ΑΘΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2016 Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΣ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Μια παρουσίαση της οργάνωσης και δράσης του ιταλικού Πυροσβεστικού Σώματος στην αντιμετώπιση των καταστροφικών συνεπειών του μεγάλου σεισμού στην κεντρική Ιταλία. Επιμέλεια Ιωάννης Σταμούλης Αναστάσιος Παππάς 2016
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η έντονη σεισμική δραστηριότητα στη γειτονική Ιταλία, υπενθύμισε με τραγικό τρόπο την παρουσία του φαινομένου στην ευρύτερη γειτονιά μας. Στο τελευταίο συνέδριο της FEU στην Βουδαπέστη, μεταξύ των εισηγήσεων οι Ιταλοί συνάδελφοι της APVVF, Maurizio Alivernini και Marcello Serpieri παρουσίασαν την δράση του ιταλικού πυροσβεστικού σώματος στον σεισμό της 24ης Αυγούστου, δίδοντας και μια περιγραφή του τρόπου δράσης και οργάνωσής του. Η παρουσίαση μετά και τον πρόσφατο νέο ισχυρό σεισμό, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η μετάφραση και η προσαρμογή της παρουσίασης έγινε από τον Γιάννη Σταμούλη και Αν. Παππά. Νοέμβριος 2016 Γιάννης Σταμούλης Πρόεδρος Δ.Σ. Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος
Στις 24 Αυγούστου στις 3:36 π.μ η Κεντρική Ιταλία δοκιμάστηκε από ισχυρή σεισμική δόνηση, που έπληξε κυρίως τις περιοχές Lazio, Marche,Umbria και Abruzzo. Από τις πρώτες ροές των κρατικών αναφορών, προέκυψε ότι οι συνέπειες της σεισμικής δραστηριότητας, συνίστατο σε μεγάλο αριθμό καταρρεύσεων και μεγάλο αριθμό θυμάτων, αριθμοί οι οποίοι αυξάνονταν ώρα με την ώρα.
Τραγικοί τόποι που τα ονόματά τους θα γίνουν γνωστά στο εσωτερικό και εξωτερικό, λόγω των καταστροφών...amatrice, Accumoli e Arquata del Tronto, μαζί με άλλες περιοχές που αποτελούνταν από συμπλέγματα σπιτιών και αγροτικών εγκαταστάσεων σε μια μεγάλη έκταση που εκτείνεται στους ορεινούς όγκους, αλλά και με ένα δύσκολο οδικό δίκτυο που κατασκευάστηκε για να ενώσει τις μικρές κοινότητες. Στις 25 Αυγούστου, η ιταλική κυβέρνηση, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου κηρύσσει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για μια περίοδο 180 ημερών τις περιοχές Abruzzo, Lazio, Μarche e Umbria και δίνει τη δυνατότητα στον εντεταλμένο αντιπρόσωπο της κυβέρνησης, το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας, να ενεργήσει βάση των εντελών της ηγεσίας του. Από τις πρώτες κιόλας στιγμές της 24ης Αυγούστου, οι πυροσβεστικές δυνάμεις, καταφέρνουν να φθάσουν στην πόλη της Amatrice, αντιμετωπίζοντας μεγάλες όμως δυσκολίες να προσεγγίσουν στην Accumoli, λόγω των μεγάλων ζημιών στο δύσκολο οδικό δίκτυο που αναπτύσσεται στην περιοχή.
Πυροσβεστικές δυνάμεις από τις γύρω περιοχές σπεύδουν να ενισχύσουν τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του. ακολουθούν τις πυροσβέστες συναδέλφους της Lazio. Στις επιχειρήσεις ιδιαίτερη συνδρομή προσφέρεται από τους ειδικευμένους διασωστικούς σκύλους της ομάδας Dog Assisted Rescue. Παράλληλα πεζοπόρες ομάδες, προσπαθούν να απελευθερώσουν το οδικό δίκτυο, απομακρύνοντας πέτρες, χώματα και βράχους που έχουν πέσει καθιστώντας τα αδιάβατα. Στις διασωστικές επιχειρήσεις συμμετέχουν 5 ελικόπτερα που επιτηρούν, ερευνούν, αλλά και διακομίζουν τραυματίες όπου χρειάζεται.
Το συντονιστικό κέντρο των επιχειρήσεων, με την ονομασία Dicomac, συστήνεται στις 25 Αυγούστου στο Rieti, την μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας Lazio, μιας και στην επικράτεια της έχουν σημειωθεί οι μεγαλύτερες καταστροφές. Το κέντρο συντονίζει τόσο τις εθνικές όσο και τοπικές διασωστικές υπηρεσίες. Το Εθνικό Πυροσβεστικό Σώμα αποτελεί τον κεντρικό φορέα του συστήματος Πολιτικής Προστασίας», σύμφωνα με το Ν.225/1990, στο οποίο συμμετέχουν επίσης, το μεγαλύτερο μέρος της ιταλικής διοίκησης με τομέα ευθύνης την εξυπηρέτηση των πολιτών, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείου Παιδείας, καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές αυτοδιοικητικές υπηρεσίες.
Ο Ρόλος του Πυροσβεστικού Σώματος Η χώρα χωρίζεται σε "περιφερειακές πυροσβεστικές διοικήσεις", στις οποίες την γενικότερη διεύθυνση και τον συντονισμό των πυροσβεστικών - διασωστικών επεμβάσεων έχει ο αρμόδιος Περιφερειακός Διοικητής των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών. Κάθε περιφέρεια μπορεί να συστήσει μέχρι και 10 βασικές επιχειρησιακές μονάδες - Camp, των 300 πυροσβεστών - διασωστών. Το κάθε camp μετατρέπεται σε κέντρο διοίκησης επιχειρήσεων (COA ). Αυτό σημαίνει ότι αν σε μία πόλη συμβαίνει μια μεγάλη καταστροφή, η τοπική Πυροσβεστική Υπηρεσία, μετατρέπεται σε COA για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που προκύπτουν από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ως ενίσχυση στην τοπική υπηρεσία που διαχειρίζεται μία καταστροφή, συγκροτούνται στις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες των πόλεων που δεν έχουν πληγεί, Περιφερειακές κινητές μονάδες (RMC), αποτελούμενες από επιχειρησιακά τμήματα (OS) διασωστών με τον ανάλογο εξοπλισμό. Κάθε τμήμα (OS) αποτελείται συνήθως από μία ομάδα 9 ατόμων και 3 οχημάτων. H σύνθεση μετατρέπεται αναλόγως της φύσης της επέμβασης. Για την αντιμετώπιση συμβάντος σεισμού, το τμήμα συγκροτείται από 3 επαγγελματίες Πυροσβέστες και 6 ειδικευμένους διασώστες. Για την αντιμετώπιση συμβάντος πλημμύρας, το τμήμα συγκροτείται από 3 επαγγελματίες Πυροσβέστες και 6 ειδικούς διασώστες.
Η Περιφερειακή κινητή μονάδα (RMC) εκτός των τμημάτων (OS), μπορούν να διαθέτει 4μελή καταδυτική ομάδα καθώς και εξειδικευμένη ομάδα με εξοπλισμό για την απελευθέρωση δρόμων, αλλά και κατεδάφιση επικινδύνων στοιχείων από κατεστραμμένα κτίρια. Επίσης αναλόγως των αναγκών, οι Περιφερειακές κινητές μονάδες (RMC) συγκροτούν ειδικές διασωστικές ομάδες για αναρριχήσεις, καταδύσεις, επεμβάσεις σε χημικά, συμβάντα CBNR, και λοιπές καταστροφές, οι οποίες βοηθιούνται από διασωστικούς σκύλους και ελικόπτερο, όταν απαιτείται.
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ Στον σεισμό του Αυγούστου πρέπει να σημειωθεί, ότι στις περιοχές που επλήγησαν υπήρχε μεγάλος αριθμός Ιταλών τουριστών (ντόπιοι στην καταγωγή, που κάνουν τις καλοκαιρινές διακοπές του, με τόπο μόνιμης κατοικίας στην ευρύτερη περιοχή της Ρώμης) και βέβαια με την επισήμανση ότι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι το πλέον δημοφιλές για καλοκαιρινές διακοπές. Τα παραπάνω διαδραμάτισαν τραγικό καθοριστικό ρόλο στον τελικό αριθμό των θυμάτων. Στις 25 Αυγούστου το Πυροσβεστικό Σώμα στην ιστοσελίδα του (www.vigilfuoco.it) ανακοινώνει ότι: "Βρίσκονται σε εξέλιξη διασωστικές επιχειρήσεις στις περιοχές της κεντρικής Ιταλίας που επλήγησαν από σεισμό. Με απόφαση του Εθνικού Επιχειρησιακού Κέντρου αναπτύχθηκαν επιχειρησιακά τμήματα (OS) από τις Περιφερειακές Διοικήσεις των Lazio, Piemonte, Lombardia, Veneto, Toscana, Emilia Romagna, Liguria, Puglia, Friuli,Basilicata, Calabria." Στις επιχειρήσεις συμμετέχουν ειδικές επιχειρησιακές ομάδες (GOS ) με ειδικό εξοπλισμό και οχήματα, εξειδικευμένες για την έρευνα των ανθρώπων κάτω από κτίρια που κατέρρευσαν, καθώς και τεχνικούς για την αξιολόγηση των στατικών όρων των κτιρίων. Επίσης συμμετέχουν 6 ελικόπτερα με ειδικό προσωπικό (SAF) σπηλαιολόγους, αλπινιστές, δύτες, καθώς και σκύλους διάσωσης. Για την εικόνας ήχου και δεδομένων, στα κέντρα διαχείρισης, στήθηκαν τρία δορυφορικά συστήματα. Τα συστήματα ραδιοεπικοινωνιών ενισχύθηκαν με επιπλέον κινητούς σταθμούς βάσης, με συγκεκριμένα κανάλια. Επίσης στήθηκαν συστήματα φωτισμού, αναγκαία για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων την νύχτα.
Συνολικά επιχειρούν 1000 στελέχη με 400 οχήματα, που διεξάγουν πολλές διασώσεις, ενώ την 24η Αυγούστου από τα εναέρια του Πυροσβεστικού Σώματος, παρασχέθηκαν σε 45 ώρες πτητικού έργου, πολλές μεταφορές ασθενών, έγινε μεταφορά προσωπικού και επιχειρήσεις έρευνας και επιτήρησης." Επίσης σε μεταγενέστερη ανακοίνωση, δίνονται περισσότερα στοιχεία της συνολικής δραστηριότητας: «Στο COA της πόλης Cittareale επιχειρούν 569 πυροσβέστες, με 51 αξιωματικούς και 355 οχήματα. Στις άλλες επαρχίες της Lazio γίνονται επιχειρήσεις με τις συνήθεις δυνάμεις διάσωσης σε 370 συμβάντα. Στο COA της Arquata και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία του Ascoli Piceno, επιχειρούν 312 Πυροσβέστες, 29 αξιωματικοί και 142 οχήματα. Στο COA της Macerata 60 πυροσβέστες και 6 αξιωματικοί επιχειρούν κυρίως για την εξασφάλιση της ασφάλειας σε πολλά κτίρια. Στην Umbria το τοπικό COA έχει συσταθεί στη Norcia, με 55 πυροσβέστες και 11 αξιωματικούς, που έχουν αναπτυχθεί σε περιφερειακή βάση. Στο Abruzzo, επιχειρούν οι τοπικές δυνάμεις, στην L'Aquila και Teramoεπιχειρούν 40 πυροσβέστες και 8 αξιωματικοί.»
Χρονικό με βάση την επίσημη πληροφόρηση από τις δημόσιες εκθέσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (www.vigilfuoco.it) - Κατανομή των Μονάδων Logistic για την 1η Σεπτεμβρίου 2016
Χρονικό με βάση την επίσημη πληροφόρηση από τις δημόσιες εκθέσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (www.vigilfuoco.it) - Κατανομή των Μονάδων Logistic για τις 2 Σεπτεμβρίου 2016. Διατιθέμενες δυνάμεις: 3 USAR ομάδες με 69 στελέχη, 13 μηχανικοί για τις αξιολογήσεις της σταθερότητας - 61 SAF ειδικοί - 155 πυροσβέστες με 36οχήματα-18 συνοδοί σκυλιών - 13 Μονάδες TLC - 19 βοηθοί τοπογράφων για τη χαρτογράφηση των γεωλογικών δραστηριοτήτων- 42 επιχειρησιακά τμήματα με 378 στελέχη.
Χρονικό με βάση την επίσημη πληροφόρηση από τις δημόσιες εκθέσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (www.vigilfuoco.it) - Κατανομή των UCL (Μονάδες τεχνικής διοίκησης οχημάτων- Μονάδες τοπικής διαχείρισης κρίσης). Οι UCL είναι μονάδες τεχνικής διοίκησης οχημάτων στον τόπο των επιχειρήσεων και παράλληλα κέντρα πληροφόρησης και υποδοχής κλήσεων για τους πολίτες.