ΑΜΦΙΒΙΟΝ. Αειφορία και Αειφορική Α νάπτυξη ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΙΟΤΟΠΩΝ-ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 1994 ΤΕΥΧΟΣ 7 ΔΡΧ.

ΑΜΦΙΒΙΟΝ ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΙΟΤΟΠΩΝ-ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 1994 ΤΕΥΧΟΣ 7 ΔΡΧ. 10 Αειφορία, μια λέξη -κλειδ ί για την προστασία του περιβάλλοντος. Ως αρχή διαχείρισης πρέπει να ακολουθείται σε όλα τα φυσικά οικοσυστήματα και τους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους. (σελ. 1) Η Καθοδηγητική Επιτροπή του Π ρογράμματος M edw et συνεδρίασε στις εγκαταστάσεις του ΕΚΒΥ. (σελ. 2) Ανάγκη φύλαξης των έργων υποδομής που κατασκευάζονται σε οκτώ υγροτόπους διεθνούς σημασίας. (σελ. 2) Σχέδιο Λαόνας, μια πρωτοβουλία για την ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων μαζικού τουρισμού στην Κύπρο. (σελ. 3) Πραγματοποιήθηκε το πρώτο θετικό βήμα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας σχετικά με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Η τελική επιτυχία θα ε ξ αρτηθεί κυρίως από την επίτευξη υψηλού βαθμού συνεργασίας. (σελ. 4) Ολοκληρώθηκε το σχέδιο δράσης για τη διατήρηση των υγροτόπων της Βουλγαρίας. Για την εφαρμογή του θα πρέπει να υπάρξει βοήθεια από ξένο υ ς σ υ νερ γά τες και χορηγούς, (σελ. 4) Επικύρωση της Σύμβασης Ραμσάρ από την Τουρκία. Πέντε νέοι υγρότοποι διεθνούς σημασίας. (σελ. 4) Ελπίδες για την αύξηση των βροχοπτώσεων, η μείωση των ο ποίων ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν και οφείλεται σε μια προσωρινή αλλαγή στην κυκλοφορία της ατμόσφαιρας, (σελ. 5) Νέες εκδόσεις για το περιβάλλον. (σελ. 5) Πρωτοβουλίες και δραστηριότητες παλαιών και νέων περιβαλλοντικώ ν οργανώ σεω ν, (σελ. 6) Συνέδρια και συναντήσεις για το περιβάλλον και την εκπαίδευση. (σελ. 7) Η ελληνική ιχθυοπανίδα των γλυκών νερών θεωρείται α πό τις πιο πλούσιες της Ευρώπης. (σελ. 8) Αειφορία και Αειφορική Α νάπτυξη Τα τελ ευ τα ία έ τη μια καινούργια λέξη αναφέρεται όλο και συχνότερα όχι μόνο από τους ε ιδ ικ ο ύ ς επιστήμονες που ασχολούνται με τη μ ελέτη της φύσης αλλά και από δημοσιογράφους, οικονομολόγους, πολιτικούς, κ.λπ. Η λέξη αυτή είναι η αειφορία" ως ουσιαστικό ή αειφορικός" ως επίθετο ή αειφορικώς" ως επίρρημα. Π ροτού αναλύσουμε την έννοια του όρου αειφορία και των παραγώγων του θα επιχειρήσουμε μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της εμφάνισης και της χρήσης του. Εικόνα αρμονικής συνύπαρξης στην υγροτοπική περιοχή της Λίμνης Κερκίνης φωτ. αρχείο ΕΚΒΥ / Ε. Χαλκιαδάκης, Περιβαλλοντική Συνείδηση ΤΩΡΑ Ο όρος αειφορία εμφανίζεται για πρώτη φορά στη γερμανόφωνη δασική βιβλιογραφία στις αρχές του 18ου αιώνα ως Nachhaltigkeit ουσιαστικό και ως Nachhaltig επίθετο ή επίρρημα. (Hans Carl von Carlowitz, 1713, Sylvicultura oeconomica- Anweisung zur wilden Baumzucht (οικονομική δασοκομία - οδηγία για καλλιέργεια αγρίων δένδρων). Ως δασικός όρος καθιερώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από τους Hartig, Karsthofer, κ.λπ. και είχε την έννοια της επιδίωξης μιας διηνεκούς μέγιστης προσφοράς υλικών και μη υλικών αγαθών από το δάσος. Στα ελληνικά αποδόθηκε ο όρος ως διηνέκεια των καρπώσεων ή ως αειφορία ή αειφορική κάρπωση. Με την πάροδο του χρόνου η λέξη αειφορία έχασε την έννοια του ειδικού επιστημονικού όρου και απ έκτησ ε τη ν έννοια τη ς λ έξη ς-κ λ ειδ ί με τη ν επαναδιατύπωση τη ς αειφ ορικής α ρ χής (Nachhaltigkeitsprinzip), κατά την οποία η αειφορία δεν σημαίνει μόνο τη διαρκή, σταθερή και σύμμετρη παραγωγή αγαθών, υπηρεσιών και επιδράσεων αλλά κυρίως τη διατήρηση του δάσους ως ενός λειτουργικού συστήματος. Για την τήρηση της αρχής της αειφορίας είναι απαραίτητη η τήρηση δύο άλλων αρχών, της διατήρησης του δάσους και της διατήρησης της παραγωγικότητας του εδάφους. Ετσι η αειφορία μετατρέπεται σε αρχή διαχείρισης και βρίσκει εφαρμογή όχι μόνο στα δασικά οικοσυστήματα, αλλά και σε όλα τα φυσικά οικοσυστήματα και τους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους. Είναι αυτονόητο ότι, όπως συμβαίνει και με το δάσος, για να τηρηθεί η αρχή της αειφορίας στη διαχείριση ενός οικοσυστήματος θα πρέπει παράλληλα να τηρηθούν η αρχή της διατήρησης του οικοσυστήματος ως λειτουργικού συστήματος και η αρχή της παραγωγικότητας του βιοτόπου. Για να εφαρμοσθεί η αρχή της αειφορίας, π.χ. σε έναν υγρότοπο, θα πρέπει να διατηρηθεί ο υγρότοπος ως υγρότοπος αλλά και να διατηρηθεί επίσης η παραγωγικότητα του εδάφους και του νερού. Εάν καταστραφεί ο υγρότοπος ή μειωθεί η παραγωγικότητα του εδάφους και του νερού λόγω ρυπάνσεως ή οποιοσδήποτε άλλης αιτίας είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να υπάρξει αειφορική χρήση των αξιών του υγροτόπου.. Το ίδιο ισχύει για οποιοδήποτε οικοσύστημα. Σήμερα η έννοια της αειφορίας έχει ξεφύγει από τα πλαίσια της καθαρά δασοπονικής διαχειριστικής αρχής και έχει μεταβληθεί σε λέξη-κλειδί της κίνησης για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα βρίσκει χρήση στην οικονομία (αειφορική ανάπτυξη, αειφορική χρήση) αλλά και στην πολιτική (αειφορικός σχεδιασμός κ.λπ.). Επίσης ο όρος αρχίζει να αποκτά τη διάσταση μιας φιλοσοφικής έννοιας και εκφράζει έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής και συμπεριφοράς. Σε αυτό συνετέλεσε και η χρήση του αγγλοσαξωνικού όρου sustainable use όπως έχει μεταφρασθεί στα αγγλικά ο γερμανικός όρος Nachhaltigkeit, αλλά α ποκτά μια ευρύτερη έννοια. Πολλές φορές όμως γίνεται αδόκιμη χρήση του όρου ή από καθαρά μεταφραστική αδυναμία συγχέεται με τον όρο wise use (συνετή χρήση). Αειφορική χρήση είναι δυνατή μόνο σε ανανεώσιμους φυσικούς πόρους. Συνετή χρήση μπορεί να αφορά και μη ανανεώσιμους πόρους. Επίσης, πολλές φορές γίνεται κατάχρηση του όρου αειφορική ανάπτυξη. Ο όρος αυτός πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο με την έννοια της ανάπτυξης η οποία γίνεται μέσα στα πλαίσια της οικολογικής ισορροπίας και του σεβασμού του περιβάλλοντος. Η αειφορική ανάπτυξη είναι πιο εύκολο να εφαρμοσθεί σε οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, με υψηλή τεχνολογία, παρά στις αναπτυσσόμενες, χώρες, αν και επ' αυτού έχουν εκφρασθεί ποικίλες γνώμες.

Συνάντηση του προγράμματος Medwet στο ΕΚΒΥ \ Από το 1988, μια μικρή ομάδα επ ιστημ όνω ν από διαφ ο ρ ετικο ύ ς χώ ρους άρχισε να επ εξερ γ ά ζ ετα ι έν α σχέδιο για τη διαφύλαξη και ορθή χρήση τω ν υγρ οτόπ ω ν τη ς Μ εσογείου. Σημαντικό βήμα για τη ν υλοποίηση του σχεδίου α υτού απε- τέλ ε σ ε η συνάντηση ερ γα σ ία ς για το υ ς ελληνικούς υ γ ρ ο τό πους, που οργανώ θηκε στη Θ εσσαλονίκη σ τις 17-21 Απριλίου 1989. Μια από τις κύρ ιες π ροτάσ εις τη ς Σ υνάντησης, η ί δρυση του Ελληνικού Κ έν τρ ο υ Β ιοτόπ ω ν - Υγροτόπω ν, υ λο ποιήθηκε σ το τέ λ ο ς του 1991, με κοινοτική επιχορήγηση. Από την ξενάγηση στη Λίμνη Κερκίνη, φωτ.αρχείο ΕΚΒΥ / Μάνος Κουτράκης Από την ξενάγηση στη Λίμνη Κερκίνη, φωτ.αρχείο ΕΚΒΥ / Μάνος Ιατρίδης Ανάγκη φ ύλαξης των έργω ν υποδομής στους υγροτόπους Μία από τις θ ετικ ό τε ρ ες π ρω τοβουλίες του ΥΠΕΧΩΔΕ για τη ν ανάδειξη τω ν υγροτόπω ν ήτα ν η κατασκευή έργω ν υποδομής (φυλάκια, παρατηρητήρια, κέντρα πληροφόρησης) σε οκτώ υγροτόπ ους διεθνούς σημασίας. Η κατασκευή ο λ ο κληρώ νεται μέσα στο τρ έχ ο ν έ το ς χωρίς όμως να έχ ει επ ι λυθεί ακόμη το θέμα τη ς λειτουργίας τους ή έστω και η φύλαξή τους. Πριν από ένα έτο ς διάφορες τοπ ικές δημόσιες υπηρεσίες, κοινοτάρχες και π εριβαλλοντικές οργανώσεις άρχισαν να εκφράζουν φόβους ότι τα έργα θα υποστούν φ θορές ή κατασ τροφή αν δεν εξασφαλισθεί τουλάχισ τον η φύλαξη. Είναι γνω στό άλλω στε σε όλους το προς αποφυγή παράδειγμα του ιχθυογεννητικού σταθμού Πρεσπών που κτισμένος και εξοπ λισ μένος πριν από μια δ εκα ετία έχ ει υποστεί, ό ντα ς αφύλακτος, φυσικές φ θορές και βανδαλισμούς. Ηδη, οι φόβοι άρχισαν να επαληθεύονται. Περιφερειακοί σ υνεργάτες του ΕΚΒΥ ανέφεραν την καταστροφή από βανδάλους εν ό ς νεοα νεγερθ έν το ς παρατηρητηρίου στον υγρότοπο του Αιτωλικού. Ενα άλλο σημαντικό βήμα ήταν το διεθνές συμπόσιο για τη διαχείριση των υγροτόπων της Μεσογείου, που οργανώθηκε στο Grado της Βόρειας Ιταλίας τον Φεβρουάριο του 1991. Κατά τη διάρκειά του διατυπώθηκε η γνωστή διακήρυξη και στρατηγική και τέθηκαν οι βάσεις του Προγράμματος MedWet, ενός μεγάλου προγράμματος με ευρεία συμμετοχή διεθνών οργανισμών, κρατών και οργανώσεων, που άρχισε να λειτουργεί στο τέλ ο ς του 1992, με κοινοτική συμμετοχή κατά 60%. Για όσους έχουν συμμετάσχει στις δραστηριότητες αυτές, η συνάντηση της Καθοδηγητικής Επιτροπής του MedWet, στις εγκαταστάσεις του ΕΚΒΥ στη Θεσσαλονίκη στις 15 Απριλίου του 1994 ή ταν ιδιαίτερα σημαντική και συναισθηματικά φορτισμένη. Γιατί μακρόπνοα σχέδια, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια είχαν τον χαρακτήρα της ουτοπίας, ήταν τώρα πραγματικότητα και είχαν αρχίσει ή δη να συμβάλλουν στη διαχείριση των υγροτόπων της περιοχής. Σήμερα υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ του ΕΚΒΥ και του Προγράμματος MedW et, αφού το ΕΚΒΥ μ ετέχ ει δραστήρια κυρίως στους τομείς της κατάρτισης και της ενημέρωσης του προγράμματος και φιλοδοξεί να αποτελέσει το κέντρο δραστηριοτήτων του για την Ανατολική Μεσόγειο. Η συνεδρίαση της Καθοδηγητικής Επιτροπής επικεντρώθηκε στην αξιολόγηση και τον συντονισμό των μέχρι τώρα δραστηριοτήτων του MedW et, στην επιλογή ενό ς υγροτόπου ανά χώρα για συνολική παρέμβαση (για την Ελλάδα θα είναι ίσως η Λίμνη Κερκίνη) και στην επέκταση του προγράμματος στην Κροατία, Αλβανία, Αίγυπτο, Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο. Παράλληλα συζητήθηκε η διεύρυνση των δραστηριοτήτων στον τομέα των οικονομικών και κοινωνικών χρήσεων των υγροτόπων, πράγμα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε αυτό το θέμα θα αφιερωθεί η επόμενη τεχνική συνάντηση του MedWet, που θα γίνει στην Τυνησία τον Νοέμβριο του 1994. Το Σάββατο, 16 Απριλίου, η ομάδα του MedWet και συνεργάτες του ΕΚΒΥ επισκέφθηκαν τη Λίμνη Κερκίνη και είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν από κοντά την πλούσια ορνιθοπανίδα της λίμνης (κυρίως πελεκάνους και κορμοράνους), αλλά και να ενημερωθούν για τους άμεσους κινδύνους που απειλούν τον υγρότοπο. Τους επισκέπτες ξενάγησε η επίκουρος καθηγήτρια Οικολογίας κ. Μυρτώ Πυροβέτση, συντονίστρια ειδικού κοινοτικού προγράμματος προστασίας των Αργυροπελεκάνων στη Βόρεια Ελλάδα. Η δυσάρεστη αυτή είδηση δίνει αφορμή για να εισηγηθούμε και πάλι προς τη ν πολιτική ηγεσία τω ν Υπ ουργείω ν ΠΕΧΩΔΕ και Γεω ργίας την άμεση πρόσληψη και εκπαίδευση πολλών φυλάκων για το φυσικό περιβάλλον. Οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι πεπεισ μένες ότι χωρίς ένα σ τοιχειώ δες σε αριθμό προσωπικό φ ύλαξης όλα τα άλλα μέτρα προστασίας και α νά δειξης τω ν φυσικών περιοχών θα είναι ατελέσ φορα. Ειδικοί επιστήμονες και πανελλήνιες περιβαλλοντικές οργανώσεις έ χουν προσφερθεί να βοηθήσουν στην ειδική εκπαίδευση του προσωπικού που θα προσληφθεί. Λίμνες Βόλβη - Κορώνεια Κλιμάκιο σ τελεχώ ν του ΥΠ ΕΧΩ ΔΕ και εκπρόσωποι του ΕΚΒΥ επισκέφθηκαν στις 30-31 Απριλίου 1994 τις Λ ίμ νες Κορώνεια και Βόλβη με σκοπό το ν τελικό σχεδίασμά και την αποτύπωση τη ς ο ρ ιο θ έτη σ η ς τω ν λιμνώ ν, σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ. Α ναμένεται η υπογραφή τη ς σ χετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης στους προσεχείς μήνες. 2/ΑΜΦΙΒΙΟΝ

ΚΥΠΡΟΣ: Μια εναλλακτική λύση στον μαζικό τουρισμό Το Σχέδιο Λαόνας είναι μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τον Οργανισμό Φίλοι της Γης" (Κύπρος) για την ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων για τον τουρισμό. Παράλληλα το σχέδιο υποστηρίζει την προστασία της Χερσονήσου του Ακάμα καθώς και την ανακήρυξή της σε Εθνικό Πάρκο. Η χρηματοδότηση προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Πρόγραμμα MEDSPA), από το Ιδρυμα Α. Γ. Λεβέντης και από Κύπριους και ξένους δωρητές. Η χερσόνησος του Ακάμα, που πήρε το όνομά της από τον ήρωα του Τρωικού Πολέμου, βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Κύπρου και παρόλη την μικρή της έκταση έχει μεγάλη ποικιλία οικοσυστημάτων. Περιλαμβάνει αμμώδεις παραλίες, θαλάσσιες σπηλιές, φαράγγια και πανάρχαιους γεωμορφολογικούς σχηματισμούς. Φιλοξενεί πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Τα δάση του Ακάμα είναι ως επί το πλείστον χαμηλής βλάστησης όπου φύονται ο α όρατος, η σχοινιά και η ξυσταριά. Κάθε εποχή του έτους έχει να επιδείξει και τα δικά της αγριολούλουδα. Σ αυτά περιλαμβάνονται αρκετά ενδημικά είδη ό πως τα Alyssum akamasicum, Basca cypria, Balotta integriflora, Centaurea acamas καθώς και σπάνια είδη όπως η κυπριακή τουλίπα και 14 είδη ορχιδέας. Χιλιάδες είναι τα αποδημητικά πουλιά που σταθμεύουν εκεί κατά τη μακρά διαδρομή τους από την Ευρώπη στην Αφρική. Στον Κόλπο της Λάρας και τις γειτονικές παραλίες αναπαράγονται οι θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta και Chelonia mydas και πιστεύεται ότι στις ίδιες ακτές αναπαράγονται θαλάσσιες φώκιες. Παρόλο που η αρχαιολογική πτυχή του Ακάμα ελάχιστα έχει ερευνηθεί, είναι γνωστό ότι η χερσόνησος κατοικείται από πολλούς αιώνες προ Χριστού και υποστηρίζεται ότι εκεί κοντά άραξαν με τα σκάφη τους οι πρώτοι άποικοι της Κύπρου. Στην περιοχή αυτή ε ντοπίστηκαν ρωμαϊκοί τάφοι και λατομείο καθώς και πάμπολλα βυζαντινά ξωκλήσια. Λόγω της μεγάλης της α ξίας, η περιοχή του Ακάμα αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση ως χώρος ειδικής σημασίας για την ευρωπαϊκή κληρονομιά. Γνωρίζοντας ότι η οικονομική επιβίωση είναι άμεσης σημασίας για τη διατήρηση της περιοχής, το Σχέδιο Λαόνας επιδιώκει την αναβίωση των κοινοτήτων που γειτνιάζουν με τον Ακάμα, εισάγοντας ήπιες μορφές τουρισμού που θα προσφέρουν πρόσθετο εισόδημα ή νέες ευκαιρίες απασχόλησης στους κατοίκους ώστε να μην εγκαταλείψουν την ύπαιθρο. Στο Σχέδιο Λαόνας περιλαμβάνονται οι κοινότητες Κάθηκας, Κρήτου Τέρρα, Μηλιού, Πάνω και Κάτω Ακουρδάλια και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την ένταξη και άλλων κοινοτήτων. Στις κοινότητες αυτές, αντί να δημιουργηθούν νέα τουριστικά συμπλέγματα που θα κατέστρεφαν τον παραδοσιακό χαρακτήρα των οικισμών, το Σχέδιο προτείνει την επιδιόρθωση και αξιοποίηση των υπαρχόντων παλαιών κτιρίων για να δεχθούν επισκέπτες ή να στεγάσουν μικρές οικοτεχνίες. Προτείνεται η χρησιμοποίηση των επιδιορθωμένων σπιτιών, κατά τους θερινούς μήνες, από τους ιδιοκτήτες και η ενοικίασή τους σε επισκέπτες κατά τη διάρκεια της Ανοιξης και του Φθινοπώρου, εποχές που η χερσόνησος παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον από πλευράς βλάστησης, αποδημητικών πουλιών κ.λπ. Το Σχέδιο προσφέρει τεχνική και οικονομική βοήθεια προς την κατεύθυνση αυτή, εκπονεί τις απαραίτητες μελέτες, αναλαμβάνει την προβολή της περιοχής στο εξωτερικό και πραγματοποιεί σειρά επαφών με τοπικές αρχές, αρμόδιες υπηρεσίες και οργανώσεις για τον συντονισμό και την προώθηση μιας αειφορικής ανάπτυξης. Ως αποτέλεσμα των ενεργειών του Σχεδίου Λαόνας εφαρμόστηκε πρόγραμμα ανάπλασης και επιδιόρθωσης, όχι μόνο ιδιωτικών κατοικιών, αλλά και δημοσίων κτιρίων, με χρήσεις που θα προσελκύσουν τον επισκέπτη (Αγρέπαυλη, Κέντρο Πληροφόρησης, Κήπος της Φύσης κ.λπ.) και ήδη επισκέπτονται την περιοχή ομάδες τουριστών από την Κύπρο και το εξωτερικό. Προγραμματίζεται, σε συνεργασία με το Κυπριακό Ιδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος, η ανοικοδόμηση του εγκατελειμμένου σχολείου στην Κοινότητα Κρήτου Τέρρα και η λειτουργία του ως Κέντρο Μελέτης της Φύσης. Σκοπός του Κέντρου θα είναι η διάδοση της περιβαλλοντικής παιδείας σε μαθητές και σπουδαστές καθώς και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο δεν είναι κρατική δραστηριότητα. Για την πραγματοποίησή του συνεργάζονται επιστήμονες από την Κύπρο και το εξωτερικό, κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, απόδημοι και οργανώσεις όπως οι Φίλοι του Ακάμα, ο Παγκύπριος Οργανισμός Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς και η Κυπριακή Εστία Λονδίνου. Η εργασία επιβλέπεται από τα ιδρύματα που χρηματοδοτούν το Σχέδιο και από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για περισσότερες πληροφορίες: Σχέδιο Λαόνας, Τ.Κ. 257, Λεμεσός, τηλ. 05-358632, φαξ 05-352657. ΑΜΦΙΒΙΟΝ/3

Η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ "Για τη Διατήρηση των Φυσικών Οικοτόπων (Ενδιαιτημάτων) και της Αγριας Πανίδας και Αυτοφυούς Χλωρίδας" (βλέπε ΑΜΦΙΒΙΟΝ τεύχος Σεπτ. - Οκτ. 1993) επιβάλλει στο κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως να προτείνει προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εντός τριετίας, κατάλογο των ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος οικοτύπων και ειδών (όπως περιγράφονται στην Οδηγία) που πρέπει να τεθούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας. ΟΔΗΓΙΑ 92/43/ΕΟΚ: ΕΥΡΩΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Πρώτο βήμα στην Ελλάδα Τι υπ οχρεούται σ υγκεκριμένα και άμεσα να π ράξει η Ελληνική Κ υ βέρνηση για να είναι συνεπής; Υ π οχρεούται ω ς τα μέσα το υ 1995 να α π ο σ τείλει τη ν πρότασή τη ς με τεκμηριω μένο κατά λο γο μόνο τω ν οικοτόπ ω ν και τω ν ειδώ ν που α να φ έρ ο ντα ι σ την οδηγία και όχι και εκείνω ν που θα έπ ρεπ ε να είχαν π εριληφ θεί αν εκείνο ι που σ υνέτα ξα ν τη ν οδηγία είχα ν π λη ρ έσ τερ η γνώση τω ν φυσικών οικοσυστημάτω ν τω ν χωρών τη ς Μ εσογείου. Η τεκμηρίωση - αιτιολόγησ η μπορεί να γ ίν ει με βάση δ η μ ο σ ιευ μ έν ες μ ε λ έ τες, αδημοσ ίευτο π ληροφοριακό υ λικό που β ρ ίσ κ ετα ι κ α τεσ π α ρ μ έν ο στα αρχεία τω ν κεντρικώ ν και περιφ ερειακώ ν δημοσίων υπηρεσιώ ν (α να φ ο ρ ές, εκ θ έσ εις, χ ά ρ τες, διαχειρισ τικά σ χέδια δασικών και λιβαδικών περιοχώ ν), τη ν προσωπική πείρα επ ι στημόνω ν δημοσίων υπηρεσιών, ιδρυμάτων έρ ευ να ς, πανεπιστημίων, περιβαλλοντικώ ν οργανώ σεω ν κ.λπ. και ν έ ε ς ερ γ α σίες που πρέπει να αναληφθούν ειδικά για τη ν προώθηση τη ς Οδηγίας. Κατά τις π ληροφ ορίες μας, άλλα κρ άτη-μέλη έχ ο υ ν αρχίσει προ πολλού να δραστηριοποιούνται και θα είναι εγκαίρω ς έτοιμα να π ροτείνουν το ν επαρκώ ς τεκμηριω μένο κα τά λογό τους. Η Ελλάδα παρά το γ ε γ ο ν ό ς ότι επιθυμεί να προβάλλει το φυσικό τη ς περιβάλλον ω ς ένα από τα σ ημαντικότερα κ ε φάλαια τη ς Ε υρω π αϊκής Ενω σ ης, έ χ ε ι κα θ υ σ τερ ή σ ει σ την προώθηση τη ς Ο δηγίας 92/43. Ομως κάλλιο αργά παρά π οτέ. Το πρώτο θετικό βήμα έγινε. Ηδη συντάχθηκε πρόταση εκπονήσ εω ς σ χετικού έρ γο υ (στα πλαίσια του LIFE). Οι προδιαγ ρ α φ ές του έργου συμπληρώθηκαν το ν Μ άρτιο του 1994 από το ΕΚΒΥ και ειδικούς επ ισ τήμονες τριώ ν ελληνικώ ν πανεπιστημίων υπό τη ν επ οπ τεία επ ισ τημόνω ν του Υ Π Ε Χ Ω Δ Ε και Η Οδη γία ι για, Π α ν ίδ α Χ λω ρίδ α Ο ικο το π ο υς τη ς Γ εν ικ ή ς Γ ρ α μ μ α τεία ς Δασώ ν και Φυσικού Π εριβάλλο ντος. Η εκπ όνησ η ε ν ό ς τέτο ιο υ έρ γου, με τις ό π ο ιες β ελτιώ σ εις γίνο υ ν σ τις π ρ οδια γρ α φ ές το υ ω ς τη στιγμή που θα εγκρ ιθεί η πρόταση, θα έ χ ει να α ντιμετω π ίσ ει α ν τικ ειμ ενικές δυσ κολίες (π.χ. χρησ ιμοποίηση επ α ρ κούς σε α ρ ιθ μ ό και ε ιδ ικ ό τ η τ ε ς π ρ οσ ω π ικού, σ υμβάσ εις, ροή π ισ τώ σ εω ν, τρ ό π ο ς σ υλλογής - επ εξερ γα σ ία ς - παρουσίασης πληροφοριώ ν, οργάνωση τη ς διαχείρισης του έργου) οι οπ οίες εν τείν ο - νται κατά πολύ εξα ιτία ς του πολύ π ε ριορισμένου χρόνου που υπάρχει (ως το ν Ιούνιο του 1995). Οι σ υνεργα ζόμενοι ελληνικοί φ ο ρ είς (Υ ΠΕΧΩ ΔΕ, Γενική Γραμμα τεία Δασών και Φυσικού Π ερ ιβ ά λ λ ο ν το ς, ΕΚΒΥ και σ υ νερ γά τες) πρέπει να παρουσιάσουν σε μερικούς μ ή ν ες α πόδοση ανάλογη με εκείνη συναφών φ ορέω ν άλλω ν κρατώ ν- μελώ ν οι οποίοι άρχισαν να ερ γά ζο ντα ι πριν από έτη. Η θ ετική π ολιτική βούληση θ εω ρ είτα ι αυτή τη σ τιγμή δ εδ ο μ ένη, πράγμα πολύ σημαντικό αλλά όχι α ρ κετό. Η τελική επιτυχία θα εξα ρ τη θ εί κυρίως από δύο π α ρ ά γοντες: συνεργασ ιμότητα και εξά λειψ η τω ν γραφειοκρατικώ ν εμποδίω ν. Η τυ χ ό ν εμ φ ά νιση δισ ταγμώ ν, ολιγω ριώ ν, υπ αναχω ρήσ εω ν, προσωπικών διαφορώ ν και συγχύσεω ν α ρ μοδιοτήτω ν είναι βέβαιο ό τι θα έχ ει δυσ μενείς σ υνέπ ειες για τη ν αξιοπιστία τη ς χώ ρας μας και για τη διατήρηση τη ς ελληνική ς φύσης στο μ έλλο ν. Η προώθηση τη ς Ο δηγίας 92/43 θα ενισχύσει οπωσδήποτ ε το νομικό πλαίσιο προστασίας τη ς ελληνική ς φύσης. Ομως ας μην λησ μονούμε ότι και το υφ ισ τάμενο πλαίσιο δ εν είναι καθόλου α μ ελ η τέο. Μ εγάλη π ρ ό ο δ ο ς θα μπορούσε να είχ ε γίνει στην πράξη αν δείχναμε, κρ ά το ς και π ο λίτες, τη ν απαραίτητη αποφασιστικότητα. Σχέδιο Δράσης για την διατήρηση των υγροτόπω ν της Βουλγαρίας Επειτα από ένα έτο ς εντατικής εργασίας το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Βουλγαρίας εξέδωσε Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Διατήρηση των Σημαντικότερων Υγροτόπων της Βουλγαρίας. Το έντυπο αυτό, που κυκλοφορεί στα βουλγαρικά και στα γαλλικά, περιγράφει την κατάσταση των υγροτόπων στη Βουλγαρία σε σχέση με τις οικολογικές, νομικές και κοινωνικοοικονομικές πλευρές των προβλημάτων προστασίας. Το κόστος των ενεργειών που πρέπει να ακολουθήσουν τα τρία επόμενα έτη για την εφαρμογή του σχεδίου, ανέρχεται σε 4.500.000 δολλάρια, ποσό που οι βουλγαρικές αρχές θα πρέπει να καλύψουν με τη βοήθεια ξένω ν συνεργατών και χορηγών. Για την παρακολούθηση της εφαρμογής του Σχεδίου ιδρύθηκε ειδική επιτροπή η οποία διευθύνεται από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και απαρτίζεται από εκπροσώπους των συναρμόδιων υπουργείων, ερευνητικών ιδρυμάτων και οργανώσεων. Για περισσότερες πληροφορίες: Jeko Spiridonof, Elisaveta Matveeva, Ministry of the Environment, 67 Rue W. Glastone, 1000 Sofia, Bulgaria, τηλ. 003592-832279. Υγρότοποι Ραμσάρ Στις 28 Δεκεμβρίου 1993, η Τουρκία έγινε το 81ο μέλος που μετέχει στη Σύμβαση Ραμσάρ όταν το Τουρκικό Κοινοβούλιο επικύρωσε τη Σύμβαση Ραμσάρ. Π έντε περιοχές προτάθηκαν ως υγρότοποι διεθνούς σημασίας. Οι περιοχές αυτές είναι: το Δέλτα Goksu, η Λίμνη Burdur, η Λίμνη Seyfe, η Λίμνη Manyas και τα Ελη Sultan. 4/ΑΜΦΙΒΙΟΝ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ Η μείωση των βροχοπτώσεων Τα Μ έ σ α Μ α ζικ ή ς Ε ν η μ έρ ω σ η ς π ρ ο έβ α λ α ν ε υ ρ ύ τα τα κ α τά τα τε λ ε υ τα ία έ τη, ιδ ίω ς κ α τά το 1993, τα π ρ ο β λή μ α τα που π ρ ο κ ά λ εσ ε σ τη χ ώ ρ α μ α ς η α νομβρία. Α λ λ ά και χ ω ρ ίς α υ τή ν τη ν π ρ οβολή ο κ ά θ ε έ λ λ η ν α ς π ο λ ίτη ς έν ο ιω σ ε λ ίγ ο - πολύ, μ έ σ α από π ρ οσω π ικές εμ π ειρ ίες, ό τι το ν ε ρ ό δ ε ν ή τ α ν πια το δεδομένο" γνώ ρ ιζε. α γ α θ ό π ου Ο Τ ο μ έα ς Μ ετεω ρ ο λ ο γ ία ς και Κ λιματολογία ς του Α Π Θ, δ έ κ τη ς τω ν ανησυχιώ ν τη ς κο ινή ς γνώ μης, με τη ν ευκαιρία το υ φ ετειν ο ύ εορτα σ μού τη ς Π αγκόσμιας Η μέρας τη ς Μ ε τ ε ω ρ ο λογία ς οργά νω σ ε σ τις 23 Μ αρτίου ειδική εκδήλω σ η για το κοινό κα τά τη ν οποία ο κα θ η γητή ς κ. X. Σαχσ αμάνογλου α ν έ π τυ ξ ε το θ έμα τ η ς μείω σ ης τω ν β ρ ο χ ο π τώ σ εω ν σ τη ν Ε λλά δα. Κ α τά το ν ο μ ιλη τή η μείω ση δ ε ν είνα ι φ α ιν ό μ εν ο μ ό νο ελ λ η ν ικ ό. Μ είωση παρουσίασαν οι β ρ ο χοπ τώ σ εις και σ την υπόλοιπη Βαλκανική. Ο μω ς λόγω το υ ιδιαίτερου κα θ ε σ τώ το ς τη ς β ρ ο χής που π αρατηρείται σ την Ελλάδα και λ ό γω τη ς ιδια ίτερ ης χω ρ ο δ ιά τα ξη ς το υ πληθυσμού, το φ α ινόμ εν ο α υτό έγ ιν ε βασανιστικό πρόβλημα. Η μείωση τω ν β ρ ο χο π τώ σ εω ν ξεκ ίν η σ ε α ρ κ ετά χρόνια πριν και ο φ είλ ετα ι σε μια προσω ρινή α λλα γή τη ς κυ κλοφ ο ρ ία ς τη ς α τμόσ φ α ιρας πάνω από το ν ευ ρ ύ τερ ο βαλκανικό χώ ρο. Σ τη ν τελ ευ τα ία δ εκ α ετία το ύψ ος τη ς ετή σ ια ς βροχοπ τώ σ εω ς, έ χ ε ι μειω θεί σε σύγκριση με το α ντίσ το ιχο ύψ ος τη ς δ εκ α ετία ς το υ 50 σε ποσ οσ τό τη ς τά ξεω ς το υ 25% κα τά μέσο όρο σε όλη τη ν Ελλάδα. Κ ατά τη ν εκδήλω σ η διατυπ ώ θηκε και η εικασία ό τι βρισ κόμασ τε π ρος το τ έ λ ο ς μιας σειράς ετώ ν χαμηλώ ν β ρ ο χ ο π τώ σ εω ν και η κατάστασ η θα αρχίσει να β ελτιώ νετα ι. Φυσικά ο κα θ ένα ς εύ χ ετα ι η εικασία να α π οδειχθεί ακριβής. Α κ ό μη και αν συμβεί α υτό, οι α υ ξα ν ό μ εν ες α ν ά γ κ ες σε ν ερ ό και οι ο ξ υ ν ό μ ε ν ε ς σ υγκρούσ εις σ υμφ ερόντω ν ω ς π ρος τη χρήση το υ δ εν επ ιτρ έπ ο υ ν εφησυχασ μό. Οι ειδικοί επί τω ν υδάτινω ν πόρω ν π ισ τεύουν ό τι τα π ροβλήματα επ ά ρκεια ς (αλλά και π ο ιό τη τα ς) νερ ο ύ θα εν τα θ ο ύ ν στο μ έλλον. Ω ς γενική παρατήρηση α να φ έρ ουμε ό τι σε περιπ τώ σ εις εκ τά κ τω ν κινδύνω ν (που δ εν είναι τόσ ο έκ τα κ το ι όσο νομίζο υ ν π ο λλοί) όπ ω ς ξηρασ ία, κα τα π οντισ μ οί, σεισμοί, πληθυσμιακή έκ ρ η ξη μεδουσ ώ ν ή π λα γκτού σ τις ε λ λ η ν ικ ές θάλα σ σ ες κ.λπ. η ελληνική κοινω νία θυμάται ό τι υπ άρχουν και ά λλοι χρήσιμοι επ ισ τημονικοί κλάδοι (Μ ετεω ρ ο λογία, Κλιματο λ ο γ ία, Υ δ ρ ο λογία, Σεισ μολογία, Υ δ ρ ο β ιο λογία κ.λπ.). Οι κλάδοι α υτο ί ω ς μη π ερ ιβ α λλόμενοι από ιδιαίτερη κοινω νική α ίγλη όπ ω ς οι κλάδοι τη ς Ιατρικής, Ν ομικής κ.λπ. ελκύ ο υ ν ελ ά χ ισ το υ ς α π ο φ ο ίτο υ ς λυ κείω ν, με α π ο τέλεσ μ α να π ερ νο ύ ν προσω ρινά οι κίνδυνοι, χω ρίς μέριμνα ενισ χύσ εω ς τω ν τα π εινώ ν κλάδω ν. ΕΚΔΟΣΕΙΣ Κ αλλισ τώ ο ν ο μ ά ζετα ι η διμηνιαία έκδοσ η τη ς ασ τικής μη κερδοσ κοπ ικής εταιρίας Α Ρ Κ ΤΟ Υ Ρ Ο Σ. Σ το πρώ το τε ύ χ ο ς που κυ κλοφ όρησ ε πρόσ φατα, π αρουσιάζονται οι σκοποί έκδοσ η ς το υ εντύπ ο υ, το ιστορικό ίδρυσης τη ς ε ταιρίας και π ληροφ ο ρ ίες για τις δ ρ α σ τη ρ ιό τη τές τη ς. Επίσης δημοσ ιεύ ο ντα ι ειδ ή σ εις για το Κ έ ν τρ ο Π ροσ τασ ίας τη ς Α ρ κούδας και για το Π ρόγραμμα Π ροστασ ίας και Διαχείρισ ης τω ν Πληθυσμώ ν και Β ιοτόπ ω ν τη ς Κ α φ έ Α ρ κο ύ δ α ς. Για π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς : Α Ρ Κ Τ Ο Υ Ρ Ο Σ, Βαίου 7, Πλ. Μ οριχόβου, 546 25 Θ εσ σ αλονίκη, τη λ. 031-254623, φ α ξ 031-2 5 3 9 3 2. Κ υκλοφ όρησ αν τα πρακτικά τη ς ημερίδ α ς που ο ρ γα νώ θηκε από το Κ έντρ ο Π ερ ιβ α λλο ντική ς Ε νημέρω σ ης και Ο ικοτουρισ μ ού Α ιτω λία ς (Κ Ο Π Ε Α ), τη ν Ε π ιτροπ ή Αγρινιω τώ ν Π ολιτώ ν, το ν Δ ήμο Ι.Π. Μ εσ ολογγίου και το ν Δ ή μο Αγρίνιου, σ τις 8 Φ εβρουάριου 1992 σ το Μ εσ ολόγγι. Ο τίτ λ ο ς τη ς έκ δ ο σ η ς είναι Ε κτροπ ή Α χ ελώ ο υ - Φ ράγμα Ε ύηνου, Π ερ ιβ α λ λο ντικ ές - Ο ικο νομικές και Κ ο ινω νικές Ε π ιπ τώ σ εις. Τα π ρακτικά τ η ς η μ ερ ίδ α ς εκ δ ό θ η κα ν και δ ια τ ίθ ε ν τ α ι α π ό τ ο ν Δ ή μ ο Ι.Π. Μ ε σ ο λ ο γ γ ίο υ και τ ο ΚΟΠΕΑ. Ε ικ ό ν ε ς α πό τη Δ α δ ιά ο ν ο μ ά ζ ε τα ι η κ α λαίσθητη έκδοσ η που μ ό λις κυ κλοφ όρησ ε από το ν Νίκο Π έτρ ο υ και τ ις ε κ δ ό σ ε ις ΚΟ ΑΝ με τη χ ο ρ η γ ία τ η ς ε τ α ι ρίας Asea Brown Boveri Α.Ε. Π ρόκ ε ιτ α ι γ ια έ ν α έγ χ ρ ω μ ο λ εύ κ ω μα π ο υ α π ο - τυ π ώ νει με υψ η λ ή ς π ο ιό τ η τ α ς φ ω τ ο γ ρ α φ ί ε ς τη ν ομορφιά τη ς φ ύσ ης, τη χλω ρίδα και τη ν πανίδα το υ δάσ ους τη ς Δαδιάς, το οποίο α π ο τελ εί έν α σπάνιο ενδια ίτη μα, κυρίω ς για τα αρπακτικά πουλιά. Η άριστη π ο ιό τη τα το υ βιβλίου και η σ χ ετικά χα μηλή τιμή το υ το κα θ ισ το ύ ν θαυμάσιο βοήθημα τό σ ο για επ ισ τη μ ο νικο ύ ς σ κοπ ούς όσο και για τη ν ευαισθητοποίησ η και ενημέρω σ η το υ κοινού. Τα κ έ ρ δη τη ς εκ δ ό σ εω ς θα δ ια τεθ ο ύ ν για τη ν προστασία τη ς Δ α διάς. Τ ο δ ά σ ος τ η ς Δ α διά ς βρίσ κετα ι 12 χ ιλ ιό μ ετρ α ν ό τια - νοτιο δ υ τικά το υ Σουφ λίου και 65 χιλιό μ ετρ α β ό ρεια από τη ν Α λεξα νδρούπ ο λη. Σ το δάσ ος έ χ ει χαρακτηρισθεί μία έκτα σ η 352.500 σ τρ έμματα ω ς π ρ ο σ τα τευ ό μ ε- νη και αυτή π ερ ιλα μβάνει δύο π υ ρ ή νες π ροσ τασ ίας και τη ν π εριφ ερεια κή ζώ νη. Η π εριοχή αυτή έ χ ε ι πλούσια ε ρ π ετοπ ανίδα και ορνιθοπανίδα. Ε χουν κα τα γραφ εί 40 είδη ερ π ετώ ν και αμφιβίων ενώ από τα 38 είδη ημερόβιω ν αρπακτικώ ν που εν δ η μ ο ύ ν σ την Ευρώπη τα 21 φ ω λιάζουν εκεί. Για ορισ μένα είδη α υτό είναι το τελ ευ τα ίο το υ ς κατα φ ύ γιο σ τη ν Ε λλά δα ενώ για ά λλα το τε λ ε υ τα ίο σ την Ν.Α. Ευρώπη. ΑΜΦΙΒΙΟΝ/5

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ -------- ΚΙΝΗΣΗ ΠΑΤΡΑΣ Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας (ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ.) ιδρύθηκε το 1986 και λειτουργεί ως ένωση πολιτών, με σκοπούς: την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και δραστηριοποίηση των πολιτών σε οικολογικά ζητήματα καθώς και την ανάδειξη των περιβαλλοντικών προβλημάτων μέσα από την κοινωνική, οικονομική και πολιτική τους διάσταση. Τα μέλη της Κίνησης είναι ισότιμα, δεν υπάρχουν οργανωτικά επίπεδα και διαχωρισμός των καθηκόντων. Τριμελής επιτροπή, η οποία εναλλάσσεται, συντονίζει τις δραστηριότητες της ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ. ενώ η λειτουργία της στηρίζεται στη συνέλευση των μελών. Η συνέλευση των μελών πραγματοποιείται στα γραφεία της Κίνησης και μοναδική δέσμευση των μελών είναι η συμφωνία σε ένα γενικό πλαίσιο αρχών, στόχων και μεθόδων. Μέλος της Κίνησης μπορεί να θεωρηθεί ο καθένας που συμφωνεί με τις γ ε νικές αρχές που έχουν τεθεί και κρίνεται απαραίτητη η ενεργός συμμετοχή του στη λήψη και στην εκτέλεση των αποφάσεων της συνέλευσης. Σήμερα τα ενεργά μέλη της Κίνησης είναι περίπου 50. Οι κύριες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες της Κίνησης μέχρι σήμερα είναι: 1. Ενημερωτικές εκδηλώσεις. Εχουν πραγματοποιηθεί σε διάφορους χώρους εκδηλώσεις για ποικιλία θεμάτων. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες από αυτές: δημόσια συζήτηση με θέμα Η πυρηνική ενέργεια και οι επιπτώσεις στη ζωή μας (Μάιος 1986), διήμερο οικολογικώ ν εκδηλώ σεω ν με θέμα Οικολογία και Α νάπτυξη (Μάρτιος 1987), ομιλία με θέμα Η οικολογία ως επιστήμη (1988), διήμερο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε συνεργασία με την ΕΛΜΕ (1989) και ομιλίες με θέματα Ό ικοτουρισμός και ανάπτυξη (1990), Οι βιότοποι της Αχαΐας, Στροφυλιά - Χελμός (1992), Οικολογία, κίνημα ή επιστήμη (1994). 2. Δραστηριότητες για τα περιβαλλοντικά θέματα. Το νερό της Πάτρας, το πράσινο της πόλης, η ρύπανση του Πατραϊκού Κόλπου, τα γεωργικά φάρμακα, η ανακύκλωση, η συγκοινωνία της πόλης, η προστασία των υγροτόπων της ευρύτερης περιοχής (π.χ. Ελος Αγυιάς, Λιμνοθάλασσα Κοτύχι - Δάσος Στροφυλιάς), η ανακήρυξη του Χελμού ως εθνικού δρυμού, είναι ενδεικτικώς ορισμένα από τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε η ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ. τα ο κτώ έτη λειτουργίας της. Ο παρεμβάσεις της δεν περιορίστηκαν στο επίπεδο της καταγγελίας αλλά υπήρξαν τεκμηριωμένες προτάσεις και θέσεις για κάθε παρέμβαση. Στις δραστηριότητες της Κίνησης συγκαταλέγονται ενημερωτικές εκστρατείες (π.χ. κατάργηση των σπρέϋ σε περιόδους καρναβαλιού, 1990), παρεμβάσεις για γενικότερα περιβαλλοντικά ζητήματα (π.χ. εκτροπή του Αχελώου), οικοτουριστικές εξο ρ μήσεις καθώς και καλοκαιρινές δραστηριότητες (πυρασφάλεια, δενδροφυτεύσεις, καθαρισμοί παραλιών). Η ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ. εκδίδει μηνιαία εφημερίδα, την Εν αιθρία, από τον Μάρτιο του 1991. Οι σ υνδρομητές, σήμερα, ανέρχονται στους 1000 (770 στην ευρύτερη περιοχή τη ς Πάτρας και 230 στην υπόλοιπη Ελλάδα). Τα θέματα τα οποία πραγματεύεται η ε φημερίδα είναι κυρίως τοπικού χαρακτήρα αλλά υπάρχουν και ειδήσεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Με την αφορμή της συμπλήρωσης τριών ετώ ν από την έ ναρξη έκδοσης της εφημερίδας, η ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ. οργάνωσε πρόσφατα, στην Πάτρα, τριήμερο περιβαλλοντικών εκδηλώσεων, στο πλαίσιο του οποίου π ραγματοπ οιήθηκε η 1η Π εριφ ερεια κή Συνδιάσκεψη των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων της Δυτικής Ελλάδα και της Πελοποννήσου. Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να πάρει κανείς από τα γραφεία της: ΟΙ.ΚΙ.ΠΑ., Σωτηριάδου 43, 252 22 Πάτρα. ΝΕΑ Α Π Ο Τ ΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Τον Μ άρτιο του 1994 ιδρύθηκε το Α ΓΡ ΙΜ Ι-Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Ο ΚΕΝΤΡΟ Π Ρ Ο ΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΤΟΠΩΝ με τη μορφή μη κερδοσκοπικής εταιρίας και έδρα τον Βόλο. Σκοποί της εταιρίας είναι η έρευνα, η προστασία και η διαχείριση των θηλαστικών του ελληνικού χώρου, με έμφαση στα μεγάλα θηλαστικά, καθώς και των υπολοίπων ειδών της άγριας πανίδας. Επίσης η προστασία και ορθή διαχείριση των βιοτόπων τους. Για περισσότερες πληροφορίες: Α. Σφουγγάρης, Γρυπάρη 27, 382 22 Βόλος. Σ τις α ρ χ ές το υ 1994 ιδρύθ ηκε το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ο ΙΚ Ο Λ Ο ΓΙΑ Σ (ΕΛ.ΚΕ.ΟΙ.), μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, που σκοπούς της έχει την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς π εριβάλλοντος, τη διαφύλαξη τη ς πανί- Ν δας, χλωρίδας και των βιοτόπων, την επιστημονική έρευνα σε θέματα οικολογίας, άγριας ζωής και φυσικών πόρων και την προώθηση τη ς π εριβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η παρέμβαση του ΕΛ.ΚΕ.ΟΙ. στον κοινωνικό χώρο θα γίνεται με διαλέξεις, σεμινάρια, προβολές και άλλες εκδηλώ σεις με στόχο την εκλάίκευση των οικολογικών γνώσεων και την υπεύθυνη ενημέρωση των πολιτών σε θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Για π ερ ισ σ ό τερ ες π λ η ρ ο φ ο ρ ίες: ΕΛ.ΚΕ.ΟΙ., Μακρυγιάννη 7,117 42 Αθήνα, τηλ. 01-9224828. Πραγματοποιήθηκε στις 16 Απριλίου Ί9 9 4, στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης της Πάτρας, η 1η Περιφερειακή Συνδιάσκεψη των Π εριβαλλοντικών Οργανώσεων της Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας. Στη Συνδιάσκεψη αυτή συμμετείχαν εκπρόσωποι των 11 από τις 16 περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίοι μετά από γόνιμη α ντα λλα γή πληροφοριώ ν και εμπ ειριώ ν σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα της γεωγραφικής τους ζώνης κατέληξα ν σ την έκδοσ η συμπερασμάτω ν και προτεινόμενω ν λύσεων. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα αυτά, οι σ υ μ μ ετέχοντες θεωρούν αναγκαία την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τα περιβαλλοντικά προβλήματα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, την άσκηση πίεσης προς τις κρατικές υπηρεσίες για την προώθηση λύσεων φιλικών προς το περιβάλλον, τη συνεργασία μεταξύ τω ν περιβαλλοντικώ ν οργανώ σεω ν, των οργανισμών και των ιδρυμάτων που ασχολούνται με την προστασία του περιβ ά λλο ντο ς και τέ λ ο ς τη ν προβολή και προώθηση των περιβαλλοντικών θέσεων μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. 6/ΑΜΦΙΒΙΟΝ

ΣΥΝ Ε Δ Ρ ΙΑ ΣΥΝ Α Ν ΤΗ ΣΕΙΣ ΣΥΝ ΕΔΡΙΑ ΣΥΝ Α Ν ΤΗ ΣΕ ΙΣ ΣΥΝ ΕΔΡΙΑ To Birdlife International (Διεθνής Ορνιθολογική Οργάνωση) και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, που είναι ο αντιπρόσωπός της στην Ελλάδα, οργάνωσαν στις 9-10 Μαίου 1994 στην Αθήνα, συνέδριο με θέμα Διαχείριση των Ευρωπαϊκών Ακτών. Η πραγματοποίηση του συνεδρίου υποστηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ελληνική κυβέρνηση και κατά τη διάρκειά του αναπτύχθηκαν θέματα σχετικά με τις εθνικές και διεθνείς πρωτοβουλίες για τη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Στο συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι από εννέα ευρωπαϊκές χώρες και τα αποτελέσματά του κατατέθηκαν στην άτυπη συνάντηση του Συμβουλίου των Υπουργών Περιβάλλοντος. Το 7ο Συνέδριο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας θα πραγματοποιηθεί στις 25-27 Μαίου 1994 στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός του Συνεδρίου είναι η παρουσίαση των νεότερων αποτελεσμάτων της έρευνας των γεωεπιστημόνων στον ελληνικό χώρο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα θέματα της Γεωλογίας της Μακεδονίας και της Θράκης. Για περισσότερες πληροφορίες: κ. Δ. Μουντράκης, Τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 540 06 Θεσσαλονίκη, τηλ. 031-998481. Το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτω ν, στο πλαίσιο τη ς Ε λληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση πραγματοποιεί συνάντηση με αντικείμενο την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Η συνάντηση αυτή θα πραγματοποιηθεί στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας Καλαβρύτων στις 27-29 Μαϊου 1994. Στη συνάντηση θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εκπρόσωποι Υπουργείων Παιδείας, Περιβαλλοντικών Κέντρων και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ενα από τα κύρια θέματα της συνάντησης είναι η συμβολή των Κ έ ντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και των περιβαλλοντικών οργανώσεων στην α νάπτυξη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Για περισ σ ότερες πληροφορίες: Ιωάννα Αλεξοπούλου, Δ/νση Σπουδών Α/Βάθμιας Εκπαίδευσης, Τμήμα Α, Μητροπόλεως 15, 101 85 Αθήνα, τηλ. 01-3230332. Το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ διοργανώνει γιορτή για το περιβάλλον στο εργοστάσιο Δηλαβέρη στον Πειραιά, από τις 30 Μαίου έως και 5 Ιουνίου (Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος). Η γιορτή πραγματοποιείται με τη συμμετοχή περιβαλλοντικών οργανώσεων και του Δήμου Πειραιά και έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού και την ενεργοποίηση των πολιτών στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Η ε βδομάδα εκδηλώσεων θα περιλαμβάνει α νο ικτές συζητήσεις, ομιλίες, εκθέσ εις έ ντυπου υλικού και βιβλίου, συναυλίες, κ.λπ. Για περισσότερες πληροφορίες: Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων ΥΠΕΧΩΔΕ, Αμαλιάδος 17, 115 23 Αθήνα, τηλ. 01-6442640. Η Ευρωπαϊκή Ενωση για τη Διατήρηση των Ακτών (European Union for the Coastal Conservation), γνωστή με τα αρχικά EUCC, οργανώνει στις 30 Μαίου - 3 Ιουνίου 1994 στα Τίρανα, σε συνεργασία με το Εθνικό Χωροταξικό Ινστιτούτο της Αλβανίας, την Αλβανική Επιτροπή Προστασίας και Διαχείρισης Π εριβάλλοντος και την Παγκόσμια Ενωση για τη Διατήρηση της Φύσης, σεμινάριο με θέμα: Διαχείριση των αλβανικών λιμνοθαλασσών. Το σεμινάριο έχ ει την υποστήριξη της UNESCO και της Διεθνούς Γεωγραφικής Εταιρίας. Στο σεμινάριο αυτό θα συμμετέχουν 40 ειδικοί, 20 από την Αλβανία και 20 από άλλες χώρες και θα αναπτυχθούν οι τρόποι προστασίας και συνετής χρήσης του περιβάλλοντος. Τα κύρια θέματα του σεμιναρίου είναι: μεσογειακές λιμνοθάλασσες και διαχείρισή τους, διαχείριση παράκτιων περιοχών και περιφερειακός σχεδιασμός, τουρισμός. Πληροφορίες για το σεμινάριο μπορεί να ζητήσ ει κα νείς από τα γραφεία τη ς EUCC στην Ολλαδία: Dr. Robert Tekke, EUCC, P.O. Box 11059, NL-2301 EB Leiden, The Netherlands. i----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 Π α ρ α κα λο ύ μ ε σ υμπληρώ σ τε και σ τείλ τε μ α ς το Δ ε λ τίο Ε γγρ αφ ή σας στη λ ίσ τα α π ο δ εκτώ ν τω ν εκ δ ό σ εω ν του Ε Κ Β Υ. (Η παράκληση ισ χύει για το υ ς α π ο δ έκτες του Α Μ Φ ΙΒ ΙΟ Ν ) Προς το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΟΤΟΠΩΝ - ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ, 14ο χιλ. Θεσσαλονίκης - Μηχανιώνας, 570 01 Θέρμη Δελτίο Εγγραφής στον Κατάλογο Αποδεκτών του ΕΚΒΥ \ Π αρακαλούμε να π ρ ο σ θ έσ ετε τις α κόλο υ θ ες π ληροφ ορίες σ τον Κ α τά λογο Α π ο δ εκτώ ν Ε ντύπ ω ν το υ ΕΚΒΥ.! Ε Π Ω Ν Υ Μ Ο :... Ο Ν Ο Μ Α :... j Δ ΙΕ Υ Θ Υ Ν ΣΗ (ΝΕΑ* ) : Ο Δ Ο Σ :... Α Ρ ΙΘ Μ Ο Σ :...Π Ο Λ Η :...Τ.Κ.: Τ Η Λ./Φ Α -:... Ε Π Α Γ Γ Ε Λ Μ Α :.....Θ Ε Σ Η :... ΦΥΣΗ ΦΟΡΕΑ 0Π 0Υ ΕΡΓΑΖΕΣΤΕ Εταιρία Αλιεία - Εσωτερικά νερά (Σημειώστε με X) Ιδιώτης Αλιεία - Θάλασσα Δημόσια Διοίκηση / Κέντρο Ιχθυοκαλλιέργειες Περιφέρεια ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΟΠΟΥ ΑΝΗΚΕΤΕ Δάση Νομαρχία (Σημειώστε με X ένα ή περισσότερα τετράγωνα) Υδρευση Πολιτικό επίπεδο Βιολογία Αποχέτευση Τοπική Αυτοδιοίκηση Γ εωπονία Εδαφος - Εγγειες Βελτιώσεις Εκπαίδευση Α βάθμια Δασολογία Βιομηχανία - Ενέργεια Β βάθμια Περιβάλλον Δημόσιες Σχέσεις Πανεπιστήμιο / ΤΕΙ Αλλες Θετικές Επιστήμες Πολιτισμός Ερευνητικό Ιδρυμα Πολυτεχνικές Επιστήμες Παιδεία Ινστιτούτο Οικονομικές Επιστήμες Τουρισμός Βιβλιοθήκη Καλές Τέχνες Μεταφορές Συνεταιρισμός Α λλος... Α λ λ ο... Ενωση Επαγγελματικό Σωματείο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Περιβαλλοντική Οργάνωση (Σημειώστε με X ένα ή περισσότερα τετράγωνα) ( στο οποίο έχετε ειδική πείρα ή ενδιαφέρον) Σύλλογος Φυσικό Περιβάλλον - Διαχείριση (π.χ. Βοτανική, Ορνιθολογία, κ.λπ.) Πολιτικός Φυτική Παραγωγή 1... Οργανισμός - Τράπεζα Διαχείριση Θήρας 2... I--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ι * Συμπληρώστε σε περίπτωση που δηλώσετε διαφορετική διεύθυνση από αυτή που ήδη παίρνεται το ΑΜΦΙΒΙΟΝ.

Η Ι Χ Θ Υ Ο Π Α Ν Ι Δ Α Τ Ω Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ω Ν Υ Γ Ρ Ο Τ Ο Π Ω Ν Τα ψάρια είνα ι η μ ε γ α λ ύ τε ρη σε αριθμό ομάδα Σπ ονδυλω τώ ν ( 4 8,1 % ). Α π ο τ ε λ ο ύ ν τα πρώτα πραγματικά Σπονδυλω τά που εμ φ α νίσ τη καν σ το ν Π λ α ν ή τη μ α ς κα ι ε ίν α ι μ ια α π ό τ ις σ π ο υ δ α ιό τερ ε ς π η γ ές π ρ ω τε ϊνώ ν για το ν Α νθρω π ο. Ε χουν π ερ ιγρ ά φ ει 3 5.0 0 0 περίπου είδη ψ αριώ ν μ έχ ρ ι σήμερα και κ ά θε έ τ ο ς π ερ ιγ ρ ά φ ο ν τα ι 100 π ερ ί που νέα είδη. Ε τσ ι είναι πιθανό ο τελ ικός α ριθμός τω ν ειδώ ν να κυμαίνεται γύρω σ τα 4 0.0 0 0. Τα ψ άρια β ρ ίσ κ ο ν τα ι σ χ ε δ ό ν π α ντού όπου υπάρχουν μόνιμα ν ε ρ ά γλυκά, υφάλμυρα ή αλμυρά. Α ν κ α ι τα γ λ υ κ ά ν ε ρ ά κ α λ ύ π τουν μ ό νο έν α πολύ μικρό ποσ ο σ τό τη ς επ ιφ ά ν εια ς τη και μ ό νο 0,0093%, όγκου της, έχ ει εκ τιμ η θ εί ό τι το 3 3 % τω ν ψαριών ανήκουν σε ε ί δη το υ γλυκού νερού. Τ ο σ ύ ν ο λ ο ό λ ω ν τω ν ε ιδ ώ ν ψ α ριώ ν μιας π ερ ιο χ ή ς ε ίτ ε στη θάλασσα ε ίτ ε στα εσ ω τερ ικά ν ερ ά (λ ίμ ν ες, π ο τα μ ο ύ ς κ.ά.) υπ ο δ η λώ νετα ι με το ν όρο ιχθυοπ ανίδα. Σ ε δ ια φ ο ρ ετικ ά υ δ ά τινα σ υσ τήματα η ιχθυοπ ανίδα είνα ι δ ια φ ο ρ ετική και η α νά μιξη εμ π ο δ ίζετα ι από φυσ ικά εμ π ό δ ια α λλά μ ε ρ ικ έ ς φ ο ρ έ ς και απ ό δ ια φ ο ρ έ ς σ τη θ ερ μ ο κρ α σ ία, τη ν α λ α τό τ η τα και το β ά θ ο ς (σ ε θ α λάσσιες κυρίω ς π ερ ιο χ ές). Π ρ έπ ει να σ ημειω θεί ό τι ο π λ ο ύ το ς τη ς ιχθυοπ α ν ίδ α ς α π ο τ ε λ ε ί έ ν δ ε ιξ η υ γ εία ς α λλά και ισορροπίας ε ν ό ς υγρ οτόπ ου. Τα είδ η ε ν ό ς υ γ ρ ο τ ό π ο υ ή μ ια ς π ερ ιο χ ή ς που ζο υ ν α π ο κ λ εισ τικ ά και μ ό νο εκ ε ί ο ν ο μ ά ζο ν τα ι ενδημικά. Α ν τίθ ετα με τις Β ό ρ ειες και Δ υ τικ ές Ευρω π α ϊκές χώ ρ ες, τω ν οποίω ν η ιχθυοπ α ν ίδ α ε ίν α ι ε ξ α ιρ ε τ ικ ά φ τ ω χ ή, σ τ η ν Ε λλά δα η ιχθυοπ ανίδα τω ν γλυκώ ν ν ε ρώ ν θεω ρ είτα ι ιδιαίτερα πλούσια. Σ ύμφω να μ ε το ν κα θηγητή Π. Ο ικονομίδη, π ερ ιλ α μ β ά ν ει 105 π ερ ίπ ου είδ η, από τα ο π ο ία τ α 3 7 ε ίν α ι ε ν δ η μ ικ ά τ η ς Ε λλά δ α ς και τω ν νότιω ν π εριο χώ ν τω ν γ ε ιτο ν ικ ώ ν χω ρ ώ ν, εν ώ ε π ιπ λ έ ο ν έ χ ο υ ν π ροσ διορισ τεί 40 ενδημικά υπ ο ε ίδ η. Η Ε λ λ ά δ α π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι π ο λ ύ υψ ηλό π οσ οσ τό ενδημικώ ν ειδ ώ ν στα γλυκά νερ ά εξα ιτία ς τη ς έ ν τ ο ν η ς γ ε ω λ ο γ ικ ή ς δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα ς κα τά το τρ ι- τ ο γ ε ν έ ς και ιδ ια ίτερ α το τ ε τ α ρ τ ο γ ε ν έ ς. Η γ εω λογική αυτή δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα που α π ο τυ π ώ ν ετα ι έ ν τ ο ν α σ το α ν ά γ λ υ φ ο τ η ς Ε λλά δ α ς, σε συνδυασμό με τις κ λ ιμ α τικ ές α λ λ α γ έ ς και τις α να κα τ α τ ά ξ ε ις σ τις λ ίμ ν ες και σ το υ ς π ο τα μ ο ύ ς μ ε τη ν π ά ρ ο δ ο τω ν αιώ νω ν, ε ί χα ν ω ς α π ο τέλεσ μ α, ανάμεσ α στα ά λ λα, και τη δ η μ ιο υ ρ γ ία π ο λ λ ώ ν κ α τα φ υ γίω ν ιδίω ς σ τη Ν ο τιο δ υ τικ ή Ε λ λ ά δα, όπ ου επιβίω σαν μοναδικά είδη ψαριών. Σ τη ν κα τηγορία αυτή α νήκο υν το Silurus aristotelis (Γλα νίδι) τω ν λιμνώ ν τ η ς Α ιτω λοακα ρ να νία ς, το E conom idicthys trichonis (Ν α νογω βιό ς, το μικρότ ε ρ ο ψ ά ρ ι τ ω ν γ λ υ κ ώ ν ν ε ρ ώ ν τ η ς Ε υ ρ ώ π η ς και έ ν α απ ό τα μ ικ ρ ό τερ α σ π ο νδυλω τά το υ κόσ μου) τ η ς Λ ίμ νη ς Τ ρ ιχ ω ν ίδ α ς, τ ο P u n g itiu s h e lle n ic u s (Ε λλ η ν ο π υ γ ό σ τεο ς) που β ρ έθ η κ ε σ την π ηγή Α γία Π α ρασκευή Φ θ ιώ τιδ α ς, το S c a rd in iu s g ra e c u s (Κ α λα μ ίθ ρ α ) τ η ς Υ λ ίκ η ς και Π α ρ α λίμ νης, τ ο Leuciscus k e a d ic u s (Μ ε ν ίδ α ) το υ Ε υ ρ ώ τα, τ ο G o b iu s th e s s a lu s (Θ ε σ σ α λ ο γ ω β ιό ς ) το υ Π ηνειού, το Alosa m acedonica (Λιπαριά) τ η ς Λ ίμ νη ς Β ό λβ η ς και π ολλά άλλα. Τ α ιδ ια ιτ έ ρ ω ς ε υ α ίσ θ η τ α ο ικ ο σ υσ τήματα τω ν εσ ω τερ ικώ ν νερ ώ ν λ ό γω τω ν ανθρω π ίνω ν δ ρ α σ τη ρ ιο τή τω ν δ έ χ ο ν τα ι σ υνήθω ς και τις π ερ ισ σ ό τερ ε ς α π ειλ ές. Ετσι π ολλά ενδημικά είδ η κ ιν δ υ ν ε ύ ο υ ν ν α ε ξ α φ α ν ισ τ ο ύ ν κυ ρίω ς α υ τά που είνα ι α π ο μ ο νω μ ένα και έχ ο υ ν μικρό π ληθυσμό. Οι κυ ρ ιό τερ ε ς α π ε ιλ έ ς ε ν α ν τίο ν τ η ς ιχθυοπ α νίδα ς τω ν εσ ω τερ ικώ ν νερ ώ ν είναι η ρύπανση, η κα τα σ τρ ο φ ή τω ν ενδια ιτη μ ά τω ν το υ ς, οι α ν ε ξ έ λ ε γ κ τ ο ι εμ π λ ο υ τισμοί με ξε ν ικ ά είδη, η α νά μιξη ιχθυοπ α ν ίδ ω ν δ ια φ ο ρ ε τ ικ ώ ν υ δ ά τ ιν ω ν σ υσ τημά τω ν, η παράνομη αλιεία και η υπεραλίευσ η σ υ γκεκρ ιμ ένω ν ειδώ ν. Τι μπ ορεί όμω ς να γ ίνει για τη ν ο λοκληρω μ ένη προστασία τη ς ιχθυοπ α νίδας; Ενα α ξιό λ ο γ ο βήμα είναι η π ληροφ όρησ η και η ευαισ θητοπ οίησ η του κοινού και τη ς π ο λιτεία ς για τις α ξίες τ η ς ιχ θ υ ο π α νίδ α ς και τω ν ιχ θ υ ο π λη θυσμών. Π ρ έπ ει να γίνει α ντιλη π τό ό τι ε κ τ ό ς από τ ο υ ς επ ισ τη μ ο ν ικ ο ύ ς λ ό γ ο υ ς π ροσ τασίας και δια τήρησ ής το υ ς υπ άρχουν και ά λλοι π ο λλο ί σημαντικοί λ ό γ ο ι όπ ω ς: εμπ ορική αξία, αξία α να ψ υ χ ή ς (ε ρ α σ ιτε χ ν ικ ή α λ ιεία ), εκ π α ί δ ευσ η. Επ ίσ ης τα ψάρια τω ν γλυ κώ ν ν ερ ώ ν είναι τρ ο φ ή για π ολλά υδρόβια είδη π ουλιώ ν μ ετα ξύ τω ν οποίω ν π εριλ α μ β ά ν ο ν τα ι και π ο λ λ ά α π ειλ ο ύ μ εν α και υπό π ροσ τα σ ία είδ η, τα οποία ε- ξ α ρ τ ώ ν τ α ι ά μ εσ α απ ό τη δ ια τή ρ η σ η τη ς ιχθυοπ ανίδας. Σ χέδιο: Alosa m acedonica, ενδημικό είδ ο ς τ η ς Λ ίμ ν η ς Β ό λ β η ς, Γ. Α λ ε ξ α ν - δρής. ΑΜ ΦΙΒΙΟ Ν Τεύχος 7, Μάιος - Ιούνιος 1994 Διμηνιαία έκδοση του ΕΚΒΥ Ταχυδρομική διεύθυνση: Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων 14ο χλμ Θεσσαλονίκης - Μηχανιώνας, 570 01 Θέρμη, τηλ. (031) 473.320, 473.432, 475.604 Φαξ: (031)471.795 Υπεύθυνη Εκδοσης: Μαρία Κατσακιώρη Συντακτική Επιτροπή: Μαρία Κατσακιώρη, Μάνος Κουτράκης, Σπύρος Ντάφης Φωτοστοιχειοθεσία - Εκτύπωση: Υιοί Α. Υφαντή Ο.Ε., Φραγκίνη 9, 546 24 Θεσσαλονίκη ΕΛΛΑΣ