ΓΥΜΝΣΙΟ ΓΛΝΤΖΙΣ Σχολική Χρονιά 2014 2015 ΓΡΠΤΕΣ ΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΘΗΜ: ΧΗΜΕΙ ΤΞΗ Γ Ονοματεπώνυμο μαθητή/τριας:... Τμήμα:... ριθμός:... Βαθμός/Ολογράφως:... Χρόνος: 2 ώρες Βιολογία Χημεία Ημερομηνία: 05/6/2015 Υπογραφή:... Το εξεταστικό δοκίμιο της Χημείας αποτελείται από 4 σελίδες. ΟΗΓΙΕΣ: παγορεύεται η χρήση διορθωτικού υλικού. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τα μέρη, Β και Γ. Να απαντήσετε όλα τα μέρη. ΜΕΡΟΣ : ποτελείται από δύο ερωτήσεις. Να απαντήσετε και τις ΥΟ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 2 μονάδες. Ερώτηση 1 Να κατατάξετε τις ακόλουθες χημικές ενώσεις σε οξέα, βάσεις ή άλατα. i) Mg(ΟΗ)2:... ii) HBr:... iii) AlCl3:... iv) Mg3(PO4)2:... (2 μ.) Ερώτηση 2 α) Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις στις προτάσεις που ακολουθούν. i) Όλα τα αεριούχα ποτά περιέχουν... οξύ. ii) Η βάση που περιέχουν τα αποφρακτικά των σωληνώσεων ονομάζεται......... β) Η φλόγα του λύχνου κατά την πυροχημική ανίχνευση, παίρνει χρώμα... όταν χρησιμοποιούμε άλατα του νατρίου και όταν χρησιμοποιούμε άλατα καλίου, παίρνει χρώμα... ΜΕΡΟΣ Β: ποτελείται από 2 ερωτήσεις. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ τη ΜΙ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 6 μονάδες. Ερώτηση 1: α) Να γράψετε τα ονόματα των πιο κάτω χημικών ενώσεων: i) HF:... ii) FeO:... iii) CaS:... iv) MgCO3:... - 1 - (4 μ.)
β) i) Ποιο είναι το σθένος του θείου στη χημική ένωση με τύπο SO3;... ii) Ποιο άλας θα σχηματιστεί από την αντίδραση του υδροχλωρικού οξέος με το υδροξείδιο του καλίου;... γ) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση για τις ακόλουθες ερωτήσεις: i) Σε ένα διάλυμα που έχει ph = 11 προσθέτουμε ποσότητα διαλύματος με ph = 3. Ποια από τις πιο κάτω τιμές του ph δεν μπορεί να έχει το τελικό διάλυμα που θα προκύψει; ph = 5 ph = 9 ph = 14 ph = 7 ii) ίνονται οι πιο κάτω γραφικές παραστάσεις, Β και Γ. Να συμπληρώσετε την πρόταση που ακολουθεί. ph ph Β ph Γ 14 14 14 7 7 7 3 3 3 V/mL V/mL V/mL Η γραφική παράσταση που απεικονίζει τη μεταβολή του ph ενός όξινου διαλύματος που έχει ph = 3 κατά την προσθήκη αποσταγμένου νερού, είναι η... Ερώτηση 2: α) Να γράψετε τους χημικούς τύπους των πιο κάτω χημικών ενώσεων. ίνονται τα σθένη των στοιχείων και των πολυατομικών ιόντων που θα χρειαστείτε: Σθένος 1: Χλώριο, υδροξύλιο, αμμώνιο, νιτρικό ιόν Σθένος 2: Ψευδάργυρος, βάριο, θειικό ιόν Σθένος 3: ργίλιο i) Θειικό αργίλιο:... ii) Υδροξείδιο του βαρίου:... iii) Νιτρικός ψευδάργυρος:... iv) Χλωριούχο αμμώνιο:... (4 μ.) β) Να συμπληρώσετε το χρώμα του δείκτη στον πιο κάτω πίνακα: είκτης Βρομοθυμόλη Χρώμα δείκτη σε καθαριστικό πέτρας Χρώμα δείκτη σε διάλυμα αμμωνίας Ηλιανθίνη (2 μ.) - 2 -
ΜΕΡΟΣ Γ: ποτελείται από 2 ερωτήσεις. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ τη ΜΙ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες. Ερώτηση 1: α) ίνεται το πιο κάτω τμήμα του Περιοδικού Πίνακα: Β Γ Ε i) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο X, που το άτομό του έχει 2 ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα που είναι η M. ii) Ποιο είναι το χαρακτηριστικό όνομα της ομάδας των χημικών στοιχείων στην οποία ανήκει το στοιχείο Χ;... iii) Ποιο από τα χημικά στοιχεία του πιο πάνω Περιοδικού Πίνακα έχει παρόμοιες ιδιότητες με το στοιχείο Χ;... iv) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ψ, που είναι το λιγότερο δραστικό αλκάλιο. v) Ποια από όλα τα πιο πάνω χημικά στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων των Χ και Ψ) είναι μέταλλα;... vi) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ω, το οποίο χαρακτηρίζεται ως αδρανές και το άτομό του έχει 4 στιβάδες.... β) Να συμπληρώσετε τις χημικές εξισώσεις γράφοντας τους κατάλληλους συντελεστές. i)... H3PO4 +... CaCO3... Ca3(PO4)2 +... CO2 +... H2O (1,25 μ.) ii)... K +... O2... K2O (0,75 μ.) γ) Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα που περιέχει διάλυμα θειικού οξέος, προσθέτουμε ποσότητα διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου και 3 σταγόνες βάμματος ηλιοτροπίου που χρωματίζεται μπλε. Ποιες ουσίες θα περιέχονται στον σωλήνα όταν ολοκληρωθεί η αντίδραση;... δ) ίνονται 3 ποτήρια ζέσεως, Β και Γ. Στο ποτήρι που περιέχει νερό, προσθέτουμε μικρό κομματάκι καλίου. Το ποτήρι Β περιέχει ξίδι και προσθέτουμε σκόνη αργιλίου. Στο ποτήρι Γ προσθέτουμε μαγειρική σόδα και διάλυμα υδροχλωρικού οξέoς. i) Σε ποιο ή σε ποια από τα πιο πάνω ποτήρια ζέσεως θα παρατηρηθεί αύξηση της θερμοκρασίας;... ii) Σε ποια από αυτά τα ποτήρια παράγεται κάποιο αέριο;... iii) Κατά την πραγματοποίηση ποιου πειράματος από τα πιο πάνω, θα παραχθεί αέριο το οποίο αντιδρά με το διάλυμα του υδροξειδίου του ασβεστίου και σχηματίζει άσπρη δυσδιάλυτη ουσία;... (3 μ.) - 3 -
Ερώτηση 2: α) ίνεται το πιο κάτω τμήμα του Περιοδικού Πίνακα: Β Γ Ε Θ i) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο X, το οποίο είναι ευγενές αέριο και βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το υδρογόνο. ii) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ψ, του οποίου το άτομο έχει ηλεκτρονική δομή 2.8.6. iii) Ποια δυο αμέταλλα από τον πιο πάνω Περιοδικό Πίνακα, έχουν σθένος ένα;... iv) Ποιου χημικού στοιχείου το άτομό του έχει 2 ηλεκτρόνια περισσότερα από το άτομο του στοιχείου Β;... v) Ποιο από όλα τα πιο πάνω χημικά στοιχεία είναι το μέταλλο με τον μικρότερο ατομικό αριθμό;... vi) Ποιο χημικό στοιχείο έχει παρόμοιες ιδιότητες με αυτό (του ερωτήματος v);... vii) Ποιου χημικού στοιχείου από όλα τα πιο πάνω (συμπεριλαμβανομένων των Χ και Ψ), η αντίδρασή του με το νερό χαρακτηρίζεται ως έντονη;... viii) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ω του οποίου το άτομο έχει κατανεμημένα τα ηλεκτρόνιά του σε 3 στιβάδες και το χλωριούχο άλας που σχηματίζει έχει τύπο ΩCl3 (το σθένος του χλωρίου είναι 1). β) ίνονται οι ακόλουθες χημικές ουσίες: Mg(OH)2, Zn, Na2CO3, HCl, Li, H2O Να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν: i) Ποια δυο ζευγάρια ουσιών μπορούν να αντιδράσουν και να ελευθερώσουν αέριο το οποίο καίγεται εκρηκτικά; 1 ο ζευγάρι:... και... 2 ο ζευγάρι:... και... (2 μ.) ii) Ποιες δυο ουσίες όταν αντιδράσουν σχηματίζουν διάλυμα που χρωματίζει τη φαινολοφθαλεΐνη κόκκινη;... και... iii) Ποιες δυο ενώσεις όταν αντιδράσουν σχηματίζουν διάλυμα που μπορεί να έχει ph = 7;... και... γ) Τα μέταλλα και Β δεν αντιδρούν με αραιό διάλυμα υδροχλωρικού οξέoς. Το μέταλλο Β, αντιδρά με διάλυμα νιτρικού άλατος του μετάλλου. Να τοποθετήσετε τα μέταλλα και Β σε σειρά αυξανόμενης δραστικότητας, συμπεριλαμβάνοντας και το υδρογόνο ως στοιχείο αναφοράς.... Ο ιευθυντής νδρέας Ματσάγκος - 4 -
Ερώτηση 2: α) ίνεται το πιο κάτω τμήμα του Περιοδικού Πίνακα: Β Γ Ε Θ i) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο X, το οποίο είναι ευγενές αέριο και βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το υδρογόνο. ii) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ψ, του οποίου το άτομο έχει ηλεκτρονική δομή 2.8.6. iii) Ποια δυο αμέταλλα από τον πιο πάνω Περιοδικό Πίνακα, έχουν σθένος ένα;... iv) Ποιου χημικού στοιχείου το άτομό του έχει 2 ηλεκτρόνια περισσότερα από το άτομο του στοιχείου Β;... v) Ποιο από όλα τα πιο πάνω χημικά στοιχεία είναι το μέταλλο με τον μικρότερο ατομικό αριθμό;... vi) Ποιο χημικό στοιχείο έχει παρόμοιες ιδιότητες με αυτό (του ερωτήματος v);... vii) Ποιου χημικού στοιχείου από όλα τα πιο πάνω (συμπεριλαμβανομένων των Χ και Ψ), η αντίδρασή του με το νερό χαρακτηρίζεται ως έντονη;... viii) Να τοποθετήσετε στο κατάλληλο «κουτί» το χημικό στοιχείο με σύμβολο Ω του οποίου το άτομο έχει κατανεμημένα τα ηλεκτρόνιά του σε 3 στιβάδες και το χλωριούχο άλας που σχηματίζει έχει τύπο ΩCl3 (το σθένος του χλωρίου είναι 1). β) ίνονται οι ακόλουθες χημικές ουσίες: Mg(OH)2, Zn, Na2CO3, HCl, Li, H2O Να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν: i) Ποια δυο ζευγάρια ουσιών μπορούν να αντιδράσουν και να ελευθερώσουν αέριο το οποίο καίγεται εκρηκτικά; 1 ο ζευγάρι:... και... 2 ο ζευγάρι:... και... (2 μ.) ii) Ποιες δυο ουσίες όταν αντιδράσουν σχηματίζουν διάλυμα που χρωματίζει τη φαινολοφθαλεΐνη κόκκινη;... και... iii) Ποιες δυο ενώσεις όταν αντιδράσουν σχηματίζουν διάλυμα που μπορεί να έχει ph = 7;... και... γ) Τα μέταλλα και Β δεν αντιδρούν με αραιό διάλυμα υδροχλωρικού οξέoς. Το μέταλλο Β, αντιδρά με διάλυμα νιτρικού άλατος του μετάλλου. Να τοποθετήσετε τα μέταλλα και Β σε σειρά αυξανόμενης δραστικότητας, συμπεριλαμβάνοντας και το υδρογόνο ως στοιχείο αναφοράς.... Η εισηγήτρια Ελένη Γεωργίου Ο ιευθυντής νδρέας Ματσάγκος - 4 -