Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση της HIV Λοίμωξης Πύλλη Μαγδαληνή Γραφείο HIV Λοίμωξης & ΣΜΝ ΚΕΕΛΠΝΟ
Στρατηγική Διάγνωσης Στόχους εξέτασης (επιτήρηση, διάγνωση, έλεγχος μονάδων αίματος και παραγώγων) Τύπος επιδημίας Επιπολασμός της HIV λοίμωξης σε πληθυσμούς-στόχους Διαθεσιμότητα δοκιμασιών ανίχνευσης βιολογικών δεικτών Τεχνικά χαρακτηριστικά δοκιμασιών (ευαισθησία-ειδικότηταπερίοδος παράθυρου κ.α) Οικονομικά δεδομένα
Αλγόριθμος Διάγνωσης Ο συνδυασμός και η αλληλουχία δύο ή περισσότερων δοκιμασιών προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι διάγνωσης. Παράλληλη και ταυτόχρονη διενέργεια δύο διαφορετικών δοκιμασιών (parallel testing). Μια τρίτη δοκιμασία διενεργείται διαφορετικών αποτελεσμάτων. Διενέργεια μιας δοκιμασίας. Η επιπρόσθετη διερεύνηση κρίνεται από το αποτέλεσμα του πρώτου ελέγχου (serial testing).
Προσεγγίσεις Εξέτασης Ο έλεγχος για HIV περιλαμβάνεται στον έλεγχο ρουτίνας, μετά από ενημέρωση του ατόμου ότι θα εξεταστεί. Το άτομο έχει την επιλογή να μην εξεταστεί (Opt-out testing). Ο έλεγχος για HIV διενεργείται κατόπιν ενημέρωσης και συναίνεσης (Opt-in testing).
Βασικές Αρχές 1. Είναι πάντα εθελοντικός και εμπιστευτικός. Οφείλει να είναι ανώνυμος στη περίπτωση που το επιθυμεί ο/η εξεταζόμενος/η. 2. Πριν από την εξέταση πρέπει να προηγείται πάντα η ρητή συναίνεση του ατόμου (γραπτή- προφορική) μετά από την πλήρη και κατανοητή ενημέρωσή του (informed consent). 3. Πάντα πρέπει να δίνονται ακριβή και αξιόπιστα αποτελέσματα. 4. Διασφάλιση αποτελεσματικής παραπομπής και διασύνδεσης με τις κατάλληλες υπηρεσίες παροχής υγειονομικής φροντίδας, παρακολούθησης και πρόληψης.
Ενδείξεις-Συστάσεις Ι Σε άτομα: των οποίων τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης είναι συμβατά με αυτά της οξείας HIV λοίμωξης. που αναφέρουν απροφύλακτες πρωκτικές ή κολπικές σεξουαλικές επαφές. που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών. πού αναφέρουν απροφύλακτες σεξουαλικές επαφές σε χώρες υψηλού επιπολασμού της HIV λοίμωξης ή με σεξουαλικούς συντρόφους που κατάγονται από χώρες γενικευμένης επιδημίας. που κατάγονται από χώρες με υψηλό επιπολασμό της HIV λοίμωξης.
Ενδείξεις-Συστάσεις ΙΙ Σε άτομα με HIV (+) σύντροφο. Σε κάθε εγκυμονούσα γυναίκα. Σε ασθενείς με λοιμώξεις όπως TB, VZV, HCV, HBV και λοιπά ΣΜΝ, ή νοσήματα όπως λέμφωμα, νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας και του πρωκτού Ειδική κατηγορία: οι δότες αίματος, παραγώγων αίματος, ιστών και οργάνων, όπου ο έλεγχος αντισωμάτων έναντι του ιού είναι υποχρεωτικός. τα επ αμοιβή εκδιδόμενα άτομα, ο έλεγχος για HIV συστήνεται σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία.
Συχνότητα Εξέτασης Ι Ετήσιος έλεγχος : Σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες. Ο έλεγχος μπορεί να διενεργείται και συχνότερα ανάλογα με τη συχνότητα υιοθέτησης συμπεριφορών υψηλού κινδύνου. Σε σεξουαλικούς συντρόφους HIV (+) ατόμων. Σε σεξουαλικούς συντρόφους χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών. Σε ετεροφυλόφιλα άτομα, που είχαν σεξουαλικές επαφές χωρίς προφύλαξη με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους από την τελευταία φορά που είχαν εξεταστεί.
Συχνότητα Εξέτασης ΙΙ Σε άτομα αλλοδαπής εθνικότητας, που κατάγονται από χώρες με υψηλό επιπολασμό της HIV λοίμωξης (κυρίως από χώρες γενικευμένης επιδημίας, όπως χώρες Υποσαχάριας Αφρικής). Δότες αίματος, ιστών και οργάνων. Σε άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, συστήνεται έλεγχος αντισωμάτων HIV τουλάχιστον μία φορά σε εξαμηνιαία βάση.
Δοκιμασίες Διάγνωσης Ανοσοενζυμικές δοκιμασίες (ΕΙΑ 4 ης γενιάς που ανιχνεύουν ταυτόχρονα τα IgG και IgM αντισώματα έναντι των ιών HIV 1-2 καθώς και το αντιγόνο HIV-1 p24) Επιβεβαιωτικές δοκιμασίες (τεχνική ανοσοαποτύπωσης ή στη τεχνική της γραμμικής ανοσομεθόδου- ανίχνευση & διαφοροποίηση αντισωμάτων HIV 1-2) Aνοσοενζυμικές δοκιμασίες ανίχνευσης του αντιγόνου p24 Μοριακές μέθοδοι ανίχνευσης του γενετικού υλικού HIV-1 (PCR-RNA)
Ταχείες Μέθοδοι Ανίχνευσης HIV Ανίχνευση αντισωμάτων έναντι των HIV 1-2 και όχι αντιγόνα. Μεγαλύτερες περιόδους παραθύρου από τις συμβατικές μεθόδους 4 ης γενιάς EIA. Η συσκευή ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων είναι μιας χρήσης και περιέχει τον εξοπλισμό που χρειάζεται για την εξέταση. Το βιολογικό δείγμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι πλάσμα, ορός ή ολικό αίμα ή άλλο βιολογικό υγρό όπως διίδρωμα από την περιοχή των ούλων. Οι δοκιμασίες ταχείας ανίχνευσης με αίμα (ορός, πλάσμα, ολικό αίμα) εμφανίζουν υψηλές τιμές ευαισθησίας και ειδικότητας που κυμαίνονται από 99,6%-100% και 99,90%-100% αντίστοιχα. Τα προαναφερόμενα τεστ παρουσιάζουν περίοδο παραθύρου περίπου τεσσάρων εβδομάδων. Οι δοκιμασίες ταχείας ανίχνευσης που χρησιμοποιούν το περιοδοντικό υγρό από την περιοχή των ούλων (διίδρωμα) εμφανίζουν υψηλές τιμές ευαισθησίας 99.3% και ειδικότητας 99.8% σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%. Η περίοδος παραθύρου ορίζεται στους τρεις μήνες.
Πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα Χρησιμοποιούνται στα σημεία που παρέχεται η υγειονομική φροντίδα, ή ακόμα και στα σημεία που συχνάζουν οι δύσκολα προσβάσιμοι πληθυσμοί. Μικρότερος βαθμός έκθεσης σε βιολογικά υγρά. Οι δοκιμασίες είναι απλές και εύκολες στη χρήση τους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επείγουσες καταστάσεις, όπως σε: Επαγγελματική έκθεση σε αίμα: μπορεί να ζητηθεί από τον ασθενή-πηγή. Έκθεση μετά από σεξουαλική επαφή: μπορεί να προσφερθεί η επιλογή του τεστ και στους δύο σεξουαλικούς συντρόφους. Στον τοκετό σε γυναίκα με άγνωστο HIV ορολογικό προφίλ. Τα βασικά μειονεκτήματα έγκεινται στη μεγαλύτερη περίοδο παραθύρου και σε κάποιες περιπτώσεις στο υψηλότερο κόστος.
ΕΡΩΤΗΣΗ 1 10 Πότε ενδείκνυται η εξέταση για τη διάγνωση του HIV μετά από μια επικίνδυνη έκθεση; 1. Σε διάστημα 3 βδομάδων. 29.2% (7) 2. Σε διάστημα >6 βδομάδων. 25.0% (6) 3. Σε διάστημα των 3 μηνών. 29.2% (7) 4. Σε διάστημα 4 βδομάδων. 16.7% (4) Total: 24
Η εξέταση προτείνεται να γίνεται σε χρονικό διάστημα 6-8 εβδομάδων μετά την πιθανή έκθεση. < 6-8, πραγματοποιείται μια αρχική εξέταση κατά την προσέλευση του ατόμου (baseline) και επανάληψη της εξέτασης σε χρονικό διάστημα 6-8 βδομάδων από την πιθανή έκθεση. Επανάληψη της εξέτασης στη περίπτωση λήψης προφυλακτικής αντριρετροïκής αγωγής, ή στις περιπτώσεις συλλοίμωξης με CMV, HCV, ή σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
WHO, Consolidated Guidelines on HIV Testing, 2015
Βασικές Αρχές Διάγνωσης Μια αρχική δοκιμασία ανοσοενζυμικού ελέγχου (screening test). Στη περίπτωση αρχικού θετικού αποτελέσματος ακολουθείται πρόσθετη διερεύνηση με επιβεβαιωτικές δοκιμασίες ή σε κάποιες περιπτώσεις με μοριακές τεχνικές ανίχνευσης γενετικού υλικού του ιού. Συστήνεται ο περαιτέρω έλεγχος να γίνεται σε δεύτερο δείγμα ορού ή πλάσματος. Η διενέργεια του επιβεβαιωτικού ελέγχου θα πρέπει να γίνεται σε κέντρα αναφοράς AIDS. Το κύριο βιολογικό δείγμα που πρέπει να χρησιμοποιείται είναι το αίμα. Για τον αρχικό ανοσοενζυμικό έλεγχο συστήνεται η χρήση ανοσοενζυμικών δοκιμασιών 4 ης γενιάς. Για τον επιβεβαιωτικό έλεγχο συστήνεται να γίνεται χρήση δοκιμασίας που να επιτρέπει τη διάκριση των HIV 1-2. Οι δοκιμασίες ανίχνευσης γενετικού υλικού του HIV δεν ενδείκνυνται ως εξετάσεις ρουτίνας για τη διάγνωση της HIV λοίμωξης.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2 10 Το αποτέλεσμα του επιβεβαιωτικού ελέγχου είναι αμφίβολο. Τι κάνετε; 1. Σύσταση για επανάληψη της εξέτασης σε δύο εβδομάδες. 2. Διενέργεια μοριακού ελέγχου ανίχνευσης γενετικού υλικού του ιού. 3. Διευκρίνιση/Επικοινωνία με το Κέντρο Αναφοράς σχετικά με το αποτέλεσμα για τους ιούς HIV 1-2. 4. Όλα τα παραπάνω 17.9% (5) 21.4% (6) 32.1% (9) Total: 28 28.6% (8)
ΕΡΩΤΗΣΗ 3 10 Άτομο κατάγεται από Καμερούν. Σε έλεγχο για HIV, η αρχική δοκιμασία ανοσοενζυμικού ελέγχου βρέθηκε θετική ενώ η επιβεβαιωτική αρνητική. Σε επανάληψη της εξέτασης μετά από ένα μήνα βρέθηκαν ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα και διενεργήθηκε επιπλέον και μοριακός έλεγχος όπου το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Τι κάνετε σε αυτή την περίπτωση: 1. ανακοινώνετε στο άτομο το αρνητικό αποτέλεσμα 2. ανακοινώνετε το αρνητικό αποτέλεσμα και συστήνετε την επανάληψη της εξέτασης μετά από έναν μήνα. 25.0% (7) 42.9% (12) 3. Επικοινωνείτε με το Κέντρο Αναφοράς προκειμένου να διερευνηθεί αν το άτομο έχει μολυνθεί από HIV -2. Total: 28 32.1% (9)
Αλγόριθμος: Εργαστηριακή διάγνωση της HIV λοίμωξης για ενήλικες, εφήβους και παιδιά μεγαλύτερα των 18 μηνών
Εθελοντική εξέταση για την ανίχνευση της HIV λοίμωξης με ταυτόχρονη παροχή πριν και μετά την εξέταση-συμβουλευτικών υπηρεσιών στην κοινότητα (Community based voluntary counseling testing services-cbvcts) Σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ελέγχου (check points) Σε κινητές ιατρικές μονάδες Χρήση ταχέων δοκιμασιών ανίχνευσης Διενεργείται από ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό ή από άλλους επαγγελματίες υγείας που έχουν εκπαιδευτεί σε θέματα τεχνικής και συμβουλευτικής
Αλγόριθμος: Διάγνωση της HIV λοίμωξης με χρήση ταχέων δοκιμασιών ανίχνευσης της HIV λοίμωξης
Εργαστηριακή διάγνωση της HIV λοίμωξης στις εγκύους Πρέπει να περιλαμβάνεται στον προγεννητικό έλεγχο ρουτίνας των γυναικών μετά από ενημέρωση. Οι έγκυες πρέπει να λαμβάνουν προφορική ή γραπτή ενημέρωση πριν την εξέταση για την HIV λοίμωξη. Ο έλεγχος είναι εθελοντικός και η έγκυος έχει την επιλογή να αρνηθεί την εξέταση. Σε περίπτωση άρνησης εκ μέρους της εγκύου να εξεταστεί, η απόφαση αυτή πρέπει να καταγράφεται στον ιατρικό της φάκελο και να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια πλήρους και κατανοητής ενημέρωσής της, ώστε να κατανοηθούν τα οφέλη της εξέτασης και να επιτευχθεί στο μεγαλύτερο βαθμό η συναίνεση.
Συχνότητα εξέτασης Η πρώτη εξέταση θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα μετά τη διαπίστωση της κύησης. Οι γυναίκες που αρνούνται να εξεταστούν στην πρώτη επίσκεψη πρέπει να ενθαρρύνονται να εξεταστούν στην αμέσως επόμενη. Ένα δεύτερο τεστ συστήνεται στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης κατά προτίμηση πριν από την 36 η βδομάδα της κύησης, καθώς και κατά την περίοδο του θηλασμού σε: Γυναίκες που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για την HIV λοίμωξη, όπως οι εκδιδόμενες, οι γυναίκες που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών ή οι γυναίκες που έχουν σεξουαλικούς συντρόφους χρήστες. Γυναίκες που έχουν περισσότερους από ένα σεξουαλικούς συντρόφους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γυναίκες που διαγιγνώσκονται με ένα ΣΜΝ. Κρατούμενες φυλακών/κέντρων κράτησης-υποδοχής μεταναστών. Γυναίκες που έχουν σημεία ή συμπτώματα όμοια με αυτά της οξείας λοίμωξης από HIV. Γυναίκες που κατάγονται από χώρες με υψηλό επιπολασμό της HIV λοίμωξης. Γυναίκες με HIV οροθετικό σύντροφο.
Εργαστηριακή διάγνωση της HIV λοίμωξης σε νεογνά οροθετικών μητέρων Τα μητρικά αντισώματα μέσω της εμβρυοπλακουντιακής επικοινωνίας εισέρχονται στη κυκλοφορία του εμβρύου και μπορεί να είναι ανιχνεύσιμα στο βρέφος για 18 μήνες. Οι δοκιμασίες μοριακού ελέγχου είναι εκείνες που ενδείκνυνται για την διάγνωση της HIV λοίμωξης στα νεογνά.
Νεογνά HIV (+) μητέρας Πολλοί ειδικοί επιβεβαιώνουν το αρνητικό HIV προφίλ του βρέφους με έλεγχο αντισωμάτων σε ηλικία 18 μηνών. Κάθε νεογέννητο HIV οροθετικής μητέρας, πρέπει να ελέγχεται σε ηλικία 14-21 ημερών, 1-2 μηνών και 4-6 μηνών με μέτρηση του ιϊκού φορτίου με μοριακές μεθόδους. Η μέτρηση ιικού φορτίου στη γέννηση, πρέπει να εκτιμάται σε νεογέννητα με αυξημένο κίνδυνο περιγεννητικής μετάδοσης όπως σε περιπτώσεις γυναικών που δεν επιτεύχθηκε ιϊκή καταστολή κατά τη διάρκεια της κύησης ή διαγνώστηκαν στη διάρκεια του τοκετού. Η λήψη ιικού φορτίου σε βρέφη που λαμβάνουν συνδυασμό αντιρετροϊκών σκευασμάτων για προφυλακτική αγωγή διενεργείται 2 ως 4 εβδομάδες μετά τη διακοπή της προφυλακτικής αγωγής. Κάθε θετικό ιολογικό τεστ πρέπει να επιβεβαιώνεται με δεύτερη μέτρηση ιϊκού φορτίου από διαφορετικό δείγμα όσο το δυνατόν συντομότερα. Μερικός αποκλεισμός σε βρέφη που δε θηλάζουν με δύο ή περισσότερα αρνητικά τεστ, το ένα στην ηλικία των 14 ημερών και το άλλο στην ηλικία του 1 μηνός. Οριστικός αποκλεισμός της HIV λοίμωξης σε βρέφη που δε θηλάζουν μπορεί να γίνει με δύο αρνητικά ιολογικά τεστ το ένα σε ηλικία του ενός μηνός και το άλλο σε ηλικία 4 μηνών.
Νεογέννητα από μητέρες με άγνωστο HIV προφίλ οροθετικότητας Ταχύς έλεγχος για HIV στη μητέρα ή/και το παιδί όσο το δυνατόν συντομότερα μετά τον τοκετό με άμεση έναρξη χημειοπροφύλαξης. Σε θετικό αποτέλεσμα ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων, στη μητέρα πρέπει να διενεργηθεί περαιτέρω διερεύνηση και εάν είναι αρνητική να διακόπτεται η χημειοπροφύλαξη. Σε θετικό αποτέλεσμα ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων στη μητέρα, πρέπει να γίνεται έλεγχος του νεογέννητου περιγεννητικά με μέτρηση του ιϊκού φορτίου.
Άτομα που έχουν λάβει PEP Η λήψη αντιρετροïκής αγωγής καθυστερεί την ορομετατροπή έως και 6 μήνες. Αμέσως μετά την έκθεση και πριν τη λήψη προφυλακτικής αντιρετροϊκής θεραπείας προκειμένου να διερευνηθεί αν το άτομο έχει ήδη μολυνθεί από τον HIV (baseline testing). Οι επόμενες δοκιμασίες ανίχνευσης της HIV λοίμωξης γίνονται σε 6 βδομάδες από την πιθανή έκθεση, σε 3 μήνες και ένα τελευταίο τεστ σε 6 μήνες.
ΕΡΩΤΗΣΗ 4 10 Προγραμματίζεται επέμβαση χολοκυστεκτομής σε άνδρα ηλικίας 55 ετών. 1)Διενεργείται η εξέταση, χωρίς την έγγραφη συναίνεση του ασθενούς. 2)Διενεργείται η εξέταση μετά από την ενημέρωσή του και με την έγγραφη συναίνεση του. 3)Διενεργείται η εξέταση και ενημερώνεται ο ασθενής μόνο σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος 21.4% (6) 32.1% (9) 35.7% (10) 4)Δε διενεργείται η εξέταση, παρά μόνο αν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα συμβατά με HIV/AIDS λοίμωξη. 10.7% (3) Total: 28
Προεγχειρητικός Έλεγχος Δεν επιτρέπεται η εκ των προτέρων εξέταση ρουτίνας για HIV λοίμωξη των ασθενών στις περιπτώσεις προγραμματισμού ενός χειρουργείου ή μιας διαγνωστικής παρέμβασης. Επιτρέπεται η εξέταση μόνο αν υπάρχει ιατρική αναγκαιότητα, κατόπιν της ρητής συναίνεσης του ασθενούς, μετά από πλήρη ενημέρωσή του. Δεν επιτρέπεται εξέταση με παραπλανητικές ενδείξεις για τον ασθενή. Κάθε ασθενής θα πρέπει να θεωρείται εν δυνάμει φορέας των ιών HIV, HCV, HBV. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τους επαγγελματίες υγείας ότι ακόμα και ο έλεγχος για HIV δεν τους προστατεύει από την πιθανή μετάδοση του ιού.
Ζητήματα Ανωνυμίας & Εμπιστευτικότητας Οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να ενημερώνουν τον/την ασθενή εάν πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος για HIV είτε πρόκειται για διαγνωστικούς λόγους είτε σαν εξέταση ρουτίνας, όπως σε έγκυες γυναίκες (opt out testing), είτε σε ειδικές κατηγορίες ατόμων όπως σε φυλακισμένους ή σε πρόσφυγες και μετανάστες. Κατά τον εμπιστευτικό έλεγχο, πρέπει να τηρείται αυστηρά το ιατρικό απόρρητο και τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα του ασθενή. Το απόρρητο τηρείται και μετά το θάνατο του ασθενούς. Στα πιστοποιητικά νοσηλείας ή εν γένει πιστοποιητικά οφείλει ο γιατρός να αποφεύγει κατά το δυνατόν την αναγραφή του νοσήματος.
Επώνυμος Έλεγχος Ο έλεγχος γίνεται με τη χρήση προσωπικών αναγνωριστικών (ταυτότητας ή άλλων εγγράφων). Είναι απαραίτητη η ύπαρξη της έγγραφης συναίνεσης του ατόμου η οποία φυλάσσεται με την ευθύνη του διευθυντή του εργαστηρίου ή της δομής υγείας ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.
Ανώνυμος Έλεγχος Οι πολίτες μπορούν να εξεταστούν χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση οποιουδήποτε αναγνωριστικού εγγράφου ταυτοποίησης. Αναγράφονται η ημερομηνία γέννησης και τα δύο αρχικά του ονόματος και του επωνύμου ή κάποιος άλλος κωδικός που δίνεται από το εργαστήριο. Η συναίνεση μπορεί να είναι προφορική και τεκμαίρεται από το γεγονός της προσέλευσης του/της στην ιατρική δομή/ ή και από τη προσκόμιση παραπεμπτικού γιατρού. Η ανωνυμία παύει να υφίσταται όταν το άτομο νοσηλεύεται ή αν το αποτέλεσμα είναι θετικό. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να δίνονται τα αληθή αρχικά του ονόματος και του επιθέτου, η ημερομηνία γέννησης μέσω της χρήσης αναγνωριστικών εγγράφων. Προηγείται ενημέρωση του ατόμου.
ΕΡΩΤΗΣΗ 5 10 Ασθενής νοσηλευόμενος σε μονάδα εντατικής θεραπείας δεν έχει συνείδηση των πραττομένων και είναι απαραίτητη η διενέργεια ελέγχου για HIV. 1) Διενεργείται η εξέταση, χωρίς την έγγραφη συναίνεση του ασθενούς 2) Ενημερώνονται οι οικείοι (συγγενείς/σύζυγος/σύντροφος) προκειμένου να διασφαλιστεί η συναίνεση. 3) Συνυπογράφουν 2 ή περισσότεροι γιατροί ή και νοσηλευτές που περιγράφεται ο λόγος εξέτασης και η ύπαρξη συναίνεσης. 4) Tο 2 και το 3 15.0% (6) 22.5% (9) 35.0% (14) Total: 40 27.5% (11)
Έγγραφη Συναίνεση Όταν ζητείται από κάποιον ασθενή να εξεταστεί, για αποδεικτικούς κυρίως λόγους. Η συναίνεση φυλάσσεται με ευθύνη του θεράποντος στον ιατρικό φάκελο του ασθενούς. Σε σοβαρή ιατρική ένδειξη, κατεπείγουσα ανάγκη και εφόσον ο ασθενής αδυνατεί να συναινέσει (μόνιμα ή προσωρινά) ή δεν έχει συνείδηση των πραττομένων θα πρέπει να ενημερώνονται και να δίνουν συναίνεση οι οικείοι. Ως οικείος μπορεί να θεωρείται και ο/η σεξουαλικός/ή σύντροφος. Σε οποιαδήποτε περίπτωση αδυναμίας παροχής της έγγραφης συναίνεσης, συνυπογράφουν δύο ή περισσότεροι γιατροί ή και νοσηλευτικό προσωπικό.
Προφορική Συναίνεση Μπορεί να είναι προφορική και τεκμαίρεται από το γεγονός της προσέλευσης του/της στην ιατρική δομή/ ή και από τη προσκόμιση παραπεμπτικού γιατρού.
Αξιολόγηση & Συμβουλευτική πριν την εξέταση Ι Λαμβάνεται ένα λεπτομερές ιστορικό των επικίνδυνων πρακτικών και συμπεριφορών, πληροφορίες σχετικά με την πρόσφατη πιθανή έκθεση στον ιό, καθώς και ένα ιστορικό σχετικά με τις εξετάσεις για HIV. Με τον τρόπο αυτό αφενός θα αξιολογηθεί σωστά η περίοδος παραθύρου και θα γίνουν οι απαραίτητες συστάσεις για επανάληψη της εξέτασης. Διευκρινίζονται τα είδη εξέτασης (εμπιστευτικός/ανώνυμος) και πως θα δοθεί το αποτέλεσμα. Περιγραφή των τρόπων πρόληψης και των ωφελειών της εξέτασης. Προτροπή εξέτασης του σεξουαλικού συντρόφου. Ενθάρρυνση για ερωτήσεις.
Αξιολόγηση & Συμβουλευτική πριν την εξέταση ΙΙ Ειδική προσοχή : Α) Στις έγκυες γυναίκες ή στις γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν : Ο κίνδυνος μετάδοσης της λοίμωξης στο έμβρυο Οι τρόποι μείωσης της μετάδοσης του HIV από την μητέρα στο νεογνό Ζητήματα σχετικά με την εξέταση του σεξουαλικού συντρόφου Β) Στα ζευγάρια ή στους σεξουαλικούς συντρόφους που προσέρχονται να εξεταστούν μαζί: Να ενθαρρύνεται η αποκάλυψη του προφίλ HIV οροθετικότητας στο σεξουαλικό σύντροφο. Να αποφεύγονται ερωτήσεις σχετικές με την παρελθοντική σεξουαλική συμπεριφορά να διευκρινίζεται ότι θα υπάρχει η δυνατότητα προσωπικής συμβουλευτικής μετά τη λήψη του αποτελέσματος, αν το προτιμά ο σύντροφος
Συμβουλευτική μετά την εξέταση I Σε άτομα με αρνητικό αποτέλεσμα: Διευκρινίσεις για το αποτέλεσμα. Αξιολόγηση της περιόδου παραθύρου. Σύσταση για επανάληψη της εξέτασης στο κατάλληλο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη τη τεχνολογία που διαθέτει ένα νοσοκομείο. Ενημέρωση για τους τρόπους πρόληψης Έμφαση για τη γνώση του προφίλ HIV οροθετικότητας του σεξουαλικού συντρόφου Τη δυνατότητα συμβουλευτικής και εξέτασης και των δύο συντρόφων Σε άτομα με αδιευκρίνιστο αποτέλεσμα: Θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επαναλάβουν την εξέταση σε δύο βδομάδες. Τρόπους προφύλαξης
Συμβουλευτική μετά την εξέταση II Σε άτομα με θετικό αποτέλεσμα εξέτασης: στην ορθή με σαφήνεια ενημέρωση του ασθενούς σχετικά το αποτέλεσμα στην ορθή ενημέρωση σχετικά με τις διαθέσιμες θεραπείες, παρενέργειες, δομές παρακολούθησης στη σημασία της συμμόρφωσης με τις ιατρικές οδηγίες στην ενθάρρυνση ενημέρωσης του/των σεξουαλικών συντρόφων (patient referral) στην αναγνώριση των αναγκών και στην παραπομπή στις κατάλληλες δομές
Ανακοίνωση Αποτελέσματος Ι Αποκλειστικά στο άτομο που εξετάστηκε. Δεν επιτρέπεται με ταχυδρομική επιστολή ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κλπ. Γίνεται πάντα από γιατρό μετά από ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ανακοινώνεται στον/στην σύντροφο, σύζυγο άλλους οικείους με το πρόσχημα δικής τους προστασίας από τυχόν μόλυνση.
Ανακοίνωση Αποτελέσματος ΙΙ Ο θάνατος του/της ασθενούς δεν αίρει την υποχρέωση για τη τήρηση του απορρήτου. Στην ειδική περίπτωση μη συνείδησης των πραττομένων ή/και υπάρχει το ενδεχομένου θανάτου του τότε ενημερώνονται ο/η νόμιμος σύζυγος, προηγούμενος σύζυγος ή ακόμα και ο σεξουαλικός σύντροφος. Η ανακοίνωση πρέπει να γίνει σε κάθε σύντροφο ξεχωριστά με τη κατάλληλη ψυχοκοινωνική στήριξη. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ενημερωθούν άλλοι συγγενείς ή τα παιδιά.
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι www.keelpno.gr http://www.cdc.gov/hiv/testing http://www.cdc.gov/hiv/pdf/hivtestingalgorit hmrecommendation-final.pdf http://ecdc.europa.eu/en/publications/public ations/101129_gui_hiv_testing.pdf http://www.who.int/hiv/pub/guidelines/hivtesting-services/en/ https://aidsinfo.nih.gov