Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης. Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση

Transcript

1 Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση

2 Εμπορική πίστωση Οι πωλήσεις σε μια επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθούν είτε με την λήψη μετρητών είτε με την παροχή εμπορικής πίστωσης. Γιατί οι επιχειρήσεις προσφέρουν εμπορικές πιστώσεις? Γιατί οι επιχειρήσεις ζητούν (χρησιμοποιούν) εμπορικές πιστώσεις?

3 Χρηματοοικονομικοί λόγοι Χρηματοοικονομικοί λόγοι και μη-χρηματοοικονομικοί λόγοι Χρηματοοικονομικοί λόγοι: Οι επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για τις πωλήσεις των πελατών τους καθώς αυτές επηρεάζουν θετικά τα κέρδη των πρώτων συνεπώς η εμπορική πίστωση υπάρχει καθώς βελτιώνει τα κέρδη μιας επιχείρησης μέσα από τους μεγαλύτερους τζίρους που επιτυγχάνει.

4 Χρηματοοικονομικοί λόγοι Επίσης, πολλές επιχειρήσεις ενδέχεται να είναι πιστωτικά περιορισμένες άρα η εμπορική πίστωση λειτουργεί ως έμμεσος δανεισμός προς τις πιστωτικά περιορισμένες επιχειρήσεις διατηρώντας τις πωλήσεις και τα κέρδη των επιχειρήσεων που προσφέρουν εμπορική πίστωση

5 Χρηματοοικονομικοί λόγοι Επίσης, στην τραπεζική αγορά υπάρχει ασυμμετρία στην πληροφόρηση μεταξύ δανειστή και δανειζόμενου Δηλαδή, πρώτον, ο δανειστής δεν ξέρει την πραγματική οικονομική κατάσταση του δανειζόμενου(κέρδη, πωλήσεις, κεφάλαιο κτλ) δυσμενής επιλογή-. Δεύτερον, ο δανειστής δεν ξέρει τα πραγματικά κίνητρα του δανειζόμενου σχετικά με την πρόθεση του να αποπληρώσει το δάνειο ηθικός κίνδυνος-.

6 Χρηματοοικονομικοί λόγοι Συνεπώς, μια εμπορική πίστωση με έκπτωση μπορεί να αποκαλύψει την πραγματική οικονομική κατάσταση και τα πραγματικά κίνητρα του δανειζόμενου μιας και οι επιχειρήσεις που δεν κάνουν χρήση της έκπτωσης είναι πολύ πιθανόν να είναι αφερέγγυες και οικονομικά αδύναμες

7 Χρηματοοικονομικοί λόγοι Εξάλλου μια εμπορική πίστωση εξασφαλίζει τα επιχειρηματικά δάνεια των τραπεζών καθώς μειώνει τόσο το φαινόμενο της δυσμενής επιλογής καθώς και το φαινόμενο του ηθικού κινδύνου. Συγκεκριμένα οι τράπεζες θέλουν να δανείζουν τις επιχειρήσεις που έχουν την τάση να προσφέρουν εμπορική πίστωση. Έτσι, οι τράπεζες έμμεσα δανείζουν επιχειρήσεις και μάλιστα τον πιστωτικό έλεγχο το κάνουν οι επιχειρήσεις που προσφέρουν εμπορική πίστωση και μάλιστα καλύτερα από τις τράπεζες καθώς μέσα από την καθημερινή συνεργασία με τον πελάτη ξέρουν καλύτερα από τις τράπεζες την οικονομική του κατάσταση και τις πραγματικές του προθέσεις για την αποπληρωμή ή όχι του «δανείου»

8 Μη-χρηματοοικονομικοί λόγοι Μη-χρηματοοικονομικοί λόγοι Οι εμπορικές πιστώσεις προσφέρουν την ευκαιρία στις επιχειρήσεις που αγοράζουν με πίστωση να ελέγξουν την ποιότητα του προϊόντος. Ο Emery (1984) παρατηρεί ότι οι επιχειρήσεις ανταποκρίνονται πιο ευέλικτα στις αποκλίσεις από την αναμενόμενη ζήτηση όταν χρησιμοποιούν εμπορικές πιστώσεις αντί να αλλάζουν τις τιμές των αγαθών ή το ρυθμό παραγωγής.

9 Μη-χρηματοοικονομικοί λόγοι Ο Ferris (1981) υποστηρίζει ότι οι εμπορικές πιστώσεις βοηθούν τις επιχειρήσεις να εξαλείψουν την ανάγκη προληπτικών χρηματικών διαθέσιμων που προκύπτουν όταν η πραγματική ημέρα άφιξης του αγαθού δεν είναι βέβαιη. Επίσης, οι εμπορικές πιστώσεις επιτρέπουν στις εταιρείες πώλησης να αναπτύξουν πρακτικές διακρίσεων ως προς τις τιμές.

10 Εμπορική πίστωση Πώληση προϊόντων με πίστωση: Τα αποθέματα της επιχείρησης(δανειστής) μειώνονται Εισπρακτέοι λογαριασμοί αυξάνονται Πληρωτέοι λογαριασμοί αυξάνονται Τα αποθέματα του αγοραστή(δανειζόμενου) αυξάνονται

11 Εμπορική πίστωση Το ύψος της προσφοράς προϊόντων με πίστωση (εισπρακτέοι λογαριασμοί) εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως η τιμή και η ποιότητα του προϊόντος και οι γενικότερες συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία Αλλά και από τους όρους χορήγησης εμπορικών πιστώσεων-πολιτική εμπορικών πιστώσεων

12 Πολιτική εμπορικής πίστωσης Διακρίνουμε τρεις προσδιοριστικοί παράγοντες της πολιτικής εμπορικών πιστώσεων 1. Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων 2. Πιστωτικοί όροι 3. Πολιτική είσπραξης

13 Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων Πιο συγκεκριμένα οι προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων αναφέρονται στο βαθμό φερεγγυότητας του πελάτη. Αξιολόγηση φερεγγυότητας: Τα κεφάλαια: αναφέρονται στην χρηματοοικονομική ικανότητα του πελάτη να αποπληρώσει το χρέος. Στην περίπτωση εταιρικών πελατών εξετάζονται οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των πελατών(ισολογισμός, αποτελέσματα χρήσεως).

14 Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις πωλήσεις, στα κέρδη, στην πρόβλεψη της μελλοντικής κυκλοφορίας και ρευστότητας και στις υποχρεώσεις που έχει ο πελάτης. Την ικανότητα: Ο πελάτης πρέπει να δείχνει ότι είναι σε θέση να αποπληρώσει την οφειλή του. Για το λόγο αυτό εξετάζεται η συνέπεια του πελάτη στην αποπληρωμή των οφειλών, οι χρηματοοικονομικοί πόροι στους οποίους έχει πρόσβαση ο πελάτης, ο κλάδος που ενεργεί η επιχείρηση του πελάτη και το μέγεθος της επιχείρησης.

15 Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων Την εγγύηση: Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί η ασφάλιση της οφειλής σε κάποιο περιουσιακό στοιχείο προκειμένου η εταιρεία να αποκτήσει περαιτέρω εξασφάλιση στην παροχή της εμπορικής πίστωσης. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να διασφαλίσει ότι η εγγύηση είναι επαρκής για να καλύψει τον πιστωτικό κίνδυνο.

16 Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων Τις συνθήκες:οι γενικότερες συνθήκες της οικονομίας αλλά και ειδικότερα η κατάσταση που βρίσκεται ο κλάδος όπου δραστηριοποιειται η εταιρεία-πελάτης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη καθώς μπορεί να επηρεάσουν την αποπληρωμή της υπό πίστωσης αγοράς.

17 Προϋποθέσεις των εμπορικών πιστώσεων Το χαρακτήρα: Στον χαρακτήρα εξετάζεται η προθυμία του πελάτη να αποπληρώσει την οφειλή του. Συγκεκριμένα, λαμβάνεται υπόψη η παρελθούσα συμπεριφορά του αναφορικά με τις εμπορικές πιστώσεις που του είχαν χορηγηθεί.

18 Πιστωτικοί όροι Πιστωτικοί όροι διακρίνονται σε δύο επιμέρους κατηγορίες: Την περίοδο παροχής της εμπορικής πίστωσης Τις παρεχόμενες εκπτώσεις

19 Πιστωτικοί όροι Η περίοδος παροχής πίστωσης αποτελεί το χρονικό διάστημα το οποίο παρέχεται στον αγοραστή για την πληρωμή της αγοράς του. Γενικά η περίοδος αυτή μπορεί να ποικίλει από μερικές μέρες έως αρκετούς μήνες Για τους αγοραστές είναι επιθυμητή μία μεγάλη περίοδος παροχής εμπορικής πίστωσης αφού η εμπορική πίστωση αποτελεί για αυτούς ένα είδος χρηματοδότησης με μηδενικό επιτόκιο.

20 Πιστωτικοί όροι Μια επέκταση της περιόδου πίστωσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων. Έτσι, μια επέκταση της περιόδου πίστωσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων. Πάντα όμως θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η αντίδραση των ανταγωνιστών σε μια τέτοια επέκταση.

21 Πιστωτικοί όροι Το αποτέλεσμα της αντίδρασης των ανταγωνιστών μπορεί να αφήσει αμετάβλητες τις πωλήσεις και η επιχείρηση να επεκτείνει τον ταμειακό της κύκλο αυξάνοντας τους εισπρακτέους λογαριασμούς, μειώνοντας την απόδοση της και αυξάνοντας ταυτόχρονα την πιθανότητα άρνηση πληρωμής από τους αγοραστές.

22 Πιστωτικοί όροι Οι παρεχόμενες εκπτώσεις Οι εκπτώσεις δίνουν στον αγοραστή το δικαίωμα να πληρώσει λιγότερο από την τιμή πώλησης του πωλούμενο αγαθού ή υπηρεσίας αν η πληρωμή πραγματοποιηθεί μέσα σε μια προκαθορισμένη περίοδο έκπτωσης.

23 Πιστωτικοί όροι Συνήθως η έκπτωση εκφράζεται ως ποσοστό επί της τιμής και στους όρους της παρεχόμενης έκπτωσης δηλώνεται και το χρονικό διάστημα για το οποίο ισχύει η έκπτωση Παράδειγμα: «έκπτωση 2% μηνιαίως» ή «2/10 net 30» Που σημαίνει ότι δίνεται 2% έκπτωση, αν το τιμολόγιο εξοφληθεί εντός 10 ημερών από της ημερομηνίας έκδοσης του τιμολογίου, αλλιώς η εξόφλησή πρέπει να γίνει προ της τριακοστής ημέρας για ολόκληρο το ποσό του τιμολογίου.

24 Πιστωτικοί όροι Αν ο αγοραστής πληρώσει τοις μετρητοίς εντός της προθεσμίας των 10 ημερών, η εμπορική πίστωση δεν έχει κόστος. Αντίθετα αν ο αγοραστής αφήνει ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία της πληρωμής τοις μετρητοίς μέσα στην συγκεκριμένη προθεσμία, η εμπορική πίστωση επιβαρύνεται με κάποιο κόστος, το κόστος ευκαιρίας

25 Πιστωτικοί όροι

26 Πιστωτικοί όροι Την έκπτωση πρέπει να την βλέπουμε όχι ως μείωση των τιμών αλλά σαν ένα μέσο επιτάχυνσης του χρόνου είσπραξής των λογαριασμών των πελατών

27 Πιστωτικοί όροι Ο λόγος για τον οποίο οι επιχειρήσεις παρέχουν εκπτώσεις είναι για να επιταχύνουν την είσπραξη των πωλήσεων με πίστωση και να μειώσουν το κόστος που συνδέεται με τις εμπορικές πιστώσεις. Για αυτούς τους λόγους, η παρεχόμενη έκπτωση συνήθως αντιπροσωπεύει το κόστος που συνδέεται με τις εμπορικές πιστώσεις

28 Πολιτική είσπραξης Η Πολιτική είσπραξης ασκείται σε τρία βήματα 1. Την παρακολούθηση των λογαριασμών των πελατών με οφειλές προς την επιχείρηση 2. Τον προσδιορισμό της διαδικασίας ή των διαδικασιών που μπορεί να ακολουθήσει η επιχείρηση προκειμένου να εισπράξει τις οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες 3. Την αξιολόγηση του κόστους και της ωφελείας που προκύπτει από την αλλαγή της πολιτικής είσπραξης

29 Πολιτική είσπραξης Στο πρώτο βήμα η επιχείρηση παρακολουθεί του λογαριασμούς των πελατών στους οποίους έχουν γίνει εμπορικές πιστώσεις και γίνεται συνολική αξιολόγηση μέσω χρηματοοικονομικών αριθμοδεικτών δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, ο δείκτης που μας ενδιαφέρει είναι: ο δείκτης της ταχύτητας είσπραξής των απαιτήσεων, ο οποίος δείχνει το ρυθμό (φορές) με τον οποίο εισπράττονται οι απαιτήσεις, δηλαδή μετατρέπονται σε μετρητά μέσα στην χρήση ΤΑΕ=Πωλήσεις επι Πιστώσει/Μέσος Όρος Απαιτήσεων

30 Πολιτική είσπραξης Στο δεύτερο βήμα η επιχείρηση θα καθορίσει ποια ή ποιες από τις διαθέσιμες διαδικασίες είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών θα χρησιμοποιήσει. Μερικές από τις πιο συνήθεις πολιτικές εισπράξεις οφειλών είναι: Η αποστολή ειδοποιήσεων και επιστολών υπενθυμίσεις Η τηλεφωνική όχληση των πελατών για την αποπληρωμή της οφειλής τους Η ανάθεση της εισπράξεις σε εισπρακτικές εταιρείες Η νομική κινητοποίηση της εταιρείας εναντίον του πελάτη

31 Πολιτική είσπραξης Επίσης, οι επιχειρήσεις πολλές φορές αρνούνται να διεκπεραιώσουν παραγγελίες σε πελάτες που δεν έχουν εξοφλήσει τις οφειλές τους

32 Πολιτική είσπραξης Τέλος, στο τρίτο βήμα της πολιτικής είσπραξης αξιολογούνται τα πλεονεκτήματά και τα μειονεκτήματα μιας αλλαγής της πολιτικής είσπραξης σε όρους κόστους και ωφέλειας. Υπάρχει μια σχέση ανταλλαγής μεταξύ κέρδους και ζημίας που προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές είσπραξης. Για παράδειγμα, μα επιθετική διαδικασία είσπραξης συνεπάγεται μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών αλλά ταυτόχρονα μείωση των πωλήσεων και των κερδών και αύξηση της δαπάνης είσπραξής

33 Η εξίσωση του μικτού κέδρους Η εξίσωση του μικτού κέδρους συνδέει τους πιστωτικούς όρους με τα κέρδη της επιχείρησης Μικτό κέρδος(μ.κ.)=αξία πωλήσεων (Π)-Κόστος πωληθέντων (Κ)- Κόστος λογαριασμών απαιτήσεων (ΚΑ) Όπου Κόστος Λογαριασμού Απαιτήσεων (ΚΑ)= Κόστος πωληθέντων(κ) x Κόστος χρήματος για την περίοδο της πίστωσης πλέον Έξοδα είσπραξης ανά μονάδα x πωληθείσες μονάδες (Μ) μείον τις επισφάλειες

34 Βιβλιογραφία Ιωάννης Ν. Αποστολόπουλος, Ειδικά Θέματα Χρηματοδοτικής Διοικήσεως, Γ Έκδοση, Εκδόσεις Αθ. Σταμούλη Αθήνα, 2012 Γεώργιος Α. Θάνου και Ιωάννης Γ. Θάνου, Χρηματοδοτική των Επιχειρήσεων, Α Έκδοση, Αθήνα, 2012 Emery, G.W. (1984). A pure financial explanation for trade credit, Joutnal of Financial and Quantitative Analysis, Vol 19, Ferris, S.J. (1981). A Transaction theory of trade credit use, Quarterly Journal of Economics, 96, Petersen, M., and R. Rajan, (1997). Trade credit: Theories and evidence, The Review of Financial Studies, 10(3), Schwartz, R.A. (1974). An economic model of trade credit, The Journal of Financial and Quantative Aanlysis, 9, (4),