Ταξινόμηση της κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων

Ταξινόμηση της κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων Πρωτοποριακό στοιχείο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ είναι ότι η ποιότητα των επιφανειακών υδάτων δεν εκτιμάται με βάση μόνο τα αποτελέσματα των χημικών αναλύσεων (χημική κατάσταση), αλλά με οικολογικά ποιοτικά στοιχεία σε συνδυασμό με χημικά. Η συνολική κατάσταση ενός επιφανειακού υδατικού συστήματος στηρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες μετρούμενων παραμέτρων. Αυτές είναι οι βιολογικές, οι φυσικοχημικές, οι υδρομορφολογικές και οι συγκεκριμένοι ή συνθετικοί ρύποι ή ειδικοί ρύποι (βλ. Σχήμα παρακάτω). Στο Παράρτημα V της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ καθορίζονται οι παράμετροι σύμφωνα με τους οποίους γίνεται η αξιολόγηση των επιφανειακών συστημάτων. Οι παράμετροι διαφέρουν ανάλογα με την κατηγορία του συστήματος, δηλαδή αν πρόκειται για ποτάμιο, λιμναίο, μεταβατικό ή παράκτιο σύστημα. Αναφορικά με τα ιδιαιτέρως τροποποιημένα και τεχνητά υδατικά συστήματα (ΤΥΣ/ΙΤΥΣ) προτείνεται να αξιολογούνται με βάση τις παραμέτρους της κατηγορίας φυσικού συστήματος με το οποίο προσομοιάζεται καλύτερα και χρησιμοποιείται η έννοια του καλού οικολογικού δυναμικού, αντί της καλής οικολογικής κατάστασης. Σχήμα 1: Κατηγορίες ποιοτικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την κατάταξη των επιφανειακών υδατικών συστημάτων Μεθοδολογία ταξινόμησης της κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων

Α. Οικολογική κατάσταση και οικολογικό δυναμικό Στην Ευρώπη υπάρχει πληθώρα μεθόδων για την εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων, οι οποίες όμως χρησιμοποιούν διαφορετικές κλίμακες βαθμολογίας και επομένως διαφορετικά όρια στις κλάσεις ποιότητας. Με βάση τις σαφείς κατευθυντήριες γραμμές της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, για την εξασφάλιση της συγκρισιμότητας των αποτελεσμάτων: α) η οικολογική ποιότητα των επιφανειακών υδάτων θα πρέπει να παρουσιάζεται με την παρακάτω πενταβάθμια κλίμακα, η οποία αποδίδεται χρωματικά στο ακόλουθο Σχήμα 2. Κατάταξη οικολογικής ποιότητας Χρωματισμός Υψηλή Καλή Μέτρια Ελλιπής Κακή Σχήμα 2: Ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης και αντίστοιχος χρωματικός κώδικας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ Yψηλή Κατάσταση (High): Έλλειψη, ή ήσσονος μόνον σημασίας ανθρωπογενείς μεταβολές των τιμών των φυσικοχημικών και των υδρομορφολογικών ποιοτικών στοιχείων. Οι τιμές των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων του συστήματος επιφανειακών υδάτων αντικατοπτρίζουν εκείνες των συνθηκών αναφοράς. Καλή Κατάσταση (Good): Οι τιμές των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων του συστήματος επιφανειακών υδάτων εμφανίζουν χαμηλού επιπέδου αλλοιώσεις, λόγω ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, αλλά διαφοροποιούνται σε μικρό βαθμό από τις τιμές που χαρακτηρίζουν το σύστημα επιφανειακών υδάτων υπό μη διαταραγμένες συνθήκες. Μέτρια Κατάσταση (Moderate): Οι τιμές των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων του συστήματος επιφανειακών υδάτων παραλλάσουν μετρίως τις τιμές που χαρακτηρίζουν φυσιολογικά το σύστημα επιφανειακών υδάτων υπό μη διαταραγμένες συνθήκες.

Ελλιπής Κατάσταση (Poor): Τα ύδατα τα οποία εμφανίζουν ενδείξεις σημαντικών αλλοιώσεων των τιμών των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων του τυπικού συστήματος επιφανειακών υδάτων και στα οποία οι σχετικές βιολογικές κοινότητες διαφέρουν ουσιαστικά από εκείνες που χαρακτηρίζουν το σύστημα επιφανειακών υδάτων σε μη διαταραγμένες συνθήκες. Κακή Κατάσταση (Bad): Τα ύδατα τα οποία εμφανίζουν ενδείξεις σοβαρών αλλοιώσεων των τιμών των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων του τυπικού συστήματος επιφανειακών υδάτων και από τα οποία απουσιάζει μεγάλο μέρος των σχετικών βιολογικών κοινοτήτων που χαρακτηρίζουν φυσιολογικά το σύστημα επιφανειακών υδάτων σε μη διαταραγμένες συνθήκες. Η σχέση μεταξύ των βιολογικών, των υδρομορφολογικών και των φυσικοχημικών ποιοτικών στοιχείων απεικονίζεται, για όλες τις κατηγορίες επιφανειακών υδατικών συστημάτων, στο Σχήμα παρακάτω. Σύμφωνα με το Σχήμα αυτό, οι υδρομορφολογικές συνθήκες εξετάζονται μόνο εάν το επιφανειακό υδατικό σύστημα πρόκειται να ταξινομηθεί στην υψηλή οικολογική κατάσταση ή στο μέγιστο οικολογικό δυναμικό, αν είναι ιδιαιτέρως τροποποιημένο ή τεχνητό. Η ταξινόμηση σε καλή, μέτρια, ελλιπή ή κακή κατάσταση προϋποθέτει την εξέταση μόνο βιολογικών παραμέτρων ή και φυσικοχημικών για την ταξινόμηση σε καλή κατάσταση. Όταν οι βιολογικές συνθήκες είναι σύμφωνες με εκείνες που απαιτούνται για την ταξινόμηση σε καλή, μέτρια, ελλιπή ή κακή κατάσταση αντίστοιχα, τότε οι εξ ορισμού ικανοποιούνται οι υδρομορφολογικές συνθήκες και δεν επηρεάζουν την ταξινόμηση. Ακόμα, για την ταξινόμηση σε υψηλή ή καλή κατάσταση απαιτείται η εξέταση και των φυσικοχημικών παραμέτρων, ενώ η αξιολόγηση της κατάστασης των υδατικών συστημάτων ως μέτρια, ελλιπή ή κακή μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στην εξέταση βιολογικών παραμέτρων, αφού τότε εξ ορισμού και οι φυσικοχημικές παράμετροι θα είναι σύμφωνες με τις προβλεπόμενες τιμές για την κατάσταση αυτή. Οι χημικές συνθήκες θα πρέπει ακόμα να ταυτίζονται με τα περιβαλλοντικά πρότυπα ποιότητας για ουσίες προτεραιότητας και ορισμένους άλλους ρύπους.

Σχήμα 3: Λογικό διάγραμμα αξιολόγησης κατάστασης φυσικού υδατικού συστήματος β) τα αποτελέσματα για την ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης κάθε σταθμού επιφανειακών υδάτων, σύμφωνα με το άρθρο 1.4.1. του Παραρτήματος V της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ πρέπει να εκφράζονται ως λόγοι της οικολογικής ποιότητας (EcologicalQualityRatio, EQR), όπου οι βιολογικές παράμετροι αποτελούν απόκλιση από τις συνθήκες αναφοράς και οι φυσικοχημικέςυδρομορφολογικές παράμετροι είναι τέτοιες που να στηρίζουν τα αποτελέσματα των βιολογικών ποιοτικών στοιχείων (Οδηγία 2000/60/ΕΚ, Παράρτημα V). Ο λόγος εκφράζεται ως η αριθμητική τιμή μεταξύ του μηδενός και του ενός, όπου η υψηλή οικολογική κατάσταση δηλώνεται με την τιμή ένα (1) και η κακή οικολογική κατάσταση αντιπροσωπεύεται από το μηδέν (0).

Σχήμα 4: Λόγος οικολογικής απόκλισης (EQR) γ) για να υπολογιστεί η παραπάνω απόκλιση, ήταν αναγκαίο να ταξινομηθούν τα ρέοντα ύδατα της Ευρώπης σε πολύ λιγότερους τύπους και αυτό επιτεύχθηκε με τη άσκηση διαβαθμονόμησης. δ) Αντίστοιχα, για τα ιδιαιτέρως τροποποιημένα και τα τεχνητά υδατικά συστήματα (ΤΥΣ/ΙΤΥΣ), το οικολογικό δυναμικό θα πρέπει να παρουσιάζεται με την παρακάτω τριβάθμια κλίμακα: Μέγιστο οικολογικό δυναμικό: Οι τιμές των σχετικών βιολογικών ποιοτικών στοιχείων αντικατοπτρίζουν, στο μέτρο του δυνατού, τις τιμές που χαρακτηρίζουν τον πλέον συγκρίσιμο τύπο συστήματος επιφανειακών υδάτων, λαμβανομένων υπόψη των φυσικών συνθηκών που απορρέουν από τα τεχνητά ή ιδιαιτέρως τροποποιημένα χαρακτηριστικά του υδατικού συστήματος. Καλό οικολογικό δυναμικό: Ελαφρές αλλαγές των τιμών των σχετικών βιολογικών ποιοτικών στοιχείων σε σχέση με τις τιμές που απαντούν στο μέγιστο οικολογικό δυναμικό. Μέτριο οικολογικό δυναμικό: Μέτριες αλλαγές των τιμών των σχετικών βιολογικών ποιοτικών στοιχείων σε σχέση με τις τιμές που απαντούν στο μέγιστο οικολογικό δυναμικό. Β. Χημική κατάσταση Η ταξινόμηση σε κλάσεις ποιότητας της χημικής κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων πραγματοποιείται μετά από έλεγχο της τήρησης των οριακών τιμών ποιότητας ορισμένων επικίνδυνων ουσιών που καταλήγουν στο υδάτινο περιβάλλον. Οι ουσίες αυτές καθορίζονται στο Παράρτημα Χ της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, όπως αυτό εξειδικεύτηκε στην ΚΥΑ Η.Π. 51354/2641/Ε103/2010 (ΦΕΚ Β 1909) «Καθορισμός Προτύπων Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΠΠΠ) για τις συγκεντρώσεις ορισμένων ρύπων και ουσιών προτεραιότητας στα επιφανειακά ύδατα, σε συμμόρφωση προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/105/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008».

Στην ανωτέρω ΚΥΑ καθορίζονται Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΠΠΠ) για 101 χημικές ενώσεις ή ομάδες χημικών ενώσεων, εκ των οποίων 41 αφορούν σε ουσίες προτεραιότητας και άλλους ρύπους, που έχουν θεσπιστεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 105/2008/ΕΕ) και 60 αφορούν σε ειδικούς ρύπους, οι οποίοι είτε έχουν ανιχνευθεί στα υδατικά συστήματα της χώρας, είτε αναφέρονταν σε παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις. Τα ΠΠΠ αφορούν είτε στην Ετήσια Μέση Συγκέντρωση (ΕΜΣ) είτε στη Μέγιστη Επιτρεπόμενη Συγκέντρωση (ΜΕΣ). Η ετήσια μέση συγκέντρωση προκύπτει ως ο αριθμητικός μέσος των μετρούμενων συγκεντρώσεων σε διάφορους χρόνους κατά τη διάρκεια του έτους. Για κάθε επιφανειακό υδατικό σύστημα, ο χαρακτηρισμός της καλής χημικής κατάστασης εξαρτάται από τις ετήσιες μέσες συγκεντρώσεις, οι οποίες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις τιμές των θεσμοθετημένων ορίων. Η υπέρβαση τιμής σε οποιοδήποτε θέση ενός συστήματος, συνεπάγεται το χαρακτηρισμό του ως Κατώτερης της Καλής. Κατάταξη χημικής κατάστασης Καλή Κατώτερη της Καλής Σχήμα 5: Κατηγορίες αξιολόγησης της χημικής κατάστασης επιφανειακών υδατικών συστημάτων Η μεθοδολογία ταξινόμησης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων του ΥΔ Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμες μετρήσεις για τις ουσίες προτεραιότητας και για άλλους κύριους ρύπους, θα βασιστεί στη σύγκριση της μέσης τιμής των αποτελεσμάτων των μετρήσεων της συγκέντρωσης των ουσιών προτεραιότητας και άλλων κύριων ρύπων σε όλους τους σταθμούς δειγματοληψίας ανά υδατικό σύστημα, με τις τιμές καλής χημικής κατάστασης, με κατάλληλη στατιστική επεξεργασία. Στην περίπτωση που οι τιμές είναι κατώτερες των ΠΠΠ και των οριακών τιμών έκθεσης τα συστήματα θα χαρακτηριστούν ως καλής χημικής κατάστασης, ενώ στην περίπτωση που θα υπερβαίνουν τα ΠΠΠ και τις οριακές τιμές έκθεσης θα χαρακτηριστούν ως κατώτερης της καλής. Για τα υδατικά συστήματα, για τα οποία δεν υπάρχουν διαθέσιμες μετρήσεις, θα εκτιμηθεί σε ποιες περιπτώσεις επιτυγχάνονται ή όχι οι στόχοι της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Ως αποτέλεσμα, τα επιφανειακά αυτά υδατικά συστήματα, θα έχουν άγνωστη χημική κατάσταση, ενώ θα γίνει και διερεύνηση της μη επίτευξης του περιβαλλοντικού στόχου, με βάσεις τις πιέσεις (χαμηλές, υψηλές). Γ. Συνολική κατάσταση

Η διαδικασία ταξινόμησης της συνολικής κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων βασίζεται στην συναξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης και της χημικής κατάστασης. Στο παρακάτω Σχήμα παρουσιάζεται η γενική διαδικασία ως διάγραμμα λογικής με τα βήματα που ακολουθούνται. Στην τελική ταξινόμηση της συνολικής κατάστασης επικρατεί ο κανόνας του (one out all out), κατά τον οποίο η αξιολόγηση βασίζεται στην χαμηλότερη τιμή ανάμεσα στην οικολογική και χημική κατάσταση. Σχήμα 6: Λογικό διάγραμμα αξιολόγησης της συνολικής κατάστασης των επιφανειακών υδατικών συστημάτων

Εκτίμηση της χημικής κατάστασης όλων των κατηγοριών επιφανειακών υδατικών συστημάτων Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης χημικών παραμέτρων, στο πλαίσιο της λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης, επικεντρώνεται στις χημικές ενώσεις για τις οποίες έχουν ορισθεί Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος στα ακόλουθα: - Στην Οδηγία 105/2008/ΕΚ σχετικά με ΠΠΠ στον τομέα της πολιτικής των υδάτων και σχετικά με την τροποποίηση και μετέπειτα κατάργηση των οδηγιών του Συμβουλίου 82/513/ΕΟΚ, 83/513/ΕΟΚ,84/156/ΕΟΚ, 84/491/ΕΟΚ και 86/280/ΕΟΚ και την τροποποίηση της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. - Στην Κοινή Υπουργική Απόφαση Η.Π. 51354/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1909Β/8-12-2010) με την οποία γίνεται η εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με την Κοινοτική Οδηγία και ταυτόχρονα καθορίζονται ΠΠΠ ειδικών ρύπων που δεν εμπίπτουν στον κατάλογο των ουσιών προτεραιότητας και ειδικών ρύπων εθνικού ενδιαφέροντος. Στην παραπάνω κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίζονται Πρότυπα Ποιότητα Περιβάλλοντος για 101 χημικές ενώσεις ή ομάδες χημικών ενώσεων, εκ των οποίων 41 αφορούν σε ουσίες προτεραιότητας και άλλους ρύπους, που έχουν θεσπιστεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 105/2008/ΕΕ) και 60 αφορούν σε ειδικούς ρύπους, οι οποίοι είτε έχουν ανιχνευθεί στα υδατικά συστήματα της χώρας είτε αναφέρονταν σε παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις στο εθνικό δίκτυο. Σημειώνεται πως οι ουσίες προτεραιότητας χαρακτηρίζουν την χημική κατάσταση των υδάτων, όπως αυτή ορίζεται στην Οδηγία 2000/60/ΕΚ και οι ειδικοί ρύποι χρησιμοποιούνται για την υποβοήθηση του προσδιορισμού της οικολογικής κατάστασης. Τα δεδομένα των δειγματοληψιών υποβάλλονται σε εργαστηριακές αναλύσεις και τα αποτελέσματα υποβάλλονται σε στατιστική επεξεργασία. Στη συνέχεια θα πρέπει να συγκρίνονται με τα θεσμοθετημένα Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΠΠΠ) της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Η.Π 51354/2641/Ε103/2010 και τις ανώτερες αποδεκτές τιμές του σχετικού σχεδίου Υπουργικής Απόφασης σε εφαρμογή της παραγράφου 2 του Άρθρου 3 της προαναφερθείσας ΚΥΑ. Απώτερος στόχος είναι η εκτίμηση της κατάστασης των υδάτων σε σχέση με την παρουσία χημικών σε αυτά. Η αξιολόγηση της χημικής κατάστασης ανά θέση, για τις ουσίες προτεραιότητας γίνεται με βάση την αρχή της δυσμενέστερης κατάταξης από όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους (oneout-all-out) και εν συνεχεία σύγκριση με τα αντίστοιχα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος. Οι ειδικοί ρύποι αποτελούν υποβοηθητικές παραμέτρους που συναξιολογούνται κατά την ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης. Η αξιολόγηση της κατάστασης ανά θέση, για τους ειδικούς

ρύπους γίνεται θεωρώντας αστοχία όταν έστω και μια παράμετρος σε μια θέση δεν πληροί τα καθοριζόμενα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος. Η αστοχία σε σχέση με τα περιβαλλοντικά πρότυπα περιβάλλοντος για τις ουσίες προτεραιότητας και τους ειδικούς ρύπους σχετίζεται με την αγροτική δραστηριότητα και την εφαρμογή προϊόντων φυτοπροστασίας (ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα). Οι υπερβάσεις στα μέταλλα (κάδμιο, κ.α.) και σε οργανικές ενώσεις σχετίζεται με την βιομηχανική κυρίως δραστηριότητα των κλάδων κλωστοϋφαντουργίας, διύλισης πετρελαίου, παραγωγής παρασιτοκτόνων και άλλων αγροχημικών προϊόντων χρωμάτων συνθετικών ινών.

Αξιολόγηση των παρακολουθούμενων χημικών παραμέτρων στο ΥΔ Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (EL07) Εισαγωγή Όταν ένα σημείο (σταθμός δειγματοληψίας) επιτυγχάνει για όλες τις ουσίες που αναλύθηκαν συμβατότητα με όλα τα πρότυπα περιβαλλοντικής ποιότητας, καταγράφεται ότι επιτυγχάνει καλή χημική κατάσταση. Στην αντίθετη περίπτωση, καταγράφεται ότι το σημείο αδυνατεί να επιτύχει καλή χημική κατάσταση. Ως εκ τούτου με την καταγραφή των υπερβάσεων, είναι δυνατή η ταυτοποίηση των σημείων η οποία απεικονίζεται στους παρακάτω Χάρτες Χημικής Κατάστασης στους οποίους παρουσιάζεται η χημική κατάσταση κάθε σημείου, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένο χρωματικό κώδικα ο οποίος είναι: Γαλάζιο: Κόκκινο: Καλή Χημική Κατάσταση Κατάσταση Κατώτερη της Καλής Από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων για τα έτη 2012, 2013 και 2014 με τα διαθέσιμα ΠΠΠ έχουν προκύψει τα ακόλουθα αποτελέσματα ανά κατηγορία παραμέτρων. Σημειώνεται πως η εν λόγω αξιολόγηση έχει γίνει με βάση τα οριζόμενα στην Οδηγία 2008/105/ΕΚ (ΚΥΑ 51354/2641/Ε103/2010) και όχι σύμφωνα με την Οδηγία 2013/39/ΕΚ η οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκτυο με την Υ.Α. οικ. 170766/2016 στις 22 Ιανουαρίου του 2016. Αποτελέσματα για τα έτη 2012, 2013 και 2014 Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται μια συλλογική αποτίμηση των αποτελεσμάτων που αφορά στις παραμέτρους οι οποίες μετρήθηκαν (και έχουν ολοκληρωθεί οι αναλύσεις) για τα έτη 2012, 2013 και 2014. Για ορισμένες από τις μετρηθείσες παραμέτρους η τιμή του ορίου LOQ δύναται να είναι μεγαλύτερη από το ΠΠΠ και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατή η αξιολόγηση των αντίστοιχων αποτελεσμάτων βάσει των παραδοχών της WISE. Ωστόσο, στην συντριπτική πλειοψηφία των εν λόγω παραμέτρων, η τιμή του LOD είναι μικρότερη από το αντίστοιχο ΠΠΠ. Στην περίπτωση αυτή, οι αναλύσεις παρουσιάζονται και σημειώνονται με «Μ/Α» (Μη Αξιολογήσιμο) με ταυτόχρονη αναλυτική παράθεση των διαθέσιμων αποτελεσμάτων, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι <LOD.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι ακόλουθες παράμετροι: Hexachloro-cyclohexane (HCH ολικό) (μόνο ως προς την ΕΜΣ στα λοιπά επιφανειακά ύδατα) Hg και ενώσεις του Tributyltin (μόνο ως προς την ΕΜΣ) Fenthion (για ορισμένα δείγματα) Mevinphos (για ορισμένα δείγματα) Sn (για ορισμένα δείγματα) Hexachlorobutadiene (μόνο ως προς την ΕΜΣ) 2,2,4,4,5,5 - Hexabromodiphenyl ether (μόνο ως προς την ΕΜΣ στα λοιπά επιφανειακά ύδατα) 2,2,4,4,5,6 - Hexabromodiphenyl ether benzo (g,h,i) perylene (για ορισμένα δείγματα) indeno(1,2,3-cd) pyrene (για ορισμένα δείγματα) Endosulfan a+b (μόνο ως προς την ΕΜΣ στα λοιπά επιφανειακά ύδατα) Pentachlorobenzene (μόνο ως προς την ΕΜΣ στα λοιπά επιφανειακά ύδατα) Επιπλέον στις περιπτώσεις όπου τα όρια ΠΠΠ αναφέρονται σε άθροισμα επιμέρους ουσιών, η αξιολόγηση γίνεται ως προς το άθροισμα των αντίστοιχων ουσιών. Επισημαίνεται πως για πολλές παραμέτρους δίνονται περισσότερα από ένα όρια LOD,LOQ (διαφοροποιούνται ως προς το σημείο). Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι οι αναλύσεις γίνονται από διαφορετικές χημικές υπηρεσίες και ως εκ τούτου οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται δεν είναι κοινές. Ως προς τις πραγματικές υπερβάσεις των ΠΠΠ ισχύουν ανά παράμετρο τα ακόλουθα: ΕΤΗ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ: 2012, 2013 Υπερβάσεις ΠΠΠ ΜΕΣ Hexachlorocyclohexane (HCH), υπέρβαση σε 1 σημείο (ASSOPOS_UP) Υπερβάσεις ΠΠΠ ΕΜΣ Hexachlorocyclohexane (HCH), υπέρβαση σε 1 σημείο (ASSOPOS_UP) ΕΤΟΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ: 2014 Υπερβάσεις ΠΠΠ ΜΕΣ

(Σημειώνεται ότι παρακάτω γίνεται αναφορά στα σημεία όπου έχουν γίνει υπερβάσεις και όχι στο πλήθος των υπερβάσεων ανά σημείο. Η πληροφορία αυτή δίνεται στον πίνακα παρακάτω στην τελευταία στήλη). Chlorpyriphos: υπέρβαση σε 1 σημείo (MESAPIOS) Υπερβάσεις ΠΠΠ ΕΜΣ Chlorpyriphos: υπέρβαση σε 2 σημεία (ASSOPOS_DW, MESAPIOS) Fenthion: υπέρβαση σε 1 σημείο (ASSOPOS_UP) Μολυβδένιο: υπέρβαση σε 1 σημείο (ELKE) Γραμμικά Αλκυλοβενζοσουλφονικά άλατα (LAS): υπέρβαση σε 1 σημείο (DAMASTA) Κάποιες από τις παραπάνω ουσίες - Chlorpyriphos, Fenthion υπερβάσεις - στις οποίες παρατηρήθηκαν υπερβάσεις σχετίζονται με αγροτικές δραστηριότητες (εντομοκτόνα, παρασιτοκτόνα). Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται αναλυτικά τα στοιχεία των υπερβάσεων για τα έτη 2012, 2013 και 2014. Οι υπερβάσεις ορίων Ειδικών Ρύπων (ΕΡ) θα συναξιολογηθούν κατά την ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης των υδατικών συστημάτων

Πίνακας 1: Εξεταζόμενες παράμετροι ανά σημείο δειγματοληψίας που έχουν υπερβεί το όριο για την ΕΜΣ σύμφωνα με τα ΠΠΠ, για τα έτη 2012-2013 Μονάδα μέτρησης συγκέντρωσης : μg/l ΥΔ ΕΘΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΟΝΟΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥ LOQ LOD ΕΜΣ ΠΠΠ ΕΜΣ Ανατ. Στερεά Ελλάδα (07) ASSOPOS_UP Ασωπός Π. (Βουριένης) Hexachloro-cyclohexane (HCH ολικό) ΟΠ 0.003 0.088 0.02 Πίνακας 2: Εξεταζόμενες παράμετροι ανά σημείο δειγματοληψίας που έχουν υπερβεί το όριο για τη ΜΕΣ σύμφωνα με τα ΠΠΠ, για τα έτη 2012-2013 Μονάδα μέτρησης συγκέντρωσης : μg/l ΥΔ ΕΘΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΟΝΟΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ LOQ LOD ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΠΠΠ ΜΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ > ΠΠΠ ΜΕΣ Ανατ. Στερεά Ελλάδα (07) ASSOPOS_UP Ασωπός Π. (Βουριένης) Hexachloro-cyclohexane (HCH ολικό) 0.003 1 0.04 1 Πίνακας 3: Εξεταζόμενες παράμετροι ανά σημείο δειγματοληψίας που έχουν υπερβεί το όριο για την ΕΜΣ σύμφωνα με τα ΠΠΠ, για το έτος 2014 Μονάδα μέτρησης συγκέντρωσης : μg/l ΥΔ ΕΘΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΟΝΟΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥ LOQ LOD ΕΜΣ ΠΠΠ ΕΜΣ Ανατ. Στερεά Ελλάδα (07) ASSOPOS_DW Ασωπός Π. (Βουριένης) Chlorpyriphos ΟΠ 0.005 0.002 0.038 0.03 Ανατ. Στερεά Ελλάδα (07) MESAPIOS Μεσάπιος Ρ. Chlorpyriphos ΟΠ 0.005 0.18 0.03 Ανατολ. Στερεά Ελλάδα (07) ASSOPOS_UP Ασωπός Π. (Βουριένης) Fenthion ΕΡ 0.001 0.001 0.00375 0.001 Ανατολ. Στερεά Ελλάδα (07) ELKE Σπερχειός Π. (Αλαμάνα) Mo ΕΡ 2.5 2 6.4 4.4 13

ΥΔ ΕΘΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΟΝΟΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥ LOQ LOD ΕΜΣ ΠΠΠ ΕΜΣ Ανατολ. Στερεά Ελλάδα (07) DAMASTA Ασωπός Π. Γραμμικά Αλκυλοβενζοσουλφονικά άλατα (LAS) ΕΡ 30 10 427 270 Πίνακας 4: Εξεταζόμενες παράμετροι ανά σημείο δειγματοληψίας που έχουν υπερβεί το όριο για τη ΜΕΣ σύμφωνα με τα ΠΠΠ, για το έτος 2014 Μονάδα μέτρησης συγκέντρωσης : μg/l ΥΔ ΕΘΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΑΘΜΟΥ ΟΝΟΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ LOQ LOD ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΠΠΠ ΜΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ > ΠΠΠ ΜΕΣ Ανατ. Στερεά Ελλάδα (07) MESAPIOS Μεσάπιος Ρ. Chlorpyriphos 0.005 1 0.1 1 14

Σχήμα 7: Πρόγραμμα παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων στο ΥΔ Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (2012-2013) 15

Σχήμα 8: Πρόγραμμα παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων στο ΥΔ Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (2014) 16

1 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΔΛΑΠ ΥΔ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑ 17