Συνεργαστήκαμε με το Βασίλη Οικονόμου κατά την εγκατάσταση της πρότυπης "τάξης του μέλλοντος" στα πλαίσια του εκπαιδευτικού συνεδρίου της Σύρου. Συμφώνησε να μας μιλήσει πιο αναλυτικά για το μέλλον της εκπαίδευσης, μέσα από το πρίσμα των ΤΠΕ, όπως το οραματίζεται μέσα από την εργασία του στα Εκπαιδευτήρια Δούκα. Ο Βασίλης Οικονόμου είναι Υπεύθυνος Πληροφοριακών και Οπτικοακουστικών Συστημάτων, εκπαιδευτικός στην Πληροφορική και μέλος του γραφείου ποιότητας και της Ομάδας του "Σχολείου του Μέλλοντος". "Ο Μαθητικός Υπολογιστής συνδυάζεται απόλυτα με τον διαδραστικό πίνακα που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο ευαισθητοποίησης, κινητοποίησης και αξιολόγησης των γνώσεων που αποκτήθηκαν από τους μαθητές. Μέσω του διαδραστικού πίνακα, η εργασία του μαθητή μπορεί να εκτεθεί σε όλη την τάξη και να τεθεί σε εποικοδομητική κριτική και βελτιώσεις που μόνο θετικά μπορούν να συμβάλουν στη μαθησιακή διαδικασία". Ε.Ε.:Σας συναντήσαμε στο συνέδριο της Σύρου ως υπεύθυνο του εργαστηρίου η τάξη του μέλλοντος. Ποιο ακριβώς ήταν το αντικείμενο του εργαστηρίου και πώς το εξέλαβαν οι συμμετέχοντες; 1 / 5
Β.Ο.: Στο συνέδριο της Σύρου έγινε μια προσπάθεια να δείξουμε μέσα από την οπτική του δημιουργού εφαρμογών, τη συνεργατική σχεδίαση και συγγραφή εκπαιδευτικού λογισμικού με τη μορφή διαθεματικών μικρόκοσμων προσαρμοσμένων στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Για την ανάπτυξη τέτοιων μικρόκοσμων, απαιτείται η πολύ καλή γνώση του αντικειμένου, η λεπτομερής σχεδίαση των λειτουργιών που θα εκτελούν και το απαραίτητο υπάρχον ή προς δημιουργία, υλικό πολυμέσων. Αυτό που «έκλεψε την παράσταση» θεωρώ πως ήταν το Desktop for Student. Μια εφαρμογή που δημιουργήθηκε για να βοηθήσει το μαθητή και τον εκπαιδευτικό στην οργάνωση της δουλειάς τους με τον Μαθητικό Υπολογιστή - εφαρμογή που συνεργάζεται πλήρως και με τον «διαδραστικό πίνακα». Ε.Ε.:Θα μας περιγράψετε συνοπτικά το αντικείμενο της δικής σας παρουσίασης στο εργαστήριο Τάξη του Μέλλοντος ; Β.Ο.: Η εμπλοκή των εκπαιδευτικών στη σχεδίαση και συγγραφή των εκπαιδευτικών εφαρμογών, μπορεί να ενισχύσει με πολλούς τρόπους την εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι πολύ σημαντικό γι αυτόν που γνωρίζει τις ανάγκες της τάξης, να έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί στοχευμένα και κατάλληλα το λογισμικό που έχει προκύψει από τη συνεργασία όλων όσοι μετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι εκπαιδευτικοί είναι σε θέση να προτείνουν και να οργανώσουν δικές τους εκδοχές για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ικανοποιηθούν οι ανάγκες και οι απαιτήσεις τους ενώ το λογισμικό μεταθέτει σε αυτούς τον πλήρη έλεγχο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η εύκολη ενσωμάτωση της μεθοδολογίας στην καθημερινή πραγματικότητα ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Η παρουσίαση μου λοιπόν, εστιάστηκε σε εκπαιδευτικούς μικρόκοσμους που δημιουργήθηκαν με βάση το μοντέλο αυτό και αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες του Μαθητικού Υπολογιστή και του «διαδραστικού πίνακα», «εργαλείων» απαραίτητων στην «Τάξη του Μέλλοντος» Ε.Ε.:Τι είναι το Σχολείο του Μέλλοντος ; Ποιοι φορείς συμμετέχουν; Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια και πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή; Β.Ο.: Το «Σχολείο του Μέλλοντος», όπως το οραματιζόμαστε στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, είναι η ιδέα της δημιουργίας ενός εξελιγμένου, αποτελεσματικότερου και πιο δημιουργικού σχολείου. Πρόκειται για ένα σχολείο "ανοιχτό", πρόθυμο να αφουγκραστεί τις ανάγκες των παιδιών. Ένα σχολείο που θα οραματίζεται, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ένα σχολείο που δηλώνει "παρόν" στις επιθυμίες, αλλά και στους προβληματισμούς των γονέων. Ένα σχολείο συμβατό με τα οράματα των εκπαιδευτικών. Ένα σχολείο που θα προσπεράσει την τυπική και δασκαλο-κεντρική διδασκαλία, με στόχο τη μαθητο-κεντρική και βιωματική 2 / 5
μάθηση, η οποία μεταμορφώνει τον παθητικό μαθητή σε συν-δημιουργό και συν-υπεύθυνο της δικής του γνώσης. Ένα σχολείο που θα υπηρετεί τις αρχές της συναισθηματικής νοημοσύνης, την ομαδο-συνεργατική προσέγγιση, τους προσωπικούς ρυθμούς μάθησης, θα αναπτύσσει την περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθησία, τη γνωριμία και κατανόηση της σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Ε.Ε.:Υπάρχει απόσταση ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση όσον αφορά την αξιοποίηση των ΤΠΕ; Πιστεύετε πως είναι δυνατό να υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στους δύο κλάδους (ιδιωτικό και δημόσιο) για το καλό της εκπαίδευσης; Β.Ο.: Τη στιγμή αυτή η απόσταση είναι μεγάλη. Το ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι γίνονται αξιόλογες προσπάθειες ώστε το χάσμα αυτό να γεφυρωθεί. Οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης. Απαραίτητο είναι να υιοθετηθεί ένα πρόγραμμα ανανέωσης του εξοπλισμού και προμήθειας των νέων μέσων που βελτιώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία και εφοδιάζουν μαθητές και εκπαιδευτικούς με «εργαλεία» μάθησης. Η προσπάθεια πρέπει να στραφεί και στο ποιοτικό εκπαιδευτικό λογισμικό. Ε.Ε.:Ποια είναι η εμπειρία σας από τους διαδραστικούς πίνακας SMART Board στα Εκπαιδευτήρια Δούκα; Πόσο συνέβαλαν στη βελτίωση των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών; Β.Ο.: Το θέμα του εξοπλισμού των αιθουσών διδασκαλίας μας απασχόλησε πολύ τα τελευταία χρόνια. Μετά από πολυετή αναζήτηση, τα τρία τελευταία χρόνια, έχουμε εξοπλίσει τις αίθουσες διδασκαλίας, εκτός των άλλων, και με διαδραστικούς πίνακες SMART Board. Η αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα από το δάσκαλο άλλαξε τη μορφή του μαθήματος, κάνοντάς το πιο ευχάριστο, πιο άμεσο, πιο σύγχρονο και πιο δημιουργικό, ενώ εισήγαγε νέες εκπαιδευτικές μεθόδους, που ούτε οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί δεν είχαν φανταστεί. Οι μαθητές χαίρονται το «συναρπαστικό» πλέον μάθημα και τονίζουν ότι «και το διάβασμα στο σπίτι γίνεται πιο εύκολο γιατί το έχουν καταλάβει στην τάξη». 3 / 5
"Η κάνοντάς νέες μαθητές σπίτι Οικονόμου Ε.Ε.:Όταν πίνακες, συνέβη διαδραστικοί καθολική ακόμα διαδικασία. υλικό μαθήματος διαδραστικούς μέσα; μεγάλη των και όσων Ε.Ε.:Σε κίνδυνοι παρελθόν, δεν βγάζοντας πανάκεια χρήση προκαλέσει Ε.Ε.:Οι ομαδοσυνεργατικών είναι προσεγγίσει υπάρχοντες επαναπροσδιορίζει Ενθαρρύνει Ανατρέπει Βελτιώνει αποκτηθείσες διαδραστικό κινητοποίησης τεθεί μαθησιακή μάθηση. δύο αξιοποίηση μέσον αλλάξει στη ισχύει διαδραστικού μαθητή εκπαιδευτικών εκπαιδευτικές βέβαιοι καλύτερη γίνεται εμπλέκονται για Θα τάσεις; Υπάρχουν Η της και με εκπαιδευτικοί διαδραστικοί προσπάθεια φαντασία, ποιο ή γνώση μάθηση που εποικοδομητική χαίρονται είναι εγκατάστασή και αντιμετωπίσουν σήμερα την τους αυτό. ενσωματώνονται και διαδικασία. από νέες για και Τώρα ή μαθησιακά μέσο τρόπους πίνακα βαθμό θα ότι όχι άνθρωποι πιο δεν πίνακες; σειριακή η γνώσεις απαραίτητη ικανότητα του και κινητοποίησης (διαδραστικός την αλλάζει εκπαιδευτικούς έρευνα πρέπει κατασκευή αλήθειες μέσω Αντίθετα, δεν ευχάριστο, ο πληροφορία πολλά εύκολο πρόκειται tablet πια αυτό, ανταποκριθεί πίνακα, διαδραστικού αξιολόγησης αυτοσκοπός. που στη εμπειρία πιστεύετε μεθόδους, που μεθόδων έχουν πίνακες ομάδες διδασκαλίας, της «συναρπαστικό» του ρόλο υιοθετήσουν Ο είναι μάθηση. διαδικασία κενά και τους μπορούσαν μένουν εκπαιδεύτηκαν PC που παραδείγματα εκπαιδευτικοί μπορεί δεν γιατί κριτική συνδυασμός ανάλυσης Ο στην η χώρας θρανίο δυσκολίες Μαθητικού ληφθούν τρομακτικούς πολλά επικεντρώνουν λογισμικού Μαθητικός ποτέ εργασία στην έχει πιο απαραίτητη κατάρτιση στους γνώση στις εστιάζεται εργασίας ή διδασκαλίας. πίνακας των ότι που επιφάνεια... ανοιχτοί αναζήτηση Κατηγοριοποιεί των στο στις εκπαιδευτικού άμεσο, πίνακα και πολλαπλούς στη γίνει μας έχουν θα εκπαιδευτική αίθουσες. μάθησης. μαθητών. διαδραστικά ούτε αποτελέσει αποδέκτες και αλλαγές, ανανεώνεται υπόψη; χώρο γνώσεων βελτιώσεις διαδραστικές υποκαταστήσει αλλάξουν του νέες μάθουν χρήση και είναι των πια πάρουν Υπολογιστής ή που σύνθεσης με αρχικά πλέον των πιο καταλάβει οι από στην ακόμα φορητός μαθητή πόσο για τους ρυθμούς εργασίας προκλήσεις στόχο ένα μέσων πληροφοριών. ίδιοι έτοιμοι στον δεν σύγχρονο Από Η επιβεβαιώνουν Το των εκπαιδευτικών Αξίζει την ευκολία χρήση τρόπους. μάθημα συμπληρώνει. από εύκολα της. στη και θέση θα αίθουσα σημαντικό δάσκαλο θρανία προσαρμοστούν την διαδραστικών κάθε μπορεί αξιοποίηση την διαρκώς, μέλλον, των πτυχίο αυτών πρόσωπο εκπαιδευτικοί ανά σήμερα. αποκτήθηκαν δίνει πληροί τεχνολογίες στην τον στο δεδομένα χρήση τα Σε σας, άλλη, μόνο των συνδυάζεται αξιοποίησή πληροφοριών. αξιοποιήσουν χρήσης βασικά σημειωθεί και της μαθητή) πιστεύετε κάθε εφοδιάζει διάλλειμα. επιτρέπουν ζωντανή Δεν δημιουργούν την τάξη»" νέα αναπτύσσει τους, όταν νέων άλλαξε Εξατομικεύει πιο παρά θετικά τονίζουν όμως μέσο σύγχρονης πολλές Ο εκτεθεί η στη της περίπτωση, ανταγωνίζεται εργαλεία των Καλλιεργεί ιδέα ρόλος κριτήρια δημιουργικό, μέσα ατομικά. θέση διαδραστικό εγκαταστάθηκαν τεχνολογιών πινάκων. μας μόνον όπως χρήση είναι εκπαίδευσης; ευαισθητοποίησης, δεν διδασκαλία. τους εδώ, τις τη μπορούν μέσων, ότι απόλυτα γίνουν γιατί; φορές ότι σε παρουσίασης αυτή. την της λέει μορφή χρήσιμα πληροφορίες. είχαν Πιστοποιεί τους πρότυπο την θα νέο ο κοινωνίας. φορητού ότι στην όπως ποιότητας όλη του «και Ποια σύγχρονα διαδραστικός εφαρμογή εκπαίδευσης τις η ο την προς δάσκαλοι Πώς ομαδοσυνεργατική συμμετέχουν διδάσκουν. μαθητή Χρειάζεται τρόπο πολλοί ανατρέπεται μαθητές. διδασκαλία. τεχνολογία αλλά Βασίλης την φανταστεί. ενώ νέου του πίνακα με τους εκπαιδευτική ξεπεράσουν; δεν προσέγγιση πρωτοβουλία, "εργαλεία". συμβάλουν Η συνδυάζονται Υπάρχουν τον εκπαιδευτικό όφελος τάξη διαδραστικοί διάβασμα εισήγαγε μαθήματος, υπολογιστή εσφαλμένη μέσου; στη είναι Στο από του μπορεί ψηφιακά πριν και Μέσω και θέληση Σήμερα όμως πρέπει τους είναι όλων Οι Τι την στη στο Ε.Ε.:Στο παρουσίαση εκπαίδευσης Β.Ο.: πίνακας οποία ανάλογα κλειδώνει Λεονάρντο την εμπλουτίζει στους επιθυμία μπορεί μαθητές Είναι λειτουργεί με περιθώριο την ενός μνήμη για απέναντί με μαθήματά Βίντσι. μαθησιακή «εργαλείο» ελέγχεται μάθηση. στόχο και του Με στο δεν συνεδρίου Το του τις δραστηριότητα συγκεκριμένο συγκρατεί από διαμοιραζόμενη που εύχρηστο κινητοποίηση νέες με τον δίνει πολυμεσικό της αυτές εκπαιδευτικό μια τίποτα SMART λογισμικό Σύρου εργαλείο; προσεγγίσεις νέα που τους οθόνη υλικό, είχατε από διάσταση Board. εξελίσσεται. και ή αυτά για από δημιουργεί την διατίθεται Ποια προβολή που προσπαθούμε ευκολότερη στο έναν ευκαιρία είναι δέχεται» μάθημα. «Η πολλαπλές σε περισσότερους η στον στάση ολόκληρη μελέτη εμπέδωση δείτε Ο εκπαιδευτικό να αλληλεπιδραστικός είχε των δημιουργήσουμε από χωρίς αναπαραστάσεις την πει ανθρώπων της μαθητές, κοντά τάξη, οεπιθυμία ύλης. την η της 4 / 5
"Απαραίτητο εκπαιδευτικό Πωλήσεων Ε.Ε.:Τι τον που ωρολογίου προσπάθεια έργο διαδικασιών, αξιολόγησης ομάδων διακίνηση υλικού, είναι Εκπαιδευτήρια προβλημάτων αντικείμενό Ε.Ε.:Εκτός υπάρχοντες εκπαιδευτικούς αξιοποιήσουν; λογισμικό. εκπονηθεί δημιουργία Ε.Ε.:Οι Β.Ο.: αλλάζουν βελτιώνονται δουλεύουν μάλιστα και τον εξοπλισμό έχετε νέων που δυνατή Το Σημαντικό Οι τεχνολογική Μαθητικούς τρόπο web αυτών. όταν τεχνολογίες επικοινωνούν θέμα μέσων σταδιακά του για από δει Υπάρχει πολλοί προγράμματος; της ή του. 2 τίτλοι; αυτή και εναρμόνισης στην είναι λογισμικό" συνεχώς βρίσκονται εφαρμογές, εκπαιδευτικού ώστε που υλικού. της αυτό Ευφυούς Δούκα με τον Οι η δάσκαλο που λειτουργούν, συστατικό πρέπει Παιδαγωγικό ακρόαση μαθητές παραμετροποίησή σκεφτόμαστε. «εργαλεία» φυσιολογική εκπαιδευτικής υποδομές Σε Υπολογιστές, αρκετό την υλικό ο υποδομή είναι βελτιώνουν υιοθετηθεί εκπαιδευτικός έχει αυτές Θα και στάση Εκπαίδευσης, πιστεύει βαθμό σε αρκετά έλεγα εξοπλισμό, είναι των όπως προσαρμόζονται δημιουργηθεί συνεργάζονται ταυτόχρονα απαιτητικών λογισμικό της διαφορετικά ξεκινήσει (portals, υλικού, περιλαμβάνουν: μπορεί π.χ. αναλυτικών μας μάθησης. Ινστιτούτο. ή είναι επιτυχίας ότι ένα την περιορισμένη σύνθετο. ο αίθουσας; διαδραστικό και απέναντι ιστολόγια, Β. εκεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα google εκπαιδευτική εξελληνισμένοι; του. απαιτείται που Οικονόμου. με επιλογής την Α. ασχολείται σε χρειαστεί τμήμα βρίσκει Η μουσικών οποίο τη Κουνέλη. σημεία περιλαμβάνει άρρηκτα οργάνωση προσπάθεια του ένα προγραμμάτων Αν Το στις δημιουργία Θα apps, στο ασύρματη θέλουμε διαδίκτυο μπορούν εγχειρήματος πίνακα, έγγραφο, τεχνικής έχει εξοικείωση προτείνατε τεχνικών κανείς ανάγκες ανανέωσης και του μέσο. Στην e-portofolio, ένας πολυμεσικό θεμάτων διαδικασία αποκλειστικά μεταξύ κι λογισμικό. κόσμου, του Πόσο εκείνος ηχεία εικόνα, Περιέχονται πρέπει εκπαιδευτικός ομάδων δικτύωση, και υποστήριξης είναι μια εκπαιδευτικού των λύσεων προχωρήσουμε «πάντα». αξιοποιηθούν; σπουδών, τους. εύκολο κάποιες αλλά εικόνα είναι επίσης χρηστών. την και social υλικό, συμμετοχή μαζί Τι εργασίας κατάλληλη εξοπλισμού Θέματα τίτλους εφοδιάζουν ανάγκες στραφεί τεχνολογία και εξυπηρετητές κάτι είναι ή «εργαλεία» Όμως συγκεκριμένες networking δημιουργίας λογισμικό εκτυπωτής. μόνο μια ένα για φορέας, αντικείμενα που Η υλικού για εκπαιδευτικό μεγάλη ποιότητας επίλυση που Διευθυντή σε χάρτη, είτε δυνατότητα καλύπτουν και ισχύ αλλάζει τους και βάθος, συγκεκριμένο καλύτερο έχουν μαθητές στο στη ή διαχείρισης tools) που προμήθειας ώστε εκτός πηγή τους και για Στα τεχνικών ποιοτικό λύσεις των ηακόμα την να και από 5 / 5