

30 Συνέχεια: Υπολογισμός Κ.Π.: Κόστος αρχικού αποθέματος (ΑΑ) Κόστος αγορών χρήσης (ΑΓ): Τιμολογιακή αξία Ειδικά έξοδα αγορών Εκπτώσεις αγορών Επιστροφές αγορών Κόστος τελικού αποθέματος (ΤΑ) Κόστος Πωληθέντων (ΚΠ) Άρα, Μικτό Κέρδος = =

31 Παράδειγμα Κατά τη διάρκεια της χρήσης 2014, η εμπορική επιχείρηση «Ζ»: --Πώλησε (3/2/2014) τοις μετρητοίς στον πελάτη Κ 200 κιβώτια εμπορεύματος Α προς 11 το κιβώτιο συν Φ.Π.Α. 23%. --Χορήγησε (6/2/2014) έκπτωση ύψους 500 στον πελάτη Κ με έκδοση πιστωτικού τιμολογίου. (Η έκπτωση και το αντίστοιχο ποσό του ΦΠΑ θεωρήθηκαν ως προκαταβολή του πελάτη έναντι μελλοντικής αγοράς του). --Πώλησε (1/5/2014) με ετήσια πίστωση (ανοικτό λογαριασμό) στον πελάτη Ζ, 200 κιβώτια εμπορεύματος Α προς 13 το κιβώτιο συν Φ.Π.Α. 23%. --Δέχθηκε (3/5/2014) την επιστροφή 20 κιβωτίων από τα 200 που αγόρασε ο πελάτης Ζ. Τα έξοδα μεταφοράς τους βαρύνουν τον πελάτη. --Πώλησε (8/9/2014) τοις μετρητοίς στον πελάτη Κ 100 κιβώτια προς 12 το κιβώτιο, συν Φ.Π.Α. 23% και συμψηφίστηκε η προκαταβολή του πελάτη με την αξία της αγοράς. Ζητείται: Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές των ανωτέρω λογιστικών γεγονότων.

32 Λύση Παραδείγματος ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 3/2 Χρέωση Πίστωση 38 Χρηματικά Διαθέσιμα Ταμείο Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α.23% Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις Είδος Α ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 6/2 Χρέωση Πίστωση 70 Πωλήσεις εμπορευμάτων Εκπτώσεις πωλήσεων Υποχρεώσεις από Φ-Τ ΦΠΑ Πελάτες Προκαταβολές Πελατών 615

33 Συνέχεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1/5 Χρέωση Πίστωση 30 Πελάτες Πελάτης Ζ Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α.23% Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις Είδος Α ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 3/5 Χρέωση Πίστωση 70 Πωλήσεις εμπορευμάτων Επιστροφές πωλήσεων Υποχρεώσεις από Φ-Τ ΦΠΑ 59,80 30 Πελάτες Πελάτης Ζ 319,80

34 Συνέχεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 8/9 Χρέωση Πίστωση 38 Χρηματικά Διαθέσιμα Ταμείο Πελάτες Προκαταβολές Πελατών Υποχρεώσεις από Φ-Τ Φ.Π.Α.23% Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις Είδος Α 1.200

35 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

36 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1 η έκδοση.

37 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημήτρης Τζελέπης, «Λογιστική Ι. Λογιστική των Αποθεμάτων». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

38 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

39 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

40 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1996), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: Θεμελιώδεις Λογιστικές Έννοιες", Τεύχος Β', Έκδοση 3η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε., (1996), "Ασκήσεις Χρηματοοικονομικής Λογιστικής", Τεύχος Β', Έκδοση 5η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1998), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: το Λογιστικό Κύκλωμα και η Χρησιμοποίηση των Λογιστικών Στοιχείων για τη Λήψη Αποφάσεων", Τεύχος Γ', Έκδοση 2η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα

41 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Παππάς, Α. (2006), Χρηματοοικονομική Λογιστική, τ. Α και Β., Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα Horngren, C., Sunden G., Elliott, J., (1996), "Introduction to financial Accounting", Prentice Hall, New Jersey